CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS 7d® JAARGANG DONDERDAG 28 OCTOBER 1926 TvIUMMËR 1962 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 1 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 Bit nummer beslaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V E)e nieuwe schoolstrijd. Hetgeen het Bestuur van de School vereniging op Gereformeerden grond slag te Leiden overkomen is, heeft in onze Pers terecht aandacht getrokken. Na een vinnige tegenstand in den Gemeenteraad, besloot dit College, bij meerderheid van/ stemmen, ingevolge art. 75 der L.O. wet, zijn medewerking te yerleenen voor den bouw van een school voor L.O. aan de Driftstraat. De Raad was dus van meening, dat aan de vereischten van art. 73 was voldaan Ingevolge art. 76, 2e lid kwam een ingezetene tegen deze beslissing bij Ged. Staten in/ verzet. Dat verzet was gegrond op de overtuiging, dat aan een der vereischten van het ie lid van art. 73, n.l. de verklaring wan het aan taal leerlingen dat de school zal be zoeken, niet was voldaan. De redenee- rinig was aldus: Er zijn noodig 80 leer lingen. Op de verklaring komen voor 101. Van deze 101 zijn echter 79 reeds op een andere school. Van de overblij vende 22 zijn er 11 nog niet leer plichtig. Het o-ing bij Ged. Staten dus om het bezwaar of de 79 kinderen van een ant- dere school als voor deze nieuwe school bestemd mochten worden aan genomen. De heer Goslinga onderstreepte nog eens hetgeen vroeger bij den Gemeen-» teraad al was voorgebracht, n.l. de overbevolking van de school, die door deze nieuwe zou worden ontlast. Deze school had bij een leerlingenaantal van 234 in 1922 nu reeds een aantal van 326, een toeneming van 92 leerlin gen, sterker dan die van de openbare school in die wijk. Nu is ten aanzien van deze verkla ring steeds een ruim standpunt inge nomen. Zoo is in een Kon. besluit van 26 Augs. 1922 no. 46 bepaalt, dat aan den eisch der wet voldaan is wanneer ten minste de hanteekening voor bet vereischte aantal leerlingen is verkre gen, ook al blijkt achteraf, dat eenige der op de lijst voorkomende kinderen de te bouwen school niet zullen be zoeken. Een Kon. besluit van 16 Januari 1923 no. 22 maakt geen onderscheid tus- schen kinderen in en buiten de ge meente woonachtig en evenmin tus- schen leerplichtige en niet leerplich tige kinderen. Hieruit blijkt dus dat het voldoende is dat het Bestuur de zekerheid ver schaft, dat aan het bepaalde aantal leerlingen onderwijs zal worden gege ven. Voor wie dat onderwijs zal zijn is een vraag waarmede de wetgever zich niet bemoeit. Men heeft alleen wil len waken tegen te kleine schooltjes. Opmerkelijk is dat niet meer is op gevat het bezwaar in den boezem van het Dag. Best. en in den Gemeenteraad aangevoerd, dat de school aan de Lust hoflaan maar moest worden uitge breid. Door het over dezen boeg te gooien meende de opposant een veili ger weg te bewandelen. Het bleek intusschen dat het door hem voorgestane standpunt, dat op dit oogenblik alle leerlingen óf geen, óf ander dan Geref. schoolonderwijs moes ten ontvangen, door zijn medestanders reeds tevoren was verlaten, omdat ook voor een openbare school een lijst was overgelegd metr namen van kinderen slechts 3 jaar oud. Terecht mocht de Standaard opmer ken, dat dit een geval is om terdege te onthouden. Het is hier wèer het oude liedje, niiet de ouders zelf zullen bepalen waar en wanneer een school moet worden opge richt, dat zullen de voorstanders van bet Openbaar Onderwijs wel doen. Nu moet toegegeven worden dat hier een biizondere®aanleiding was. „Het mooie Kooipark mag niet ontsierd wor den met een Christelijke school." De omgeving van dat Kooipark wil een ze ker soort voorstanders van de openba re school liefst uiterst links houden. Ja, dan is het begrijpelijk dat men de groote invloed, die van ons Christelijk onderwijs uitgaat, liefst zoo ver moge lijk houdt. Daartegenover kan onze actie niet anders wenschen, dan dp christelijke scholen verspreid over heel de stad. Ook in die wijken die de SDAP. zoo gaarne als de „roode" bestempelt. 