CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7<* JAARGANG MAANDAG 10 JANUARI 1927 NUMMER 2023 IDSCHE COURANT BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRUS Gewone adrertentiSn per regel 22fV» cent Ingezonden Mede deelingen, dubbel tasiei Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent ABONNEMENTSPRIJS Id Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 V Tc sterk bezuinigd. Aan het slot van ons artikel van Vrijdag spraken wij de meening uit, dat het onvoldoende preventief werken van het gezagsapparaat niet mocht geweten worden aan een fout in de organisatie. Voor wie de nationalistische bewe ging in Indië de laatste jaren volgde zal het duidelijk zijn, dat zij meer en meer ging in de richting van een rus tige economische verzetsorganisatie. Na het groote congres van Madioen in 1923, waar het religieuze standpunt van Jjokroaminoto zegevierde, werd een tijdlang van een krachtdadig ver zet prediken niet meer gehoord. Eerst ongeveer een jaar geleden kwam er meer kentering in daadwer kelijk revolutionaire richting. De Sareket rajat vergaderingen be paalden zich niet meer tot een predi ken van verbetering van toestanden, maar er werk meer óp werkelijk ver zet aangestuurd. Nu heeft de Indische Regeering reeds van 1923 af het standpunt inge nomen, dat zij een economisch ver schijnsel, zooals het communisme toenmaals vertoonde, niet met geweld moch tegengaan, maar zich moest be palen tot het bestraffen van ongeoor loofde revolutie-uitbarstingen. Uiteraard bepaalden zich dus de Regeeringsmaatregel tot een repressief ingrijpen. Van de vergaderingen werd kennis genomen maar ze weraen eerst belet als relletjes het gevolg er van waren. Zoo heeft op Midden-Java heel lang het vergaderverbod gegolden als een gevolg van de bommemyerperij en andere revolutiepogingen. Zoo heeft de Regeering bij herhaling haar standpunt in den Volksraad uit een gezet. Maar niet alleen principieel bepaal de men zich tot die min of meer af wachtende houding. Practisch moest men ook zich wel daartoe bepalen. Leger en politie toch waren tot op het uiterste ingekrompen. De Regeering moge met gerustheid kunnen beweren, dat de bezuiniging de vitale belangen van Indië niet ge schaad heeft, zeer duidelijk is, dat het een gevaarlijken kant heeft gehad, de voortdurende inkrimping van de po litie, en dat met name de veldpolitie, in haar oorspronkelijken opzet van uit de jaren 1919 en 1920, inderdaad een onmisbaar gezagsapparaat moest ge acht worden. De blauwpotloodbezuiniging, die op elke begrootingsvergadering maar weer decreteerde er moet nog zooveel ton bezuinigd worden, deed op het laatst gelooven, dat het ook wel met minder kon. Het spreekt boekdeelen, dat nu in eens de uitbreiding van politie en le ger eenige milioenen guldens zal eischen. Hier ligt dan ook naar onze mee ning de oorzaak dat een uitbarsting niet onmiddellijk met de noodige kracht kon woren bestreden. Dat een Resident van Pemalang aan Java's noordkust, op een gegeven mo ment enkele uitingen van verzet in zijn gewest veel ernstiger aanziet dan de Procureur-Generaal te Batavia, is waarlijk niet te verwonderen. De man heeft dan ook niet anders en niet meer gedaan dan zijn plicht was, door zijn collega's in de om hem gelegen gewesten te waarschuwen. Men vergete toch niet, dat het niet FEUILLETON. Opoffering beloond. 