CHRISTELIJK DAGBLAD voorLEIDEN EN OMSTREKEN
nummer bestaai uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
7de JAARGANG
DINSDAG 21 DECEMBER 1926
NUMMER 2008
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waai agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gawona advertentie» par regal 2#/. cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief*1
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advert en tiën bij vooruitbetaling
van tan hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
V Nog meer leering.
Het boekje over Amerika, dat we
gisteren bespraken, geeft nog meer
leering.
Men heeft in Amerika, het land van
de machines bij uitnemendheid, lee-
ren inzien, dat men daarmede niets
•uitricht zonder de werkers, die de ma
chines bedienen en daaruit het mees
te rendement weten te halen.
Dit geldt v. d. landarbeid, geldt ook
voor alle handwerk. De industrie kan
niet zonder werkers, en de machine
maakt den werker niet overbodig,
maanvraagt steeds meerdere arbeids
kracnx en ook de niet fabriekmatige
arbeid blijft.
Het is dwaas den arbeid met de
hand minderwaardig te achten dan
die met het hoofd. En dat heeft men
in Amerika door de schaarschte van
de arbeidskracht geleerd. De arbeider
is er steeds op hooger prijs gesteld
en aan het gevoel van minderwaardig
heid ontkomen.
De arbeider heeft in Amerika ook
strijd gevoerd met het kapitaal, dat
hij als zijn vijand leerde zien, maar
dat is veranderd.
Men heeft leeren beseffen, hoezeer
kapitaal en arbeid elkander noodig
hebben. Voor strijd kwam samenwer
king en de medezeggenschap is in A-
merika een kwestie, die men daar
meent te hebben opgelost. De arbeider
•wordt als medewerker, als gelijke be-
schouwd. Hij heeft echter ingezien,
dat medezeggenschap berust op ver
antwoordelijkheid en streeft er daar
om naar een aandeel te verkrijgen in
de fabriek, waarin hij werkt. En ove
rigens weet hij, dat het oor van den
patroon open staat voor zijn advies,
dat, als het goed bevonden wordt, ook
wordt opgevolgd.
Wij willen thans nog daarlaten, of
men de kwesties, die hier liggen, alle
heeft opgelost-, maar dit had men in
Amerika voor, men begon niet, als wij
hier in Europa menigmaal, van den
verkeerden kant.
De arbeider in Amerika leeft in
den zin zooals dat door velen hier als
een ideaal wordt beschouwd. Hij kan
arbeidsvreugde genieten omdat het
loon hem in staat stelt onbezorgd te
leven. Een groote mate van levensge
not kan hij zich verschaffen. Rijdt de
patroon in een „Fordje", verschillende
werklieden kunnen zich de weelde
veroorloven in een „Buick" naar hun
werk te gaan. Die weelde kunnen zich
o.a. veroorloven de behanger, de tim
merman, de metselaar, dus menschen
die in de gewone bouwvakken hun
bestaan vinden.
Maar ook meer ideëele voordeel en
weet de arbeider zich te verschaffen.
De arbeiders in Amerika heieggen
niet alles in hun auto's. Hun vakver-
eenigingen zorgen voor een goede geld
belegging. Groote kapitalen zijn zoo
verzameld. Van de 60.000 arbeiders b v
der General Electric Cy. ziin er meer
dan de helft aandeelhouders, der on
derneming. Of zij er ook belang bij
hebben, dat de zaak goed gaat. En of
zij ook begrijpen, dat de leiding in
handen moet zijn van de allerbe-
kwaamsten. Van klassenstrijd is er
dus, zoo. constateert men, geen sprake.
De arbeider is kapitalist geworden, en
hij verzoent zich dus gemakkelijk met
het „kapitalistische stelsel."
Het socialisme, dat een klassenstrijd
predikt, vindt dan ook geen gehoor.
Hij lacht om het Marxisme, zegt men.
Doch ook hier dreigt groot gevaar!
Zoolang de arbeider in staat is om
voor zichzelf en de zijnen te zorgen,
gaat alles prachtig. Maar hoe als hij
daartoe niet of niet meer in staat Is.