't Is de oude schoolstrijd in een nieu wen vorm. STADSNIEUWS. Ingebruikneming Gerei. Kerk Heeren gracht Gisteravond was voor de Gereform. Kerk het verheugend oogenblik aange broken waarop zij het kerkgebouw aan de Heerengracht, dat inwendig geheel BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 gerestaureerd is en daarom tijdelijk aan zijn bestemming moest worden onttrokken, weder kom in gebruik ne men. Over de gewichtige verbeteringen die deze historische plaats van samen komst onderging, deelden we Zaterdag voor een week reeds een en ander me de. Bij het bezoek dat we daarvoor aan het kerkgebouw gebracht hadden, was alles nog niet af en in elk geval het interieur nog ietwat rommelig. Maar maakte dit toen in zn vernieuwd ge waad reeds 'n goéden indruk, dit was gisteravond nog veel meer het geval, nu het prachtige electrische licht af straalde op de rein-witte wanden, waartegen de donker eiken betimme ring en het meubilair deftig afstaken, en het sierlijke platform, in gunstige tegenstelling met den vroegeren kan sel, zich eveneens baadde im het licht. Daarbij gaf de nieuwe gasverwarming blijk van haar bestaansrecht door de kilte van den avond te verdrijven voor een milde temperatuur. Het verjongde kerkgebouw was zoo geheel uitgerust om de belangstellen de gemeenteleden vriendelijk te ont vangen, en deze toonden hun dank baarheid en blijdschap door een groote opkomst. Er bleef geen hoekje onibezet. Ds. H. Thomas, die de leiding had, liet de plechtigheid aanvangen met het votum, waarna gemeenschappelijk gezongen werd Ps. 122:1. Ik ben ver blijd, wanneer men mij godvruchtig opwektNa in gebed te zijn voorge gaan. hield Z.Eerw. een openingsrede. Daarin schetste spr. allereerst hoe niet alleen de „Heerengrachters" maar alle gemeenteleden zich met hen verblijden in deze vernieuwing, waarvan spr. de beteekenis liet uitkomen naast een geestige teekening van den ouden toe stand. Want dat verbetering noodig was, ontkende niemand. De oude plun je van de Heerengrachtkerk mocht haar bekoring hebben, speciaal voor die haar gekend hadden in de dagen van den onvergetelijken Holster, die. verwantschap diende toch in de eerste plaats in het geestelijke te bestaan, en waar het gaat over de uitwendige vor men, daar vragen wij niet met hoe wei nig wij het kunnen doen, maar wat Hij, onize God waardig is en voor Hem is het allerschoonste immers niet best genoeg. En daarom zijn we in dit oogenblik verheugd over den zegen Gods. Van een tempel spreken we niet. Wel hebben we altaren en priesters en offers. Een kerk zonder die zpu 'n sy nagoge van Satan zijn. Maar wij weren alles uit onzen eeredienst wat de eeni ge offerande van Christus zou misken nen. Dat belet evenwel niet, dat wij groote waarde hechten aan onze plaats van samenkomst. Omdat wij hier ge meenschap oefenen met God. Omdat Christus hier gestalte doet aannemen in ons en onze kinderen van heerlijk heid tot heerlijkheid. Omdat hij hier Zijn dienstknechten duet spreken, Zijn kinderen doet roemen in Zijn genade; omdat wij hier Zijn naam aanroepen in het openhaar en Zijn armen Chr. handreiking doen. Als