87) Baron van Bruineberg aarzelde. „Mag ik die boodschap wel over brengen?" vroeg hij. '„Waarom niet?" „Omdat ik van den eenen kant mijn kleine Piëta nog wel wat jong vind, om zoo haar leven op te offeren en omdat ik het van den anderen kant in het belang van Lenooy zelf, gevaar lijk acht, om hem te stijven in de hoop op een geluk, dat hem misschien voor altijd zal zijn ontzegd". Tranen benevelden de heldere oogen van Piëta. „Bent u dan. bang, dat Walter ver oordeeld zal zijn alleen te blijven?" vroeg zij nadenkend. „Ja, daar ben ik bang voor. Als je ouders later zullen blijven weigeren om toestemming te geven, wat zul je dan beginnen?En je bent te braaf om er aan te denken, je tegen hun ge zag te verzetten, niet waar?" „O, ik denk er niet aan. Dat zou toch geen waar geluk kunnen bren gen", antwoordde zij levendig. „Dat meen ik ook, maar wat dan?" „Dan zal ik lijden en sterven! Dat is het eenige. wat ieder mensch met ze kerheid te Wachten staat", antwoord de sü droevig- alleen de afstand van eenige uren spo ren is, maar dat ook het verschil in toestanden in de verschillende gewes ten opmerkelijk is. Wij meenden goed te doen, om op deze omstandigheden de aandacht te vestigen. Het spreekt vanzelf, dat een belanghebbende op 6" Dec., toen het militair geweld nog noodig was, om den opstand te dempen, er heel wat somberder over denkt. Maar men late zich niet verleiden om te zeggen, dat ons gezag in Indië onmachtig zou zijn, om het communisme te bestrijden. Inderdaad, daaraan behoeft niet te worden getwijfeld, indien slechts over de noodige middelen kan worden be schikt. Forensenbelasting. Sommige gemeenten leggen een bui tengewonen ijver aan den dag in het zoeken van forensen. Dit is begrijpelijk. Het is een bekeu4 feit, dat het er met de financiën der meeste gemeenten niiet erg rooskleurig voorstaat, vandaar dat zij er ernstig op bedacht zijn, vermeerdering van in komsten te zoeken door nieuwe belas tingobjecten op het spoor te komen. En daartoe behooren dan de forensen, of althans wie men als zoodanig wil laten doorgaan. Zoo ontvingen dezer dagen tot hun groote verbazing 400 beambten van de Rotterdamsche Electrische Tram een aanslagbiljet in de forensenbelastdng van de gemeente Hillegersberg. Zij werden door deze gemeente als foren sen beschouwd, omdatzij hun trams komen halen uit een remise, die even over de grens van Rotterdam op Hillegersbergsch grondgebied staat. Zij verrichten meer dan 90 dagen ar beid te Hillegersberg, dus zijn zij fo rensen. De redeneering klopt als een bus. Dochsummum ius summa iniuria, zeiden reeds de oude Romeinen. Hef hoogste recht is diikwijls het hoogste onrecht. Want de forensenbelasting bedoelt naar haar opzet diegenen te treffen, wier woonplaats van hun werkplaats is. afgedwaald. b,v, omdat zij het rus tige buitenleven in een naburig villa dorp verkiezen boven het leven in de stad. waar zij hun bezigheden hebben. Of ook, omdat zij de hooge belastingen in een stad met bijna uitsluitend fa brieksbevolking willen ontgaan. 