Het gebrek aan geschikte werk
krachten en de vele^machines maken
noodig, dat de meest bekwame en
krachtige man op de beste plaats ge
zet wordt. De wetenschappelijke rege
ling van den arbeid bestaat hierin,
dat de werkkracht op het allerhoogst
productief wordt gemaakt. De hooge
loonen vragen de inspanning van den
arbeider in zijn volle levenskracht.
Wat wordt er van hem, als die volle
levenskracht daalt, als hij, wij zeggen
niet den ouderdom, maar den middel
baren leeftijd heeft bereikt?
De krachtige man is tevreden en de
«tem van den zwakke kan' tegen hem
niet op, wordt allicht niet eens ge
hoord.
Zorgt men in Amerika ook voor de
arme en gebrekkige, de afgeleefde ar
beidskrachten, of wordt alles over ge
laten aan de weldadigheid? Er be
staan .e dien aanzien wel regelingen
In sommige opzichten is die regeling
ruim en voldoende. Maar in het alge
meen laat 't barmhartigheddselement
te wenschen over.
Hier staan ons geen genoegzame ge
gevens ten dienste, maar wij vermoe
den, dat wij hier een kant der kwestie
raken, die niet zonder beteekenis is.
Het is niet alles goud wat daar blinkt.
En ook, als wij de positie van Ame
rika met die van Europa nader verge
lijken, dan rijst bij ons de vraag, of
de basis waarop de huidige welvaart
van Amerika is gevestigd, wel zoo
deugdelijk is, als het zelf vermoedt en
zegt. De reclame, die gemaakt wordt,
om Europa te brengen tot de toepas
sing van de arbeidsmethoden, die men
zelve volgt, wijst er wel op, dat men
de navolging begeert, ook om zich zel
ve. Wat Amerika aandurfde is een
waagstuk.
Hoe het zal afloopen, weet nog nie
mand.
Maar wèl kan worden toegegeven,
dat de beschouwingen allerminst
waardeloos worden, ook al houdt men
met deze omstandigheden ir^ hoogere
mate rekening dan de schrijvers van
het boekje deden.
Ja, zelfs leidt dit tot de conclusie
dat, naar mate de algemeene omstan
digheden in vele landen ongunstiger
zijn, de noodzaak van betere bedrijfs
methoden aldaar nog des te sterker
klemt.
Alleen, men houde in het oog, dat
vooral niet met de betere arbeidsme
thoden ook de sociale omstandigheden
moeten worden binnengehaald.
Ook mogen wij nooit de illusie voe
den alsof het alleen de methode is en
de economische positie van het land
niet een belangrijke rol zou vervullen.
Het is zeer de vraag of de Ameri-
kaansche methodes ook bij ons het
voordeel zouden brengen dat men
daar heeft verkregen.
STADSNIEUWS.
VEREENIGING „NEDERLANDSCH
FABRIKAAT."
Eenigen tijd geleden is door eenige
leden der Vereeniging „Nederlandsch
Fabrikaat" die zich tot een voorloopig
bestuur vereenigd hadden, een circu
laire rondgezonden mbt' de bedoeling
te komen tot de oprichting eener Leid-
sche afdeeling van deze vereeniging
Gisteravond had in de kleine zaal
van d© Stadsgehoorzaal een bijeen
komst van het voorloopig bestuur met
degenen, die zich bereid verklaarden
de bedoelde circulaire mede te onder
teekenen, plaats.
In deze samenkomst zette de Algc-
meene Secretaris-Penningmeester der
Vereeniging, de heer H. F. R. Snoek
het doel en werken der vereeniging
uiteen.
De voorzitter, de heer Hk. Pel heet
te de aanwezigen welkom, in 't bijzon
der Mevr. UittenbroekRosenthal, die
langen tijd in deze omgeving de ver
eeniging reeds vertegenwoordigd had,
doch wier gezondheid helaas niet toe
liet, dat zij toetrad tot het. voorloopig
bestuur. Spr. wees er op, dat de ver.
„Nederlandsch Fabrikaat" is bedoeld
voor alle Nederlanders; zij wil van de
werkloozen, die hier te lande zoo groot
in getal zijn, maken tevreden werkers,
die gelukkig zijn en nuttig voor do
samenleving.
Vervolgens gaf spr. het woord aan
den heer Snoek.
