NIEUWE LEÏDSCHE COURANT VAN WOENSDAG
W SEPTEMBER WW
TWEEDE BLAD.
Op de Raadstribune.
Een zitting rrueft eiein waterhoofd.
Zoo zou men die van gistermiddag!
kunnen noemen.
Het begon zoo interessant. Beëedi-
ging van aen heer Schoneveld, de hul
diging van de heeren Mulder en Syts-
ma, en daarna een modern debat bij'
den wederdoop van een raadscommis
sie.
Maar daarmede hadden we 'tdan
ook gehad, en nog staren we met iets
/"an zelfrespect terug op 'de Taaie (met
groote Tj worsteling met een schier
eindelooze serie benoemingen.
Want wie mocht meenen, dat de
Leidsche raad formeele zaakjes als,
leze met een handomdraai afdoet, zou
lich ten zeerste misgaan. Hij zou zich
Aioetien schamen over de gemakkelijk-
fteid, waarmede hij over deze belang
rijke tak van dier vroeden arbeid dacht,
'dn de uitslag van de twintig schrifte
lijke stemmingen in het openbaar ge
deelte der zitting van gisteren gehou
den zou hem heel' wat voorzichtiger
hebben gemaakt.
Om twee uur begonnen, was het
egen halt zes, toen het laatste punt
der gedrukte agenda, dank zij het goed
gebleven humeur van den voorzitter
niet het allervervelendste, werd afge
maakt.
tnplaats van de rondvraag kwam toen
een geheime zitting, die tot bij zes uur
duurde en toen kwam, door velen mis
schien niet meer verwacht, heusch het
jm.de.
Bewaar ons in den vervolge voor
een agenda „met bijnJa niets dan be-
ïoemingen".
Maar, was de voortzetting] eenl beetje
.caai, het begin was !dan toch wel' van:
bebetekenis.
.Namens de A.R. fractie deed 'de
teer A. J. Sohooeveld, na eenigein tijdl
buiten dien raad de gemeentezaken te
nebben gevolgd, weer zijn intrede om
Ie plaató van den heer Zuidema in te
ïemen.
Moge hij er in slagen het verlies
dat A.R. Leiden in het vertrek van
den heer Zuidema leed, wat den raad
betreft, beduidend te verzachten. De
«omstandigheden verschillen wel eeni-
germate van die onder welke de heer
ochoneveld een vorige maal zitting
had, maar zij zijn hem niet vreemd, en
idat mag het vertrouwen in zijn op
treden nog versterken.
De emotie van de beëèdiging werdl
'ditmaal gevolgd' door die van een in-
(derdaad zeldzaam jubileum.
Niet voor allen zichtbaar 'door 'del
oloemstukken van voorzitter enraaldsi
leden die hun plaatsen sierden, -wer
den de heieren Mulder en Sytsma har
telijk toegesproken door den voorzit
ter. Het werd wel een huldiging bij ge
deelten, op 9 Juli, 4 Sept. en gister
ren. Maar het geheel kan beiden jubi
larissen de verzekering hebben gege-
vei^ dat zij leven in veler belangstel
ling, en vooral gistermiddag moet het
voor hen een aardig moment zijn ge
weest.
'Had de heer Mulder den politie-
ken kant van zijn optreden meer be
sproken in den Kring der kiezers, zijru
'medei-jubilaris maakte ook gisteren
.log even van de gelegenheid gebruik,,
dm aan zijn democratischen afkomst
te herinneren. Wat niet heelemaal noo
Eg was, want de heer Sytsma is nog
heden ten dage een net democraat.
Wat hij eigenlijk zeggen wilde was dan'
ook iets anders en misschien wel dit,
dat zijn buren veel hebben geoogst
van wat hij geplant had. Wie zou daar
niét kunnen inkomen?
Over het debat betreffende de nieu
we commissie voor den Markt- en Ha
vendienst kunnen we 'kort zijn.
Zeer juist teekeade de voorzitter de
kwestie waarom het ging toen hij
vroeg waar men eigenlijk op den duur,
een verantwoordelijk bestuur zou moe
ten zoeken* Het is 'de oude kwestie,,
waaraan ai heel wat woorden zijn be
steed. Bij het bespreken van den ju-
ridischen kant zagen we den eenetni
meester tegen den anderen opstaan»
De heer v. Eek mocht er niet in sla
gen den indruk te vestigen als zou de
nieuwe commissie meer een beheer en-
de dan eien adviseerende taak hebben.
