NIUEWE LEilDSCHE COURANT VAN VRIJDAG 7 MEI 1926 De heer VAN DER HEIDE S.D.A. P.) zegt, dat de heer Mol Ier gezegd heeft, dat de zedelijke ontwikkeling moet berusten op den godsdienst, doch spr. wenscht op te merken, dat die ontwikkeling ook haar grondslag kan vinden in andere beginselen. Wanneer de heer Mol Ier de Institu ten voor arbeidersontwikkeling kende, zou hij daar wel anders over denken Minister WASZINK kan inzake be vordering van de kunst voor 1927 nog geen toezegging doen, al zal hij aan deze zaak zijn bijzondere aandacht schenken Bij eventueel© voorstellen zal spr, zich niet afvragen, hoeveel leden in de Kamer daaraan hun stem zullen geven, maar hij zal zich daar bij op het standpunt stellen, dat de door de overheid gesteunde kupst Voor allen genietbaar moet zijn. Wat de Maasbrug betreft, zegt spr. dadelijk na zijn optreden in overleg te zijn getreden met zijn ambtgenoot van Waterstaat. Arbeidsbegrooting. Aan de orde is daarna de behande ling van de Arbeidsbegrooting. Bij de afdeeling Arbeid, Werkloos- »hmidsvierzekering en «Arbeidsbemidde ling bepleit de heer SMEENK (AR.) toepassing van de Arbeidswet op het winkelpersoneel. Wat betreft het restaurantpersoneël vraag spr. hoe de minister denkt over toepassing van de wet ook voor dit personeel. Spr. herinnert aan de mededeeling in de memorie van antwoord, dat de minister overweegt tegemoet te komen aan de wenschen der kleine bakke rijen. Het eerlang te verschijnen rap port inzake overleg tusschen werkge vers en werknemers in dit bedrijf dient echter naar sprekers oordeel te worden afgewacht. Voorts wijst spr naar de beurtvaart waar nog arbeidsdagen van 14 uur voorkomen. 'Wat betreft de bedrijfsorganisatie, is spr. van meening, dat hier geen re geling van boven af moet worden op gelegd. Deze materie is nog niet rijp voor een wettelijke regeling. De weg er naar toe is de collectieve arbeids overeenkomst. Spr. herinnert aan het advies van den Hoogen Raad van Arbeid, waarin de meerderheid van dien raad zich verklaarde voor de verbindendverkla ring van de collectieve contracten Daarna is velerlei critiek gehoord, welke critiek echter niet altijd blijk gaf van voldoende kennis der materie. Spr. hoopt, dat de minister naar die critiek niet in die mate zal luïsteren, dat het ontwerp niet binnenkort de Kamer zal kunnen bereiken. De heer BAKKER (C.H.) merkt op, dat de uitvoering van de Arbeidswet op het platteland nogal te wenschen laat. Er zijn verschillende ongeorga niseerde arbeiders, die 55 uur per week werken, b.v. bij het terpgraven. Spr. is voorts niet gerust over het geen de minister heeft medegedeeld over den Zondagsarbeid van de ha venarbeiders. Verder vraagt spr. over welke cate- goriën de minister de uitbreiding van de Arbeidswet denkt te doen strekken. Verder zegt spr. gaarne te vernemen hoe de min. denkt over de verbindend verklaring. In tegenstelling met den heer Smeenk is spr. van meening, dat het thans niet het juiste oogenblik is om de verbindend-verklaring wettelijk te regelen. Er zijn thans urgenter vraagstukken te behandelen. We moe ten ons afvragen: Hoe scheppen we meer welvaart, voor nu en voor de toe komst, want daarvan hangt af het welzijn van de sociale wetgeving. Op dat gebied ligt de grondslag voor so cialen vooruitgang. De heer KUIPER (R.