CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN 7de JAARGANG DINSDAG 10 AUGUSTUS 192e NUMMER Ï8ÖS COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal i 2.50 Per week i 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiSa per regel 227» ©ent Ingezonden Mededeelingen, dobbel Uriel Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advert en tl £n bij vooruitbetaling van tan boogsta 30 woordan, woeden dege lijke geplaatat ad 40 oent Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. De Leidsche Kaasmarkt. Over dit onderwerp werden door „Veritas" in zijn brief van j.l. Zater dag enkele opmerkingen gemaakt, die naar ons bij informatie bleek, niet een geheel juisten indruk geven. Door den betrokken wethouder, zoo werd ons medegedeeld, is met deze ook naar zijne meening voor Leiden belangrijke zaak, de meest mogelijke spoed betracht. Reeds meer dan een jaar geleden werd met de Markt commissie en de bij bet marktwezen betrokken perso nen een vergadering gehouden, waar bij men algemeen van meerling was, dta de beste oplossing zou £jn de kaasmarkt te verplaatsen naar bet terrein van bet voormalige Invaliden huis. Deze opvatting werd. door B. en W. gedeeld, waraom dan ook plannen in dien geest werden voorbereid. Wordt het Invalidengebouw wegge broken, dan krijgt men bier een mooi en gemakkelijkste bereiken terrein, waar zeker plaats is voor een 250 wa gens. De bedoeling was bier tevens, over eenkomstig de eischen van den tijd, een electrische weeginrichting te plaatsen, zoodat de zaken vlug er. nauwkeurig konden worden afge werkt. Hiertegen werd echter van de zijde van belanghebbenden, die aan de ou- derwetsche, omslachtige en veel tijd kostende weeginrichting de voorkeur geven, bezwaar gemaakt. Zij zouden liever zien dat wel de markt werd verplaatst, maar dat de tegenwoordige wijze van wegen aan de Waag behou den bieef. Weer andere bezwaren kwamen van de zijce van de Kamer van Koophan del, die een plan aanbood dat prac- tisch tot groote vertraging zou moeten leiden. Dit rollege wilde n.l. in de toekomst de kaasmarkt onderbrengen bii de te stichten nieuwe veemarkt. Het kan echter nog jaren duren eer, plannen in de<ze richting hun beslag krijgen en daarom wenschte uien in afwachting daarvan, de kaasmarkt tijdelijk naar de bestaande veemarkt over te brengen. Met deze plannen kunnen B. en W. zich echter en gelukkig! niet ver eenigen, zoodat het wel zoo goed als zeker is, dat binnenkort voorstellen bij den Raad aanhangig zullen worden gemaakt, om de kaasmarkt te ver plaatsen naar het terrein van het voor raalige Invalidenhuis. Uit een en ander blijkt, dat het niet Juist is, dat B. en W. onnoodig met deze zaak zouden hebben getraineerd. En er is zeker reden om te verwach ten, dat hunne voorstellen, a]s ze straks aan de orde komen, door den Raad zullen worden aangenomen. Het plan van de Kamer van Koop handel kan niet anders dan tot groote vertraging leiden, tot groote schade van de markt. Ook schijnt het ons niet aanbeve lenswaardig, dat naar den wensch van sommige belanghebbenden,, do te genwoordige weeginrichting gehand haafd blijft. Deze wijze van wegen, hoe schilder achtig ook, past niet meer in onzen tijd. Zal de Kaasmarkt blijven bestaan niet alleen, maar ook tot meerderen bloei worden gebracht, dan is het noo- dig dat het wegén vlug en vlot ver loopt. De zaken kunnen nu oenlmaa! niet meer worden behandeld op de wijze, zooals dat eenige eeuweni geleden plaats vond. De nieuwe tijden