Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 7<* JAARGANG WOENSDAG 15 DECEMBER 1926 NUMMER 2003 COURANT ABONNEMENTSPRIJS Is Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaali 2.50. Per week .......i 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 V Een socialistische klacht. In de Belgische socialistische pers wordt druk gediscussieerd over de deelneming der partij aan de regee ring. Er zijn er, die daaruit de weinige belangstelling der jongeren voor de partij verklaren. En daar zit inder daad wat waars in: er is niets wat zoozeer de voosheid der socialistische propaganda in het licht stelt dan het meedragen van verantwoordelijkheid door de socialistische partij m. Anderen schrijven de verzwikking van den strijdlust der jongeren aan andere oorzaken dan de deelneming aan. de regeering toe. Zoo schrijft de Gerilsche socialist Cnudde in de .,Voor uit'-: „Indien het echt is dat de jongeren niet zooals de ouderen, hun plicht tegenover de partij begrijpen, vindt dat niei zijn oorsprong in de deelne ming aan de regeering. Laat het ons maar erkennen. De jongeren voelen zich maar al te veel aangetrokken tot genot en aange naam vermaak. Ze bekommeren zich te weinig om bun eigen toestand. De ouderen zullen bet voor hen wol doen, Zij blijven buiten den strijd. De dan cings, cinema's, velodrooms, voetbal, en/, krioelen van jeugdige elementen. Men kan dit betreuren, maar bewe ren dat zij den strijdlust verliezen omdat de partij in de regeering is getreden, is den toestand verkeerd voorstellen. De partij richt leerrijke voordrach ten in voor de jeugd. Ze worden niet bijgewoond zooals 'tmoet. Sport is hun eenige bekommering." Wij gelooven, dat de socialisten zich- hierover niet al te zeer verwon deren moeten. Zij hebben -1© men- schen in materialistischen zin opge voed en zonder aan enkele voorman nen, die door idealisme gedreven wer den tot den strijd voor bet socialis me, onrecht te doen valt niet te ont kennen, dat de partij als zoodanig uit theoretisch en nog meer practiscii ma terialisme heeft geleefd. Het Socialis me heeft het zwaartepunt van don hemel haar de aarde verlegd, over tuigd dat, zooals dezer dagen een der Russische volkscommissarissen t in heiligschennende taal uitdrukte.de hemel een bank is die geen dividend geeft. He^ heeft den menschen diets gemaakt, dat het sociale vraagstuk slechts is een maagkwestie en dat bij de oplossing daarvan de geestelijke beginselen van geen beteekenis zijn. Is het wonder, dat aldus 'n geslacht gekweekt wordt, dat in dancings, ki nema's en sport zijn hoogste levens ideaal vindt? Panis et circenses, brood en spelen behoorden immers reeds twee duizend jaar geleden bij elkaar? School en ouders. „De Standaard" van Maandag gaf enkele cijfers, waaruit blijkt, dat het aantal leerlingen, dat de bijzondere scholen bezoekt, nog voortdurend toe neemt. Werden op T Januari 1924 de open bare scholen bezocht door 527.585 leer lingen en de hijzond ere scholen door 561.618 leerlingen, op 1 Januari 1926 waren deze cijfers resp. f483.992 en 592.840. „In twee jaar tijds is dus de open bare school 43.000leerlingen terugge- loopen en de bijzondere 31.000 leerlin gen gestegen. Had de bijzondere school in 1924 51.5 pet. van het aantal leerlingen, in 1926 was het percentage tot 55 geste gen. En de beweging staat nog niet stil; in 1926 werden tot 15 November 147 nieuwe lagere scholen geopend, waarvan 29 voor