CHRISTELIJK DAGBLAD voorLEIDEN EN OMSTREKEN
ABONNEMENTSPRIJS
Dit nummer beslaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD. A
ADVERTENTIE-PRIJS
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
JAARGANG
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1926
NUMMER 1980
IDSCHE COURANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
ii Postbox 20
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2,50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Prijzenswaard.
Onze Burgemeester heeft den moed
gehad na keuring en herkeuring het
vertoonen van de Potemkin-film te de
zer stede te verbieden.
Wij verheugen ons van harte over
deze beslissing.
Maar ook brengen wij Jhr. de Gijse-
laar hartelijk dank voor dit moedig
besluit.
Wij kunnen ons toch voorstellen,
dat hij reeds heel wat tegenstand
heeft moeten ondervinden en ook dat
hij er nog heel wat over zal moeten
hooren.
Het is nu eenmaal zoo, dat telkens
wanneer Christenen hun waarschu
wende stem tegen iets laten hooren,
van andere zijde al het mogelijke
wordt gedaan om aan te toonen, dat
het bekrompen is, dat van die zijde
te veel invloed op andersdenkenden
wordt uitgeoefend, enz. De actie in
Amsterdam tegen het verbod van dan
sen op Zondag is een bewijs.
Een burgemeester, die den moed
heeft, om daartegen voet bij stuk te
houden, wordt gehoond en bespot.
Daarom is de daad van onzen Bur
gemeester een daad van moed.
Ministers geen ministerie.
Dinsdag heeft Dr. De Visser in de
Tweede Kamer bij de Algemeene be
schouwing over de Staatsbegrooting
voor 1927 een belangrijke rede gehou
den.
Hij heeft bij die gelegenheid do
woorden gesproken: Wij hebben Mi
nisters, maar in staatsrechtelijken zin
geen Ministerie, geen Ministerie, dat
door eenheid van politieke beginselen
wordt gedragen en tot handhaving
daarvan door een parlementaire meer
derheid wordt gesteund.
Wij zijn blij dat Dr. de Visser dit
zoo kernachtig juist heeft gezegd.
Men proeft bij de debatten in de
Kamer telkens een angstig ontzien
van bet Kabinet. Aanvallen op een en
kelen Minister dragen het kenmerk
van de strijdlust en strijdwijzevan
weleer, maar aanvallen op het Kabi
net in zijn geheel worden zorgvuldig
vermeden.
Men wil van die zijde het intermez-
ze-kabinet gaarne houden. Zelf onbe
kwaam om tot een accoord voor de
vorming van een kabinet te komen
gunt men ook de rechterzijde niet een
kabinet steunende op de verwant
schap van de verschillende groepen.
Innerlijke onvolkomenheid van het
Kabinet leidt echter ook tot het ach
terwege blijven van enkele noodzake
lijke onderwerpen.
Dr de Visser meende, naast enkele
wcrdvoerders van Anti-Revolutionai
re zijde, dat het Kabinet te ver ging
door onderwerpen als de herziening
der Zondagswet, echtscheiding en lijk
verbianding, geheel achter de deur te
zetten. Inderdaad is dat ook vreemd.
Maar wie meenen mocht, dat het
Mmisterie ook hier in zijn geheel ver
antwoordelijk gesteld kan worden ver
gist' zich. In dit Kabinet heeft elke be-
winc.sman een te vrije positie.
Intusschen zijn wij zeer benieuwd
wat de Minister-president heden over
h^t Kabinet te vertellen zal hebben.
STADSNIEUWS.
HERINNERING.
We herinneren onze lezers aan de
beide belangrijke vergaderingen, die
hedenavond gehouden worden: de le
zing van Ds. van Arkel in de Hooi-
grachtkerk over „Galiilea" en de ver
gadering van den Besturenbond in
„Patrimonium" (Hoogl. Kerkgracht)
waar de heer v. d. Have zal spreken
over: „De positie van het overheids
personeel en zijn verhouding tot de ar
beiders in de vrije bedrijven."
IJet is wel jammer, dat deze beide
vergaderingen op denzelfden avond
vallen, doch het kan best op beide vol
zijn. Men doe dus een keuze.
