purol
Bij ^ow@
Schrale Huid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DINSDAG 18 MEI 1926
DAG-AGENDA.
Dinsdag 18 Mei, 's middags vier uur.
Bovenzaal van „In den Vergulden
Turk", Jaarl. Alg. Verg. v. aanrieelh.
der N.V. „L. Expl. Mij. v. Onj;. goede
ren" te Leiden.
Woensdag 19 Mei, 's avonds 8 uur,
Pieterskerk. Kerkconcert van „Sur-
sum Corda".
Dinsdag 25 Mei, 's avonds kalf negen
Café-Rest. „In den Vergulden Turk
Breestraat, Mei-vergadering der 3-Oc-
tober-Vereeniging.
Dinsdag 1 Juni, 's middags kalf vijf,
Breestraat 119: Alg. Verg. v. d. Ver.
„De Leidscke Buitensckool".
De Avond- nackt- en Zondagdienst
der apotheken wordt van Maandag 17
tot en met Zondag 23 Mei a.s. waarge
nomen door de apotkeek van de kee-
ren G. F. Reyst, Steenstraat 35, Telef.
136 en J. Donk, Doezastraat 31, Telef.
1313.
AANLEG VAN HET a.s. ZUIDERZEE
GEBIED.
Do stedebouwkundige Raad van liet
Nederlandsch Instituut voor Volks
huisvesting en Stedebouw heeft, in
verband met de omstandigheid, dat de
stedebouwkundige vraagstukken, die
rijzen bij de droogmaking der Zuider
zee, na de aanneming van het wets
ontwerp tot bespoediging, door de Eer
ste Kamer, vroeger aan de orde komen
dan aanvankelijk werd verwacht, een
adres gericht tot den minister van Wa
terstaat.
Hierin wijst de Raad er op, dat het,
zoo ergens, dan kier, voor het maag
delijk gebied der toekomstige Zuider
zeepolders noodig zal zijn, niet alleen
de plaatselijke vraagstukken onder
het oog te zien, welke zich. als bij elke
bebouwing, ten aanzien van de nieuw
te vestigen kernen zullen voordoen,
maar dat bet bovenal van belang zal
zijn, elk der nieuw ontstaande polders
als één geheel van stedebouwkundig
standpunt te bezien en daarvoor, ten
einde 't meest oordeelkundig gebruik
van den bodem voor verschillende
doeleinden te verzekeren, een „gewes
telijk plan" op te maken, zooals thans
wordt bepleit voor verscheiden stre
ken van ons land, welke een cultu-
reele en economische eenheid vormen
of zullen vormen.
Naast het gewestelijk plan zelf, zoo
heet het verder, zal de behoefte blij
ken om maatregelen voor te bereiden
en te treffen, ten einde de uitvoering
van het plan geleidelijk en in de juis
te volgorde te verzekeren. Dit beeft
bijzondere beteekenis, nu snelle kolo
nisatie en ontwikkeling te wachten
staat.
Adressant verzoekt ten slotte den
minister aan deze belangrijke zijde
der Zuiderzee-droogmaking bijzondere
aandacht te wijden en geetf als haar
oordeel te kennen, dat bet van belang
zal zijn, daartoe reeds dadelijk ten
aanzien der Wieringermeer over te
gaan, opdat óók ten aanzien vén deze
kwestie bij de droogmaking der groo-
tere polders de vruchten kunnen wor
den geplukt van de aldaar te winnen
ervaring.
In een uitvoerige toelichting zet de
Raad zijn standpunt nader uiteen. Hij
wijst o.m. op de instelling der. sociaal-
Hygiënische Commissie voor Z.-Lim-
burg, door wier werkzaamheid een be-
bouwingsplan voor de geheele Mijn
streek is ontstaan; verder op de door
Ged. Staten van Gelederland in het le
ven geroepen commissies voor Arn
hem, Winterswijk en omgeving, en die
welke de Prov. Staten van Noord-Hol
land van advies zal dienen in zake de
uitbreidingsplannen.
