CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS 7d« JAARGANG VRIJDAG 23 JULI 1926 SUMMER 1880 COURANT ABONNEMENTSPRIJS' In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal I 2.50 Per week 1 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Oit nummer bestaat uit TWEE Blaiien. EERSTE BLAD. Coalitie-herstel. Er zullen weinig staatslieden en journalisten in ons land zijn, die zich zoo lang en zoo vaak met de coalitie hebben bezig gehouden als de heer Roodnuyxen, iele vroegere secretaris van de Liberale Unie. De coalitie, dat is zijn nachtmerrie. Hij staat er mee op en bij gaat er mee naar bed. Overal ziet hij op zijn politteken weg het dreigende spook der coalitie. Hij kan geen artikel schrijven waar- m dit onderwerp niet behandeld wordt Ontelbare malen heeft hij reeds het einde der coalitie aangekondigd. Nu eens was ze bedenkelijk ziek, dan weer dood en meer dan eens zelfs morsdood. Maar dan kwam al spoedig weer bet bericht, dat.de coalitie, hoewei reeds begraven, toch slechts schijndood was en nu weer springlevend en een vol gend oogenblik zag men den heer Dood nuyzen weer alann blazen en lieei de linkerzijde tegen de coalitie in het ge weer roepen. Ook zijn laatste politieke overzich ten voor de vacantie zijn weer aan dit onderwerp gewijd. Op 11 November van het vori# jaar had de coalitie een ernstigen val ge maakt, aan de gevolgen waarvan ze dit voorjaar overleed. Maar nu heeft de heer Roodliuyzen dezen doode nog eens ernstig onder zocht en daarbij is hij tot de ontstel lende ontdekking gekomen, dat zoo waar het Jeven nog niet geheel gewe ken is, niet alleen, maar dat de coa litie ook aardig bezig is zich te her stellen. „Er is" zoo schrijft hij, in dq Coali tiepers de ernstige wil waar te nemen om elkander niet in het harnas te ja gen, en het hoofdorgaan van de ciiris- telijk-historischen, dat zoo tegen het gezantschap bij den Paus was, omdat dat de erkenning was van den room- schen opperpriester als hoofd van de gansche christenheid vindt thans zelfs iets moois in de groote propagandisti sche kracht, die van liet Eucharistisch congres te Chicago is uitgegaan. En de katholieke „Tijd" heeft dien lof met welgevallen opgesnoven, en dien onder de oogen van hare lezers ge bracht. Dat is een wisseling van beleefdhe den, waarbij dan nog komt, dat de Rechtsche pers vrij geregeld van el kaar overneemt wat als wapen tegen de S.D.A.P. moet dienen. En uit het laatste, zouden wij als gevolgtrekking willen opmaken, dat er in de katho lieke pers met name op aangestuurd wordt den beiden bondgenooten de ver zekering te geven, dat de katholieken ook in 1929 niet van plan zijn, hoe ook de uitslag van de stembus is, de hand aan Albarda te reiken." Vervolgens wijst hij er op, dat de Katholieken wel zeer verbolgen waren over de afschaffing van 't gezantschap bij den paus, maar cjat ze zich ten slotte bij de zaak hebben neergelegd. „Als de coalitie niet kan met een gezantschap bij den Paus, dan maar zonder, denken de katholieken. En dat maakt verzoening met de Ohris- telijk Historischen heel wat gemakke lijker. 