1 Maar tegenwoordig worden door de- zo belasting ook tal van arbeiders ge troffen, wier werkplaats van hun woon plaats is afgedwaald, tengevolge' van de werkloosheidscrisis. Of ook- men- schen, die met een soort van spitsvon digheid tot forensen worden gemaakt, zooals de Rotterdamsche trammannen. De vorige regeering heeft indertijd wijziging der forensenbelastilng toege zegd. Het wordt tijd dat de tegenwoor dige regeering deze belofte van haar voorgangster inlost en deze zaak eens ernstig onder de oogen ziet. Het wordt zoo toch wel Wat al te dwaas! STADSNIEUWS. WEEK DER GEBEDEN. Zaterdagavond ging in de Week der Gebeden voor Ds. C. de M e ij e r e, Ev. Luth. pred. alhier. Het onderwerp was dezen laatsten avond „Inwendige zen ding, zending onder Israël". „Dat zou jij misschien kunnen, Pië ta, omdat een vrouw soms de teeder- heid haars harten, diie zij niet heeft kunnen openbaren in huiselijken kring uitstort over de rampzalige misdeel- den dezer wereld. Maar Walter, bij zal het misschien niet kunnen. Je kent het woord van de H, Schrift dat God tot Adam, den man zeide: „Het is niet goed dat de mensch alleen zij". En 't resultaat van je offer zou zijn, dat je zijn leven misschien treurig, eenzaam en nutteloos voor de maatschappij zoudt' maken". Het ionge meisje steunde in een uit barsting van droefheid. Daarna ging zij kalm voort: „Oom Thorn, u wilt me toch soms niet den raad geven Guido de Servan- nais te trouwen?" De baron glimlachte. „Neen mijn kind, dat kan ik op 't oogenblik niet, omdat je hart niet vrij is. Was dat niet zoo, dan zou ik het je aanraden. Guido is een zeer begaaf de, klinke jonge man, die je liefde ten volle waardig -zou zijn. En je ouders zouden zeer blij zijn met dat huwelijk, geloof ik". Een uitdrukking van onbedwingbare energie vervormde het zachtzinnig ge laat van Piëta. „Ik zal Walter trouwen, of ik zal nooit trouwen", antwoordde zij met kracht. „Er is geen gezag ter wereld, ook niet dat van mijn vader of moe der, dat mij zou kunnen dwingen, Spr. begon niet de vraag te bespre ken of de zending onder Israël tot de inwendige of de uitwendige Zending behoort en kwam daarbij tot de con clusie dat aangezien de Joden buiten het Christendom en de Chr. Gemeen te staan, de zending onder hen, evenals die onder de Heidenen en Mohamme danen to de uitwendige zending be hoort. Vervolgens wees spr. op de noodza kelijkheid der inwendige zending, die beoogt de van God en Christus afge- dwaalden weer terug te voeren. Tot hen die in misdaad en zonde leven moet het licht van Christus worden uitgedragen; hier behoort de Chr. Ge meente het werk van den barmharti- gen Samaritaan te doen en te helpen hen die hulp behoeven. De arbeiders in dit werk behooren internationaal met elkaar in contact te zijn, opdat men van elkaar leeren kan: zich hoeden voor eikaars fouten en de goede dingen van elkaar opmer ken en in eigen kring in practijk bren gen. Spr. eindigde met een hartelijke op wekking, dezen arbeid zoowel dien der inwendige zending als der zending onder Israël, zoo veel mogelijk te steu nen en daaraan mee te helpen, waar na spr. de noqden dezer arbeid aan God opdroeg. Gezongen werd Ps. 98 1 en 3, Gez. 39:1 en Ps. 72 11' DE INDIë-FILM. Zooals wij reeds medegedeeld heb ben, zal a.s. Vrijdagavond in. de Groo te Stadszaal een film vertoond wor den: ,,Het Bedrijf der Bataafsche Pe troleum Mij. in Ned.