BI I r! CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Belanorijksle nieuws in dit Hummer. 7de JAARGANG1 ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1926 NUMMER 1917 COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en kuiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 2.90 Oit nummer bestaat uil IV/EE Siadeo. EERSTE BLAD. Uit beginsel. Voor beginselen moeten wij eerbied ■hebben. Iemand die leeft uit en voor de be ginselen, door God ons geopenbaard in Zijn Woord, is een -begenadigde jiel. Diens woord en werk moet door jns op hoogen prijs worden gesteld. Abraham volgde Gods bevel op en verliet liet land zijner maagschap onï éen zwervend leven te leiden in een vreeand land. Dat beginsel was gehoor aamheid aan Gods bevel. Op dat be-, vel, en de belofte die God er aan ver zond, heeft Abraham steeds weer bij God gepleit, op hoop' tegen hoop, ook een alles scheen afgesneden. Ook nu nog zijn «er kinderen Gods, die steeds gelcovig volgen den weg, 'dien God met hen houdt. Zij weten het zeker: Hoe donker ooit Gods weg moog wezen. PI ij ziet in gunst op die Hem vreezen. Hun belijdenis is vast, jmdat hun God onveranderlijk is. Hij aoudt hun hand en zij de Zijne. Zij zijn oprecht in heel hun weg. en werk. Als dezulken spreken van handelin gen uit beginsel, dan kan men daar- P aan. Dan weten, we zeker, dat zij net met God en tot Zijn eer doen. Helaas hooren we echter maar al te vaak uitspreken dusgenaamde begin- ^elen, welke strijden met de' gekeele levensopenbaring. Het beginsel is soms o zoo goed ,oP zekeren tijd van het leven. Komt een andere tjid, dan, is vaak het z.g.n. be ginsel niet terug te vinden. Iemand kiest uit beginsel b.v. 'n beroep, maar later komt er iets anders en weg is het beginsel. Nog anderen, spreken Zondags en »)ij elke gelegenheid, dat ge hun in Ghristelijken kring ontmoet, van de jeginselen, waardoor ze zich laten lei den. Maar ontmoet ze niet door de week in hun werk, dan is het soms met di^ beginselen hopeloos treurig gesteld. Sommigen kunnen uit beginsel een af anderen arbeid niet steunen, omdat ze met de opvatting van dezen of dien niet kunnen meegaan en daarom ujt broederlijke liefde, om toch maar den vrede te bewaren, wegblijven. Er zijn Christenen, die uit beginsel niet geven aan gestichten van barm hartigheid, omdat 'de ongelukkigen, die daar verzorgd worden, in de ge zinnen, moesten verpleegd worden. Er zijn menschen, die eiken bede laar hardvochtig wegsturen, omdat hun beginsel nu eenmaal meebrengt, om die menschen niet te steunen in hun slechte bedelgewoonte. Wij zouden een heel lange lijst kun nen maken, maar waartoe, ieder kent ze in eigen omgeving. Het ergste is doorgaans bij dit soort Christenen, dat elke redeneering afge sneden wordt met het hooghartige: Ja hoor eens, ik heb daarover mijn mee ning en daar is niots aan te "veran deren Ze zijn zoo onaantastbaar als een ■opgerolde egel. Zij zijn immers vast in hun belijdenis. Vooral op politiek en sociaal gebied doen dat soort beginselen opgeld. Laat ons nog maar voorbijzien het uiteengaan van Christenen, die allen één Heiland als hun Zaligmaker be lijden. Daar zijn nu eenmaal verschillen, die gewenscht maken om niet orga niek. maar federatief samen te wer ken. Maa» ook waar geen verschillen zijn, worden deze soms toch gezocht en worden vermeende verschillen vast gehouden. Hoevelen die men nooit beweegt om op politiek gebied zich aan te sluiten en daadwerkelijk mee te doen. Op hun stem kunt ge aan zoo verzekeren ze, •en dat zal ook wel zoo zijn. Maar zich aansluiten om ook een sterke organi satie te maken, neen, daar aijn ze nu