7d® JAARGANG
VRIJDAG 23 APRIL 1926
NUMMER 1804
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per Uwartaal i 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Een minister over boord.
Precies zeven weken nadat het nieu
we Kabinet ofider leiding van den
h"pr de Geer is uitgevaren, is reeds
een lid der bemanning over boord ge
raakt
Minister van Royen, die de departe
mei len van Oorlog en Marine beheer
de heeft ontslag genomen, volgens de
officieele berichten, omdat bezwaren
zijn gerezen terzake van de voorbe:
reidm^ van de instelling van een de
parlement van landsverdediging
Gelijk men zich herinnert, kwam in
de op 11 Maart in de Tweede Kamer
afgelegde regeeringsverklaring o.m
de volgende zinsnede voor: ..Samen
voeging van de departementen van
Oorlog en Marine tot één departement
van landsverdediging; nadere overwe
ging \an bel vraagstuk van de split
sing der marine."
Uit ècii en ander zou dus kunnen
worden afgeleid, dat het Kabinet het
noodig oordeelt de departementen'
van Oorlog en Marine bijeen te voe
gen. maar dat de heer van Royen de
verantwoordelijkheid daarvoor niet
w ischt te dragen.
Of dit echter de eenige reden is
waarom deze bewindsman er de voor
keur aan gepft den ministersrok met
de professorale toga te verwisselen,
waeen wii te betwijfelen.
In de Kamerzittin? van 23 Maart
heeft de oud-minister van Oorlog, de
heer van Dijk zijn ernstige teleurstel
ling uitgesproken over het feit. dat de
Minster een bedrag van f 2.400.0C0 dat
bestemd was voor den aanbouw van
schepen, had teruggenomen en ook
va.n andere zijde is wel gebleken, dat
een dergelijk optreden geen steun za'
vinden bij een groot deel van de volks-
vei leger, woordiging.
Niet onmogelijk dus. dat de Minis
ter nieuwe stormen voorziende, er de
voorkeur aan heeft gegeven vrijwillig
de commandobrug te verlaten.
Rel gevolg van deze ministerswis
seling is, dat het Kabinet nogal meer
naar rechts georienteerd wordt.
Naast twee Christelijk Historische
en twee Anti-revolutionaire Ministers,
hebben thans ook twee R.K. ministers
in het Kabinet zitting.
Toevallig?
Men herinnert zich dat onlangs door
den heer Anema in de Eerste Kamer
de aandacht werd gevestigd op« een
gerucht dat, als de gezantschapskwes
tie wat zou zijn geluwd, langzaam en
geleidelijk door Ministerswisseling dit
Kabinet zou wordenomgezet in een
coalitie-Kabinet.
Minister de Geer heeft daarop ge
antwoord, dat het Kabinet er niet naar
za) streven zich langzamerhand als
een coalitie-Kabinet te ontpoppen,
maar hij heeft niet ontkend dat de
omstandigheden er toe zouden kun
nen leiden
In elk geval gaat door deze minis
terswisseling het Kabinet niet alleen
wat de personen, maar ook wat de
richting betreft, steeds meer overeen
komst met een coalitie-Kabinet ver
toon nn.
V Dr. J. Schokking.
Met voldoening zal in breed© krin
gen worden vernomen, dat de heer
Rutgers van Rozenburg ontslag heeft
genomen als lid van de Tweede Ka
mer, teneinde het weer zitting nemen
van den oud-minister van Justitie, den
heer Schokking mogelijk te maken.
Door dit besluit heeft de heer Rut
gers van Rozenburg niet alleen aan de
Christel. Historische Unie. maar aan
de geheeie rechterzijde en daarmede
aan het land een dienst bewezen.
De heer Schokking is een van die
mannen, die in de Kamer noode ge
mist worden.
De geschedenis van de laatste maan
den heeft het bewezen.
Door het optreden van den heer
Schokking als leider van de Christel.
Historische Unie en als voorzitter van
de Kamerfractie, zullen, naar ver
wacht mag worden de politieke ver
houdingen worden gezuiverd en de
9 amen werking van de rechtsche par
tijen worden bevorderd.
Met blijdschap begroeten wij daar
om de terugkeer van den heer Schok
king.
Moge hij spoedig door de heeren Co-
lijn en Rutgers worden gevolgd.
STADSNIEUWS.
Ver. voor Ziekenverpleging.
Gieteravond werd de derde jaarver
gadering gehouden van de Vereeni
ging voor ziekenhuisverpleging, in den
foyer der Stadsgehoorzaal.
