NIEUWE LEIDSCHE
COURANT VAN MAANDAG
30 AUGUSTUS 1926
TWEEDE BLAD.
ZEGGE».
De machtige arm van Braat.
Het orgaan van den Plattelanders
hond komt nog eens terug op de kwes
tie der Eerste Kamerverkiezing in
Zuid-Holland en de rol, daarbij ge
speeld door den heer Braat.
Wij vernemen thans, schrijft de
„Maasbode", dat de houding van de
zen grootmogende eigenlijk zou zijn
ingegeven door ontstemdheid over het
leit, dat van rechts destijds de verkie
zing van den sociaal-democraat Scha
per tot „Provinciaal ministér" is be
vorderd. De steun, thans door d%n heer
Braat den Vrijheidsbond geboden, was
dan ook bedoeld als „strafmaatregel"
'en niet het gevolg van „handelscon
necties" met den Vrijheidsbond.
Immers indien het feit zich had
voorgedaan, dat Prof. Diepenhorst
hier in Zuid-Iiplland een plaats op de
lijst van zijn partij had gekregen en
de plaats van genoemden Professor
twijfelachtig zou zijn, had onze leider
den strafmaatregel niet toegepast om
hem terwille van de domme en val-
sche politiek van zijn Provinciale Par-
tijgenooten niet te laten vallen.
Niettegenstaande dit alles tracht de
rechtsche pers Braat te blameeren, en
wijst op mogelijke handelsconnecties
tusschen Braat, Plattelandersbond en
den Vrijheidsbond.
Om ook hierop het noodige licht te
doen schijnen moet ik U verwijzen
naar de kieswet. De Vrijheidsbond
was de eenige aangewezen partij waar
de afgenomen zetel van rechts, ge
plaatst kon worden,, wilde deze ver-
kiezings-manoeuvre gelukken.
Na een nauwkeurige berekening
was dit gebleken, dus was Braat alleen
op die partij aangewezen.
Onze leider, bewust van zijn macht,
liet ook den Vrijheidsbond een bitte
ren pil slikken ,daar deze ook niets
anders verdiende, want wat heeft hun
groote pers tegenover den Plattelan
dersbond gedaan? Braat en zijn vol
gelingen uitgejouwd, zelfs soms per
soonlijk beleedigd.
Daarom werd de eisch gesteld, dat
zij iemand, die zelfs uit een andere
provincie kwam, No. 2 op hun lijst
zouden plaatsen, anders zou Braat in-
plaats van mee, tegenstemmen.
Zoo ziet men dus, dat het in geen ge
val is, als de rechtsche bladen melden
n.l. alleen om den Vrijheidsbond te
steunen. Ook van 'n wederzijdsche be
lofte is in 't geheel geen sprake. Het
is alleen een doelmatig gebruik ma
ken van macht, om den grooteren
partijen te doen gevoelen, dat zij reke
ning moeten houden met de kleinere
partijen.
Oud-minister Golijn.
Van vacantie teruggekeerd heeft
den politieken hoofdredacteur van
het „Vaderland" goedgedacht het be
sluit van den heer Colijn, om voorloo-
pig niet de Tweede maar de Eerste
Kamer als zijn domiccilie in de actieve
politiek te kiezen, aan een nadere be
schouwing te onderwerpen.
Het behoeft niet te verwonderen
dat zijn kennersoog in het politieke
gemoed van zijn tegenstander ook
ditmaal overwegingen en di'ijfveereü
heeft meenen te ontdekken, die slechts
de strekking kunnen hebben het ka
rakter van den betrokkene voor de le
zers van het liberale( orgaan in nóg on
gunstiger licht te plaatsen dan de
vrijheids- en socialistenbent er in broe
derlijke eensgezindheid reeds in zoo
overvloedige mate op liet vallen.
Wie in politicis dagelnks zelf op al
lerlei zijpaden verkeert komt er toe
ook van zijn tegenstander te veronder
stellen, dat hij in bepaalde gevallen
den koninklijken weg zal verlaten, om
zijn min edel politiek bedrijf aan het
oog der voorbijgangers te kunnen ont
trekken.