'Wij willen toch niet vergeten, dat het de Kamerfractie haast ondoep lijk was, zelfs na de verklaring van den heer Marchant, met een daarop reageerende verklaring him stem aan het amendement-Kersten te onthou den; daarvoor had Schokking Red.) de partij te lang in de anti-papistlsche laaie gezet." En van den anderen kant is voor de katholieken ook een groot strui kelblok weggenomen door het heen gaan van minister Colijn. En zoo zien we aldus besluit de heer Roodliuyzen zijn beschouwingen dat de drie partijen weer in geluk kiger omstandigheden tot elkaar ko men, dan waarin ze lange jaren heb ben verkeerd en dat, wie met ons de coalitie niet wil, van stonde af aan niet te behoedzaam en te ijverig kan wezen, i -Het is neel interessant, wat de heer Roodliuyzen hier opmerkt. En geheel onjuist is het ditmaal ook niet. Er zijn inderdaad voor een eventu eel hernieuwde samenwerking van de rechtsche partijen, moedgevende ver schijnselen. De ernst van den toestand en dat is van veel beteekemis wordt be seft. De groote verantwoordelijkheid die men op zich laadt, wanneer door on derlinge verdeeldheid rechts, de revo- luti ©partijen de leiding kunnen ne men wordt terdege gevoeld. Niet door de geheele rechterzijde de Staatk. Geref. zoowel als de H. CL 8. gaan tot groote vreugde yen BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TcL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiSn per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariei Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dege lijke geplaatst ad 40 cent de linkerzijde onvermoeid door met hunne aanvallen speciaal op de Anti re volution ah en en de Chr. Hist, partij maar dan toch door de vroeger sa menwerkende partijen, Of het tot hernieuwde samenwer king zal komen, zal de tijd leeren. Voor het zoover is, zal er zeker nog een en ander moeten worden rechtge zet en zal menig misverstand moeten worden opgeruimd. Maar van veel beteekenis is reeds, dat de noodzakelijkheid van hernieuw de samenwerking steeds meer wordt gevoeld. De vrees van de geheele linkerzij de, dat de coalitie zal worden her steld en de opwekking van den beer Roodhuyen om met alle behoedzaam heid en ijver dit herstel tegen te wer ken. heeft hier ook wel iets te zeggen. STADSNIEUWS. Arbeidsbemiddeling en werkloosheid Aan,het versiag van de Kamer van Koophandel voor Rijn.a.id te Leiden, is het volgende ontleend: Arbeidsbemiddeling. In den toestand der Arbeidsmarkt viel dit jaar eenige Opleving te bespeuren. In iioofdzaaiv werd dit veroorzaakc, door dat in de metaalindustrie meer werk gelegenheid kwam, waardoor zelfs van een tekort aam geschoolde arbeiders sprake was. Meermalen toch kon aan aanvragen -om geschoolde arbeiders ook al werden deze aanvragen door gezonden aan de overige organen der Arbeidsbemiddeling in Nederland niet worden voldaan. Het aantal aanbiedingen van werk zoekenden bedroeg 5360 mannen en 264 vrouwen tegen 5214 mannen en 120 vrouwen in 1924. Het aantal aanvragen pm manne lijke werkkrachten daalde van 1301 in 1924 tot 1227 in 1925, dat der aanvragen om vrouwelijke krachten, vermeerderde van 163 in 1924 tot 302 in 1925. Het aantal plaatsingen van mannelijke werkkrachten verminder de van 903 in 1924 tot 862 in 1925, terwijl dat der vrouwelijke werkkrach ten van 44 in 1924 tot 112 in 1926 omhoog liep. Het aan lal aanbiedingen, aanvra gen en plaatsingen is in vergelijking met 1924 dit jaar resp. met 290, 51 en 26 vermeerderd. Al is dit verschil niet erg groot te noemen, toch wijdt* ideze vermeerdering wel op het feit, idat de Arbeidsbemiddeling gaande weg meer waardeering, en belangstel ling ondervindt, zoowel van werkge vers- als van werknemerszijde. In tegenstelling met voorgaande ja- rein, werd in den loop van dit jaar in de bestekken van werken, uit te voe ren van gemeentewege, de bepaling, dat de aannemer gebruik zal moieten maken van werklieden, waarvan ten minste 80 pet. als vaklieden is ingiet schreven bij de Gemeentelijke Arbeids bemiddeling