stellen nieuwe eischen. En het doet ons genoegen, dat B. en W. daarvan overtuigd zijn en dat zij maatregelen wenschen te bevorderen om de Kaasmarkt aan de tegenwoor dige eischen te doen beantwoorden. V Nu de stapelgroenten? Niet lang geleden is onze bloembol- lenihandel op gevoelige wijze getroffen door het invoerverbod van Narcissen in Amerika. Als voorwendsel voor bet nemen van dezen voor onzen handel noodlot- tigen maatregel is toen genoemd het verspreiden van ziektekiemen. Daarna hebben we gekregen het ver bod van invoer van versch vleesch in Engeland. Weer werd als reden aangegeven het besnfettingsgevaar. En weer werd een belangrijke be drijfstak in ons land zwaar getroffen. De kans op opheffing van deze ver boden is zeer gering. Ging het hier inderdaad om het be smettingsgevaar te verminderen, dan zouden maatregelen genomen kunnen •worden. Maar dat is hier het eiereten niet. De bedoeling van Amerika en Enge land is geen andere dan eigen tuin bouw en veeteelt te bevorderen ten koste van de goedmoedige Hollanders, die op economisch gebied de weerloos- beid prediken en die wat andere lan den ook tegen ons ondernemen, ifi naam van den vrijhandel de grenizen wijd open houden. En daarom is de kans dat deze voor ons fnuikende maatregelen zullen wor den ingetrokken, zeer gering. Zelfs bestaat de mogelijkheid, dat meerdere belemmeringen zullen vol gen. Een deputatie van de Royal Agri cultural Society for Scotland heeft er reeds bij de Engelsche regeering op aangedrongen ook den invoer van sta- pelgroen'ten te stuiten. Tot nu toe zonder resultaat. Er zijn zoo luidde bet antwoord nog geen bewijzen dat groenten smetstof overbrengen. De bewijizen zijn er n o g niet. Maar wat niet is kan komen. De Sohotsche tuinbouwers zullen wel bun uiterste best doen om te be wijzen, dat ook groenten smetstof overbrengen. En dan is de zaak in orde. Dan wordt ook de invoer van stapel- groenten verboden. Maar wij houden onze grenizen open. Is het wonder dat men ons wel als de „Chineezen van Europa" heeft aan geduid? STADSNIEUWS. Rijksmuseum van Oudheden. Verschenen is het jaarverslag 1925 van den Directeur van het Rijksmu seum van Oudheden, Dr. J. H. Hol- werda. In dit verslag worden herdacht de administrateur der afd. K. W. van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Mr. M. I. Duparc en bet lid der beide Museumcommis sies, Prof. Dr. Jan Veth. Als straksbet Rijksmuseum van Oudbeden in zijn geheel zal zijn her opend, geordend naar geheel andere opvattingen, dan die, welke vroeger voorzaten, zal dit voor een niet gering deel aan laatstgenoemde te danken zijn. Het ontslag van Dr. P. A. Boeser had een open plaats doen ontstaan, welke feitelijk niet werd aangevuld. Echter werden de wetenschappelijke assistenten A. Remouchamps en. Dr. W. D. van Wijngaarden tot conserva tors benoemd, deze laatste nadat cu ratoren der Rijksuniversiteit hetzh uit bet fonds „Vollenhoven" in staat had den gesteld door een studiereis Egypte uit eigen aanschouwing te leeren ken nen. De installatie voor centrale ver warming in bet geheele gebouw kwam dit jaar gereed en werkt thans om. uitstekend tot behoud van de voor werpen van vergankelijken aard. De verdere inrichting van bet Mu seum maakte ook in het afgeloopen jaar groote vorderingen. Toch moest de opening der zalen van „Oud-Euro pa" nog blijven wachten. Gegronde hoop wordt uitgesproken, dat waar schijnlijk nog in 1926 het geheele Mu seum, wat zijn schifting en openstel ling