CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRUS Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 7"» JAARGANG MAANDAG 13 DECEMBER 1926 NUMMER 2001 ODRANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Gil nummer tiesfaai uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Prof. Snouck Hurgronje. Zooals men weet is Prof. Snouck Hurgronje door de Parijsche Universi teit benoemd tot doctor honoris causa en bij die gelegenheid gehuldigd. De Haagsche Post heeft daarvan het volgende sympathieke bericht. Prof. Snouck Hurgronje. de wijd vermaarde Leidsche hoogleeraar in de leer van den Islam te Leiden, is door de Parijsche Universiteit tot doctor honoris causa benoemd en daar ge huldigd in een rede van den deken van de faculteit der letteren, Prof.. Brunot, Weet men in Nederland wel genoeg welk een voortreffelijk geleerde wij in den aldus hoog onderscheidene be zitten? Als jong onderzoeker heeft hij gedurende een jaaar als pelgrim ver momd. den heiligen tocht naar Mekka ondernomen, welke aan andere dan aanhangers van den Islam verboden is, en zoo groot was reeds toen zijn kennis van de Arabische taal, dat hij zich daar in zijn vermomming in de straten waagde en twistgesprekken met voorname Arabieren en hoogwaar digheidsbekleeders van den Islam on dernam en met een schat van mate lïaal huiswaarts keerde. Het resultaat van zijn reis heeft hij neergelegd in een boek, dat als een meesterwerk op het gebied van den Islam en den Koran door alle Ara bisten geprezen wordt. Dan is hij naar Atjeh geweest, waar hij met zijn geweldig talent voor talen al spoedig de taal volkomen meester was en onder den gouverneur-gene raal Van der Wyck een der aanleidin gen is geweest om geheel van tactiek tegenover dat gewest te veranderen wat het van een steeds bedreigde ves te, waar de Hollanders slechts schijn- gezag oefenen, tot een bloeiende pro vincie van Sumatra's Noordkust ge maakt heeft. Sinds 1906 is Prof. Snouck Hurgron je hoogleeraar te Leiden en een der ware decora Academiae aldaar. Wie den beminnelijken geleerde kent, zal zich hartelijk verheugen over de hem ten deel .gevallen onderscheiding en 'bovendien zal elk rechtgeaard Ne derlander er trotsch op zijn, dat wij in ons midden dergelijke mannen van wetenschap bezitten. Onzerzijds voegen wij hieraan nog toe dat, de in onze kringen zoo beken de geleerde, wijlen Prof. Bavinck een der intiemste vrienden van Professor Snouck Hurgronje was. Hoewel hun beginselen verre uiteen liepen, nadden de twee vrienden toch veel in hun ka rakters gemeen. Wij mogen als Leidenaars trots zijn op omen stadgenoot. Echtscheiding inDuitschland Het groot aantal echtscheidingen in Duitschland doet ook daar roepen om wijziging van de huwelijkswetgeving Opmerkelijk is dat ook daar de ui terst linksche partijen met voorstellen die reeds veel verder gaan dan naar Christelijke beginselen toelaatbaar is geen genoegen nemen. Door de Democratische en door de Sociaal Democratische partij zjjn hij den Rijksdag initiatief voorstellen in gediend tot wijziging van het huidige huwelijksrecht. In Duitschland houdt de wetgeving evenals hier nog vast aan een huwe lijksband voor het leven. Alleen op grond van schuldige schending van die verbintenis mag een echtscheiding worden uitgesproken. Het Democratische voorstel wil nu in het algemeen echtscheiding toela ten, „indien de echtelijke verhouding zoo volkomen verstoord is, dat er geen vooruitzicht bestaat, dat herstel van een gemeenschappelijk leven, zooals de aard van den echt meebrengt, to verwachten is." Het voorstel