Reeds thans, aldus wordt betoogd,
zal nauwkeurig moeten worden nage
gaan, op welke wijze de overgangs
moeilijkheden uit de Haarlemmer
meer maar al te bekend zooveel mo
gelijk zullen kunnen worden beperkt.
De landbouw- en industriecentra zul
len wel overwogen, zoo gunstig mo
gelijk, moeten worden verdeeld. Voor
de visscherij op het IJselmeer zal een
vistchershaven noodig blijken.
Wat Amsterdam voor de polders, de
polders voor Amsterdam zullen betee-
kenen, zal niet met zekerheid zijn te
voorspellen; mogelijkheden dienen on
'der het oog te worden gezien.
Wellicht zal bij hen, die jarenlang
het landbouwbedrijf hebben uitgeoe
fend, het verlangen aanwezig zijn hun
ouden dag te slijten in de omgeving,
die hun lief is geworden. Een stad,
als hoofdplaats van het geheele ge
west te beschouwen, zou hun de gele
genheid daartoe bieden. In dat geval
zou deze gunstig moeten zijn gelegen
in een omgeving met eigen landelijk
karakter. Of deze stad tevens de ha
venplaats van het gewest zou kunnen
zijn, verdient zorgvuldige overweging.
Het Enkhuizer Zand. thans in de
inpoldering begrepen, zou wellicht ten
deele als ontspanningsgebied zijn aan
te leggen en allicht geeft de vaste en
minder kostbare bodem een aanwij
zing dat juist daar een hoofdplaats,
met gelegenheid tot ontwikkeling voor
de industrie, zich zou behooren te ont
wikkelen.
De landelijke schoonheid van het
nieuwe gebied vereischt toegewijde
verzorging en de Raad noemt het een
onafwijsbaren plicht der overheid al
les te doen opdat dit nieuwe landschap
een zelfde schoonheid zal bezitten als
^het polderland van Holland en Fries
land. Met groote verhoudingen zal ge
rekend moeten worden, voor rechtlij
nige wegen van grooter lengte dan bij
vroegere inpolderingen als regel ge
bruikelijk, zal geen vrees mogen wor
den. gekoesterd. Aan de eischen van
RECLAME.
i; Jw van Handen en Gelaal
A 1 Doos 30*60*9Öct*
het bedrijf, zal volledig recht moeten
wedervaren.
Met inachtneming dezer beginselen
zal echter een landschap zijn te schep
pen van groote schoonheid, mits aan
de totstandkoming daarvan liefdevol
le aandacht wordt besteed, en de ver
zorging aan handen wordt toever
trouwd, welke de bekwaamheid daar
toe bezitten. De Haarlemmermeer mag
hierbij geen voorbeeld zijn.
Een commissie uit den Stedebouw
kundigen Raad heeft reeds in het bij
zonder een studie gemaakt van het
Hollandsche polderlandschap en haar
rapport is tevens aan den minister
overgelegd.
BUITENLAND.
DE REVOLUTIE IN POLEN.
De orde hersteld.
A'le Poolsclie troepen zijn naar hun
garnizoenen teruggezonden. Op de. be-
langrijh_'.e spoorwegen is het treinver
keer hervat. De leden der regeering
Witos en president Wcjciechowski,
mochten Zondagavond het pales te
Wilauow verlaten en naar Warschau
terugkeer en.
Te Warschau zijn alle barricaden
opgeruimd en is het tramverkeer her
vat.
De regeering heeft een proclamatie
uitgevaardigd waarin gezegd wordt,
dat in de eerste plaats naar verzoening
moer worden gestreefd.
Uit Danzig wordt gemeld, dat het
post- en telegraaf verkeer met Polen
is hervat. Ook het treinverkeer met
Polen is weer normaal.
Raiaj president ad interim
De voorzitter van den Poolscaea mi
nisterraad heeft de volgende procla
matie gepubliceerd:
„Met net oog op het feit, dat Sta
nislas Wojciechowski afs:and heeft ge
daan als president van de republiek,
neem ik, overeenkomstig art. 40 van de
grondwet, de waardigheid op mij van
president der republiek ad interim.
Warschau, 15 Mei 1928. w.g. de voor
zitter van den Landdag Rataj".
