Dit nummer bestaat uil TWEE Bladen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Beianflrijksle nieuws in dit Hummer. 7d* JAARGANG WOENSDAG 20 OCTOBER 1926 NUMMER 1955 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 V Geen revolutie. Moet de man gehandhaafd blijven als hoofd van het gezin? Deze vraag is j.l. Maandag ini vollen ernst aan de orde geweest in een ver gadering, belegd door de Nederl. Unie voor- vrouwennelangen en de Nederl. V ere envan S taatsburgeressen Dr. P. Hp Bitter uit Utrecht en Mr P. J. Oud hebben hierover hun licht ontstoken. De eerste was voor het be houd van het hoofdschap van het ge zin zooals het nu is, de laatste*wensch te gelijkstelling van man en vrouw. Dr. Bitter hield een hoofdzakelijk juridisch betoog over de tegenwoordi ge huwelijkswetgeving. Uitvoerig ging spr. de thans vigee- rende huwelijkswetgeving na, betoo- igende, dat hierbij de vrouw niet zoo zwak „staat, als wel beweerd wordt. De ongelukkige vrouw is niet zoo ge heel zonder verweer gelaten. Uit een categorie van bepalingen blijkt bet te gendeel. Dat de vrouw willoos onder worpen is aan den man is overdreven. De maritale macht is niet de. blinde heerschappij v. den man, maar spruit voort uit 's mans verantwoordelijk heid. Zij wordt aangewend ten bate van het gezin en kinderen. Spr.'s opvatting was, dat de marita le macht van den man geen over macht van den man is. Zelfs komt de ze vaak aan de vrouw ten goede. Een en ander trachtte spr. uiteen te -etten, met aanhaling van, verschillen de wetsartikelen. Het huwelijk is een eenheid. Er moet een beslissende macht zijn. Alleen de man, of de vrouw. Arbitraire macht er bij halen zou een huwelijk vermoor den. Bij de uitoefening van de ouder lijke macht moet één de macht heb ben. Volgens spr. is in deze gevallen de man de geschikte persoon, al zal men hem deswege als fossiel beschou wen. iHlet beroep op de volksovertuiging door hen die verandering in den toe stand willen brengen, is niet geheel juist, want bij de tegenwoordige ro- nanschrijfsters is er al kentering te bespeuren op feministisch terrein. Dr. Bitter eindigde met te zeggen, dat de bestaande huwelijkswetgeving miskend is. Hij verzette zich tegen aan tasting van de maritale macht, want daarin ligt traditie en historie, daar hij zeer vreesde oor nivelleeren, het geen geen algemeen sociaal belang is. Het huwelijk is een instituut op zich zelf, niet een belang van personen. Het betoog van Mr. Oud zette vooral dit voorop dat er tegenwoordig zoo veel ongelukkige huwelijken zijn; daarom moet de huwelijkswetgeving gewijzigd worden. Om dit betoog kracht bij te zetten (haalde hij voorbeelden aan, die helaas voor het grijpen liggen, dat de man misbruik maakt van de macht hem in het gezin toebedeeld. De maritale macht is in strijd met het idealehuwelijk, zeide Mr. Oud. Man en wouw moeten één zijn zegt men, maar dan is die éene de man, merkte hij ironisch op. Daarmede had hij natuurlijk die vergadering op zijn hand. In een dergelijke discussie trëft het telkens weer dat men niet afdaalt tot de kern van de zaak. Twee dingen toch st,aan vast. Ten eerste dat naar goddelijke scheppingsordiniantie het gezinshoofd slechts één persoon is. Ten tweede dat men in deze zondige wereld nimmer de ideale verhouding kan terug vinden. Voor ons heeft geen van beide een lang betoog noodig. Dat de grondslag onzer wetgeving, ook inzake liet huwelijksrecht, de god delijke ordinatie moet blijven, ook daarover geen verschil. Maar dat er om der zonde wille som mige bepalingen noodig zijn, dat kun nen Wij niet ontkennen. Dat willen wij ook niet ontkennen