openbaar onderwijs en 118 voor bijzonder onderwijs. In een snel tempo beweegt ons on derwijs zich in de richting der leuze: bijzonder onderwijs regel, openbaar onderwijs aanvulling." Dit zijn verblijdende mededeelingen bij de beoordeeling waarvan echter niet uit het oog mag worden verloren, dat op de bijzondere scholen hier be doeld, niet overal Christelijk onder wijs wordt gegeven. Op meerdere plaatsen heeft men, niet tevreden met de openbare school en niet gediend van het Christelijk onderwijs, eigen, z.g. neutrale scholen opgericht. Dat is in zooverre verblijdend, dat op deze wijze het ideaal: de school aan de ouders, meer wordt benaderd, maar voor den bloei van het Christe lijk onderwijs ze?t dit alles niets. Trouwens, we moeten ons steeds BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone adverteniiën per regel 22*/» oeat Ingezonden Mededeelingen, dubbel teriet' Bij contract, belangrijke reductie. i Kleine advert en tién bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent. wachten voor de fout alleen met de cijfers te rekenen. Het aantal scholen is wel van beteekenis en we hebben dan ook bet mogelijke te doen om tot uitbreiding mee te werken, maar de inhoud en het karakter van het onderwijs is tenslotte beslissend. Het is noodig hierop te wijzen, om dat het gevaar bestaat, dat naarmate het aantal scholen grooter wordt en het getal der leerlingen stijgt, de be langstelling der ouders voor het on derwijs zouv verminderen Niet minder dan in de dagen van druk is noodie een hechte band tus- schen school en ouders. Z. STADSNIEUWS. A.P. PROPAGANDACLUB. Wij wekken al onze menschen op om hedenavond 8 uur de vergadering vaai onze A.R. Propagandaclub in Amicitia bij te wonen. De heer Goslinga, die jaren lang in Schiedam en elders, in de politiek van stad en provincie een voorname plaats innam en dus uit rijke ervaring kan spreken, heeft tot onderwerp: Anti Revolutionaire beginselen in Staten- en Raadspolitiek! KUNNEN WIJ NOG OP ONZEN BIJBEL AAN? In de flink bezfette Hooigrachtl.erk is gisteravond de tweede der Chr. Win terlezingen gehouden. Spreker was bs. A. M. Berkhoff, Chr. Geref. Pred. te Amsterdam, die tot ondérwerp l>ad: „Kunnen wij no«g op onzen Bijbel aan? De samenkomst werd aangevangen met het zingen van Ps. 25:2, waarna Ds. Berkhof f voorging in gebed. Spr. begon met te wijzen op het ge wicht der vraag, die het 'onderwerp zijner rede uitmaakt. Als wij niet meer op on,zen Bijbel aankunnen, kan er van zekerheid onzer zaligheid, ja zelfs van een zedelijk richtsnoer in ons leven geen sprake meer zijn. Dan tasten wij rond in akelig duister en zijn als de heidenen, zoekende naar waarheid. Behalve een gewichtige is het ook een moeilijke vraag, die ons bezig houdt, Het gaat er om, aan welke au toriteit de Bijbel zijn gezag ontleent. Rome leert, dat de Bijbel zijn gezag aan de*Kerk ontleent; dit is evenwel den mensch, zij het. in kerkelijk ver band, op den troon gesteld, en zie hier de overeenkomst van Romanisme en Humanisme. Zoo ook de Vermittlungs, te onzent ethische theologie genoemd, die het zwaartepunt verlegde in den geloovigen mensch en alleen als Gods Woord aanneemt wat met het geloo- vig bewustzijn in overeenstemming is, meenende zoo geloof en Schriftcritiek te verzoenen. Dit leidt tot een grenze loos subjectivisme. Ieder der nieuwe re theologen houdt er zijn eigen dog matiek op na. Consequentie van dit standpunt is dan ook de leervrijheid, zooals Chantepie de la Saussay© die aanvaardde. „Kunnen wij nog op onzen Bijbel aan?" Dit is behalve een gewichtige en een moeilijke, toch ook een eenvou Yiige vraag, als wij de autoriteit der Schrift maar in haarzelve zoeken. De kenbron der waarheid ligt buiten den Bijbel en dan maken wij dezen daar aan ondergeschikt óf zij ligt in den Bijbel en dan gelooven wij kinderlijk hetgeen God ons daarin te zeggen heeft. Een tus.