De gewezen Duiische vorstenhuizen.
Nadat de Duitsche rijksdag liet voor
stel tot onteigening van de gewezen
vorsten had verworpen, heeft de re-
geerihg, overeenkomstig de bepalin
gen van de grondwet in haar zitting
van Zondag besloten, het ontwerp aan
het volk ter beslissing voor te leggen
De- volksstemming zal 20 Juni a.s.
plaats hebben..
DE BRITSCHE MIJNWERKERS
STAKING.
De financieeie steun van Rusland.
Over het aanbod van 2.600.U0J roe
bels, door het congres der Russische
mijnwerkers aan de Britsche mijnwer
kers gedaan, zal waarschijnlijk termijn
werkersconferentie a.s. Donderdag be
raadslaagd worden.
Cook, de secretaris der mijnwerkers,
zeide in een interview: ik heb in het
algemeen om financieelen steun ge
vraagd, en ik zal het geld der Russsi
sclie mijnwerkers even graag aanvaar
den als eiken anderen financieelen steun
Baldwin's voorstellen.
De vertegenwoordigers der Engel-
sche mijnwerkers hebben gieren op
nieuw met Baldwin, die Zaterdag en
Zondag op Chequers had doorge
bracht doch daarna naar Londen was
teruggekeerd, beraadslaagd betreffen
de enkele bijzonderheden van liet be
middelingsvGorstel van den premier,
dat Donderdag in de vergadering der
gedelegeerden van de mijnwerkers zal
worden behandeld.
De algemeene opvatting, is, dat de
mijnwerkers Baldwin geen moeilijkhe
den in -den weg zullen legggen. Daar
entegen moeten de mijneigenaars niet
geheel met de voorstellen van Baldwin
accoord gaan.
Enkele incidenten.
Ofschoon de hervatting van het
werk, in het algemeen op normale en
zelfs vlotte wijze heeft plaats gevon
den, komen er nog enkele berichten
van moeilijkheden en zelfs een van
geregeld gevecht, dat in de dokken
van Southampton heeft plaats gehad
tusschen een groep stakers, die zich
weer kwamen melden, en een 50 vrij
willigers, die hun plaatsen niet af wil
den staan.
Voor de politie de vechtenden kon
scheiden was een vrijwilliger gevaar
lijk gewond en waren aan beide zijden
klappen gevallen. De stakers zijn ten
slotte op een ander schip te werk ge
steld.
Uit Manchester komt nog bericht,
dat de bootwerkers aldaar besloten
hebben het werk niet te hervatten, ais
de reeders, die h,et groote scheepvaart
kanaal naar Liverpool bevaren, niet de
belofte afleggen van geen verdere vrij
willige hulpkrachten voor laden en
lossen te zullen aannemen. Hierover
wordt nu nader onderhandeld.
DE BELGISCHE KABINETSCRISIS.
Jaspar Kabinetsformateur.
Brunet heeft definitief een tweede
voorstel van den koning om een regee
ring samen te stellen van de hand ge
wezen.
De koning heeft daarop, na afzon
derlijk met de voorzitters van Kamer
en Senaat en de leiders van de Vijvere,
Vandervelde en Hymaus te hebben
econfereerd, den katholiek [aspar ont
oden en hem opdracht gegeven, te
trachten een regeering samen te stel
len..
HET NIEUWE KABINET-MARS IN
BUITSCHLAND.
Een overgangskabinet.
Dr. Marx, de rijksminister van jus
titie, is tot rijkskanselier benoemd. Al
le ministers uit het kabinet-Luther
blijven in functie.
Het nieuwe kabinet heeft gisteren
zijn eerste bijeenkomst gehouden on
der voorzitterschap van rijkskanselier
Marx. Er zijn geen besluiten genomen.
Het is van beteekenis dat dit kabi
net zichzelf als een overgangskahinet
beschouwt. De rijkskanselier hoopt zoo
spoedig mogelijk de groote coalitie te
kunnen herstellen, om eindelijk weer
een stabiele regeering aan het bewind
te brengen. C
De opvolger van Marx als voorzitter
van de parlementaire centrumgroep
is nog niet, aangewezen. Vermoedelijk
zal de leiding van de groep voorloopig
aan de twee vice-presid§nten, Von Gue
rard en Stegerwald, worden opgedra
gen.