-Indië". We wekken onze lezers op, dit bui tengewoon mooie filmwerk te gaan zien. Laat deze gelegenheid om de mooiste streken van ons Indië en de petroleumwinning aldaar in beeld te zien niet voorbijgaan doch voorziet u tijdig van kaarten. Allen die Indië kennen en liefhebben zijn vol enthou siasme voor deze film, die tot stand gebracht is met de nieuwste uitvindin gen op filmtechnisch gebied. Wie familieleden in Indië heeft, wie belangstelt in dit land, dat voor Neder land van zoo groote beteekenis is, wie in deze roerige dagen met belangstel ling den loop der gebeurtenissen wil volgen, wie zelf wellicht denkt aan het scheppen eener toekomst in Indië, onderwijzers die er de kinderen van moeten vertellen, laten die allen dezen film bijwonen tot verrijking hunner ^kennis.. Voor verdere bijzonderheden verwij zen we naar de in dit nummer voor komende advertentie. NEDERLANDSCHE MEISJESGILDE. Zaterdagmorgen herdacht de afdee ling Leiden van het Nederlandsche Meisjesgilde 'in een feestvergadering in de Stadsgehoorzaal haar 15-jarig bestaan. Er was veel belangstelling; de groo te zaal was geheel gevuld. De vergadering, die een prettig ver loop had, werd opgeluisterd door een orkestje van eigen krachten en stond onder leiding van Mej. A. Beijersber- gen. Deze heette de aanwezigen welkom en sprak er haar leedwezen over uit, dat de presidente. Mevr. Hammes, we gens ongesteldheid afwezig was. Zij bracht hulde aan deze dame, onder wiier krachtige leiding de afdeeling zoo in bloei was toegenomen. een andere verbintenis aan te gaan.... Ik meende, dat u mijnheer Lenooy goed gezind waart; ik heb me vergist. Vergeef me, dat ik zoo vertrouwelijk tegenover u geweest ben. Het 9pijt me dat ik er over gesproken heb". Zij beefde. De baron wierp op haar een verwijtenden blik. „Daar hoef je geen spijt van te heb ben, Piëta. Gedeelde smart is halve smart. Behoef ik ie nog te zeggen, dat ik Walter lief heb? Dat schijnt mij niet noodjig, maar toch wil ik het je graag opnieuw verzekeren. Echter, al schat ik hem hoog, toch kan ik, als de intiemste .vriend uwer ouders, hum dochter niiet stijven in haar verzet. Ik mag ook, in je éigen belang, de woor den, die ie voor ie leven lang aan den luitenant zouden binden, niet aan hem overbrengen. Je vindt me wreed, is 't niiet? Later zul je begrijpen, dat ik heel redelijk gehandeld heb en je zult me dankbaar zijn". Piëta schudde ontkennend 't hoofd, en zeide: „Ik geloof, dat ik me verkeerd uit gedrukt heb. beste oom. Die woorden, die u weigert aan Walter over te bren gen, heb ik hem zelf gezegd op het oogenblik, dat hij voor 't laatst dein drempel van ons huis overschreed. Ik wilde een daad van liefde stellen te genover de beleediging, die hij zoo juist had ondergaan". De baron onderbrak haar: „Dus je hebt je verloofd met den- Vervolgens heette spr. meer speciaal welkom de afgevaardigden vam het Hoofdbestuur, en van verschillende af- deelingen zooals Amsterdam, Rotter dam, Den Haag, en Zwolle, welke laat ste afdeeling vertegenwoordigd was door Mevr. Vollenhoven, diie ook hier ter stede geruimen tijd deel vam het bestuur heeft uitgemaakt. Spr. verwelkomde voorts den afge treden burgemeester onzer gemeente, Jhr. de Gijselaar, en den loco-burge meester, den heer A L. Reimerlnger. die mede door hun aanwezigheid hun be langstelling getoond hadden. De afdeeling werd door afgevaardig den van het H.B. en van eenige afdee- lingen met haar jubileum gelukge- wenscht. Ook voerde het woord de heer Noach, diie begon met er zijn leedwe zen over uit te spreken, dat de heer Steyns hier niet in zijn plaats had kunnen zijn en die namens de Ned. Padv. Ver. de zustervereeniglng com plimenteerde. E enige zeer aardige tooneelstukjes werden opgevoerd, o.a. het Kabouter- land en een ander waarin Lente- en Winter-tafereel en op artistieke wijze tegenover elkaar gesteld werden. Ten slotte had nog een fancy-fair plaats. Zoo was het een zeer gezellige avond waarop alle aanwezigen genoten. VERJAARDAG DER UNIVERSITEIT. Ter gelegenheid van den 362sten ver jaardag der Universiteit op Dinsdag 8 Februari a.9. zal in Zomerzorg een feestmaaltijd plaats hebben, waaraan de echtgenooten der hoogleeraren zul len aanzitten. JAARFEESTVIERING. De Tuiniers- en Bloemistenvereenl- ging „Door Eendracht Verbonden" zai Maandag 17 Jan. a.