ABONNEMENTSPRIJS CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belanorijkste nisuws in dit Nummer. 7d* JAARGANG VRIJDAG 12 NOVEMBER 1926 "Rummer f&f? In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 23P/» cent Ingezonden Mede deelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30. woorden, worden dage* lijka geplaatst ad 40 cent V De beslissing gevallen. Zoo is dan gisteren op den jaardag van den val van het Kabinet Colijn de beslissing inzake bet Belgisch Ver drag gevallen. Was bet op 11 Nov. 1925 een zaak van meer of minder internationale be- teekenis, ook op 11 Nov. 1926 viel oen beslissing die internationale beteeke- nis heeft. Wij gelooven dat dit vooral oorzaak is geweest dat de beslissing aldus uit viel. Onder de voorstemmers waren er veel die zeker niet geheel voldaan wa ren. Doch de verantwoordelijkheid voor de verwerping durfden ook zij niet aan. Van de 1C0 leden waren er 97 aan wezig. Behalve Dr. Scheurer, die ziek is, waren ook de heeren Dresselhuys en Van Voorst tot Voorst afwezig. De voor- en tegenstemmers waren aldus verdeeld: Voor: 24 Roomsch-Katholieken. 10 Anti-Revolutionairen, 14 Soc. Demo craten, 1 R.K. Volkspartij, 1 Platte lander. Tegen: 5 Roomsch-Katholieken, .2 Anti-Revolutionairen, 10 Soc.-democra ten, 8 Vrijheidsbond, 7 Vrijzinnig-De mocraten. 11 Christ.-Historisehen, 1 Herv. Geref. Staatspartij, 2 Staatkun dig Geref; 1 Communist. Met uitzondering van de Sociaal-De mocraten, waar de scheiding zoowat midden doorging, is de stemverdeeld- heid minder groot geweest dan vooraf gedacht werd. Van de 12 Anti-Revo lutionairen slechts 2 tegen. Van de 29 Katholieken (de R.K. Volkspartij hui- Jen beschouwing latende) 24 voor. De redevoeringen van de heeren Heemskerk en Nolens zullen hieraan wel niet vreemd zijn. Bovenal echter heeft de Kamer een machtigen indruk gekregen van de re de van den Minister. Zonder zich moei te te geven om de zaak uit te putten, drong hij hij de Kamer den hoogen ernst van het Verdrag naar voren. Men voelde dat de Minister niet alleen sprak voor een ontwerp, dat hem lief was aan zijn beleid is veel te danken maar dat hij zelf ook in het diepst van zijn ziel overtuigd was van de noodzaak van aanneming. De gehouden redevoeringen hebben intusschen dit geleerd, dat België niet moet meenen dat Nederland verderop onmatige eischen zal ingaan. Wij mogen dan ook vertrouwen dat wanneer straks het tractaat ook door de Eerste Kamer is goedgekeurd, dat België zal beseffen dat de nu gesloten vriendschapsband ook gebiedt tot goe de nabuurschap mede te werken. STADSNIEUWS. C. WASSENAAR. Heden legt onze Redacteur-Verslag gever, de heer C. Wassenaar, zijn be trekking aan ons blad neer. Nog een tweetal weken en dan gaat liij ook het Vaderland verlaten om een nieuwe toekomst te zoeken in ons In- dië. Wie met den heer Wassenaar in nauwere aanraking kwam weet, dat wij in hem een krachtigen steun ver liezen. Hij was op de hoogte van toe standen zooals weinigen. Had een bui tenge wonen arbeidslust gepaard aan een groot uithoudingsvermogen. Daar bij een man die voor de Pers en voor de geheel© Christelijke actie een warm hart had. Aan een vast geloof, paarde hij een onuitroeibaar optimisme. Wij danken den heer Wassenaar vóór 't vele werk dat hij voor ons blad deed en weii- sch'en hem, na een voorspoedige reis, onder Gods zegen, een gelukkig leven in Indië toe. ANTI REV. PROPAGANDACLUB Dr. A. KUYPER. Voor het eerst in dit seizoen verga derde gisteravond in „Feenstra" de Anta-Rev. propagandaclub „Dr. A. Kuy per." Uit de opkomst viel af te leiden dat een groot deel van de garde zijn tijd nog niet gekomen acht om zich onder de wapenen te begeven. Niettemin werd het een prettige ver gadering. Verheugend was ook de aan wezigheid van een aantal oud-strijders o.w. de vroegere voorzatter, de heer G. Rietkerk uit Boskoop. Aangevangen werd met het zingen van Ps. 86: 6, gebed en het lezen van Ps. 46, waarna de voorzitter, de heer H. Lamhooy een openingswoord sprak in verband met het nieuw begonnen seizoen. Wanneer wij letten op den barome ter van het politieke meeleven rijst de vraag of wij wel zóó den strijd zullen ingaan. Maar anderzijds is er weer de vernieuwde belangstelling van een ou dere garde «n in elk geval is er bii ons de onverflauwde lust om weer als vroe ger te ij veten voor ons doel. Mogen wij erin slagen, aldus spr. nu de be zieling die in onzen kring heerscht, over te dragen op anderen, opdat we straks weer een strijdvaardig corps om ons heen kunnen verzamelen. Onder de ingekomen stukken waren verschillende berichten van verhinde ring, en gelukkig evenveel toezeggin gen van deelname aan de te voeren actie. Er waren er zelfs hij met de toe voeging: ge kunt mij niet teveel werk opgeven. Dat is de goede toon! Nadat de hotulen waren vastgesteld, bracht de secretaris, de heer Jac. Mul der het jaarverslag uit. Dit gewaagde van een zeer kalm clubleven in het af- geloopen jaar. Ziende op de mooie, en thousiaste en door God gezegende ac tie in 1925 durfde de samensteller ech ter de oorzaak xiiet zoeken in verslap ping van de liefde voor onze beginse len, doch meer in een verklaarbare re actie op de krachtige actie van toen. Behalve de gevoerde werkzaamheden memoreerde het verslag o.m. het over lijden van den heer A. van Muiden aan wiens nagedachtenis een woord van dankbare herinnering werd gewijd om den arbeid in eenvoudigheid, maar met grooten ijver en trouw door hem verricht. Het verslag werd goedgekeurd, en gevolgd d,oor een financieel overzicht van den penningmeester, den heer H. van Cittert. Het budget beliep een be drag van f 1580.81. Er was niet te kort en er was ook niet over. De kasrapporteurs, de heeren G. de Jong, A. A. Luyendijk en Jac. Laman hadden de hoeken nagezien en voor goed geteekend. Bij de verkiezing van twee bestuurs leden werd de heer Lambooy, die pe riodiek aftrad met bijna algem. stem men als voorzitter herkozen, terwijl als 2de Secretaris de heer W. 'den Hee- ten werd gekozen. Beiden lieten zich deze beslissing welgevallen. Na deze werkzaamheden werd be gonnen met het voornaamste werk van dezen arvond, het voorloopig bezetten van de stembureaux voor de eerste, de financieele actie door de Staten- en Raadsverkiezingen in het volgend jaar. Er waren geen bureauhoofden, en dus moest deze en gene een beduidend groette portie voor zijn of haar reke ning nemen. Maar ten slotte kwam men toch klaar. Het geldt ook nog slechts den voorbereidenden arbeid. En al is die ook van veel belang, wan neer de trouwe gevers en geefsters ook 'nu hun beurs niet gesloten houden, kan dit deel van de actie met de be zetting van thans nog wel worden ge voerd. Bij het vullen van deVirijdkas zal weer dezelfde methode worden ge volgd als in 1925. Eerst worden intee- kenbiljetten met circulaires verspreid. De eerste worden later weer ingeno men en dan begint in Januari de oogst die met Juni een einde moet nemen, om aan de eigenlijke campagne te kun nen