UIT ONZE INDIEN.
GEMENGD NIEUWS.
Land- en Tuinbouw.
INGEZONDEN.
Scheepstijdingen.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DINSDAG 20 JULI 1926
„De regeering des Konings kan nar
tuurlijk niet anders dan wenschen dat
Nederland bij het in bespreking zijnde
Pact zou betrokken zijn. Kort na den
wapenstilstand vestigde zij de aan
dacht van de geallieerde regeering op
het gevaar dat de zoogenaamde ope
ning van Ljlmburg voor de verdedi
ging van België bood. De •onderhande
lingen te dien tijde te Parijs door de
Geallieerden met het Kabinet te 's-
Gravenhage aangeknoopt leverden
geen uitslag op. De besprekingen die
later rechtstreeks tusschen de Belgi
sche en Nederlandsche regeering
plaats hadden betreffende het vraag
stuk der verdediging van Limburg,
hadden niet meer bijval. Nederland
houdt zich aan zijne traditioneele po
litiek en wil niet met eene groepeering
van mogendheden samengaan. Is het
feit dat, ditmaal, het ontworpen ver
drag tweezijdig is en dat het vermijdt
de mogendheden zooals de vooroor-
logsche verdragen, in twee groepeerin
gen te scheiden, van aard de zienwijze
der Nederlandsche regeering te wijzi
gen?
Dit valt te betwijfelen?
Na ons antwoord ontvangen te heb
ben, heeft de Fransche regeering be
sloten aan de Nederlandsche regee
ring niet voor te stellen aan de Ver
dragen van Locarno deel te nemen".
Ik wensch, mijne heeren, dat deze
.vérklaringen er zullen toe bijdragen
zeker wantrouwen weg te nemen, dat
diep ingeworteld is, maar dat door
sommige Belgische na-oorlogsche
uitingen, of illusies verklaarbaar is,
zonder dat het daardoor gerechtvaar
digd wordt. Ronduit gezegd, wanneer
ik vurig hoop, dat het aan uwe be
sprekingen onderworpen verdrag van
beide zijden aangenomen zal worden,
is het minder uit hoofde van de voor-
deelen die het ons verschaft en die
trouwens tamelijk beperkt zijn, dan
omdat ik er het pand in zie van een
meer innige samenwerking tusschen
,twee landen die aangewezen zijn om
.elkander te verstaan en niet om el
kander tegen te werken.
In de merkwaardige memorie die ik
reeds aangehaald heb, stelt de heer
van Karnebeek vast dat tusschen de
Fransche havengroep eenerzijds en de
Duitsche anderzijds, de trits der Ne
derlandsche en Belgische Rijn- en
Maashavens zich als een natuurlijke
geografische gemeenschap vertoont,
die gelijke belangen te verdedigen
heeft.
„Zal men, zegt hij, gelijk tot dusver,
de onderlinge verhouding der havens
uitsluitend blijven beschouwen van
het standpunt van tegenstelling en
onvoorwaardelijke mededinging, en
'Antwerpen terugwijzen en nopen in
;het vreemde kamp naar wapenen voor
•'den strijd tegen ons om te zien, of is
het betere politiek die verhouding te
bezien in het licht niet slechts van wat
iverdeelt, maar ook van wat vereenigt,
en naar verstandhouding te zoeken?"
Deze verstandhouding acht ik ten
zeerste gewenscht, niet alleen om eco
nomische redenen, maar ook, en voor
al, om politieke redenen.
