CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN advertentie-prijs! Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 7de JAAR_GANG mi j I IT-' y b y i i i AB ONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 1 2.50 Per week1 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 ZATERDAG 10 JULI 1923 NÜMmërWG OURANT BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 221/cent Ingezonden Mededeelingen* dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling van ten boogate 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Oil oner beslaal uil TWEE Bladsn. EERSTE BLAD. Storm en tegenwind. Van do rechterzijde in het algemeen en van de Antirevolutionaire partij in 't bijzonder kan gozegd worden, dat zij, niet het minst ook d© laatste jaren met storm en tegen win i heeft te kam pen gehad. Wat heeft het er gestormd in de da gen van Groen van Prinsterer en van Dr. Kuyper en welk een geweldige storm is er losgebroken toen de heer Co lijn, geroepen den finaneieelen toe stand te regelen, en dreigende finan cieel© gevaren af te wenden, de maat regelen nam die genomen moesten worden, maar waardoor niet weinigen pijnlijk in hun beurs getroffen werden. Geheel ongehavend is de Antirevo lutionaire partij niet uit dien storm te voorschijn gekomen. Wanneer we de verkiezingsuitslagen van de laatste jaren nagaan, dan kan wel gezegd worden, dat zij den wind niet in de zeilen had. Van alle kanten werd zij aangeval len. De krachtige en intensieve propa ganda vAn de partijen rechts en links is niet zonder gevolgen gebleven. Bij de gehouden Kamerverkiezingen gingen enkele zetels verloren en alles wijst er op, dat we ook bij de het vol gend jaar te houden statenverkiezin gen in verschillende provinciën meer dere zetels zullen veïrspelen. Dat is geen bemoedigend verschijnsel. De strijd kan stalen, storm en tegen wind kunnen tot meerdere inspanning prikkelen, maar het gevolg kan ook zijn, dat men den moed verliest, dat de veerkracht verslapt en dat er een nei ging opkomt om de riemen binnen boord te% halen en de handen ia den schoot te leggen. En ook kan de gevolgtrekking wor den gemaakt, dat uit den scherpen te genstand en het verminderde succes dan toch maar blijkt, dat er met de partij iets niet in orde is en dat zij zich misschien op den verkeerden weg bevindt. Nu moet men met dergelijke gevolg trekkingen, die ook in het persoonlijke leven vaak worden gemaakt, altijd voorzichtig zijn. Er is tusschen zonde en ziekte een oorzakelijk verband, maar gevaarlijk handelt en zeer oppervlakkig, wie evenals Jobs vrienden het voorkomen van bepaalde ziekten, met het koeste ren van bepaalde zonden in verband hrsngi Succes en zegen mogen niet worden vereenzelvigd. Zegen beteekent niet altijd succes en zelfs kan in het uitblijven van suc ces een zeer bijzondere zegen zijn go- legen. Toen Jezus eenmaal de scharen ge spijzigd had, dwong Hij de discipe len in het schip te gaan en over te va ren naar de andere zijde. De discipelen gehoorzaamden. Zij redeneerden niet en zij maakten geen tegenwerpingen, maar zij deden eenvoudig wat Jezus hun bevolen liad. Zij gingen dus niet hun eigen weg zij bewandelden geen eigen gekozen paden. En dus zou men mogen verwachten, dat het een voorspoedige reis zou zijn, en dat de jongeren veilig en zonder eenige stoornis den. overkant zouden bereiken. Wat mocht men anders verwachten toen Hij. die de stormen gebiedt, den tocht over het altijd gevaarlijke meer nadrukkelijk gelastte? Indien ooit, dan had men toen op een voorspoedige reis mogen rekenen. En toch, het tegendeel