beginnen. Vroeg was het niet meer toen de rondvraag aan de orde kwam, maar toch moest eenige broeders nog iets van 'thart. Zoo gaf de heer Karstens uiting aan zijn bezorgdheid over de slapheid, die over de geheele linie hij onze menschen wordt gevonden. Blijk baar is men het zich niet bewust, dat bij den minsten tegenslag èn het ge meentebestuur, en 't college van Prov. Staten rood of T*ose worden. Het ge vaar dreigt ernstiger dan ooit. en toch doet men of er niets aan de hand is. Daarom drong spr. er op aan, dat de club een onzer vooraanstaande man nen uit eigen kring zal uitnoodigen om voor leden en belangstellenden den ernst van den toestand uiteen te zetten en op te wekken tot algemee- ne en vurige actie. Door 'n eensgezind: optreden kan nog veel worden voor komen, maar indien wij er niet hard voor werken, zal het menschelijker- wijs gesproken met het Chr. bewind in stad en provincie gedaan zijn en dat zou zeer ernstige gevolgen hebben Men denke aan ons onderwijs, enz." Bij ale leden bleek dezelfde gedach te reeds aanwezig te zijn, en men be sloot dan. ook het bestuur volmacht te geven, om een spreker uit te noo- digen en voorts het mógelijke te doen om zooveel werkers tot actie op te wekken als mogelijk is. Het gerucht van den strijd begint dan toch door te dringen, De openba re vergadering van de club zal om streeks 9 December worden gehouden 16 December wordt weer maande- lijksche clubvergadering gehouden, en 23 Dec. treedt Ds. van Lummel op voor de kiesvereeniging. Daartussclien in nog wordt waarschijnlijk de Partij dag gehouden van den Statenkies- kring. die ook goed belooft te zullen slagen. Beladen met materiaal en gesterkt door nieuwe vooruitzichten ging de club eerst laat uiteen, nadat de heer J. Karstens in dankgebed was voor gegaan. PATRIMONIUM. Gisteravond hield de afdeeling van Patrimonium hier ter plaatse haar ge wone ma-andelijksche vergadering. Een dertigtal loden was opgekomen. Na gewone opening en lezing der notulen .volgden eenige meuedeelin- gen over het jubileumfonds. Het be stuur heeft reeds heel wat vóórberei dend werk verricht. Weldra kunnen alle vrienden van het werk van Patri monium. bewerkt worden om hun bij drage voor dat fonds af te zonderen. Een propaganda-avond op 3 Dec. wordt uitgeschreven. Een bazar wordt voorbereid. t Vervolgens gaf de heer "Buinink een inleiding over opvoeding en beroeps keuze in verhand met het werkloos heidsvraagstuk en andere maatschap pelijke vraagstukken. In de algemeenne bespreking kwam meer bijzonder nog naar voren de groote moeilijkheid om voor onze jon ge menschen een levensbestaan te vin den. Verder werden besproken de af zetmogelijkheden van onze industrie, de gebreken van ons maaiscbappelijk leven, die uitkomen o.a. in het feit, dat tegenover de slechte bedrijfsuit- komsten. van de tuinders toch nog de groenten aan de deur duur moeten betaald worden en verschillende an dere vraagstukken. Deze leerzame avend werd beslo ten liftet enkele mededeelingen over het jeugdwerk van Patrimonium, waar omtrent spoedig meer te vertellen zal zijn. HERDENKING WAPENSTILSTANDS DAG. Door de „Nooit-Meer-Oorlog-Federa- tie" kring Leiden e.o. werd gisteren avond het sluiten van den wapenstil stand in 1918 herdacht door het hou den van een openbare vergadering in de geheel gevulde Nutszaal. Na «en kort openingswoord van den voorzitter Dr. van Thiel, sprak Ds. N. Padt, Zand voort, over: ,,Naar oorlog of Vrede?" Uitgaande van zijn geloof in de be