der Sociaal-Democra ten gaat verder, het wil elk der eclit- genooten het recht geven echtschei ding te vragen „wanneer een zoo völ- komen verstoring van de echtelijke samenleving of zulk een afkeer van den eenen echtgenoot tegen den ander bestaat, dat het voortduren van den echt van een of van beide echtgenoo- ten niet kan worden verlangd." Vol gens dit voorstel zal dus ook eenzij dige afkeer voldoende zijn. Ook hier dus dezelfde theorie: als het niet bevalt, dan ga je van elkaar. Wat er worden moet van de kinde ren, uit zoo'n huwelijk geboren, komt er minder op aan. Of de moraal met den dag zinkt doet niet ter zake. Als er maar vrijheid is. Een droeve vrijheid, waar gelukkig niet alleen de Christelijke belijdenis, BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 maar ook het menschelijk gevoel te gen in opstand komt. STADSNIEUWS. VER. TOT BEVORDERING VAN DE OPLEIDING TOT INSTRUMENT MAKER. Zooals wij Zaterdag kort meedeel den, is dien dag -het 25-jarig jubileum der wijd en zijd bekende „Vereeniging tot Bevordering van de Opleiding tot Instrumentmaker" een stichting van wijlen prof. dr. H. Kamerlingh Onnes herdacht. De eigenlijke oprichting da teert van Februari 1901. Aangezien echter kort voor dezen datum in dit jaar Prof. Kamerlingh Onnes is over leden, heeft het bestuur gemeend, de herdenking tot j.l. Zaterdag te moeten uitstellen. Zaterdagmiddag kwamen tal van oud-leerlingen, oud-leeraren, leeraren en leerlingen der opleiding in het Na tuurkundig Laboratorium met het be stuur te zamen ten einde dit 25-jarig bestaan te herdenken en tevens hulde te brengen aan den stichter der Ver eeniging, wijlen prof. Kamerlingh On nes, die tot aan zijn dood toe voor zitter der Vereeniging is geweest. Voorts waren aanwezig Jhr. Mr. De Gijselahr, president-curator der Leid sche universiteit en burgemeester van Leiden, verschillende wethouders, do rector magnificus der Leidsche Uni versiteit, Prof. Mr. E. M. Meijers en de secretaris van den academischen se naat, Prof. Dr. A. J. Wensinck; het be stuur van de Philosophische faculteit der Leidsche Universiteit en eenige vertegenwoordigers van het Leidsch Universiteitsfonds. Dr. C. M. Jansen van Raay als vertegenwoordiger van de vakafdeeling voor electro techniek van het Kon. Instituut van Ingenieurs en de familie Kamerlingh Onnes. De Regeering was vertegenwoordigd door den heer H. J. de Groot, inspec teur-generaal en den heer G. A. ..Groote Haar, inspecteur van het Nijverheids onderwijs. De tegenwoordige voorzitter der ver eeniging, prof. Dr. W. J. de Haas, heette de verschillende aanwezigen van harte welkom, waarna hij een woord van hulde bracht aan de nage dachtenis van Kamerlingh-Onnes, den stichter der vereeniging, die geduren de bijna 25 jaar haar belangen heeft bevorderd. Óp dezen dag, aldus spr. gaan onze gedachten uit naar den stichter der Vereeniging. Reeds spoe dig na de oprichting van het cryogeen laboratorium bleek de noodzaak, de beschikking te hebben over een staf van ervaren technici, glasblazers en instrumentmakers, wat ten slotte tot de oprichting der vereeniging heeft ge leid, waarvan de opleiding, die een ju weeltje van paedagogiek van prof. Ka merlingh Onnes mag genoemd wor den, tot zelfs in Amerika gunstig he kend staat. Spr. bracht hierna hulde aan hen, die in vroegere jaren deel hebben uitgemaakt van het bestuur of van het leerarenpersoneel, alsmede aan de leeraren, die thans nog aan de opleiding verbonden zijn. Meer in het bijzonder bracht spr. een woord van hulde aan den leeraar G. J. Flim, die thans 25 jaar als