CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Dit nummer bestaa! uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 7d® JAARGANG DONDERDAG 14 OCTOBER 1926 NUMMER 1950 ABONNEMENTSPRIJS BUREAU: Hooigracht 35 Ttl. 1278, Postgiro 58936 Leiden Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS 'In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal S 2.90 Gewone advertentiën per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief.7 "Bi) contract, belangrijke redactie. Kleine advert en tién bi) vooruitbetaling —J van ten hoogste 30 woorden, worden dage-v iiiks geplaatst ad' 40 cent. 'V Het punt van uitgang. De lieer Schokking, de eerste der Chr. Hist, voormannen die de stilte nu verbrak, heeft ook énkele jaren geleden gesproken over de samenwer king met andere rechtsche groepen. Maar ik wil iets anders zeggen zoo sprak hij toen in verband met uitdrukkingen, die gebezigd zijn om de» verhouding van de groepen aan de rechterzijde aan te geven. Hoewel wij als Chr. Hist, naar ik meen. steeds eer lijk en oprecht uitgesproken hebben, dat wij behooren tot en blijven bij de rechterzijde, hebben wij echter niet "tie kwalificaties van die saamhooriglieid aanvaard, gelijk zij dikwijls van Anti- Revolutionaire zijde zijn gegeven. Uit drukkingen als: unio mystica, een uit drukking, waarop de heer Marchant zich met zijn scherp gepunten geest nog eens weer heeft gespitst, en het stoelen op één wortel, laat ik voor re kening van hen, die ze gebruiken. Ik stel ei* prijs op te verklaren, dat wij die onzerzijds niet aanvaarden.' De Netherlander te eke ode ih 1921 hierbij aan: Van hieruit „zal de be strijding (van de Coalitie n.l.) dan ver der moeten gaan. Minstens tot daar, waar wij elkander ontmoeten kunnen en dus kunnen "praten. Als dit niet be reikt wordt ,is alle gedachtenwisselïng vruchteloos en zonder uitzicht (voor de coalitie-bestrijders als Marchant e.a.) Zeer duidelijk kwam in de boven aangehaalde woorden uit, dat de heer Schokking anders dacht dan Dr. Kuy- per wiens woorden en uitdrukkingen door hem worden aangehaald. Maar zeer duidelijk was ook de wil tot samenwerking van dat punt af, waar de rechtergroepen zich toch al tijd weer ontmoeten waar het gaat om het recht Gods ook op politiek terrein. Van daar af is er een band die trekt. Vandaar ook gaat de strijd tegen links Onverschillig of men het uitspreekt dat men elkander zoekt omdat er eèn goddelijke band ligt, of dat men dat feit erkennende bereid is op dien grond verder samen te spreken. Vruchteloos en zonder uitzicht is dan de gedachten wisseling niet, inte gendeel, dan wordt de strijd fel. De gansche linkerzijde vindt daar ons, hetzij vereenigd, hetzij afzonder lijk optrekkende, tegenover zich. Zij vindt daar èn Chr. Hist, èn Roomsch èn Anti Revolutionair. V De onzekerheid een gevaar. De heer Schokking zeide ook om niet al te zeer te jubelen. Men heeft daarin gepoogd te lezen dat er toch wel eenige reden tot jubelen is. Het kan zijn. Maar meer voor de hand ligt dat dit een waarschuwing beteekent. Een politicus als de heer Schokking Is te zeer overtuigd van de gevaren verbonden aan den tegenwoordigen toestand, dan dat hij zijn partijgenoo- ten in slaap zou wiegen met een aan sporing tot gematigd jubelen. Aan de andere zijde is het niet twij felachtig, dat in den boezem der Chr. Hist. Unie er velen zijn die den tegen woordigen toestand nog zoo slecht niet vinden. In het Kabinet geeft immers het Chr. Hist, element den toon aan. Het niet meer samengaan