het moet, kunnen wij het overal mee doen, desnoods met oen gebouw dat anders door de wereld wordt mis bruikt. Maar als de Heere ons ruimte geeft, nemen wij den troffel en bouwen wij een bedehuis. Verdiend hebben wij dit heerlijk oogenblik niet. Wel dat wij hopeloos verstrooid waren en blij moes t§n zijn met een uitgescheurd bijbel blad. Wij houwen geen kathedralen van staatsgeld, waaraan joden en z.g. atheïsten mede betalen, en wij bouwen geen Dommen van gebedeld geld. Wij bedelen alleen hij den troon van God. De gemeente zou geen bedelaars voor zich willen zien. Zij geeft gaarne wan neer het de verheerlijking betreft van Hem, Wien te dienen haar een buiten gewone eer is geworden; zij geeft zóó gaarne dat een wereld van kapitalis ten, die ternauwernood een Schouw burg op de been kan hou cleft er beteu terd bij staat te kijken. Dit alles deed uw liefde, die wij als het ware zien terügblinken in bet nieuwe licht, op bet mooie bout en op het metaal. Maar wij willen ook hen danken die bij de vernieuwing nauwer betrokken waren, als de comm. van administra tie, de aannemer, de metselaar, de tim merman, de stukadoor, de schilder, en ■de menschen die behooren tot het ver lichtende en verwarmende deel van de natie. Nog booger evenwel stijgt onze dank tot Hem, die bij zuivere tonen op Zijn heiligen berg, en thans onder ons wil wonen. Moge ook hier de gemeente naarstig komen tot de bediening van 't Woord en van de Sacramenten. Zoo dragen wij in eenvoudigheid, maar zij het met een Godvreezend hart onzen God dit kerkgebouw op, en .lie ver ga het ten gronde dan dat van dit platform ooit zou worden gepredikt te gen het Woord van God en tegen Zijn genade in. Moge het onvervalschte Woord hier worden verkondigd en de genade onzes Gods hier ai tij d heer- schen. Na het uitspreken van zijn rede gaf spr. den heer J. Besselaar, Rotterdam's bekende organist, gelegenheid om op het nieuwe orgel enkele nummers ten gehoore te brengen. Het was als altijd brillant spel, dat de heer Besselaar liet hooren, en er werd met zichtbaar genot geluisterd. Als tusschenzang werd gezongen Ps. 132: 5, 6, 9 en 10. Voor den tusschenzang speelde de heer Besselaar Organ Concerto in Bes gr. terts G. F. Handel; Allegro, Andan te, Spiritoso, Allegretto, en erna a. Cantabile, Chr. M. Widor; b. Toc cata, L. Boëlman. Middelerwijl werd een collecte ge houden voor de restauratie, die f 181.74 opbracht. Nadat de beer Besselaar nogmaals zijn gehoor had laten genieten, werd gezamenlijk gezongen Ps. 135:12, waar na Ds. Kouwenhoven voorging in dank gebed. Prof. Benedict, De bekende Amerikaansche physio- loog, prof. F. G. Benedict, hoogleeraar aan de Universiteit te Boston, wordt dezer dagen alhier verwacht om op het physiologisch laboratorium van prof. Einthoven onderzoekingen te ver richten. Maandag 8 November, des morgens 11 uur zal prof. Benedict in de college zaal van het laboratorium een voor dracht houden over: Nieuwe studies over menschelijke en dierlijke stofwis seling. Tentoonstelling van „da Paedagogische Bibliotheek" Gistermiddag werd de tentoonstel ling, waarvan wij reeds een korte bcy schrijving gaven, geopend. Aanwezig waren behalve het bestuur der P.B. de heer J. Baak, rijksinspecteur L.O. de heer Zijlstra, inspecteur G.S. de heer W. Koops Azn. de heer T. S. Goslinga, lid der pi. comm. v. toez. op het L.O. met andere he eren tevens de Geref. Schoolvereen. vertegenwoordigende en afgevaardigden van andere schoolver- eenigingen, nevens -de leidsters der Amsterdamsche, Rotterdamsche en Haagsche Montessorischolen en de op leidingsschool v. hewaarschoolonder- wijzeressen