CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws iu dit Nummer. 7de JAARGANG WOENSDAG 7 JUL! 1926 'NUMMER 1866 ABONNEMENTSPRIJS Jn Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f 2.50 Per week i 0.19 Franco per past per kwartaal f 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden TeL 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advert en ti5n per regel 22*/« cent Ingezonden M« de deeling en, dobbel tarief. Bij contract, belangrijke redactie* Kleine advertentiën bij rooroitbetaling van ten hoogete 30 woorden, worden dage- lij ka geplaatst ad 40 cent Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Legerpredikanten, Wij moeten nog even terugkomen op het schrijven van den legerpredikant Ds. F. G. Petersen, die zoo vriendelijk was enkele beschouwingen te wijden aan wat. wij in ons nummer van 19 Juni opmerkten over het instituut der legerpredikanten, of zooals Minsiter Koningsberger het in de Tweede Ka mer uitdrukte, de officieren van gees telijk welzijn. Dss. Petersen meent te mogen con- stateeren, dat de schrijver van bedoel de driestar oordeelt over wat hij niet kent en dat hij van het leven in de kazerne en „onder dienst" niet veel af weet. Deze veronderstelling is echter niet geheel juist. De schrijver heeft in zijn jonge ja ren, toen de kazernes nog niet 't kost school-karakter van thans hadden, maar toen er nog „gediend" werd vele maanden in de kazerne doorgebracht. Daarna heeft hij tal van koeren ook als landweerman herhalingsoefenin gen meegemaakt en eindelijk heeft hij in den mobilisatietijd nog bijna acht maanden in kazernes en forten ver toefd. Hij weet dus van het kazerneleven wel iets af en misschien nog wel iets# meer dan de meeste legerpredikanten' die het soldatenleven slechts van den buitenkant kennen. Maar juist omdat hij het kazernele ven van zeer nabij kent, is het hem ook na het schrijven van Ds. Petersen, wiens arbeid hij overigens gaarne waardeert, niet mogelijk voor het in stituut tier officieren van geestelijk welzijn in extase te komen. Zelfs is hij, na opmerkzame lezing van de opmerkingen van Ds. Petersen versterkt in zijn meening, dat er, al thans in vredestijd, aan legerpredi kanten niet de minste behoefte, bestaat Ds. Petersen geeft toe, dat de mili tairen als regel gelegenheid hebben de godsdienstoefeningen bij te wonen. En wij voegen er aan toe, dat zij ook do gelegenheid hebben, niet minder dan anderen, de catechisatiën te be zoeken, hun Bijbel te lezen, enz. Een 25 jaar geleden was het leven in de kazerne nog wel een beetje an ders dan tegenwoordig. 'tGing er al licht een beetje ruwer toe. Maar d i t kan toch wel worden gezegd, dat wie van meet af voor zijn overtuiging uit kwam, als regel heel weinig hinder ondervond. Dat was hooge uitzondering. Ei* werd wel eens gedebatteerd, ge spot een enkele maal, maar er was ook waardeering. Als argument waarom de toch al korte diensttijd moet worden onder broken voor het bezoek van legerpre dikanten, voert Ds, P. aan, dat dit ge schiedt terwille van de zwakken, die anders vreezen voor „fijnen" te wor den gescholden. Dit argument is nieuw voor ons. Maar overtuigend lijkt het ons niet Wanneer toch alleen uit het bijwo nen v$n een toespraak van den leger predikant moet blijken, dat men tot de „fijnen" behoort, dan is het toch wel heel ver gekomen. Trouwens, we kun nen Ds. P. wel verzekeren, dat in de kazerne een andere maatstaf wordt Maar goed, we hebben hier dus een soort premie'op de lafheid en.... de luiheid. Ja, ook op de luiheid. 