staansmogelijkheid van ©en wereld van volkeren schetste Ds. Padt tegen over de geestesgesteldheid der oude ren die der jongeren niet beperkt door leeftijd, welke als opperste doelstel ling niet meer zelfbehoud op den voor grond placht, het gevaar inziet van dwepen met eigen volk (het oude na tionalisme) en eerbied heeft voor het individu. Vanuit de geestesgesteldheid der ouderen, welke kiemen voor oor- logsanogelijkheid in zich dragen, he sprak spr. den huiciigen oorlogs-vrede- toestand-Europa. Drie oorlogsmogelijk heden bestaan er thans, n.l. 1 het fas cisme en bolsjewisme, heiden verach ting van het individu en dwepen met eigen ik inhoudend; 2 het kapitalisme (zich losmakend van eenige politieke partij), dat ook niet het individu en de menschheid als hoogste doel wil stel len. Tegenbver dit alles stelde Ds. Padt den wil naar Vrede. Zoowel land als klasse heeft het geheel te die nen. Nederland kan veel doen. Als men gelooft in de macht van het voor beeld, dan gelooft men ook, dat, waar ons Idnd te midden der naties een uit zonderingspositie inneemt, op Neder land een dubbel klemmende eisch rust het pacifisme te organiseeren. „De ou deren zeidenmaar Ik zeg U." De ze woorden geven den moed voort te gaan. Si vis pacem. para pacem. Als •gij den Vrede wilt, bereidt u voor ten Vrede! Vervolgens sprak Mej. M. de Goeyen den Haag bij lichtbeelden over: „Waar om werken wij voor den Vrede?" Zij, die de oorlogsterreinen zag kort na het sluiten van den wapenstilstand, heeft zich voorgenomen haar leven voortaan geheel aan het werk voor den Vrede te wijden. Vredesapostelen te zijn van de daad, daartoe heeft zij zeker opgewekt. To.t slot werd de volgende motie mej; algemieene stemmen aangenomen: De Openbare Vergadering van de Nooit-Meer-Oorlog Federatie gehouden op 11 November 1926, te Leiden. Overwegende de verantwoordelijk heid van Nederland voortvloeiend uit zijn benoeming in den Volkenbonds raad; Overtuigd, dat alle internationale geschillen door onderhandeling, inter nationale rechtspraak of arbitrage kun nen en moeten worden opgelost; Van oordeel dat de voortdurende uit breiding en de handhaving van de na tionale weermachten een blijvend ge vaar vormen voor den Wereldvrede; Dringt er bij het Nederlandsche Volk op aan steeds krachtiger den zedelij ken eisch tot ontwapening, hetzij natio naai, hetzij internationaal, te doen hooren. belangrijke boekverkooping. Wij vestigen de aandacht onzer le zers op de Boekverkooping, die a.s. Maandag, Dinsdag en Woensdagavond 7 uur zal plaats hebben in zaal I van het Nut. Gelijk reeds per advertentie aangekondigd is, is de catalogus dezer mooie collectie hoeken, welke afkom stig zijn van den voormaligen .,Uni- versiteits-boekkandel J. de* Ren" ver krijgbaar Javastraat 12 (Kooipark)'. Kijkdag is uitsluitend Maandagmid dag van half 2 tot half 5 in het „Nut." Maandagavond worden de Medische Werken, Wis- en Natuurkunde alsme de Diversen geveild; Dinsdagavond: Wijsbegeerte en Godsdienstwetenschap Aardrijkskunde en Geschiedenis, Ne- derlandsch; Woensdagavond: Orienta- lia, Fransch, Duitsch, Klassieken, An dere Talen. Rechtswetenschap. wetenschappelijke voor drachten over het katho licisme. Gisteravond hield Prof. J. P. Ver haar, Warmond, in het AcademiegdJ. KloksLeeg 23, zijn tweede voordracht over de Godsopenbaring als cultuur factor. Na te hebben aangetoond in 'n korte inleiding, dat deze voordracht aansloot bij de vorige lezing, waarin bewezen was dat het religieuse leven voor