CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 7de JAARGANG MAANDAG 17 MEI 1926 NUMMER 1823 IEOWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal I 2.50 Per week1 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mede deeling en, dubbel tarief. Bij contract, belangrifke reductie. Kleine adrertenÜSn bij vooruitbetaling ▼an ten boogate 30 woorden, warden dage- lijkt geplaatst ad 40 cent V Vrijmaking der vrouw. Wij hebben dezer dagen de aandacht gevestigd op de ideeën die in een vrij zinnig blad werden gepropageerd ten opzichte van de „vrijmaking" der vrouw. Aan de vrouw behoorde bet recht te worden toegekend naast hunne Vet tige vrouw, met een andere vrouw in huwelijksgemeenschap te leven. En het spreekt vanzelf dat dezelfde „rechten" ook aan de vrouwen behoor den te worden toegekend. Vrouwen zoowel als mannen moeten in staat worden gesteld zich uit te leven. De wettelijke handen moeten wor den verbroken. Met wat Gods Wóórd ons omtrent het huwelijk en het gezinsleven leert mag niet worden gerekend. „Vrijheid" moet er zijn. ■Wat de Verwerkelijking van deze idealen beteekent kan Rusland ons leeron. Daar is de „vrijmaking" van de vrouw een feit geworden. In 1919 schreef Mevr. Kroupskaïa Lenine*niet zonder ophef: „Rusland is de eerst© staat geweest, die de vrouwen gelijk stelde in alles met de mannen; zelfs in de meest de mocratische republieken is ze tot dub bele slavernij gedoemd, wij Sovjets gaan haar bevrijden En de bevrijding is gekomen. En de gevolgen? Madame Avril de Saintet-Croix, een Fransche schrijfster, vertelt er het volgende van: Zeker, de Russische vrouw heeft nu alle rechten precies als de man, maar omdat ze niet is als de man, omdat het huwelijk haar heel wat anders brengt dan den man, is deze zooge naamde gelijkheid schreeuwend on recht. Je kunt trouwen èn scheiden naar hartelust; sommige mannen gin gen in één jaar tien huwelijken aan. Rusland is vol van verlaten oudere vrouwen, die in diepe ellende gedom peld zijn en vol met, en dat is nog haast het vreeselijkste van alles, met horden van onverzorgde kinderen. Mevrouw Iliynsky schrijft in de Sov jetcourant „Het recht en het leven", dat de toestand van vele vrouwen on- houdbaar is. Na 4 a 5 scheidingen blijven ze zonder eenige bescherming achter, het gezin is absoluut verdwe nen, de huizen zijn overvol met een opeenhooping van individuen, de op voeding van de kinderen is haast on mogelijk geworden. Mevrouw Iliynsky zegt niet waarom deze toestanden zoo zijn geworden; zij constateert maar feiten. De Izvestias van 2 Sept. 1925 zegt, dat iedereen onder den indruk is van het groote probleem der verlaten kin deren, er is slechts voor acht honderd duizend plaats in de gestichten, schrijft mevrouw Kroupskaïa ^enine, en er zijn er wel zeven millioen, die geregistreerd werden. Het lot van de arme kleine meiskes is niet om te vertellen, velen beginnen op elf- en twaalf-jarigen leeftijd het leven der schande en eindigen met de meest schrikbarende ziekten. Onder die kinderen, schrijft profes sor Iholomovitch, treft ge de meest verbijsterende afwijkingen aan, 40 a 50 pet. zijn cocaïnomanisten, d.w.z. ge bruikers van cocaïne. De commissaris Semanchko schreef 4 Sept. 1925 in de Iveztias: dat de groote bloedende wonde van Rusland op het oogenblik is het probleem der onverzorgde kinderen, die half naakt, overdekt met luizen en wonden, on dervoed door de straten en over de wegen trekken. De opgroeiende meisjes, ook die nog met hun ouders wonen, hebben een haast ongeloofelijken harden