NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN ZATERDAG 19 JUNI 1926
MISSTANDEN IN HET
AANBESTEDINGSWEZEN.
I
Aan het referaat door Mr. P. G.
Knibbe op de jaarvergadering van <le
Chr. Middenstandsvereen. gehouden en
waaraan wij in verband met onze be
perkte ruimte slechts weinig aandacht
konden schenken is het volgende ont
leend:
De inleider noemde het een bewijs
van activiteit en tevens een bewijs van
de groote urgentie van het vraagstuk
van de Misstanden in het aanbeste
dingswezen, dat de vereeniging van den
Chr. Handeldr. en Industr. Midden
stand het noodig geoordeeld heeft dit
moeilijke onderwerp tot een punt van
bespreking te maken op haar jaar-
lijksch congres.
Zelfs de beste regeling zou nog niet
alle misstanden wegnemen om dat het
kwaad niet voortkomt uit de m.a of
meer onvolledige of zelfs verkeerde
wetten of maatschappij-ordeningen;
neen. niet aan de inzettingen, maai
en den mensch zelf moet de ongcrech
tigheid in deze wereld geweten wor
den.
Dit ontslaat echter niet van den
plicht het „bouwen en bewaren" den
mensch, in den aanvang der wereld
geschiedenis door God zelf tot taak ge
steld, ook in dezen zin uit te werken,
dat het maatschappelijk levcn indien
eenigszins mogelijk van onderen op,
maar indien zulks niet mogelijk is des
noods van boven af, zoo geregeld wor
de, dat het kwaad en het onrecht zoo
min mogelijk gelegenheid krijgt om
uit te groeien.
Op de speciale bedrijfs- of vakver-
eenigingen zooals de Aannemersbon
den enz. hebben de Middenstandsver-
eenigingen dit voor, dat onder hare
leden verschillende groote en kleine
leveranciers van bouwmaterialen,
onderaannemers, benevens ook veel
aanbesteders schuilen, waardoor eene
alzijdige vruchtdragende bespreking
zeer zeker mogelijk zal zijn.
Het blijft daarom evenwel noodzake
lijk, dat de direct-betrokkenen van el
ke groep zich nauwer aaneensluiten
in speciale bedrijfsorganisaties, alwaar
de detailpunten tot in de diepste fines
ses kunnen en moeten nageplozen wor
den.
Het moet daarbij als een verblijdend
verschijnsel aangemerkt worden, dat
zij het dan laat, op initiatief van de
vereeniging van handelaren in bouw
materialen, samenwerking gekomen is
tusschen de organisaties van de ver
schillende groepen bij het bouwbedrijf
betrokken.
Echter zullen ook deze betrekkelijk
weinig kunnen bereiken, indien zij
niet vakorganisaties als de Uwe krach-
tige hulp ontvangen en de algemeene
volksovertuiging hun pogen niet on-
dersteunt.
Het vraagstuk werd door den inlei
der niet in zijn vollen omvang aan de
orde gesteld. Alleen al het noemen
van de namen Bouwwetgeving, Bouw-
borgtocht en Cessies doen voor de in
gewijden bergen van moeilijkheden op
doemen. Naast de algemeene lijnen,
welke voornamelijk gevolgd zijn, werd
echter op één punt meer in het bijzon
der de aandacht geconcentreerd en dat
wel op de verhouding tusschen de in
schrijvers en den publiekrechtelijkcn
aanbesteder, terwijl de referent op de
verhouding van den aannemer en den
particulieren aanbesteder N veel min
der licht liet vallen.
Nu schijnen de speciale vakorgani
saties, zooals de Ned. Aannemersbond,
de R.K. Bouwvakpatroons enz zich
blijkens de laatste berichten te werpen
op de verhouding tusschen den parficu
lieren aanbesteder en den aannemer,
door den eisch te stellen, dat geen hun
ner leden in zal schrijven op een werk
als door den particulieren aanbeste
der borgen geëischt worden. Spreker
deelde daarbij mede, dat de door de
Kamer van Koophandel te Leiden te
dezer zake ingestelde Commissie wel
sympathiek tegen dit streven staat,
maar dat deze vreest, dat het niet voor
directe verwezenlijking vatbaar zal
zijn.
De verwachting is dan ook niet ge
heel en al ongegrond, dat de particu
liere aangesteders niet zonder str-ijd
de borgstelling zullen laten vallen, zoo
dat de organisaties al hare krachten
zullert moeten besteden in hunne ac
tie tegen de particuliere aanbestedei3
die borgen eischen.