Het scheelde ook werkelijk te veel en!
in B. en W. kan het slechts worden
gerespecteerd, dat zij blijven op dei
plaats die voor hen in bestemd. Er
blijkt ook een gefvoel van verantwoor
delijkheid uit, dat voor een goéde be
hartiging van1 de verschillende dien
sten meer waard is dan heföl veel de
batten in den raad.
Aan de benoeming van verschillende
raadscommissies ging'ditmaal niet dei
gebruikelijke verklaring van de S.D.-
A.PS vooraf. Slechts miste zoo nu en
dan een aftredende een aantal stem
men dat ongeveer klopte met de sterk
te dezer fractie. De heer Wjtmans
bleef daar niet geheel buiten m weer
wil van zijw strikte neutraliteit.
Tenslotte, het verdeelen van den
raad in secties. Dat wijst erop, dat we
weer de begrootingSdagen -met al hun
lief en leed tegemoet gaan. Men make
het kort.
KERK EN SCHOOL.
NED. HERV. KERK.
Dirietal: Te Maarssen, G. Benes te
Monster, H. A. Leenmans te Delft en
Kievit te Raarn.
Beroepen: Te Zutphen. K. A. Be-
Beversluis te Groothuizen. Te Mijdrecht
S. C. Groeneveld te Leerdam.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Woerden, S. van Dij
ken te Nieuweroord. en A. Wijngaarden
te Baarland.
Beroepen: Te Zeist, J. Gillebaard
te Noord Scharwoude, Te Hilversum,
Mr. W. S. de Vries te Tzum. Te Hou-
werzjjl, D. B. J. van der Meulen te
Oostermeer."
Bedankt: Voor Bierum, G. H. Dijk
stra te Bergentheim. Voor Kampen, D.
van Dijk te Groningen. Voor Heemstede
Dr. J. H. Bavinck te Bandoeng, met
verlof hier te lande.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Maassluis, J. P. Meji
erink te Meuwpoort.
Bevestiging, Afscheid en Intrede.
Cand. H. van Oyen, hulppredi
ker te Heemstede, hcopt Zondag 17
Oct. a.s. intrede te doen als predikant
der Ned. Herv. Gemeente van Kitthem,
na bevestiging door Prol Dr. J. A.
Cramer van Utrecht
Kranken comunie.
Men herinnert zich, dat -onlangs S.
D. in de Utrechtsche Kerkbode zien als
volgt uitliet:
Ja, wat kon die Brouwer, pas over
leden, pittig en pakkend schreven.
Die boekjes van h^m.
Die courantenartikelen.
Gesneden brood.
Wat mij zoo trof uit de woorden b\j
zijn graf gesproken? Zijn verlangen om
nog eens net Heilig avondmaal te ge
bruiken.
Kon het niet in de kerk, dan maar in
zqn huis.
Als het kon.
Maar, waarom kon dat niet?
Waarom kon die wensch niet wor
den vervuld?
Waarom niet ten zijnen huize de ge
meente vergaderen.
Mn dunkt, daar had de kerkeraad van
Snoek voor moetén zorgen.
Wat zou onze Dr. Kaajan hiervan
zeggen?
utrechts predikant, Ds. Kaajan, ant
woordt daar thans als volgt op:
Volgens mjj gaat het in casu de Kran
ken-communie in de Gereformeerde Ker
ken van Nederland hierom:
ie. Is in vroegere eeuwen in de Ne-
derlandsche Gereformeerde Kerken
Kranken-communie ingevoerd geweest?
2e. Is het gewensclit thans Kranken-
communie in de Gereformeerde Kerken
van Nederland in te voeren?
Wat de eerste vraag betreft, een on
partijdig onderzoek wnst uit, dat de
Kranken-communie in üe Nederlandsch
Gereformeerde Kerken nooit is inge
voerd. In het jaar 1580 werd dit nog
nadrukkelijk verklaard. En onze vade
ren zullen het zelf wel het best weten.