strijd om haar eer te bewaren. Mevrouw Avril de Sainte-Croix ein digt haar artikel met de woorden: „Als de commissaris Semechko den kreet van afgrijzen en den roep om herstel niet heeft kunnen laten hoor en in eigen land, laat ons dan vrouwen, moeders en echtgenooten de kreet la ten hooren in onze landen, opdat de echo moge doordringen tot hen, die het lot van deze arme veriatenen in handen hebben." Ziedaar de gevolgen van bet dansen om den vrijheidsboom. De z.g. gelijkheid beteekent voor de vrouwen schreeuwend onrecht. De toestand is voor vele vrouwen on houdbaar. 'Wat men vrijmaking waande betee kent voor de vrouwen de bitterste sla vernij en voor de kinderen ondergang en dood. En hoe kan het ook anders. Wat wijsheid zouden hebben zij, die Gods Woord verlaten T V Een ernstige waarschuwing Aan het bovenstaande onderwerp werd onlangs ook door Mevr. v. Hoog stratenSchoch een artikel gewijd. Wij hebben daaraan enkele gege vens ontleend. Ret aangrijpende slot laten wij hier mede volgen: Ik wilde wel, dat vele, "vele vrouwen in onze dagen een voorbeeld namen aan mevrouw Kroupskaïa Lenine. Dat ze zich spiegelden aan het groo te gevaar van leuzen en groote woor den. Dat ze voorzichtig leerden zijn met beweringen en uitspraken. Dat ze met onheilige handen afble ven van onze huwelijksinstellingen, dat ze liever haar tong afbeten, dan over de straten te roepen: „gelijkheid voor man en vrouw!" Dat ze beseften dat je gemakkelijk hartstochten kunt ontketenen, maar dat je ze niet meer verzamelen kunt. In naam der verlaten vrouwen van Rusland, in naam der duizenden hon gerlijdende kinderen, die als schurf: tige honden langs de straten worden gejaagd, vraag ik den vrouwen, ook in ons land, om voorzichtig te zijn. Bidt liever! Bidt veel dat God ons genadig zij in deze vreeselijke tij den, ons en onze kinderen. STADSNIEUWS. éÊSêi Opening Bewaarschool. In enkele lokalen van de Plantsoen- school had Zaterdagmiddag in tegen woordigheid van tal van genoodigden de opening der nieuwe bewaarschool plaats, uitgaande van de Vereeniging voor Chr. onderwijs. Ds. M. J. Punselie opende de sa menkomst en heette de aanwezigen welkom, in 't bijzonder den burgemees ter en de wethouders Meynen en San ders, den inspecteur van het L.O. en de inspectrice van het voorbereidend onderwijs. Dit is voor de vereeniging een bij zondere middag, nu we gereed staan onze tweede bewaarschool, tegelijk on ze 10e school, in gebruik te nemen. De Heere maakt het goed met onze ver eeniging en geeft ons nieuwe stof om dankbaar te zijn. Het is een verrassing voor de ver eeniging geweest, dat uitbreiding van dezen arbeid ook voor de jongste jeugd noodzakelijk bleek. De ruimte die ons door de vriende lijke schikking van B. en W. werd' aangewezen, werd dank zij de goede zorgen van den architect, den heer Fonteyn en de aannemersfirma Splin ter omgetooverd tot deze mooie lokalen. Spr. richt zich vervolgens tot het hoofd der school, Mej. Steunebrink, wie hij Gods zegen toewenscht hij haai* werk. Spr. dankt ook mej. Bos voor haar bemoeiingen bij de installa tie der school. Spr. hoopt, dat 'tmej. Oosterwijk, de hulp van mej. Steune brink, gegeven mag worden, veel voor de school en de kinderen te doen. Spr. ging vervolgens voor in gebed, de belangen der school den Heer© op dragende. Daarna voerde het woord de burge meester Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijse- laar, die de vereeniging geluk- wenschte met de opening der school. Zelden heeft 9pr. een zoo keurig ge bouw gezien en zoo