OVERSTROOMINGEN IN ITALIë.
Een schade van miliioenen lire.
Verschillende streken in Noord-Ita-
lië zijn de laatste dagen door geweldi
ge onweren geteisterd. Vooral Lombar-
dije heeft geducht te lijden gehad. De
Etsch is op verschillende plaatsen
huiten haar oevers getreden. Bij
overstroomingen is veel vee omgeko
men. Tal van dorpen zijn verwoest en
honderden menschen dakloos gewor
den.
Een later bericht meldt, dat ook de
rivieren Bormida, Belbo en Erro bui
ten hare oevers getreden zijn. Het bek
ken van de Bormida staat geheel on
der water. Nadere bijzonderheden om
trent de overstroomingsramp komen
scliaarsch binnen, daar de telefonische
en telegrafische verbinding met de ge
teisterde streken verbroken is:
Duizenden militairen zijn tot het red
den van vrouwen en kinderen en het
opwerpen van nooddijken aan het
werk gezet.
Omtrent de schade kan natuurlijk
nog niets worden vastgesteld. Zeer ze
ker zal deze vele millioen lire bedra
gen.
In den omtrek van Allessandrië is
het water nog steed9 stijgende.
Vlaamsche straatnamen te Brugge.
Ingevolge een door het Brugsche
gemeentebestuur in verhand met de
Vlaamsche taalwet van 1921 genomen
besluit moeten de straatnamen te
Brugge voortaan ééntalig Vlaamsch
(Nederlandscli) zijn.
Dit besluit wordt nu wel toegepast
in de volksbuurten, maar niet in de
voornaamste wijken der stad, wat bij
een deel der bevolking, kwaad bloed
blijkt te zetten. Vermoedelijk zal hier
over in den gemeenteraad worden ge
interp el le erd.
KORTE BERICHTEN.
Gen. Sikorski heeft zich met het
garnizoen van Lemberg ter beschik
king van Pilsoedski gesteld.
De ambassadeurs van Amerika,
Engeland en Rusland hebben bij Pil
soedski hun opwachting gemaakt.
De verkiezing van een nieuwen
president der Poolsche republiek door
de Nat. Vergadering zal a.s.week
plaats hebben.
Voor de Amerikaansche ambassa
de te Buenos Ayres is een bom ont
ploft, die niet veel onheil aanrichtte.
Bijzonderheden ontbreken.
Bij Ixmiquilpan (Mexico) ris een
militaire trein in een ravijn gestort; 12
soldaten kwamen om.
Heden begint de voorbereidende
ontwapeningscommissie te Genève.
Péret heeft met Churchill over de
Fransche schuld gesproken Hij ver
trekt Woensdag, maar zal spoedig
weer terugkeeren.
Amundsen verklaart dat hij ver
dere ondernemingen als de Noordpool
expeditie zal overlaten aan een jonge
re generatie.
Mehmed VI, de laatste sultan van
Turkije is te San Remo aan een beroer
te overleden.
GEMENGD NIEUWS.
Brand bij een kapper. Gis
termiddag omstreeks 1 uur brak te
Utrecht een felle u tslaande brand uit
in het bovengedeelte van het perceel
Mariastraat 30, bewoond door den
kapper P. C. v. B. Jr. die in het be
nedenhuis tevens -een sigarenmagazijn
heeft gevestigd.
Het vuur greep zoo snel om zich
heen, dat de Bewoner, die in het bo
venhuis nog eenig geld wilde redden,
daartoe geen gelegenheid meer had.
De brandweer was den brand, spoedig
meester. Het bovengedeelte van het
pand brandde geheel uit. Verzekering
aekt de schade.