v. wijlen den heer Haan stra. De voorzitter der P.B. de heer A. van Schaick verwelkomde de aanwezi gen, zette uitvoerig de werkwijze der vereeniging de P.B. uiteen en lichtte de bedoeling dezer tentoonstelling toe. Spr. dankte de inrichtingen die inzen dingen leverden en de dames die voor de expositie zorgden, i.h.b Mej. Volt man van de Haanstra-school, Mevr. C. FilippiSiewertsz van Reesema yan de Haagsche vereen, voor Kinderstft- diè en opleiding van leerkrachten vol gens Montessori-beginselen. Aan het slot deelde spr. een en ander mede aan gaande de permanente tentoonstelling, die de Paed. Bibl. in dit schoolgebouw wil vestigen, en waaraan o.m. 'n afdee- liug zal zijn verhonden voor Binnen- en Buitenlandsche litteratuur, die Prof. Gasimir zal'bijeenbrengen. Op verzoek van den voorzitter" gaven nu achtereenvolgens Mej. Voltman en Mevr. Filipp^ een explicatie, respect, van de Haanstra-Fröbel en van de Montessori-Decroly-afdeeling. Mej. Voltman liet de reeds gisteren door ons genoemde voorbeelden zien van vrijen arbeid der kleinste kinde ren, die weliswaar naar een zekeren regel wordt verricht, maar waarin bet vrije initiatief toch een groote plaats inneemt. Op het gebied van teekenen naar de natuur en naar voorbeelden, van bouwen en modelleeren werden verrassende resultaten genoemd en ge toond. Mevr. Filippi gaf vervolgens in haar afdeeling een historische schets van.' de Montessorie-gedachte in de Haagsche scholen vanuit de kweekschool, waar voor reeds 50 jaar geleden haar moe der, Mevr. Siewertsz v. Reesema, de kiem legde. Gedurende de laatste tien jaren heeft de opleiding 'n meer prac- tisch karakter gekregen. Doel is de her vorming van het Volksonderwijs, en dit is in de residentie reeds voor een deel bereikt, zoodat zelfs de voorberei ding reeds begonnen is der hervor ming vanj het Middelbaar Onderwijs. Dit resultaat is te danken aan de vol harding der cursisten, die na de school uren nog de Montessori-kweekschool bezoeken. We zijn, aldus spr. voorstan ders van vrij onderwijs, waarhij v het kind het middelpunt is, doch geen dog matische „Montessorianen." De M. methode is er een van orde en stiptheid, maar de toepassing kan nochtans zoodanig zijn, en1 is o.a. m de Haagsche scholen zóó, dat 't schep pend vermogen der leerlingen voldoen de uitkomt. Uit voorbeelden die de spreekster aanhaalde bleek, dat deze metbode de leerlingen veelzijdige!' vormt en hen toch binnen denzelfden tijd op de aansluitende hoogere onder wijsinrichtingen brengt. Ook wordt er op de M. scholen geregeld doorgewerkt en het is zelfs merkwaardig te zien, hoe groepen van nieuwe leerlingen zich dadelijk regelen en geen stagna tie brengen. Spr. besloot met een waar- deerende beschouwing over het werk van Prof. Decroly en de Decroly-scho- len te. Brussel. Hierna werden de exposities in oo- genschouw genomen. Van de inzendingen die speciaal de aandacht trekken noemen wij de col lectie fotografieën en werkstukken van de Decroly-scholen te Brnssel, de in strumenten-verzameling der fa. M. Prins en Co. te Utrecht en de onder- wijslitteratuur-inzendingen van vele uitgevers. De tentoonstelling zal op verzoek ook vanavond en morgenavond van 7 tot 9 geopend zijn. Het Groene Kruis. Dinsdagavond werd in het gehonw Pieterskerkgracht 9 de algemeene le denvergadering der afd. Leiden van het Groene Kruis gehouden onder pre sidium van den heer dr. L. Mulder, vice-voorzitter. De notulen door den secretaris, den heer H. Filippo W.Fzn. gelezen, wer den onveranderd vastgesteld. De voorz. deelde vervolgens mede, dat het bestuur gemeend had