mooi in, orde ge bracht voor het onderwijs aan jonge kinderen als dit. Spr. hoopt van harte, dat deze school die ook de sympathie en den steun van het gemeentebestuur beeft, mag strekken tot heil der jeugd. Spr. wenscht, dat de hoofdonderwij zeres en haar hulp mogen medewer ken om de jonge kinderen op te leiden tot alle goede eigenschappen en ook in het geloof, al spreekt het vanzelf dat dit hij de kinderen anders gaat dan bij de groote menschen. Ook hij onze kinderen moet idealisme ge kweekt worden, zij moeten begrijpen, dat zij in de wereld zijn om elkaar te helpen, en dat het in het leven niet alleen gaat om de materieel© dingen, maar dat we den blik naar boven moeten heffen. Spr. wenscht het bestuur en de on derwijzeressen Gods zegen toe bij den arbeid in deze school. Namens het rijksschooltoezicht voer de het woord de inspectrice van het voorbereidend onderwijs, mej. Houha. Er is vandaag meer dan een reden om ons te verheugen. Het bestuur heeft door het openen dezer school blijk ge-geven, van de voortdurende belangstelling in het onderwijs aan het jonge kind. Nauwelijks was het bestuur heen over de zorgen, voor de oprichting der eerste bewaarschool aan de Middelstegracht, of het maak te reeds plannen voor een tweede school. Er is nog meer reden om ons te verheugen. Er wordt hier een tweede stap gezet, en dat bewijst, dat men den eersten stap niet betreurt, doch voort wenscht te gaan op den ingesla gen weg. Bij haar bezoek aan de bewaarschool heeft spr. steeds een zeer gunstigen indruk gekregen van het werk aldaar onder leiding van Mej. Bos. Spr. eindigt met het bestuur harte lijk geluk te wenschen met de opening dezer tweede bewaarschool en den wenscb uit te spreken, dat deze school even goed mag gaan als de een jaar geleden geopende eerste school aan de Middelstegracht. Ds. G o e d b a rd, predikant der wijk waarin de school gevestigd is, spreekt een enkel woord in 't bijzonder tot Mej. Steunebrink. Er zullen na den feestdag van vandaag ongetwijfeld da gen met moeilijkheden komen en dan komt 'ter op aan dat we in de kinderen zelve de kracht vinden tot de vervul ling der taak, die ons is opgelegd. Spr. wenscht haar toe. dat zij en haar hulp in het eenvoudige werk dat hier verricht wordt het heerlijke voor beeld en de methode volden van Jezus, die de kinderen tot zich riep. Spr. heeft als consulent eener wijk de ervaring opgedaan, dat er nog wel meer plekken in de stad zijn, waar wel ruimte zou zijn voor een school als deze. De heer Baak, inspecteur van het L.O. dankt het bestuur voor de vrien delijke uitnoodiging tot hem gericht. Hij wenscht de vereeniging geluk met het bereikte resultaat. Den naam „bewaarscholen" vindt spr. niet geheel juist, het is juister te spreken van voorbereidend onderwijs en spr. hoopt dat dit onderwijs mag medewerken tot den bloei van het ge wone Lager Onderwijs in onze goede stad Leiden. Ten slotte richt spr. zich tot de bei de dames, die hier in ide school de lei ding hebben; mogen zij jarenlang ar beiden in het belang der Leidsche jeugd. De heer V e r s c h o or, spreekt bij afwezigheid van den beer Goslinga, namens de Geref. Ver. voor Fröbel scholen een woord van gelukwensch tot het bestuur der zustervereeniging met het groote voorrecht, dat haar te beurt valt in zoo korten tijd een twee de Fröbelschool»te openen. Moge ook door dezen arbeid bet ko ninkrijk Gods gebouwd worden in de harten der kinderen, die hier onder wijs ontvangen zullen. Het is wel een eenvoudig, maar een zeer belangrijk werk, want een