CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRUS 7d® JAARGANG VRIJDAG 4 FEBRUARI 1927 NUMMER 2036 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Genoegdoening. In ons no. van 15 Jan. vestigden wij de aandacht op een stukje in het Haagsche Volk, overgenomen uit „De Bouwer", waarin een aanval werd ge daan op diakenen van de Geref. Kerk tflhier, die op ongeoorloofde wijze aandrang zouden hebben uitgeoetend op iemand, die te voren lid was van een neutrale vakorganisatie, doch door jdien aandrang lid werd van de Chris telijke organisaties. Wij lieten toen uitkomen, dat wij fdeze bewering omtrent ongeoorloofde aandrang niet voetstoots wenschten te aanvaarden. Aan de andere zijde het aanwenden van invloed tot de ge wone toelaatbare middelen rekenende De broeders diakenen hebben die beleediging terecht er niet bij laten zitten. Door onderzoek is komen vast te staan, dat van ongeoorloofden aan drang, door het roode orgaan geeste lijke vrijheidsberooving genoemd, geen sprake was. Het orgaan „De Bouwer" geeft nu in het nummer van 27 Januari een stukje Eerherstel" van den volgen den inhoud: Geestelijke vrijheidsberooving te Leiden. E erherstel'. 'Onder dit opschrift verscheen in ons blad van 6 Jan. 1.1. van onze hand een artikeltje, hetwelk de strekking had den vinger te leggen op een onge oorloofde wijze van propaganda voe ren voor uitbreiding van het ledentai van die afd. Leiden N. C. B., De ons- gedane mededeelingen door het be trokken exlid gaven ons het volste recht meenden wij, van die verkeerde handelwijze in het openbaar ter gewa gen, en de personen, die deze ver keerde handelwijze zouden hebben ge volgd, aan de kaak te stellen. Ons |rtikeltje, voor wat de strek king betreft, ook overgenomen door Het (Haagsche) Volk, gaf den aange vallen personen reden zich te verwe ren en een nader onderzoek in te stellen. Dit onderzoek nu heeft uitgewezen dat van de door ons exlid gedane aan tijgingen niets waar was. We zien ons dus, om eerlijk man te blijven, verplicht, hiervan te dezer plaatse ken- riis te geven, ons leedwezen h ermede betuigend aan valschelijk beschuldig de menschen. Als verontschuldiging moge voor ons dienen, dat, op ver schillende momenten, aan vier onzer bestuurders hetzelfde verhaal zonder !de minste verandering werd opgedischt Zelfs nadat wij ons exlid in kennisi stelden met de door ons veikregen tegenspraak. Dat men na zoo iets nu niet bepaa7d lichtgeloovig behoeft te zijn om de gegevens als waarheid aan te nemen, behoeft waarschijnlijk geen nader be toog. Eer meenen wij, kan men ver steld staan over zoo'n veikregen vaar digheid in het liegen, reden waarom wij dan ook, alvorens tot deze tegen spraak over te gaan, ons voorzagen van een onderteekende verklaring, waarin hij toegeeft ons willens en we tens bedrogen te hebben. Dat eer lijke menschen de dupe' werden van deze leugenvirtuoos moet ten zeerste worden betreurd. Een voordeelige zijde meenen wij wel te mogen zien aan onze pu bliceering, en wel-deze: door de zaak1 „onder ons" te houden, had deze in stilte doorgevreten, en wij verheugen ons, dat men aan de zijde van "de Geref. Diaconie niet behept blijkt te zijn met beneden Moerdijksche ma nieren. Wij nemen van deze eerlijke beken tenis met genoegen nota. Wij zijn eveneeens blij, dat mede door ons publiceeren de beleedigde personen gelegenheid kregen eerher stel te vragen. Wij betreuren, dat belanghebbende persoon door zijn onwaarheid spreken aanleiding gaf. Dat mag onder ona niet voorkomen. Het is een zonde, die voor God beleden