Het is niet in 1830 dat de werkelijke
scheiding tusschen België enr Holland
heeft plaats gehad. Het is in de XVIIe
eeuw, omdat bij de gemeenschappelij
ke inspanning der zeventien provin
ciën voor de vrijheid1, de Hollanders
overwinnaars van Spanje waren en
Wij overwonnen werden, geknecht wer
.d^n en onderworpen aan een moreele
overhèersching die onze zielen van el
kander verwijderd heeft. Maar zoo
twee eeuwen onderwerping ons ge
scheiden hebben, brengen honderd
jaar onafhankelijkheid ons opnieuw
tot elkaar terug, en thans is er, tus
schen twee even vrije landen, evenzeer
verlangend samen te streven naar het
behoud en de bevestiging van den
wereldvrede, slechts een politiek mo
gelijk, gevestigd op vertrouwen, we-
derzijdsche achting en een gemeen-
schappelijken wensch om de belangen
der beschaving en van den vrede met
een verheven wedijver te dienen Het
huidige ontwerp van verdrag is een
uiting dezer politiek.
Ik vertrouw dat gij er uwe goedkeu
ring zult aan hechten.
Bestrijding van het communisme.
De bekende Christen taalgeleerde in
Midden-Java, dr. J, Kraemer geeft in
het tijdschrift „De Opwekker" (het or
gaan van den Ned. Ind. Zendingsbond)
©enige algemeene beschouwingen, wel
ke agemeene bekendheid verdienen.
Dr. Kraemer schrijft:
Onderdrukken van het „communis
me" en andere voor de geestelijke en
stoffelijke ontwikkeling van deze lan
den bedenkelijke richtingen is, hoe sue
cesvol het voor een korten tijd moge
schijnen, een kortzichtig werk, wan
neer dit onderdrukken niet een onder-
Ydeel is van eon wijdblikkende toe-
komstpolitiek, die bestrijding van een
euvel niet als het doel op zichzelf be
schouwt, maauT als een middel om het
leven nieuwe en gezonder wegen te
verschaffen.
Naar het zdch laat aanzien, zal het
wel gelukken het „communisme" al3
georganiseerde aanval op de heer-
schende orde van zaken te overwinnen
^maar als beste uitdrukking voor de
stemming vian verzet, protest en onbe
haaglijkheid zal het zijn wijdversprei-
de werking nog lang en nog funest
'doen gevoelen, zoolang er uit de In-
heemsche wereld niet voldoende ele
menten near voren komen, die met
aelfbeheeruching, talent en zelfrespect
ln de ver houding hier hun politieke en
maatschappelijke idealen weten te pro
pageeren en verdedigen en zoolang de
Europeesche gemeenschap niet van
haar zelfgenoegzaamheid en hoog
moedswaanzin geneest.
De beste bestrijding van het „com
munisme" is een goed-georganiseerde,
doelbewuste, temperamentvol strijden
de en gedifferentieerde inheemse he be
weging. Die, waar het eengszins kan,
den weg te banen, is een veel lioogcr
en dringender plicht nog der regeering
dan gevaarlijke stroomingen bestrij
den. ln velband hiermede keer ik tot
een gedachte terug, die ik eenige maan
den geleden ook reeds-uitsprak, dat de
houding van de: regeering en van het
Europeesche volksdeel hier een veel
beslissender factor-is voor den lieilza-
men gang van zaken in de naaste toe
komst dan die der inheemsche bevol
king. Onwillekeurig staart men zich
dood op de laatste en wat daar onder
gebeurt en vergeet naar zich zelf te
zien. Het netelige van het hedendaag-
sche koloniale probleem i9 juist, dat
de kern er van is een politiek en eco
nomisch conflict, dat door den geest
van revolutie en kritiek, die door de
gebeele wereld vaart, in het bewust
zijn nog scherper vormen heeft dan in
de werkelijkheid en dat door de steeds
wassende rassentegenstelling meer en
meer in 'de onberekenbare wateren van
haatgevoel geraakt. Zulk een conflict
heeft alleen kans op een menschelij-
lterwijs gesproken constructieve oplos
sing, wanneer de héerschende grc.ep
toont het juiste-gevoel te bezitten voor
de rechten der andere groep als de na-
tuurhewoners van die landen. Wan
neer dit inzicht op zich laat wachten
en men nalaat er naar te handelen, zal
de huidige communistische onrust
slechts een voorspel blijken van erger
dingen.