een twee gediplomeerde verpleegster te moe ten aanstellen, aangezien zuster van Bottenburg te veel overladen was met werk. Uit een dertigtal sollicitanten werd als zoodanig benoemd zuster E. Evelein, geen onbekende hier ter stede doch toen waarnemend zuster te Am sterdam. Ziï is met 1 October in func tie getreden. Om beider werkzaamheden te verge makkelijken, heeft men de stad in 2 wijken verdeeld. De gemeente is daartoe verdeeld in twee deelen door de lijn: Spoorlijn Gas fabriek, Maresingel, Oude Heerengr. Oude Vest, Turfmarkt, de Rijn, Nieu we Rijn, Steenschuur, Levendaal tot Kraaierstraat, Zoeterwoudsche Singel tot Haagsche Tram, Stadsmolensloot. Zuster van Bottenburg zal behande len de patiënten, wonende ten westen van de lijn, derhalve in de wijken 1, 2, 4, 5, 9 en 12, zuster Evelein de pa- tienten ten oosten van die lijn, der halve in de wijken 3, 6, 7, 8, 10 en 11. De telefoonnummers zijn 1753 voor zus ter van Bottenburg, 613 voor zuster H\elein. De begrooting voor 1927 werd vast gesteld op een bedrag van f 6600 aan ontvangsten en uitgaven. De agenda voor de algemeene verga dering van bet Zuid-Holl. Groene Kr. op 29 October te Rotterdm te houden, gaf geen aanleiding tot bespreking. Dr. M D. Horst werd tot afgevaardigde benoemd met vrij mandaat. De aftredende bestuursleden, de boe ren L. Mulder en H. Filippo W.Fzn. werden bij acclamatie herbenoemd. De vacature-mr. Trapman werd nog niet voorzien. Hierna volgde sluiting der vergadering. „Suiteimi Corda." Den 19en December hoopt het Ge mengd Koor „Sui'sum Corda" zijn eer ste uitvoering in dit seizoen te geven. In studie zijn genomen twee werken van Mozart: zijn Mis no. 14 bekend als de „Krönungsmesse" en zijn Vesper psalmen. Als alle muziek van Mozart kenmer ken ook deze beide werken zich door voorname gratie. Zij zijn innig melodi eus en worden gedragen door een be vallige rhythmiek. De begeleiding zal zijn toevertrouwd aan het Utrecht scli Stedelijk orkest, dat bezig is zich naast het Residentie orkest te Leiden .een eereplaats te veroveren. Solisten zullen zijn de dames Ma thal de Nieuwerkerk, sopraan, en Dolly Reyei's, alt en de heeren Paesie, tenor en Gevers, bas, waarvan behalve Mej. Reyers allen reeds eerder medewerk ten bij concei'ten van „Sursum Corda." Het geheel staat onder directie van (Hubert Cuypers, die door zijn zuidelijk temperament en innerlijke muzikali teit wel de rechte man is om 'n schoo- nen Mozart-avond voor t'e bereiden en te leiden. Een gift. Men méldt ons dat is ingekomen voor Schoolkindervoeding en School- kinderkleeding f 10 van een gezellig avondje „Bellevue." Jubileum. Naar men ons meldt, hoopt de beer P. C. Christiaanee den len November a s. den dag te herdenken, waarop bij gedurende 40 jaar als broodbakker, in vasten dienst is werkzaam geweest op de Leidscbe Broodfabriek. Wel een diensttijd waarop men trots mag- zijn, Ondervereenlging. Door de Oudervereenigijnlg der Geref. Jeugdorganisatie wordt D.V. op Woens dag 10 November a.s. een openbare vergadering gehouden in het kerkge bouw Heerengracht. Als spreker hoopt op te treden Ds B. A. Knoppers vazu Amsterdam^, lid Gewone advertentiën per regel 227* «ent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten boogete 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Hummer. Binnenland. Maandag worden de werkzaamhe den bij „Heemaf" hervat. Buitenland. Be algemeens raad van het Engel- sche vakverbond heeft de mijnwer- kersfederatie tof een bespreking over de hervatting der onderhandelingen nitgenoodigd. Churchill over een eventueele wijzi ging van de wet op de vakvereenigin- gen. Het