gebeurde. Toen het schip midden op de zee was, stak een hevige storm op en het duurde niet lang of het was in dood van de baren. Geweldig werd het kleine scheepke door de hoogslaande golven gebeukt. En hoe de discipelen zich ook pijnig den om het schip vooruit te krijgen en de overzijde te bereiken, het was alles tevergeefs, want de wind was hun tegen. Storm en tegenwind, belemmerden de toch op Jezus' bevel ondernomen reis. Dat schijnt onverklaarbaar. Dat een Jona. toen hij zijn God trachtte te ontvluchten, en zich aan Gods bevel te onttrekken, met storm en tegenwind had te' worstelen, dat verstaan we. Men zou het niet anders kunnen verwachten. Doch onbegrijpelijk schijnt het, dai.t de discipelen, die zich vergeefs inspan den om het schip vooruit te brengen, door een hevigen storm werden ver rast. De oplossing ligt echter voor de hand Het doel, waarom de reis onderno men werd was niet, den discipelen een pleziertocht te bereiden, maar om den Naam des Hoeren te verheerlijken. Als Jezus in het schip klimt en de hand uitstrekt, dan stilt de wind. Dan is het gevaar geweken. Maar dan ko men de discipelen ook om Hem te aan bidden en te belijden: waarlijk, gij zijt Gods Zoon. En dat nu is ook en moet zijn het doel van ons leven, van ons werken, van onzen strijd ook op het gebied van de staatkunde. Het gaat daarbij niet om onze eere, om het belang van do partij, om eigen genot en voordeel, maar om de ver heerlijking van den Naam des Hoeren. Daarom mag voor ons niet gelden de overweging of wij succes behalen tn of we een voorspoedige reis- hebben, maar of wij gaan in den weg der ge hoorzaamheid en of wij volgen de rou te in Gods Woord ons voorgeschreven. Als dat het geval is, dan kunnen we gerust zijn. Wij moeten letten niet op de uit komst, maar op het gebod en daarop alleen. Ontvangen wij zegeningen, dan mo gen we die dankbaar aanvaarden, maar dan is er dubbele Teden tot voor zichtigheid. En gaat het door storm en tegen wind dan hebben we ons wel ernstig af te vragen of we soms ook als een Jona op den verkeerden weg zijn, maar het behoeft toch ook niet te leiden tot ontmoediging en verslapping. Want ook, in den weg der gehoor zaamheid gaat het menigmaal door storm en tegenwind. V Zielecontact. In de mooie rede, waarmede de heer H. Colijn de jaarvergadering van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op G. G. opende, werd ook gewezen op het voor de Vrije Universiteit bedenkelijke feit, dat verschillende hoogleerarcn zich voegden bij hen, die als gevolg van het Óvertoomsche conflict buiter de Gereformeerde Kerken kwamen te staan. Op die kwestie zelf het spreekt vanzelf gaan wij hier niet in, maar wel vragen wij de aandacht voor de, volgende opmerkingen: „In heel deze aangelegenheid is het contact met ons volk verbroken geweest, want al zou men de beweeg redenen voor de handelwijze der vier docenten in het abstracte aan vaarden, dan nog zou de grief blij ven, dat geen rekening is gehouden met de psychologische uitwerking hunner handelwijze. Subtiele onderscheidingen en daar op gebouwde redeneeringen zijn machteloos tegenover het gevoel. En daar ligt nu juist het gevaar voor verstoring in de wederzijdsche verhoudingen. Wil de Universiteit hare eigenlij ke roeping en taak kunnen vervul len, dan zal het zielecontact met ons volk ongerept moeten blijven. En zul len docenten óók moeten rekenen met den indruk, dien hun persoon lijke handelingen op ons volk kun nen maken. Al zon hun onderwijs aan de strengste eischen op 't gebied van be ginsel beantwoorden, indien zij per soonlijk de