niet meer opgenomen. Tegen deze bepaling was verschil lende malen door meerdere aanne mers verzet aangeteekend, aangezien zij hierdoor in den regel niet de beste krachten konden bekomen, daar de Dienst alleen die personen mocht .ver wijzen, 'die het langst al's werkloozen' Stonden ingeschreven. Het gevolghier van was, dat de werkgevers^ zich' nood' gedwongen bij deze bepaling neerleg den, doch op werken', waarin zij vrij' waren in het aannemen van werklie den, 'dezen nimmer via de Gemeente lijke Arbeidsbemiddeling te werk stel den. Ter vervanging van voornoemde be paling werd in 'de bestekken alleen op het bestaan van de Gemeentelijke 'Ar beidsbemiddeling glewezen, olnder bij- voeging dat bij haar in 'den regel een voldoend1 aantal arbeidskrachten' staat ingeschreven. In 1925 werden door den Dienst 46 verklaringen voor het verlednen en verlengen van pasvisa afgegeven jen behoeve van buitenlandse!)© werk krachten,, waaronder 24 voor eerste visa. Deze verklaringen, 'die zoowel 'de gemeente Leiden als de overigie ge meenten in het district betroffen, wer den eerst afgegeven, nadat gebleken was, dat geen geschikte 'Nederland sche krachten te bekomen waren'. IWIe r k 1 oo s h e i dl s ve r ze Ik! e r i n g Aan het eind van het jaar 1925 vie len onder de regeling, neergelegd in! het Werkloosheidsbesluit 1917, te Dei' den 59 'Werkloozenkassen met een to taal van 4829 leden. Einde 1924 waren) er 60 Werkloozenkassen met totaal 4818 leden. Uit de gegevens blijkt, dat de ver schillende kassen weder oyer eenige reserves konden beschikken, hetgeen in hoofdzaak werd veroorzaakt dobr |de afname der werkloosheid. Over 1925 bedroeg het tptaal be drag der 'ontvangsten van de werkloo- zenkassen-coiitributiën plus subsi$;cn f 120.684.30, terwijl in totaal een be drag van £116,722.77. werd uitgekeerd' lOver 1924 waren deze cijfers resp. f 124.481.66 en f 108.815.16. Onrechtmatige U.itkee rin gen. .Uit de Goaitrble bleek, dat 0oor 'meerdere kasb es turen ettelijke imalen uitkeeringeln waren verstrekt in Strijd met 'de bepalingen der kas regle ment en. Indien geconstateerd weid, dat een onrechtmatig gedane uitkeering op een vergissing berustte, dan werd in. den regel, na wederzij dsch overleg, deze uitkeering direct terugjgesuorit. Op deze wiize werden ongeveer 100 te rugstortingen tot een gezamenlijk be drag van plm. f 700 gedaan. Door B. en Wi, werd in 59 geval len, ingevolge art. 10 van het Werk loosheidsbesluit 1917, per geadviseerd schrijven bezwaar gemaakt tegpn ten onrechte gedane uitkeeringen en wel tot een bedrag van f 1.528.71. In 1924 bedroeg dit aantal gevallen 40 tot een bedrag van f 87368. In 12 van de 59 genoemde geval len, betrekking hebbende op terugvor dering van een bédrag groot f590.85 gingen de betrokken organisaties in beroep bij den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid Ten aanzien van deze beroepen be sliste de Minister, dat het Gerneenlte- bestuurtegen 10 gevallen terecht be zwaar gemaakt had, terwijl in 2 ge vallen teil bedrage van f 35.55 tot he den nog geen beslissing is genomen. S teun Ver leening. De uitbe taling der steunbedragen aan werkloor zen, vallende onder art. 10 van de verordening betreffende den Gem. Dienst voor Sociale Zaken, geschied de ook dit jaar via de organisatie. In totaal werd in 1925 aan steun verstrekt f 150.012.41 tegen f 215.70401 in 1924. Het aantal werkloozen, 'dat in 1925 ondersteuning ontving, bef- idroeg 1058 tegen 855 in 1924. Van het genoemde steunbedrag ad f 150.012.41 werd f 1157.68 besteed voor het