De heer Snoek begon met te verkla
ren, dat de Vereeniging „Ned. Fabri
kaat" wil zijn een onpartijdig lichaam,
dat zich ten doel stelt de belangstel
ling van alle Nederlanders te wekken
voor het Nederlandsch Fabrikaat, al
thans voorzoover dit in prijs en hoe
danigheid met het vreeimde product
kan wedijveren.
De vereeniging is opgericht in den
oorlogstijd, toen voor het eerst de be
langstelling voor doze zaak ontwaakte
Spr. wees er op, dat het Neder
landsch fabrikaat in geen en deelo
minderwaardig is aan dat van andere
landen. Onze zuivel- en margarine-in
dustrie is wereldberoemd, onze choco
lade-, onze electrotechnische industrie
onze scheepsbouw zijn eveneens van
werel dbeteekenis.
Ook is Nederland in meerdere mate
dan men denkt een industrieland. Vol
gens de volkstelling zijn er in onze nij
verheid werkzaam 1.229.000 menschen,
wat in aanmerking genomen ons be
volkingscijfer van 6.866.000 bijna de
helft is van degenen, die hier te lande
hun brood verdienen.
Niet slechts uit ideëele overwegin
gen, niet minder uit het oogpunt van
materieele belangen verdient het stre
ven der vereeniging steun. Een groot
'eel der belastingen wordt uitgegeven
voor werkloosheidszorg.
Tn Amsterdam werd in 1914 3 milli-
•>en. in 1926 17 millioen gulden voor
lit doel uitgegeven, zijnde 75 pet. der
inkoms:enbelasting.
In Leiden wordt voor-werkloosheids
bestrijding f 180.810 uitgegeven; dat is
36 pet. van de inkomstenbelasting.
Vervolgens wees spr. er op, dat de
bevolkingsaanwas in ons land per jaar
100.000 menschen bedraagt; in den
landbouw kunnen dez,en niet meer ge
plaatst worden, derhalve moeten ze
omzien naar uitbreiding onzer indus
trie. Spr. noemt tal van onzinnige
staaltjes, waaruit blijkt hoe vele men
schen een ziekelijken voorkeur voor 't
buitenlandsche hebben Gelukkig komt
er een kentering en dit is vooral te
danken aan bet werk der vereeniging,
die voor algemeene propaganda per
jaar niet minder dan f1100 aan porti
uitgeeft.
Spr. geeft vervolgens een uiteenzet
ting van het werk der vereeniging, dat
in verschillende afdeelingen is onder
gebracht. We noemen daarvan, behal
ve de propaganda: de voorlichtingen-
dienst; het demonstreeren van fabri
katen met medewerking der Middel
bare Technische school; het verstrek
ken van inlichtingen over verpakking
naar Indië; de redactie van het Or
gaan der vereeniging; de controle van
handelsmerken in het belang van het
Ned. Fabrikaat enz.
Er zijn menschen, zoo eindigde- spr.
die maar voortdurend zeggen: vergeet
niet, dat we maar een klein land zijn.
Dit is echter niet waar, in verschil
lend opzicht staat ons land bovenaan
in de wereld. Waar wordt een werk
ondernomen als de droogmaking der
Zuiderzee; waar zijn havenwerken, als
die van Rotterdam, sluizen als die
van IJmuiden; waar is zulk een groo
te hoeveelheid intellect? Ook zijn we
de tweede koloniale mogendheid der
wereld. Laten we ons daarom niet klei
ner voorstellen dan we zijn.
Na deze rede was er gelegenheid tot
gedachten wisseling, waaraan werd
deelgenomen door de heeren Ten Ca.te
Brouwer (voorzitter van de Kamer
van Koophandel), Mr. Romeijn, de
Gooyer, Valkenburg (secretaris van
den' Neutralen Bestuurdersfoond) en
Geytenbeek.
De heer ten Cate Brouwer laakte in
't bijzonder de houding onzer regee
ring, die een zoo weinig actieve han
delspolitiek voert. Het buitenland
overstroomt ons met zijn export, ter
wijl het zelf hooge tarief muren op-
richt( denk b.v. aan Amerika).
Noch tegen de Duitsche, noch tegen
de Belgische en Fransche valutacon-
currentie zijn maatregelen genomen,
met uitzondering van het schoenen
wetje.