<. ini '1 Union haar 37ste Jaarfeest vieren. DE HONGAARSCHE KINDERTREIN Men verzoekt mede te deelen, dat er gelegenheid bestaat om met den 17 Januari a.s. naar Hongarije vertrek kend en kindertrein pakketten met le vensmiddelen. kleeren en andere za ken, uitgezonderd tabak, sigaren, si garetten en alcoholhoudende dranken, te verzenden naar Budapest en om geving. De verzenders moeten aan de ge adresseerden melden, dat zij hun pak ket to Budapest hij de Liga kunnen af halen. De pakketten moeten bezorgd wor den tot uiterlijk Vrijdagochtend 14 Ja nuari bij den heer D. M. van Nes ^ree- wijkstraat 8 alhier, waar tevens alle nadere inlichtingen te verkrijgen zijn. De vrachtkosten moeten tegelijk met de bezorging voldaan worden. Men lette vooral op stevige verpak king, liefst in kistjes, en nauwkeurige adresseering. EEN VREEMDE GESCHIEDENIS. Een 15-jarig meisje udt Den Haag, zou naar een kostschool te Bussum worden gezonden, tegen haar zin. Het meisje werd in Den Haag naar den trein gebracht, maar reisde verder al leen, volgens het zonderlinge verhaal, en zij stapte in Leiden uit. Zij ging zwerven door Leiden's straten en toen ze moe was geworden, is zij in een straat achter de Haarlemmerstraat in een handwagen gaan uitrusten. Daar werd zij door eeni paar man nen gevonden, die zij in vertrouwen nam. Om haar een verdere ontsnap ping te vergemakkelijken, namen de gene, dde verdacht wordt als de dief van je vader?" „Ik bid u oom Thom, trek dat woord „dief' terug", zeide zij verontwaar digd. „Dat woord mag niet genoemd worden in verbinding met. den vlekke- loozen naam van Walter". En bemerkende, dat de baron haar verwijtend aanzag, gting zij voort: „Vindt u het niet goed?" „Neen zeker niet! Ik dacht dat Je meer eerbied had voor je ouders, ik verberg het je niet". „Ik heb er geen tijd voor gehad om er aan te denken, dat ik hen oneer biedig behandelde. Ik heb maar aan één ding gedacht: eerherstel te geven. En welk beter eerherstel kon ik Wal ter geven voor de beleediging. die hem was aangedaan? Ik heb overigens on middellijk alles aan pa verteld. Hij weet, dat, al spande de heele wereld tegen mij samen, ik nooit een oogen blik zal twijfelen aan Walter's on schuld en hij weef ook, dat ik nooit van mijn leven een anderen naam zal dragen dan den zijnen". „Mijnheer Lenooy heeft uw toezeg ging in die omstandigheden zeker met gretigheid aanvaard is 't niet?" vroeg de baron met spottende glimlach. O, neen, daar heeft Walter vee>l te veel eergevoel voor", zei zii met trots. „Sinds zijn vertrek heeft hij aan pa een brief geschreven, dat hij mij mijn vrijheid teruggaf. Maar ik heb het niet aanvaard. Hij bemint mij. ik weet bet. mannen haar mee en verstrekten haar jongenskleeren. Intusschen had de kostschool te Bus sum de familie in Den Haag bericht, dat het meisje niet ter plaatse aangek- komen was. De politie werd In den arm genomen, en deze heeft het meis je in Leiden opgespoord