ver leenden van een extra ondersteuning van 25 pet. op de gewone uitkeeriii- gen in de Kerstweek aan gehuwden, kostwinners en alleenstaande perso nen. Evenals vorige jaren werd aan werk looze hoofden van gezinnen en kost winners, die naar het oordeel van de Steunverleening daarvoor in aanmer king kwamen, gedurende het winter seizoen een reductie van 50 pot. ver- leend op den prijs, waarvoor door de Gasfabriek cokes aan particulieren ge leverd werd en als regel 1 H.L'. per week. In de praktijk wil dit zeggen, dat deze categorieën van werkloozen gedurende de maanden Januari, Fe bruari en Maart, November en De cember wekelijks een bon ontvingen, waarop zij Va H.L. cokes of met eeni kleine bijpassing 1 H.L. parelcokes aan de Gasfabriek konden bekomen. De toitale kosten hiervoor bedroe gen f3223.05. Tentevangelisatie. De evangelisatiesamenkomsten in de tent aan de Lammermarkt zijn el- ken avond druk bezocht. Ook gisteravond toen de Comm. voor Evangelisatie der Geref. Kerk weer de beschikking over de tent bad, was er groote belangstelling. Velen moesten zich met een staanplaats buiten de tent tevreden stellen. Als sprekers traden gisteravond op de predikanten Bouwman en Tho mas, die een zeer aandachtig gehoor hadden. Een zangkoortje onder lei ding van den heer Jansen verleende op verdienstelijke wijze zijn medewer king. Hedenavond heeft „JeruëlMiddel- stegracht, die de tent liet plaatsen weer de leiding. Het zangkoor „ZiFgt den Heer" uit Hillegom hoopt dan verschillende liederen te zingen, ter wijl ook Mevr. Hesselink Dhiel uit Den Haag zich zal laten hooren. Ook vanavond zal het aan belangstoiling wel niet ontbreken. In de samenkomsten die Zondag worden gehouden hopen verschillende sprekers uit ons land en België het woord te voeren en zal het zangkoor „Eben Haezer" te Haarlem .medewer king verleenen. Maandagavond hoopt de Stadsevan gelisatie der Chr. Geref. Gemeento on der leiding van Ds. Jansen en den heer Laman in de tent te arbeiden. Hexziening IJkwet. Zooals hekend, heeft de Kamer van Koophandel alhier een adres gezonden aan den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid, waarin o.a. op herzie ning van de strafbepaling werd aange drongen. Als oorzaak voor het grooter aantal bekeuringen dat in den laatsten tijd plaats vond, werden in het schrijven van de Kamer genoemd de opheffing van het IJkkantoor en het feit dat te genwoordig de inspectie niet meer werd voorafgegaan door een persoon lijke aanzegging van de politie. Verder werd in het schrijven aange drongen op een zoodanige wijziging dim IJkwet, d&t bh een eerste bekeu ring in een periode van twaalf maan den niet verplichtend gesteld wordt tot inbeslagname en verbeurdverklaring over te gaan, maar .alleen een boete wordt opgelegd, welker minimum ge steld zou kunnen worden op een veel voud van het ijkloon, hetwelk verschul digd zou zijn. In antwoord hierop werd door de Kamer aan Z. Excellentie het volgen de antwoord ontvangen: Naar aanleiding van uw nevenver- meld schrijven vestig ik er uw aan dacht op, indien u meent, dat persoon lijke aanzeggingen vanwege de Poli tie nut kunnen hebben, U zich uit den aard der zaak daaromtrent zult moe ten wenden tot den Commissaris van Politie ten uwent. Wat betreft de door u ter sprake ge brachte strafbepalingen komt het ook mij voor, dat er wel aanleiding bestaat om een herziening daarvan te overwe gen. Aan dit punt zal nader aandacht worden geschonken bij een wijziging van de IJkwet, welke nit anderen hoofde hij mijn Departement in voor bereiding is. Wat