iederen menscli noodzakelijk is, werd thans de vraag behandeld, hoe wij ons religieus leven hebben in te richten. In het eerste deel toonde spreker aan, niet alleen het goed recht en.de wenschelijkheid eener door God zelf aangewezen religie, maar vooral de fei telijkh-eid eener Godsopenbaring. Uit Hehr. 1:1 blijkt, dat die godde lijke religie vooral door Christus ons is gepredikt. De christelijke religie dei- halve is de religie, welke God aan alle menschen heeft opgelegd. In het tweede gedeelte werd de stel ling verdedigd, dat die Godsopenba ring een belangrijke factor van geeste lijke cultuur is. Spreker bewijst zijn stelling door te laten zien, rlat de chris telijke, z.i. speciaal de katholieke reli gie, op de eerste plaats rijk is aan in houd, aan onze behoeften voldoet en oplossing brengt in de diepste levens vragen; op de tweede plaats, dat haar zedenleer, welke de liefde tot uitgangs punt heeft om onze verhouding tot God, tot de medemenschen en .tot ons zelf te bepalen, leidt tot de meest in tense heiligheid; op de derde plaats: dat deze religie in wezen een en on veranderd werd gehandhaafd en niet onderhevig was aan de wisseling dei- tijden; op de vierde plaats, dat zij in zich geschikt is, niet alleen voor" het individu, maar ook voor de gansche samenleving en voor alle volken en naties, en feitelijk dan ook de cultuur van individu en menschheid tot een bewonderenswaardige hoogte heeft op gevoerd, zooals geen enkele religie ooit gedaan heeft. De conclusie meet dus luiden: deze religie is voor den mensch onmisbaar •èn omdat onze Opperheer ons die heeft opgelegd, èn omdat deze religie nood zakelijk is om den mensch tot de hoog ste geestelijke cultuur op te leiden en de levensvraagstukken op te lossen. De volgende voordracht, over Bijbel, Traditie en Leergezag, zal gehouden worden op Donderdag 25 November. feestvergadering der chr. muziekvereeniging „polyhymnia." Gisteravond 8 uur opende de heer Biesbroek de vergadering met het la ten zingen van Psalm 150 vers I en gaat voor in gebed. Daarna ^spreekt de Voorzitter dei- feestcommissie, de heer^B. Versluis, de openingsrede uit, waarin bij het doel van dit feestelijk samenzijn uiteenzet n.l. de goede verstandhouding van do- natutei's en leden der ver. te bevorde ren. Na nog te hebben medegedeeld, welke groote Nederlandsche firma's hebben bijgedragen voor het „Touwtje- trekken" en de grabbelton, brengt de penningmeester, de heer van Helden het jaarverslag uit, wat alleszins gun stig genoemd mag worden, en waaruit bleek, dat de ver. in het afgeloopen seizoen op twee concoursen een derde prijs behaalde (applaus). De voorzitter der ver. de heer Geen jaar, spreekt nog een kort woord, waar bij hij de aanwezigen, die nog geen do nateur of lid der ver. zijn, aanspoort zich als zoodanig op te geven. Thans is aan de orde een muziek nummer, hetwelk, gezien het warm applaus, zeer zeker in den smaak is gevallen: Na afloop hiervan treden de heei* en mevrouw Zitman op mei en kele voordrachten, waarbij hartelijk ge lachen werd. In de pauze is gelegenheid tot touw tje trekken en grabbelen in de grab belton. In een minimum van tijd is de geheele voorraad verkocht. Onderwijl werden nog twee doozen vruchfenbon- ibons ontvangen, die bij opbod tegen zeer hoogen prijs worden verkocht. Nadat de heer en mevrouw Zitman nog eenige voordrachten hebben gege ven, dankt de voorz. der feestcomm. de aanwezigen voor hun tegenwoor digheid, den heer Kopprie, directeur der