Juist omdat de particuliere organi
saties al hare krachten noodig zullen
hebben, zou het kunnen gebeuren, dat
men het verband, hetwelk onlosmake
lijk bestaat -tusschen de handhaving
van «de borgstelling, geëischt door den
publiekrechtelijken aanbesteder en die
door den particulieren aanbesteder ge
vorderd, uit het oog zou verliezen. Zou
de borgstelling bij de publiekrechtehj
ke lichamen onverzwakt blijven be
staan* dan moet gevreesd worden, dat
de strijd tegen de borgstelling bij par
ticulieren weinig blijvend succes zal
opleveren.
Aanvankelijk bestond bij den sp.'e
ker de vrees, dat men aanstevende op
afschaffing van elke borgstelling,
ook waar deze geëischt werd door eon
publiekrechielijk lichaam. In de stel
lingen, welke reeds eenigen tijd ge ie
den ingezonden zijn, zal elk lezer da
de duidelijke sporen wel van ontdek
hebben. Spreker wijst daarbij op stel
ling 7. Nu het echter zoo goed als vast
staat, dat de publiekrechtelijke aanbe
steder voorloopig bij de actie der bo
vengenoemde bonden is uitgeschakeld.,
ligt de^ in de stellingen voorgeslagen
weg nog geheel open.
Slechts door een gelijktijdige actie,
eenerzijds door een bindend besluit cn
anderzijds, bij den publiekrechtelijkcn
aanbestede^ door langzame, mai
zekere uitholling, kan de kracht der
borgstelling in het maatschappelijk
leven gebroken worden.
De speciale organisaties zullen de
particuliere aanbesteders, welke bor
gen eischen, te overtuigen hebben. De
meer algemeene organisaties, waaron
der ik versta o.a. de Middenstandsor
ganisaties, maar vooral ook de Ka
mers van Koophandel, zullen voor een
belangrijk deel de taak op zich kun
nen nemen om de langzame maar ge
stadige uitholling der borgstelling bij
de z.g. publiekrechtelijke aanbestedin
gen voor hare rekening te nemen.
Spr. is dan ook gerechtigd om mede
te deelen, dat de Kamer van Koophan
del te Leiden, welke te dezer zake een
Commissie heeft benoemd, in deze
richting wenscht werkzaam te zijn.
Dat door haar nauw contact gezocht
zal worden met de speciale organisa
ties spreekt wel van zelf. Men zal het
van mij kunnen begrijpen, wanneer ik
de Kamer van Koophandel te Leiden,
niet alleen bij het bewerkstelligen van
dit contact, maar ook bij de nog zoo
veelszins moeilijke taak om met de
publieke aanbesteders tot een goede
samenwerking te komen, volledig suc
ces toeweiisch.
De inleider vestigde voorts in ver
band met stelling 12 er de aandacht op
dat de Commissie der Kamer het zeer
wenschelijk zou achten, als in de be
stekken de bepaling werd opgenomen,
dat e.v. cessies in een register door de
Kamer van Koophandel te houden in
geschreven zouden moeten worden.
Bij de uiteenzetting van de kans,
welke men heeft op goed succes, bij de
pogingen om de borgstelling, geëischt
door een publiekrechtelijk lichaóm,
zooveel mogelijk uit te schakelen,
wenschte de referent eerst het vraag
stuk in zijn algemeenheid in het juiste
licht te plaatsen.
Als een van de hoofdoorzaken van
de vele en ernstige misstanden in het
aannemersbedrijf, wordt genoemd de
persoonlijke borgstelling. Deze heeft
in het bijzonder tot verergering der
misstanden aanleiding gegeven. Het is
dan ook geen wonder, dat tegen deze
de scherpste aanvallen gericht worden
Ook echter de zakelijke borgstelling
kan tegenwoordig bij velen weinig ge
nade meer vinden.
Ook zegt de zakelijke borgstelling
ten aanzien van de financieel? draag
kracht voor velen nog zeer weinig,
daar een in verhouding tot het werk
niet in het minst kapitaalkrachtige
aannemer, zij het door een hoogt risi
co-premie en de noodige cessies, toch
meer dan eens er in slaagt otn de cau-
tis te storten.