betreft, gereed zal kunnen komen. De „gids" voor de Grieksche af dee- ling is in druk verschenen; die voor de Egyptische is persklaar, (is inmid dels ook verschenen. Red). Door verandering in bet Internat. Archiv. f. Ethnogr. enz. waarmede de Oudheidkundige Mededeelingen ge combineerd verschijnen, door voorge nomen wijzigingen in de Mededeelin gen van het Museum zelf en ten slotte door betreurenswaardige vertraging ter drukkerij is het Vie deel van het tijdschrift nog niet afgedrukt. De be doelde wijziging bestaat hierin, dat bet voortaan zal worden gesplitst, waarvan het eerste, meer gericht tot het publiek, vooral kortere- mededee lingen bevatten zal en belangrijke aan winsten of meer actueele onderwerpen zal behandelen, terwijl het tweede deel, gelijk tot dusver, voor grootere wetenschappelijke opstellen bestemd blijft. Waar voor eeni paar jaar van de zij de van het onderwijs zoo sterk op het verkrijgbaar stellen van afgietsels werd aangedrongen, zoodat de Minis ter daarvoor een speciale regeling meende te moeten treffen, blijkt het een teleurstelling, dat thans van deze gelegenheid nog zoo weinig wordt ge profiteerd. Slechts voor enkele parti culieren werden eenige afgietsels ge maakt. In de laatste weken van het jaar werd begonnen aan een groote collectie afgietsels van inscripties ten behoeve van het onderwijs aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Toch verschafte het vervaardigen van mo dellen en afgietsels voor eigen gebruik en voor locale Musea volop werk. In tfet voorjaar van 1925 werden we derom lezingen gehouden, die veel be langstelling trokken; 219 deelnemers lieten zich hiervoor inschrijven. In de Egyptische Afdeeling zijn geen aanwinsten te vermelden. Door den heer Kassen Oud te Purmerend werd een zeer mooie bronzen sperwer in tij delijk bruikleen gegeven. Voor de Klassieke Afdeeling was het afgeloopen jaar buitengewoon ge lukkig. In de eerste $aats wordt ver meld een prachtige aanwinst van een aantal, hoofdzakelijk archaische, kop pen van kalksteen, afkomstig uit Cy prus, die een welkome aanvulling wa ren voor de sculpturen-collectie, waar in het archaische tot dusver vrijwel ontbrak. Dank zij een vacantiereis van dr. iHiolwerda naar Zuid-Frankrijk wer den relaties aangeknoopt met een ban delaar uit bet Zuiden, die een belang rijke collectie Cyprische sculptuur en terra-cotta's aanbood, o.a. de mooie buste, welke thans in bet Museum is opgenomen. De aankoop hiervan werd mogelijk gemaakt door een voorschot van de vereeniging „Rembrandt." Een buitengewoon interessante col lectie op bet gebied der Romeisnche ceramiek kon dr. Holwerda zelf te Mar seille voor geringen prijs aanknopen, n.l. een groot aantal stukken van vor men van terra sigillata uit de fabriek van Leroux. Bij denzelfden bandelaar werd nog een merkwaardige verzameling bron zen aangekocht: fibulae en broches, vele met email versierd, meest van Romeinsche, eenige echter van Bour gondische afkomst, waaronder een zeer belangrijke bronzen gesp met ei genaardige primitieve versieringen. Wat de vondsten uit eigen land be treft, wordt in de eerste plaats gewag gemaakt van de zeer mooie en bijzon der interessante bronsvondst van Nieuw Weerdinge, een groote bals- ring, twee armringen en éen halssnoer van barnsteen. Den eigenaar van bet terrein, waarop de vondst plaats bad, den heer J. Hadders Rzn. te Emmen wordt bijzonder dank gebracht. Uit dezelfde buurt, het veen van Nieuw Weerdinge. werden verder ook een