eenmaal in beginsel tegen. Uit beginsel zouden zoovelen ,onze geheele actie vast laten loopen. Saam- hoorigheid willen dezulken niet ken nen. Of door hun terugtrekken ande ren ontmoedigd worden,-het deert hun® niet, hun beginsel is nu eenmaal zoo. Wij staan Mr aks weer voor een groo te taak. Zal de breede massa van ons volk volledig weten wat ook het volgend jaar op het spel staat bij de verkie zingen voor Provinciale Staten en Ge meenteraden, dan moet in den winter met kracht gewerkt worden. Daarvoor is eenheid nooddg. Wij moeten alle kleine verschillen weg doen en ons bezielen als één man voor den grooten strijd. Het is niet alleen op kerkelijk ter rein, dat we ter Jiarte nemen de bpde van onzen Hoogeprieser: Vader, *k wil BUREAUHooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 dat zij allen één zijn gelijk wij é§n zijn. Dat gèat door op alle levensterrein. Ieder naar de mate der gave,* door God hem gegeven is schuldig zijn krachten ten nutte van anderen te wijden. Dat is het groote beginsel. Al leen daaraan is het te zien of wij deel hebben aan Christus. Laten wij toch niet spelen met on ze beginselen. Het is huichelarij om een handelwijze, due uit geheel an dere beweegredenen voortvloeit, zoo voor te stellen, alsof 'wij handelen naar de inspraak van ons geweten, geheiligd door ons gebed. Beginselen moeten niet alleen bele den, zij moeten vooral beleefd worden STADSNIEUWS. Plaatselijke Schoolcommissie. Verschenen is het jaarverslag over 1925 der plaatselijke schoolcommissie. Wij ontleenen daaraan het volgende: In de samènstelling onzer Commissie kwam gedurende het jaar 1925 slechts deze wijziging, dat de heer J. J. Colin, die niet langer lid kon-blijver wijl geen zijner kinderen meer de lagere school bezocht, bij Raadsbesluit werd vervan gen door den heer Prof. Dr. N. J. Krom, wien door dp Commissie tevens de be stuursfunctie van den heer Colin4 (plaatsvervangend secretaris) werd op gedragen. Het bestuur der Commissie bestond alzoo uit de heeren: T. S. Goslinga, Voorzitter; W. Koops Az^., Plv Voor zitter; A. J. Oostdam, Secretaris en Prof. Dr. N. J. Krom pi.V. Secretaris. Hoewel niet tot 1925 behoorend wil len we toch niet nalaten, hier bereids melding te maken van het verlies, dat onze Commissie begin Januari 1926 leed door het vrij onverwacht overlij den van het lid, den heer J. C. Boertee; zijn nagedachtenis zal onder ons in eere blijven als die van een man, wiens doorzicht, rechtschapenheid en ijver in hoog aanzien stonden bij lien, die die het voorrecht hadden hem te kennen. De Commissie hield in het verslagjaar slechts 5 vergaderingen, als regel door een bestuursvergadering voorbereid. Reeds dit geding aantal vergaderin gen wijst er op, dat het lager onderwijs in onze gemeente een rustig tijdperk doormaakte en weinig zaken ('t zij op eigen initiatiéf aan dé orde gesteld, 't zij door B. en W. aan het oordeel der Commissie onderworpen.) de bijzondere aandacht vroegen. Aan B. en W. werd in overweging ge geven, de schoolkinderen te doen be kend maken met de gevaren en de re gels van den Weg (wat echter niet als een nieuw leervak zou mogen worden opgevat) en de scholen, ter beveiliging van ,de jeugd in de drukke straten, des morgens een kwartier vroeger te doen beginnen en eindigen. Dergelijke vervroeging, ook aan de bijzondere scholen te verzoeker, zou ten gevolge hebben, dat de kinderen reeds in de school of weder thuis zou den wezen als de verkeersdrukte we gens het aanvangen of eindigen van kantoren enz. toenam Voor zoover ons bekend heeft dit ad vies onzer Commissie alleen dit resul taat opgeleverd, dat aan de