met de an dere groepen in coalitie, snoert de op positie den mond. Het landsbelang Wordt ook nog in Ghristelijken geest gediend. Toch kan alleen hij1 die slechts op pervlakkig oordeelt daarmede instem men. Het is ondenkbaar, dat de mannen welke thans in het Kabinet zitting hebben daarin, anders zullen handelen dan hun geweten hun voorschrijft. Even zeker is het dat tegen die han deling tegelegener tijd dè linkerzijde in verzet zal komen. Dan zal blijken hoe onvast de positie is. Het is duidelijk, dat nu eenig richt snoer, gebaseerd op een voorafgegaan overleg, ontbreekt. Het betrekkelijk ge ringe verschil in getalsterkte tusschen rechter- en linkerzijde, is bij de groote verscheidenheid rechts, in dit geval 'steeds een gevaar. Maar bovendien, wie geeft een Mi nister van het huidig Kabinet de ze kerheid,dat in twijfelachtige gevallen zelfs de" Kamerleden van zijn eigen partij zijn voorstel steunen zullen? Men is immers vrij; geen voorafgaan de afspraak die thans bindt. Dit moet op den duur door ieder die Zich aan de huidige regeering verwant gevoelt als een misstand gevoeld wor den. Bij dit alles komt dan nog als voor naam ate Dunt. dat het landsbelang al lerminst door dezen toestand gediend wordt. Gaf de Minister President niet zelf dat aan door bij herhaling te spre ken van e'en intermezzo-kabinet. Het fs slechts een tusschentoestand, die slechts^ zoolang bestaanbaar is, totdat de normale verhoudingen zijn weerge keerd. Of dat normale een nieuwe coalitie is, of een andere samenwerking, kan een punt van. overleg uitmaken. Ge noeg is voor heden, dat al wie zich bij de rechtsche meerderheid schaart, zich naar goed© politieke zede (krachtens die meerderheid tot regeering. geroe pen gevoele. STADSNIEUWS. btaiesLfcLiesiuriiig „meiden." Onder leimng van den heer W. War- naar nad 'gistermiddag een goed be zoek ie vergadering plaats van den £>ia tenkieskring „Leiden, in zijn openings woord wees ae voorzitter er op, dai een belangrijke verkiezingsstrijd ons wacht. De rechtsche meerderheid der Prov. Stalen onzer provincie wordt ernstig bedreigd; wij gaan niet zonder zorg dien $trijd tegemoei. Wanneer dè a.s. verkiezing eenzelf de uitslag vertoont als die der -Kamer verkiezing van het vorige jaar, dan zullen de linksclie en rechtsche par tijen een ongeveer gelijk aantal zetels behalen, en zullen de vertegenwoordi gers der H.G.S. en S.G.P. in de Siaien op de wip zitten. Wat dat zeggen wil kan ieder, die het optreden deze? par tijen volgt, wel hegrijpen. Toch mag dit ons niet ontmoedigen. Een strijd kan stalen en bemoedigen, wanneer wij niet slechts op succes be ducht zijn, maar onze kracht zo-eken te leven en te arbeiden, ook op staat kundig terrein, in den weg der gehoor zaamheid aan de geboden xGods. Wan neer we,uitgaan van het beginsel dat uit Hem en door Hem- en tot Hem alle dirtgen zijn. Er is ook oorzaak tot groo te dankbaarheid; dit jaar mochten we herdenken, dat voor 25 'jaar de Staten van Zuid-Holland „om" gingen. Het jaar* 1901 was een jaar van rij ken zegen. Nadat op 12 Juli de Kamer verkiezing een rechtsche meerderheid tot uitslag had, volgde de overwinning der rechtsche partijen bij de Staten- stembus. Het rijkste gewest van het rijk ging om. Dat was de kroon op het werk. Een kwart eeuw heeft de rechtsche meerderheid in de Staten van Zuid- Holland mogen arbeiden aan het be lang der provincie en heeft groote In vloed gehad" op 4e saamstelling van de Eerste Kamer. Thans rust op ons de taak die rechtsche meerderheid