paar mooie bronzen speerpunten, een steenen bij! en eenige urnen van de vinders aangekocht. De heer Hielkema te Avereest zond een uitvoerige zeer interessante mede deling betreffende een onderzoek door hem en eenige vrienden verricht in verschillende grafheuvels in de buurt van Zuidwolde. In de buurt van Eibergen werd een aantal urnen gevonden, welke door de goede zorgen der zeer actieve bestuur ders der Twentsche Oudheidkamer voor ondergang werden behoed. Toen bleek, dat bet bestuur van bei Ge meentemuseum te Zutpben op deze vondst, als zijnde uit de Graafschap afkomstig, prijs stelde, werden de be stuurders voornoemd onmiddellijk be reid gevonden de voorwerpen af te staan. Betreurd wordt, dat ter wille van de goede samenwerking men te Zut pben de zeer correcte handelingen van genoemde lieeren en de hulp door bet Rijksmuseum te Leiden verleend, niet beter beeft weten te apprecieeren. Te Worth Rbeden bad dr. Holwerda een conferentie met eenige heeren die tot de oprichting van een plaatselyk museum, in hetwelk ook de oudheid kunde van de streek zou zijn vertegen woordigd, over wilden gaan. In Aalten werden eenige merkwaar dige vondsten gedaan. Een rijke vindplaats blijkt meer en meer de omtrek van Wycben te zijn, waar de Burgemeester Jhr. van Rij- ckevorsel en de heer Bloemen reels een aardige collectie op het Gemsen tehuis bijeen hebben gebracht. Aan den eigenaar van de belangrijk ste gronden aldaar, Jhr. Engelen van Pijlsweert te 's-Gravenhage is geadvi seerd om, zoo lang de begroeiing van het terrein in den tegenwoordigen toe stand verkeerde, van een opgraving, die slechts op groote schaal opgevat, werkelijke resultaten kon opleveren af te zien. Door Dr. Wiegersma te De urne wer den eenige voorwerpen nog op het vroeger uitgegraven urnenveld van Uden, evenals eenige urnen uit Deur ne afkomstig geschonken. Te Goirle kon de heer Remouchamps zijn, het vorig jaar verrichte onder zoek van het urnenveld aldaar nog op een paar detailpunten voltooier. Een belangrijke opgraving werd onder .■ei- ding van den beer Remouchamps in bet Gooi aangevangen. Op twee pun ten in de heide ten N. van Hilversum kon het onderzoek beginnen. Was op de eene plaats, waar blijkbaar voor vele jar-u een urnenveld geheel was uitgegraven, niet veel succes meer te beliaien, daartegenover stond, dat hij de z.g. „Zevenbergjes" een aantal bij zondei belangrüko heuvels uit de klok bek er periode waarin ook de oorspron kelijke grafbouw nog hoog9t merk waardige sporen had achtergelaten en die ook zelfs zeer bijzondere voorwer pen bleken te bevatten, kon worden onderzocht. Uit het Noordelijk deel van Lim burg is vooral te vermelden de vondst van een aantal Romeinsche fragmen ten op het terrein van de steenfabriek St. Joris te Beesel. Zeer belangrijk waren de werkzaam heden voor gemeenicshappelijke reke ning, tezamen met het Provinciaal Limburgsch Genootschap, in samen werking met dr. Goossens, te Maas tricht en dr. Bekers te Beek onderno men. Deze laatste had namelijk in de buurt van Stein, te zamen met den heer A. Janssen aldaar eenige ontdek kingen gedaan, welke nader zouden worden onderzocht. Een door hem ge vonden gracht, boven op een plateau aan de Ur. bleek te bebooren tot een iiiheemsche Germaan sche nederzet ting uit de eerste eeuwen vóór Chris tus, waarvan de omtrek en de vorm konden) worden vastgesteld. Dichter bij bet dorp bad dr. Beckers een Ro- meinsch gebouw gevonden, hetwelk door den heer Remouchamps kon wor den bloot