-K.) bespreekt eveneens de mededeeling inzake nade- e wettelijke regeling van de collectie ve arbeidsovereenkomsten. De minister kan bij een voorstel voor verbindendverklaring op spr.s steun •n, naar hij meent, op al zijn partijge- iiooten rekenen. Wat betreft de uitbreiding van de 'oepassing van de Arbeidswet is spr. an oordeel, dat de tijd gekomen is om le geheele Arbeidswet in werking te loen treden. -Spr. dringt bij den mi nister dan ook aan op spoed bij de /erdere uitvoering, niet alleen voor winkel- en kantoorpersoneel maar ook voor andere categorieën buiten de Yabrieken, als chauffeurs, enz. Spr. verklaart zich voorts tegen de wijziging van de Arbeidswet wat be treft de aansluiting aan het 7e leer- aar. Ten slotte dringt hij aan op een wettelijke regeling van de werkloos heidsverzekering en de arbeidsbemid deling, welke regeling hij urgent acht. De heer VERAART (R.-K.) betoogt et nut van publiekrechtelijke bedrijfs organisatie. Mejuffr. GROENEWEG (S.D.A.P.) venscht een werktijdregeling voor het verplegend personeel. De heer LOERAKKER (R.-K.) is van meening, dat de land- en tuinbouwar- ieiders achtergesteld worden bij alle ndere arbeiders. Spr. hoopt dat de ainister ten aanzien van een wette lij ve regeling van den arbeidsduur voor le land- en tuinbouwarbeiders een ;tap verder zal gaan dan in de memo rie van antwoord wordt aangegeven. De heer STENHUIS (S.D.A.P.) herin- ïert aan de twee jaar geleden door de Kamer aangenomen motie-Schaper, waarin de wenschelijkheid van alge- vneene invoering van de Arbeidswet werd uitgesproken. Thans, na twee jaar, is dit nog niet geschied. De regee ving lapt blijkbaar de uitspraken der Kamer aan haar laars. De VOORZITTER: Wilt u daarvoor een andere uitdrukking bezigen? De heer STENHUIS: Het is toch goed Hollandsch? De .VOORZITTER geeft den heer Stenhuis alsnog gelegenheid een ander woord te kiezen. De heer STENHUIS: Nu dan, ver waarloost. Wat betreft de overwerk- vergunning sluit spr. zich geheel aan bij wat de heer Kuiper hierover zeide. De heer KORTENHORST (R.-K.) is het hiermee niet eens. Hij hoopt dat de minister naar aanleiding van het betoog van den heer Kuiper niet tot experimenten zal overgaan ten op zichte van de metaalindustrie. Dit be drijf, waarvoor de grondstoffen uit het buitenland moeten komen, onder vindt zeer vele moeilijkheden, zoodat men met maatregelen tegen dezen tak van nijverheid uiterst voorzichtig moet zijn. Wat betreft de publieke organisatie van den arbeid bestrijdt spr. het standpunt van den heer Veraart. Spr. hoopt dat de plannen van den minister zullen gaan in civielrechtelijke rich ting. De vergadering wordt om 12 u. 10 geschorst. STADSNIEUWS. Staatsexploitatie in Indonesië. 'Woensdagavond hield de neer J. E. Stokvis, lid van den Volksraad in Indië, op uitnoodiging van de Indone sische Studieclub in de bovenzaal van „In den Vergulden Turk" een lezing over bovenstaand onderwerp.. Spr. zou bij de bespreking van dit voor Indonesië zoo belangrijk ónder- werp zijn politieke overtuiging geheel ter zijde stellen. Staatsexploitatie voor Indonesië beteekent trouwens iets ge heel anders dan voor het Westen. Het zou dus ook daarom verkeerd zijn, hier Staatsaxploitatie te behandelen met een politiek oogmeik. Waar de Indonesiërs tot nog toe niet bij machte zijn de natuurlijke rijk dommen zelt te voorschijn te brengen uit den overrijken bodem is er niet al leen niet tegen, maar is dit voor de we reldproductie noodzakelijk. En zoo lang voor de beiioodigde kapitalen, die daarvoor moeten worden besteed er alleen een behoorlijke rentegeno ten wordt, is ook daar niets tegen. Doch dit is niet het geval, zooals spr.. nader aantoont. Doch waar de win sten der ontginning en exploitatie naar beiden stroomen, moet dit afgekeerd worden. Spr. critiseért de opvatting van prof. Treub en anderen, al geeft hij toe dat er meer kapitaal naar Indië toestroomt dan er uitgaat. Maar die kapitalen worden er ingevoerd om