leeraar aan de op leiding is verbonden, en aan den heer O. Kesselring, die reeds 24 jaar als glasblazer-leeraar aan de instelling is verbonden. Spr. schetste verder het belangrijke werk, dat de secreatris-tpenningmees- ter, dr. C. A. Crommelin, voor de ver eeniging en de opleiding heeft ver richt. Bijzonder verdienstelijk is de or ganisatie, die Dr. Crommelin op initi atief van prof. Kamerlingh Onnes in het leven heeft geroepen betreffende de vacantiecursussen voor de instru mentmakers- en de glasblazerskunst, welke in 1908 voor het eerst werden georganiseerd. Tegenwoordig nemen ongeveer 50 candidaten aan deze cur sussen deel, onder wie de laatste jaren ook een aantal Engelschen. Evenzeer een belangrijk werk heeft Dr. Crom melin verricht door de werkplaatsen met advies der betrokken leeraren, ge heel opnieuw in te richten. Spr. zeide hierna uitvoering te wil len geven aan het plan, dat prof. Ka merlingh Onnes nog geconcipieerd heeft, namelijk het toekennen vaneen medaille, de Mussclienbroek-medaille, aan hen, die zich historisch voor de vereeniging verdienstelijk hebben ge maakt. Mevr. Kamerlingh Onnes heeft deze denkbeelden van haar on verge te- lijken echtgenoot overgenomen en vol voerd en heeft aan de vereeniging een bedrag geschonken om in de toekomst de kosten, verbonden aan het uitrei ken dezer medaille, te bestrijden. On der applaus der aanwezigen bracht spr. haar hiervoor hartelijk dank. Spr. "eide verder dat het Jjestuur ter her innering aan dezen dag besloten heeft voor het eerst deze medaille uit te reiken aan mevr. Kamerlingh Onnes, den heer H. J. de Groot, Dr. C. W. Jan sen en Dr. J. H. Wilterdink, dr. L. H. Siertsema en den heer A. J. van Ach terberg stichters. Verder aan het Leidsch Universiteitsfonds, Mevr. pref. H. L. Drucker, Mevr. Ernest Solvay en den leeraar G. J. Flim. Wanneer spr. ten slotte het debet en credit opmaakt van de schoon© en nuttig© stichting van wijlen Prof. Ka merlingh Onnes, bestaat er alle reden tot tevredenheid. Onze vereeniging bloeit. Wij moeten ©venwel, aldus spr© ker, tegen stilstand waken. D© techni sche kunsten schrijden steeds voorten wij dienen in de pas te blijven; het be stuur is al reeds doende gelden te ver zamelen, om onze werktuigen en werk methodes te kunnen uitbreiden. Met genoegen kunnen wij vermelden als eerste giften reeds bijdragen te heb ben ontvangen van Philip's Gloeilam penfabrieken. Brunner, Mond en de firma Siemens in Den Haag. Gaarne zouden wij in onze inrichting het fijn walsen en draadtrekken perfectionee- ren. Het electrisch lasschen en het kwartshlazen staan op het program ma, terwijl een glasslijpinrichting tot ons toekomst-programma behoort. Wij moeten en wij zullen vooruit. Moge dan onze ^vereeniging groeien en wassen tot nut van de jongelieden aan onze zorg toevertrouwd, tot eere en tot grooteren bloei van ons dier baar vaderland. (Applaus). Na de rede van Prof. de Haas voer de de heer De Groot, inspecteur- generaal van het nijverheidsonderwijs het woord, om namens de regeering het bestuur der Vereeniging geluk te wenschen met haar zilveren feest. Hij achtte het een voorecht te kunnen constateeren, dat de vereeniging in di© 25 jaar een keurcorps van jonge lieden heeft weten op te leiden tot be trekkingen in de meest uiteenloopen- de takken van nijverheid. Spr. voegde hieraan namens de regeering den wensch toe, dat het aan het bestuur mocht gelukken de wenschen door prof. De Haas, aan het slot van zijn rede geuit, in de naaste toekomst te mogen verwezenlijken. Ten slotte sprak spr. nog een kort woord tot me