Naar de meening van de Commissie
der Kamer zou het reeds eene groote
schrede voorwaarts zijn, als niet meer
de persoonlijke borgstelling, die tot al
lerlei misstanden aanleiding geeft,
maar uitsluitend de zakelijke in de be
stekken opgenomen zou worden.
Het zou dan ook verkeerd zijn den
eisch van algeheele afschaffing van el
ke borgstelling ook bij aanbestedingen
door publiekrechtelijke lichamen tot
in zijn verste consequenties öjor te
voeren.
Bij dit alles vergete men echter de
hoofdzaak niet, n.l. dat de borgstelling
daardoor zoo tot verergering van Je
misstanden heeft aanleiding gegeven,
omdat de aanbesteder tot nog toe zoo
goed als uitsluitend heeft gerekend al
leen met zich zelf en niet de minste
verantwoordelijkheid heeft getoond ten
aanzien der overige betrokkenen.
- Hadden de aanbesteders steeds vol
doende verantwoordelijkheidsbesef
had, dan waren de huidige toestanden
niet mogelijk geweest. Anderzijdo zal,
echter juist de omstandigheid, dat ge
woonlijk niet met opzet is ^gezondigd,
het m.i. gemakkelijker maken, In zon
derheid'tegenover de publiekrechtelij
ke aanbesteders veel te bereiken.
Noodig is dat algemeen erkend wor
de, dat het hier betreft niet alleen een
geldkwestie, maar ook een sociaal
ethisch probleem, daar het anders
moeilijk, zoo niet onmogelijk zal zijn.
eene maar eenigszins bevredigende
oplossing te verkrijgen.
Het moet daarom algemeen als so
ciaal-ethisch ongeoorloofd worden be
schouwd om, speculeerend op de bor
gen, het werk te gunnen aan iemand,
van wien men met een groote mate
waarschijnlijkheid moet vermoeden,
dat hij het werk niet tot een goed ein
de kan brengen.
Niet alleen, dat men een overeen
komst aangaat, waaromtrent men van
te voren zoo goed als zeker weet, dat
de betrokken borgen er in zullen loo-
pen, maar nog veel zekerder weet men
vaak, dat men het werk gunt aan een
aannemer, die niet in staat zal zijn om
zijn onderaannemers en leveranciers
der materialen te betalen.
Niet het Kaïnsprincipe „ben. ik mijn
broeders, hoeder", maar de zoo echt so
ciale, de zoo echt christelijke solidari-
teitsgedachte, moet het leven, ook het
maatschappij-leven, beheerschen.
De aanbesteder moet daarom, om
dat hij de keus heeft bij de gunning,
zedelijk verantwoordelijk gesteld wor
den tegenover de onderaannemers en
leveranciers. Het is zelfs de'vraag of
de door de aanbesteders gevorderde
borgstelling niet dikwijls een vrijbrief
is voor de-lichtzinnigheid bij de keuze
van een aannemer.
Als op de publiekrechtelijke aanbe
steders het Rijk, Gemeente, de Provin
cies, Waterschappen, maar ook de
Spoorwegen, de groote concerns enz.
een dergelijk krachtig beroep gedaan
wordt, zal men met volle recht mogen
verwachten, dat genoemde Colleges en
concerns, mits er een acceptabele rege
ling aangeboden kan worden, ook uit
eigenbelang er voor te vinden zullen
zijn om daadwerkelijk hunne mede
werking te verleenen, bij het scheppen
van gezonde toestanden bij aanbeslc
dingen
Degenen, die over een gunning heb
ben te adviseeren, of te beslissen, cn
met den aannemer, die niet aan zijn
verplichtingen kan voldoen, de schik
kingen hebben te treffen, zien dan ook
reeds lang uit naar de mogelijkheid
om aan de ellende, wrelke uit de ge
noemde inschrijvingen voortvloeit, te
ontkomen.
Eerst dan echter zullen publieke
colleges en hierbij denkt spr. b.v. in
het bijzonder aan de Gemeenteraden,
er toe willen medewerken 0111 den
oogenschijnlijk makkelijken weg om
het werk steeds te gunnen aan don
laagsten inschrijver, te verlaten, als
men door een speciale regeling zal we
ten te voorkomen, dat zij niet al te veel
bloot staan aan allerlei onbillijke en
zelfs hatelijke critiek.