Ja, op de Nationale Synode van Mid
delburg in 1581 is ze zelfs nadrukkelijk
verboden. Aan dit besluit hebben al de
Gereformeerde Kerken in Nederland
zich stipt gehoudeïi.
De vraag is nu deze:
„Zal men thans in onze Nederlandsche
Gereformeerde Kerken de Kranken-com
munie invoeren?"
Deze vraag moet opnieuw door een
Generale Synode van ae Gereformeerde
Kerken in Nederland word :i beant
woord.
Wat Ds. Datema met twee ouderlin
fen zestien iaren geleden gedaan
eeft dus als predikant van ae Ge
reformeerde Kerk van Delfshaven
is; louter independentisme geweest, of
wilt ge het minder geleerd, vrijbuiterij.
Dit is een staaltje uit den Richteren-
fcfid, toen ieder deed wat goed was in
zijn oogen. Dat heeft de kerkeraad van
Leiden ook niet gedaan.
Hij wendde zich in deze zaak ap
advies van eenige Hoogleeraren tot
de Generale Synode van Utrecht in 1923
Zoo behoort het. De Generale Synode
stippele ook in. dezen voor alle kerken
de lijnen uit.
Tot zoolang houde elke Kerk zich
aan wat de Geldersche Synode in 1603
besloot: „Dat men den zieke, zooveel
mogelijk is, 't zelve ontrade".
De zesjarigen naar schooi.
In het „Algemeen Weekblad voor
Christendom en Cultuur' spreekt de
heer H. van Baak een wensch uit, die
stellig bij vele ouders weerklank zal
vinden.
Hij spreekt over de zesjarigen, die
naar school moeten en zegt:
„Een kind, dat gewend is den heelen
dag buiten te zijn, dat door de zon ge
bruind is en niet vervaard voor een re
genbuitje, wordt opeens voor het groot
ste en beste deel van den dag in een
schoolbank gestopt, voorbestemd om
naar alle waarschijnlijkheid binnen
een jaar door besmetting verschillende
kinderziekten op te loopen en versto
ken van de mogelijkheid om door veel
huiten-zijn het weerstandsvermogen
te vergrooten.
Zou er onoverkomelijk bezwaar te
gen zijn, dat het eerste schooljaar op
de lagere school alleen op de morgens
beslag legde? Zou dat -onmogelijk zijn
met het oog op de leerstof, die ver
werkt moet worden! Ik kan het nauwe
lijks gelooven. Denkt men met bezorgd
heid aan die gezinnen, waar vader en
moeder wel dankbaar moeten zijn voor
ieder uur, dat de school hun de zorg
voor de kinderen ontneemt? Het ge
wicht van dit bezwaar moet erkend
worden, maai- kan daarin niet op an
dere wijze worden'voorzien, doordat
de mogelijkheid wordt opengesteld,
dat zulke kinderen onder leiding even
goed 's middags kunnen spelen in de
open lucht? Dat is toch volstrekt geen
nieuwe gedachte en een voordeel lijkt
het mij, wanneer het spel der stads
kinderen minder gebonden zou zijn
aan de openbare speeltuinen, maar
zich ook eens verplaatsen kon naar het
vrije veld, de helde, het bosch, het duin
misschien wel eens o toppunt van
heerlijkheid naar het boerenerf.
Alles goed en wil, zoo werpt iemand
mij tegen, maar ge vergeet ons koud
en wispelturig klinaat; hoeveel mid
dagen zijn er niet, dat je de kinderen
onmogelijk naar buiten kunt sturen 1
Neen, dat vergeet ih niet en merk al
lereerst op, dat onze zesjarige kleu
ters toch ook nu bijna eiken dag door
weer en wind vfermaai de wandeling
naar en van sclnol moeten maken.
Maar verder erken ik eerlijk, dat van
allerlei oplossingen, die mij voor den
geest kwamen, geen enkele mij prac-
tisch volkomen uitvoerbaar leek. En
toch toch kan ik de gedachto niet
van mij afzetten, lat; een eerste leer
jaar met verkorten leertijd, liefst zoo,
dat de school alleei op de morgens be
slag legde, voor onze kinderen lichame
lijk en geestelijk fceilzaam zou zijn".
UIT ONZ2 INDIEN.
Wisseling Landvoogdij in Indië.