sympathie van ons volk verbeuren, dan lijdt de Universiteit en de invloed die van haar uitgaat, ernstige schade." Wat hier van de Vrije Universiteit, gezegd wordt, geldt ook van het poli tieke leven. Daar zien we soms ook, dat geen re kening wordt gehouden met de spycho' logische uitwerking over bepaalde handelingen, -met het gevolg dat het zielecontac t met het volk verlo ren gaat. En wanneer dat het geval is, dan gaat de persoonlijke sympathie verlo ren, maar dan lijdt ook de partij, die men vertegenwoordigt, schade. V Wij leven vrij! De „Waarheidsvriend" vestigt de aandacht op een artikeltje van den modernen predikant Ds. Deetman van Alkmaar in „Kerk en Volk" het week blad der Vrijzinnig Hervormden, waar in het o.m. heet: „Gp Walcheren ligt hst opkomende badplaatsje Zoutelande! Of 'tooit een badpiaats van heteekenis zal worden? In de N., R. Ct. las ik, hoe het ge meentebestuur er optreedt, 's Zondags mogen geen café's zijn geopend mo gen geen'tentjes op het zand staan; balspel op. het uitgestrekte strand is verboden en ook het vliegers oplaten, zooals kinderen dat op het strand vaak doen, behoort tot de ongeoorloofde ver maken! Zoo worden wij in ons land waar onze vaderen 80 jaar lang voor hun vrijheid hebben gestreden, aan ba.nden gelegd, niet door Roomse he (want die zijn nog niet zoo erg), maar aoor orthodox© gemeenteraadsleden! In de Tweede Kamer worden er, zoo als men weet, telkens bezwaren ge hoord tegen het goedkoop reizen op Zondag! Op Zondag reizen, baden, fiet sen, schaatsenrijden.... alles „uit don boozel" Ik zou zeggen: wie op Zondag thuis wil blijven, hlijve thuis! Maar laat ie der vrij, dien dag door te brengen, zoo als hij wil. „Wij leven vrij, wij leven blij, op Neêrlands dierb'ren grond!" De Spanjaarden, die ons drukten, hebben we verjaagd maar den druk, van ultra orthodox© dominé's, confes sioneel© Tweede Kamerleden, gerefor meerde gemeenteraadsleden, dulden we evenmin." Deze moderne predikant is ongetwij feld zéér vrijzinnig, zéér! En derhalve behoort hij ook in te genstelling met vele anderen tot het „denkend" deel der natie. Maar over de heteekenis van den vrijheidskamp van „onze vaderen" dat een modern dominé zich daarop 'nog beroept! heeft hij, naar het schijnt, niet veel nagedacht. Blijkbaar is het tot hem niet door gedrongen, dat onze vaderen streden voor de vrijheid, niet om naar eigen goeddunken te handelen, maar om „in Godes vrees te leven." - Maar toch vrijzinnig. Toch behporend tot „het denkend deel." STADSNIEUWS. Jubileum S. Gaasterland. (Vervolg). Uit hetgeen wij reeds gisteren mede deelden, kan gebleken zijn, dat het gis termiddag in de Geref. School aan de Stadhouderslaan .-volop feest was, in zonderheid voor de leerlingen. De mooie gymnastiekzaal was voor deze gelegenheid nogeens extra aan gekleed. Tegen een achtergrond van palmen en heesters stond een verhoo ging, waarop, de zetels voor den jubi laris met echtgenoot© en kinderen, en ter .weerszijden op lager plan, de plaat sen voor het Schoolbestuur, 'afgevaar digden en familieleden. Onder de aanwezigen werden, behal ve meerdere bestuursleden der Geref de Schoolvereeniging ook opgemerkt de hoofden der Ger. scholen aan de Lusthoflaan en de H. Kerkgracht, de heeren Bakema en Meyer, en vervol gens de directeur der Chr. Kweeksch. de heer J. Schaap Hzn. de Geref. pre dikanten Ds. H. J. Kouwenhoven en Ds. W. Bouwman, en het oud-bestuurs lid, de heer H. J. Blommendaal. Deze allen werden na de opening, met de anderen verwelkomd door den voorzitter der hujdigingscommissie, cl en heer T. S. Goslinga, waarhij