Ver. die den avond opluisterde met pianomuziek, en den heer en mevrouw Zitman voor htm medewerking. De aanwezigen heffen nog een driewerf Binnenland. De Tweede Kamer heeft het Neder- landsch-Belgische Verdrag aangeno- nomen met 50 tegen 47 stemmen. De voortzetting van het openbaar onderzoek inzake het spoorwegonge luk bij De Vink. De moordenaar van Reingoud uit de Asferstraat te Rotterdam gearres teerd. Buitenland Een rede van Cooiidge over de Ame- rikaansch-Europeesche problemen. De conferentie der Britsche mijnwer kers-gedelegeerden heeft onbeperkte volmacht verleend aan do executieve om onderhandelingen met de regeering voort te zetten. Naar de groote Coalitie in Duitsch- land. hoera aan voor d© feestcommissie, in zonderheid voor hun voorzitter, deri heer Versluis, die, hoewel slechts eèn jaar lid der ver. zich in alle opzichten zeer verdienstelijk heeft gemaakt. Hem komt een woord van lof zeer ze ker toe. Tegen het middernachtelijk uur ver laten de feestgangers, dde in zeer groo ten getale waren opgekomen, zeer vol daan de zaal. Door het bestuur der Geref. School ver eenïging alhier is aan den heer J. de Brïiyn IJzn., op diens verzoek eervol ontslag verleend als on derwijzer aan de school Stadhouders- laan (hoofd de heer S. C-aasterland). BINNENLAND. HET BELGISCH verdrag. Gisteren, na het afdrukken van ons blad, bereikte ons een telegram, waar in werd greuield, dat de Tweede Kamer met 53- tegen 44 stemmen de motie Marchant, gisteren vermeld, heeft ver. jvorpen en daarna met 50 tegen 47 stemmen het verdrag heeft aangeno men. Wij hebhtn dit bericht voor ons bui eau bekend gemaakt. eet kamerlid schouten. Het Tweede Kamerlid, de heer Sehouten, die geruimen t-ijd de verga deringen dier Kamer wegens onge steldheid niet kon hijwonen, was gis termiddag weer aanwezig. De heer Schouten behoorde met prof. Visscher tot de eenige tegen stemmers van Anti-Rev. zijde. staatscommissie PACHT- vraagstuk. De vereeniging „Het Grondbezit' heeft aan den minister van binnen- landsche zaken en landbouw een adres gericht, om de Staatscommissie voor het Pachtvraagstuk, vooral nü aan die commissie twee leden door den dood zijn ontvallen, thans nog aan te vullen met tenminste één bekwaam landhuis houdkupdige, die van de statistische beteekenis der onderscheidene land bouwbedrijfsfactoren in ons land goed op de hoogte wordt geacht te zijn en die tevens het landpachtwezen slechts uit oen algemeen agronoinisch stand punt beziet. vergeten MARKT. Naar aanleiding van het bericht over de vetgeten markt te Woerden, schrijft de gemeentesecretaris van Woerden aan de N. R. C., dat geens zins door' het dagelijksch bestuur de marktdag vergeten is. De inzender van het berichtje heeft blijkbaar geen no ta genomen van de op diverse plaat sen aangebrachte aanplakbiljetten. Er kan dus alleen sprake zijn van een verzuim van den betrokken markt meester. HET GAS VAN DE HOOGOVENS. Met man en macht wordt gewerkt aan het leggen der gasbuizen, noodig voor de levering van gas door de hoog ovens aan Beverwijk. Naar men uit betrouwbare bron mededeelt, kan reeds tegen 1 Decem ber de levering worden tegemoet ge zien. DE VERNIELING DOOR DEN WATERSNOOD. De plaatselijke besturen van de Boe renbonden hebben zich belast met het verleenen van bemiddeling bij het huisvesten van vee, van eigenaren der door den watersonood vernielde wo ningen, Voor zoover de herbouw hun ner stalgelegenheid nog niet gereed

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1