Maar dat neemt den gröndsTfeg niet weg. Wij blijven er op staan dat de man het hoofd is van het gezin. Niet omdat Christus het hoofd is van zijn gemeen te, zooals ten onrechte wel eens ge zegd is. Neen, omdat God liet zoo in stelde. Zoo diep is deze gedachte, dat God zelfs de verhouding tusschen Christus en zijn Kerk daarmede vergelijken wil. Tec ken end is dat men de vraag niet stelt: welke aanvulligen heeft onze wetgeving noodig, of wat ontbreekt aan de positie van de wouw. Neen. stout is de. taal: Moet. de man gehand haafd blijven als hoofd van het gezin. De revolutie in optima forma. Daarom onzerzijds geen toegeven. Slechts willen wij een open oog heb ben vo enkele aanvullingen, die noo dig c fen ziin. BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS!, G.wona advertentie. per regel 22'/, cent Ingezonden Modedeelingen, dubbel tarief» Bij contract, belangrijke redactie^ Kleine adverteutiên bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage* lijlu geplaatst ad 40 cent. STADSNIEUWS. De Geref. School in het Kooipark. i (Slot). Het woord was aan den heer T. S. Goslinga om de aanvrage toe te lich ten. In deze 'zaak, aldus de heer G. is alleen aan de orde of hier de door de wet bedoelde uitbreiding van de be volking aanwezig is. Imrmers 't be-zwaar dat enkele van de kinderen voor wie geteekend is nog nite leerpichtig waren is v. nul en gee- ner waarde waar een K.B. van 16 Jan 23 o.m. stelt, dat het betreffende ar tikel geen onderscheid maakt tus schen wel en niet leerplichtige kin deren. Bovendien is heslist voor geen enkel kind geteekend, dat niet op 1 Mei 1927, den dag van de veronder stelde opening, den leeftijd van bV* jaar zou hebben kunnen bereiken. De handteekeningen zijn met de trouw boekjes gecontroleerd. Evenmin heeft waarde dat eeniige handteekeningen zijn terug genomen want de kroon heeft beslist, dat met nagekomen omstandigheden, geen re kening behoeft te worden gehouden.. De betrokken ouders zenden thans hun "kinderen naar de. school Lusthoft laan en begeeren dus Geref. onderwijs Zij hebben alleen van het plaatsge brek aan deze school geen voldoende besef gehad. Het aantal 101 blijft dus gehand haafd, wanneer op de aangehaalde wetsartikelen niet van toepassing zijn twee restricties. De eerste, die betrekking beeft op de plaats-ruimte aan de bestaande school, is zeker niet van toepassing daar er een nijpend plaatsgebrek is. Uit het rapport van den hoofdinspec teur blijkt dit overduidelijk. En ook aan de andere voorwaarde n.l. dat de bevolking in het betreffend stadsgedeelte snel uitbreidt, is ten volle voldaan. Dit erkennen niet alleen B. en W. en de raad, doch de heer K. zelf, waar hij zegt: „ofschoon zeker is, dat de be volking in bet stadsgedeelte waar de "reeds bestaande school staat en de nieuwe zal komen aanzienlijk is toe genomen en de weth. v. Onder wijs, den bouw van een O. L. school verdedigende memoreerde, dat sedert 1919 en 1920 niet minder dan 763 wonin gen bijgebouwd zijn. Die uitbreiding weerspiegelt zich in het aantal leeringen der school Lusthof laan. Dit bedroeg gemiddeld in 1922. 