tevens werd medegedeeld, dat de oud bestuursleden G. J. van Dorp en de Lange, door ongesteldheid. Prof. Krom Jid der pl. Schoolcomm. en de heer J- Baak. Schoolopz. bij het L.O. door exa- *mens verhinderd waren. Van den raad der Chr. Geref. Gom was een hartelijk schrijven'ingekomen De heer Goslinga, na den heer Gaas terland te hebben gelukgewenscht en hem te hebben gedankt voor de trouw, de kalmte en de opgewektheid waar mede 'hij zijn taak heeft verricht, en de hoop te hebben uitgesproken, dat hij die nog vele jaren zou mogen ver vullen, bracht in herinnering onder welke omstandigheden de jubilaris de onderwijzersloopbaan koos. Di© waren niet rooskleurig, evenmin als zij het nog langen tiid later waren. Maar toch heeft de heer G. niet ge schroomd. omdat hij gevoelde, alleen dan onderwijzer te.kunnen zijn, wan neer hij Christelijk onderwijs geven kon. In dit verband voortgaande, rele veerde spr. hoe achtereenvolgens door de wijziging der Schoolwet en den groei van het onderwijs de Gereform. Schoolvereeniging haar nieuwe en be tere gehouwen kreeg, en hoe de heer Gaasterland, toen als hoofd, een ge wichtig aandeel had in het streven om een grooter aantal leerlingen onder te brengen in betere scholen, met de be zwaren van verplaatsing naar de bui tenzijde der stad enz. daaraan ver bonden. Dat de heer G. er daarbij in geslaagd is zich het vertrouwen te verwerven van het Schoolbestuur en de ouders, naast de achting van het personeel en c!e liefde van de leerlingen, noemde spr. wel .een bewijs van jie loffelijke wijze waarop hij zijn gewichtige plaats in het maatschappelijk leven *heeft in genomen. Na ook Mevr. Gaasterland, als zijn tróuwe gezellin en hulp te hebben toe gesproken, bood spr. den jubilaris het reeds vermelde cadeau, een fraaie hoe kenkast aan, als een bewijs van waar dje ering der Geref. Schoolvereeniging. De heer A. M. Verschoor was ie tolk der leerlingen, toen hij hun vreug de schetste en het, verlangen naar dit feestelijk oogenblik, om ten slotte de gisteren vermelde, fraaie cadeaux aan te bieden, candelahres, een schoor steenstuk en een kunstvoorwerp. Na hem bracht de heer A. v. Kapel de gelukwenschen over van het perso neel, ook van de vakonderwijzeres, mej M. Deo en den gvmnastiekonder- wijzer den heer M. A. A. Steyns, waar bij hij .uiting gaf aan de sympathie, die zij allen voor den jubilaris koesteren en ten slotte een stoffelijk bewijs daarvan aanbood in een paar zilveren tafelvoorwerpen. Nu werden ververschingen aangebo den, die zich vooral het jojige volk goed lieten smaken en waarbij zich de feestelijke stemming in een wat veel- voudiger vorm uitte. Onder leiding van den heer Ver schoor voerden daarna de grootere meisjesleerlingen fraaie staaf-oefenin- gen en standen uit, die door den heer Steyns voor deze gelegenheid speciaal waren voorbereid. Daarna sprak de heer J. Schaap Hizn. meer in het bijzonder als direc teur der Christelijke Kweekschool. Spreker merkte op, dat hij blijkens do practijk destijds als hoofd der toen malige Hooigrachtschool in den heer Gaasterland te Hoogeveen een goe 1 onderwijzer heeft ontdekt. Als directeur der Kweekschool uitte spr vooral zijn waardeering voor het geen 4e heer G. deed als hoofd van de leerschool dezer inrichting, als hoeda nig de school Stadhouderslaan dient. Wanneer de daar geoefende kweeke- lingen met een goeden naam de prac tijk ingaan, is dat voor een groot ieeï te danken aan de wijze waarop de heer G. hen leiding en voorlichting ge geven heeft. Van de practische lessen, die hij de kweekelingen geeft en de resultaten