In stelling 8, welke overigens vooral
b.eschouwd moet worden als bewijs,
van de mogelijkheid van een dergelij
ke regeling, wordt b.v. reeds gewezen
op het voorschriftf der Genie. Dit voor
schrift behoort volgens spreker tot ba
sis genomen te worden voor een meer
uitgebreide regeling. Daarom is deze
gedachte in stelling 9 nogmaals krach
tig naar voren geschoven.
Wenschelijk werd geacht deze rege
ling zoo eenvormig mogelijk vast te
stellen, waarbij de Vereeniging van
Nederl. Gemeenten mogelijk hare me
dewerking zal kunnen verleenen. De
publiekrechtelijke lichamen moeten er
echter ook zorg voor dragen, dat haar
organen in staat zijn de juiste beslis
singen te nemen, waarom instructies
opgesteld moeten worden, welke de
adviseerende en beslissende colleges
en ambtenaren verplicht zijn te volgen
Deze instructies ontbreken thans
ten eenen male, maar zijn zeer wel
samen te stellen. In het Rapport van
den Nederl. Aannemersbond van 1905,
waarin de wijze van aanbesteding, in
het buitenland, uiteengezet werd, kan
men lezen, dat er in geen enkel land
zoo oppervlakkig, zoo roekeloos met
de gunning van een werk wordt omge
sprongen als tot heden in ons land ge
schiedt
Deze uitspraak is helaas nog even
waar. Als men kennis neemt van de
egelen, welke in het buitenland gel
den, behoeft men echter niet bevreesd
te zijn, dat men de bedoelde regelen en
instructies geheel en al uit eigen brein
zou moeten opdiepen.
Doelbewuste pogingen om behoorlij
ke instructies te ontwerpen, ingesteld
en ondersteund door de direct betrok
ken organisaties, door de werkgevers,
Middenstandsvereenigingen en niet
het minst door de Kamers van Koop
handel kunnen derhalve in verband
ook met wat elders bekend is, eene be
hoorlijke kans op succes opleveren.
GEMENGD NIEUWS.
ling uit: „ik heb Iiooreu zeggen, dat
men mij dooden wil, maar vóór dien
tijd zal ik er een paar voor mijn re
kening nemen".
Met zijn geweer bedreigde hij daar
op twee Senegaleezen en een sergeant
vervolgens ontvluchtte hij uit het tort.
Op zijn weg ontmoette hij mevrouw
A'ndré Delvoux, de echtgenoote van
een architect met haar dochter, en den
heer Emile Amoux, assuradeur en
oud-raadslid met zijn echtgenoote, die
rustig aan het wandelen waren.
De Senegalees schoot mevrouw Del-
toux en den heer Amoux op kor
ten afstand dood en vluchtte daarop
door de dennenbosschen in de rich
ting van de kust. Nadat er geruimen
tijd jacht op hem was gemaakt, wist
men hem gevangen te nemen, niet eer
echter, dan nadat men verschillende
schoten op hem had gelost en hij ge
wond was-
Griezelige vondst. TeiHol
'terhoek onder Groenlo is door een
jongen die vogelnestjes zocht, het lijk
gevonden van een pasgeboren kind.
Ons Babbelhoekje.
EBg—r-g8M3= Ui u—Jk
S mak e 1 ij k e t e iU De Tel. ont
leent aan de verslagen van den Keu
ringsdienst te Amsterdam het volgen
de:
In één bakkerij' bevindt zich de ,W|.
C. boven den oven. De daar heer
schende warmte maakte, dat men de
deur openliet, waardoor de stank de
•jjakkerij introk. Bovendien ging de
loozingspijp van de ,W|.C. door de bak
kerij 111 een zicjh daar beviriden,deni
put, die met een papieren prop was
afgesloten. In dezelfde bakkerij kon
den de ramen niet worden opengezet.
In den kelder ónder de bakkerij be*
zond zich stilstaand water. En dit alles
in een pas voor het bedrijf 'ingericht
perceel.
In een andere bakkerij! waren in)
groote hoeveelheden spiunew ebben
aanwezig. Een derde bedrijf had een
[VWC. in de bakkerij1.
In een bedrijf werden sommige bak
kerswerkzaamheden in de woonkamer
Verricht, waar ook het brood werd
bewaard. In de bakkerij; werd de
wasch gedaan. Hieraan is een einde
gemaakt.
Dergelijke toestanden komen bij
voorkeur, zoo niet uitsluitend voor in
kleine bakkerijen.