kind leert voor zijn zesde jaar zooveel. Zij bet hier een be waarschool in dezen zin, dat hier rte kinderen bewaard worden als panden, door God ons toevertrouwd. De heer Doorneve 1 d voert als oudste der collega's het woord tot mej- Steunebrink, wie hij zijn medewer king toezegt. Spr. feliciteert het be stuur van harte met de opening dezer school. Het is een mooi sociaal werk, dat hier gedaan wordt, sociaal dan niet in dien zin dat het alleen zou zijn voor de proletariërs, want ook dehoo- ger geplaatste kringen voelen daaraan behoefte, zooals spr. uit een ontmoe ting die hij had nader illustreert. Een eenig kind kan daar onder, vriende lijke leiding den omgang met andere kinderen leeren. Spr. eindigt met te wenschen, dat het aantal bewaarscholen spoedig mo ge verdubbeld worden. De voorzitter dankt de ver schillende sprekers voor hun goede wenschen, waarna een kopje thee ge dronken werd en de aanwezigen gele genheid kregen de mooi ingerichte schoollokalen te bezichtigen. Federatie van Vereenlglngen voor Ziekenzorg. Onder leiding van den heer G. v. d. Beek uit Leiderdorp, vergaderde Zater dagmiddag de Federatie van Vereeni gingen voor Ziekenzorg in „In den Ver gulden Turk". De voorzitter sprak bjj den aanvang den wensch uit, dat de statuten en het huishoudelijk reglement dezen middag nu eens vasten vorm zouden aannemen, na de langdurige besprekingen, die hier aan reeds zijn gewijd. Nadat de secretaris, de heer J. J. Klavert de notulen had gelezen en deze na eenige kleine wijzigingen waren vast gesteld, dankte spr. den heer Stolk uit Wassenaar, die een nieuw concept had opgemaakt, voor den omvangrijken ar beid, dien hij daaraan had besteed, waar na hij hem tevens het woord gal om in het algemeen iets over het concept te zeggen. De heer Stolk begon met verschillen de vereenigingen te danken, die hem materiaal hadden verstrekt om het eer ste concept te wijzigen en aan te vul len. Verder deelde spr. de redenen mee, waarom het bestuur eenige amendemen ten wel, en andere niet nad overgeno' men. In het algemeen verdedigde spr. daarbn instelling van een centraal adviesbureau, waartegen nog al oppo sitie bleek te bestaan. Spr. mérkte op, dat het bureau slechts voorloopig zou kunnen worden opgericht, dan zou toch reeds bevorderd worden, dat in dubieuso gevallen en nog niet geregelde kwes ties door alle aangesloten vereenigingen één lijn wordt gevolgd. Aan de algemeene beschouwingen werd o.m. deelgenomen, door de heeren Nieuwenhuyzen, Zegwaart, de Koning, Leiden, en Langelaar, Warmond, waar- bjj deze mededeelden, dat hun vereeni gingen, evenals die van Zwammerdam, ofschoon aanvankelijk in de oppositie, na kennisname van net aangevulde con cept, S. en H. R. bereid waren met dit voorloopig bestuur aan de vorming van een federatie mede te werken. Eenige der voornaamste bezwaren, welke sómmige vereenigingen hadden, werden door den heer Stolk uitvoerig besproken, waarbij hij er in slaagde, verschillende afgevaardigden te voldoen. De afgevaardigde van Zevenhuizen bleef vrjj lang stil staan bij de bepa ling, waarbij aan vereenigingen met een beduidend grooter aantal verzekerden meer stemrecht wordt toegekend. Deze afgevaardigde zag n.l. in zijn verbeel ding, dat eenige vereenigingen uit de groote plaatsen al de overigen naar haar pijpen zouden kunnen laten dansen. Het kostte den voorzitter, zoowel als den heer Stolk nogal moeite, dezen bezwaarde gerust te stellen en te over tuigen van de billijkheid die erin ligt dat een vereeniging, die zooveel meer bijdraagt, ook