daarvan, brengt hij een zoo juist ver slag uit, dat de leeraar-paedagogiek, de heer Zijlstra daarin weer genoeg aanleiding vindt voor het bepalen van zijn opleiding, en gelijk trouw het kenmerk is van zijn karakter, heeft de heer G. ook dit werk gedaan met on verzwakte trouw. Namens het bestuur der kweekschool feliciteerde spr. hem hartelijk en sprak hij den wensch uit, dat hij nog ve'c jaren voor het onderwijs zou gespaard blijven. Als het eenigst-aanwezige bestuurs lid van 25 jaren geleden, sprak de heer H. J. Blommendaal, die in harte hike woorden de genade en de ?ere schetste, welke den heer. G. zijn ge schonken en hem toewenschte dat God hem nog vele jaren sparen, en hem de vrucht te aanschouwen geven zou van zijn schoonen arbeid. Ds. H. J. Kouwenhoven wensch te den heer Gaasterland hartelijk ge luk met zijn jubileum, namens de, Ge reformeerde Kerk. Z. Eenv. wees erop dat de groote ontwikkeling van het Chr. Onderwijs in ons land, die ner gens elders in die, mate gezien wordt, nauw verband houdt met het groeiend besef van de verplichting, die de ou ders bij het afleggen der doopbelofte op zich hebben genomen, en van het groote belang dat de Kerk des Heeren daarbij heeft. Spr. wenschte den heer G. toe, dat hij met dezelfde toewijding zou mo gen voortarbeiden aan den opbouw der Kerk die, aldus spr. in de volgende ge slachten moge voortgaan zich te ont wikkelen. en geve de Heer© u de be- kwaammakende genade om v. kracht tot. krAcht in dezen gewichtiger» arbeid voort te gaan. Namens de collega's sprak de heer D Meyer. Gij, aldus spr. zijt onze nestor, en wij wenschen u harteliilc ge luk, nu uw arbeid met zilver is om rand. Onze verhouding was zeer col legiaal, zelfs vriendschappelijk. Wil gevoelen ons allen leden van de groote familie, de Geref. Schoolvereeniging, die zich sterk uitbreidt. Spr. wenschte den heer G. toe. slat hem eenmaal ook het goud zal worden geschonken, en dat hij zou worden ge sterkt in het persoonlijk geloof om de lammeren te leiden van onzen Opper sten' Herder. Een aantal jongens en meisjes voer de nu op het podiun\ eenige prachtig geslaagde nummers uit. Eerst een typisch tableau, 4 in 2 acten een voorstelling gaf van een be zoek van Karei de Groote aan een volksschool, waai* de monniken les geven. Daarna een mooi zangnummer: Ps. 100, door een vierstemmig koor van knapen en meisjes. Vervolgens eer. allerleukste „samenspraak" tusschen twee leerlingen van Mej. Moene, en teif slotte een tableau door meisjes: Geloof, Hoop en Liefde, waarbij zij het volgende versje zongen; Geloof, Hoop en Liefde, nauw aaneen verhonden, Vormen het eeuwig schoon der Chris tenziel. Schenke de Gever aller goede gaven De kracht u van 'tgelooven. Den vasten moed der Hope En bovenal de vreugde der liefde. Als kinderen in hun eigen taal spre ken, is dat dikwijls heel mooi. Ook dit vormde een mooi geheel op zichzelf en had aller bewondering. Ten slotte dankte do lieer G a r land in een kort slotwoord., dat hij van een schets liet vor-raigan'i. Bij een terugblik c o d'ezo - i.'.ar, hi het zien van zoovc waarder in het besef van eigen tekortkomingen zegt spr.: ik ben geringer dan al deze weldaden. Binnenland. Ernstig vliegongeval met een K.L.M. vliegtuig in België. De landdag der vereeniging „Gro ningen" te Leiden. f Candidaten van de C.