Knoeierijen ten aanzien van de sa
menstelling van het brood kwamen
gelukkig nagenoeg niet voor. Wel had
het brood lang met altijd het vereisch-
te gewicht. Van de in 1925 gekeurde
brooden waren gemiddeld 2 pet. te
licht. Het record in het vervaardigen
van te licht brood staat voor dit jaar
op naam van Diemen, namelijk 14.2
pet. Daarentegen kreeg een 18-tal an:
dere, meèst 'kleine plaatsen, een eer
volle vermelding, doordat aldaar geen
te licht brood werd geconstateerd.
Merkwaardig is, dat volgens den
directeur van den Keuringsdienst het
aantal overtredingen wegens het ver
vaardigen van te licht brood schijnt te
varieeren niet de bloemprijzen.
Graad van beroemdheid.
'Een Fransch blad vroeg zijn lezers:
wie zijn nu de beroemdste'Amerika
nen. Ziehier het leerrijke resultaat der
enquête.
No. 1JHenry Ford.
No. 2. Jack Dempsey.
No. '6Charlie Chaplin.
No.. 4President Coolidge.
No. bMary Picktord.
IWi a t het verkeer e i s c h t e
Een wereldoverzicht van het aantal
auto-ongevallen toont aan, dat in het
vorig jaar 80/400 personen gedood
zijn en 868.000 gewond. 80 pet. der
ongevallen kwamen in Amerika voor.
Smokkelen. Kommiezen te
Tolbert (Gron.j hebben in beslag ge
nomen zes kisten met spifitus, die met
ontduiking van den accijns vervoerd
zou worden. Afzender en bestemming
zijn echter onbekend.
Een verschrikkelijk drama
heeft te Toulon plaats gevonden.Een
Senegaleesch solclaat, die bij een "der
forten op wacht stond, riep plotser
Beste Jongens en Meisjes,
Ziezoo, daar is de babbeüioek weer,
en als naar gewoonte heb ik heel wa^
briefjes te beantwoorden, dus begin ik
er maar vlug mee.
„Blondine". Ja, is 't zoo rustig bij
jullie? Nu, dat is ook wel eens prettig,
aunkt me. Hoe gaat het met de klein
tjes? Weet m niet. waar Roorsje en
Grassprietje blijven: Ik heb in lang niets
van hen gehoord. Ze zijn toch weer be
ter?
„Vergeet mij nietje". Alweer zoo druk
met de aardrijkskunde? 'k Denk dat jij
een heele geleerdheid zult worden, meis
je.
„Hessie". Dat lijkt me een aardig
opstel, dat je gemaakt hebt. Als ik niet
op „Thirza" moest zijn. kwam ik vast
even luisteren. Goed ik zal naar jou
en Blondkopje uitzien. Vertel mij maar
eens, waar lij je plaats hebt in de kerk.
Ja, Heidebloempje zag ik al bij het
binnenkomen. Algesproken, als ik tijd
heb, kom ik in ae pauze eventjes b\j
jullie. Dank voor je raadsel, ik wil het
graag gebruiken.
„Rozeknopje en Reseda". Vandaag is
het ook prachtig weer, Reseda, ik denk
dat nu je'broertje wei buitèn ligt. Het
was niets geen wonder, dat zoon klein
ventje aan alles ontjyend was, maar dat
komt gauw genoeg in.orde. Als hjj maar
spoedig beter mag worden, he?
„Pionier". Nu is het gelukkig mooi
weer he, maar ja, Zondagavond was het
bar met de regen. Weet je hoe dat zit?
Iris en Zilverblondje deden eerverleden
week voor het eerst mee en Margrietje
en Leendert v. d. Kwaak de vorige week
Zoodoende kon ik de eerste twee in het
raadsel en de beide laatsten in de cor
respondentie verwelkomen. Ik maak het
raadsel altrjd van te voren klaar. Begrijp
je het nu?
„Sneeuwklokje". Wat leuk. dat jq nu
ook een letterraadsel inzendt, 'k Hoop
het vast te gebruiken, maar Volgende
week nog niet, want dan geef ik prijs
raadsels en wil voor die gelegenheid
eens een nieuw soort werkje opgeven
Je zult het volgende week wel zien
't Zijn heusch wel gezellige briefjes die
je schrijft hoor.
„Wilgenkatje". Ik vond jou briefje
net zoo gezellig als jullie bet teekenen
vinden. Leuk, dat je er allebei plezier
jn hebt. Je hebt beste plannen voor de
zomervacantie, dat merk ik wel. Het is
best te begrijpen, dat je er erg naar
Verlangt.