't Blijkt ons uit de eigen bewoordin gen van Ds. Petersen, en mede uit wat ons door een Christen-officier werd medegedeeld, die waarnam dat bij een eerste bezoek van dén legerpredikant de belangstelling gering was. Toen de overigen echter bemerkten,- dat zij moesten „zwabberen" of exerceeren, terwijl hunne collega's rustig achter de kachel zaten, was ook hunne con clusie: „ik ga liever een uurtje naai den dominé, dan te exerceeren of zoo iets." Zoo komen ze toch maar onder het gcklank, zegt Ds. Petersen. Inderdaad! Maar wij betwijfelen toch sterk, dat door een prediking on der dergelijke omstandigheden flinke mannen worden gekweekt en bet gods dienstig leven bevorderd. En nu geven wij gaarne toe.-dat het woord van den legerpredikant nog weieens iets goeds kan uitwerken .en dat het O" sschien kan bewaren voor zede hik verval. MEau daarmee is het instituut der officioTcr; van geestelijk welzijn nog niet gerechtvaardigd. ooreerst al, omdat het toch nie+ als do taak der Overheid kan worden be schouwd predikanten uit te zenden en evan^eliseerend op te treden. Maar, dan óok, omdat niet alleen Gerefor meerde en orthodoxe, maar ook vrij zinnige predikanten worden uitgezon den die zich ongetwijfeld ook in.'ine- zoek van de liever niet exerccereude jongens mogen verheugen en die toch ook uun invloed uitoefenen. 't Is helaas waai*, dat er veel onver schilligheid is ondfcr ae militairen. Ve len die thuis trouw de kerk bezochten, blijven nu (althans vroeger,, die laat ste jaren zijn de ïheeste kazernes des Zondags ontvolkt) rustig in de ka zerne hangen. Daartegen moet gewaakt worden. Niel door de halfheid aan te kwee lt ;n door het houden van samenkom sten in den diensttijd, maar door ze op een andere wijze te prikkelen partij te kiezen. Het Valt toe te juichen dat er evan geliseerend gewerkt wordt. Maar dan niet door soms vrijzinnige regeeriugs- ambtenaren, maar in de eerste plaats door de kerken, gesteund door de ouders De kerken in de garnizoensplaatsen moeten op de hoogte worden gehouden en die kerken zijn verplicht de solda ten onder haar toezicht te nemen. En als ue militairen zich dan» ont leek ken? Welnu, dan kan men zich in verbin ding stellen, met de ouders. Wij hebben een kapitein gekend, een vrijzinnig man. die als hij een soldaat steafte: vo»»r dronkenschap, tegelijker tijd een brief stuurde aan de ouders van den gestrafte, om ze met het ge drag van hun zoon op de hoogte te stellen. Laat er zoo ook contact komen tus- schen de kerken en de ouders, zoo noodig. Ds. Petersen verzocht ons, ons nader van deze zaak op de hoogte te stellen. Welnu, een officier die belang stelt m het geestelijk welzijn der soldaten en die meermaen de bezoeken van le gerpredikanten meemaakte, verklaar de ons dit instituut vrij overbodig en tot op zekere hoogte in verband met de bezoeken van vrijzinnige predi kanten en de handige wijze waarop sommige „debaters" gedurende de sa menkomsten hunne denkbeelden lan- ceeren, zelfs niet onbedenkelijk te achten, Wij zJin door het schrijven van Ds. P.rlaii ook volstrekt niet overtuigd Wij wenschen Ds. P. en zijne colle- lcga's veel zegen op hun zeker niet ge makkelijken arbeid, maar wij zouden het toch toejuichen, indien op een an dere wijze in de geestelijke behoeften der militairen werd voorziet), en in dien door overleg met de Kerken de regeering op een andere wijze haar belangstelling in het geestelijk wel zijn der militairen «kon toonen. STADSNIEUWS. EEN PAD AN G-COMITé. De burgemeester heeft de commissie die zich verleden jaar heeft belast met het inzamelen