De heer Colijn, fantaseert de heer
Roodhuizen, gaat naar de Eerste Ka
mer om zich te onttrekken aan de
moeilijkheid het defensie-program van
het kabinet-De Geer te helpen verdedi
gen. Daartoe is hij eigenlijk verplicht,
maar hij vermindert dan de kansen
dat het Kabinet op defensieaangele
genheden om hals wordt gebracht.
Zóó vat de „Standaard" de sinistere
vermoedens van dezen „vriend" samen
Het blad haast zich echter er aan
toe te voegen, dat het niet moeilijk
zou zijn om op grond van de feiten tot
een precies tegenovergestelde conclu
sie te komen en het gaan naar de Eer
ste Kamer van den heer Colijn te ver
klaren uit de begeerte om, in de gege
ven omstandigheden buiten mogelijke
politieke conflicten te blijven, die liet
leven van het Kabinet zouden kunnen
bedreigen.
Zooveel weten wij, vervolgt het'
blad, althans wel van de meening van
den heer Colijn, dat deze den tijd voor
het weder optreden van een coalitie-
Kabinet nog bij lange niet gekomen
acht.
Of dat in 1929 reeds zal kunnen, kan
niemand vooruit zeggen, maar tegen
de waarschijnlijkheid daarvan 'pleit
meer, dan er vóór. In? elk géval zou
ontijdige afbreking van den levens
duur van dit Kabinet de politieke ver
warring slechts vergrooten. Het blijve
daaróm rustig voortarbeiden. Dat is
de wensch van ons blad en we gissen
niet mis als we zeggen, dat dit met het
inzicht van den heer Colijn overeen
stemt.
En dah wordt »ook verklaarbaar
waarom de leider onzer partij voors
hands de politiek rustiger atmosfeer
van de Eerste Kamer verkiest boven
die van de Tweede, waar men meer
dan in de Eerste voor de noodzakelijk
heid komt te staan om zich in den
strijd te mengen ende politieke
gevolgen er van te aanvaarden
Het is beter dat de A.-R. partij ove
rigens haar plicht doend en voor hare
inzichten pleitend, zich voorshands
niet naar voren dringt en rustig haar
tijd afwacht.
In die opvatting moet naar wij mee
nen, de oorzaak worden gezocht, waar
om de heer Colijn geen gebruik heeft
gemaakt van het aanbod van den heer
Van den Heuvel om een zetel voor de
Tweede Kamer vrij te maken, en waar
om hij wél de gelegenheid benutte om
naar de Eerste Kamer te gaan, toen
Dr. Franssen daarvoor den weg effende
KERK EN SCHOOL.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Sehoonrewoerd, J. Dui
ven te .Opeinde-Nijega en G. Veenen
daal 'te Amerongen.
Beroepen: Te Genemuiden, F. Dres
gelhuis, cand. te Winschoten.
Bedankri Voor Warffum, H. v. d.
Zanden te
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Maassluis, J. P. Met
ering te Nieuwpoort. en J. W. Polman
te Almelo.
Beroepen: Te Haarlem, L. de Brui
ne te Zwolle.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Beroepen: Te Oude-Bildtzijl, L.
Knipscheer, cand. te Knollendam.
Ds. P. H. van Eijk.-
De familie van Eqck (Ds. van Eijck
is miss. pred. der Geref. Kerk van
Delft voor Solo) was voor eenigen tijd
naar Malang met koeler klimaat ïpr-
itrokken.
Mevr. v. EJjck is daar weer geheel
iop krachten gekomen. Ds. van Erjck
heeft ,er onder leiding van Dr. Krae-
mer van het Ned. Bijbelgenootschap
ijverig .in het Javaansch gestudeerd.
H(j is daarmee zoover gevorderd, dit
hjj op Zondag 27 Juni voor het eerst
in Pengging openljjk in de bediening
van het Evangelie kon optreden.
Hij heeft er gepredikt, Doop en A-
vondmaal bediend.
Op Zondag 4 Juli heeft hij voor het
eerst in Solo 'voor heel de -iavaansche
Gemeente gepreekt. Hiermede is nu
zijn arbeid in eigenlijken zin begonnen.
Be kerkelijke kwestie te Naarden.
Zaterdag heeft een vergadering plaats
gehad van den kerkeraaa van Naarden,
waarbij Ds. Kromsigt en Ds. Ekering
voorzitter en secretaris van hei classi-
kaal bestuur te Amsterdam, tegenwoor
dig waren.