LEIBSCHE CODRANT
CHRISTELIJK DAGBLAD voorLKTDFN FN OMSTRF.KFN I ADVERTENTIE-PRIJS
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Uit de. jaarverslagen, uitgebracht
door secretaris en penningmeester,
stippen wij aan, dat het ledental van
234/ tot 6024 steeg en op 1 April
1926 reeds 6890 bedroeg.
Uitgekeerd werden aan een totaal
van 120 leden, 2707 verpleegdagen,
bedragende een totaal van f 6312.50.
Aan operatiekosten, werd uitgekeerd
een bedrag van f910.
Naar het reservefonds kon een be
drag van f 4772.16 worden overge
schreven.
Het bestuur betreurde het bedanken
van Dr. M. D. Horst als Commis
saris der Vereeniging, van. de op
richting at was deze altijd bereid, de
vereeniging met raad en daad ter zijde
ie staan. Zij meent echter waar het
oestuui de motieven bekend zijn, deze
niet anders oan te kunnen eerbiedigen.
Slechts rest haar Dr. Horst dank te
zeggen voor alles wat hij voor de Ver
eeniging heef/ gedaan.
Dr. V. C. M. neesoerg was bereid,
tijdelijk in de plaats van Dr. Horst
de Vereen, met voorlichting te die
nen.
Met het AJgemeea Ziekenfonds werd
een associatie aangegaan, eigenlijk de
eenige manier om te komen tot vol
ledige vergoeding van verplegings- en
operatiekosten, en alles wat daarbij
komt, immers alleen met een zoo groot
mogelijk ledenaantal, zal dat kunnen
worden bereikt.
Op voorstel van het bestuur werd
besloten, h^e: aantal verpleegdagen nu
bedragende 42, te brengen op 56 da
gen per vereenigingsjaar.
De vergoeding voor operatie-kosten
te brengen op 60% met een maxi
mum van 50 gulden.
Vergoeding voor het gebruik der
operatie-kamer werd voor het eerst
ingevoerd en bepaald op 60% tot
maximum va.i vijf.ien gulden.
De contributie voor alleenstaande
personen werd verlaagd tot 10 ct. per
week. v
Besloten werd zich aan te sluiten bij
de Federatie van Vereenigingen voor
Z.ekenhuisverpieging, ten cLel hebben
de elkanders leden bij vernuizing da
delijk trekkend over te nemen.
De aftredende bestuursleden, de hee
ren P. P. de Koning en Romanesko
werden herkozen, terwijl in de vaca
ture Dr. M. D. Horét werd voorzien
door de benoeming van Dr. V. C. M.
Leesberg.
.besloten weid, in het vervolg leden,
welke verhuizen naar plaatsen waar
geen afcieéung der f ederatie is ge
vestigd, van üe ledenlijst at ie voeren.
Voorts werd een wijziging in het
Huisn. Reglement vasLgesteld, vermel
dende, dat geen vergoeding wordt uit-
gexeeid vour veriusri .gen, tenzij deze
uperati t ieke iiui v erplegin noodza-
keujb maken.
in dit verband gingen uit de verga
dering stemmen op, een tanet te om
werpen, waarbij men voor gewone ver
lossingen uitkeenng verkreeg. Het be
stuur zegde toe, maarregelen te treffen,
bij voldoende ueelname, tot een onder-
afdeeling Kièamv erpleging, wat dan
op een bijzondere vergadering een
punt Vcdi oeopi ^rc.ng <.a. uLmaken.
Voorts werd de aa idacht van net
bestuur gevestigd op de wenscnelijk-
he.d, de agenda zoo tijdig den leden
toe te sturen, dat er gelegenheid is,
amendementen op de voorstellen, bij
het bestuur in te dienen. Het bestuur
zegde toe, den leden een termijn van
8 dagen te stellen, waarin de leden zich
pver de voorstellen, door het bestuur
ingediend, kunnen uitspreken.
Van de rondvraag werd druk ge
bruik gemaakt, waarna de vergade
ring door den voorzitter, den heer A.
J. Schoneveld, met de beste wenschen
voor den bloei der Vereen., we^d ge
sloten.
DE LEIDSCHE BUITENSCHOOL.
Tot nu to.e werden kinderen uit de
omgeving van hoestende tuberculose
lijders niet tot de Buitenschool toege
laten, omdat het op de'school behaalde
voordeel, door de herhaalde besmet
ting tehuis, toch teniet zou worden
gedaan.