van giften voor de Steun verleening aan Borculo, verzocht zich thans te willen belasten met het inzamelen van gelden voor de steun- verleening aan Patiang. Giften worden gaarne ingewacht bij den penningmeester, den heer F. J. Muys van der Moer, Plantsoen 49, Giro rekening No. 57471. De Amerikaansche week. Vanmorgen hebben de Amerikaan sche studenten, nadat te voren de hoogleeraren Keesom en De Haas en de adj. directeur dr. Crommelin, daar van een beschrijving hadden gegeven het natuurkundig laboratorium en de daarin aanwezige verzameling van natuurkundige apparaten bezichtigd. Vanmorgen heeft prof. Keesom aan de studenten, die daartoe in groepen waren verdeeld, liet vloeibaar en vast maken van helium gedemon streerd. In de middaguren hebben de stu denten in auto's een tocht door Leiden gemaakt onder .leiding van den voor zitter van Vreemdelingenverkeer, den heer A. W. Frentzen, tot het bezichti gen der verschillende merkwaardig heden en oude gebouwen. Vanavond zullen de studenten de gasten zijn van de V. V. V. te Noord- wijk, die hun in Huis ter Duin te Noordwijk aan Zee een thee aanbiedt. Morgen, Donderdag, zullen de stu denten zich naar Dordrecht begeven, om een bezoek te brengen aan Jurgeus' Fabrieken to Zwijndrecht. Na deze be zichtiging keeren de studenten naar Dordrecht terug, waar hun door het gemeentebestuur een noenmaal wordt aangeboden. Nadat de studenten de stad zullen hebben bezichtigd, maken zij een boot tocht naar Rotterdam, om vervolgens naar Leiden terug te keeren. De groentijd der Leidsche Studenten. Naar wij vernemen zal de groentijd worden vervroegd. Ingevolge den wenseh van eenige professoren, die bezwaren ertegen hadden gemaakt, dat door den tijd, waarin de groen tijd tot dusver viel, de groenen gedu rende eenigen tijd nadat de college- waren aangevangen, niet in staat wa ren deze te volgen, heeft bet Collegi um van het Leidsch Studentencorps daartoe besloten. De groentijd zal nu dit jaar aanvan gen Woensdag 15 Séptember en tot 30 September duren. Hierdoor zal een oude „mos" in on bruik raken. Immers tot dusver moch ten de groenen op den dag van Lei- dens* ontzet, den 3den October, niet in de Sleutelstad vertoeven. Daartoe wer den zij „niet waardig gekeurd". Vroe ger gingen ze dien dag steeds naar Amsterdam. Met het oog op de jaar lijks terugkeerende botsingen tusscben Amsterdamsche studenten en de Leid- sche groenen is eenige jaren geleden op verzoek van den hoofdcommissaris van politie te Amsterdam eerf andere plaats voor het verblijf der groenen op 3 October aangewezen, namelijk Den Haag. De Residentie zal dus voortaan dit jaarlijksche bezoek op 3 October misssen. Prof. Dr. C. C. Uhlenbeek. Prof. Uhlenbeek wien met eind van dezen cursus op zijn verzoek eervol ont slag* is verleend als hoogleeraar in het Gothisch, Angel-Saksisch en de verge lijkende Indo-Germaansche taalweten schap, heeft dezer dagen van zijn stu denten afscheid genomen, onder' mede- deeling, dat dit zrjn laatste college wa^ De hoogleeraar is thans naar Ni> megen vertrokken, waar hjj zich metter woon heeft rr"T™c,f'rr':i Hulpleeraren Javaansch en Maleisch. Doordat de verbintenis met de hulp leeraren in het Javaansch en in he» Maleisch, de heeren Dr. Raden Ng. Poei batjaraka en Raden Mohammad Zain ia 'geëindigd, beide heeren keerendezei dagen naar Indië terug zullen is hun 'plaats nieuwe hulpleeraren in dezetar Ten aan de Universiteit alhier moeten ïworden benoemd. Naar wij .vernemen, is de benoa ming yan twee opvolgers nog in deze maand te verwachten. Jubileeiende