openbare scholen de bekende verkeersplaten van den A.N.W.B. zijn verstrekt. Op verzoek werd een advies uitge bracht betreffende de voorgenomen (en inmiddels tot stand gekomen) wjjzigilig van het leerplan voor de opleidings scholen voor U.L.O. Bij deze wijziging werden de Kerst- vacantie en de herfstvacantie verkort en werd tevens de namiddag van den 8sten Febr. (dies Leidsche Hooge- school) als vacantie-middag geschrapt. Hetzelfde had plaats ten aanzien van de school voor Buitengewoon L.O. Van 'deze school kan voorts nog worden meegedeeld, dat dé leertijden er gelijk gesteld werden met die van de gewone lagere scholen, zulks in overeenstem ming met het advies van den Inspec teur voor het Buitengewoon L. O., doch zonder dat onze Commissie daarover was geraadpleegd. In gemeld advies werd tevens: le. 'de aandacht van B. en W. geves tigd op de wenschelijkheid om geleide lijk de zomervacantie te vervroegen, zulks met het oog op de vaak betere weersgesteldheid in Juli; 2k. bij B. en W. aangedrongen op een heid in de keuze der voor alle schelen verplichte lieaeren; 3e. uitgesproken dis oordeel der Com missie, dat er eenzelfde vacantierege- ling behoorde te zijp voor alle scholen en wel die welke op dat moment van kracht was voor de opleidingsscholen De vraag: „Wat kan de lagere school doen ter bevordering eener juiste be roepskeuze?" werd in een onzer verga deringen, bijgewoond door den heer wethouder J. F. X. Sanders en den Di recteur van den Gemeentelijken Dienst voor Sociale Zaken. uitvoerig bespro- ken, wat echter (gezien den stand van het vraagstuk) nog niet tot een defini tief antwoord leidde Onze Commissie meende te dien aanzien evenwel dilljgent te moeten blijven en verzocht met het oog hierop B. en W. eenige harer leden te mogen aanbevelen voor een benoeming in de sub-commissie voor de beroepskeuze, welke commissie deze zaak in studie heeft in opdracht der Commissie van Advies vöor genoemden gemeentelijken tak van dienst. Het kwam onze commis sië voor, dat op die wijze versnippe ring van krachten zou worden voor komen^ terwijl wederzijds van voorlich ting zou kunnen worden gediend. Eenig antwoord werd hierop van B. en W. nog niet ontvangen. Met 9 tegen 7 stemmen adviseerde de commissie gunstig ten aanzien van het door B. en W. aan haar oordeel onder worpen voorstel, om in den vervolge aan een onderwijzeres, die vóór het be reiken van den 45-jarigen leeftijd in het huwelijk treedt, op dien grond ontslag te verleenen. Het tweede deel van bedoeld voorstel om n.1. aan 65-jarige leerkrachten als regel ontslag te verleenen, werd door onze Commissje eenparig goedgekeurd daarbij in haar advies evenwel stipu- leerendj dat van dezen regel slechts in bijzondere gevallen zou behooren te worden afgeweken., De belangen van het onderwijs brengen h i. mede, dat aan de zoozeer gewenschte doorstroo ming van frissche leerkrachten niet dan in zeldzame gevallen en hinder paal mag worden in den weg gelegd. Dat er gedurende 1925 rust heepselite hij liet onderwijs blijkt ook uit de ver sagen der hoof der. van de gemeente lijke scholen en uit de antwoorden op de vragenlijst, onzer Commissie, welke door alle schoo1 hoofden (waarvoor lanl) welwilend werden beantwoord. Het onderwijs kon steeds zonder stoor nis plaats hebben; slechts de onvermij delijke personeel veranderingen, maze- len-epidemie en verschillende gevallen van erithema infbetuosa, verstoorden hier en daar den regelmatigen gang der lessen. Ten slotte wordt nog gememorëerd: dat de' herbouwde gemeentelijke op leidingsschool voor meisjes aan de Boommarkt \feder in gebruik werd ge- Aomen en blijkbaar goed voldoet; dat de gebouwen der-opgeheven gemeente scholen in het Plantsoen werden be trokken door de Christelijke school aan de Pieterskerkgrachi, wier huis vesting daarmede zeer veel verbeterd werd; dat de verbouwing der scholen aan de Vrouwenkerksteeg nog altijd niet voltooid is, zoodat de leerlingen dier scholen gehuisvest bleven aan de Mare dat de R.