DE POTEMKIN-FILM VERBODEN.
Naar wij vernemen was het oordeel
der Bioscoopcommissie over de Potem
kin-film, die Maandag in het „Casino"
heeft proef gedraaid, verdeeld. Een
(minderheid wilde deze film om haar
revolutionaire strekking absoluut ver.
bieden; een andere minderheid zag er
niets geen kwaads in en was voor toe
lating zonder coupures. De meerder
heid was voor toelating met coupures.
De burgemeester beeft *"d*ter de
film verboden.
SCHILDERSBEDRIJF EN WERK
VERRUIMING.
Men schrijft ons:
De Commissie tot Regularisatie
(Werkverruiming^ in het schilders
bedrijf, bestaande uit werkgever en
werknemer in dit bedrijf, heeft weder
om een vergadering belegd, om bij ver
nieuwing pogingen in het werk te stel
len, de groote werkloosheid welke
zich nog steeds blijft voordoen zoo mo
gelijk te bestrijden.
De Voorzitter, de heer J. Meyer Jzn.,
sprak zijn tevredenheid uit, omtrent
gunstige resultaten, welke deze Com
missie gedurende de jaren van haar
bestaan, had mogen bereiken.
Medewerking werd in het bijzonder
in het afgeloopen jaar verleend door
den Rijksdienst te 's-Gravenhage, wel
ke hun onderhoudsschilderwerkcn
vroegtijdig deed besteden, om zoo noo
dig in de eerste of laatste drie maan
den van het jaar ten deel® te laten
uitvoeren. Ook de Directeur der Ge
meentewerken alhier, heeft aandacht
geschonken, door zeer vroeg in het
jaar eenige schilderwerken te doen
uitvoeren.
Belangrijk is ook de medewerking
van heeren architecten, waarvan er
zelfs een, dezei» dagen een groot bui
tenschilderwerk mocht besteden ten
behoeve van een groot industrieel.
Ook meerdere patroons mochten op
de door hun toegezonden circulaire
van hun cliënteele medewerking on
dervinden, door toezegging van wer
ken, welke in den winter mochten
worden uitgevoerd.
Met een woord van dank vermeiden
zij nog de volle medewerking van den
Directeur van het bureau voor Sociale
Zaken, die het zeker zou bevredigen,
geen werklooze schilders aan de ar-
beidsburs te zien, zoowel nu als in
het vroege voorjaar, en zijn zij cok
dank verschuldigd aan den Directeur
van het Bouw- en Woningtoezicht, die
getoond heeft dat deze zaak zijn volle
sympathie heeft. Daarom kan deze be
staande Commissie op den ingesla
gen weg voortgaan, en doet hij ver
nieuwing 'n beroep op olie industriee-
len en alle particulieren om schilder
werken, welke even zoo goed in den
winter als in den zomer kunnen wor
den uitgevoerd, te doèn uitvoeren. Gij
werkt er toe mede, het algemeen be
lang te bevorderen, en vele schilders
gezellen voor werkloosheid te vrijwa
ren.
Een schrijven is door genoemde
Commissie verzonden aan den Rijks
dienst (Ministerie van Arbeid te 's-
Gravenhage) en aan Burgemeester en
Wethouders alhier, waarin dezelfde
steun voor winterwerk gevraagd
wordt.
DIERENBESCHERMING.
Het afdeelings-secretariaat van de
Ned. Ver. tot Besch. van Dieren deelt
ons mede, dat aan, den opstellen-wed
strijd dit jaar weer zeer druk is mee
gedaan.
Het gevold van de groote deelname
is, dat er heel wat opstellen-makers
en maaksters zullen worden uitgenoo-
digd om op Zaterdag den 27en dezer,
om half twee in de erroote zaal van de
Stadsgehoorzaal te komen kijken naar
de nieuwe film van de Vereenïging.
Dienselfden middag zal de film nog
eens tegen entree draaien voor kinde
ren en 's avonds voor volwassenen.
ADRES VAN LEIDSCHE
STUDENTEN.