de waarschuwing van de Poli tie betreft, was de voorzitter der Ka mer reeds in de gelegenheid in de Ver gadering der Kamer van 28 April op te merken, dat deze weer bereid was gebleken, zooveel haar mogelijk was de betrokkenen te waarschuwen dat de inspectie zou plaats grijpen. De dames H, Broekveldt en M. M. Wassenaar alhier zijn geslaagd voor het examen Nuttige Handwerken. Gistermiddag om half twee over kwam den 19-jarigen metselaar J. B. uit de Wielmakersteeg een ernstig on geval. Terwijl hij langs de Haven fietsje, geraakte hij op een nog niet verklaar de manier met zijn rijwiel van den walkant af, waarbij hij eorst op een schuit, en vervolgens te water viel. Door omstanders werd hij uit het water gehaald en naar het politiepost- huis aan de Haven gebracht, waar spoedig de Eerste Hulpdienst arriveer de. B. bleek bij zijn val op de schuit een diepe wonde aan het hoofd te heb ben gekregen, die hevig bloedde. Na dat de E. Hulpdienst een voorloopig verband had gelegd, werd hij naar het Acad. Ziekenhuis overgebracht, waar de wond gehecht werd', Gistermiddag kwam de groenten- handelaar A. S. met zijn wagen van de Kippenbrug af de Vrouwensteeg in rijden, toen voor de sigarenwinkel van Van W. aldaar een handwagen stond die moeilijk te passeeren viel. Een botsing volgde, waarbij de hand kar haar weg nam door de etalageruit van genoemd magazijn en behalve en kele uitgestalde artikelen ook het gor dijn ernstig beschadigde. De winkelier zei een schade te heb ben van ongeveer f 40. fIn verband met familieaangele genheden kregen V. S. en J. v. d. B„ twist met elkaar, waarbij het ook tol handtastelijkheden kwam. S. vond een klap op het hoofd, die v. d'. B. hem gaf, aanleiding om zijn tegenstander wegens mishandeling aan te klagen. De schilder H. T., die werkzaam is aan een bouwwerk bij de Nachte gaallaan, vermiste gisteren van zijn rijwiel een fietscape. Het kleedingstuk is waarschijnlijk gestolen. Aan het politiebureau zijn inlich tingen te verkrijgen aangaande een heerenrijwiel, dat onbeheerd is gevon den in het telegraafkantoor BINNENLAND. DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN H. M. DE KONINGIN, Gistermorgen luidden de berichten omtrent den gezondheidstoestand van H. M. de Koningin bevredigend. Tot dusver was door H. M. geen me disch advies ingewonnen. Nu is even wel prof. Otto Naegeli, hoogleeraar aan de medische faculteit van de uni versiteit te Zürich en directeur van de medische kliniek van het kantonale ziekenhuis aldaar, naar Sankt Beaten- berg ontboden. Momenteel is nog niet 'te zeggen wanneer de Koningin haar terugreis zal aanvaarden, Wel staat vast, dat H. M. nog minstens tot aanstaanden Maandag te Sankt Beatenherg zal blij ven. De Koningin heeft ook gisteren haar appartementen niet verlaten. Z. K. H. da Prins. Dinsdag j.l. bracht Prins Hendrik, in gezelschap van Jhr. van Loon en Overste van Pioen en van een verte genwoordiger van het Dultsche Minis terie van Buitenlandsche Zaken een bezoek aan de Siemensfabrleken te Siemensstadt bij Berlijn. Door de groo te uitgestrektheid der fabrieken kon ih den ter beschikking staanden tijd skchts een gedeelte bezkhtlgfi worden Belangrijkste nieuws ia dit Nummer. Binnenland. De gezondheidstoestand van H. M. de Koningin. Ben overval ln de Boaz-bank te Bos- sum. De viering van het 20-|arig bestaan der Ned. Reisvereenlglng. De nieuwe Mijnstreek in Gelderland Buitenland. Polncaré's pogingen tot kabinetsfor matie. Raoul Péret is tot voorzitter van de Pransche Kamer gekozen. Het ontwerp-verblljisbelastlng