gelegd en in kaart gebracht. Ook werden nog werkzaamheden verricht in' het Westland, bij Naald wijk, aan de Vliet onder Voorschoten en in de binnemduinen bij de „Ruige Hoek" bij Lisse. Verder in Vechten en in Valkenburg bij Leiden, terwijl te Voorburg bij den aanleg van het stratenplan op de plaats van de vesting Arentsburg nog vele fragmenten van Romeinsoh aar dewerk gevonden werden, gelijk dr. H. van meerdere zijde werd bericht. De boekerij vermeerderde met 131 nummers, waarvan 68 door aankoop, 63 door schenking en ruil werd ver kregen. De heer J. Breuer uit Luik heeft eenigen tijd in het museum gewerkt ter bestudeering van de vondsten uit den Bataveniburcht, waarvan hij een uitgave voorbereidt. Vrijkaarten voor museumbezoek of gebruik der bibliotheek werden aan 54 personen uitgereikt, jaarkaarten te gen betaling aan 6 personen. Aan 49 scholen werd vrije toegang verstrekt in totaal met 1120 leerlingen Het totaal bezoek bedroeg in 1925 10,851 personen. Gemeenterekenlng. Aan de door B. en W. aan den Raad aangeboden gemeenterekening zijn de volgende cijfers ontleend: GEWONE DIENST. Totaal ontvangsten f 8.129.909.04 Totaal uitgaven f 7.280.548.13 Batig slot gew. Dienst f 849.360 911a KAPIT AALDIENST. Totaal uitgaven f 7.975.125 18 Totaal ontvangsten f5.114.114.53 Y» Nadeelig slot van den. Kapitaal dienst f 2.861.010.04 K BEDRIJVEN. Winstsaldo Gasfabriek f 178.699.9514 Winstsaldo Electr. fabr. f 339.775.44 Y% Winstsaldo Endegeest f 88.425.0714 Winstsaldo Slachthuis 40.100.10 Verliessaldo Reinigings- en Ontsmettingsdienst f 225.356.3714 Verliessaldo Gem. Grondbedrijf f 28.484.46 gewone inkomsten en uitgaven. f 11.289.68 buitengew. inkomsten en uitagven. Leidsche Reddingsbrigade. Er schijnen nog altijd individuen rond te loppen, die zelfs van de meest onmisbare voorwerpen niet kunnen afblijven De reddingsbaak aan de Bethlehemshrug (Levendaal), zoo meldt ons de secretaris van de L. Red dingsbrigade, is thans voor de vijfde maal vernield, en niet bii het redden van drenkelingen. De haken van de bruggen bij de H. Kerkgracht (Ouder. Rijn) en van de Visohbrug zijn even eens stukgemaakt, terwijl van het kastje bii de Koningstraat (Maresin- gel) nooaeloos het ruitje is ingeslagen. „Patrlmonliun"-padvlnders. De padvindersclub vah „Patrimoni um" die gedurende 10 dagen in de buurt van Bussum kampeerde, hoopt vanavond ongeveer 7 uur weer te Lei den te arriveeren aan het gebouw „Pa triimonium" Hoogl. Kerkgracht. Uitbreiding van het tramnet ln deze omgeving? Naar wij van bevoegde zijde verne men, zal bet geëlectrificeerde gedeelte van de tramlijn LeidenHaarlem, tus sohen Haarlem en Heemstede binnen niet te langen tijd worden verlengd met het gedeelte HeemstedeHille- gom. Wat den aanleg betregt van een nieuwe tramlijn over de gemeente Warmond, waarover zich dagen geruchten verspreidden, vernemen wij uit de meest betouwbare bron dat daar- - da naaste tr-kornet geen Belangrijkste nieuws iD dit Hommer. Buitenland. De open brie! van Clémenceau aan president Coolidge. Het schnldenvraagttnk zal ln het Fransche parlement vóór de vacantia niet meer behandeld worden. Een Engelsche duikboot gezonken. sprake kan zijn en dat bij de betrok ken lichamen daaromtrent ook geen plannen zijn-gevormd. Eenigszins anders schijnt het te staan ten aanzien van de veelbespro ken doortrekking van de electr. tram lijn naar Alpben, waarvoor zich met njame de H.T.M. zou interesseerent omdat dit traject meer rendabel be looft te worden. Echter