248 leden van het Leidsclie Studen
tencorps hebben het volgende adres
aan de Eerste Kamer verzonden:
De ondergeteekenden, allen oudere
leden van het Leidsche Studenten
corps, gevoelen zich gedrongen, aan
u hun meening kenbaar te maken in
zake het Nederlnadsch-Belgisch ver
drag.
Zij hebben dit tot nu toe niet ge
daan, omdat zij overtuigd waren, dat
nimmer de Nederlandsche volksver
tegenwoordiging bereid zou zijn, een
dergelijk tractaat goed te keuren. De
goedkeuring door de Tweede Kamer
geeft hun echter aanleiding, van hun
meening te doen blijken, in de hoop,
dat dit eenigszins zal mogen bijdra
gen, om goedkeuring ook door de
Eerste Kamer te voorkomen.
Zij achten dit tractaat voor Neder
land onaannemelijk, omdat het voor
Nederland groote politieke en econo
mische nadeelen en gevaren, en zelfs
vernederende bepalingen brengt, wel
ke zij meenen hier niet nader te moe
ten uiteenzetten na de uitvoerige be
togen, die hieromtrent door anderen
reeds zijn gehouden. Indien een goede
verstandhouding tot België, welke ook
ondergeteekenden ten zeerste wen-
schen, concessies zou eischen, dan
meenen zij toch, dat concessies, als in
dit verdrag gedaan, veel te ver .gaan.
Met nadruk willen ondergeteeken
den erop wijzen, dat naar hun mee
ning een goede verstandhouding tot
België door dit verdrag niet zal wor
den bevorderd. Immers meenen zij,
dat de daarin vervatte onrechtvaardi
ge bepalingen op den duur in Neder
land wrok, in België neiging tot nog
verder gaande eischen zullen wekken
Hoe overigens de ontwikkeling van
het internationale recht kan zijn ge
baat door een tractaat, waarin de be
langen van een der partijen worden
genegeerd, kunnen zij niet inzien.
Er is betoogd, dat verwerping van
het verdrag een zeer ongunstigen, aan
neming een zeer gunstigen invloed
zou hebben. Ondergeteekenden mee
nen echter, dat deze betoogen niet ter
zake dienende zijn. Bij het treffen van
een regeling, bestemd om in lengte
van dagen te gelden, mag men de ge
volgen van het feit der verwerping, res
pectievelijk aanneming, verwaarloo-
loozen. Deze gevolgen kunnen slechts
korten tijd hun werking doen gevoe
len, de gevolgen van het verdrag zelve
zullen tot in lengte van dagen merk
baar zijn.
Niettemin achten ondergeteekenden
het gewenscht, erop te wijzen dat de
voorstanders van het verdrag zich
van de gevolgen van aanneming of
verwerping een geheel verkeerde voor
stelling maken.
Dat België in aanneming een reden
tot dankbaarheid zou zien gelooven
zij niet, omdat men in België, gelijk
bekend is, het verdrag niet als een
groot offer van Nederland beschouwt.
En ondergeteekenden willen erop wij
zen, dat men zich van ontstemming in
België over verwerping geen overdre
ven voorstelling moet maken, daar
toch de belangstelling voor dit ver
drag in België veel geringer is dan in
Nederland.
Op grond van wat zij na de beslis
sing der Tweede Kamer hebben waar
genomen gelooven ondergeteekenden,
dat aanneming van het verdrag in Ne
derland slechts een opflikkering van
vijandschap tegen België zou brengen.
Zij meenen daarentegen, dat het Ne
der! andsqhe volk, door verwerping
van het verdrag- als het ware van een
druk bevrijd, ten volle bereid zal zijn,
tot België toenadering te zoeken.
Omdat zij van aanvaarding van dit
tractaat niets anders dan nadeel ver
wachten, verzoeken ondergeteekm-
dnn u met den meesten nadiuk, het
wetsontwerp te verwerpen.
TENTOONSTELLING VOOR SLECHT-
HOORENDEN.
Gistermiddag te half vier had de
opening plaats. Dr. J. C. A. v. Iterson
hield hierbij een korte toespraak, waar
in hij allereerst een welkom toeriep
aan mej. Tine Marcus, de moeder der
Gooven.