te bestendigen. De strijd zal zwaar zijn. Reeds spoedig vangen de voorbereiden de werkzaamheden aan. De candidaat- stelling heeft plaats in Februari van het volgend jaar, de verkiezing in April.' In den tijd, welke ons nog scheidt van de verkiezing moet intensief ge werkt worden. Elke kiesvereeniging moet in eigen omgeving den strijd met kracht voeren, actief en waakzaam zijn, en zorgen dat alle antirev. man nen en vrouwen hun stqm uitbrengen op de antirev. lijst. Met der wenscli dat deze vergade ring het hare tot die actie moge bij dragen en aat Gods zegen op onzen arbeid moge rusten, besluit spr. zijn openingswoord. Hierna leest de secretaris, de heer H. van Zonneveld, de notuleit der vorige Vergadering, welke onveranderd wórden goedgekeurd. De penningmeester, de heer S. S c h o- n e v e 1 d brengt» verslag uit over het gehouden financieel beheer. Er is eén batig saldo van f28.41. Door de heeren Bergman en Van der Tas worden de boeken en bescheiden van tien penningmeester nagezien en accooöd bevonden, waarna deze wordt gedechargeerd van zijn gehouden be heer. Met het oog op de vele-huishoudelij ke kosten, welke gemaakt moeten wor den in verband met de a.s. verkiezing, wordt besloten over 1926, de gebruike lijke contributie te heffen bij de kies verenigingen. In 1924 en 1925 is dit achterwege ge bleven. Verwacht wordt dat all© kies verenigingen op tijd hun verplichting tot betaling zuilen nakomen. Vervolgens komt aan de orde een voorstel van de kiesvereeniging te Lei den, betreffende de volgorde der candi- daten op de lijst. Na breedvoerig© bespreking wordt besloten zooveel mogelijk met de wen- schen der Leidsch© Kiesvereen. reke ning t© houden. M^de wordt besloten in d© volgende vergadering aan de orde te stellen wij ziging van het reglement. Ter inleiding van de wintercampag- ne *en de actie voor de a.s. stembus. zal in do maand December in de Stads gehoorzaal te Leiden een groote Partij dag worden gehouden. Na bespreking wordt het modera- men opgedragen een commissie te be noemen wélke de partijdag organi seert. Bij de rondvraag informeert de heer van der Me ij namens de Kies vereeniging te Oegstgeest, naar de ge beurlijkheden bij de verkiezing voor leden van de Eerste Kamer in de Sta ten van Zuid-Holkand. Is alles toen wel in orde geweest? Besloten werd deze vraag aan de or de te stellen in de vergadering van het Prov. Comité, welke D.V. de vol gende week te Rotterdam zal worden gehouden. Nadat de voorzitter de leden had dank gezegd voor hun tegenwoordig heid, wordt de vergadering gesloten. De heer de Boer van Noordwijk ging voor in dankzegging. Collecte Roode Kruis. De gisteren hier ter stede gehouden collecte van de afdeeling van het „Roo de Kruis" heeft opgebracht f 722.40 en de vlaggetjesverkoop f226.81. Het Rijksmuseum van Oudheden. Met de verbouwing en uitbreiding van het Rijks Museum van Oudheden te Leiden is men thans zoover gevor derd, dat deze half December zal zijn voltooid. De ingebruikneming zal niet officieele plechtigheid geschieden èn vermoedelijk' ook worden bijgewoond door den minister van onderwijs,, kun sten en wetenschappen. De juiste datum van d© officieele openiftg zal binnenkort worden bekend gemaakt. Een schenking. Het Rijks Ethnographisch Museum heeft van den heer R. A. Kern, gep. adviseur voor inlandsche zaken, te Leiden, ten geschenke ontvangen; 27 weefsels uit verschillende streken van Java en een mptsje, een slendang uit Arosbaja (Madoera), en een volle dig feestcostuum van Serdang (Suma tra's Oostkust). Deze schenking ontleent vooral hare waarde aan de~nauw"keurige opgaven van herkomst en van de namen der weefpatronen. Aan den schenker is de dank der règeering betuigd. Chr. Gem. Zangvereenigingen. Dinsdag j.l. kwam het bestuur van den Ring Leiden en omstreken van Chr. Gem. Zangvereenigingen weder bijeen met afgevaardigden der bij den ring aangesloten vereenigingen in het gebouw Nathanaël. In deze vergadering werd besloten wedei' een zangersavond te houden in de Groote Staidszaal op 12 Januari, alsmede in 1927 weder een Zangcon- cours ditmaal te Voorschoten in het Bevenutopark, welwillend voor dit doel beschikbaar gesteld. Het uitvoerend comité werd samen gesteld uii de volgende heeren: C. B. v. d. Zeeuw, G. Zitman en J .J. v. d. Kamp, allen te Leiden; G. J.' Corts te Koudekerk a. d. Rijn, G. Goedhart te Zoeterwoude, C. Groen te Hazerswou- de en P. Kaaijk te Voorschoten. De volgende week zal dit comité met de werkzaamheden reeds een aan vang maken. Daar, de Ring reeds 20 aangesloten vereenigingen telt, di© zeer zeker alle zullen mededingen en dit concours slechts een dag gehouden zal worden, is er maai* voor een gering aantal vereenigingen buiten den ring gelegen heid tot deelname aan dit concours. Wij twijfelen dan ook niet, of dit te houden concours zal wederom voor 't Ringhestuur een succes worden. Begin November zullen de uitnoodi gingen reeds verzonden worden. Eieciriciieitssioring. Evenals Dinsdagavond kwam giste ren in den vooravond weer eenige sto ring in de electriciteit. Bij onderzoek bleek zij ditmaal van zeer localen aard te zijn,, en de oorzaak een fout in het kabelnet, die spoedig was verholpen. De storing beperkte zich ditmaal tot ile wijk, waarvan de Rijnsburgerweg het centrum is en de dorpen Oegst geest, Sassenheim en Lisse. Ernstig ongeluk. Een 4- jarig meisje, Mar iet j© v. d. B. uit de Wetstraat was gistermiddag met eenige andere kinderen aan het beukenootjes zoeken in den tuin van Prof. Bintlioven aan den Morschweg. Door de nadering van den eigenaar verschrikt, liepen de kinderen hard weg, waarbij zij ook den weg over staken. Op dit moment passeerde juist de be stelauto van den vischhanidelaar A. v. d. N. uit Katwijk aan Zee. Het meisje werd door den auto gegrepen en over reden. De Eerste Hulpdienst nam het kind me© naar het Acad. Ziekenhuis, waar een schedelbreuk werd geconsta teerd. De toestand vou het meisje was ernstig. Op den Haarlemmerweg is heden njorgen, even voor negen uur, den landbouwer J. J. B. uit Leiderdorp 'n odgeval overkomen. Hij reed met paard en brik in de richting VVarmond, toen ter hoogte van de Wasscherij der fa. v. d. Loo het lemoen van den wagen losraakte. Het voertuig geraakte daardoor uit de koers en reed van den vrij hoogen wal kant af het water in. Het losse paard bleef op den wal, en ook kon de heer B. zelf nog bijtijds van den wagen springen. Jammer, dat een bok, die op den wagen vastgebonden stond, niet kon loskomen en onder deze tragische omstandigheden moest verdrinken. De wagen lag bijna geheel onder water. Hedennacht is weer ingebroken in een koffiestalletje; ditmaal bij de Zijlpoort. Vermist wordt een hoeveel heid postzegels, koek en chocolade. Het gestolene is eigendom van P. D. G. Spr. heeft er zich over be klaagd, dat W. v. d. K. hem heeft mis handeld, door hem in het gelaat te slaan. D© heeren J. B. Muil ié, Gouver nementsarts le-klasse bij den Dienst der Volksgezondheid in Indië en L. G. J. van Gils, boekhouder le klass© bij den