234; in 1923: 244; in 1924: 273 in 1925: 287 en thans 326. Een toename dus met 92 leerlingen in 4 jaar tijds, dus grooter dan die met 84 1.1. in 5 jaar bij de naastbij - zijnde O. L. school, door den wethou Nu is dit het dilemma: of er is in dit stadskwartier geen aanzienlijke' toeneming der bevolking en dan zijn inderdaad de handteekeningen van de ouders der 79 leerlingen ongeldig of er is wel een aanzienlijke toene ming der bevolking in dit deel en dan vervalt de restrictie van par. 11 en zijn ze allen geldig. Toen B. en W. ons als hun meening lieten blijken, dat zij de aanzienlijke uitbreiding aanwezig achtten was voor ons de hanclteekeningen-kwestie zeer eenvoudig. Het bleef toen slechts een formaliteit. Wij konden echter niet denken., dat later het college dit punt wèl twijfel achtig zou stellen. Wanneer deze aanvraag niet vol doet aan de bedoeling der wet welke doet het dan wel? Er is geen geval denkbaar, waarin een aanvraag typi scher aan de bedoeling van den wetge ver zou kunnen voldoen dan deze. Dit is trouwens allerduidelijkst gebleken toen B. en W. onlangs op precies de zelfde gronden den bouw van een O. L. school verdedigden. Alleen werd over onze aanvraag een zuivere par tijstemming noodig geacht. Spr. vervolgde met aan te dringen op een spoedige beslissing, omdat de school eigenlijk 1 Mei 1927 reeds^ jgo- opend had moeten zijn. Tot slot beantwoordde hij enkele opmerkingen van den heer Ekering. Of wij do school-Lusthoflaau niet konden uitbreiden? Daar komt juist de aap uit de mouw. Met nadruk heb ben wij cfit punt onder de oogen ge zien. maar wij meenden die oplossing niet te moeten vragen o.m. wijl een goede distributie van de bijz. scholen over de geheele stad ook in het belang is van de gemeentekas. I-Iet is niet aan den heer Kooistra te zeggen in welken geest wij ons werk moeten uitbreiden. Spr. herin nert aan het gezegde der soc.-dem in den raad: gij zult ons mooie Kooipark met uw Christ, school niet bederven. Dat is de heele geestelijke achter grond van het beroep, aldus spr en wij kunnen ten aanzien van-geen en kel stadsgedeelte toegeven dat dit ooit zou worden bedorven door een Christelijke school. De heer Vriend sprekende na mens het. gem.bestuur zei het door den heer G. gesprokene ditmaal tot zijn genoegen eens volkomen te kun nen onderschrijven, wat de formeele zijde van de zaak betreft. Uitgenomen dus de motieven die tot stichting van een aparte school leidden, omdat die hier in eerste instantie niet ter zake doen. De kr. E k e r i n g wees er nog op, dat de heer K. het recht had om zich als ingezetene uit te spreken over de kos ten. De Voorzitter, baron Sweerts de Landas Wyborgh: komt die school werkelijk zoo dicht bij de bestaande te staan? De heer Goslinga: Het zal 6 a 7 min. loopen zijn. Maar in verband met de eigenaardige verhouding waar in onze geestverwanten door de stad verspreid zijn ontmoette het veel be zwaar in de school Lusthoflaan 5 a GOO kinderen bijeen te houden Spr. omschrijft dan verder waarom de de school juist iri bet Kooipark moest worden geprojecteerd en verzekert nogmaals dat ook met het belang, der gemeente is gerekend. De heer Schaap voerde eenige peadagogische bezwaren aan tegen het stelsel der dubbele scholen, waar op de heer Vriend zei dat B. en W. het hierin niet met de G. S. V. eens zijn, daar het O. L. Onderwijs ook met dubbele scholen genoegen moet nemen. De zitting werd daarna gesloten. De beslissing zal later volgen. Hei Leidsche Dierenasyl. Gisteravond had in het „Nut" een ledenvergadering van de vereeniging „Het Leidsche Dierenasyl" plaats. De voorzitter, Mr. J. Klein, opende de vergadering en geeft daarna het woord aan dei secretaresse Mevr. J. Cl van Poelgeest-Brand, tot het voorlezen van de notulen der vorige vergadering, die onveranderd wordèn goedgekeurd Vervolgens brengt de secretaresse het iiaarverslag over 1925 uit, waaraan wij het volgende ontleenen. „In den loop van het jaar werden door ons verpleegd 510 dieren, met 26026 verpleegdagen, te weten: 131 pensionhonden, 120 zwerfhonden, 101 pensionkatten en 158 zwerfkatten, resp. met 1385, 3615, 2022 en 