iets meer heeft te zeg gen. Bovendien is het aantal platte- land&vereenigingen zoozeer in de meer derheid, dat voor verstoring van het evenwicht geen vrees behoeft te bestaan Bepaald werd nu, dat een vereeniging voor iedere 3000 verzekerden één stem heeft; boven de 6000 drie, welk getal het maximum is. Even ontstond nog een discussie over de vraag, of als leden de gezinshoof den, dan wel de contribueerenden moe ten worden beschouwd. De oplossing werd in dit geval gevonden door te be palen, dat voortaan alleen van „verze kerden" zal worden gesproken. Naar aanleiding van wat Katwijk ter sprake bracht, werd vastgelegd, dat in het permanente bestuur niet meer dan één lid van dezelfde vereeniging mag zitting hebben. De bestuursleden Dehou- den aan hun stemrecht. Tenslotte werden de statuten z.h.s. in haar geheel goedgekeurd. Na de pauze had ae bestuursverkie zing plaats en vaststelling van het huis houdelfjk reglement. Behoudens een wnzjging in art. i, waarbij bet laatste lid daarvan werd uit gelicht, werden de eerste 4 artikelen zonder bespreking aangenomen. Art. j was geamendeerd door Zeven hoven, Nieuwkoop, en Wassenaar. Nieuwkoop wilae de vertrekkende le den een maand voor rekening laten der afstaande vereeniging. .Wassenaar wilde een wachttijd instel len. Door den heer Stolk en ook andere heeren werd betoogd, dat met deze amen dementen de geheele opzet der fede ratie werd aangetast. De amendementen werden daarop ver worpen, met alle stemmen, behalve die der voorstellers. 't Artikel werd slechts zoodanig gewij zigd, dat de contributie van een ver pleegd wordend en verhuizend lid ge- Woon aan de nieuwe vereeniging betaald wordt. Vervolgens werd een nieuw artikel 8 ingevoegd, waardoor een opschuiving plaats haa. Hierna had de bestuursverkiezing plaats. De uitslag was dat gekozen wer den de heeren: G. Stolk, Wassenaar; Dr. Bots, Voorhout; Dr. Kater, Bos koop: H. Nieuwenhujjzen, Zoetermeer; G. Groenendijk, Leiderdorp; E. Braat, Zevenhoven en na herstemming de heer De Koning, Leiden. Uit deze heeren werd bij acclamatie de heer Stolk van Wassenaar als voor zitter aangewezen. Het H. en Statuten treden in wer king 17 Mei 1926, de contributie werd bepaald op 1 ct. per lid en per jaar. Restauratie Kerk Heerengracht Nu de verbouwing en beschildering van het kerkgebouw der Geref. kerk aan de Heerengracht weldra een aan- v ang neemt, zal eenige weken in dit kerkgebouw geen dienst des Woorde kunnen plaats hebben. Naar wij vernemen, zal hierin wor den voorzien, door z.g.n. vroegdiensten te houden in bet kerkgebouw Hooi gracht. De dienst Heerengracht tal dan plaats hebben in het kerkgebouw Hooigracht en aanvangen des morgens te 9 uur. De dienst zal te circa half elf eindigen, waarna te 11 uur de dienst Hooigracht aanvangt. Voor de avond-godsdienstoefening zullen geen aparte maatregelen geno men worden. Des avonds wordt dus alleen in de kerkgebouwen Hooigra<m en Oude Vest op gewonen tijd go diens toef ening gehouden v ook de kerkgangers Heen begeven. Men verwacht dat een 5 a u /011 1 dagen met deze regeling gemoeid /.id len zijn, - 1 Binnenland. De plaggenhutten in Drente. Buitenland. Dr. Marx is met de kabinetsformatie in Dnitschland belast Volgens een bericht uit Moskou heeft Cook den steun uit Rusland geac cepteerd. De Poolsohe president en het minis- terie-Witos zijn afgetreden. Verkiezing van Ambtsdragers Naar wij vernemen bobben de tot ouderling bij de Gref. Kerk alhier ge kozen heeren M. V a 11 e n t g o e d, Th. Cuperus en L. C. J. Ober en de tot