1 „Lindebloesem". Je hebt de schade
van verleden week ingehaald meisje
't Was een heel gezellige brief ditmaal.
Ja, 't is erg leuk om in een bazaar te
helpen, 'k begrijp best, dat je er zin in
hebt. Nee, ik zal niet kunnen komen
kijken, dus vertel je mij er maai' alles
van. Ja, 't heeft hier ook heel erg ge
regend. Je hebt heel aardig postpapier
„Moeders Meisje". Zoo had jjj zoo
extra veel huiswerk? Hoe kwam dat!
xWas je achter? Best hoor, volgende
week dan maar een lange.
„Zilverblondje". Vindt je het niet aar
dig, al die kleine diertjes? Volgende
week hoop ik prijsraadsels te geven
Gauw al he? [Wel gefeliciteerd alvast
met kleine zus. Ja zeker, je kunt gezel;,
lige briefjes schrijven. Best, stuur mü
maar eens een raadsel, 't Is best te be
grijpen ,dat ie naar de vacantie ver
langt, als je "bij twee tantes mag gaan
logeeren.
„Moeders Jongste", 'k Dacht heusch,
dat je ziek was, meisje. Zoo. is de vin
ger nog .altijd niet beter? Wat jammer,
dat je er voor thuis moet blijven. Dank
voor je raadsel. Ik zal het nazien, en,
als het geschikt is, een plaatsje geven.
Dacht je nu heusch, dat ik zoo gauw
boos was?
„Iris". Je hebt zeker wel begrepen,
dat je briefje vorige week te laat was
en ér daarom geöii antwoord voor je
in stond. Mmr nu heb je beter opge
past. Je vraagt een paar schuilnamen?
Hier, zoek maar uit: Korenbloem, Made
liefje, Lotus, of Sneeuwwitje, Rood
kapje. Maar lijkt je niet het leukste
een naam, die je zelf bedenkt? No»
hartelijk gefeliciteerd met je verjaar
dag, meisjelief. Leuk he, zoo'n groote
visite. Ja, vond je de raadsels aardig?
Ik zal de jouwe nazien, en als het ge
schikt is gebruiken.
„Margrietje". Dat was ongewoonte,
denk ik, dat je nog een beetje moeite
met het raadsel haat dat zal best beter
worden. Nee, die mijnheer ken ik nis!
Zoo, dus jullie zijn met zes? Ben jij
de oudste thuis?
„Tommy". Ja, dat was een fout, ,;a
moest rijm zijn. Maai' verder was hc
toch in orde he? Heb je het druk bil
ten of gaat het nog al?
Leenaert v. d. Kwaak. Dan heb jij
al Keel wat ondervonden, Leendert. al
ben je nog jong. Waar is dat half
broertje van je? Ook bij Opoe? Ja, dat
al heel oud, maar wat heerlijk, dat
zij toch nog voor je kan zorgen. 0*
dat raadsels oplossen zal best wennek
Op den duur gaat het steeds gemakke
lijker, dat zul ie zien.
„Anemoon", 'k Heb je oplossingen ont
vangen met de groeten. Dat kan best
eens gebeuren hoor. Een volgende keer
dan maai* weer wat langer.
JfHeidebloempje". Dus je krrjgt eerst
nog een drukke tijd he? Maar dan va
cantie. Fijn voor je. Ga je nog uit
logeeren, naar Utrecht of Sassenheim.
Heb je vee*.mooie dagen gemaakt? Nu
je de oplossing van dat raadsel ziet
'denk ik, dat je zegt: „O, wat eenvoudig"
't niet?
„Boschviooltje". Dat was naar voor
je, dat je naar huis moest he? Had je
iets bijzonders gegeten, of was je erg
vermoeid? Gelukkig, maar, dat het zoo
gauw opgeknapt- is. .Maar je zal toch niet
dadelijk weer naar school kunnen gaan
is 't wel? Wil je Pa en Moe en je broer*
e. en zusje van mq terug groeten?
et beste er mee, meisje.
„Waterlelie". Jij maakt prachtige
handwerken, dat merk ik wel.Je Moe
is er zeker wel blij mee, dat ze al zoo n
flinke dochter krijgt. Toen üj schreef,
was het mooi weer,maar nu ik jou
briefje beantwoord, weer heelemaal met
Dank voor je raaoseL
De oplossingen van de vorige week
zöjn:
1. Iris en Zilverblond je heeten wivhar
telïjk welkom.