-K. Meisjesschool aan de Oude Vest door verbouwing een ge wenschte verbetering ondei^ing en dat met gelijk doel een verbouwing werd aangevangen der R.-K. Meisjesschool aan de van der Werfstraat; 'dat de Centrale 7e leerjaarschool ver huisde naar het tengevolge der reorga nisatie vrijgekomen deel der leerschool, waarvoor zij een ingang bekwam aan de Caeciliastraat; dat voor de verbetering der L. O. school voor meisjes aan de Hoogcwoerd de planpen in vergevorderden staat van voorbereiding kwamen. Ten aanzien der overige schoolge- bouw'en heerscht over het algemeen (enkele gewenschte wijzigingen daarge laten) groote tevredenheid; slechts de school in de Heerenstraat begint ouder domsgebreken te vertoonen. Bij het verslag is gevoegd een staat betreffende het aantal leerlingen, ouder avonden, enz. De kaasmarkt. Het is om verschillende redenen wenschelijk, schrijven B. en W. aan den gemeenteraad, dat de kaas-markt naar een ander terrein wordt overge bracht. De plaats, waar de markt thans wordt gehouden, voldoet geenszins aan de te stellen eischen, hetgeen op den bloei van de kaasmarkt een rem- menden invloed uitoefent. Op de Vischmarkt en op de Botermarkt, waar thans kaasmarkt wordt gehou den, is resp. plaats voor 80 en 30 wa gens, de toegangswegen naar genoem de straten zijn niet op bet marktver keer berekend, waardoor o.m. voort durend politietoezicht noodig is. De commissie voor het marktwezen vond in een en ander aanleiding het voorstel te doen, de kaasmarkt, be nevens de weeggelegenheid, over te brengen naar het terrein, hetwelk vrij zou komen, bij afbraak van bet vopr- malig Invalidenhuis aan den Middel weg. Dit terrein is groot ongeveer 3800 vk. M. voor kaasmarkt alleszins geschiet en gelegen aan ruime toe gangswegen te land en te water. Hier voor is ook advies gevraagd aan de Kamer van Koophandel voor Rijnland te Leiden. Deze achtte verplaatsing van de kaasmarkt in hooge mate ur gent. doch geeft de voorkeur aan. de Beestenmarkt en de Lammermarkten aoht het in geen geval raadzaam de weeggelegenheid van de Waag naar het Invalidenhuis over te brengen. Het komt B. en W. echter voor, dat op dit oogenhlik het terrein van het Invalidenhuis het meest geschikt is en althans voorloopig de weeggelegen heid in de Waag behouden kan wor den. In verband met een en ander stellen B. en W. thans den raad voor in bovengenoemden zip. te beslissen en hun een bedrag van f41.000 ter be schikking te stellen. Een nieuw gemeentelijk badhuis? In de vergadering van den gemeen teraad van 2 Augustus 1920 werd be sloten aan te vragen en te aanvaarden uit 's Rijks kas een grondvoorschot van f485.000, en een bouwvoorschot van f 1.264.000 voor den bouw door de vereeniging Juinstadswijk van een badhuis en 209 woningen. Toen het bouwplan bij het departe ment werd ingezonden, rezen beden kingen tegen het ontwerp van bet bad huis. Om te voorkomen, dat het wu- ningplan door een en ander vertra ging zou ondervinden, werd op voor stel van Tuinstadswiik zelf het bad huisplan daarvan losgemaakt, ten ein de dit opnieuw onder oogen te zien. Sindsdien heeft de vereeniging Tuin- stadswijk geregeld nieuwe plannen voor een te bouwen badhuis inge diend. welke eohter de goedkeuring van B. en W. niet konden verkrijgen. Inmiddels