voor vreemdelingen in België. De hittegolf in Amerika. hetgeen niettemin een goed overzicht ga/ over de veelzijdigheid dfi ifgfl J «OTfejS aal- Btl duurde Siemens in den handel gebrachte fa brikaten. Onder leiding der directeu ren Dr. Franke, Dr. Grabe en Raschig werd in de dynamofabriek de bouw van groote electrische machines be zichtigd en in de automobielfabriek de vervaardiging van de Protsowa- gens. Met veel belangstelling werd in de ze laatste fabriek ook kennis genomen van de nieuwste inrichting voor het keuren der materialen. In het Werner werk, hetwelk een oppervlakte be slaat van 200.000 M2 en waar de voor naamste producten der Siemens en Halske A. G. vervaardigd worden, werd een overzicht verkregen o-ver het veel omvattende zwak stroomgebied. Daarna werd een bezoek gebracht aan de automatische telefooncentrale der Siemensfabrieken, volgens wier systeem een groot aantal openbare en privé-installaties in Duitschland en andere landen, ook te Amsterdam, is uitgevoerd. Na de lunch, welke aangeboden werd in de bestuurskamer van het hoofdkantoor, werden eenige zalen be zichtigd, o.a. de zaal, waar lezingen gegeven worden, die vergaderzaal, en». Het hooldgebouw biedt ruimte voor circa 5000 employé's. Verder werden de labrieks-branl- weerinrichting en eenige sociale in stellingen der Siemens-Schuckertwer- ke, zooals sportterreinen, volkstuinen enz. bezichtigd. De Prins toonde groote belangstel ling en gaf herhaaldelijk zijn bijval te kennen, over de technische inrichtin gen. Het jnbllenm der Ned. Relsvereen. Met levendige vreugde vierde giste ren de Nederlandsche Reisvereenlglng haar 20-jarig bestaan op den Rlgi in het Riglkulmhotel, waaraan in het ge heel duizend Nederlanders deelnamen. Woensdag waren ongeveer 600 leden uit alle deelen van Nederland, met va cantie in Zwitserland aangekomen. Voor den aanvang van het feestban ket sprak Prof. van Baren uit Wage- ningen een rede uit, waarin hij een en ander omtrent de Alpen en den Rigi vertelde, waarna te vijl uur de feest maaltijd begon. Als vertegenwoordiger van de Zwit- sersche regeering was de Regeertngs- raad Ridler aanwezig. Voorts waren aanwezig de president van de gemeen te Arth Goldau, de heer Roemer en in de plaats van den Nederlandschen ge zant, die wegens ziekte verhinderd was, nam Jhr. van Lennep, legatie-se cretaris aan den maaltijd deel. Voorts de heer Junod secretaris van de Zwit- sersche Verkeerscentrale vartegenw. der Zwitsersche spoorw., van hotel- houdersvereeniging en van de Zwitser sche en Nederlandsche pers en zooals vanzelf spreekt ongeveer het geheele bestuur van de Nederlandsche Reis- vereeniging. Telegrammen met huldebetuigingen werden gezonden aan Koningin Wil- helmlna in St. Beatenberg en aan den Zwitserschen Bondspresident te Bern. Aan den feestmaaltijd sprak de heer Bastiaan uit Den Haag, voorzitter van de feestcommissie, een welkomst woord en hield de president van do Nederl. Reis-Vereehiging, mr. van der Flier, een feestrede, waarin hij onder groot enthousiasme mededeelde, dat vandaag een telegram uit Nederland binnengekomen was, meldende: Vjjf- t!g-duizendste lid ingeschreven. Nog spraken de vertegenwoordigers der Zwitsersche Regeering en van den Nederlandschen gezant en nog velo anderen gelukwenschen uit. Des avonds om half tien werd op den Rigi vuurwerk afgeetoken dat door den Sonnenberg ln Luxern be antwoord werd. Om 10 uur vond een rondgang op den Rigi plaats met fak kels, hetgeen een sprookjesachtigen den

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1