CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7de JAARGANG VRIJDAG 28 JANUARI 1927 NUMMER 2030 LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone «drertentiën per regel 22*/t cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariefc) Bi) contract, belangrijke redactie. j Kleine advertentlën bij vooruitbetaling van ten boogete 30 woorden, worden dage- lijka geplaatat ad 40 centJ Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. De arbeid der gehuwde vrouw. Het vraagstuk van den loonarbeid der gehuwde vrouw en den invloed daarvan op de samenleving heeft in vele kringen, reeds lang belangstelling getrokken. Met name in onze Christelijke krin gen heeft dat vraagstuk een punt van érnstige studie uitgemaakt* Op het in 1925 te Luzern gehouden Congres van het Internationaal Chr. Vakverbond, was het, op voorstel van de Internationale Conferentie der Christelijke Arbeidsters, dat daarom trent een resolutie werd aangenomen. Jok in 1926 heeft de Christelijke Tex tielbewerkers internationale dit vraag stuk behandeld. Daarnaast heeft de Christelijke in vloed geleid tot beslissingen omtrent net werk der gehuwde vrouw in de school en elders. Maar tot een algemeene regeling is men nog niet gekomen. Voor een internationale regeling bij conventie bestaan zelfs nog onvoldoen do gegevens. Daarom heeft het Be stuur van het Internationaal Christe lijk vakverbond zich onlangs tot den Raad van Beheer van fiet Internatio naal Arbeidsbureau gewend met het verzoek een onderzoek in te stellen naar den invloed van den arbeid der gehuwde vrouw buiten het gezin op de samenleving. Wij juichen dit onderzoek ten zeer ste toe. Wil men in dezen iets bereiken dan moet voor alles volledig statis- .iek materiaal voorhanden zijn. Wan- aeer het vraagstuk ten onzent aan de jrde komt bij het meest eenvoudige /eva! van de in het huwelijk tredende onderwijzeres, gevoelt men maar al te -eer het gemis van een overtuigende statistiek van den schadelijken in vloed van den arbeid der gehuwde vrouw buiten haar gezin. Te gelegener tijd zal dat dus an ders worden. V De buitenlandsche handel. Onlangs vonden wij in de Belgische „Standaard" een beschouwing over dit onderwerp, welke wij van zooveel ge wicht achtten, dat wij er hier eenige cijfers van aanhalen. Het blad deelt aan de hand van een Engelsch economisch weekblad, waar van de titel niet genoemd wordt, me de, dat over een helaas niet genoemd tijdvak -de bevolking van Europa met vier percent is toegenomen. De produc tie van voedingsmiddelen en grondstof fen is in hetzelfde tijdvak gestegen met vier tot vijf percent. Daarentegen ls zijn buitenlandsche handel met zes percent gedaald, terwijl dit percentage is berekend zonder Rusland er bij te nemen. Voegt men Rusland met zijn onmetelijk Aziatisch Rijk, dat echter nimmer zoo actief aan den wereldhan del deel nam, er bij, dan wordt dit percentage naar schatting ongeveer elf percent. Stelt men tegenover Europa Ameri ka, dan verkrijgt men voor de Ver- eenigde Staten en Canada een bevol kingstoeneming van 19 percent. Daar entegen een toeneming van den bui- tenilandschen handel met 37 pet. Dit beteekent dus dat de handel met het buitenland ongeveer tweemaal zooveel toenam als de bevolkingsaanwas. Voor Azië, met inbegrip dus van de Indiën, China en Japan, waren deze cijfers nog sprekender. Bij een bevol kingstoeneming van o percent was een toeneming van den buitenlandschen handel merkbaar van 36 percent. Voor Zuid- en Midden Amerika, met de West-Indische eilanden, waarvan de bevolkingscijfers niet bekend zijn, was de toeneming van den buitenland schen handel bijna 30 percent. Het blad trekt daaruit de conclusie, dat de wereld in haar geheel dus niet armer is dan voor den Europeeschen oorlog, maar dat, terwijl de Oostersche landen zich als voortbrengende landen sterk ontwikkelen, en in Amerika de rijkdom geweldig aangroeit, Europa verarmt. Nu zijn deze cijfers natuurlijk zeer onvolledig. Voor een betrouwbare con clusie zouden wij noodig hebben ook de cijfers van het vorig tijdvak. Zou den wij verder noodig hebben de cijfers met betrekking tot iedere soort van handelsartikelen en vooral