Het resultaat van deze bespreking is,
naar wij vernemen, geweest, dat een vei
zoek !ïot den kerkeraad gericht zal
worden, om het salaris van Ds. Drij
ver te brengen op gelijke hoogte van
dat van Ds. Porgek>.
De komende Synode.
Een belangrijk deel van de taak der
Synode der Geref. Kerken zal zijn het
onderzoek der gravamina.
Prof. Grosheide acht het noodig, nog
eens duidelijk uiteen te zetten, wat het
karakter is van een gravamen. Reeds
eerder schreef hij daarover, maar, om
dat op dit punt allerlei misverstand be
staat en het aan sommigen nog altijd
schijnt te ontgaan, welke de verhouding
is van de Synode tot een bij haar in
gediend gravamen tegen een of meer
van liakr eigen uitspraken, licht Prof.
Grosheide nog eens aeze zaak ten over
vloede aldus toe:
Men heeft gezegd, hoe is nu nog een
gravamen mogelijk, de Synode neeft
immers gezegd, dat wie anders dan zij
oordeelt over de bekende bijzonderhe
den van Gen. 2 en 3, in strijd komt
met het door onze Kerken beleden ge
zag der Heilige Schrift.
Het antwoord is heel eenvoudig. Geen
Synode mag zichzelf uitgeven voor on
feilbaar. Ze moet altijd de mogelijkheid
stellen, dat ze heeft gedwaald en daar
om aan alle leden der gemeente het
recht geven om bezwaren te maken
tegen hetgeen ze uitsprak.
Maai- indien het uitspraken betreft
van dogmatischen aard, d.w.z. uitspra
ken, waarin de Synode vastlegde, wat
naai' haar inzicht dcor de Schrift ge
leerd wordt, dan is ook geen gravamen
toelaatbaar, of bet moet zich gronden
.op de Heilige Schrift. Ieder kan bij de
Synode komen met bezwaren, maar dan
moet hij op grond van Gods Woord
aanwijzen, waarin de Synode naar zijn
oordeel dwaalde.
Zulk een bezwaar moet dan weer dooi
de Synode beoordeeld worden. Men zeg
ge met, dat ze eigenlijk rechter in eigen
zaak is. We boorden dit al in dezen
vorm uitdrukken: wat geeft bet me, of
ik me tot de Synode Wend, die zich
heeft uitgesproken.
Zoo staat het niet.
De synode en zij, die bezwaren heb
ben tegen haar uitspraken, staan niet
op één lijn. De Synode is hei van God
geroepen lichaam om zulke uitspraken
te doen, daarom heeft ook zij de be
zwaren te beoordeelen.
Dit zai dan nu ook ue eerste zaak
zijn van tie opnieuw vergaderde Synode.
Zg zal hebben na te 'gaan, wélke bezwa
ren werden ingebracnt, en zal ze van
die bezwaren hebben uit te maken, oï
ze in elk opzicht geldig zijn, zoo dat de
Synode haai- uitspraken zoa moeten ver
anderen, of ze toelaatbaar zijn, of dat
ze moeten worden verworpen.
Strijd op twee Ironien.
Op den 'iheoiogischpn Schooldag in
de maand Juni te Kampen gehouden,
heeit Prof. Dr. T. Hoekstra o.m. ge
sproken over den strijd, die naar de
jongste geschiedenis onzer Kerken uit
wijst, komen gaat.
Het gaat in de komende worsteling
iom het Goddelijk gezag der Schrift.
Men wil langzaam aan. maar zeker zich
losmaken van den band aan het Woord
zoowel in de leer ais in het leven.
Aan den eenen kant dreigt het ge
vaar van het rationalisme, Men wil
dcor de ongeloovige wetenschap, d.i.
door de menschelijke rede laten uit
maken, wat in de Heilige Schrift waar
heid en van waarde is, en wat tot een
vroegere, minder verlichte periode be
hoort.
Eerst wordt door do rede, uie zijn
hult in het kleed van wetenschap, een
klein stukje van de Schrift weggerede
neerd en weggecritiseerd. Daar bljjtt
het niet bij. Va eene streng na de an
dere wordt losgemaakt, en ten slotte
staat men „vrijdat is bandeloos te
genover het woord.