«chenweg is er niet. Dit was ook de Schriftbeschouwing van Christus, die den Satan bestreed met het: „Er is geschreven." In het Hoogepriesterlijk gebed bidt de Hei land: „Uw woord is de waarheid." Na zijn opstanding wijst Jezus er zijn dis cipelen op, dat alles moest vervuld worden wat van Hem geschreven is in de Wet, de Profeten en de Psölmen d.w.z. in de drie deelen waarin de Rab bijnen het Oud© Testament samenvat ten. Ook het Nieuwe Testament heeft de Heer© met goddelijk gezag bekleed, toen Hij de apostelen Zijn H. Geest toezeide, die hen in alle waarheid zou leiden. Ook de apostelen leggen getuigenis 'af, dat al de Schrift van God is inge geven. Zij leven sterk onder den in druk van het: „Wie u hoort, hoort Mij", vandaar het gezag, waarmee zij optreden. Paulus had al zijn gedachten gevan gen geleid onder de gehoorzaamheid van het Woord Gods. Petrus verklaart „Wij hebben het profetische woord, dat zeer vast is. Nadat gezongen was Ps. 119:67, zet te spr. uiteen, dat deze Schriftbeschou wing van Christus en Zijn Apostelen ook die der oude kerkvaders was, het geen spr. met citaten van Clemens Rcmanus, Polycarpus, Irenaeus. Jus- tinus den martelaar, den presbyter Gajus van Rome, Origeres en Augus- tinus aantoont. Ook de Hervormers hingen deze Schriftbeschouwing aan. Hun twee hoofdstellingen waren de rechtvaar- digmaking door het geloof alleen en de autoriteit der Heilige Schrift, die zij stelden in de plaats van die der Kerk. „Niets dan het Woord", zoo luid de de spreuk van Calvijn, die in bet zegende boek zijner Institutie over de autopisti© (geloofwaardigheid in zich zelf) der H. Schrift handelt. Spr. erkent dat de organische opvat ting- der inspiratie, die de mensche- lijke persoonlijkheid der Bijbelschrij vers tot baar recht laat komen, op vele dingen een beter licht heeft ge worpen dan de vroegere mechanische opvatting, volgens welke de Bijbel schrijvers slechts pennen van den H. Geest waren. Dit mag er evenwel niet toe leiden, dat we de letterlijke inspi ratie zouden loslaten, want dan zijn we weg. Of we hebben een geheel ge- inspireerden Bijbel óf we hebben m 't geheel geen Bijbel. Wij moeüen desnoods met onze Bij belbeschouwing alleen durven staan, zooals de jongeren die bij het meer van Genesareth de duizenden zagen heengaan, toen Jezus tot ben de vraag richtte: „Wilt gijlieden ook niet weg gaan?" We moeten ons geloof ook piet noo- deloos laten verzwakken door een we tenschap die niet af is en telkens tot andere veronderstellingen komt. Spr. noemt in dit verband, dat eenige Oos- tersche verhalen ontdekt zijn die me nige verre verwantschap hebben met de feiten van Gen. 3. Het groote feit van den zondeval heeft zoo nagetrild in de Oudoostersche wereld, dat in de mythen en legenden der oude volken verminkte sporen daarvan te vinden zijn. Prof. Noordtzij heeft in zijn boek over „Gods Woord en het getuigenis der eeuwen" (zoo zonneklaar aange toond liet groote verschil tusschen de polytheïstisclie mythen