Bij de bestrijding van het communis
me, die op het oogenblik noodzakelijk
is, mag dan ook nooit vergeten worden
dat zij toch tot resultaat kan hebben
een nog grootere verbreiding van de
stemming van wantrouwen en verbit
tering, wanneer zij den indruk vestigt
dat Europeesche belangen altijd een
veel krachtiger, actiever en doeltreffen
der bescherming bij de regeering vin
den dan inheemsche, wanneer die ge
krenkt worden. Vele vertegenwoordi
gers van overigens met bewonderens
waardige werkkacht tot stand gebrach
te Europeesche belangen doen krach
tig mede om dien indruk te wekken
en toonen daarin een kortzichtigheid
en gebrek aan zelfheheersching, aie
voor de toekomst bedenkelijke gevol
gen kan hebben en waarvoor de ver
antwoordelijkheid dan eigenlijk niet
op de hoofden der Inlandsche „leiders
maar op hun hoofden neerkomt. Dat
men in die kringen gevoelt dat de poli
tieke en geestelijke stroomingen onder
de bevolking niet alleen een legitiem
voorwerp van rëgeeringsaandacht be
lmoren te zijn, blijkt wel het duide
lijkst daaruit dat zij zelf bureaux orga-
niseeren, die met nauwgezette aan
dacht de Inlandsche pers en de ontwik
keling van het Inlandsche vereeni-
gingsleven bestudeeren en in kaart
systeem brengen. Wanneer deze insti
tuten alleen politieke inlichtingsdien
sten zijn, doen ze meer kwaad dan
goed. Ze moeten, ook laboratoria wor
den, waar men de wisselwerking van
Europeesch economisch initiatief en
het inheemsche volksleven niet alleen
leert beschouwen als een winstpro-
bïeem, maar als-een sociaal en dus een
moreel probleem voor de bewoners de
zer landen.
(Wjimdhopste Ede. 1.Gister
morgen te ongeveer half negen stak er
te Ede plotseling 'een sterke windhoos'
op, welke gevolgjd werd door onweer,
leen vrij hevigen slagregen en een ha
gelbui.
De hoos richtte nog al groote scha
de aan. Tal van boomen werden ont
worteld; vrij dikke stammen knapten
als 'tware als rietjes af. Bij het hotel
„Het hof van Gelderland" verbrijzel
de de kruin van een dikïce kastanje
boom verscheidene ruiten.
Ook op de straatweg naar Arnhem
werd door de hoos danig huis gehou
den. Eenige ontwortelde boomen ver-
■perden geruimen tijd het verkeer al
daar. Tal van huizen moesten het te
vens ontgelden, want hier en daar la
gen over den wpgj verscheidene afge
waaide dakpannen en stukken rink vani
de daken.
Op den weg naar Otterloö viel1 leert
zeer zware boomtak op den auto vani
den heer A. Rijks, uit Rotterdam, dia
daar juist passeerde. Gelukkig knvami
de hieer R. er zonder verwondingen
af. Er zijn nog verscheidene telefoon
geleidingen gestoord. Bji enkele boer
derijen woeien kippenhokken en hooi-
pergen omver. Overigens zijn, voor
zoover wij vernamen, geen persoonlijke
(ongelukkeA gebeurd. Er is .wel veel
schade toegebracht aan het te velde
Staande gewas.
De richting van de hoos .was Z.
IWjest—Zuid-Oost.
(Verduistering. Eeiiigentijd
'geleden nam een groote firma op 'ae
Rozengracht te Amsterdam een man
aan om bedragen te innen. Deze man
was een paar weken te voren gefail
leerd en werd achtervolgd door schuld
leischers. Hij kwam er toe met gelde
die hij voor de bewuste firma geincas
seerd had zijn schuldeischers te be.a-
len en stopte zoodoende het eene gat
met het andere. Het eind was, dat hij
zich zelf bij de politie aanmeldde. Het
verduisterde bedrag beloopt ongeveer
f1000.