Het doet mij, aldus spr., bijzonder
veel genogen mej. Marcus weder in
ons midden te zien. Uw bezielend.-» in
vloed is het geweest, die ons niettegsn
staande onze drukke bezigheden de
kracht heeft gegeven deze tentoonstel
ling voor te bereiden.
Spr. heet vervolgens welkom de aan
wezige autoriteiten. De medewerking
die het bestuur van officiecle zijde
zoowel als van particulieren hij de
voorbereiding mocht ontvangen, wordt
op hoogen prijs gesteld.
De bezoekers van deze tentoonstel
ling aldus vervolgt spr., zullen hier in
deze dagen veel kunnen leeren door
om zich heen' te zien.. Niet alleen het
vele interessante, dat hieer tentoon
gesteld is, zal uw aandacht waard
zijn, maar ook de moeilijkheden, die
het leven voor de dooven dagelijks
met zich medebrengt, zult u hier be
ter dan ooit kunnen waarnemen.
Meer dan ooit zult u een idee krijgen
van de bezwaren, dat zij, die het ge
hoor missen, in onze maatschappij
voortdurend ondervinden. Ik twijfel
er niet aan, of gij zult dan gaan ge
voelen voor onze vereeniging, die zich
ten doel stelt de belangen van die pa
tiënten zooveel mogelijk te beharti
gen. Zoo weinig wordt er nog gedaan
om doofheid te voorkomen. Met zoo
groote onachtzaamheid wordt het ge
hoororgaan dikwijls behandeld totdat
het eindelijk te laat is. Er is toch een
groot aantal gevallen van hardhoo-
rendheid, dat kan worden voorkomen,
doch zulks wordt maar al te veel uit
het oog verloren.
Ziet eens, hoe tal van maatregelen
worden genomen ter voorkoming van
tuberculose. In alle steden zijn er con
sul atie-bureaux en overal vindt men
die maatregelen aangekondigd, die
men heeft te nemen ter voorkoming
van de zoo gevreesde infectie. Op het
belang der behandeling in het z.g. be
ginstadium wordt met klem de na
druk gelegd. Men schaamt zich bijna
niet mede te doen aan de bestrijding
dier ziekte. Het is wel een scherpe te
genstelling, wanneer ik u vertel, dat
wij te Leiden met heel veel moeite en
reclame een 200-tal leden voor onze
vereeniging hebben kunnen werven en
dat na een jaar ruim de helft bedank
te en wij met veel moeite nog geen
100 leden bij elkaar hebben kunnen
houden. Ik wil nu nog niet eens spre
ken van de moeilijkheden menschen
te vinden geschikt en bereid de werk
zaamheden te verrichten. Wij zoeken
naar beteren dan wij zijn. Maar om
nu nog eens op die tuberculose terug
te komen, weet ik wel, dat die ziekte
in onze maatschappij een grootere rol
speelt dan de hardhoorendheid maar
de tegenstelling is toch wel erg groot
en hij die meènt, dat er niet veel
dooven zijn vergist zich leelijk. In het
afge'oopen jaar kwamen er liier op de
polikliniek van het Acad. Ziekenhuis
IDS t patiënten met oorklachten, ter
wijl het geheele aantal patiënten der
neus-, keel- en oorheelkundige' poli
kliniek in dat tijdperk 3168 bedroeg.
Helaas kan een groot aantal patiën
ten niet genezen niettegenstaande be
handeling. Daardoor heerscht er bij
het publiek mogelijk het idee, dat de
aandoening als een soort noodlot over
den mensch komt. Dit nu is geenszins
het geval. Zeer vaak is slechthoorend
heid te voorkomen en in vele gevallen
te genezen.
Moge in den loop der tijden het
donkbeeld, dat een z.g. loopoortje voor
een kind gezond is, verdwenen zijn,
maar al te weinig menschen beseffen
het gevaar aan etteren der ooren ver
bonden. Nog afgezien van 't lang niet
denkbeeldige levensgevaar wordt het
patiëntje voor zijn lateren leeftijd met
doofheid bedreigd en wel in sterkere
mate, naar gelang de aandoening van
iangeren duur is geweest.