zijn de moei lijkheden waarop de uitvoering van 'n meer bescheiden plan nu reeds eenige jaren vastzit van dien aard, dat van uitbreiding dier plannen nog wei geen sprake zal zijn, althans wanneer deze moeten worden verwacht van de erven genoemde maatschappij, waarvan de organisatie nog pas een ingrijpende wijziging onderging. Het beste is, zich in den komkom mertijd met deze problemen maar niet bet hoofd te breken. De beer Ch. M. Kat alhier is ge slaagd voor het examen Fransch M.O. akte A. De heer A. J. Jansen Hendriks al hier slaagde voor het acte-examen Nij- verhei d s on d erwij s De dames M. C. S. UI jee en F. J. van Es alhier slaagden voor het vak examen van den telefoondienst. BINNENLAND. Nederl. Verbond van Ziekenkassen. De jaarlijksche vergadering van bet Nederlandsch Verbond van Ziekenkas sen (N.V.Z.) is Zaterdag te Utrecht ge houden, onder presidium van den heer H. Neuteboom, uit Den Haag. Afgevaardigden uit alle provinciën (behalve Limburg) waren aanwezig. De beer J. F. Kuyer (secretaris) bracht nu bet jaarverslag uit, waar aan wij het volgende ontleenen: Aangesloten zijn nu 388 kassen. Over 370 kassen gaat de berekening; hiervan hebben 304 of 80,2 pet. hun in- vulstaten opgezonden. De resteerende 19,8 pet. zijn naar bet verkregen ge middelde geschat. De bezittingen be droegen f 1,011,970 of f 15.69 per lid, de inkomsten f 839,586 of f 13.02 per lid, de uitgaven f740.060 of fll.48 per lid, het ziekengeld f 544.647. of f 8.44 per lid, het aantal ziektegevallen 17.605, het aantal ziektedagen 317,498 of per lid 4.92, het aantal leden 64.457, onder wie 5473 vrouwen. Uit deze cijfers blijkt, dat over het geheele aantal leden nog een aanmer kelijk batig saldo verkregen werd. Te weten f 99,526. De verslagen van den penningmees ter met een nadeelig slot van f 1841 (balans f4825), het financieele verslag van bet sanatorium fonds (ontv. en uitg. f 10.239), de winst- en verliesre kening van „zelfbeheer" (balanscijfer f990) en begrooting 1926 (ontv. en uitg. f6800) werden na toelichting goedgekeurd. De heer A. Visser te N.-Niedorp werd als bestuurslid herkozen. De ver kiezing van een penningmeester voor den heer R. van Wijk, die bedankte wegens a.s. vertrek naar Delft, werd voorloopig uitgesteld, ten einde in Den Haag een opvolger te krijgen. Den beer van Wijk werd hulde ge bracht voor de bewezen diensten en door den prov. bond van Zuid-Holland werd hem een bloemenhulde gebracht» De ontwerp-statuten en huishou le lijk reglement werden nu behandeld. De Kon. goedkeuring zal worden ge vraagd. De heer J. W. Jagers (Prov. Bond Groningen)) zeide, dat met het oog op het behoud van de zelfstandigheid der ziekenkassen op federatieven grond slag een organisatie werd opgericht. Bij de reorganisatie-voorstellen wil men nu de provinciale zelfstandigheid doen verdwijnen. Daarmee gaat Gro ningen en ook Friesland niet accoord. Beide prov. bonden willen de zelf standigheid niet laten varen voor een h.i. duurdere centralisatie. Waar in Amsterdam verleden Jaar met 7 tegen 3 stemmen de (voorgestelde) nieuwe grondslag Is aanvaard, kan spr. mee- deelen, dat èn Friesland èn Groningen niet verder deel zullen Mijven maken va het N.VJE. Den voorritter spijt sulks. Hij hooRt, dat na dece vergadering de beide bon den nog nader zullen overleggen. Het bestuur cal utt vijf leden be staan plus een zoo groot aantal per sonen als er aangesloten provinciale bonden rite.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1