Als naar gewoone is gisteren onder
feestelijke belangsdling te Batavia
door Mr. Fock hetbestuur overgedra
gen aan zijn opvdger Jhr. Mr. de
Graeff.
Bij ae aankomstvan de „Grotius"
werden saluutschotn gelost door de
oorlogsschepen.
Een Commissie vn ontvangst, be
staande uit den Gouerneur van West-
Java, den Burgeme6ter van Batavia,
den Resident, den Regent en den Ha
vendirecteur, haalde den nieuwen
Landvoogd af.
Op het station Koningsplein wacht
ten de voorzitter van den Volksraad cn
andere hoogwaardigheidsbekleders.
In het paleis Koningsplein had de be
groeting tusschen de twee excellenties
en den Raad van Indië plaats.
De overdracht had ditmaal voor het
eerst plaats in een speciaal daarvoor
belegde vergadering van den Volks,
raad Op dit feit werd door den Volks
raadvoorzitter gewezen.
De eigenlijke overdracht had plaats
met het uitspreken van een rede door
den aftredenden en den optredenden
Gouverneur-Generaal.
Z.Exc. Fock wees er op, dat zijn
voornaamste taak is geweest h it bren
gen van evenwicht in de financiën. De
vitale belangen van het land zijn ech
ter gespaard gebleven. Hij betreurt het
communistische drijven, waartegen
strenge maatregelen noodig waren. De
bedoeling der grondwet is verwezen
lijkt en weldra zal de volledige invoe
ring kunnen plaats hebben. Hij eindig
de met de gebruikelijke dankbetuiging
Z.Exc. de Graeff begon met de mede-
deeling van de hooge onderscheiding
aan Mr. Fock door de Koningin ver
leend (zie laatste berichten van gister).
Hij roemde de durf van zijn voorgan
ger. Voorts hoopt hij op de beste samen
werking met de Volksraad Een be
paald programma zal hij nog niet ont
wikkelen. Alleen wil hij nu reeds zeg
gen, dat hij zich zal keeren tegen alle
destructief streven.
Na nog eenige plichtplegingen tegen
over enkele bestuursauloriteiten en
buitenlandsche consuls was daarmede
de officieele overdracht efin feit.
Te drie uur nam Mr. Fock afscheid
om met de J. P. Coen als ambteloos
burger naar Nederland te vertrekken.
Verpondingsbelasting.
Volgens het Ind. „Nws. v. d. Dag"
zullen de gewijzigde bepalingen voor
de verpondingsbelasting zeer waar
schijnlijk in de najaar*zitting aan den
Volksraad worden aangeboden inhou
dende tegemoetkoming aan vele bezwa
ren van huiseigenaren, o.a. verminde
ring van den aanslag bij verminderde
huuropbrengst. De inwerkingtreding
zou niet plaats hebban voor den nieu
wen aanslagtermijn, in 1928.
Het bezwaar tegen de tegenwoordige
verpondingsordonnantie is dat de aan
slag voor 5 jaar wordt vastgesteld naar
den toestand van 1 Jan. voorafgaande
aan het tijdstip van vaststelling. Dit
was voor het loopende tijdvak 1 Jan.
1922 toen de huren nog hoog waren.
De tocht der Nederlandsche leeraren
naar Indië.
Met de Kawi zijn de 5 leeraren H. B.
S., die voor de Ji P. Coen-Vereeniging
Ned.-Indië komen bezoeken, op 12 Aug.
in Deli aangekomen.
Zij zouden blijkens de Medansche
bladen eerst 2 dagen op bezoek gaan
bij de Deli Batavia Mij., vervolgens bij
de Senembah Mij., dan naar Brastagi,
naar de de Serdang Cultuur Mij. en de
Rubber Cult. Mij. Amsterdam met een
bezoek aan de oliepalmen op Nijkerk,
vervolgens naar de thee in Siantar,
naar Prapat en terug naar Medan voor
de verdere reis door de archipel.
In October komen ze ter Oostkust
terug voor een bezoek aan Pangkalan
Brandan.
Het vijfde NecL-Ind. onder wijs-congres.