weer nieuwe winsten te maken die ook weer naar het buitenland gaan.. En als deze winst geheel of voor een grooter deel in Indonesië zelf bleven, zou daar mede weer geproduceerd kunnen worden en winst gemaakt.. De fiscus krijgt van dat kapitaal ook haar deel. Met prol. Treuo is ook prof. Verrijn Sjuart van meening, dat er in Indonesië geen „drainage" plaats heeft. Spr. bestreed hun opvatting, vooral ook, omdat men in Indonesië in bijzondere omstandigheden verkeert in dit opzicht, dat de groote massa niet meer geniet dan voor het levens- bestaan noodig is. Het uitvoersaldo of uitvoeroverschot van Indones.bewijst volgens spr.. vol doende dat er drainage is. Van 1913 1922 iS er niet minder dan f 425.000000 meer kapitaal uit Indonesië ge troomd dan er overgebleven is. Een man als prof. Treub weet dit wel en moest daarom met hem instemmen, meent spreker. Spr. citeerde een en ander van wat de man van den Indischen Onderne- mersraaa over deze materie heeft ge schreven en gesproken, om tot de con clusie te komen, dat prof. Treub wat de feiten aangaat het eigenlijk met spr. eens is. Drainage aannemende, vroeg spr., wat de Indonesische overheid in deze kwestie zal moeten doen. Het ant woord ligt in de derde stelling, welke hij poneerde. De koloniale pverheid neme zelve op uitgebreide schaal aan ontginning, productie en exploitatie van de natuurlijke rijkdommen deel. Dat is noodig uit practische overwe gingen, zooals spr. nader aantoonde. Maar tevens wordt het geboden op moreele gronden, wat ook door spr. werd aangetoond en de bewijzen, wel ke hij daarvoor aanvoerde, maakten als zijnde van zedelijke strekking, blijk baar grooten indruk. De heer Stokvis, de overheids-ex- ploitatie verdedigend, behandelde hier na in het kort de aangevoerde be zwaren, die ook in Indonesië tegen staatsexploitatie gelden. Hij trachtte aan te toonen, dat hier inderdaad niet voor de bezwaren der ambtenarij be hoeft te worden gevreesd. Uit de wijze waarop de Staats-rubberexploitatie in Indonesië steeds gedreven werd is te concludeeren dat de stroefheid, die men zoozeer vreest, kan worden ver meden. In de tweede plaats wordt het ri sico-bezwaar aangevoerd. Er bestaat bij Staatsexploitatie zeker risico, maar de overheid kan zooals ook de Ne- derlandsche Handels Mij. reeds doet de risico's verdeelen over de verschil lende bedrijven. Meii vergete boven dien niet, dat goed bezoldigde endaar door ook goed gesitueerde ambtena ren een stuk van de risico wegnemen. Zulk een ambtenaarsstand is ook een belang van het land. Spr. was dus voor Indonesië zeker voor staatsexploitatie, ook in het al gemeen belang. Nu wordt ook wel het z.g. gemengd bedrijf aanbevolen dat echter aoor spr. niet kan worden aanbevolen. En om dat de bezwaren groot zijn moet men er voor waken, dat het gemengd be drijf niet gaat predomineeren. Daar om mag het gemengd bedrijf niet ge accepteerd worden als overgang van het particulier tot het staatsbedrijf Spr. besloot zijn helder, zakelijk be toog met een vurige opwekking tot de jongemannen, die straks waarschijnlijk geroepen zullen worden tot medespre kers in Indonesië, om voor staatsex- Eloitatie daar propaganda te zullen ma- en. Er volgden na hel' uitspreken dezer zeer toegejuichte rede een aantal vra gen, die uitvoerig en zakelijk door spr. werden beantwoord, waarop som migen nog eens repliceerden. Na afloop besloot de Indonesische Studieclub zich aan te sluiten bij het Algemeen Indonesisch Verbond. WERKERS TEGEN DEN GODS DIENST. Te Moskou is volgens bericht uit Riga een congres geopend van alle „werker^' tegen den G tf.saienst', met de bedoeling om de methode