de cijfers van de hoegrootheid van ieder. Maar toch is dit wel duidelijk dat de actieve handelspolitiek dringend noo dig is om Europa weer öp peil te bren-* gen. Voor ons eigen land zeggen ze óns dat wij in de Oostersche landen en vooral in Amerika zeer geduchte con currenten hebben voor onze Indische markt. Hier is voor onzen handel, voor on ze economen, een breed veld van ar beid. STADSNIEUWS. VEREEN. „NEDERL. FABRIKAAT". De afd. Leiden der Vereen „Neder 1. Fabrikaat" 'gaf Woensdagavond can filmvoorstelling in de Stadsgehoor zaal. Dë bijeenkomst was goed be zocht; vooral uit kringen van handel en industrie was er veel belangstelling o.a. enkele leden van de Kamer van Koophandel en de meeste leden van het voorloopig bestuur der vereen. De heer A. Touw, voorloopig voorzit ter, opende deze bijeenkomst met een woord van welkom. Spr. bracht de groote waarde van propaganda voor het Ned. fabrikaat naar voren. Hierna werd het woord gevoerd door den secretaris-penningmeester van de landelijke vereeniging den heer F. R. H. Snoek, die betoogde, dat het bevorderen van het Ned. fabrikaat minder werkloosheid ten gevolge heeft en als gevolg daarvan weer minder be lastingen. Spr. meende dat thans wel bijna geheel het verkeerde idee was weggenomen, dat de waar alleen goed kon zijn, wanneer zij uit het buiten land kwam. In dit verband vertelde hij dat een Nederlander eens goederen kocht in het buitenland, die bij nader onderzoek uit Nederland afkomstig bleken te zijn. De heer Sn^ek kwam op tegen het gezegde: dat ons land klein is. Hij wees op de groote industrieën binnen onze landsgrenzen (gloeilampen, mo toren) en spoorde allen aan het ge bruik van Ned. fabrikaat te bevorde ren. Vervolgens werd een film vertoond, waarop kennis gemaakt werd met de verschillende vaderlandsche produc ten en industrieën en weergegeven werd, hoe de goederen te land en te water naar de groote steden worden vervoerd. Het tweede gedeelte van deie film liet een reis naar de Zaanstreek zien, gehouden ter gelegenheid eener jaar vergadering van het „Ned. Fabrikaat" waarbij een bezoek werd gebracht aan verschillende industrieën. Een zeer in teressante film, die dan ook de alge meene belangstelling had. Vervolgens werden films vertoond van bepaalde industrieën en fabrieken zooals van de firma Touw te Leiden, Sluys te Deventer, e.a. De heer Snoek sprak hierna nog een opwekkend woord, waarin hij het ech ter betreurde, dat in onderwijskringen niet zoozeer in Leiden als wel in Den Haag weinig medewerking werd ver kregen. Door den heer Touw werd een woord van dank gesproken tot alle belang stellenden, in 't bijzonder tot de hee- ren Mr. Knibbe en Mr. Mooy, die veel hebben gedaan tot het welslagen van dezen avond. Van de gelegenheid om als lid toe te treden werd door 30 personen ge bruik gemaakt. CHRISTELIJKE H. B. S. Gisteravond hield in het, gebouw der school aan de Kagerstraat de chr. H. B. S.-vereeniging alhier haar jaar vegadering. Na op de gebruikelijke wijze te zijn geopend door den voorzitter, Ds. Broekstra, van Rijnsburg, werd door hem het een en ander medegedeeld omtrent het vervlogen jaar 1926 en de verwachtingen voor 1927 aan het be gin waarvan de Vereeniging staat. Zoowel uit dit overzicht van den voorzitter, als uit de jaarverslagen van den secretaris en den Penningmeester viel een opgewekte toon te beluiste ren. De school heeft zich in de jaren van haar bestaan in de stad en omge ving in een steeds groeienden kring van belangstelling mogen verheugen. De resultaten, van het onderwijs wa ren, dank zij de geschiktheid, ijver en toewijding van het personeel zeer gun stig. Bij het eind-examen in 1926 be haalden alle leerlingen der 5e klasse op een na het diploma. De school leeft in de harten van vele Christen-ouders. Hoewel niet onbevredigend en geen klachten'gevend van een ernstigen aard getuigde het jaarverslag van den Penningmeester toch nog sterk van het gemis aan gelijkstelling die het Lager onderwijs reeds geniet. Doch ook hier is een kentering ten dank zij het langzaam doordringende inzicht bij de Gemeentebesturen, dat de billijkheid gebiedt om in de meerde re kosten bij te dragen. Een enkele ge meente maakte daarop helaas nog een uitzondering. Op advies van de Commissie tot het nazien der rekening en verantwoor ding werd besloten 't volgend jaar de verificaties te splitsen en de jaarver gadering iets later te stellen. De omzetting van de school van een H. B. S. in een Lyceum, blijft de aan dacht vragen van een daarvoor benoem de commissie. Bij de bestuursverkiezing werd de voorzitter, Ds. Broekstra in een be staande vacature herkozen. In de va cature Ds. Broekstra werd gekozen de lieer Huinink. Tot den eerlang naar Ned.