en naar haar ouders gebracht. Zaterdagavond struikelde op het Kort Rapenburg een invalide uit het Mil. Invalldenhuis, de 66-jarige I. E., over de rail van de tram. Hij kwam te vallen en kreeg een den neus zoo'n erge wond, dat hij na eerst In de apo theek van den heer Pelle vérbonden te zijn, naar het Acad .Ziekenhuis ver voerd moest worden. Door de H. is bij de politie aan gifte gedaan, dat Zaterdagavond half 11 zijn rijwiel, dat onbeheerd voor een café aan den Witte Singel stond, is meegenomen. In de Stedelijke Werkinrichting zijn in de afgeloopen week opgenomen 274 volwassen personen, 12 kinderen, totaal 266 personen. BINNENLAND, PROVINCIAAL COMITé. Woensdag 19 Januari a.s., des n.m. te half twee precies zal in Restaurant „Stroomberg", Westnieuwland 12 (b. h. Beursplein) te Rotterdam de leden vergadering plaats hebben van het Provinciaal Comité van Anti-Revolu tionaire Kiesvereenigingen in Zuid- HoLland. De agenda vermeldt de volgende punten: 1. Opening. 2. Ingekomen stukken. 3. Vaststelling der candidatenlijsten 4. Wijze van stemmen 5. a. Verbinding van lijsten. b. Benoeming van een gemach tigde met plaatsvervanger. 6. Propaganda. 7. Sluiting. ONZE PERS. Men meldt aan de „Stand.", dat het antirev. weekblad „De Veluwsche Post" opgehouden heeft te bestaan. EERSTE KAMER. De Voorzitter der Eerste Kamer zal in de vergadering van Dinsdagavond half negen aan de centrale afdeeling voorstellen, op Woensdag a.s. des och tends 11 uur in de afdeelingen een aantal wetsontwerpen te doen onder zoeken, w.o. de verschillende Hoofd stukken» der Staatsbegrooting voor 1927 en de Indische begrooting. SAMENVOEGING MARINE EN OORLOG. Volgens „De Avondpost zullen ingaande 1 Juli a.s. de afdeelingen Personeel en Comptabiliteit van de departementen van Marine en Oorlog worden samengevoegd onder onmid dellijke leiding van het Departement van Oorlog. Het personeel dier afdee lingen zal worden ondergebracht bij het Departement van Oorlog. RIJKSSUBSIDIE TUBERCULOSE- VEREENIGINGEN ENZ. De Minister van Arbeid, Handel eh Nijverheid vestigt de aandacht van besturen van vereenigingen en sana toria, die zich de bestrijding der tu berculose hebben ten doel gesteld, er op, dat aanvragen om Rijkssubsidie Zijn oogen hebben ge-sproken en niets zal ooit in mijn hart de herinnering uitwisschen aan de bekentenis, dde hij mij deed in den laatsten blik. dien wij men elkander wisselden". „Arme kinderen"! mompelde de ba ron. „Zult u nu ndet weigeren mijn groe ten aan Walter over te brengen?" vroeg zij. De baron aarzelde, terwijl hij het meisje met teedere bezorgdheid aan zag. ,Ik zal hem schrijven, dat Piëta ei ken dag vurig voor hem bidt. Meer moet je me niet vragen, beste kind". „Dat is voldoende, want dk weet, dat hij tusschen de regels door zal kunnen lezen. Dank u, beste oom. God loone het u .om den troost dien u me geeft". Mijnheer de Verbrugge trad binnen, gevolgd door zijn neef. „Je bent mijn dochter zeker weer aan 't verwennen, Thom, dat ze jezuilk een uitbundigen dank brengt". De baron werd verlegen als een school jongen, die op een leelijke fout betrapt wordt. „Er is niet veel voor noodig, otm Pie ta's dankbaarheid te verdienen", sta melde hij. De bankier ging zoo op in ojn bu- welijksplannen, dat hij het ontwijkend antwoord van zijn vriend niet eens merkte. Hij wendde rich tol «ön dpcï* tec.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1