Spr. wijst er vervolgens op, wat er
in deze voor het schoolkind gedaan
wordt, hoe in werkplaatsen waar veel
lawaai heerscht, raadgevingen worden
gegeven, doch deze worden meestal in
den wind geslagen. Wanneer eenmaal
het vernietigende proces aan den
gang is kan dat niet meer worden ge
stuit.
Nalatigheid in de zorg voor het ge
hoororgaan ziet men 'overal om zich
heen.
Gelukkig ligt de tijd achter ons, al
is het nog niet zoo heel lang geleden,
dat men aan onze universiteiten geen
onderwijs kon ontvangen in de oor
heelkunde.'
Intusschen heeft zich onder de ener
gieke leiding van mej. Tine Marcus
een Vereeniging ontwikkeld, die bij
zonder veel doet voor slechthoorenden
Te Lunteren bestaat een Landhuis,
waar de leden op gunstige voorwaar
den in een prachtige omgeving rust
kunnen vinden. Er bestaat een reisaf-
c'.eeling en een sportvereeniging, ter
wijl de leden ook cursussen kunnen
volgen in het leeren lezen van de lip
pen. Zoo zijn er tal van andere zor
gen, die de vereeniging op zich neemt
Dat wij daarom van plan zij a in deze
ciagen een aanslag op uw beurs te
doen, zal u niet verwonderen.
De tentoonstelling is tot stand geko
men door de medewerking van velen.
Daarom is het niet mogelijk alle me
dewerkers hier op te noemen. Allen
verleenden belangeloos hun medewer
king.
Onder het uitspreken van den
wenseh, dat de aanwezigen vrienden
en kennissen zullen aansporen hier
heen te komen om het vooropgezette
doei te steunen, verklaart spr. de ten
toonstelling geopend.
De rede van dr. van Iterson werd
door alle aanwezigen met aandacht
aangehoord ook door de hardhooren
den, die alle aangesloten werden op de
groepstelefoon.
DS. J. C. AALDERS.
Ds. J. C. Aaldiers schrijft naar aan
leiding van het bericht over het schrij
ven van den kerkeraad der Geref.
Kerk alhier aan „De Standaard":
In betrekking tot het in uw blad
van 1.1. Zaterdag onder kerknieuws op
genomen bericht over het schrijven!
van den kerkeraad van de Gerefor
meerde Kerk van Leiden aan mijn
adres naar aanleiding van mijn uittre
den uit het kerkverband aclit ik het
mijn plicht
ten eerste op te merken, dat de?
kerkeraad van de Geref. Kerk van Lei
den (daargelaten de vraag of 't niet
voegzamer ware geweest aan dit her
derlijk schrijven, waarvan de broeder
lijke toon mij weldadig getroffen heeft
geen ruchtbaarheid te geven door de1
pers), fin zijn schrijven een onjuistei
tegenstelling schept tusschen mensche-
lijk gevoelen en AVjoorid Gods, waar
door alle ernstige uitwisseling van eer
lijke overtuiging over en weer 'tot een
loos spel van vernuftigheden dreigt te
verworden. Immers, het moest niet
noodig zijn onder ons zulks uitdruk
kelijk te verzekeren oouv mijn ge
wetensovertuiging'Ts getoetst aan de
Schrift en gegrond op Gods Wpord,
Gewon* adrertenUfa por regol 2#/. cent
Ingezonden Mededeellngen, dubbel tarleL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentlën bij Toomitbeteling
ven ten hoogate 30 woorden, worden dage.
lijke geplaatet ad 00 cent.
Binnenland.
De Po tem kinfilm door den buifl3-
meester van Leiden veTboden.
In de Tweede Kamer heeft de heei*
Stenhuis met stakingen gedreigd, in»
dien nog langer aan den 8-nrendag ge
tornd wordt. t'
Buitenland.
Gtaverwacht groote meerderheden te*
gen dp regeeringsvoorstellen tot bijleg*
ging van het geschil in de Bi&tschaj
mijnindustrie.
Ontstemming in Frankrijk over de
gevolgen der koersstijging van den
frame.