moet worden Wij kunnen de redactie van „De Bouwer" verzekeren, dat een zich trouw betoonend, en zijn belijdenis met een eerlijken wandel sierend, diaken, noch boven, noch beneden den Moer dijk, zich ooit zal schuldig maken aan ongeoorloofden dwang. Maar even zeker zal diezelfde broe der ook op het gebied van het soci ale leven voor het recht Gods opko men. Hij zal met broederlijke liefde de menschen aanraden zich Christe lijk te organiseer en. Ook het Haagsche Volk van teravonid is zoo moedig om de reha bilitatie van De Bouwer over te ne men. Maar daatbij kan dit orgaan niet nalaten, om een 'ander een veeg pet een smerige kwast te geven. Het gaat BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentien per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarleL) Bij contract, belangrijke redactie* Kleine advertentiën bij vooruitbetaling j van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. hier tegen den heer Grotenhuis, die in „Ons Schild" ook over .dit geval schreef. Wat dunkt u van dit moois? Mijnheer Grotenhuis weet waar schijnlijk alleen 's Zondags wat af van de Barmhartige Samaritaan. 'sMaan idags ben je dat vergeten. Dan alleen de politiek. Ben je van onze Keik? Hier heb je ceTiten. Sta je te genover ons? Verrek, en ga naar je soort". Van rehabilitatie gesproken. Zelfs; daarin kan een sociaal democraat te gen een andersgezinde nog niet fat soenlijk zijn. Maar het is onwaar bovendien. STADSNIEUWS. FEESTVERGADERING CBR. H.B.S. Elke studenten-organisatie viert .laar feest naast de zoovele feesten in den loop van het jaar. Daarom mogen de semi-studenijes ook wel eens eenmaal in het jaar feest vieren. Zoo denken ook Directeur en Lee raren onzer Chr. H.B.S., gesteund door het Bestuur 'der School, er over. De leerlingen hebben een vereeniging en deze organiseert de feesten. Maar ze werkt ook ijverig aan de onderlinge vorming het geheele jaar door. Gisteravond was de 2e uitvoering de zer vereeniging uitgeschreven. Het ge heele onderwijzend personeel en alle ouders van leerlingen waren genoo- digd. Zoo was het mogelijk, dat de groote teekenzaal boordevol was gisteravond. Na de opening met gebed door den Directeur Dr. Meijering -kregen wij naast muziek, te genieten van gymnas tiek en voordrachten. Een vaneerend program, waar de feestvierende ver eeniging haar uiterste best op had ge daan. De jeugdige heeren en dames hebben eer van hun werk gehad. Een dankbaar luisterende schare was haar belooning. Wij kunnen het ons voorstellen dat de Directeur zeide: „Nie't kort voor het examen ^uiterlijk in Februari .tin. an ders komt er niets meer van". Wie zoo voorbereid feest viert, heeft daar tijd voor noodig gebad. Maar de onderlinge bard is nu weer versterkt en de leden der vereeniging zijn immers de beste scholleren. Straks zal blijken dat het feest geen nadeel maar voordeel heeft gebracht. Dat Qok leden van het onderwijzend personeel af en toe een handje hielpen bewtijs den góeden geest. Moge mede door het werk van deze vereeniging onze Chr. H.B.S. steeds in bloei toenemen. Daarom gaarne tot volgend jaar. Vermelden wij nog, dat de heer van den Brink en zijn echtgenoote in de pauze handen te kort kwamen om de dorstigen te laven. Maar ook dat het steeds weer een genot is dat mooie, doelmatige en rustig gelegen schoolge bouw te betreden. Vooral dat het een lust is om te zien hoe de H.B.S. als on derwijsinrichting bloeit. Een» rijke zegen die dankbaar ge noten wordt. WETENSCHAPPELIJKE VOOR DRACHTEN OVER HET KATHOLICISME. Gisteravond hield Prof. J. P. Ver haar (Warmond) in het Universiteits gebouw (Kloksteeg 23) zijn vijfde aca demievoordracht over Christus' Avondmaal en de Roomsche Mis. Men zendt ons daarvan het volgen de verslag: Na in een korte inleiding het ver band met de vorige voordrachten te hebben aangegeven zette spreker in het eerste gedeelte uiteen, welke de katholieke leer is over Christus' Avondmaal en de voortzetting daar van in de H. Mis. Volgens de katholie ke kerk is de heilige Mis de vernieu wing van Christus' Avondmaal, waar in de zelfstandigheid van brood en wijn veranderd wordt in de zelfstan digheid van Christus' Lichaam en Bloed (zelfstandigheids-verandering of transsubstantiatie) en waarin Chris tus- wezenlijk en waarachtig tegen woordig is en blijft onder de gedaan ten van brood en wijn, zoolang de ac cidenten v. brood en wijn blijven voor bestaan, terwijl de geloovigen zich met deze spijze kunnen voeden (H. Com munie). In liet tweede gedeelte werden de gronden behandeld, waarop deze leer der katholieke kerk is gebaseerd. Vooreerst de H. Schrift. Ten eerste uit Joh. G 51 enz., waar Christus uit drukkelijk belooft, dat Hij Zijn vleesch en bloed te eten en te drinken zal ge ven. Uit het geheele verhaal blijkt, dat Christus deze belofte letterlijk en niet figuurlijk bedoelde. Ten tweede uit de woorden der inzetting, door Christus gesproken bij het laatste Avondmaal (Matthi. 26 26—29; Mare. 14 22—25; Luc. 22 15—20; 1 Cor. 11 23—25, waar Paulus verklaart} dat -de> onwaardige, die aan dezen maaltijd deel neemt, zich schuldig 'maakt aah het Lichaam en Bloed das Heeren, omdat hij het li chaam des Heeren niet onderscheidt van gewone spijze. Een tweede bewijs is gelegen in de algemeene opvatting van het oude christendom. Van af den eersten tijd onmiddellijk na de apostelen werden Christus' woorden letterlijk opgèvat, vierde men het H. Avondmaal en be leed men de tegenwoordigheid van Christus' H Lichaam en Bloed onder de gedaanten van brood en wijn. Spr. las een lange reeks van getuigen der eerste vijf eeuwen voor, waaruit deze algemeen-christelijke opvatting over duidelijk bleek. In een korte peroratie zette spreker dc beteekenis dezer kath. leer voor het praktisch geloofsleven der katholieken uiteen. De volgende voordracht over „Mis offer en Kruis-offer" wordt gehouden op 17 Februari. Tot zoover het ons toegezonden ver slag. Wij gelooven niet, dat het noodig is voor onze lezers in een uitvoerige bestrijding der door Prof. Verhaar ver kondigde opvattingen te treden. Zeer duidelijk wordt b.v. het onderscheid tusschcn 't Avondmaal des Heeren en de Paapsche (d.w.z. Pauselijke, Room sche) Mis uiteengezet in de betreffen de Zondagsafdeeling van den Heidel- bergschen Catechismus. De leer der transsubstantiatie is niet op gronden aan de H. Schrift ont leend te verdedigen, want uit de woor den en omstandigheden bij het laatste avondmaal blijkt duidelijk, dat Chris tus de woorden „Dit is mijn lichaam" niet op lettelijke doch op/sacflÈrmentee- le wijze bedoelt heeft. Bovendien heeft lie Heere het woordje ,is" waarschijn lijk niet eens gebruikt, aangezien dit wel in den Griekschen tekst der Evan geliën voorkomt, doch in het Ara- in eesch niet noodig is. Wat de algemeene opvattingen der oude Christenheid betreft, merk enwij nog op, dat tot ver in de Middeleeuwen tusschen voor- en tegenstanders dezer leer gestreden is. De gronden door spr. genoemd, achten wij derhalve niet af doende. DE STATIONSKLOKKEN. In verband met den bij de Neder). Spoorwegen binnenkort in te voeren 24-uuysdienst is men begonnen de sta