De Heilige Schrift wordt beschouwd
als een menscheijjk boek, met mooie
uitingen van religieus voelen, maar ook
vol iouten.
Het rationalisme met zijn verstands-
criiiek is de vijand op het eene front
E11 .op het andere valt iie,t my sticisnie
ons aan, dat vroom spreek, en door zijn
zachte taal velen bekoort. „Het komt
op de uitwendige kennis niet aan, gij
moet het Woord Gods hebben in uw
hart." „Geloof aan de woordelijke in
spiratie der Schrift is letterknechterjj,
het komt er maar op aan, of ge inweih
dig verlicht zijt dcor den Geest Gods"..
Deze richting verlegt het zwaartepunt
van het uitwendige naar bet inwendige
van de Godsopenbaring in de Schrift,
naar de varliohting in het menschelqk
hart. Het is een richting die zich aan
sluit bij een machtige cultuurstrooming
in onzen tijd. Ln vele, ook wetenschap
pelijke en hc<^ cultureeie kringen, is
het gedaan met de heerschappij van het
intellect en wordt er alleen met het
gevoelsleven en een onmiddellijk schou
wen van de waarheid gerakend. Er
breekt een periode van namantiek, van
verstandaverduistering aan. Men zingt
weer hymnen aan den nacht in den
nacht. In kunst en wetepachap zijn som
migen, vooral in Duitschland en Neder
land, ten prooi aan mystieke verdwazing
.ook op godsdienstig gebied. En bier
is het 't meest gevaarlijke.
Het mysticisme, waarvan we de eer
ste vertegenwoordigers hier en daar
waarnemen, valt niet minder dan het
rationalisme ons Christelijk geloof aan.
Het mysticisme is warm, het rationa
lisme koud, maai- zoowel deze warme
als deze koude levensstroom is levens
gevaarlijk voor den Christen. Immers
zoowel bij het Rationalisme als bij het
Mysticisme raakt men zijn Bijbel hee-
lemaal kwijt.
Jeugdactie in Doitschiand.
De Bond van Alt Reformierte Jonge-
lingsvereenigingen in de Graafschap
Bentheim en Oost-Friesland hield
naar de Standaard meldt Woensdag
25 Augustus 1.1. een openbare samen
komst te Veldhausen.
Tot deze vergadering waren ook de
leden der reeds opgerichte aeisjesver-
eenigingen genoodigd.
Een overweldigende massa jongelin
gen en meisjes vulde het ruime en
Irissohe Kerkgebouw der Geref. Gem.
van .Veldhaus n. Ook vele puderen wa
ren opgekomen. Een aantal moest bui-
ten blijven luisteren.
De samenkomst werd door den voor
zitter van den Bond, Ds. Mensink van
Nordhorn, geopend.
Allereerst voerde het woord Mevr.
A. Knoppers-Valkenier van Amsterdam
die een opwekkend woord tot de meis
jes sprak en tegenover de levensmoe
heid en levensmatheid der jongeren van
onze dagen, de levenskracht en levens
blijheid van onze Geref. meisjes stelde.
Daarna was het woord aan Ds. R
A. Knoppers, die meer speciaal zich
tot de jongelingen richtte en opwekte
het oude, beproefde vast te houden,
maar ook de tijden, waarin God ons
plaatst, te verstaan.
Na de samenkomst werd te Veld
hausen een Geref. meisjesvereeniging
-opgericht, waartoe 30 meisjes als lid
toetraden.
In de graafschap Bentheim en Oost-
Friesland mag het Geref. leven noc
bloeien. En wat het meest moedgevend
voor de toekomst is: onder de.jongeren
is een blij leven vcor de studie en het
onderzoeken van de Geref. beginselen
Toelatingsexamen.
Voor het toelatingsexamen aan de
Theologische School van de Chr. Geref.
Kerk te Apeldoorn, zijn geslaagd de
heeren Kraan te Veenendaal, M. W..
Nieuwenhuijzo te Vlissingen en A. Zij-
lema te Bedum.
BINNENLAND.
Da luchtdienst cp Parijs opgeheven.