der Babyloni- ers en het theïstische Bijbelverhaal, dat van Goddelijken oorsprong is. Spr. wil ook inzake Gen. 1 van geen concessie aan de moderne weten schap weten: niet in zes tijdperken, doch in zes dagen is de wereld ge schapen. Hoe dikwijls heeft de wetenschap niet een debacle geleden tegenover de Heilige Schrift. Spr. noemt het stand punt van Wellhausen en Kuenen, welks onhoudbaarheid door Professor Eerdmans, een der leerlingen uit de critische school, is aangetoond. Waar is het monisme van Hackel, bet histo risch materialisme van Marx? Waar zijn de stelsels der philosofen, opge komen, verheerlijkt en uiteengera feld? Waar is de glorie van Kant ge bléven? Thans doet de Fbansche on- geloovige geleerde Bergson een poging op zielkundige gronden de onsterfelijk heid der menschen te bewijzen, wat vroeger een bakerpraatje en priester bedrog heette. Hoe verder wij komen, hoe meer de waarheid des Bijbels zal schitteren. Spr. eindigt met een waarschuwing tegen het intellectualisme, tegen de doode orthodoxie. Wij moeten terug tot de Bijbelsdie mystiek, zooals die ook op onze erve in den besten tij* der Geref. Kerk gebloeid heeft: oratio, meditatio, tentatio, d.w.z. gebed, over denking en zelfbeproeving, daarin be staat het ware geloofsleven. Spr. ziet eenerzij ds de verkerkistl- seering, de verdogmatiseering der waarheid; anderzijds de jongeren die cultureel en intellectueel kinderen hunner eeuw willen zijn, doch ver dwalen in valsche mystiek en zijn an> schapen die geen herder hebben. God brenge de kerken tot veroot moediging, opdat zij een open oog krij gen voor deze gevaren. Na dankgebed door Ds. Berkhoff werd nog gezongen Ps. 100: 4. VEREEN. VOOR ZIEKENHUISVER- PLEGING. De Onderlinge Vereeniging voor Zie- kenhuisverpleging passeerde in het begin December j.l. de 10.000 leden. Deze vereeniging blijft gestadig in ledental toenemen. Aanvankelijk op gericht in April 1923 met 250 leden, bedroeg dit aantal 1 Jan. 1924 1125, 1 Jan. 1925 2347, 1 Jan. 1926 5224 en op 6 December d.a.v. 10.080 leden. Werden in 1923 192 verpleegdagen uitgekeerd, in 1924 was dit aantal 724, 1925 2707, in 1926 tot 1 December 5618. Van 1 Januari 1926 tot 1 December d.a.v. werden 78 operaties verricht te gen 42 in 1925. Aan zes leden we*d uitkeering we gens bestraling verstrekt. Op dit oo- genblik zijn gemiddeld 46 leden in ver pleging. De samenwerking met de inrichtin gen is uitnemend. Alles te samen ge nomen, mogen wij gerust constateeren dat de vereeniging in een behoefte voorziet. De vereeniging is Federatief met an dere vereenigingen vereenigd, zoodat bij verhuizing de leden op vele plaat sen dadelijk trekkend worden overge nomen. CURATOREN UNIVERSITEIT. Tot lid van bet College van Cura toren der Rijks-universiteit te Leiden is benoemd de heer Ch. J. M. Ruys de Beerentorouck, voorzitter van de Twee de Kamer <ier Staten-Generaal. PROTESTVERGADERING HENGE- LAARSBOND. Maandagavond werd door den Hen- gelaarsbond voor Leiden en Omstre ken in de groote zaal van '1 Union aan de Steenstraat een protestvergadering gehouden. Aan het eind dezer vergadering werd met alg. stemmen de volgende mótie aangenomen: De afdeeling Leiden van het Cen traal Nederlandsch Hengelaarsver- bondj gevestigd te 's-Gravenhage, in openbare vergadering bijeen ter be spreking van het ingediend Visscherij- Wets ontwerp. Gehoord de uiteenzetting door de sprekers, van oordeel, dat bij aanneming van het