-Indië ver trekkenden Directeur, Dr. Meyeing, werden woorden van dank gesproken en wordt leedwezen betuigd met diens ■r treft maar ook des Heeren zegen hem toegewenscht voor zijn werk aan het Chr. Lyceum te Bandoeng. Dr. Meyering sloot deze opwekken de jaarvergadering met dankgebed. Wij vernemen nog, dat in dc na de ledenvergadering gehouden bestuurs vergadering Ds. Broekstra weder tot voorzitter is gekozen. OUD-BURGEMEESTER DE GIJSELAAR. Het gisteren verschenen officieel or gaan van het Leidsch Studenten Corps Virtus Concordia Fides, wijdt een ar tikel aan den afgetreden burgemeester van Leiden. Toen in he glorierijke lustrumjaar 1910, aldus de Virtus, jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar zijn burgemeestersambt in Leiden aanvaardde, werd het in het S. C. algemeen als verheugend feit gewaardeerd, dat tot deze functie iemand werd geroepen, die in het Corps lang geen onbekende was; im mers gedurende de jaren, die hij reeds in Leiden had doorgebracht, was hij een gezien en werkzaam Corpslid ge weest, en had hij, blijkens zijn functie als lid van Sociëteit Minerva, ook de Sociëteit een goed hart toegedragen. Inderdaad hebben Wij aan zijn bur gemeesterschap véél te danken; en zeker zijn ons vele moeilijkheden be spaard door zijn toedoen; dat b.v. de verhouding tusschen studenten en po litie tot voldoening van beide partijen zooveel sinds vroeger is verbeterd, kan men aan zijn persoonlijk beleid toeschrijven. Doch méér dan dat is hij voor ons geweest; thans laat zijn aftreden niet alleen een leegte achter in de stad, maar ook in het Corps, daar hij, be halve 'officieel, ook op vriendschap pelijke wijze steeds zijn groote gene genheid voor het Corps toonde. Méér heeft het L. S. C. in hem ver loren dan een burgemeester, die ver- tandig besturend, ook het L. S. C. het zijne wist te geven, een waar vriend, en 't is dan ook begrijpelijk, dat de al gemeen bekende eeretitel „de eene goeie Leienaar" uit studentenkringen is voortgekomen. Nu de heer De Gijselaar niet meer officieel als burgervader te midden van ons zal verschijnen, aldus besluit het artikel, drukken wij den oprech- en wensch uit, dat hij de vriendschaps banden, die hem aan Corps en Socië teit verbinden, niet zal vergeten. HERINNERING AAN HET OPEN LUCHTSPEL. Bij de firma D. Sala Zn., kunst handel, Breestraat is geëxposeerd een schilderij, voorstellende het tournooi- veld met décor van het op 3 October vorig jaar gehouden Openluchtspel. Men ziet den Hertog, Jan van Beie ren met gevolg, juist door de poort het tournooiveld binnenrijden. De schilderij is van de hand van den kunstschilder Fons van de Velden, die in dit schilderstuk op verdienstelijke wijze een mooi beeld, heeft vastgelegd der festiviteit. J. SCHAAP Hz. Naar wij vernemen zal de heer J. Schaap zich op medisch advies van verschillende functigs die hij bekleedt moeten losmaken. Zoo zal hij o.a. zijn functie als lid der Plaatselijke School commissie neerleggen, terwijl hij die als voorzitter der Geref. Schoolvereen reeds heeft neergelegd. Dit bericht zal zeker in de kringen waarin de heer Schaap zich beweegt met leedwezen worden vernomen. Im mers in den heer Schaap wordt een uitnemende kracht verloren, die op velerlei terrein werkzaam is. Gelukkig dat hij althans voor het ambt van di recteur onzer Chr. Kweekschool be houden blijft. LEZING FELIX TIMMERMANS. Wij vestigen de aandacht op de ad vertentie, waarbij een voordracht aan gekondigd wordt voor de leden van den Leiaschen Kunstkring voor allen te houden door den bekenden Vlaam- schen letterkundige Felix Timmer mans. Ook niet-leden 