De directeur-generaal der Posterij
en en Telegrafie maakt 'bekend, dat
met ingang van 1 September a.s. de
lste luchtdienst op Parijs wordt op
geheven. Dientengevolge vervalt de
gelegenheid om des Donderdags om
de dagen brieven en briefkaarten
voor Ned.-Indië per vliegtuig tot Pa
rijs en verder per trein te verzenden
in aansluiting op het des Vriidags om
de 14 dagen van Marseille afvarende
stoomschip van de Rotterdamsche
Lloyd.
De tijdstippen van vertrek en aan
komst van den tweeden luchtdienst
op Engeland worden -van genoemden
datum af één uur vervroegd (vertrek
van Amsterdam Schiphol 3 n.m. van
Rotterdam Waalhaven 3.45 n.m. aan-'
komst te Londen Croydon 6,30 n.m.)
De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie maakt bekend, dat in t
verkeer met de Dominicaanaehe Re
publiek, Egypte en Finland met in
gang van 1 Sept. 1926 hei internatio
naal drukwer;kpo«, hier te lande ver
laagd wcwdt tót oent per 50 gram
voor:
a. nieuwsbladen en tijdschriften,
welke rechtstreeks door de uitgevers
worden verzonden:
b. ingenaaide of ingebonden boeken,
•met uitsluiting van alle bekendma
kingen en reclamegeschrlften
c. letterkundige en wetenschappe
lijke uitgaven, welke wetenschappe
lijke instellingen elkander toezenden.
In het verkeer met de Zuid-Afri
kaan sche Unie bedraagt met ingang
van genoemden datum het drukwerk-
port hier te lande eveneens 2 cent per
50 gram, dooh uitsluitend voor de sub
a hiervoren bedoelde stukken.
Inbraak in het Kon, Paleis.
Bij nader onderzoek is gebleken dat
de inbreker, die in den nacht van Don
derdag op Vrijdag het Koninklijk Pa
leis te Amsterdam voor zijn operaties
uitkoos, met een z.g. „steekbeitel" een
der' paneelen van een achterdeur be
werkt heeft, en zich o.p die wijze toe
gang heeft verschaft. De blikken trom
mei waarin de uniformen van jhr. Six
waren geborgen, was op slot, doch d#
sluiting is door den ongenooden gast
verbroken. De politie zoekt verband
tusschen dit geval en andere, waarbij
de daders het eveneens hadden voor
zien op huizen waarvoor, om herstel
lingsdoeleinden, schuttingen waren
geplaatst.
Het stoomschip Winterswijk in
veiligheid.
De directie van de firma Erhardt
en Dekkers deelt mede, dat zij een
draadloos bericht van den kapitein
van het stoomschip Winterswijk heeft
ontvangen, meldend, dat het schip
zich gisterochtend op 700 mijl ten Oos
ten van Kaap Race 'bevond. Tevens
deelde hij mede, dat bij ongeluk ten
Zuiden van Ierland .twee reddingsboei
en zijn verloren gegaan. Het stoom
schip is op weg van Plymouth naar
Hampton Roads.
Reclasseeringskoionie op Sambeek.
Het vroegere terrein van het Radio
station is voor den tijd van drie jaren
met recht van aankoop gehuurd door
de R.K. Reclasseeringsvereeniging
die voornemens is daar een kolonie
te stichten.
Militair recht
De waarnemende brigade-comman
dant te Venlo, luit-kolonel Meys,
heeft per dienstorder aan de comman
danten verzocht, het tot hun onder
deel behoorend personeel met nadruk
te wijzen op den inhoud van artikel
19 van het Reglement, zulks omdat
het den laatsten tijd herhaaldelijk is
voorgekomen, dat aangelegenheden
den militairen dienst betreffende in
de dagbladen zijn gepubliceerd, zon
der dat daartoe door de bevoegde au
toriteiten toestemming was verleend.
Het vinden van die reddingsboeien
behoeft dus geen ongerustheid te ba
ren.
WENKEN VOOR VEILIGHEID TN
VOLKSGEZONDHEID.
Voorkomen van verontreiniging ven
drinkwater.
Laat nooit aan een tapkraan der
waterleiding verbonden slang of an
derszins uitmonden in gevulde vatrn,
kuipen of bakker, tbijv. in een bad
kuip, handwasebbakje, spoelbak voor
ioiografische doeleinden, spoelbak in
koffiehuizen, enz.) Bij drukvorm inde-
ring of afsluiting van de waterleiding
kan' het verontreinigde water andei's
onder bepaalde omstandigheden in de
leiding worden gezogen, waardoor een
ernstige verontreiniging van het lei
dingwater kan ontstaan.