Een felle brand. Zondag
avond omstreeks half negen brak
brand uit in een der beide groote
schuren, grenzende aan de slagerij van
den hee* Van Schaik aan den Spaarn-
wouderweg te Haarlemmermeer. Toen
de heer Van S. op het brandgeroep
naar buiten snelde, sloegen de vlam
men reeds fel uit.. Het vuur werd
door den feilen wind aangewakkerd en
spoedig stond ook de andere schuur
in lichte laaie.. Verder sloeg het vuur
.over naar het woonhuis van den heer
Siebeling, dat op eenigen afstand van
de schuren lag! Ook dit huis brandde
geheel af.. Noch uit de schuren, noch
uit het woonhuis kon iets worden ge
red. Behalve de inboedel ging een bip
dWóUocit IZöJZé/ïm,. 3êU936
na nieuwe auto verloren. De oorzaak
van den brand is onbekend. Verzeke
ring dekt de schade.
Oplichter gearresteerd.,
De heer A., directeur van een wissel
kantoor aan de Noordblaak te Rot
terdam, deed aang.fte bij de politie,
dat zijn vroegere kantoorbediende, -ge
naamd F., ongeveer een jaar geleden
een bedrag van f 300 had gestolen.. De
jongeman wilde destijds 900 Fransche
francs koopen en toen de heer A.
zich een oogenblik verwijderde, heeft
hij kans gezien, de f300 te stelen.
Toen hij 'bemerkte bestolen te zijn,
dacht hij niet dadelijk aan F., want
dezen had hij altijd vertrouwd.
Twee maanden geleden kwam Fr
echter weer en viel de verdenking op
hen, met hét gevolg, dat de politie
met het geval in kennis werd gesteld.
Daar bleek F. geen onbekende te zijn
Verschillende personen hadden aan-
goTe gedaan van diefstal van f 10,
f25 f40 en f100, en ailen verdach
ten, F. Oox verscheidene caféhouders
vertelden, dat de jongeman vaak ver
teringen maakte en zonder betalen
wegliep». Een hondje bewees nem daar--
bij goede diensten.. Wanneer F. een
poosje in een café vertoefd had, liep
liet dier de deur uit en de baas achter
volgde het, om niet meer terug te
keeren.. Gebleken is, dat het dier daar
op gedresseerd was.
Zaterdag werden weer esnige aan
giften gedaan, zojdat de politie be
sloot den kantoorbediende te arrestee
ren.. In den afgeloopen nacht ging
men naar zijn woning aan den Soei.en-
sciieweg en daar werd hij uit zijn bed
gelicht en opgesloten in het bureau
u-roote Paauwensteeg.
Verdronken. In een plas aan
den weg naar Singraven bij Den.:kamp
werd giStermoi gen het lijx gevonden
van een jongeman, zekere F. N., uit
Beuningen.. nij is waarscnijn,ijk, ioen
hij daar op de fiets passeerde, door
een toevai getroffen en daarbij te wa
ter geraakt-
Kind verbrand. Te Bergen
op Zoom viel een 3-jarig kind van v.
p., wonende Geertruidaplein aldaar,
in een waschketel met koxend water,
tengevolge waarvan de kleine ernstig
werd gebrand.
Ongeluk. Gistermorgen om-
et reeks 7 uur was de werkman H. S. te
Schiedam in dienst der gemeente, op
den kolentransporteur der gastabr.ex
bezig een drijfriem te leggen, toen
hij vermoedelijk uitgleed en met het
hoofci naar beneden op straat viel.
Met een zware hersenscnudding is
hij per brancard naar het Gemeente
Ziekenhuis vervoerd..
Door zijn vij and ger ed.
Gisternacht geraakten eenige perso
nen op de Korte Haven te Schiedam
aan het vechten met het gevolg, dat
een der vechtenden in het water viel.
Zijn tegenstander is het gelukt, hem
weer op het droge te brengen.
Reisluètig jongmensch.
Door de marechaussee te Roosendaal
is een jongmensch uit Haarlem aange
houden, dat voor zijn vader een vrij
hooge rekening moest gaan betalen,
doen in plaats daarvan met het geld
een reisje naar België wilde gaan ma
ken.. Hij, is naar zijn ouders terugge
bracht.
Inbreker gearresteerd.