raadsleden. Op 9 Juli a.s. zal het 25 jaar zijn geleden, dat de heeren A. -Mulder, wet houder, en K. Sytsma, in het toenma lige district III voor het eerst tot lid van den gemeenteraad werden geko zen. welke functie zij tot op dit oogen blik onafgebroken vervulden. In September a.s. zal het dus 25 jaar geleden zijn, dat beide heeren in den raad ziting namen, zoodat ook dan eerst van een 2o-jarig raadslid maatschap kan worden gesproken, Dit neemt echter niet weg, dat wij reeds thans aan de heeren Mulder en Sytsma, die beiden naar hun beste weten en met groote ambitie gedu rende bijna een kwart eeuw de be langen van de gemeente, hebben be hartigd en wat zeker wel iets zeld zaams is het vertrouwen van hunne kiezers hebben behouden, gaarne onze hartelijke gelukwenschen aanbieden. Beide heeren hebben heel wat wis selingen meegemaakt. Van de toen zittende raadsleden heeft nog alleen de heer v. Hamel, die, wanneer hij in het leven gespaard wordt, straks zijn 40-jarig lidmaatschap van den raad mag herdenken, in den raad zitting. Jubileum. Hedenmorgen hadden de firmanten en personeel der firma Van Dorp, Haarlemmerstraat 4 het genoegen een jubilaris in hun midden te huldi gen, n.l. onzen stadgenoot, den heer J. T. van den Wijngaard, die zich 40 jaren lang onderscheiden heeft door accuratesse en plichtsbetrachting. Aan belangstelling heeft het hem dan ook dezen dag niet ontbroken. Terwijl de zaak van morgen voor een uurtje werd gesloten, is hij door een der firmanten waardeerend toe gesproken en hem de gebruikelijke enveloppe overhandigd. Ook het personeel heeft op stoffe lijke wijze zijn sympathie betuigd. Nadat de jubilaris in eenvoudige woorden had bedankt, werd hem gele genheid gegeven den dag verder met zijn familie gezellig door te brengen. Onderwijzersexamens. Bij het Maandag en Dinsdag gehou den eindexamen der Chr. Kweeksch. aihier, zijn geslaagd de heeren E. van 'Wensveen, Bodegraven en A. Weze lenburg, Hazerswoude, 2 candidatcn zijn afgewezen. De examens zijn afgeloopen. Van de 22 candidaten zijn 19 geslaagd. Vleeschverqiftiging? GisWen en vandaag is hier een aan tal vergiftigingsgevallen geconstateerd die zeer waarschijnlijk in verband staan met het gebruik van ondeugde lijk vleesch. Naar verluidt, zouden in totaal cpn zestig personen in verschil- lènde gezinnen door de vleeschvergif- tiging ongesteld zijn. Vooral in de We verstraat en omgeving zijn vele gezin nen getroffen waarvan velen 't vleesch van eenzelfden slager betrokken. Het spreekt vanzelf, dat een ernstig onderzoek is ingesteld, maar tot heden zijn geen betrouwbare aanwijzingen gevonden. Ernstig ongelnk. Gisteravond gebeurde op den Rijndijk; dicht bij de Haagsche Schouw, een ern stig verkeersongeluk. Een jongeman uit Delft moest met zijn motorrijwiel op de duozitting waar van een vriend gezeten was, een hooi wagen passeeren. In het voorbijgaan rukte de motx» rijder een dotje nooi van den wagen. Hij ïaa'.te daarbij echt r even het stuw kwijt zo,odat iirj verder naar den linker kant van den weg reed, terwijl juist uit de tegenovergestelde richting een vracht auto aankwam.' Het motorrijwiel botste tegen de auto op en werd tegen de straat geslingerd. De heer, die achter op de duozitting zat, kwam er af met eenige ontvellingen en een gescheurde jas, maar de bestuur der werd in bewusteloozen toestand en uit het hoofd bloedend opgenomen en naar het ziekenhuis gebracht. Hedenmorgen was zijn toestand iets vooruit gegaan. Wil vernemen, dat op het Zendings feest van de Classis Leiden der Gerei. Kerken, dat 21 dezer op Oud Poelgeest gehouden staat te x worden, de muziek vereeiiiging „Benvenuto" van Voorscho ten het muzikale gedeelte verzorgen zal Burgerlijke etend. Geboren: Johannes H endrik, zv*. J. G. v. Evert en C. Carpel; Theresia Catharuia, dv. C. de Groot en C. G. Overdijk; Johanna Maria, dv. F. v. d. Pluym en J. C. Braxhoven; Johannes Nicolaas, zv*. J. Romijn en P. Sicking; Martinus, zv. P. F. A. Roestenburg#em A. L. Tromm; Johannes, zv. J. v.