Veeren kussens een gevaar.
Moeders, wil dit terdege leeren.
Gevaarlijk voor uw kleine is een kus
sen met veeren.
Wilt ge den zuigeling voor leed be
waren,
Laat hem slapen op een dun kussen
met varen.
GEZONDHEI D^AAD.
FEUILLETON.
Uit spannende dagen
63)
(Een Vlaamsch verhaal).
Het was diens-volgens te denken,
dat de Generaal zou weigeren, de
wraakzuchtige bede van Karei uit „de
Leeuw" en van zijn gezellen in te wil
ligen.
Maar de beschuldigingen, tegen Si
mon-Brutus ingebracht, waren ten
uiterste bezwarend; daarbij, hij was
Belg, Brabander en Kempenaar: op
zijn eigene dorpsgenooten had hij de
moorddadigste vervolging gepleegd,
den leeraar gevangen, de kerk onthei
ligd en geplunderd.... Maar nog he
viger sprak tegen hem de tergende
grimlach, die op zijn gelaat bleef zwe
ven. zelfs terwijl de Generaal' hem
zijn onvaderlandsch gedrag verweet.
Eenige Stafoversten vormden zich
oogenblikkelijk tot krijgsraad, en Si
mon-Brutus werd bij uitzondering tot
den kogel verwezen. Twee uren tijds
werden hem vergund om zich tot den
dood te bereiden.
Men had hem onmiddellijk in een
bijzonder gebouw opgesloten en de
zelfde mannen hem tot wacht gege
ven, die na -het verloopen der twee
vergunde uren op de opene plaats
achter zijn gevangenis hem door den
kop zouden schieten.
Terwijl de arme brouwer voor Bru
no's voeten om genade smeekte, zat
Simon-Brutus in zijn kerker op den
kant eener houten brits. Men kon op
zijn gelaat noch angst, noch benauwd
held leizen; alleenlijk scheen de over
weging des aanstaanden doods hem
in ernstige gepeinzen te hebben ge
dompeld. Hij hield den beweegloozen
blik in de ruimte gericht en schudde
bijwijlen spijtig het hoofd.
Na een meer zichtbare aandoening
ontstonden na-uwelijks vatbare klan
ken uit zijn borst. Het waren eigen
lijk geen woorden, die zijn mond ont
vielen; niets dan gedachten, die een
duidelijken vorm aannamen en, zon
der dat hij het zelf wist, in stil ge
murmel rondom zijn lippen zweefden:
„De hatelijke Brigands, nu hebben
•ze imij! Hoe huilden de tijgers om
mijn bloed, hoe gloeiden hun oogen
bij het gezicht hunner prooi! Al-zoo,
ibet is gedaan met Simon-Brutus; zijn
draad is afgesponnen.. Sterven? het
is het schoonste gedeelte des levens
niet. Voor de bijgeloovige dwepers
moet de dood minder bitter zijn: mén
heeft hun wijsgemaakt, dat na deze
wereld er nog iets zal zijn. Voor mij
is de kogel het allerlaatste: de ver
nietiging!.. Kom, kom, wat kan die
overweging mij baten? Is er geen
goed meer, er zal geen kwaad meer
zijn. En dan, waarover zou ik kla
gen? De guillotine geeft tienmaal ha
ren bloedigen muil geopend om mij te
verslinden en telkens heeft het lol
mij gespaard, terwijl duizend -ande-
jen edeler, moediger, verstandiger
dan ik in den onverzadelijken
bloedkolk zijn verzonkenNu is het
gedaan nochtans, voor goed gedaan.
Al de droomen van verheffing, van
grootschheid, van roem, het waren
droomen., Ikfdroomde, om eindelijk
te ontwaken in het eindelooze Niet!
Maar wat ik heb helpen stichten,
dit evenwel zal niet verloren gaan:
de Fran sche Republiek, de ontslaving
der menschheid, de vrijheid, het liclit
de rede, dit alles zal voortduren;
en misschien zal mijn naam na mijn
dood somwijlen nog met eerbied wor
den genoemd.. IJdelheid! Wat geeft
het den vernietigde, dat men zich zij
ner herinnert? En niettemin, deze
gedachte is troostend en zoet.. Er is
dus in de menschelijke ziel een in
geboren strekking om voort te leven
na den dood? En zoo die geheime
zucht eens waarheid was? Zoo er in
derdaad iets onverdelgbaars, dat wij
niet begrijpen, in ons leefde?"