van den religieuzen strijd te organiseer en. Een van de leiders der communisti sche partij, Yaroslavsky, gaf een over zicht van de huidige situatie. Hij deelde mede ,dat de communistischeaanval len tot nog toe hadden gefaald de ge- wenschte resultaten op te leveren en dat vele propagandisten in de provincie tot een ontbinding van de „atheïstische kringen" hadden aangespoord, wijl hun agitatie steeds het volk prikkelde. Zij hadden ook met nadruk verklaard, dat de politieke opportuniteit eischte, dat aan dergelijk negatief werk een einde kwam. Hij was voorts van oordeel, dat deze atheïstische kringen ongelijk hadden en dat het dwaas zou zijn om wijziging in de tactiek te brengen, omdat enkele anti-godsdienstige excessen ongewensch te gevolgen hadden gehad. Hij gaf ech ter toe, dat ernstige «meningsverschil len over dit' vraagstuk bestonden. In vele plaatsen was men er wel in ge slaagd het gezag der orthodoxe kerk te ondermijnen, aoch het volk had een voudig godsdienstige sec ten gevormd, waartegen nu de strijd moest worden aangebonden. UIT DE OMGEVING. ALPHEN AAN OEN RIJN. Gemeenteraad. De Raad vergaderde Donderdag avond onder leiding van, den burge meester, Dr. H. J. Lovink. Alle leden waren aanwezig. Bij den aanvang der vergadering werden eenige in de vorige vergade ring door de leden gestelde vragen beantwoord. Van het bestuur van den voormali- gen Alphenschen Boerenbond was een mededeeling ingekomen volgens welke de organisatie was opgeheven en het kassaldo, grcot f229 ter beschikking gesteld van de algemeene armen. B. en W., gezien de armenwet, heb ben dit geschenk in dank aanvaard. Een adres van den heer C. Goed hart, waarin er beiwaa: tegen werd gemaakt dat de„rijpere" jeugd het door hem gepachte gras plat„stoeit", waardoor de hooiwinning onmogelijk wordt, werd in handen gesteld vanj B. en W. Van de drie Middenstandsvereen., de vereen, tot bestrijding der T.B.C. en de vereen. „Alphen Vooruit", wa ren betuigingen ingekomen van ad- heasie aan het pjan van B. en Wl. om een motorbrandspuit, tevens sproei wagen aan te schaff^n. 1. Voorstel van B. en .W. tot aankoop van een begraaftöestel. De kosten zijn f225. In antwoord op de heeren v. Dijk en Bergshoet deelde de voorzitter mee dat bedoeld toestel in de practijk goed voldoet. Het bevordert stilte en rust bij de begrafenis, wat dus zeer op prijs te stellen is. Persoonlijk waren B. en W. enkele, malen in de nood zakelijkheid om een begrafenisplech tigheid bij te wonen, waarbij een der gelijk toestel werd gebruikt, en toen maakte het een zeer bevredigenden indruk. De heer den Hertog achtte het mogelijk om, wanneer bij de begra fenissen maar uitsluitend geschoold personeel wordt gebruikt, dezelfde stilte te bereiken. Ook de heer Bol wenschte voor- loopig af te wachten. Mogelijk wordt het thans toegepaste systeem nog ver beterd en dan kan de Gemeente al tijd nog tot aanschaffing overgaan. Het voorstel van B. en W. werd daarna met 116 stemmen verworpen. Vóór de heeren den Ouden, Meijer, v. 'tRiet de wethouders en de heer de Wolf. 2. Voetstel van B. en W. tot het aan knopen van strookjes grond aan de Hooftstraat. Aangenomen. 3. Voorstel van B. em W. tot over name in eigendom dcor de gemeente van een strook grond aan de Burgemeester Visserstraat, met bestemming voor een straat, van den heer K. Tolk, alhier. Voorgesteld wordt van den heer K. Tolk een 20 M. lange en 10 M. Lreede strook grond aan te koopen voor 11 en een crediet van f 1200 beschikbaar te stellen voor het noleeren en be straten van dezen grond. De heer Meijer maakte bezwaar tegen dit voorstel omdat hij meende dat B. en W. hier met twee maten meten. Vroeger moesten de grondeige naars die in een soortgelijk geval ver keerden, zelt de straat bekostigen. Wieth. VIas man en de heer Ko ren. lid der comm. v. h. grondbedrijf traentten dit bezwaar te ontzenuwen en verzekerden dat de veronderstelling van den heer Meijer, die ook door den heer v. Dijk werd gedeeld, onjuist was. Ten slotte werd besloten het voor stel aan te houden voor verder on derzoek. 