vrouw Kamerlingh Onnes, die een groot aandeel heeft gehad in het werk van haar echtgenoot en daardoor te vens veel in het belang der vereeni ging heeft gedaan. Daarvoor brengt hij haar van deze plaats hartelijk dank (Applaus). Ten slotte bracht hij hulde aan het werk der leeraren en in het hijzonder aan den leeraar Flim, die hij mede na mens de regeering met zijn 25-jarig jubileum gelukwenschte. Nadat de heer Turion namens de oud-leerlingen het bestuur geluk had gewenscht, dankte de heer A. J. van Achterberg mede namens de beide nog in leven zijnde oud-bestuursleden-op zichters voor de hun toegekende on derscheiding. (Applaus). Prof. Blanksma, voorzitter der phi losophische faculteit der Leidsche Uni versiteit, zeide hierna, dat niemand beter dan de directeuren der laborato ria het werk. van deze vereeniging kun nen beoordeelen en daarom deed het spreker genoegen hier te kunnen zeg gen hoe voortreffelijk de opleiding der vereeniging is en welk buitengewoon groot nut zij voor de universiteit-labo ratoria heeft. Hierna heeft de heer De Groot, in specteur-generaal van het nijverheids onderwijs, nog een persoonlijk woord gesproken, waarbij hij bedankte voor de hem verleende onderscheiding. Prof. Kluyver voerde hierna het woord namens de Commissie van Uit voering van het Leidsche Universi teitsfonds, namens welke hij de ver eeniging gelukwenschte en dank zeg de voor de toekenning der medaille. Vervolgens heeft een der oud-leer lingen, de hoer Kloeke, met eenige voorbeelden aangetoond, dat verschil lende personen, die hun opleiding aan de vereeniging te danken hebben, het tot een mooie positie hebben weten te brengen. Ten slotte heeft ir. A. M. Touw het woord gevoerd namens de vereeniging „Mathesis Scientiarum Genetrix" en namens de Ambachtsschool te Leiden, die zich steeds in een uitstekende sa menwerking met de jubileerende ver eeniging mochten verheugen. Alle sprekers uiten hun beste wen schen voor den bloei der Vereeniging Nadat Prof. de Haas nog een slot woord had gesprken, waarbij hij dank bracht voor de groote belangstelling, werden de genoodigden in de gelegen heid gesteld de nieuwe werkplaatsen in volle werking te bezichtigen. L. BIENEN Sr. f In den ouderdom van 58 jaar is in het Diaconessenhuis alhier overleden, de heer L. Bi e n e n, in leven directeur van de Sociëteit „Minerva". De heer Bienen was in zijn kring een zeer bekende en seziene persoonlijk heid. Gedurende een lange reeks van jaren was hij aan de Sociëteit „Miner- va"werkzaam en wist zich op te wer ken tot de betrekking van directeur. Hij genoot de achting en vriendschap van allen die met hem in aanraking kwamen. De heer Bienen is ook een enkele keer candidaat geweest voor den gemeente raad, o.a. in 1918 in het voormalig dis trict I, namens de groep café- en res tauranthouders. De begrafenis zal a.s. Donderdag plaats hebben. J. J. TERLAAGf Na een korte ongesteldheid is al hier Zaterdag op ruim 73-jarigen leeftijd overleden de heer J. J. Ter- laag, sinds 1890 notaris alhier. De overledene was lid van het dage- lijksch beheer der Leidsche Nutsspaar bank en sinds vele jaren lid der com missie voor de volksbijeenkomsten ook was hij voorzitter van de broeder schap van Notarissen alhier. COMITé VOOR Z. I. N. In den laatsten tijd is er voor 't Co mité voor Zendingsstoun in natura niet veel werk, zoodat de vergaderingen met grootere tusschenpoozen op el kaar volgen. Een kleine kring van ge trouwen werkt nog steeds in onzen geest voort, waarvoor wij ook zeer dankbaar zijn; maar hun aantal breidt zich niet sterk uit. Er