Overreden en gedo od. Een
driejarig kind van den heer Mosch
te Warmenhuizen is door ee.i vracht
auto van den heer Dekker te Schoorl
dam overreden en gedood. Den be
stuurder treft geen schuld-
Kind vermist. Te Nijmegen
.wordt het zesjarig kind vermist van
zekeren J., wonende aan de Lagemarkc
jTerwijl de moeder een praatje maak
te met een buurvrouw, was het kind
met een ander knaapje spelende in de
richting van de Waal geloopen. Toen
oen der vrouwen opkeek, b'edk een!
der kinderen nergens te vinden; het
andere kon nog tijdig van den Whal-
pever worden weggehaald. Men ver-
(moedt dat de kleine J. is verdron
ken.
Ongelukkige sprong. Gisi
(beravond maakte de 21-jarige B. uit
Hummelo in het zwembad te Laag-
Keppel een duiksprong in het ondiep
water. Hij kwam met het hoofd op
den bodem en brak de ruggegraat,
waardoor hij geheel verlama is. Hij|
is naar het Diaconessenhuis te Arn
hem vervoerd.
Een .wandelende berg. ,Uit
Linz wordt gemeld, dat op het ten
oorden van het Hollengebergte, on
der de gemeente Stembeuk am'Atter-
see behoevende terrein door den aan
houdenden regenval der laatste da
gen de 6teile hellingten van een klopt in
leetn omvang van ongeveer 25.000 ku
bieke Meter met inbegrip van jongi
hout en struikgewas in beweging zijn
gekomen. Een geweldig rotsblok van
zand 200 kub. Mi. voor zich uitschui
vend, trok da geweldige massa onge
veer 800 meter ver het dal in.
Blijkbaar is de beweging van het
terrein die zióh over een oppervlakte
van 2 tot 3 Meter verdeelde en den
v;eel schade berokkende, thans tot stil-
..eigendom van vijf grondbezitters zeer
Stand gekomen.
Tusschen de buffers. Op
Staatsmijn „Emma" te Hoehsbfoek,,
heeft gisteren een doodelijk ongeval'
plaats gehad. Bij de bovengrondscha
verlading was A". L. Geerts uit Gen-
hout-Beek, bezig met het afhaken vanj
wagens. Hij geraakte daarbij tusschen
de buffers bekneld, waardoor hij een
ribfractuur en kneuzingen aan de
borst bekwam. Onmiddellijk naar het
hospitaal te Heerlen vervoerd, over
leed hij aldaar reeds enkele uren na
aankomst.
Da overledene was een 53.jarige we
duwnaar; hij laat een viertal nog klei
ne kinderen onverzorgd achter.
Aanrijding. Op he: kruispunt
punt RijksstraatwegLingedijk te'Gel
aermalsen heeft Zondag opnieuw een
ongeval plaats gehad. De' aannemer
van Batenburg uit Leerdam reed per
motorrijwiel in de richting van Tiel.
Zijn vrouw zat op de duozitting.
Voor hij het kruispunt "wilde passeeren
week hij naar rechts uit voor een hein
tegemoet, rijdenden auto. .Voordat hij
dezen passeerde, werd hij door een'
auto op weg tan Amsterdam naai
den Bosch, in de flank gegrepen. De
heer v. B. en zijn vrouw werden beideiil
over den weg geslingerd. De heer v.
B. kreeg lichte verwondingen, zijn
vrouw bleef ongedeerd.
DE MOSKOUSDHE LOMMERD.
D;e „Ekanomitsjeskajal Zjizsj" geefti
leen beschrijving van de organisatie
van het pandjesuhuis te Moskou. Dei
toestand blijkt nu ook hier erger dam
'hij ooit vóór die revolutie is geweest.