4. Voorstel van B. en W. tot wijziging van de verordening op de paardenmarkt. Goedgekeurd. 5. Voorstel van B. en W. tot" verhu ring van de lokalen voor de Landbouw- huishoudschool aan de Holl. Mij. voor Landbouw. De heer v. Dijk betwijfelde, of 111 het betreffend contract wel voldoende was vastgelegd dat de onderhouds kosten voor rekening van den huurder blijven. De voorzitter lichtte het con tract toe. Spr. stemde toe dat deze voorwaarden niet met iederen huurder zouden kunnen worden gemaakt, maar in dit geval is het belang der giemeen- voldoende gewaarborgd. Plet voorstel werd aangenomen. 6. Voorstel 'van B. en W. om dein heer W. M. C. Regt alhier tot weder opzegging aan te s/tellen tot gemeente archivaris. Aangenomen. 7. Voorstel van B. en W. inzake het bouwrgp maken van terrein voor het bouwen van werkmanswoningen. 3 (Zie het nummer van Woensdag). De heer Bergshoet gat uiting aan zijn vrees, dat de bouwers met het oog op speelplaats en plantsoen een hoogere nuur zullen vragen, eü. zei om bezuinigingsredenen de geheele spcelpaas m.ar liever te willen weg laten. De heer de Wiolt achtte de goede inrichting der woningen bij dezen la gen bouwprijs niet voldoende gewaar borgd. De heer Herngreen zei zich met het bouwplan wel te kunnen vereeni gen, doch met het aanleggen van stra ten, speelplaats en plantsoen liever te zullen wachten totdat gebleken is of er animo is, met het oog op de groote kosten. Men moet ook nog rekenen op de kosten van gas.- en waterleiding. Gaarna zag spr. de 4 voorstellen die in het voorstel van B. en W. vereenigd zijn, afzonderlijk in stemming gebracht, omdat spr. met. éènigen ervan wel kan instemmen en hij anders tegen het ge heel zou moeten stemmen. De heer N o o m e n drukte zijn blijd schap uit over de indiening van dit voorstel dat het verstrekken van goed- koope bouwgrond .zeer in de hand zal werken. De voorzitter zei in antwoord op den heer Bergshoet, dat het gevaar van huurverhooging altijd bestaat wan neer men door particulieren laat bou wen. De vraag is evenwel, of een zoo danige verhooging in het belang van den exploitant zou zijn. Bij een rege ling als de voorgestelde kan de ge meente geen huurprijs vaststellen. Den lieer de Wolf antwoordde spr. dat de woningen zeer zeker aan eenige eischen van welstand zullen moeten voldoen. Aan het bezwaar van den heer Hern green is reeds tegemoetgekomen om dat liet grondbedrijf niet alle straten tegelijk wenscht aan te leggen, doch het geheele terrein naar gelang van de aanvrage, in exploitatie wil brengen. De lieer Koren meent, dat de heer Bergshoet teil onrechte vreest voor huurverhooging. Bij Oosthoek zijn soortgelijke woningen gebouwd die nog even göedkóoper uitkwamen. De heer Bergshoet had de wo ningen beter op baar plaats geacht in ae Hoorn of naar Gouwesluis in het belang van de rendabiliteit. Spr. had al gehoord van een villapark...... De heer v. Dijk: een villaparkie... (gelach) De voorzitter leidde de vrees van 'den heer Bergshoet voor huur- opdrijving af uit de. groote liefheb berij, die verwacht wordt. Dat pleit dus voor liét plarivan B. en Wr. De heer Hem gr een zei tenslotte tegen het crediet geen bezwaar te hebben, indien de raad later