14024 verpleegdagen. Het aantal dieren is wat kleiner dan het vorige jaar, het aantal verpleegdagen wat grooter, wat dus wil zeggen, dat gemiddeld elk dier een wei nig Janger in ons asyl vertoefd heeft In de plaats van onzen voorzitter Ds. Prins, die om gezondheidsredenen af trad, werd de heer Klein in het bestuur fekozen en tot voorzitter benoemd. De eer Nord Thomson, die aan de beurt van aftreden was, werd herkozen. Wij ontvingen dit jaar ons eerste legaat, en wel van een ons geheel on bekende dame, Mej. van Buuren te Zeist, die voor alle in Nederland be staande asyte f ico had beschikbaar ge steld. Maar ook verscheidene oude be kenden, die naar andere streken trok ken, vergaten ons niet. Zoo kregen we een gift uit Amerika en een uit Velzen en innen we behalve in Leiden en omliggende Gemeenten, ook nog contributies in Delft, Dordrecht Gravenhage, Groningen, Haarlem, Ha ren, Hilversum, Katwijk, Rotterdam, Sassenheim en Voorburg. Dat ons asyl,* wat betreft de verple- fing der dieren, een goeden naam heeft ljjkt wel uit het feit, dat we behalve uit de plaatsen hier in den omtrek, waar geen asyis zijn ook dieren in pension nebben gekregen uit Amsterdam en Den Haag, de twee steden, die op dat gebied heel wat jaren voor ons begonnen zijn. Een groote aanwinst voor ons asyl is de polikliniek voor kleine huisdieren, die ons veel werk uit de handen neemt. Vroeger toch kwam men bevreesd voor wat geneeskundige behandeling van een huisdier voor kosten mee zou brengen dikwijls aan liet asyl aan kloppen, om dieren, die niet heelemaal gezond waren, Op te nemen. Nu üe polikliniek er is, kunnen we met een gerust hart de patiënten daarheen diri geeren, omdat we weten, dat 011- en min vermogenden daar uiterst biiljjk, vol gens vastgestelde tarieven geholpen wor den. Ook de brancard, ons van bevriende zijde geschonken, doet uitstekend xlienst Dr. Holsheimer is altijd bereid daarmee zwervers en zieke en .verwonde dieren vooral overreden honden te laten afhalen, ze te onderzoeken, en, indien ze niet tot de hopelooze-gevallen be- hooren, aan liet asyl te laten brengen. 1 er bij'ons geen plaats, dan houdt Lij ze ze i vaak eenigen t.jd, hebben ze g m kans op genezing, dan laat hi] ze zijnen huize ins a ren. Wij kunnen 10 (iao om zicht zyn preit.go medewerking niet eenoee- roathen. uox in het asyl bleef Dr. Holsheimer ons met raad en daad bijstaan. De asylbewaarders, het echtpaar v. d. Zwan en onze trouwe hulpen, het echtpaar de Leeuw, hebben er zeer :oe bijgedragen, dat de bjjzonder vele be sognes, die met de asyiverzorging ge paard gaan, in een prettige stemming behartigd werden. Zoo kan het jaar'25 in vrijwel alle opzichten gunstig worden genoemd en zouden wy ons verslag in majeur kunnen besluiten, als niet het groute bezwaar nog steeds bieef bestaan uat de medewerking van het publiek onvoldoende 'is. Te waarueeren valt natuurlijk de sym pathie, die velen ons toedragen en zon der twijfel breidt het aantal personen, dat onze instelling op juiste waarde schat, zich jaar op jaar uit. Maar de misvattingen bij het groote publiek blijven nog steeds bestaan. Het asyl wordt vaak als een groote, zelf standige macht beschouwd, waaraan aile plichten tegenover de Leidsche huis dieren kunnen worden overgeuragen. Iedereen weet ons te vinden, terecht, maai- ook ten onrechte. UpmerKeirjü is het bijv. dat er nooit zooveel „zwervers'' komen 4,aanloopen" ais tegen denva- cantietijd. En ais wij met een vol asyl ten einde raad verdere opname weige ren, aan geeft dat bijna aityd onaan genaamheden. Daartegenover draagt men ook in verhouding tot asyls in andere