dienst der Zoutregie in Ned. Indië zijn met verlof naar hier terugge keerd. Voor het examen van Apothekers assistent, Groep IV, zijn opgeroepen 4 candidaten. Geslaagd d© dames H. A. M. Scheerder. Rotterdam en C. M. Bak steen, Rotterdam. Burgerlijke Stand. Gehuwd: L. J. Nieuwenburg, jm. en A. W. H'ennik, jd; J. A. j. Hendriks jm. en A. M. AT Hoogeveen, jd; J. de Boer jm. en M. G. de* Jager, jd; J. de Boer, jm. en J.XM. C. Soonius, jd; C. Janzen, jm. en J. A. J. van Patgée, jd; G. C. Riem Vis, jm. en M. H. v d Burg jd; J. F. Rensink, jm.-en G. A. P. v tL Berg, jd; G. H. A. van Hoom, jm. en C. J. M. Pegt, jd; P. Sinteur, jm. en J". v d Linden, jd; W. F. van Wijk, jm. en C. Klap, j«J; I. C. Meurs, jm. en O. v d Weijden, gesch; V. Leemans, jm. en J. J. M. van Stalden, wed.' DE SPOORWEGRAMP SU DE VINK Verslag van het onderzoek door do Ned. Spoorwegen. Thans is verschenen het verslag van de door de Ned. Spoorwegen in gestelde comimissie van onderzoek inzake het spoorwegongeluk bij „De Vink' op 9 September j.l. Ter hoogte van Duivenvoorde (Prin senbosch) bemerkte de machinist dat de locomotief sterk schommelde. Vol gens hem moet de instructeur Rhoi toen nog de opmerking gemaakt heb ben, dat de weg daar zoo slecht lag. Bij nadering van De Vink wees de snelheidsmeter, zooals later gebleken is, eien snelheid van bijna 90 K.M. per uur aan. Plotseling, zonder'dat de machinist eenige onregelmatigheid op den weg voor zich bespeurd had, begon de lo comotief hevig in dwarsrichting te schommelen, zoo hevig, dat hij er van schrok en den regulateur dicht trok. Daarop hoorde hij een harden knal tusschen de locomotief en den tender, waarna hij zoo krachtig mogelijk rem de. Vervolgens bemerkte hij, dat de locomotief over de dwarsliggers reed en zeer hevig slingerde. Een oogen- blik later sloeg zij naar links om, schoof nog iets op haar zijde door en bleef ten slotte liggen. De spoorstaven waren onder het ontspoorde treindeel nagenoeg ge heel weggeslagen, terwijl liet spoor ter plaatse waar d© locomotief lag, ge heel was opgewerkt en de dwarslig gers naar elkander toegeschoven warén Dit gedeelte van het spoor welfde als 't ware gelijk een brug tegen de loco motief aan, terwijl een spoorstaaf ge heel verbogen daaroverheen lag. Betreffend© de mogelijke oorzaak van het ongeval, het volgende: Er is geen aanleiding om te denken aan kwaadwilligheid of aan liet zich toevallig op een der spoorstaven bevin den van eenig zwaar voorwerp; noch vóór, noch gedurende het onderzoek is iets gebleken, dat hierop zou kunnen wijzen. Aangezien ook ten opzichte van den toestand van de locomotief, den tender en het overige rollend materieel niets is gevonden, dat een aanleiding tot de ontsporing zou kunnen geweest zijn en de snelheid, waarmede gereden werd, d© hoogst toegelaten snelheid voor dit baanvak niet overschreed, rijst de vraag, of de oorzaak in den toestand van den weg moot worden gezocht. In den bovenbouw is echter naar onze meening met nagenoeg absolute zekerheid geen oorzaak van. bet onge val te vinden. Binnenland. Het verslag van het onderzoek door| de Ned. Spoorwegen naar de spoorweg ramp bij „De Vink'. Be beginselverklaring der Geref. kerken buiten het kerkverband. De algfcmeene vergadering der Neét. Chr. Ratiiovereeniging. De samenwerkende mijnwerkers- bonden stellen voor den 6-ureudienst op Zaterdag 1 Dec. a.s. in werking tef deen treden. De minister van Arbeid, Handel fenj Nijverheid heeft voor bloembinderijen tevens bloemenwinkels een overwerk- vergunning verleend voor het tijdvak van 24 October 1926 tot 23 October! 