kan be slissen over mate waarin de grond in exploitatie wordt gebracht. De voorzitter meende die toezeg ging wel te kunnen doen. De heer v. D ij k stemde in met de bedoeling van den heer Herngreeni. De commissie was van hetzelfde ge voelen. Al is er een gevaar, met het oog op de veranderlijke samenstelling van den raad. Practisch achtte spr. het eigenlijk beneden de waardigheid der commissie om de voorslag van den heer H. te accepteeren. De heer Herngree n achtte zijn voorstel volkomen rationeel. Er is een bedrag van f70.000 mede gemoeid. Er is geen sprake van wantrouwen in de commissie v. h. grondbedrijf. De voorzitter zei het wel mo gelijk te achten dat door een goede redactie in dezen de gewenschte oplos sing wordt gevonden. Er is inderdaad geen sprake van te weinig vertrou wen. Men zou de verwachting kunnen uitspreken, dat de commissie den raad over belangrijke beslissingen even zal hoor en.. Overigens zullen B. en W. wel goed uitkijken. Het ziet er voor de rendabiliteit van den grond nogal gun stig uit. De heer Herngreen nam met deze verklaring genoegen. Hierna ontspon zich nog een debat tusschen de heeren Noomen en v. Dijk over het al of niet geoorloofde van huurverhooging in verband met de door de gemeente gestelde attrac ties, als het speelterrein en het plant soen. De eerste achtte zulk een ver hooging woeker, waartegenover de heer v. Dijk als zijn meening stelde, dat de bouwers gerust een hoogeren huurprijs mógen hebben dan de voor gestelde. Het plan werd ten slotte z. h. s. goedgekeurd. 8. Voorstel van B. en W. tot het hef fen ©ener belasting voor het gebruik van openbare werken der gemeente en voor gemeentediensten. Aangenomen. (Vervolg in het le blad). BODEGRAVEN. De raad dezer gemeente zal mor genochtend vergaderen te 10 uur. 1. Angekomen stukken. 2. Wijziging der verordening op de veemarkten. 3. Diverse besluiten tot af- en over schrgving en wijziging van de begroo- tingen 1923 en 1926. 4. Benoeming leden der stembureaux, 5. Vermenigvuldigingscijfer. o. Benoeming Directeur der Ambachts teekenschool. HET GEVAAR VAN HET FASCISME. Onder dit opschrift geeft „De Ne derlander het volgende artikel: De Italiaanscbe Kamer van Afge vaardigden heeft aan Mussolini bij zijn eerste verschijning in het parlement, 11a zijn terugkeer uit Noord-Amka, een grootsche ovatie gebracht.. Gedu rende minuten klonk in de stampvolle vergaderzaal het gejuich van afge vaardigden en bezoekers: „Viva Mus solini!" Toen de held van het betooverde volk, door wenken met de hand, stilte had verkregen, hield hij een korte rede, welke aldus eindigde: „Ik acht het onmogelijk, dat het fascisme zal falen in zijn taak. Vanaf dit oogenblik zijn alle maarregelen ge troffen voor iedere eventualiteit. Laat het Buiteuland begrijpen, dat het fas cisme voorwaarts zal gaan met ijzeren hand".. Wij leggen naast, dit woord van den Italiaanschen Napoleon eene verkla ring omtrent de toekomst van Italië van diens vertrouwden broeder, Ar mando Mussolini, welke verklaring voor weinige dagen in de dagbladen verscheen: „Op dit kleine betrekkelijk arme schiereiland wonen 42 millioen zielen. Zonder ingespannen arbeid en zonder discipline zouden wij spoedig den hon gersnood voor oogen hebben. Maar ex pansie is noodzakelijk. De Vereenigde Staten, waarheen vroeger zoo vele Ita lianen emigreerden, zijn thans vrij wel voor ons, als immigratieland verloren gegaan. Er blijft ons echter over het Middellandsche-Zeegebied, dat altijd aan Rome heeft behoord. Tripolis is slechts een begin, doch het oude Turk- sche Rijksgebied, Albanië, is een be trekkelijk rijk land, dat petroleum be vat, waaraan