was de vraag/gerezen, of niet oprichting van een badhuis in die omgeving, die zich inmiddels zeer had uitgebreid, van gemeentewege moest worden overwogen. Hiernaar zou eep onderzoek worden ingesteld. Bovendien bleek uit een later ontvan gen brief van de Leidsche Zvemclub en de Leidsche zwem vereeniging de Zijl, dat van de zijde dier vereenigin- gen pogingen werden aangewend om te komen tot de stichting van een overdekte zwem- en kuipbadinrich ting. Die inrichting zou wellicht te vens kunnen voorzien in een moge lijk tekort aan badgelegenheid in Lei den en een afzonderlijk badhuis .over bodig maken. Een' en ander is nog in onderzoek. B. en W. zullen later met voorstel len bij •den raad komen. Da commissie voor het marktwezen. Bij de behandeling van de begroo ting vóór het jaar 1926 diende het lid van den raad, de heer Groeneveld een motie in, ertoe strekkende, dat B. en W. zoodanige maatregelen zou nemen dat de taak van de commissie voor het marktwezen tot den havendienst werd uitgebreid. Deze motie werd in de zitting van 9 December 1925 met 18 tegen 10 stemmen aangenomen. Hoewel B. en W. deze uitbreiding niet noodig achten, hebben zij toch tegen de uitvoering van deze motie geen overwegend bezwaar. In verband hiermee zenden B. en W. den raad thans ter goedkeuring tóe een verordening, regelende de sa menstelling en den werkkring van de commissie voor den markt- en haven dienst. Tentoonstelling Avondteekenschool. In het gebouw van den R.K. Volks bond aan het Steenschuur werd gis teravond de tentoonstelling geopend van teekeningen enz. in het afgeloo- pen cursusjaar door de leerlingen der Avondteekenschool vervaardigd. Aan wezig waren behalve het bestuur, de directeur, de leeraren, leerlingen en ouders, de burgemeester, Jhr. de Gij- selaar, de geestelijk'adviseur, pater A. J. M. v. d. Donk, de directeur van den gem. dienst v. Sociale zaken, de heer P. C. G. A. Wij'kmans en eenige gees telijken. De voorzitter der afdeeling Leiden, van den R.K. Volksbond, de beer H. J. Nijhuis, hield een openingsrede, waarin hij eerst de aanwezigen en in het bijzonder de autoriteiten verwel komde om vervolgens een overzicht te geven van bet nu afgesloten cursus jaar. Hierbij memoreerde spr. het been gaan van den heer J. H. v. Kimme- naede, die precies 6 jaren (19191925) als leeraar in het rechtlijnig en bouw kundig vakteekenen aan de school verbonden was, en het optreden van den heer H. J. Barentsen, die in zijn plaats werd benoemd. Mochten wij vanaf 1 Oct. 1922 tot 1 Oct. 1925 profile eren van de geheel be langeloos bewezen diensten als assis tent-leeraar by het Werktuigkundig vakteekenen, van opzen oud-leerling, den heer J. C. Roelandse. dezen aige- loopen cursus, toch kan deze zich daarvoor door zijn eigen werkzaamhe den en studie verhinderd', niet meer beschikbaar stellen. Ter verkrijging van de grootst mo gelijke eenheid in de vakken Vorm leer. Rechtlijnig Teekenen, Projectie teek enen en Bouwkundig Vakteeke nen, werd met ingang van 1 Oct. 1925 als hoofdleeraar (buiten bezwaar van de schoolfinanciën) in die vakken be noemd de leeraar O. 8. deHaan, Gewone edvertentiSn per regel 227» oent Inge zondes Mededeelingen, dobbel Uriel Bij contract, belangrijke redactie. Kleine adrertentiCn bij roornitbetaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Binnenland. Afschaffing van het verplichte pas- visum in Portugal, Groote brand in Rotterdam. Buitenland. De Belgische regeering deelt mede, dat de taak van financieel horstel vol tooid is. Een blief van Gook aan Churchill, die een voldoenden grondslag voor on derhandelingen vormt. Dnltschlands