tionsklokken met deze uurtellimg in overeenstemming te brengen. Zoo heeft men oncler de cijfers IXI de getallen 13 tot 23 geschilderd en onder XII de twee getallen 0 en 24. Dit laatste is niet juist, de nul al leen was voldoende geweest. Om een voorbeeld te noemen, 10 minuten vóór middernacht is 23.50, 10 minuten na. middernacht 0.10. Het getal 24 komt als uurcijfer niet voor in de landen als Frankrijk en België, waar men reeds den 24-uursdienst heeft. HET WINKELEN DER GEMEENTE BESTUREN. Van Chr. Middenstandszijde schrijft men ons: Naar wij in ons blad lazen, heeft de' Christelijke Besturenbond, alhier, een aantal politiek-sociale wenschen ken baar gemaakt, ini verband met de a.s. Gemeenteraadsverkiezingen. Het geen hierin ons het meest trof was de volgende passage: „De Gemeente trede niet op als han delaarster. tenzij zeer bijzondere om standigheden dit tijdelijk dringend noodzakelijk maken. Uit dien hoofde is krachtige bestijding van de exploita tie van gemeentewinkels noodzakelijk' Zie, dit is onis uit het hart gegrepen. De ervaringen, hier en elders opgedaan met het winkelier spelen van gemeente besturen, zijn van dien aard, dat ge lukkig ook buiten den Middenstand de oogen opengaan en meta tot de conclu sie komt, dat de sociale taak der ge meentebesturen het exploiteeren van gemeentewinkels niet inhoudt. Het heeft in de jaren dat de gemeen tebesturen winkels exploiteerden heel wat geld aan de belastingbetalers ge kost, terwijl van prijsregelend optreden door de gemeentebesturen niets terecht kwam. Wat Leiden betreft, nog steeds heb ben wij hier de zoo-genaamde toonka- mer aan de Hooigracht van. de Stede lijke Fabrieken van Gas en Elecirici- teit, welke aan den geheelen Midden stand een doorn in het oog is. En het geldt hier allerminst vooroor deel. doch de grieven tegen dezen win kel zijnj van. ernstigen aard. Oorspron kelijk was de bedoeling alleen een toon kamer te openen om daardoor het pu bliek de gelegenheid te geven het al lernieuwste op dit gebied in oogen- schouw te nemen, doch men ging wel dra ook verkoopen en werd zoodoende, door het geld der belastingbetalers ge- ruggesteund, een ernstige concurrent der winkeliers. Deze zaak kost aan exploitatiekosten sommen, die in. het particuliere bedrijf ongehoord genoemd worden. Vaak heeft men den Middenstand medegedeeld, <Tat wanneer iemand bij de toonkamer koopt, steeds wordt ge vraagd of leveringen, door middel vahi een particulier winkelier gewenscht wordt doch dit is de theorie. Kort geleden hoorden wij nog van iemand, die claar zijn inkoopen gedaan had, en aan wien niets daarover was gevraagd dat is de prdetijk. Veel zou hierover nog te schrijven zijn, doch wij moeten met de beperkte ruimte die ons is toegestaan, rekening houden. Wij stellen de gastvrijheid die ons telkens zoo gul wordt aangeboden op te lioogen prijs om er misbruik van te maken. Laten wij hiermede mogen eindigen. Over niet al te langen tijd zullen de verkiezingen voor den Gemeenteraad *at9 hebben. Door uw invloed in uw eigen kiesvereeniging aan te wenden, kunt u als middenstanders hereiken, dat er verschillende Middenstanders naar den raad worden afgevaardigd. Zij zullen uw belangen ook in dit op zicht. weten te behartigen. Maar dan geen laksheid. Zorgt dat met den Middenstand gerekend wordt. Geen Middenstanders op plaatsen op de lijsten voor de gemeenteraadsver kiezingen, waar ze toch geen kans heb ■ben verkozen te worden, maar op plaat sen waarop verkiezing mogelijk is. We est trouw ook hierin aan uw standsbelangen. DUIVENSPORT. Gisteravond