Toch zijn juist zulke kinderen al
lereerst onder de bedreigden te reke
nen. De hier bestaande leemte in de
£raeventieve tuberculosebestrijding te
eiden kan slechts door een inter
naat worden aangevuld.
Zulk een internaat zal tevens kunnen
dienen voor bedreigde kinderen, die
het heen en wederreizen naar de Bui
tenschool wel zouden kunnen verdra
gen, doch door de ligging hunner
woonplaats niet in staat zijn de Bui-
tenscnool te bezoeken. De school zal
daardoor voor de geheeie provincie
in beteekenis winnen.
De Vereeniging heeft nu besloten
over te gaan tot uitbreiding van het
Herstellingsoord met een internaat van
20 bedden. Voor leslokalen is in het
bestaande gebouw dan geen plaats
meer, zoodat een afzonderlijk schoolge
bouw zal moeten worden gesticht. De
hiervoor noodige stappen zijn dezer da
gen bij de gemeentelijke autoriteiten
te Katwjjk gedaan, terwijl de plannen
betreffende het Herstellingsoord eerst-
stellingsoord zullen door een overdekte
gang worden verbonden.
De plannen zijn ontworpen door den
heer Buurman, die tevens het toe
zicht op den bouw op zich zal nemen.
daags in zee gaan. School en her-
Geref. Zendingsbond.
In de os ter Kerk werd gisteravond
een biustond voor de Zending gehou
den, uitgaande van den Geref. Zen
dingshond en waar als spreker optrad
Ds. J. H. F. Re m me, Ned. Herv. pre
dikant te Amsterdam.
Er was zeer weinig belangstelling;
in zijn voorafspraak wees spr. er op,
dat dit geen gunstig teeken is. dat de
gemeente zoo weinig blijk geeft, de
zending te beschouwen als een pand,
haar toebetrouwd.
Wij moeten tot het inzicht komen
van die vier melaatschen te Samaria,
die zeiden: wij doen niet recht, want
deze dag is een dag van goede bood
schap en dat goede nieuws, dat Evan
gelie, moeten wij ook aa» onze broe
ders vertellen. Er mag wel zelfbeschul
diging bi] ons zijn dat wii zoo weinig
gevoelen den nood der heidenen, die
toch zoo groot is; wij moeten hun gaan
.spreken van Jezus Christus, die in de
wereld gekomen is om zondaren zalig
te maken.
Spr. had tot onderwerp van zijn re
de de toebrenging van den kamerling
en sprak in het bijzonder naar aan
leiding van vers 35 en het laatste ge
deelte van vers 39 van Hand. 8.
Spr. wees er op hoe de liefde tot het
verlorene de drijfveer moet zijn van
de zending en hoe we beginnen moe
ten van Jeruzalem, d.w.z. in onze al
lernaaste omgeving, en dan voortgaan
tot aan des aardrijks verste stranden.
Na den tusschenzang stond spr. nog
bijzonder stil bij het feit, dat de ka
merling met blijdschap zijn weg reis
de. Het Evangelie is een kracht Gods
tot zaligheid; daarom kon zijn geloof
den zwai'en schok doorstaan, dat bij
zijn besten vriend, die hem het Woord
Gods verkondigd had, verloor, zoodat
hij toch zijn weg met blijdschap reisde
Gods kinderen hebben niet 'altijd
den wind in de zeilen, zij hebben ook
wel eens lood op de vleugelen, doch
God weet wat al zijn kinderen noodig
hebben; het is goed wat Hij doet.
De weg was lang en bang voor den
Kamerling, doch in zijn hart was een
vreugde die duren zal tot in alle eeu
wigheden.
Na deze rede droeg spr. de nooden
der zending in den gebede op.
Gezongen werd Ps. 43:3 en 4, Ps.
66:3 en 4, Ps. 65:8. en Ps. 89:7.
Ds. W. Den Hengst.
Toen onlangs Ds. den Hengst af
scheid nam van de Geref. Gemeente
alhier, deelde hij mede, voornemens
te zijn indien zijn gezondheidstoe
stand dit toeliet nog eenigen tijd aan
de opleiding van predikanten mede te
werken.
In de laatste vergadering van de
Comm. van Toezicht heeft hij even
wel bericht ook dezen arbeid te moe
ten opgeven, een mededeeling die met
leedwezen werd ontvangen.
Prof. dr. B. G. Escher uit Italië terug.
Eenige dagen geleden is prof. dr. B.
G. Escher, hoogleeraar in de aard- en
delfstofkunde, palaeontologie en cry-
stallographie aan de universiteit al
hier, van zijn excursie naar Italië te
ruggekeerd.