Deze laatste overweging scheen een'
reeks aangrijpende denkbeelden in
zijn. geest te doen ontstaan. Hij hield
den beweeg 1 oozen blik ten gronde ge
richt en suisde weder na een wijl:
„O, wat is hij schrikkelijk, de don
kere afgrond, dien men eeuwigheid
noemt! Dit zou dus het einde van den
mensch zijn: sterven en vergaan als
het redeloos gedierte, als een hond?
Waarom is hem dan evenals den
hond het besef van die eindelooze ver
nietiging niet ontnomen? 'Waarom,
zoo hij toch vernietig-1 worden,
licm de zucht naai* onsterfelijkheid in
den boezem gestort?.. -Het is mis
schien de onbegrepen e vrucht onzer
eerste opvoeding, het gevolg der dom
heden, die men ons beeft wijsgemaakt
maar de menschelijke natuur werpt
zich op tegen de gedachte, dat alles
met den dood des lichaams in ons
zou zijn vernietigd. Alle volkeren, de
wilden zelfs, hopen op een beter leven
O, vreeselijk raadsel!"
Simon-Brutus zette nog een wijl de
ze overweging voort. Zijn ziel was
•zichtbaar in strijd met zijn ongeloo
vige grondbeginsels, en poogde in zijn
geest het besef eener verdere toe
komst te doen ontstaan. Evenwel, hoe
dikwijls de gepeinzen des veroordeel
den hem tot dit denkbeeld terugvoer
den, zijn hoogmoed verdreef het tel
kenmaal.
Eindelijk schenen andere gedachten
hem door het hoofd te drijven. Hij
heraam met stille stem:
„Het is wonderbaar, hoe de nade
rende dood alles klaar en duidelijtf
ons voor de oogen toovert. Het is een
spiegel, waarin wij ons zeiven en al
wat wij haten of beminnen, kunnen
aanschouwen van de wieg tot aan het
graf! Mijn arme vader! Ik veroorzaak
te hem niets dan schaamte en ver
drieten hij, hij had zijn leven af
gestaan om mij gelukkig te zien. Zal
hij mijn dood beween en, of zal hij zich
verblijden in de vernietiging van hem
die zijn leven vergiftigd heeft? Ge-
noveva, u ook heb ik doen lijden, mijn
liefde was uw ongeluk.. Ah, ik heb
alles opgeofferd aan het groote werk.
Mijn noodlottige plicht, mijn diepe
overtuiging vond u allen te licht in
de schaal, om op te wegen tegen 6e
verlossing eener gansche wereld, te
gen de verheffing van een onterfd
menschdomMocht ik evenwel mijn
ouden vader nog eens aanschouwen,
hem omhelzen, hem zeggen, dat in den
grond mijns harten immer een innig
liefdegevoel voor hem benistte!
Hij wreef zich de hand over het
voorhoofd, om meer droeve gepeinzen
te verjagen. Na eenige oogenblikken
sprong hij recht en zeide met eenig9-
zins luide stem en bitter grimlachend
Simon, Salmon, zou de gedachte
des doods u tot een lafaard maken?
Gij. die honderdmaal uw leven den
kogel en de guillotine hebt aangebo
den zonder den minsten schroom, gij
zoudt nu plooien en bezwijken omdat
gij de volle wetenschap hebt, dat gij
straks sterven moet? Kom. kom, wat
geschied is, is geschied; wat het nood
lot beslist heeft, moet gebeuren. He
den of morgen, de dood moet ons toch
hebben.. Ik had liever op het slag
veld mijn einde gevonden: maar het
schijnt, dat ik een slecht nummer uit
de lotbus trok. Welnu geen zwakheid,
toonen wij nog aan de domme vijan
den der Fransche Republiek, dat Si
mon-Brutus kan sterven zooals hij
heeft geleefd: onverschrokken en spot
tend met den dood!.. Eens beproefd,
of de laatste pijp ook zou smaken.."