De Moekouscjre lommerd (en na
tuurlijk ook de provinciale pandjes
huizen; ontvangt van de sovjet.banken,
geen crediet, wordt niet gesteund. Al
de mooie plantten van de banken in
zake het volkscrediet blijven alleen o-p
papier en dienen om aan de buitenlan
dere, die Rusland bezo .ken, getoond
te worden. Gdbeurt het een enkelen
keer, dat een bank wel den lommerd
geld leent, dan is dat steeds zulk een
pnbeteekenend bedrag, dat de klanteni
van het pandjeshuis er .weinig baat van)
hebben.
Het gevolg van dezen toestand1 is,
dat de armen, die gedwongen vijn bij'
deal lommerd aan te kloppen, niet tem
volle geholpen kunnen worden. De
leeningen worden beperkt tot 25 roebel'
hetgeen in een peperdure stad als Mos
kou natuurlijk zeer weinig is. Boven
dien is de lommerd te klein en slechts
een zeer klein gedeelte van 'de klanten
kan binnengelaten worden. Zij moe
ten daarom in een rij staan eni hum
beurt afwachten.
Daar het aantal menschen, die zich:
tot den lommerd moeten wenden, zeer
groot is, nemen de ongelukkigen reeds
des avonds plaats in da rij voor het
pandjeshuis o.m o.p deze wijze meer
kans te hebben den volgenden dag ge
holpen Itie worden. In wind en weer
Staan dus die armen dan geheelen
nacht voor de deur van den lommerd
in da hoop, den volgenden dag te wor
den binnengelaten en de paar roebels
te kunnen krijgen, die zij; hard noodig!
hebban.
iHiet gebeurt echter vaak, dat het
aantal Wanten zoo groot is, dat mefl
Benige dagen in de rij moet staart
om aan de beurt te komen. Daar nia-
(mand dat eenige dagen ,an nachten
kan volhouden, vervangen familiele
den elkaar. Er zijn: nu menschen, dia
het wachten in de rij tot eau brood
winning hebben gemaakt. Het zijn
werkloozen en zwervers, die toch nie s
te doen hebben; zij nemen plaats in)
de rij en verkoopen later hun plaats'
aan iemand, die net te druk heeft om
eenige dagen te kunnen blijven staan
•wachten.
De „Ekonomitsjeska;a Zjiznj" ver
telt, dat het vaak gebeurt, dat men
schen, die zelt maar een 56 roe
bel voor hun pand kunnen krijgen
23 roebel aan zulk een „wachter"
voor het recht zijn plaats in te nemen
'moeten betalen. Dat dit veel' verbit
tering wekt, is niet moeilijk te be-
^ffe schatting van de waarde der
panden geschiedt op zeer slordige wij
ze. De klanten t an den lommerd krij-
fen steeds vee! te weinig geld voor
un panden.
Al deze omstandigheden leidden er
toe, dat de gemeentelijke lojnmer*1
zeer impopulair is. De arbeiders en
kleine ambtenaren, die geen tijd heb
ben en niet in staat zijn dagen lang
in de rij te staan wachten, geven er
pe voorkeur aan, gebruik te maken
van de particuliere pandjeshuizen,
wier aantal in den Iaatsten tijd sterk
is toegenomen.
De houders van deze huizen zuigten
hun slachtoffers uit en worden ten
koste van de arme bevolking rijk. Met
een kapitaal van 2.'kluizend roebel
weten deze woekeraars 300 roebel en)
imeer per maand te verdienen. Den
Iaatsten tijd is een nieuw type lom-
•merdhouders ontstaan. Zij 'bezoeken!
hun klanten aan huis, nemen daar de
panden in ontvangst, geven er hun
klanten zeer weinig geld voor en ver
dwijnen daarna met de panden.' De
in geldnood verkeereade kleine man
verliest op deze wijze zij'n pand, vaak
het eenige voorwerp van waarde, dat
hij bezit.
Zoo vertelt het officieele blad Eko-
toomitsjeskaja Zjiznj" (het nummer vani
16 Meij, i
Tuinbouwonderwijs.