-H. Unie voor de Eerste Kamer. De Koninklijke Familie in Zwitser land. Buitenland. Een scherpe aanval van Bokanowski op Caillanz' plannen inzake de buiten iandsche credieten. De Fransche Kamer neemt met klei ne meerderheid een motie van vertron wen in de reegeering aan. Nieuwe staatsgreep in Portugal. Spr. herinnerde aan den Maandag morgen 1 Juli van 1910, toen hij door den 'heer Schaap aan de leerlingen werd voorgesteld, met o.m. deze woor den: ik hoop dat jullie met den heer G. even aangenaam zult kennismaken al§ ik het gedaan heb. Soms vraagt spr. zich af of het nieu we in alles beter is, als hii denkt aan de oude school, \vaar hii soms met den patroon in één lokaal les gaf. hetgeen* voor zijn vorming van veel heteekenis i3 geweest. Spreker herinnerde dan aan zijn col lega Vreedendaal, die het geen 25 jaar heeft megen uithouden Aan de oude bestuursleden wijlen Ds. Rudolph, en do heeren G. J. van Dorp, van T.oo, Mulder en Blommendaal, en aan de 5 voorzitters, die hii had medegemaakt Somr stohden oud-leerlingen van hem op de nominatie voor bestuurslid. Col lega van Wijk werd door den dood weggenomen Vros moest om gezond heidsredenen den arbeid neerleggen. Mej. Moene heeft spr. 17 jaar, de on derwijzers Verschoor en de Bruyn heb ben bijna de geheele 25 jaar met hein gewerkt. Gedurende al dien tiid is spr. slechts 214 dag door ziekte verhinder J ge weest, en gedurende de 17 jaren van rim hoofdschap geen enkelen school tijd. Onder de medewerkers aan spr. s zijde nam zijn vrouw een eerste plaais in Tenslotte dankte spr. afzon ierlijk zijn collega's, die met hem arbeiden aan het tijdelijk en eeuwig heil der Leidsche jeugd en de heeren, die het woord had-lui gevoerd. Namens het Schoolbestuur dankte de heer Goslinga daarna het per soneel voor de keurige wijze, waarop dit feest was voorbereid. Helaas mis sen we den concierge Jongbloed, die onlangs zoo onverwacht werd wegge nomen. Mede betreuren we, a dus spr. de afwezigheid van den onderwijzer de Bruyn, Tlie zoo lang met den jubi laris heeft samengewerkt. Moge God hem spoedig herstellen. Op spr's verzoek zong men gezam *ri- iijk den heer Gaasterland Pa. 13i: 3 toe, waarna de heer Baken^a in lanlc- gohej Voorgh g Bij het uiteengaan werden dj leer lingen nogeens flink getracteerd. De Amerikaansche Week. Heden, Zaterdag, was het Je laatste dag van de Amerikaansche Week aan de Leidsche Universiteit. Vanmorgen omstreeks 9 uur kwamen de Ameri- kaansche studenten tezamen in liet natuurkundig laboratorium, waar prof. dr. P. Ehrenfest voor hen een col lege gaf over het belang van den the- oretischen achtergrond voor moderne experimenteele onderzoekingen in Hol land. Vervolgens heeft prof. dr. J' van der Hoeve een college gegeven over de functie en anatomie van het oog. Vanmiddag werd tot besluit <nn boottocht gemaakt naar de Kagerplns- sen. Daar aangekomen, werd den Air.e rikaanschen professoren en studenten dcor de Nederlandsch Amerikaansche Fundatie een thee aangeboden. Bovendien werd den Amerikanen le gelegenheid geboden, in zeil- of motor jachten, daartoe welwillend door eeni ge particulieren 'ter beschikking ge steld, een watertochtje op de Kager- piassen te maken. Na aanbiediging van de thee sprak de heer Westerman, voorzitter der Hollandsch Amerikaansche Fundatie zijn vreugde uit, dat het bezoek aan ons land den studenten en hunnen hoogleeraren tal van jaren in aange name herinnering zou blijven en er toe mocht leiden, dat zij spoedig weer eens een bezoèk aan ons land zouden brengen. Ken der Amerikanen dankte hierna voor de gulle ontvangst en de gastvrij heid, hun ten deel gevallen. Hii gaf hierbij de verzekering, dat het bezoek aan Leiden steeds bii hen in aangena me herinnering zou blijven en dat hun kennis door ds ooltetf*. welke de ver-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1