diaken gekozen heeren: Mr. P. G. Knibbe en J. Meyer, allen hunne benoeming aangenomen. Leidsche Broodfabriek. Naar ons van welingelichte zijde ge- meldt wordt is door den directeur cier Leidsche Broodfabriek, den heer L. Bos, tegen 1 Juli a.s. eervol ontslag aangevraagd. Jubileum W. F. Kors Zn. Het is heden 25 jaar geleden dat de heer W. F. Kors zijn zaak vestigde. Dat deze dag niet onopgemerkt voorbij is gegaan, bewijst de vroolijke drie kleur die vanuit de zaak wapperde en de talrijke fraaie bloemstukken wij telden er 20 en er werden nog voort durend nieuwe gebracht die in den winkel prijkten en des£n een bijzon der feestelijk aanzien gaven. Bloem stukken van de kinderen, van het per soneel, van de leveranciers, van de in- koopvereeniging „Nederland", waar door het den jubilaris mogelijk is door het gecombineerd inkoopen aan de groote zaken het hoofd te bieden, en ten slotte van de Leidsche Schietver- eeniging „Wilhelm Teil." Wat de laat ste er mee te maken heeft? De heer W. F. Kors is een goed schieter, die uitstekend doel weet te raken, een ei genschap die hem ook als zakenman siert. De heer Kors heeft wel succes ge had met zijn zaak. Juister nog is 't en de jubilaris is dit met ons eens hier van zegen te spreken. Hij en de zijnen hebben gearbeid en God heeft de hand des vlijügen gezegend. In 1901 opende de heer Kors in het perceel Haven 22 een kleinen voor win kel. Vijf jaar later werd de daarachter liggende woonkamer als magazijn bij de zaak getrokken en weer vijf jaar later werd deze ruimte tot winkel in gericht en daarachter een nieuw ma gazijn gebouwd. De heer Kors had in dien tijd reeds opgemerkt dat hij z'n clientele voor de grootste helft uit de staid tot zich trok, vandaar dat hij in '21 besloot zicb wat meer in de stad te vestigen, en wel Haarlemmerstraat 241243. In 1924 werd hier op de bovenverdieping een electrisch atelier geopend, waar zeve|i machines staan, waarvoor ondanks de malaise! steeds volop werk is. Van zeer recent en datum i9 de uitbrei ding der zaak met een filiaal in de Haarlemmerstraat 3 en de verbouwing, van den hoofdwinkel, waarop we nog dezer dagen de aandacht hebben ge vestigd. Dat de beer Kors zijn zaken zoo beeft kunnen uitbreiden, dankt bij me de op de eerste plaats aan zijn vrouw, die als de stille vooruitstrevende kracht meest achter de coulissen werk zoam is en die in donkere dagen wie blijven die gespaardf er den moed wist in te houden: voorts aan zijn dochter, onder wier vakkundige leiding het atelier staat zijn zoon die in den winkel werkzaam is en het per soneel, zoowel dat op het atelier alt in den winkel werkzaam is en wier werk door den heer Kors terecht op hoogen prijs wordt geschat. Hedenmorgen werd de heer Kort toegesproken door Mei. J. de Groot na mens het atelierpersoneel en door den heer A. van Tol namens de winkelbe dienden. Uit alles bleek welk een goe de verstandhouding hier tusschen den patroon en het personeel bestaat. 'Wij wenschen den heer Kors en de zijnen toe, dat zij nog tal van jaren op den ingeslagen weg mogen voort gaan en onder den tegen des Heeren de zaak tot steeds meerderen bloei en uitbreiding mogen brengen. Greformeerde Schoolvoreeniging. Door het bestuur der Gerefor meerde Sehoolvereeriiging is aan den r. mI dezer Gemeente bet volgende 's v; "ond.cn: far aanleiding van het prae-ad- van B. cn W. op ons request aan wen Rand d:d. 6 April j.l. en het Ires van de afd. Leiden van „Volks onderwijs". tij het out wguoA Uw.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1