werd in den foyer van de Stadsgehoorzaal een openbare ver gadering van den Leidschen Bond van Postduivenliefhebbers gehouden, waar een film op dit gebied werd vertoond. Deze film is het eigendom van cle Til- burgsche studieclub van Postduiven en werd toegelicht door den heer v. cl. Meer van Tilburg. De foyer was ongeveer half gevuld, toen de voorzitter van den Leidschen Bond van Postduivenliefhebbers de heer Wetter, de vergadering opende en de aanwezigen 'ru hartelijk welkom toeriep. Spr. herinnerde er aan hoe ia deze dagen in de Stadsgehoorzaal een tentoonstelling van pluimvee wordt ge houden, waarbij ook een 700-tal inzen dingen van post- en sierduiven zijn, en wekte op tot een bezoek aan deze zeer interessante tentoonstelling. Het doel van dezen avond zal be reikt zijn, indien de postduivenliefheb bers hun kennis op dit gebied zullen verrijken en indien hun de overtuiging zal worden bijgebracht dat zij zich bij den Leidschen Bond belmoren te or- ganiseeren omdat zij hei nut van pen dergelijke vereeniging zullen hebben ingezien. Spri gaf vervolgens hei woord apt den heer v. d. Me er, die begon met te zeggen hoe hij er toe gekomen is lezin gen te houden over postduiven. Het was spr. opgevallen, dat er onder -dc menschen met postduiVon-routine zoo veel verschil van meening bestaat, en dat er een massa liefhebbers zijn, die geen kennis hebben van den bouw van den vogel, hoe hij vliegt enz. Spr. heeft van de Studieclub studie materiaal gekregen en dient thans met de resultaten zijner studie de postdui venliefhebbers, vooral de jongeren onder hen. Het verheugt spr., dat er zooveel jongeren aanwezig zijn. Hierna werd de film vertoond, en toegelicht. Het begin was niet zeer in teressant: 83 reclameplaatjes. Daarna zette spr. aah de hand van lichtbeelden het ontstaan van het postduivenras uit een, dat ontstaan is uit de kruising van verschillende rassen met de bedoeling te krijgen een vogel, die aan de vol gende eischen voldoet. Hij moet over een langen afstand zijn weg kunnen vinden, aan zijn 'huis gehecht zijn en over voldoende uithoudingsvermogen beschikken. Spr. wees er vervolgens op, hoe de postduiven in vroeger tijd met een paard en wagen naar de plaats van lossing gebracht werden, wat evenwel niet al te vlug ging; over een afstand van 300 K.M. deed men een dag of 8. Ook gebruikte men wel oud-militairen daarvoor, die dan een .groote mand op hun rug droegen. Sedert 1859 is men begonnen de duiven per trein naar de plaats van lossing te brengen, wat beel wat vlugger gaat. Thans staan we weer op een keerpunt: men is voornemens den trein door de vliegmachine te ver vangen en spr. twijfelt niet of over een jaar of 10 zal men algemeen van de vliegmachine gebruik maken voor 'dat doel. Hierna gaf spr. een uitvoerige techni sche uiteenzetting 'betreffende de voor waarden waaraan pen postduif voldoen moet en de wijze van behandeling de zer dieren, zulks aan de hand van een kaartsysteem. Het was voor de lief hebbers van duivensport een zeer ln- tere ssamte avond. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. Het debat Simon Maas-Stenhuis ove? Medezeggenschap. Buitenland. Be regeeiingsverkiarmg van het nieuwe kabinet-Man: in DuitschlancL Militaire opstand in Portugal. GEDENKBOEK Br. J. Th. DE VISSER. Naar' aar-leiding van Men zeventig sten verjaardag van den oud-Minister; op 9 Februari a.s. verschijnt op dien dag bij A. VV. Sythoff's Ui J gevers Mij. alhier, oen Gedenkboek, getiteld. Dr. J. Th. do Visser, zijn beteekenis voor land en volk. De Minister van Arbeid, prof. dr. J. R. Slotemakcr de Bruine, schreef hier voor de inleiding. Deze uitgave, die door den uitgever belangeloos Is ver zorgd, bevat o.a. oen beschrijving van dr. cle Vissers arbeid als Predikant to Lensden, Almelo. Rotterdam en Am sterdam; dit gedeelte is bewerkt door de heeren Dr. P. A. Klap (voor Am-, sterdam); Ds. J. Gouverneur (voor Rot terdam); Ds. J. S. van Zwet (voor Al melo;; Ds. L. I Schallenberg (voor Leusden). Prof. mr. O. W. dc Vries heeft van den verdienstelijken Nederlander het werkzame leven op ander gebied in het licht gesteld. Het herinneringsboek is geïllustreerd met veie voor het publiek nog onbeken de afbeeldingen en photogi phieën uit liet leven van den Oud-Minister. MEDEZEGGENSCHAP IN DE BEDRIJFSLEIDING. Gisteravond had in het klein-audi- torium van de Universiteit alhier het eerste gedeelte van liet anngekoridig-. de debat over bovengenoemd onder-; worp plaats tusschen de heeren Sten huis en Simon Maas. De stollingen van heide heeren heb- ben wij reeds in ons nummer .van Dinsdag opgenomen. De lieer Stenlniis kwam het eerst aan het woord. De lieer Sienhuis aan het woord. De eisch van medezeggenschap, al dus deze spreker, heeft voor de prac- tijk der-arbeidersbeweging tweeërlei J eteckcnis. In cle eerste plaats betee- kent zij. dat cle bourgeoisie gelegen heid gegeven v.oiMt om het mogelijk te maken, dat de proletarische be weging binnen de perken van .parle mentarisme en democratie blijft, en in cle tweede plaats is de beteekenis dat, wanneer de proletarische beweging ge dwongen wordt buiten do grenzen van - lie t parlementarisme en de loonsta-; kingen den *veg der re vol toerende be weging op te gaan. deze beweging haar program heeft. De eischen van medezeggenschap en bedrijfsorganisatie zijn dus de eerste programmapunten der proletarische revolutie. Die revolutie heeft i-on ontzaglijke taak te vervullen, waarbij die welke iie burgerlijke revolutie verricht, ver bleekt. De proletarische revolutie im mers moet nieuwe banden leggen; niet vrijheid, doch gebondenheid maakt het wezen van het socialisme uit en de vraag of medezeggenschap in on derneming en bedrijf wonschelijk is, liangt af van het antwoord op de vraag, of er, aan de proletarische revo lutie vult te ontkomen. Spr. bei oogt. dat de oorlog was, zoo als Trotzky het uitdrukt, een blinde opstand der productiekrachten tegen de kapitalistische vormen, met name tegen de nationale remmingen. De neerschende klasse nam toen haar toe vlucht tot bet gewold; daardoor zouden de moeilijkheden worden opgelost. Iedereen weet echter, dat er van een oplossing geen sprake is geweest, dat de problemen integendeel grooter in aantal en ingewikkelder zijn gewor den. Wij zijn in de economische en socia le ontwikkeling van Europa aan eer.' knooppunt gekomen. Het is de vraag of de politiek en econoiifce gericht zul len blijven op privaat gewin of dat een politiek van evolutie zal worden ge-> volgd, gericht op een geleidelijke om zetting der kapitalistische in socialis tische economie. Het eerste begin daarvan ligt in de medezeggenschap van de arbeiders in de onderneming en der vakvereeniging in den bedrijfstak. De practische rege ling der medezeggenschap zal naar spr.'s meaning moeten plaats hebben op grond van eenige algemeene rege len in de wet. Van grootere economische, sociale en politieke beteekenis echter acht spr. de medezeggenschap der arbei- dersvakvereenigingen in het bedrijf, nadat de sanscbe bedrijfstak, eerst tot

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1