Onderdeelen: Londen, Zilver, Blond?
je en Zwartje, Lisse, Eik, Katwijk, Heet
Rijm, H.
2. Handschoenen.
3. Rjjk, Dom, Rgkdom.
4. Water en XJs.
5. Achter in onzen vgver zgn
rie eenden.
En hier volgen de nieuwe raadsel».
1. Mijn geheel bestaat uit 48 letters
en is iets, wat jullie mg telkens zelf
zeggen.
-5. 42. 5- I2- 8.» 3 000
Een dik touw noemt men ook wei
122.24.2.26.
Bij het bouwen van huizen heeft men
10. '18. 4. 6. 8. 7. 8 noodig.
11. 13. 25. 29. 8. 30. 14. ijllji
is een ander woord voor vergadering.
Een roode lap maakt een stier 44- 45»
33- 47. 34- 8. 16.
39. 41. 48. 40 is een jongensnaam
Iemand die vreesachtig is, noemt men
ook wel 21. 26. 28. 40. 27. 22. 38» 3*
37.
43. 39. 2. 46 is een deel van een
schip. 4.
W anneer men'iets herhalen moet,
zegt men 23. 9. 36.
T9 is D.
2. Ingezonden door Anemoon.
Een meisje drijft haar ganzen op tie
wei. Een gans loopt voor twee anderen,
een tusschen twee anderen en een ach
ter twee anderen. Hoeveel ganzen waren
er?
3. Ingez. door Heasie»
Waarmee eindigt de tjjd?
4. Ingez. door Boschviooltje.
Wat was het gisteren.^ wat va»aaa®
en wat zal het morgen zijn?
5. Ingez. door Junior.
Verborgen planten:
De oogst leverde slechte aardappelen
op, al maakten de boeren er hooge prij
zen vopr.
Wilt u niet wat mosterd of peper
nemen?
Zie eens, hoe die kleine hagedis tel
kens naar boven probeert te komen.
Ziezoo jongelui, nu maar weer dap-
por aan het werk. Volgende week komen
er prijsraadsels, zooals ik jullie beloofd
heb. 't Zal dan een ander soort raadseis
zjjn als jullie gewoon zfjn, maar me
dunkt, een beetje afwisseling is wel
aardig.
Dus dan neem ik nu maar afscheid
van jullie tot volgende week met vele
groeten van je
Tante FRANCIEN.
Scheepstij dingen.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
DINTELDIJK, van Yanoouvar naar
Rotterdam, 16 Juni 300 mijl van Lanua
End.
LOCHOIL, van Vancouver naar Rotter
dam, 17 Juni van Lob Angeles.
BURGERDIJK, van Rotterdam naar
New Orleans, 17 Juni van Vera Crua.
EDAM, van New Orleans naar Rot
terdam, 17 Juni van Vera Cruz.
VEENDAM, van N. York naar* Rot
terdam, 17, Juni 1200 mijl van Valemtia
STOOMV. MIJ. NEDERLAND.
BENGKAXJS, uitrei», pass. 16 Juni
Perim.
KONINGIN DER NEDERLtANDEK
van Batavia naar Amsterdam, pasa. iö
UROT^thuiareds, 18 Jttni te Maxseilfe
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
DELFTLAND, thuisreis, 17.. Juni 48
Teneriffe,
DRECHTERLAND, uitreis, pass. 17
Juni Fernando Noronha.
MAASLAND, .thuisreis, 17 Ju™
Buenos Ayre6.
ZAANLAND, thuisreis, 17. Juni ven
Buenos Ayree. r.
KENNEMERLAND, 17, Juni van La
gos naar Addah.
ROTTEP.DAMSCHE LLOYD.
DJEMBER. 17 Juni van Hamburg te
Bremen. T
MERAUKE, thuisreis, 18 Juni van
Padang.
MOlJOKERTO, 18 Juni van Hamburg
te Middlesbro.
SIANTAR, uitreis, 17. Juni van Me-
dan.
JACATRA, uitreis. 17 Juni van Me-
dan.
1NDRAF0ERA, iS Juni van Rotter
dam te Batavia.
TEXEL, van Rotterdam lU'.r .-.jmvi
pass. it; Juni Gibraltar.
TABANAN. uitreis, iS Jua. -n bat. 1
smpton.