Overstroomingen in Spanje.
Oni*nstbarende drbogte in Grieken-
famd.
terwijl 'de overtuiging 'dzz kerkeraad^
in dezen ten slotte toch ook niet meen f
is en zijn kan dan een gewetensprveth
tuiging, en dus evenmin onfeilbaar;
ten. tweiede nog eens met na
druk te zeggen, dat ik reeds jaar en1
dag mijn geweten getoetst heb aan:
Gods Wóórd, ook en vooral ten aan
zien van mijn conflict met de Gere
formeerde Kerken in .hare tegenwoor
dige ïjjn van ontwikkeling, hetgeen sa
menhangt met mijn diepste overtuiging
van persoonlijk geestelijk leven;
ten derde te verklaren, dat ïkr
desondanks ook na den gedanen stap;
bereid ben eerlijk en openlijk de mo
gelijkheid te erkennen, dat ik zou dwa
len, indien de kerkeraad van 'Leidensl
kerk zijnerzijds tot hetzelfde zfch. be-
reid verklaart;
ten vierde te zeggen, dat ik geen
bezwaar heb mij opnieuw op "den ge»
danen stap ernstig te bezinnen, en nai
bekomen inzicht van dwaling (maar)
!dan even duidelijk als ik nu inzie, dati
ik naar mijn geweten pip grond van'
Gods Wp«ord verplicht was uit te trel-
den) onmiddellijk met schuldbelijdenis!
terug te keeren, maar dan
ten v ii f d e meen te mogen eischen-
van den kerkeraad der Gereformeerde}
Kerk van Leiden, dat hij ook zijner
zijds zich te dezer zake alsnog ernstig)
bezmne op de mogelijkheid van te dwa
len en na" gewonnen beter inzicht van
het inderdaad bedenkelijke dei* SynoH
dale beslissingen te Assen, als voe
rende ons ten aanzien der verhouding
van Schrift en Kerk op de Roomsche}
lijn, met kracht optrede tegen dit in'
de gemeente Gods doorgedrongen)
kwaad, om, waar zulk optreden schip
breuk mocht lijden, ook zijnerzijds mijni
voorbeeld te volgen en om des gewe
tens wil op grond' van ,Gods Woord)
te breken met het Synodale Kerkver
band.
JOURNALISTKEK.
Ter vervanging van den lieer J. de
Meester, die met pensioeai gaat, is tot
lid van de redactie der „N. Rott.. Crt.x
benoemd de heer F. Hopmans, doc
torandus in de letteren, leeraar aan
de H. B. S. alhier.
FIRMA VAN NELLE.
De bekende firma v. Nelle zal bin
nenkort haar nieuw gebouwd filiaal be
trekken aan de Aalmarkt, in welk per
ceel voorheen gevestigd was Hotel de
la Poste.
Op het nieuwe gebouw, dat circa Fe
bruari 1927 in gebruik zjal worden ge
nomen, zal een groote lichtreclame wor
den aangebracht, wat op dit ruime front
ongetwijfeld een attractie zal zftn.
Met verlof is alhier uit Indië ge
arriveerd de beer D. van Leeuwen,
Leeraar bij' de J. H. O, af deeling G
(Wiskundige afd.) der Alg. Middelb.
school te Jogjakarta.
Gistermorgen is crp de Haarlem
merstraat een fietsrijder aangereden
door een auto, doordat uit de Janvos-
sensteeg een wagen met lad'ders kwam
De fietsrijder geraakte toen in bet
nauw en kwam onder de auto terecht,
den bestuurder van de. auto trof geen
schuld.
De aan gereden e werd binnengedra
gen in den winkel van den beer Simo-
nis, waar de Geneeskundige Dienst
spoedig aanwezig was. Deze kon geen
ernstig letsel const a/teer ren; de fietsrij
der J. M. werd per auto naar adjn wo
ning vervoerd.
Het rijwiel was geh«*el beschadigd.
Het aantal bezoekers aan het
rijksmuseum van oudbeden alhier,
bedroeg gedurende bet derde kwartaal
van 1926 6357 en aan het Ethnogra-
pbiscb museum in diezelfde periode
1451.