%'d. Reajden en P. Plug; Piefcer, zv. G. J. Verschragen en J. Langezaal; Hennv dv. G. H. Tijsen en H. C. de Bruin; Leendert Hendrik, zv. G. P. Sabeè ten M. C. v. KerkhofFranciscus Corns. Adrs., zv. J. J. Thorn en H. v. d. Zon; Catriena Maria, dvi. E. v. d. Berg Heftz en A. _M. TuLejni; Gerrit, zv. B. H. v. d. Horst en P. G. Broers; Pieter Jad- ques, zv. J. P. v. d. Bent en J. ,Boone; Hemdricus Nies. Maria, zv. P. de jong en C. C. Fennes; Marcus Jacobus, zv. C. de Joode en J. Visser Jacomina Geertrui, dv. I. J. v. Egmond en G. J. de Mooij; Samuel, zv. H. Gajjaard en L. Eduard; Hendrik Jacobus, zv. H. J. Neuteboom en J. M. Rozier; Johanna Maria, dv. J. Bekooi en C. ;Wi. v. Delft; Elisabeth Catharina, dv. J. P. Crama en D. C. Thiel; Pieter, izooai van IT. v. d. Blom en G. I. v. Loenen. Pieter, zoon van J. Haasbeek en J. Sinteur. Johanes Frederik, zoon van E. G. Ramp. Wouter, zoon van T. G. J. Verheij v. Wijk en C. Roem. Nicolaas, zoon van N. v. Groesningen en NN. Pannekoek. Eibert, zoon van P. Oostendorp en G. Zoerink. Elisth. Maria Wilha., dochter van J. van I ten- son en M. E. W. Schramp. Elisabeth Alida, dochter van N. G. Kok en A. J. Chaudron. Hendrika Jannetje, d van D. v. d. Burg en M. Fianderhijn. Trijntje, dochter van P. J. den Hoed en H. Swint. Petra. Elisth. Corna., dochter van J. ,V. M. Stijgers en J. M. v. Daalen. Ondertrouwd:. P. Koreniiof jm. en C. J. Benning jd. P. J. Tijssen ïm. 26 jaar en C. ,W|. T. v. d. Bosch jd., 21 jaar. P. Jasperse jm., 24 jaar eit J. H. Caspary jd., 29 jaar. C. J. v. d|. iwilk im., 2J jaar en A. E. v. d. Blom jd., 21 jaar. K. v. Rossen ïm., 29 jaar en E. J. Momberg jd., 26 jaar.» G. J. Huy zen veld jm., 25 jaar en Wl A. v. Rossum, jd., 24 jaar. J. W. JoiH- igebrgur gescn., 32 jaar en J. El. Snel, 23 jaar. J. v. d. Waals jm"., 24 jaar en J. J. Loekenbach, jd. 25 jaar. T. C. Waasdorp, jm. 2b'jaar en H. 'M. Hombergen, jcf. 27 jaar. J. B. v. Heili gen, jm. 25 jaar en K. J. v. Itetrson., jd. 23 jaar. W. v. d. Klaauw, im. 20 jaar en J. M. Fisser, jd. 19 jaar. A. Stikkelorum, jm.. 21 jaar en j. S. Slijk huis, jd. 19 jaar. H. J. v. Meteren, ïm. 2i jaar en K. M, F. Patzsch, jd. 27 jaar. 1 BINNENLAND. Staten van Znid-Holland. In de vergadering van gisteren kwam voorts aan de orde een interpel latie van den heer Vaandrager, die eenigen tijd geleden aan Ged. Staten een viertal vragen had gesteld over de bevordering van een hygiënische melkwinning in verband met het melkbesluit. Het antwoord op deze vragen had spr. niet geheel bevredigd en naar aan leiding daarvan gaf spr. nog een nade re toelichting met het verzoek of Ged Staten niet ^lsnog in de door spr. ge- wenschte richting zouden willen werk zaam zijn, omdat z.i. #de wettelijke voorschriften alleen niet in staat zul len zijn binnen afzienbaren tijd een hygiënische melkwinning van betee- kenis te bevorderen. Spr. wees op het bestaan van een vereeniging, die zich ten doel stelt in samenwerking met de keuringsdien- Binnenland. Nieuwe aardschokken op Sumatra. De schorsing van Ds. van Duinen te Haarlemmermeer gehandhaafd. Bij Piet