Russisch Communistencongres heeft een motie tegen de oppositie aan genomen. van het bestuur van den Bond van Jon gel. Vereen, op Geref. grondslag. Ds. Knoppers koos tot onderwerp: „Door gevaren omringd." Hef nieuwe Academische Ziekenhuis. Binnenkort zal de kliniek van bet Oude Academisch Ziekenhuis worden overgebracht naar de nieuwe gehou wen. De voorbereidende werkzaamhe den daartoe hebben zeer veel tijd in beslag genomen. Leidsche buitenschool. Tot Directrice van de Leidsche Bui tenschool is benoemd (tijdelijk, voor één jaar), mej. T. Hoogenhoom, arts alhier. Voor het ekamen apothekers-assis tent is geslaagd mej. T. H. Stüvel, geb. te Roozendaal. Afgewezen drie candi- daten. De winter nadert. Nu de laatste mooie dagen van Sep tember en begin October bijna weer vergeten zijn, de eerste herfststormen de hoornen hebben ontbladerd, nu kou de en regen ons dagelijks bedreigen en alles op den naderenden winter wijst, nu winterkleeren en kachels "te voor schijn gehaald worden en^een ieder zich tracht te wapenen voor de aan staande wintermaanden nu achten wij het niet van belang ontbloot onze le zers te wijzen op de lastige ongemak ken van ons grillig en vochtig klimaat zooals koude vatten, influenza, rheu- matische pijnen en wat dé winter ons nog meer brengen kan. Het is bijna vanzelfsprekend, waar de lucht in ons laag gelegen land zoo'n hoog vochtgehalte heeft en weersge- steldheid en temperatuur zoo dikwijls wijzigen, dat bijna iedereen, vooral in het najaar en in den winter, meerma len koude vat. Op zichzelf geniomen is verkouden zijn niet erg, wij zijn het helaas maar al to dikwijls. Erger is het wanneer men een gevatte koude niet^ 'bestrijdt, denkende dat deze vanzelf wel overgaat. Hoewel dit in sommige gevallen waar mag zijn, mogen we toch niet vergeten dat vele pijnlijke dn lastige ongemakken door koucle vatten kunnen ontstaan. Wij noemen b.v. pij nen in spieren en gewi'ichten, aange- zichtspijnen, koorts, influenza en griep. Deze zijn meestal van voorbij gaan den aard en, mits men zijn gezondheid en de natuur te hulp komt en het goede geneesmiddel kiest, in) enkele dagen genezen. Doch ook ernstiger kwalen, zooals rheumatiek, ischias en soortge lijke ziekten ontstaan vaak doordat men een gevatte koude verwaarloosd heeft. Statistieken wijzen nit dat door gevatte koude en hare gevolgen, jaar lijks millioenen guldens aan ziekteda gen verloi'en gaan. Het zou ons te ver voeren hiervan thans alle details weer te geven, het is dan ook enkel onze bedoeling, mu de winter voor de deur staat, in hét algemeen belang te waar schuwen tegen de gevolgen van koude en vocht. De wetenschap bezit vele middelen om bovenvermelde ziekten en ongemakken te bestrijden en te ge nezen. Onder deze wenschen wij de aandacht te vestigen' op Mijnhardt's Sanapirin-tabletten Reeds jaren worden deze door baar genezend en pijnstillende werking te recht aanbevolen. Bovendien zijn Sa napirin-tabletten een product van va- derlandschen bodem en' is het onbe twistbaar vastgesteld dat Nederland- sche geneesmiddelen tot de beste be hooren welke wij kennen. Wanneer wij daar nog aan toevoegen dat Sana pirin-tabletten uit dezelfde pharmaceu tische fabriek afkomstig zijn, waar ook Purol, bet bekende middel voor gene zing en verfraaiing der huid, wordt ge maakt en de fabricatie onder toezicht van een apotheker geschiedt, dan kun nen wij onzen lezers veilig aanraden bet volgende rijmpje te onthouden en zoo noodig in toepassing te brengen: Laat bij gevatte koude en pijn Saaapirin uw helper zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1