Het vijfde Onderwijs congres zal van
20 tot 23 September te Jogja worden
gehouden. Het programma is nu defi
nitief vastgesteld; er komen de volgen
de onderwerpen op voor: Decentralisa-
lisatie en Inlandsch Onderwij'3 (spre
ker: de Regent van Batavia), Opleiding
Onderwijskrachten (spr.: K. van Dijk),
Schoolartsen (dr. J. Sluimers Egyedi),
Geschiedenis-Onderwijs (spr.: P. Post),
Reorganisatie van het technisch Onder
wijs in N.-I. (spr.: W. H. Th. Marcus),
Dierenbescherming en School (spr.: J.
van Wijk), De Neutraüteitsgedachte in
het onderwijs (spr.: W. P. D. Corpo-
raal), Psycho-techniek en beroepskeu
ze (dr. J. Stroomberg), Onderwijs aan
Zwakzinnigen (J. v. Goudoever) en
Lichtbeeld in het Onderwijs (demon
stratie P. ten Have, toelichting dr. G.
J. Nieuwenhuis).
De vergaderingen zullen plaats heb
ben in de aula van de A. M. S., Waar
ook een tentoonstelling zal worden ge
houden. De congresvereeniging bestaat]
momenteel uit 54 leden (vereeniglngen,
gemeenteraden) en 24 begunstigers (w,,
o. gemeenteraden en gewestel. raden)'.
De directeur van onderwijs en eere-
dienst heeft het eere-voorzitterschap
aanvaard.
De politieke gestraften.
Zooals wel bekend is, werd in de
laatste jaren de regeling getroffen, dat
de wegens politieke of persdelicten
tot gevangenisstraf veroordeelden van
meer dan drie maanden (indien afkom
stig van bulten Batavia), te Tjipinang
(Mr. Cornells) worden gedetineerd, al
waar zij geheel afgezonderd wordeu
van de andere veroordeelden, zoowel
wat ligging betreft als gedurende hun
dagelijkschen bezigheden.
Het Chineesche blad Sin Po weet een
lijstje te geven van de in de maand Ju
ni aldaar aanwezige politieke gestraf
ten, een vijftigtal.
Van deze 50 komen er 23 van Java, 3
van Celebes, 1 van Borneo en 23 van
Sumatra. Verdeeld naar de rasgroepen
19 Javanen, 2 Chineezen, 21 Westkust
en 1 Oostkust-Sumatraan, 1 Batakker,
2 Atjehers en 2 Menadoneezen.
In den loop van de maand Juni veiv
lieten 3 de gevangenis wegens expirar
tie van straf en kwamen er 2 bij, zoo
dat op ultimo Juni er nog 49 politieke
gestraften op Tjipinang aanwezig zijn*
Zij zijn ondergebracht in 25 kamers
met een capaciteit van 5 personen per
kamer en 25 cellen.
Het werk van Gouverneur-Generaal
Fock.
Nu het werk van den Gouverneur-
Generaal Fock op gisteren een
einde nam wijden verschillende bla
den beschouwingen van het door hem.
gevoerde beleid. Ook het „Soer. Ham
delsblad' wijdt aan de bestuurswisse
ling een hoofdartikel, waarin de drie.
werkstukken van Z;E. Fock worden
opgesomd, namelijk de ianeering van
's lands financiën, de schepping van
salaris-vrede en de verbetering van
den ambtelijken geest. De financieel®
arbeid van Z. E. Fock is in aile opzicht
ten geslaagd, terwijl de andere slechts
gedeeltelijk zijn geslaagd, hoofdzake
lijk wegens de politieke opvatting van
Z.E., die een overtuigd aanhanger is
van de oude liberale partij, waarvan
een forsche gebaar niet. te verwachten'
is. Hij zat zeer vast aan 1e politiek®
verhoudingen in het moederland, in
welk licht tal van zijn minst te waar*,
deeren handelingen moeten worden
bezien en welke vooral gedemonstreerd
werd in de befaamde historie van d®
winstaandeelkassen, waarbij hij een;
duidelijke nederlaag leed. Geheel in
overeenstemming met het streven tot
continueering van oude politieke baiv
den waszijn optreden tegen destruo*
tieve elementen, waarbij hij nimine^
een stap verder is gegaan dan waartoe
de omstandigheden hem noodzaakten;
hetgeen bij de snel voortbewegende ex*
tremistisc.he beweging nooit ver g®«
noeg is. Vooral onder en door het be*,
wind van Z. E. is gebleken, hoe W9n*
schelijk het is, dat de landvoogd bujU
ten eenig politiek verband in het moe
derland staat. Het financieel ever**
wicht is echter hersteld en er is .een,
einde gekomen aan de inflatie, niette*
genstaande de velerlei vormen van te»!
genwerking, hetgeen te danken is aad,
den scheidenden landvoogd, die naatf;
Indië kwam op een leeftijd, waarop azii
dere hooge staatsdienaren reeds rust!
vinden.