De excursie, waaraan tien Leid3cbe
studenten, allen aanstaande gsMogen,
deelnamen, stond onder leiding van
prof.Escher en van prof. dr. II. Gerth,
privaat-docent in de palaeontologie en
historische geologie te Leiden.
Het eerst werd een bezoek gebracht
aan de marmergroeven te Carrara en
vandaar werd verder gereisd over Pi-
sa naar Cecina. Vervolgens ging men
per trein tot Saline de Volterra, waar
auto's gereed stonden van de Societa
boracifera de Larderello, die het ge
zelschap naar het plaatsje Larderello,
vijf en twintig K.M. ten Zuiden van
Saliue de Volterra, brachten.
De excursionisten waren daar de
gasten van de Societa haracifera de
Larderello, een maatschappij, die een
bedrijf exploiteert, dat als vrijwel
uniek in de wereld aangemerkt kan
worden. Uit den grond te Larderello
komen n.l. stoom met gassen ver-
mend en warm water in groote hoeveel
heden te voorschijn. Dit is reeds in 1777
ontdekt, maar tegenwoordig worden
deze gassen en stoom eenerzijds eh
het warme water anderzijds afzonder
lijk aangeboord. De maatschappij in
kwestie levert nu van haar fabrieken,
waarheen deze stoom en dit water ge
leid wordt onder andere stoffen, boor-
zuur en borax af.
In den oorlog, toen ook in Italië de
steenkolen zeer duur waren, heeft men
getracht de stoom te gebruiken in
stoommachines, wat tot goede resulta
ten heeft geleid, dat thans te Larderel
lo op deze wijze twee stoomturbines
met een capaciteit elk van 3000 H.P. in
beweging gebracht worden, die elec-
trische energie opwekken, waradoor
de steden Volterra, Cecina, Livorno en
Florence van stroom worden voorzien.
Dit bedrijf is voor ons land daarom
van zoo groot belang (en dit is de re
den, waarom prof. Echer er heen is
gegaan), omdat het iet is uitgesloten,
dat in Ned.-Indië misschien iets derge
lijks tot stand te brengen is. Volgens
de meening van prof Escher is bet
natuurlijk mogelijk, dat de samenstel
ling va nde vulkanische gassen in In-
dië een dergelijke installatie bemoei
lijkt, doch het is zeer zeker van groot
belang, nadere onderzoekingen in te
stellen. De wijze van het zuiveren van
de stoom en de gassen te Larderello
wordt door de betreffende maatschap
pij, die in dezen een lagne ervaring
heeft, geheim gehouden.
Het bedrijf in Larderello is in han
den van de familie Prins Ginori Conti
die zelf president-commissaris van de
onderneming is, terwijl diens zoon, die
scheikunde gestudeerd heeft, direc
teur-generaal is.
Het gezelschap van prof. Escher is
op hartelijke, wijze door Prins Ginori
Conti ontvangen, de autotocht van het
station Saline de Volterra naar de fa
brieken was door den prins aangebo
den, en ook werd een lunch geserveerd
Van Larderello ging de reis verder
via Rome naar Napels, waar de Fle-
greïsche velden werden bezocht, als
mede de Serapis-tempel in Pozzuoli.
Verschillende uitgestorven vulkanen
werden bezocht bezocht, o.a. de Astro-
ni.
Via Canaldoli en Napels ging men
naar Capri, waar men drie dagen op
de Vesuvius heeft doorgebracht. On
der" leiding van gidsen is men in de
krater afggedaald, loopende op afge
koelde lava. In de krater bevindt zich
een kegeltje van een vijftig Meter
hoogte,waaruit voortdurend uitbar
stingen voorkomen.
Vereen, tot bevordering van de
Zendingszaak.
In gebouw „Prediker" hield gister
avond de Vereeniging tot bevordering
van de Zendingszaak haar jaarlijk-
sche algemeene vergadering, tevens
ter bespreking van het op Hemel
vaartsdag a.s. te houden Zendingsfeest
in „Poelgeest".
De vergadering werd gepresideerd
door den heer C. J. E g g i n k Sr., die
haar opende met het laten zingen van
Ps*. 138 1, gebed en het lezen van
Psalm 98.
De heer A. S p r u y t, secretaris, las.
vervolgens de notulen der vorige ver
gadering, die ongewijzigd met dank
werden goedgekeurd.