1927. Buitenland. Het Fransche leger in het bezettel Rijnland zal aanzienlijk worden inge krompen. Toenemende onzekerheid met be trekking tot de ratificatie der Fransch Amerikaansche schuldtenovereenkomst Be oppositie tegen de Sovjet-regee ring. De moet op een spoorstaaf. Bij K.M. 48.882 is op cl© rechter spoor, staaf een moet gevonden, loopende van binnen naar buiten over een leng te van 6.25 M.; voorbij deze moet ver toonden aan de rechterzijde der spool! staven, de klembouten, kraagschroe- ven en stoelen teekenen, dat daar een; of meer ontspoorde wielen over geloo- pen hadden. Deze teekenen waren, echter niet zoo diep, dat het geheele ontspoorde treingedeelte daarover ge- loopen kan. hebben. Wij meenen dan ook, dat ter plaatse de ontsporing niet is> aangevangen, doch dat bij het door het plotseling omvallen en vast raken van de locomotief ontstaan van een grooten weerstand in liet voorste gedeelte van den trein en het daardoor sterk samendrukken der voertuigen, op genoemde plaats een of enkele as senzijn ontspoord. Door den stand van het materieel pa d© ontsporing wordt o. i. het bovenstaande bevestigd. Het buitenbeen van het spoor vóór d© plek der ontsporing lag na de ont sporing 2K a 3 c.M. lager dan het binnenbeen, dit is ©en toestand die geen gevaar oplevert; ook vertoonde het spoor aldaar licht© inzinkingen en oneffenheden, echter niet van dien aard, dat deze aanleiding zouden kun, nen geven tot ontsporing. Ter plaatse) van het ongeval was het spoor zoo danig vernield, dat van de ligging niets te zeggen valt. Het baanlichaam heeft geen enkel teelten van verzakking vertoond; daar toe was ook geen aanleiding, de on- dergrond is niet slecht en de opboo-£ ging is gering. D© ballast was op 6, 7s/ en 10 Augustus geheel vernieuwd. Ge bruikt werd grind uit onze eigen grin derij in Linne, gezeefd door horren van 6 c.M. traliewijdte, terwijl daarna het grind passeert over fijnere horren waardoor de zeer kleine korreltjes', grootendeels worden uiigezeefd. Het grind van Linne is e enigs z in Sj! beslagen /met leem en zand en daar door vrij stroef Deze kwaliteit van grind is gedurende vele jaren op de Nederlandsche Spoorwegen gebruikt en heeft steeds goed voldaan In het algemeen werd de ballast tot 25 30 c.M..onder'onderkant dwars ligger vernieuwd. Ter plaatse van het ongeval lag het spoor nog wat laag en moest dit nog circa 10 c.M. gelicht worden, zoodat slechts 15 a 20 c.M. grind onder onder, kant dwarsliggers aanwezig was. Er is na de ballastvernieuwingea opy dien spoorweg AmsterdamRotterdam: door het locomotiefpersoneol veel ge klaagd over onrustig rijden; klachten over het gedeelte waar de ontsporing plaats had, zijn evenwel alleen op 17 Augustus geuit. Dit spoor jverd geregeld jonderhou- den. De opzichter van den weg heeft na 10 Augustus meermalen den ploeg baas speciaal opgedragen naar het van nieu\\p ballast voorziene haan vak te gaan kijken. Den dag vóór liet ongeval was in het andere spoor de ballast vernieuwd (deze werkzaamheden kunnen niet van invloed geweest zijn op de ligging van het spoor ter plaatse van het on geval, omdat' dit ongeveer 300 meter verder jn de richting Leiden plaats vpnd); toen men daarmede gereed was, droeg,volgens verklaring van den assistent-opzichter, die de leiding had, deze aan den ploegbaas op om het afgaand spoor nog eens na te zien hetgeen geschiedis,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1