Door de marecnaussee te Roosendaal
werd gisteren aangehouden zekere L.
de G., wiens opsporing was verzocht
door politïe-autoriteiten uit verschil
lende plaatsen, wegens diefstal met
braak 111 vereenigmg gepleegd m twee
verschillende plaatsen. De aangehou
dene is naar Voorburg overgebracht
en aldaar ter beschikking van de po
litie gesteld..
Kapitein Paris. Zondag
avond is het lijk van kapitein Paris
per stoomschip „Bellatrix" naar Sa-
bang vervoerd, vanwaar het naar Eu
ropa zal worden overgebracht. Een mi
litaire deputatie van officieren, onder
officieren en minderen bewees de laat
ste eer. Er waren kransen, o.a. van
den etat-major van de „Bellatrix" en
van de officieren en onderofficieren te
Atjeh.
"f I .a
UIT ONZE INDIEN.
Hef huwelijk van den Gouverneur-
Generaal.
Omtrent het huwelijk van Gouver
neur-Generaal Fock wordt uit Indië
nog het volgende gemeld:
Reeds voor zonsopgang arriveerde
de Johan de Witt te Tandjong Priok,
met aan boord de gemalin van Z. E.
gouverneur-generaal Fock. Ter ver
welkoming der hooge vrouwe cirkel
den drie vliegtuigen boven het schip
en brachten haai^ den vliegeniersgroet,
door plotseling scherp te duiken. Nog
voor half zeven begaven zich kolonel
en mevrouw Breuwer met de barkas
naar den mailstoomer ,waar mevrouw
Fock werd verwelkomd door burge
meester Meyroos, terwijl burgemees
ters dochter haar een fraaie bouquet
aanbood Gevolgd door vele belangstel
lenden verliet daarop mevrouw Fock
de boot en reed per auto naar het pa
leis, alwaar zij door den landvoogd
werd welkom geheeten. Tijdens het
ontbijt cirkelden wederom drie vlieg
tuigen boven bet paleis.
Tegen half negen hadden zich vele
nieuwsgierigen voor en in de nabij
heid van het paleis verzameld, tenein
de den afrit naar het station bij te wo
nen. Om 8.33 vertrok het hooge gezel
schap naar het station Weltevreden,
en werd er feestelijk verwelkomd in
de met groen en oranje versierde
wachtkamer. Onder groote belangstel
ling namen de echtgenooten met de
beide adjudanten en liunne dames
plaats in den eveneens versierden ex
tra-trein. Bij aankomst in Buitenzorg
bleek, dat men ook daar heel het sta
tion met groen, bloemen en vlaggen
had opgemaakt. Bij het binnenrijden
van den trein speelde de staf muziek
liet Wilhelmus, en bief het publiek een
groot gejuich aan. Het dochtertje van
den heer Lerutte bood mevrouw Fock
een ruiker aan. Nadat de voorstelling
aan de aanwezige autoriteiten plaats
had gehad, en mevrouw de noodige
gelukwenschen in ontvangst had geno
men, hief op een sein van mejuffrouw
Reynvaan het zangkoor een lied aan.
Dit welkomstlied, dat door de meisjes
van alle landaarden gezongen werd,
werd begeleid door mevrouw Woniste-
ker. Na afloop werd de leidster door
het Jandvoogdelijk echtpaar gecom
plimenteerd. Daarna begaf zich het hoo
ge paar naar lie tgalarijtuig dat langs
een keurige opgestelden padvinders-
iiaag onder luid gejuich het stations
plein afrijdt, naar den noordoostelij
ken ingang van het paleis, waarlangs,
de opritten met schitterende eerebo-
gen waren opgesteld.
Omtrent de kerkelijke plechtigheid
lezen wij vervolgens:
Het kijkgrage publiek, dat zich bij
aankomst van het echtpaar als een op
eengepakte massa bij het paleis had
verzameld, was buiten den tuin opge
steld, terwijl de tuin zelve geheel was
afgezet. Bij het binnenrijden klonken
plotseling zoete gamel antoonen, een
attentie van het Javaansch personeel,
dat zich opzij v~~ had ver
zameld. D'ap^oast stonden de vrou
wen en kinderen van het personeel, elk
tveen vla^"-1-'" in de hand, wa,
ivo-ip druk ppmnsM werd. Tegen eli
uur kond;^dn T^kgelui de nadc-'
ring van den ston+ aan.