Aan hen, die tot den cursus 1926—
1927 van één der Rijkstuinbouw(win-
ter)scholen wenschen te worden toe
gelaten, wordt gemeld, dat de data
van aanmelding voor de toelatings
examens als volgt zijn vastgesteld:
Rijkstuinbouw-winterschool te
Hoorn uiterlijk 30 Sept.; Rijkstuin
bouwschool te Aalsmëer uiterlijk 1
Sept.; idem te Lisse uiterlijk 10
Sept.; idem te Boskoop uiterlijk 5
Sept.; Rijkstuinbouw-winterschool te
N a a 1 d w ij k uiterlijk 31 Aug.; idem
te Nijmegen uiterlijk 12 Sept.
De aanmelding moet geschieden bij
den directeur der school, hij wien te
vens nadere inlichtingen zijn te heko
men.
Neem voorzorgsmaatregelen.
Een jaarlijks terugkeerende werk
zaamheid in het landbouwbedrijf is
het uitstrooien van Norge Salpeter.
Norgè Salpeter is onschuldig als
men zich maar streng houdt aan de
voorschriften, die voor het uitzaaien
door de fabrikanten van deze meststof
zeiven worden gegeven. Doet men dit
echt-er niet, en de practijk leert, dat de
arbeiders het dikwijls te veel moeite
vinden om de geschreven voorschrift-
ten op te volgen, dan zijn verwondin
gen en ontstekingen, die gewoonlijk
meerdere weken duren, vrijwel niet te
vermijden. De werkgevers dienen te
zorgen, dat hun arbeiders bij het uit
strooien zich houden aan de voor-
schriftèn, die wij hier laten volgen:
Zaai kalksalpeter altijd met tot bo
ven den elleboog ontblooten arm. Hier
door blijft de huid droog en vrij van
de mouw, en kan dus niet stuk schu
ren.
Alleen wanneer lang achtereen ge
zaaid moet worden en in het bijzonder
bij warm weder moeten handen en ar
men bovendien met vaseline inge
smeerd worden, nadat men zweet en
stof eerst heeft weggewasschen..
Bescherm bij zulk weer ook de voe
ten, b.v. door een stuk jute boven het
schoeisel te binden.
Gebruik een oud pak en een voor
schoot van zakkengoed.
Wasch handen, armen en voeten on
middellijk nadat het zaaien is afge-
loopen.
(Bült«n verantwoordelijkheid der
Geestelijke verzorging van onze
Militairen.
II.
Ik heb meermalen de klacht ge
hoord: de legerpredikant doet; wat
taak der kerken is. Maar die klacht is
ongegrond. De legerpredikanten ne
men den kerken het werk niet uit han
den, integendeel, zij helpen de kerken
om heter dan voorheen hun werk te
kunnen doen. Daarom hebben de Le
gerpredikanten bedacht en den Minis
ter voorgesteld, wat deze heeft goed
gevonden, om bij elke nieuwe lichting
allen te verzamelen en door den leger-
predikant te laten toespreken, bij wel
ke samenkomsten dan steeds uitgenoo
cligd worden al de kerken, waarvan
een adres, op verzoek van den leger-
predikant werd verstrekt. Bedoeling
is om aan het einde van die „toe
spraak" eiken vertegenwoordiger van
een kerk in (directe verbinding te bren-
gpn met de leden zijner kerk.
De legerpr. stelt aan de opgekomen
militairen voor: hun pred. (of ouder
ling). En dan zegt hij: wie van jullie
behoort nu tot de Herv. Kerk? of tot
de Geref. Kerk? Laat hem even op
staan en hier komen bij zijn dominé;
om kennis te maken en over kerk- en
catechisatie-bezoek te spreken.