'kunnen van deze voordracht gebruik maken, waarvoofl kaarten verkrijgbaar zijn bij de firma schelijke roofoverval door een gemas- kerden bandiet plaats gehad 1 Vannacht om 5 uur drong in de slaapkamer van de 39-jarige weduwe S. op den Lagen Rijndijk 46, die daar met haar 12-jarig zoontje woont, een man die een zwarte lap voor het ge zicht had binnen. De juffrouw, die wakker werd begon te schreeuwen, waarna de inbreker haar toeriep: ,Houd je stil, of ik vermoord je". Hij stak haar een stuk van het laken in den mond teneinde aldus haar geluid te smoren. De vrouw, die nogal wat mans bleek te zijn, kwam uit bet bed en begon met den inbreker te worstelen, die de vlucht nam. Hij sloot de kamerdeur aan den buitenkant af en kon op die manier ongestoord weggaan. Het bleek later dat hij uit de winkel lade de som van 1 had meegenomen. De bedoeling zal wel geweest zijn hier een rijkeren oogst te vinden, doch doordat de vrouw, die winkelierster is, den vorigen dag nogal eenige kwitan ties betaald had, was er niet zooveel geld in huis. Toen de politie, die inmiddels ge waarschuwd was, op de plaats van het misdrijf arriveerde, was er van den man, zooals te begrijpen is, niets meer te zien. Het geïmproviseerde masker had hij in de kamer achtergelaten. Waarschijnlijk is de indringer door een slopje eenige huizen verder en ver volgens door den tuin achter de wo ning het raam binnengekomen. De slaapkamer was op de 1ste etage, bo ven den winkel. De politie stelt ijverige pogingen in het werk den inbreker op te sporen, o.a. met politiehonden. In de Korevaerstraat is gister morgen van een onbewoond winkel huis een groote spiegelruit, ter waar de van 150, stukgeworpen. De ruit was verzekerd. De dader is nog niet bekend, iGistermiddag tegen 4 u. reed op de Haarlemmersraat de heer F. K. K., veehouder te Oegstgeest, met paard en wagen, toen van den anderen kant een koppel schapen aankwam. Een der schapen liep het paard tusschen de pooten, wat tot gevolg had, dat dit dier schrok en te water geraakte. De voer man wist nog tijdig van den wagen te spriiigen, doch het paard verdronk. In de Rijnzicht9traat is een schoorsteenbrandje gebluscht, waar schijnlijk ontstaan doordat een klein kind een stuk kaarsvet in de brandende kachel wierp. Aangehouden en ter beschikking van de justitie gesteld is de 58-jarige nachtverblijver A. v. d. W., die nog 3 dagen hechtenis wegens openbare dronkenschap uit te bitten had. ROOFOVERVAL. Onze goede, rustige stad Leiden be gint t Chicago en de steden van het Wilde Westen naar de kroon te ste ken: er heeft hier vannacht een beu- BINNENLAND. HUIS VAN PRINSES JULIANA. Naai* wij vernemen, hebben H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins der Ne derlanden de algemeene leiding van de aangelegenheden van H.K.H. Prin ses Juliana betreffende, opgedragen aan Hr. Ms. Opperkamerheer Dr. F. A. Graaf van Lynden van Sandenburg. In verband hiermede heeft de Konin gin met ingang van 12 April a.s. tot Grootmeester van het Huis van de Prinses benoemd Graaf van Lynden van Sandenburg, die intusschen de functie van Opperkamerheer van H.M. zal blijven vervullen. WAPENSMOKKEL OP NED-INDIë. Op bet stoomschip „Merauke" van den Rotterdamschen Lloyd, dat op 3 Januari van Batavia te Rotterdam aan kwam,, zijn door de rivierpolitie in be slag genomen 125 revolvers, 29.000 pa trunen en een hoeveelheid opium. Een en ander werd gevonden tusschen de kolenvoorraden en in de Chlneezen- logiezen. Men vermoedt, dat de wapens en de munitie, toen de Merauke de laatste reis naar Indië maakte, in Antwerpen aan boord, gesmokeld zijn. Men heeft een en ander steeds on der de bunkerkolen en elders verbor gen weten te houden. Te Batavia schijnt de mogelijkheid de wapens en de munitie ongemerkt aan land te brengen ontbroken te heb ben. De rivierpolitie stelt een zoo uitge breid mogelijk onderzoek in. Zij be tracht de grootst mogelijke waakzaam heid. VERJAARDAG VAN EX-KEIZER WILHELM. Ter gelegenheid van diens verjaar dag waren gisteren tal van personen naar Huize Doorn gekomen om den ex-keizer te complimenteéren. Onder de gasten van Huize Doorn bevonden zich o.a. de vorstin van Hes sen graaf Von Korff,,, oud-veld maarschalk Von Paschwisch, Geheim- nieuws in i Binnenland. Roofoverval te Leiden. Wijziging van de dienstplichtwet. Ernstige aanvaring op den IJsel te Deventer. Buitenland. De vermoedelijke samenstelling van het kabinet-Marx. De democraten heb ben besloten niet aan de regeering deel te nemen. Senator Borah kenrt het zenden van Britsche versterkingen naar China af. rat Nitsche en graaf Von Pannewitz. Generaal Von Berg was wegens onge steldheid verhinderd. 