Ouderlingen en diakenen ontvingen
het echtpaar, dat dodr den versierden
kerkingang naar den gereedstaanden
zetel werd geleid. De kerk was stamp
vol. Ds. Henkemans sprak en nam als
uitgangspunt Matth. 7 2427. Na. de
plechtige inzegening zong het Buiten-
zorgs zangkoor Ps. 95 van Mendels
sohn. De heer Riphagen zorgde daarbij
voor de orgelbegeleiding. Na den dienst
keerde de stoet wederom onder de
grootste belangstelling paleiswaarts.
Ondanks het late middaguur was de re
ceptie goed bezocht.
Toén de stoet het kerkplein betrad
zong het aanwezige publiek: „Wat
God doet is welgedaan", terwijl tot
slot der plechtigheid het koor zong:
„De Heere zeeg'ne en behoede U".
Mevouw Fock drpeg bij deze gelegen
heid een paars toilet. Onder de aanwe
zigen in het kerkgebouw bevonden
zich leden van den Raad van Indië,
departementschefs, de heeren Hillen,
Neytzel de Wilde, Wolterbeek Muller,
Trip, Groskomp en nog vele anderen.
Arbeidstoestanden in Deli.
In Deli, in het bijzonder te Medan,
de hoofdplaats, worden de ambachten
overwegend door Britsch-Indiëers en
Chineezen beoefend. Daar nu voor iede
ren „vreemdeling", die het land inkomt
sinds enkele jaren^ een toelatingsgeld
van f ioo verschuldigd is, begrijpt; men,
dat handwerk in Deli, toch al duurder
dan elders in Indië, waar de inheemsche
bevolking er aan deelneemt, hierdoor
nog extra getroffen werd.
De Chineesche toekans (ambachtslie
den), maken bovendien van de omstan
digheid, dat men hen alleen door duren
nieuwen import kan vervangen, gebruik
om hun bazen het vel over de ooren te
halen.
Naar het voorbeeld van Singapore,
waar men soortgelijke toestanden heeft
en de Chineesche kleermakersgezellen
onlangs, op aanstoken, naar 't schijnt,
van propagandisten uit Canton, een ac
tie inzetten tot opdrijving van de loo-
nen, zijn te Medan de schoenmakersge-
gezellen een actie begonnen om hun
kionen op te voeren tot een volgens de
„Deli Crt." exorbitant hoog peil
Het blad vertelt er o.a. van: „Dat
de eischen van de schoenmakers alle
perken te buiten gaan, bewijst het nuch
tere feit, dat schoenen, die in Batavia
f 3 kosten, hier met f 9 betaald worden.
Ben gevolg alweer van de systematische
actie van de schoenmakers, die zoowat
om de drie maanden loonsverhooging
eischen en zich daarbij bedienen van een
onereuze strjjdtactiek. Men weet, dat zij
kost en inwoning van den taukeh genie
ten en van die omstandigheid maken zfj
gebruik.
Staken doen zij n.l. niet, maar na
een eisch om verdere loonsverhooging
werken zij eenvoudig veel langzamer
en leven op kosten van den werkgever,
die immers verplicht is hun eten en
logies te verstrekken en dus wel toe
geven moet. Het is inmiddels al zoo
ver gekomen, dat de patroons, voorzoo
ver gebleken is, weigeren in te gaan
op hetgeen de werklieden thans eischen
bereid zjjn een loonsverhooging toe te
staan, maar daarbij het voorbehoud ma
ken, dat de schoenmakers zelf voor hun
levensonderhoud zorgen. Of zij daarop
in zullen gaan is echter zeer te betwij
felen".
Tot zoover de „Deli-Crt." over dezen
nieuwen vorm van sabotage. Het Me-
dansche blad heeft er herhaaldelijk op
aangedrongen, dat het toelatingsgeld