Spr. is in zijn hart vrijhandelaar,
het protectionisme voert ten verderve,
maai* in de huidige verhoudingen acht
spr. bescherming onzer industrie nood
zakelijk.
De heer Valkenburg weet wel, dat
een arbeider evenveel belang beeft bij
een bloeiend© industrie als een pa
troon, maar spr. wil er tocb op wijzen,
dat als men van de groote werkloos
heid spreekt, deze mede daarvan het
gevolg is, dat als de zaken ook maar
iets slechter gaan, de fabrikant zijn
arbeiders „de bikkels opgooit" in
plaats van te trachten ze nog ©enigs
zins aan den gang te houden.
Spr. zou het gewenscht achten, dat
de vereeniging ook eens in deze rich
ting iets deed.
De heer Snoek beantwoordde de
sprekers en legde er den nadruk op,
dat de vereeniging geen nart ij wil kie
zen in den belangenstrijd, die er in de
maatschappij bestaat, doch een alge
meen belang op het oog heeft.
De voorzatter deelde ten slotte mede
dat de vereeniging omstreeks midden
Januari een propaganda-vergadering
hoopt te houden, waarop de film der
vereeniging zal worden vertoond, als
mede dat daarna in een ledenvergade
ring een reglement zal worden vastge
steld en een definitief bestuur gekozen
en sloot daarna de vergadering met
een woord van dank aan de aanwezi
gen voor de opkomst.
KERSTFEESTVIERING DER STADS
EVANGELISATIE.
Vanwege de Stads-evangelisatie der
Geref. Kerk, werd gisteravond de jaar-
lijksche Kerstfeestviering gehouden in
't gebouw „Prediker".
Nog voor het aanvangsuur was de
zaal overvol en zelfs moesten velen te
leurgesteld worden.
D© samenkomst werd geopend door
den heer A. M. Verschoor, met het
doen zingen van Ps. 98 2, het voor
gaan in gebed en het lezen van Jes.
40. Daarna zong het zangkoor der Evan
gelisatie eenige liederen en vervolgens
hield de heer D. Meijer een boeiende
toespraak. Nog werd een en andermaal
door het zangkoor een aantal liede
ren ten gehoore gebracht, terwijl ook
een reeks mooie lichtbeelden werd ver
toond, welke de heer Verschoor toe
lichtte.
Ds. H. J. Kouwenhoven beëindigde
het samenzijn met te doen zingen Ps.
68 10, en ging voor in dankgebed.
De gehouden collecte bracht op
18.53^.
JAARFEEST „DE ZIJL".
Gisteravond vierde de Zweminrich
ting „De Zijl" met donateurs, genoo-
digden en leden haar Jaarfeest in de
Graanbeurs.
Om 8 uur beklom de voorzitter van
„De Zijl", de heer v. d. Mark, den ka
theder om de aanwezigen hartelijk
welkom te heeten. inzonderheid de
zustervereeniging „De Leidsche Zwem
club", die zoo bereidwillig was aan de
uitnoodiging gehoor te geven.
Spreker schetste nog den goeden
vooruitgang van de sport, maar inzon
derheid van de Zwemsport, die zulke
goede vorderingen maakt.
De leden van de Zweminrichting
namen dit jaar met goed gevolg deel
aan de wedstrijden van den Nederl.
Zwembond.
Het is jammer, volgens spreker, dat
de stad Leiden, die toch een Academie
stad is, nog geen overdekte bad1- en
zweminrichting bezit, wat toch van
groot belang is en er wordt telkens
weer naar gevraagd.
Spreker dankte nog de verschillen
de gevers en geefsters die gratis ge
schenken voor de tombola beschik
baar hadden gesteld en ook den heer
Backer, die gratis de zaal had afge
staan om de ver. financieel te steunen.
Hierna droeg de voorz. de leiding
over aan den heer v. Weizen, voorzit
ter der feestcommissie.
Ondertusschen zongen alle aanwe
zigen het clublied, gevolgd door een
paar aardige tooneelstukjes, die zeer
veel succes oogstten.
In de pauze waren er enkele 'attrac
ties, zooals grabbelton, enz.