Helaas, dikwijls ontbreekt de verte
genwoordiger der Kerk. Bij de laatste
begroetingssamenkomst in Leiden was
alleen ds. Makking van de Luthersche
kerk opgekomen. De doopsgezinde
pred. had schriftelijk gemeld, dat hij
door afwezigheid ditmaal onmogelijk
komen kon; tot zijn spijtl De overige
predikanten lieten niets van zich hoo-
ren en lieten zich niet zien.
Dat dit mee werkt om opgekomen
leden van elders, een ieder naar zijn
eigen kerk te leiden, zal wel niemand
beweren.
Nog niet zoo heel lang geleden hoor
de ik, in een ander garnizoen dan Lei
den, ,'sav. in het Tehuis van twee
Geref. jongens uit Groningen: „dat zij
zich nu aangesloten1 hadden bij de
Herv. jongens en geregeld mee gingen
naar 'de catechisatie, onder leiding van
den Herv. pred. Dat maakt toch n'et
veel uit en de Geref. ds. scheen er toch
•vd» weinig xpor tejVQelejL'v.want day-
zou hij wel op de eerste samenkomst
geweest zijn!"
't Spreekt van zelf, dat ik als leger
predikant mij daar niet in meng. Wij
zijn niet kerkelijk. Wij helpen eiken
dominé, die onze hulpe inroept, maar
gaan niet voor een of andere Kerk pro
paganda maken! Daar moeten de plaat
selijke predikanten zelf maar voor zor
gen, dat de militairen, die krachtens
den doop tot hun kerk behooren, ook
bij hun ter catechisatie komen en hij
geen ander! Wij vermanen in 'tal-
gemeen: ga trouw ter catechisatie elk
bij zijn kerk! Wij geven gaarne aan
1 k e n pred. die ons dat vraagt, huig
om op te zoeken hen, die zij ons opge
ven. als ni e t of slecht ter catechi
satie komende. Elke pred. van wat
kerk ook, kan als hij 't ons vraagt, ver
zekerd zijn, dat wij hem willen helpen
met opzoeken, nagaan en aansporen
tot getrouwer bezoek.
Nu is het geen geheim, dat over het
algemeen dat bezoek slecht is! In het
begin, kort na de inlijving gaat het,
maar eilaas, spoedig verslapt het. Zco
dat eens de pred. der Nederl. Herv.
kerk in L. tot mij zei (hij was met veel
ijver en toewijding begonnen en had
er ook wel slag van)„ik neig er steeds
meer toe, dat de legerpr. ook die cate
chisaties maar moesten overnemen;
althans een algemeen godsd. onder
wijs geven. Dan komt er nog iets van;
terecht; zooals het nu gaat, is 'took'
niets gedaan."
En een Herv. pred. in een ander gar
nizoen, ook een zeer ernstig man, ik
meen lid van den Geref. Bond, heken-
de eens: „ik ben zóó blij, dat wij weer
een pred. er bij krijgen, nu kom ik ge
lukkig van de militairen vrij! Want
als een mij opgedragen taak dorst ik
hec niet na te laten, maar anders: het
was veel beter dat de legerpredikan
ten dit maar deden. Zoo is 't niets ge
daan! Doch volgens den onder ons gel
denden regel wordt de jongste predi
kant er mee belast en zoo kom ik spoe
dig er gelukkig vrij van!"
Nu kunt u daarover toornen en zog"
gen: „fooi, wat een luiheid en onver"
schilligheid. Maar die mogen wü niet,
in de hand werken door legerpredi
kanten aan te stellen! Die dan niet
w i l kerken en catechiseeren, die late
het! Hij ga verloren, als hij niet anders
wil. Dezulken naloopen is de luiheid
bevorderen. Dat moet niet!"
Ik zeg: zóó zou u dan wel even in
toorne kunnen redeneeren (het lijkt
mij toe, dat u haast zoo deed in. uw
stuk), maai' ieder die kalm nadenkt
zegt: dat is toch tegen de Schrift, en
tegen het uitdrukkelijk bevel des HeeV
ren. Wij mogen ook dezulken niet los
laten! Ook moeten wij nooit vergeten:
het soldatenleven is een eigene ar dig,
hijzonder karakteristiek leven.