Italië zoo dringende be hoefte heeft, Albanië biedt immigratie- mogelijkheden, daar het land slechts één millioen inwoners telt. Verder Syrië, Frankrijk zal Syrië nimmeT kun nen koloniseeren. Tunis komt later mis schien. Ten slotte Smyrna, dat aan Italië had kunnen behoor en. Wij moe ten koloniën hebben. Wij' moeten be schikken over gebieden, die koloni satie toelaten. Dit is geen gril en' feen imperialisme. Het is eenvoudig, e draug naar zelfbehoud, die ons hier toe dwingt". Dit zijn bekende klanken. Zij zijn zoo oud, als de historie. Zij werden reeds gehoord in de oude wereld, in het oude Griekenland, in Carthago en Rome: „Overbevolking, behoefte aan expansie, kolonisatie, voorwaarts gaan met ijzeren handoorlog. Dit is de weg, die bewandeld wordt en bewandeld moet worden, onaf wijsbaar en onherroepelijk, door den man van kracht, die onwrikbaar in het oog houdt zijn doel den man, die slagen wil. voor den leider van een kring, groot ot klein, vereeniging, organisatie, volk, is slechts de keuze tusschen twee: te leven uit de ge hoorzaamheid, ot te leven uit eigen kracht. Het is het oude, eeuwig-blij vende probleem: het zoeken van het recht, om dat van God gegeven recht, eenmaal gevonden, ootmoedig te ge hoorzamen of wel het scheppen van het recht, naar eigen, wil en be geerte, om dan dat zelf-geschapen recht dóór te zetten, met ijzeren hand, al zou het kosten tallooze tranen en stroomen van bloed. Hij, die slechts wil leven uit de gehoorzaamheid, kan niet alles wat de krachtmensch kan. Hij staat tegen het klaarblijkelijk recht van dezen, tegen het betwijfelbaar recht van genen en hij aarzelt. Hij treedt liever terug dan gevaar te loopen zijn doel te be: reiken over het pad van onrecht, zij! het slechts even. Maai" die durft te leven uit zijne eigene kracht, en die dan. wil slagen: hij aarzelt nooit. Er is geen recht, dan het recht van het doel, dat hij zich voorstelt. Er zal geen recht zijn, dan het recht, dat zijn wil schept. Dat is de Imperator, dat is het oude Rome, dat is Napoleon, Lenin, Mussoi- lini. Napoleon, de afgod der solda ten Lenin, die de arbeiders en boe ren wist te bezielen. Mussolini, die de bourgeoisie "are energie hergaf het is alles hetzelf de. Het is het aanbidden van zich zelt, het geloof in de kracht het dat de aarzeling verwerpt als lafheid en de gehoorzaamheid veracht als zwakte van geest. Ook de man van kracht en zelf aanbidding stuit op bezwaren. Het zijn de bezwaren, waarvoor de gehoorzame is teruggedeinsd. Maar de zeltaanbid- der, de krachtmensch, veracht de ge hoorzaamheid; alle terugdeinzen is hem een gruwel. Hij moet slagen. Behendigl verwisselt hij, in zijn sterken geest, de eigen machtsbegeerte voor de be langen van zijn volk.. De belangen van zijn volk eischen, dat hij slaagt. „Expansie is noodig: er is onafwijs bare behoefte aan gebieden, die kolo nisatie toelaten; alle maatregelen zijn getroffen voor'iedere eventualiteitlaat ieder begrijpen, dat de sterke voor waarts zal gaan met ijzeren hand' Dat is Oorlog! De sterke zal slagen. Hij zal de ver- eischte expansie tot stand brengen; hij zal zijn kolonisatie-plannen verwe zenlijken. Hij zal ovaties van uren heb ben in ontvangst te nemen Tot dat ook hij zal worden over wonnen van den Kénnen, wien alleen, het toekomt recht te scheppen en ge hoorzaamheid te eischen. Dan zal de sterke worden overgebracht naar zyn Sint-Helena, door het schip met de zwarte zeilen en de doodsvlag half stok, nagestaard door duizenden tra- nenlooze oogen, uitgedroogd van het weenen. Dat is het gevaar van het Fascisme.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 6