WENKEN VOOR VEILIGHEID EK.
VOLKSGEZONDHEID. 1
Voorkomen van verontreiniging vafi
drinkwater.
Laat nooit een slang, die verlxmd
is aan een tapkraan der water leidh
in het handwaschbakje of in den f
steen hangen. Daardoor toch kunn
in de riolen voorkomende witte wq
pies in de kraan kruipen. Indien
weer water wordt afgetapt, woir
deze wormpjes meegenomen en zi|
ontreinigen zoodoende het drinkwit
GEZONDHEIDSEI
FEUILLETON.
Uit spannende dagen.
(Een Vlaamsch verhaal).
71)
Wisten z.ij wat gevaar her dreigt, zij
zouden hun ontzenuwde lichamen
deze korte rust niet gunnen. Hunne
wreede vijanden waken en ziin ver
hit op verdelging er moord; zij slui
pen bij gansche cromroen door de
nachtelijke duisternis en zoeken met
bloedgierig ongedula naar de prooi,
die hun ontsnapt
Nauwelijks was de ramp, die de pa
triotten voor Diest had getroffen, den
Franschen Veldheeren met eenige bij
zonderheden hekend geworden, of zij
handen onmiddellijk maatregelen be
raamd om er al het mogelijke voor
deel uit te trekken. Terwijl een sterk
Lgergedeelte bezit dér vesting nam,
kregen de overige kolonnen. alsook de
ruiterij, bevel om op staanden, voet in
al de wegen, die naar Hasselt leidden,
zich te verdeelen en door de duister
nis vooruit te gaan tot den morgen.
Aldus zou men de verstrooide boeren
bij den eersten morgenschemer nog in
volle verwarring kunnen verrassen en
zonder moeite vernielen wat van hun
leger mocht ontkomen zijn. Men
moest jacht op hen maken als op wil
de dieren en zonder genade alles neer
sabelen, wat zich aanboodL-
Volgens de onÜ/angene bevelen had
den de mobiele kolonnen zich in ver
schillende richtingen vooruitbegeven;
evenwel, daar zij meer dan een uur na
de vlucht der patriotten vertrokken
waren, troffen zij er onderweg geen
aan, dan hier en daar een gewonde,
die niet verder, had kunnen gaan en
klagend nevens de baan was nederge-
vallen. Een bajonetsteek of een sabel
houw kwam een einde aan het lijden
dier ongelukkigen stellen en de
Fransche soldaten vervorderden onge
stoord hun weg.
Twee uren zrn verloopen. De eerste
morgenschemer begint het Oosten te
verven, de dag nadert.
Ofschoon alles nog met grijzen ne
vel omhuld "blijft en zich slechts in
twijfelachtige vormen voor het oog
opdoet, toch hebben de patriotten hun
vochtige slaapsteden reeds verlaten..
In de baan, die door het gehucht
loopt en tusschen de verre velden
wegschiet zitten honderden menschen
geknield. Men zou zeggen, dat een
Overste hem dus heeftg eschikt; want
zii zijn bij gelederen in een diepe ko-
lonne geschaard en keeren allen het
gezicht naar dezelfde ziide des ge-
huchts, waar het vendel der Walde-
ghemsche bende zich verheft en het
bloedroode kruis in den morgenwind
ontrolt.
Velen heffen de armen ten hemel
en schijnen tot God om hulp te roe
pen; eenigen laten de parelen van een
rozenkrans door hum vingeren glijden,
anderen zitten met evouwen handen
en met hangend hooi, als verslonden
in het plechtig gebet
De meesten houde het geweer ia
den arm of laten hettegen hun schou
der rusten; de bajortten steken ho
ven hun hoofden uit n. glinsteren he-,
vig in het twijfelachtr licht van den
wordenden dag.