plaatsen nog veel te weinig bij. By liet doorzien van de cijfers van elders 'springt dat sterk in het oog. Nemen we b.v. een der Amsterdamscne asyis over hetzelfde boekjaar, dan vin den we daar de post voedingsmiddelen die toch een aaanduiding is voor het aantal dieren,dat per dag verzorgd wordt kleiner dan de onze, maar de post salarissen is meer dan tienmaal zoo groot. Toch sluit men daar zonder verlies, want by de inkomsten komen bedragen voor die meetellen: giften b.v. f 2000,contributies f 3000,bus sen i 5000,en subsidie van de ge meente f 6000, Wie belang in ons werk stelt, wie liet goed vindt en noodig helpe dus mee, lom naast het veelvuldige beroep op onze tusschenkomst ook algemeenenii- nancieelen steun voor ons asyl te ver krijgen". Naar aanleiding van een vraag van Prof. A. de la Porte van Oegstgeest of reeds gepoogd is subsidie van de ge meente Leiden te krijgen voor net asyl wordt door het bestuur geantwoord, dat een dergelijke poging zal overwo gen worden. De penningmeester, de heer H. van Poelgeest, brengt daarna het financieel verslag over 1923 uit. Deze rekening sluit in ontvangsten en uitgaven met een bedrag van f 5370. De begrooting over 1926 sluit op een bedrag van f 0296,21 in ontvang sten en uitgaven. Do heer Aaibersberg brengt namens de commissie tot nazien der rekening (Mevr. Eeltjes en de'heeren Bursch en (Aaibersberg) verslag uit; zy heeft de boeken in orde bevonden. IVoor het volgend jaar wordt dezelfde commissie benoemd, zy is bereid deze taak nogmaals op zich te nemen. De penningmeester leest, aangezien de heer Holsheimer afwezig was, het ver slag van de polikliniek: Van half Mei tot en met 31 Dec. zijn door den heer Hoisheimer 452 con sulten aan kleine huisdieren verleend, hetgeen strekt over 266 patiënten. Hier uit blijkt, dat velen eens cf meermalen zijn teruggeweest. De administrate wees tevens uit, dat het aaniai consulten in stijgende lijn ging. Van die 452 consulten zijn er 361 ver leend aan honden, 76 aan katten, 8 aan kippen, 6 aan duiven, 1 aan een geit, 1 aan een eend en 1 aan een konyn, terwyl in 120 gevallen tegen een zeer 2lage vergoeding medicijnen werden ver strekt. Het tarief van 50 cent is het meest gangbare. In eon 20-tal gevallen is de behandeling geheel kosieloos ge schied. Een enkele maal trachtte men misbruik te maken, hoewel in het alge meen niet zwaar- is gezondigd. Herhaaldelijk kwam h.t voor, dat ouders hun kinderen stuuiden. in welk. gevallen meestal bleèk, dat de ouders bang waren, dat men zou denken, dat ze van hun dier hielden. In de meeste gevallen gold het hier poezen. Het bemoeilijkt toch zou de behande ling, daar een land uit den aard der zamc zeer onvolledige inlichtingen geeft en vaak over dingen moet spreken, waa; het niet over hoort te spreken. Dit heeft aanleiding gegeven in de wachtkamer een bordje op te hangen: Zend geen kinderen met zieke dieren. De polikliniek voorziet in een door velen reeds lang gevoelde behoefte. Nog steeds neemt het aantal patiënten toe, zoodat, geholpen door de moreele steun der Dierenbescherming, op den ingeslagen weg moet worden voortge gaan. Inzake de najaarsactie 1926 werden in hoofdzaak een tweetal plannen geop perd: «en loterij en een open schaal- Binnenland» Ds. J. C. Aalders te Schoonhoven scheidt zich af van de Geref. Kerkeai in Nederland. Buitenland. Een manifest van vooraanstaande financiers en indnstrieelen uit Europa en de V. S., waarin als het middel tot; Europa's herstel vrijhandel wordt aangegeven. collecte. Dit zal een punt van bespre king uitmaken voor het comité van ac tie. Ook is weer een opstellenwedstrijd uitgeschreven, terwijl de kinderen, die. daaraan deelnemen, ae film fvan Dieren bescherming zullen mogen zien. De heer Bader wees er nog op, dat er zooveel donateurs van f i zqn, dit moesten liever leden zqn, die f 5 con- tribueeren. Na de rondvraag werd de vergadering door den voorzitter gesloten. 