wetsontwerp niet alleen een ern stige inbreuk wordt gemaakt op de vrijheid der hengelsport, maar tevens vele bij die sport belanghebbenden izi zaken en ondernemingen ernstig wor den getroffen, terwijl de volksgezond heid en volksontspanning in. beduiden de mate wordt geschaad. verzoekt den Minister en den leden van de Tweede Kamer der Staten-Ge neraal niet in te gaan op de voorge stelde wetswijziging ten opzichte van de hengelsport; besluit deze motie te publiceeren en gaat over tot de orde van den dag. KON. NED. MIJ. VOOR TUINBOUW EN PLANTKUNDE. De afdeeling Leiden, en Omstreken van bovengenoemde vereeniging zal a.s. Vrijdagavond in den Burcht een ledenvergadering houden. Op deze vergadering zullen o.a. een tweetal vragen worden behandeld, resp. door de heeren A. Schouten en H. J. Venema, terwijl de heer A. N. Bal lego een inleiding zal houden over de cultuur van planten in turfkluiten. ADMISSIE EXAMEN GYMNASIUM. Wij vernemen dat Curatoren van het Gymnasium hebben besloten om voor den cursus 1927—1928 voor de toelating tot de eerste klasse van het Gymnasium weder het toelatingsexa men in te stellen. SCHAKEN. Uitsla? van de Competitiewedstrijd v.d. Ned. Schaakbond tusschen de schaak clubs „Philidor" en „Steinitz" (Chr. H. E. S.). „Philidor" „Steinitz" H. I. de NieL. A. de Lange VaVa W. SegaarH. F. Iluinink 1/2— Va v. d. ZeeuwF. W. Buurman 1 o SniederSchellingerhout 1 o v. d. BurgVonkenberg 1 o J. WorstP. C. Klomp 1 o B. Meyn—A. Buurman V2Va N. SchoutenJ. v. Leeuwen o 1 H. C. de NieJ. Los o 1 J. de BoerJ. Bakker 1 o Totaal 61/23 Va De heer H. J. Guljé, alhier tot semi-arts bevorderd, is bestemd tot reserveofficier van gezondheid bij het reserve-personeel van bet leger hier te lande. Door M. E. is aangifte gedaan, dat uit een schuur achter zijn woning op den Rijnsburgerweg een heerenrijwiel is ontvreemd. De nachtverblijver J. B. H., ge- domiliceerd in Den Haag, die in het Politieblad stond gesignaleerd, is aan gehouden om nog 3 dagen hechtenis, die hij wegens een politieovertreding te goed had, te ondergaan. BURGERLIJKE STAND. Geboren: Andreas Jacobus, z. v. A. J. v. d. Kwartel en M. J. Lange- zaal; Hendrik, d.v. D. IT. Blotkamp en B. C. Lemmers. Johanna, d.v. S. Nieuwenburg en C. Taffijn. Johs. Bap tist Nies., z.v. A. T. Beurze en J. Mul der. Jantina, d.v. J. Bloemsma en A. v. d. Veer. Adriana Wilhelmina, d.v. P. Out enj. W. Smit. Arie, z. v. D Klein en J. Tasseur. Margaretha Wil helmina, d.v. A. M. de Graaf en M. W. Zaalberg. Gijsbert, z.v. M. C. Pijn- acker en W. P. Strijk. Maria Amelia, d.v. J. Vermeulen en M. C. Warn aar. Maria, d.v. J. L. Wolsink en M. Gi'es- sie. Lambertus Adolf, z.v. A. M. E. G. Maas en M. M. B. ter Smitten. Lau rens, z.v. J. Gijsman en J. van As. Laurens, z.v. A. de Graaf en J. Zitman Neeltje, d.v. J. Arnoldus en M. J. Uit tenbroek. Petronela Johanna, d.v. A. Smit enG. C. Romijn. Hubertus Ants. Ignats., z.v. J. v. d. Meer en A. Vol- water; Corrfelia Catharina, d. v. F. J. W. Blom en C. Koning. Jcobus, z.v. H. Stoof en J. C. Arnoldus. Cornells. Binnenland. De Classis Haarlem vereenigt zich met het rapport Brnssaard en zal po gingen aanwenden tot herstel van d8 oenheid in de Geref. Kerken. Buitenland. Een verklaring van Vandervelde over he Belgisch-Chineesch geschil. Lord Grey verklaarde op een bijeen komst van liberalen, dat hij niet lan ger met Lloyd George kan samenwer ken. De keizer van Japan is stervende. z.v. M. C. A. Pieters