Rampzalige lieden!3un kleederen
zijn gescheurd en me sliik overdekt;
sommigenhebben ho'd of arm met
bebloede doeken omwaden; allen zijn
deerlijk gehavend: ble*. mef verwar
de naren, met verbijsrde oogen, be
vend van koude, vers'fd door de
nachtelijke vochtigheids zoo moede
loos, zoo droef, dat oj hun gelaat
niets meer te bespeureils dan de bit
terst wanhoop of de voj gelatenheid
in het schrikkelijk lot, lat hun be
schoren is.
Zij weten het wel, daer geen uit
komen aan kan zijn; daer voortaan
in het vaderland geen Pats meer is,
waar zij het matte hoof een oogen-
blik kunnèn nederleggenZonder dat
even spoedig een vijand<ike kogel
hen dooden of wekken koe. Sterven
is hun eenig uitzicht: steen. heden
of morgenEn missëhiejs de dag
die in het oosten zoo held opstijgt,
de voorbode van aller verndng!
Op het einde der baan. aarin de
ongelukkigen geknield zittei staat 'n
open stal. Van daaruit klip bijwij
len de schelle galm eener beban bui
gen de biddenden zich dtaDt telke
nen zich met het kruis, of slaan zich
herhaalde malen op de borst.
De stal is gansch met menschen op
gevuld, die insgelijks op het stroo, dat
men over den bodem heeft gespreid,
zitten neergeknield. Twee vrouwen he
vinden zich tusschen de gewapende
mannen; het.zijn de moeder van Bru
no en Genoveva. Jan. zijn knecht
en zijn meester Bruno zitten nevens
de vrouwen.
I11 het diepe van den stal staat een
grijze leeraar, wiens stem en wiens
handen van stramheid beven Hiij leest
een gedeelte uit Gods Woord ter be
moediging, vooraleer de benauwde
schaar haar nachtelijke schuilplaats
verlate.
Somber en ontzettend is de plechtig
heid. Niets stoort de doodsche stilte
dan alleen het ootmoedig gebed des
leeraars of het bijna onhoorbaar ge
rucht van 'n gewonde. En. komt soms
de scherpe klank der bel onverwachts
door de duisternis boren, dan slaat
haar sidderende toon elkeen met be
nauwdheid en schrik.
Wanneer de leeraar zich omkeert,
dan valt de roode schijn der lantaarn
op zijn bleek gelaat; ziin zilveren
haar kroon glinstert; maar ziin we
zenstrekken zijn zoodanig ontspannen
zijn oogen staan zoo diep in hun duis
tere holen, de rimpelen der afgeleefd
heid en der smart mengen zich zoo
akelig op zijn voorhoofd en wangen,
dat hij voorkomt als een geest, uit het
graf opgestaan om een somber dooden
feest bij te wonen.
Maar hoor, welk schrikkelijk &e
rucht komt eensklaps de plechtige
heid onderbreken? Honderd geweer#]
schoten vereenigen zich tot een
len donderslag en rollen in sehat<
de galmen over het gehucht, terwifl
kogels fluitend de lucht doorbon
De jongeling bij den ingang sla
een snijdenden schreeuw en stort
troffen neder in zijn stralend blo
„Te wapenI Te wapen!" huilde
daarbuiten
Bruno springt recht, het hert, zwasrö[
in de hoogte en roept in machÜBcfi
galm:
„Martelaars, opl Wreekt uw (iotHe
Allen loopen in verwarring tulp
den stal. Bruno ijlt tot ziin m
omhelst haar met haast, legt
lijks zijn bevende lippen op Geno
va's voorhoofd, murmelt een VU
vaarwel en roept tot den knecht,
wijl hij een geweer grijpt.
„Jan, gauw, mijn moeder
va, weg. weg! Red hen; ik zal Vo
u bidden, daarboven!Ah.
nog zal ik mijn vader zien';"
En. zonder nog een blik Op lijn mo^
der te durven slaan, die geknield ea
met de armen opgeheven tot hen?
voortkroop, als wilde zii. hem wedety
houden, sprong de jor.g cling in de
baan en liep tot de Waldeghemsche'
schaar, welke reeds was vooruitgo
trokken en een hevig vuur tegen den
vijand, had begonnen.
{Vjt ,'.t I'ct vuigdii