Na de pauze werden wij vergast op
een tooneelstukje en den uitslag van
de tombola. Om ongeveer haJf een was
het officieele programma afgeloopen
en bleven de leden nog eenigen tijd ge
zellig bijeen.
BURGEMEESTER VAN LEIDEN.
Men meldt aan het Leidsch Corresp.
bureau:
Naar wij vernemen komt Mr. Rut
gers van Roozenburg, oud-lid der
Tweede Kamer, ernstig in aanmer
king om te worden benoemd tot bur
gemeester van Leiden.
De heer Rutgers van Roosenburg be
hoort tot de Christelijk-Historische
Unie en heeft toen mr. Schokking ont
slag nam als Minister van Justitie, te
diens behoeve zijn zetel in de Kamer
prijs gegeven.
HULDIGING MEVR. DE GIJSELAAR*
Donderdag zal mevrouw de Gijse-
laarViruly door een commissie uit
dames onder voorzitterschap van me
vrouw dr. Overvoorde in den foyer
van de Stadsgehoorzaal worden gehul
digd voor hetgeen zij tijdens het bur
gemeesterschap van haar echtgenoot
in het belang van de gemeente heeft
gedaan.
HAARLEMSCHE ORKESTVER.
EENIGING.
Symphonieconcert.
Maandag 27 December a.s. geeft de
H.O.V. weer een symphonieconcert.
Solist zal zijr Ernst Elsmann, 1ste
fluitist der H.O.V. Het programma be
vat zeer veel interessants: Ouverture
der Schauspieldirektor van Mozart.
Op verzoek de le symphonie van
Beethoven. Saul en David, toongedicht
voor orkest van Dr. Joh an Wagenaar,
waarin de harppatij zal vervuld wor
den door mevrouw ZeehuizenHout
graaf. Als noviteit: eerste uitvoering
El sombrero de tres picos, Trois dan-
ses van Man. de Falla. De solo fluitist
Ernst Elsmann zal voordragen het con
cert in G. gr. t. voor fluit en orkest
van Mozart. Dit werk is een geschenk
van onzen stadgenoot Dr. F. P. Muller.
KERSTGEDACHTE EN OORLOGS
GEDACHTE.
In dia geheel gevulde Remonstrant-
sche kerk had gisteravond de gods
dienstige samenkomst plaats, georga
niseerd door de groep Leiden en Om
streken van*de vereeniging „Kerk en
Vrede'".
Als eerste spreker trad op Mr. Dr.
A. v. d. Flier (em., Herv. Pred./'diei
na glebed en voorlezing van Lucas 2: 1
14, sprak over „Vrede op aarde'.
Als de wereld spottend de vraag! toti
de feestvierende Christenheid nc'ht:
.Waar^ wat is die vrede op aarde5,,
waar immers de geschiedenis ook na
de komst van Christus als met bloed
(geschreven werd, dan wil ook spr.
zeggen: Kerstvrede is waarlijk iets an
ders dan wereldvrede. Christus was
gieen staatkundig of sociaal Hervor
mer, maar Hij kwam om de oorzaak
van onzen eeuwigen honger en kom
mer, de zonde, weg te nemen. Dat was
het doel vanZijn komst. Wie vrede;
op aarde wil laten opgaan in wereld
vrede dwaalt, maar volgens spr. dwaalt
nog meer ieder, die meent Kerstvrede
Binnenland.
De 154ste algemeene vergadering van
de Vereeniging voor Bloembollencul
tuur. -
Buitenland.
Een rede van Stresemann te Ham
burg.
Een redevoering van den Paus.
De Finsche Landdag heeft een motie
van vertrouwen In het kabinet aange
nomen.
te kunnen gemeten en voor wereld
vrede onverschillig is. Als spr. zich
de vraag gesteld ziet: Hoe moeten we
staan tegenover den gruwel van den
oorlog dan ziet hij elk Christen de
wereld ingezonden, zooals Jezus een
maal de discipelen, zonder wapens, de
wereld inzond!, om te getuigen van den
vrede, die Christus bracht. V rucht daar
van zal ook vrede tusschen de volkeren
worden. Als naar fesaja 11 de aarde
vol zal zijn van de kennis des Heeren,
dan wordt het oorlogszwaard opgesto
ken. Zoo voelt spr. zichzelven, en dei
Christenheid vooral in dezen Kersttij dj
geroepen iets voor den wereldvrede
te doen.