en C. de Kruiff. Frans, z.v. F. Zirkzee en P. van Nie- rop. Alida Elisabeth, d.v. A. v .d< Broek en L. de Jong .Klazina Petro- nella, d.v. N. Melet en C. v. Dijk. Sia bregje Jacoba, d.v. J. Zeeman en G. Werksma. Johannes, z.v. T. J. Spring intveld en C. Konings. Jacobus, z.v J. de Vos en E. v. Leeuwen. Hendrik, v. C: Montanje en W .Harteveld. Gehuwd: C. M. Klap, jm. en H. Massaar, jd; H. v. d. Hoek, jm. en B. Kisslinger, jd; C. C. Zandvliet, jm. en T. van Weeren, jd; J. J. B. Amba, jm. en A. G. Haverkamp, jd; W. P. Bleije, jm. en C. Keijzer, jd; M. van Leeuwen jm. en P. J. Kop, jd; J. Pelt, jm. en, P. W. v. d. Meijden, jd; T. v. d. Tor ren, jm. en J. L. Popp, jd. Overleden: N. DekkerSinger- ling, wed. 79 j; A. v. d. Woude, dr. 17 mnd; C. Both, zn. 3 w; J. W. Speel Spoek, yr. p2 j; H. de Jong, m. 78 j; L. WagemansBolstier, wed. 95 j; J. J. ter Laag, m. 73 j; M. A. A. Steijns m. 45 j; E. BekkerinKoevoet, vr. 70' j; L. Bienen, m. 58 j; M. H. N. M. Jos- son, m. 71 j; M. S. E. Starrenburg wed.e Bloot, 74 j; D. van Duijn, zn. 4! mnd. BINNENLAND. HET NED.-BELGISCH VERDRAG. Het Vcorioopig Verslag. Naar het Ned. Corr. Bureau meldt, heeft de commissie van rapporteurs uit de Eerste Kamer over het wetsont werp betreffende 'het Ned.-Belgiscli Verdrag, een eerste bijeenkomst ge houden, verband houdende met het uit te brengen Voorloopig Verslag. Nog een adres. De Chr. Historische Kiesvereeniging te Wassenaar heeft aan de Eerste Ka mer een adres gezonden, waarin zij* overwegende: a. dat het Belgische verdrag striji dig is met onze nationale eer en onze welvaart ernstig zal schaden; b. dat mogelijk 90 pet. onzer bevol king dat verdrag niet wenscht; c. dat o.i. dus vanzelfsprekend onze volksvertegenwoordiging dat verdrag had moeten verwerpen. d. dat 50 leden dier vertegenwoor diging echter blijkbaar de zeer groote draagwijdte van dat verrag verre heb ben onderschat; de Eerste Kamer, „gewaardeerd bol werk tegen beslissingen die strijdig zijn met de eer en de belangen van ons „Vaderland", verzoekt het verdrag niet goed te keuren. „HET APELDOORNSCHE BOSCH". Als eerste bijdrage voor het nieuw te bouwen zusterhuis van het genees kundig gesticht „Het Apeldoornsche, Bosch" te Apeldoorn heeft de vereeni ging „Centraal Israëlietisch Krankzin nigengesticht in Nederland" van den heer B. J. Hedeman te Almelo een gift van 10.000 ontvangen. Indien anderen dit voortreffelijk, voorbeeld willen volgen zal het zus terhuis, waaraan dringend behoefte bestaat, spoedig kunnen verrijzen. Dr. A. KUYPERSTICHTING. Naar we vernemen is in de vacature Prof. Dr. H. Dooyeweerd benoemd tot adj. directeur der Dr. A. Kuyperstich- ting te Den Haag Mr. J. W. Noteboom te Scheveningen, thans adjunct secre taris dier stichting. Voorsbands blijft Prof. Dooyeweerd nog aan de Kuyperstichting verbon den speciaal ter behartiging van we tenschappelijke vraagstukken. Ook vernemen we dat bet bestuur der Kuyperstichting in principe beeft aangekocht het naast de stichting in de Dr. A. Kuyperstraat te 's-Graven hage gelegen pand teneinde daar de bibliotheek der stichting onder te brengen, het Centraal comité der A.- R. Partij te kunnen huisvesten en de om reden van uitbreiding van den ar beid der stichting zoo noodige ruimte te vinden. Tevens vernemen we, dat 1 Januari a.s. het tijdschrift A. R. Staatkunde, officieel orgaan der Dr. 'A. Kuyper-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1