1 Stadsevangelisatie „JeruëL" De Stadsevangelisatie „Jeruel" aan de Middelstegracht leider de heer van der Horst, zal weldra een belangrijke uitbreiding geven aani het maatschap pelijk werk. Reeds eenigen tijd werd met- dit maatschappelijk werk begonnen, door des morgens in een daartoe aoed in gerichte localiteit, aan de allerarmste kinderen brood en melk te verschaffen waarvan een zeer druk gebruik wordt gemaakt. Aangemoedigd door dezen arbeid wordt met 1 November a.s. begonnen met de exploitatie van een Tehuis voor, arme, verzwakte kinderen. In 'tpas verschenen Maandblad der stadsevangelisatie Jeruël, „Het Vonk-i je" wordt deze nieuwe tak van maat schappelijk werk aangekondigd en aan de hand van zeer mooie foto's een kijkje gegeven in de nieuwe inrichting De medische verzorging wordt, zoo meldt „Het Vonkje" geheel belange loos gevoerd door Dr. Poortman, terwijl als verpleegster aan de inrich ting verbonden wordt zuster M. van der Steen. Een mooi en heerlijk werk wordt met dezen nieuwen tak van evangelisatie in onze stad ter hand genomen. Een werk waaraan ongetwijfeld heel wat financieel e zorgen zullen verbon den zijn, maar waarvoor ons christen volk gaarne een offer zal over hebben. Over de inrichting zelve hopen wij later nog een en ander te kunnen me- dedeelen. Zendingssamenkomst Pieterskerk* Op verzoek van de Leidsche Hulp- vëreeniging tot bevordering van. Hei Zendingszaak, deelen wij mede, dat in [de, door de Hoofdbesturen van_ 'de) Samenwerkende Zendingscorporaties, (Zendingsbureau Oegstgeest) uitge schreven Z endings week 714 Novem ber a.s. een zeer buitengewone Zen dingsbijeenkomst zal gehouden wor den. In de Pieterskerk hopen Maandag avond S November op te treden tweej bekende Zendingsmannen, n.l. Ds. O* Ferguson, predikant te 's-Gravenhage,: vroeger Zendeling op de Sangir en' Talauer eilanden en Zendeling H. G. van Eelen. beheerder en bestuurden van het Melaatschen-dorp Lao si Mo- mo op Deli. Beiden zullen spreken uit den schat) van hunne ervaringen. Velen zullen zich ongetwijfeld den eersten spreker herinneren uit een samenkomst onge veer 2 jaar geleden gehouden in del lOosterkerk, welke toen helaas tei kleinj bleek om de hoorders 'te bevattjen., Dok de heer van Eelen is een talent- vol redehaar die ongetwijfeld zijn ge hoor op ongekende; wijze zal' boeien. De Zending heeft in de Zendingsweeki recht op buitengewoon veel' belang- stelling voor deze samenkomst. Het voorstel tot wijziging ,van de Successiewet. De Vereeniging van belangstellen den in het stedelijk museum de La kenhal te Leiden "heeft het volgendel adres gezonden aan de Tweede Ka mer: Ondergeteekenden, kennis genomen! hebbende van het bij der Tweede! Ka mer aanhangig gemaakte' voorstel tot wijziging' van de Succcessiewet, zienj zich •genoodzaakt uw college de groote) bezwaren kenbaar te maken, aie zij! achten te bestaan tegen de in dit wets-' voorstel opgemaakte bepaling om van! schenkingen een recht van lu pat', tei heffen. Kon tot nog toe het museum del Lakenhai door schenkingen verrijkt worden, in de toekomst zal dit bij aan vaarding van genoemde bepaling idikl wijls niet meer het geval zijn. "Noemen wij een voorbeeld: reeda voor een oud schilderij van de beschei den waarde van/ f 5000 zou by acheO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1