zijn er nog maar weinigen, die de eieren, die hunne kip pen op Zondag leggen aan de Zending offeren. Een tweetal trouwe vrienden slechts weidt schapen ten bate van ons Comité. Een nieuwe wijze van zen- dingssteun hebben wij leeren kennen, toen een schrijfster het honorarium voor haar pennevrucht aan ons Comi té afstond.Enkelen staan geregeld de opbrengst van een privaatles af. Voor al voor lesgevers die van 't geven van privaatles geen broodwinning maken, is dit een mooie wijze van steun in natura. Verantwoording der giften. H. v. d. M. te U. ƒ25; van een uit gave ten bate van een ander gedaan, die het bedrag later voor de zending bestemde 0.75, Decembercoupons H. W. S. 5, Mej. A. d. V. te K. 7,50; van Zondagseieren, d. H. te K. 1; van op brengst afgemaakt schaap, C. W. te W. 40,50; waarvan 7.50 voor kalender verkoop; A. E. te D. f 8, voor een orgel les; Naaikrans te O. 15; N. N., van verkochte boeken 1,26; J. B. M. te L. 12.50, zijnde de halve opbrengst van een privaatles; Rente van een stukje Zonnegloren MeiDec. '25 26.44; A. B. te O. van naailoon 9.02^; A. E. te D 9 a s opbreng :t privaatles; J. D. te O. 4.70, als opbrengst privaat les; Mevr. A. R. V. te J. 10; J. L. F. te Z. 50, 't honorarium voor geschreven boekje. Het adres van dit Comité is: H. Schilp, Morschweg 94. ACADEMISCH ZIEKENHUIS Vrijdag 10 dezer vergaderde de groep verplegenden van den Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond in het gebouw van het Nut van het Algemeen aan de Steenschuur. Na de gebruikelijke opening werd 'n bestuurslid gekozen in de bestaande vacature. Daama deed de Bondssecre- taris mededeeling van verschillende kwesties, welke door het Hoofdbest. aanhangig waren gemaakt. Onder meer was door het Hoofdbestuur aan den Minister verzocht om de gediplo meerde verpleegsters vrijheid tot uit wonen te verleenen. Daardoor zou te vens «en oplossing zijn gevonden in zake de onvoldoende huisvesting der verpleegsters (onverwarmde kamers, enz.) Mede als gevolg daarvan kon thans worden medegedeeld, dat in het tot zusterhuis ingerichte 1' Hopital Walon thans kachels zijn geplaatst. Voorts is, mede op verzoek van het Hoofdbestuur, door den Minister be slist, dat geen arbeidscontracten mo gen worden aangegaan met gediplo meerde verpleegsters. Naar aanleiding van deze mededee- lingen ontspon zich een geanimeerde discussie. Door de aanwezige ver pleegsters werd met klem verzocht de actie voor het uitwonen voort te zet ten. Voorts werd opgemerkt, dat in het ziekenhuis de zusterkamers nog niet verwarmd zijn, alleen op de ka mers der eerste verpleegsters zijn ka chels geplaatst. Zeer ernstig werd be treurd, dat de o.p arbeidscontract in dienst zijnde leerlingverpleegsters on bekend zijn met haar arbeidsvoor waarden, omdat de Directie de ar beidscontracten (de beide exemplaren) in bezit houdt. Ook werd gelaakf, dat de gediplomeerde verpleegsters, ja renlang in tijdelijken dienst blijven, en geen vaste aanstelling wordt uitge reikt. De vergadering zap- hierin een groot gevaar voor de rechtspositie der verplegenden. De Bondssecretaris deelde mede, dat ten aanzien van de kwestie der ar beidscontracten en aanstellingen bin* Gewone advertentiSn per regel 227» cent Ingezonden Mede deelingen, dobbel Uriel Bij contract, belangrijke redactie. i Kleine adrertentiSn bij vooruitbetaling ran ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Binnenland. De viering van het 25-]arig jubileum der Vereeniging tot Bevordering der Opleiding tot instrumentmaker te Lel den. Afscheid van Ds. M. Schuurman van de Gerei. Kerk