Ds. F. Kuiper (Doopsgez. Pred.)
sprekend over „in menschen een welbe
hagen", herinnerde er aan, hoe het
welbehagen Gods er reeds was bh 'den
aanvang der schepping, als Goa met
welbehagen het werk Zijner nanden
goedkeurt. Zooals ook tusschen Adamj
en Eva, als zij nog met door Satan
verleid, de juiste verhouding kennery
van mensch bot mensch. Het mooie»
woord broederschap had toen zijn vol
le beteekenis. Maar Kaïn's broeder
moord was de schrijnende tegenstel
ling reeds en de geschiedenis der
menschheid is vol van het gemis vanj
welbehagen.
Mogen we daarin berusten ais in het
onvermij de iike Dat gaat in tegen
Gods welbehagen, zooals in de erste
dagen van den wereldoorlog de oproep
tot protest van het Christelijk geweten
niet werd beantwoord. Wij staan daar
mee met zooveel nalatigheid der chris
tenheid ten opzichte van wereldvrede!
schuldig. We hebben vergeving noodig
en het „in menschen een welbehagen"
spreekt ons daarvan. Zoo liet had God
de wereld en den mensch, die ais een
druktoui in een boek zich voelt, als ten.
eenling, een afwijking in de christen
heid moet verbeterd willen worden.
De weg tot die verbetering, tot gezond
worden lag volgens spr. in het aan
vaarden van dat welbehagen.
Van geheel anderen aard v.as de|
rede van den derden spieker, Proi.,
Dr. G. J. He ©ring, van Leiden, diel
de propaganda voor de vereeniging
„Kerk en Vrede" verbond aan hett
woord „Eere zij God".
Na voorlezing van de beginselver
klaring dezer in October 1924 opge
richte vereeniging stelde spr. de v raag
Hoe moeten we ons dien God, tot
(Wiens huldiging we met dit oor dj
worden opgeroepen, denken? Zeken
niet, volgens den professor, als de
oude heidensche volken en als ook keu
pud-Tiestamentische Israël b als een
oorlogsgod, al achtte Prof. H. dat bijl
Israël in die duisternis ,eenig licht
doorbrak in de profetieën, 't Volle licht
kwam in Christus. Toen stierf de oor-
logjsgod {U Spr.was het eens met Eras
mus als deze zijn tiidgenooten vraagt*
hoe ze het „Onze Vader" kunnen bid
den en oorlogvoeren tegelijk, zooalsi
ook de wijsgeer Kant protesteerde bij*
het luiden der overwmningjsklofcken.
Zelfs onze Bavinck, die blijkbaar over
al dienstig voor is, werd geciteerd,,
naast binnen- en buitenlandsche paci
fisten. De politiek kwam zelfs even om,
den hoek toen 6 punten van Chr. po
litiek werden voorgelezen en de u'schl
van invoering van de doodstraf eer»
onderdrukt hoongelach bij eep deel van
het gehoor opwekte.
't Nieuwe van onzen tijd is volgens»
spr. dat niet eenlingen, maar groepen
zich vormen als in ons land „Kerk ert
Vrede", om den gruwel van den oor
log te keer en, ook al wordt men dan,
het kind van de rekening ^volgens spr.
echt-chr istelijk
Bidden en getuigen ziet spr. zich op
gelegd. Daarom was hij nier dezen
avond. Prms Maurits dankend na den
slag bij 'Nieuwpoort moge in 1600 be
grijpelijk zijn, Dij' 'de moderne oorlog
voering acht spr. dat ondenkbaar. AIsi
groep wil „Kerk en Vrede" dan ook)
niet twijfelen aan de eindoverwinning.;
Zoo zal het „Eere zij' God" goed be
grepen worden.
Besloten werd met een opwekking]
om lid te worden van de nog; eeeaö
kleine vereeniging.
Daarna sprak Prof. Heering, nai
zang .en gebed, den zegen uit.
Aan de deuren werd een schaalcoi-
lecte gehouden en lagen lijsten ter t©e-
kening om lid te worden van „Kerid
en Vrede",