Gijzehbrug is een wegwer ker door den trein overreden. Ernstig motor-ongelnk bij de Haag sche Schouw. Talrijke gevallen van vleeschvergif- tiging te Leiden. Buitenland. De Fransche Minister van Finan ciën bespreekt de financieele crisis in het parlement. De Engelsche wet op den 8-urlgen werkdag in de mijnen in tweede lezing door het Hoogerhuis aangenomen. In de havenstaking te Antwerpen geen verbetering. Wet tot oprichting van de Belgische Nationale spoorweg maatschappij in gediend. sten opvoedend en controleerend te werken in de richting van een verbe terde melkwinning en hij vroeg, of Ged. Staten zouden kunnen bevorde ren dat de melk in de winkels van de ze vereeniging wordt gekocht. Het lid van Ged. Staten, de heer Van Boeijen, wees er op, dat Ged. Staten niet mogen treden op het trrein, dat door de Warenwet wordt bestreken. Overigens verklaarde spr. zich be reid, wanneer van de door den heer Vaandrager bedoelde vereen, hem een advies mocht bereiken, dit advies na der met Ged. Staten te overwegen. De voorzitter deelde ten slotte me de, dat in verband met de verkiezing van leden der Eerste Kamer op 30 Juli de volgende vergadering der Staten zal worden gehouden op 29 Juli des morgens om 11 uur. De vergadering werd daarna geslo ten. De Eerste Kamerverkiezingen. Van Anti-revolutionaire zijde zijn naar gemeld wordt in de provincie Zuid-Holland voor de verkiezing van leden der Eerste Kamer candidaat ge steld de heeren: 1. prof. mr. A. Anema te Haarlem; 2. mr. P. E. Briët te Lei den; 3. H. Amelink te Utrecht; 4. mr. V. H. Rutgers te Den Haag; 5. J. v. d. Molen Tzn te Oosterbeek (Gelderland)' 6. W. Wariiaar te Sassenheim; 7. Dr. J. Severijn te Dordrecht; 8. Dr. J. T-. Reintsma te Rotterdam; 9. mr. H. W. Hovy te Loosduinen en 10. mr. A. ba ron Heeckeren van Kei te Rheden. De gezantschapspost te Washington. Naar de „Stand." meldt is den heer; H. Colijn aangeboden de gezantschaps post te Washington en heelt deze daarvoor bedankt. Het blad verneemt voorts dat het in de bedoeling ligt bij de verkiezin gen voor de Eerste Kamer den heer H. Colijn No. 1 te plaatsen op de Noorde lijke lijst. Rentezegels. Bij Kon. besluit is bepaald, dat de kleur van het rentezegel voor loouklas se IV is lichtbruine opdruk op rosen onderdruk en de op het zegel uitge drukte geldswaarde 50 cent en van het rentezegel voor loonklasse V licht groene opdruk op rosen onderdruk en de op het zegel uitgedrukte gelds\vuari de 60 cent. De thans bestaande rentezegels voou de loon klassen IV en V blijven geldig' Verder is bepaald, dat de kleur van het dagzegel ter betaling van een dag premie in loonklasse I en in loonklas-* se II is lichtgroene opdruk op licht-* grijze ondergrond, in loonklasse IU lichtgrijze opdruk op rosen onder- grond en in loonklasse IV en V licht blauwe opdruk op lichtgrijzen onder» grond. De dagzegels, waarvan de modellen werden vastgesteld bij Kon. besluit van 15 October 1920 (Staatsblad no< 787), laatstelijk gewijzigd bij dat van 1 Augustus 1924 (Staatsblad no. 40Q^ blfjven geldig. Wegenbelastingwet., Het propaganda-comité voor wegen verbetering (P.C.W) heeft naar aanlel ding van het ontwerp Wegenbelasting wet een schrijven gericht aan de leden van de Tweede Kamer, waarin her innerd wordt aan het tot den vorigerj 1 minister van Waterstaat gericht adres, waarin het denkbeeld werd ont wikkeld, om een Staatscommissie met adviseerende bevoegdheden bij dé uitvoering van de nieuwe wet in te schakelen, in den geest als werd voqj^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1