te Den Haag-West. De dader van den moord te Gronin gen gearresteerd. Twee Enropeesche onderofficieren in Atjeh vermoord. Buitenland. Te Genève is een compromis bereikt inzake de militaire controle op Duitsch land. In Finland is een zuiver socialistisch kabinet gevormd. Chamberlain over Genève als zetel van de a.s. economische conferentie. nenkort een beslissing door de Regee ring zal worden genomen, nadat over leg met de Centrale Commissie voor georganiseerd overleg zal hebben plaats gehad. Ten slotte werd besloten binnenkort een vergadering te beleggen, waarin door een deskundige een lezing, de zie kenverplegins- betreffende, zal worden gehouden. De voorzitter sloot daama op ge bruikelijke wijze de vergadering, na te hebben medegedeeld, dat een aantal nieuwe leden aaniwezig waren. EEN ENGELSCH PROEFSCHRIFT OPGEDRAGEN AAN DE LEIDSCHE UNIVERSITEIT. Onlangs verkreeg de heer A. W. Har rison den graad van doctor in de god geleerdheid aan de universiteit te Londen na verdediging van een proef schrift: „The beginnings of Armi- nianism till the Synod of Dordt" (De opkomst van het remonstrantisme tot aan de synode van Dordrecht). Het is een fraai gedrukt, kloek 8o. boekwerk van 408 bladzijden, University of Lon don Press Ltd., 1012 Warwick Lane, E.C. 4. Verdient het reeds onze aandacht om dit wel zeer vaderlandsche onder werp, waarvoor ook tal v. Nederland- sche auteurs geraadpleegd zijn, niet minder welgevallig kan het ons we zen dat de nieuwe doctor zijn werk heeft opgedragen aan de Leidsche uni versiteit, gelijk hij vroeger geschreven had van plan te zijn. „Zoo lezen wij dan op de bladzijde achter den titel: To Ley den University- en dan de woorden van Milton: „That famous university and renowned com monwealth, which has been a sanctua ry of liberty (die vermaarde hooge- school en beroemde republiek, die een tempel der vrijheid waren). Het woord staat in Milton's „Defence of the peo ple of England", 3de hoofdstuk. Wij meenen goed te doen deze wel zeer bij zondere hoffelijkheid van dr. Harri son onzen lezers bekend te maken. INTERNATIONALE SAMENWER KING. Naar wij vernemen, zal de heer Lu- chaire, directeur van het onder den Volkenbond resorteerende Instituut voor Internationale Samenwerking te Parijs Woensdagmorgen 11 uur een be zoek brengen aan de Universiteit al hier, waar hij in de Senaatskamer door de Commissie voor Internatio nale Samenwerking van de Leidsche Universiteit zal worden ontvangen. Het ligt in de bedoeling, persoonlijk met de verschillende hoogleeraren en lectoren kennis te maken, teneinde verschillende wenken in ontvangst te kunnen nemen en aldus de Int. sa menwerking te kunnen bevorderen. JUBILEUM. Hedenmorgen 11 uur herdacht de heer J. J. Boogh, commies bij de N.Z. H.T.M. het feit, dat hij 25 jaar aan genoemde Mij. was vertoonden. Onder groote belangstelling van superieuren en collega's werd de heer Boogh ge huldigd, waarna de heer K. W. J. Mod derman als chef van exploitatie in complex Leiden den jubilaris in ean rede herdacht als een góed ambtenaar welke in hoog aanzien staat bij alle superieuren en collega's. Vervolgens nam H. Mul het woord, die de loop baan van den jubilaris kenschetste en tevens uit naam der ambtenaren den jubilaris een cadeau aanbood. Uit naam van alle aanwezigen werden vervolgens nog eenige toespraken gehouden, waarna de heer Boogh be-x dankte voor de belangstelling. Er kwamen veel telegrammen enge- lukwenschen, vele bloemstukken van vereenigingen waarvan Mr. Boogh ltd en bestuurslid J*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1