's Morgens werd in de eetzaal een dienst gehouden, waarbij alle leden van het personeel aanwezig waren. Daarna werd den aanwezigen in de vestibule gelegenheid gegeven den ex- keizer te complimenteeren. Ongeveer drieduizend telegrammen zijn ten Hui ze Doorn ontvangen, terwijl het aantal bloemstukken waaronder ook een 1 van H. M. de Koningin-Moeder meer dan driehonderd bedraagt. Avonds zou een diner gegeven worden, waartoe o.m. uitgenoodigd waren de commissaris der Koningin, Di*. H. Th. 's Jacob, de burgemeester van Doorn, Dr. A .baron Schimmelpen ninck van der Oye, de burgemeester van Zeist, de burgemeester van Ame1 rongen en Leersum, jhr. H. van den Bosch en de burgemeester van Maarn, T. E. Everwijn Lange. DE „ONVOEGZAME" KALENDER. Op een vraag van het Tweede Ka merlid van der Waerden, omtrent een afzichtelijken en onvoegzamen recci* me-kalender Voor de vrijwillige ouder- jdomsverzekering, uitgegeven door heti „Bureau Vrijwillige Rij kspensi oen-v en zekering, Statenbolwerk 1, te Haari lem", heeft de minister van arbeid,, handel en nijverheid geantwoord: Onmiddellijk, nadat ondergeteekerl de, in verband met de door den heer van der Waerden gestelde vraag, ken nis had genomen van den kalender, waarop die vraag betrekking hadj wel ke kalender hem wehiig gelukkig en voor de reclame der vrijwillige ouder- idomsverzekering niet doelmatig voo? kwam, heeft hij den voorzitter van tien: Raad van Arbeid te Haarlem verzocht de verspreiding te staken. De voorzitter verklaarde zich daan toe voor zoover hem persoonlijk be trof, bereid, en deed aan onderge teekende de~ toezegging in de verga dering van het bestuur van zijn raad een daartoe strekkend besluit te zullen! verdedigen. Het bestuur van den raad bleek! echter blijkens brief van 18 dezer in ideze van andere meening. Het deelde ondergeteekende mede, dat de kalender naar zijn gevoelen niet in strijd is met de openbare orde, - noch met de goede zeden en ook niet onvoegzaam, terwijl de aesthetische waarde op verschillende wijze kan be oordeeld worden. Het bestuur verklaarde dan ook, bezwaar te hebben om de verspreiding! van den kalender stop te zetten. I Aangezien ondergeteekende niet de bevoegdheid bezit om aan den Raad! van Arbeid of.zijn bestuur eenige door, hem wenschelijk geoordeelde handel wijze voor te schrijven, kan onder geteekende niet anders doen clan er zijn leedwezen over uitspreken, dat heö bestuur van den Raad van Arbeid nied tot het inzicht is kunnen komen, dat het met een vérspreiding van een ka lender als de onderwerpelijke, het be lang van de vrijwillige ouderdoms- verzekering, niet heeft gediend. DE „NOTENKRAKER" VERBODEN. Naar het Volk meldt, heeft de mi nister van Oorlog, de heer Lamboov, den garnizoenscommandanten opgedrn; gen, om last te verstrekken i o* het in de kazernes en andere verblijde van militairen der landmacht doen we ren van exemplaren van het weekblad De Notenkraker" en van den daar* bij behoorenden roman „Frank muz [YVezels roemruchtige jaren" DE NEDERLANDSCRL MIJN INDUSTRIE IN 192& Het afgeloopen jaar is voor de Ne- derlandsche mijnindustrie niet zon der verrassingen geweest. De aanvang kenmerkte zich door een dusdanige slapte in den afzet, dat de geheele in dustrie met stillegging bedreigd werd. Alhoewel de productie ten opzichte van 1925 steeds een stijgende lijn ver toonde, toch kon hiervoor geen afdoen de afzetgebied worden gevonden, deels door de geweldige Duitsche concurreii! tie op eigen makrt, deels door de wis selvallige valuta in België en Franke rijk. Zoo werd dan ook reeds op enke le mijnen slechts ten deele gearbeid^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1