opneming in den Vol- kenbnod is vastgesteld op Vrijdag 18 September. Noodlottige mijnontploffing in Ókfo- hama. Maandag, 14 December bezocht de Inspecteur van het Nijverheidsonder wijs, de Hoogedelgestrenge heer G. A. Groote Haan, de school en woonde hij eenige uren met zeer veel belangstel ling, de leerlingen vragen stellende, de verschillende lessen bij, terwijl on der meer nog het bestuur en de gees telijke adviseur der St. Jozefseezellen- vereeniging te dezer stede op 25 Fe bruari een gedeelte van de lessen bij woonden. De gestadige toename van het leer lingenaantal. vooral in de hoogere klassen, gebrek aan leerlokalen en de overtuiging, dat het aantal lesuren aan elke klasse onder geen voorwaar de verminderd kon worden, waren oorzaak, dat het personeel zich ge noodzaakt zag den vrijen- Zaterdag middag aan de school te geven. Gedu rende den geheelen cursus is er die middagen van half drie tot half zes les gegeven. Meer er meer doet de be hoefte aan een andere school, een met meer leslokalen, afzonderlijke geleden head voor den Directeur, b^fer com fort enz. enz. zich gevoelen en gehoopt wordt, dat de tijd niet ver meer is, dat hieraan kan worden tegemoet ge komen, waarvoor de zoo noodige me dewerking van autoriteiten werd in geroepen. Evenais vorige jaren had men ook thans 'weder te kampen met te veel onwettig verzuim van leerlingen, ter wijl van sommige ouders of voogden de vereischte medewerking tot we ring daarvan geheel ontbrak. Als lichtpuntje hierop zij medege deeld, dat er ook waren, die geen en kele les missen, ja zelfs een, en nog wel een buitenleerling, die in drie achtereenvolgende jaren, alle slecht weder trotseerende, geen enkele les' had verzuimd. Ondanks het te kleine aantal aan de school verbonden leeraren, mocht het den Directeur gelukken met de overige leeraren de lessen zonder stoornis van eenige beteekenis te doen doorgaan. Met het oog op de van Overheids wege opgelegde bezuiniging, heeft men gemeend, het uitreiken van „Eervolie vermeldingen" te moeten nalaten, te meer nog waar, in verband met de vorderingen, gemaakt in de theoreti sche vakken, meermalen een juiste beoordeeling daarvoor, zeer moeilijk was. Negen leerlingen komen in aan merking voor het eindgetuigschrift, voorgeschreven in art. 29 der Nijver- heidsonderwijswet. Een 'daarvan, de leerling E. P. Bakels. is inmiddels naar elders vertrokken en het diplo ma voor vakteekenen aan Timmerlie den, enz. Meetkunde is hem bij zijn vertrek door den Directeur tér band, gesteld. Op initiatief van twee der andere leerlingen, C. M. Middelkoop en D. van Leeuwen, werd met toestemming van den directeur onder de' jongens en het personeel in Januari een inzame ling in gesloten bussen gehouden ten bate van de slachtoffers der ramp, welke ons land beeft getroffen door den jongstenwatersnood. Deie col lecte heeft opgebracht f52.50 en is door hen afgedragen aan den Secre taris en Penningmeester van het Wa tersnood Comité te Leiden. Hulde aan beide initiatiefnemers en dank aan al le gever» l Wat bet leerlingenaantal betreft, werd medegedeeld, dat dit bedroeg 223, waarvan 118 tot den Roomsch- K&tbotteken en 110 tot een niet-Jtoom- sehen godsdienst behoorden. 80 leert Inge n woonden in de buiten gemeenten. In den loop van den cur sus verheten leerlingen om verschil lende redenen de school, waarbij er' helaas 2 waren, die wegens wanorde- ij I.. godrag door den directeur bet vol .oii van dsesA corso» moeet wor- ui ontzegd. l et aantal lmltngsii bedroeg dus op 31 Maart nog 218. -Kr zün dris cerate, drie twierts. vier

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1