Onder hen te werken eischt eenige
scholing. Dat kan. men zoo maar nietl
Iemand kan uitnemend pred. in de jge-
meente zijn, gaven hebben voor de
preekstoel en zelfs bekwaam cate
cheet; en als hij bij de militairen komt
dan staan sommigen zoo verlegen, sw
de jongens voelen zich absoluut niet
tot hem aangetrokken.
Er zijn, dat stem ik gaarne toe, prevLi
die, laat ik zeggen, geknipt zijn voor;
den arbeid onder de militairen; maar
die staan dikwijls in kerken waar geen
garnizoen is! En een kerk zal, als zïj
een dominé beroept, niet in de le pi.
vragen: beeft hij ook gaven of aanle#
om onder de militairen te werken? Do
meeste kerken, zoo niet alle, denken^
alleen aan hun eigen, en niet aan dat'
werk, wat zij zoo wat beschouwen
naast hun kerk te liggen. Vandaar datj
de tus9chenschakel tusschen kerk en
militairen niet gemist kan worden.
En tusschenschakel te zijn, dat is
juist wat de Regeering blijkens de In
structie aan de legerpredikanten gege-i
ven, bedoelt met dit Instituut.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
VOLENDAM 18 v. R'dam te New-York.
NESSIAN 18 y. Boston te Rotterdam.
NOORDERDIJK, R'dam n. Vancouver,
18 te Londen.
DRECHTDIJK Vancouver n. R'dam 16
te Portland Ore. ,ii
VEENDAM 17 v. N.-York n. R'dam.
BEEMSTERDIJK, Momtrea n. R'dam
18 (12.33 v.m.) 480 mijl W. V. Scilly.
MOERDIJK R'dam n. Vancouver 17
(9.12 n.mj) 60,'mijl Z.'W. v. Land's End.,
STOOMV. MIJ. NEDERLAND. J
BOETON (uitr.) 16-7 van Singapore, j
JOHAN DE WITT (uitr.) 18-7 van Co
lombo.
KAMBANGAN; (tbr.) pass. 10-7 Oues-J
sant.
KARIMOEN (tbulsr.) 17-7 te Belawan.
PRINSES JULIANA .(ttiuisr.), 16-7 van
Singapore. <f'
RIOUW (tbulsr.) 16-7 van Marseille,-
SINGKEP (uitr.) 18-7 te Gravesend.
RONDO 17-7 van Batavia n. Amst.
SUMATRA (uitr.) 18 van Suen
KON. HOLLANDSC1IE LLOYD.
MAASLAND (tbuisr.) pass. 19-7 Oucs-i
sant, wordt 21-7 te Rott. verwacht.
ZAANLAND (tbulsr.) 18 te A'dam.
ZEELANDIA (tbuisr.). p. 18 Fern. No-'
ronba.
ROTTERDAMSCH1Ü LLOYD.
KAWI (uitr.) p. 18 Flnlsterre.
PATRIA (uitrO p. 18 Perim.
DJ EMBER (uitr.) p. 18 IH. de Galle.
GORONTALO (uitr.) p. 18 Gibraltar.
MODJOKERTO (uitr.) 18 te Genua.
KEDOE (thuisr.) p. 18 S ues. i
MERAUKE (thuisr.) 18 (7 v.m.). te Mar-
seille.
TAPANOELI 18 v. Hamburg te R dan».
TEXEL (uitr.) 17 te Belavran. i
BUITENZORG (tbuisr.) 18 van Padang
BANDOENG 18 v. Rott. ,te Newcastle;
SLANTAR (uitr.) 16 te Mo dan.
HOLLAND-AFRXKA .LIJN.
MELISKERK (uitr.) 17 (£>.30 n.m.) 20.
mijl Z. van Niton. jM
HEEMSKERK teuierp. M GlbraltgJI