Daarna volgde het jaarverslag,
waarin de voornaamste gebeurtenis
sen uit het afgeloopen vereenigings
jaar werden besproken. Het Zendings
feest op Poelgeest nam daaronder een
eerste plaats in, en mocht wat het be
zoek en het optreden der sprekers be
treft zoowel als financieel, uitstekend
geslaagd heéten. De samenwerking
liet niets te wenschen over.
De penningmeester, de heer H. van
Leeuwen bracht verslag uit van
het beheer der financiën. Aan contri
butie werd f 429.25; aan giften f 89.58;
aan entreé's f 663.10#; aan diversen
f 105.07 ontvangen, totaal f 1403.48#.
De uitgaven bedroegen f 1338.83#.
w.o. een bedrag van f 1000 was, dat
aan de Ned. Zendingsvereeniging kon
worden afgedragen. Er is een saldo
van f 64.65. Namens de kas-commissie
adviseerde de heer De Moed tot het
goedkeuren van de rekening, waartoe
onder dank aan den penningmeester,
werd besloten. Voor het volgend jaar
werden tot kasnazieners benoemd de
heeren: P. la Court en J. F. de Heer.
Tot afgevaardigden naar de algemee
ne vergadering der N.Z.V. de heeren
Bey, De Moed en Witte.
Bij de bestuursverkiezing werden
de aftredende heeren, v. Leeuwen, de
Ridder en Kuiper, met bijna alg.
stemmen herbenoemd en namen zij al
len die benoeming aan.
De heer Spruyt herinnerde eraan,
dat het heden, 23 April, 25 jaar is ge
leden, dat Dr. J. Fortgens, thans direc
teur van het Internaat der Zendings
school te Oegstgeest, als zendeling:
werd afgevaardigd naar Halmaheira,
waar hij langdurig heeft gewerkt en
vanwaar hij later naar Ambon ié ge
gaan.
Wegens ongesteldheid van den jubi
laris is er geen receptie, weshalve be
sloten werd inplaats van een deputa
tie, schriftelijk een hartelijken geluk-
wensch en zegenbede te zenden.
Ter* tafel kwamen daarna de plan
nen voor het op Hemelvaartsdag te
houden zendingsfeest. Voordat deze
echter uitvoerig werden besproken,
wijdden voorzitter en secretaris woor
den van dankbare herinnering aan de
nagedachtenis van den heer W. P. ten
Kate, dit jaar overleden, in wien de
vereeniging bij 15 zending9feesten een
Gewone advertentiën per regel 22Vi cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel t&rlei.
Bi) contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bi) vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
t Binnenland.
De behandeling der Indische begroo
ting in de Tweede Kamer.
Jhr. Dr. Rutgers van Rosenbmg
neemt ontslag van de Tweede Kamer
om plaats te maken voor Dr. Schokking
De minister van Oorlog heeft ontslag
genomen. Hij wordt opgevolgd door
den oud-minister Lambooy.
Buitenland.
Volgens Minister Péret moet de da
ling van den franc aan niet-intrinsie-
ke oorzaken worden toegeschreven.
Te Parijs blijft men optimistisch ge
stemd met betrekkigg tot de vredes
onderhandelingen in Marokko.
Baldwin zal nogmaals trachten te be
middelen in het Britsclie mijnconflict.
Het subsidie aan de Britsche mijnen
zal in elk geval 1 Mei ophouden.
ONZE FOTOPAGINA.
Om te voldoen aan den wensch van
vele lezers hebben wij besloten een
proef te nemen met het geven van een
foto-pagina.
Wij willen echter niet verheien, dat
daaraan verschilende moeilijkheden
ook van niet-financieelen aard zijn
verboden.
Er zijn toch geen foto-bureaux, spe
ciaal voor de christelijke pers, zoodat
whl genoegen moet worden genomen
met vrat van andere zijde op dit ge
bied wordt aangeboden, terwijl aan
het vervangen van minder gewensch-
te kiekjes soms bijna niet te overwin
nen technische moeilijkheden zijn ver
bonden.
Wij zullen echter een proef nemen
en het van de uitkomsten laten afhan
gen of het mogelijk zal blijken om op
deze wijze kan worden doorgegaan.*
trouwen helper had. Hij was een man
die niet veel op den voorgrond trad,
maar op wien men ten volle kon reke
nen.
Daarna werd het volledige feestplan
voorgelezen.
Als terrein kon ditmaal door Ie wel
willendheid van de dames Willink
weer worden beschikt over het niet te
vervangen Poelgeest.
De openingsrede zal worden uitge
sproken door den eere-voorzitter,
Prof. Dr. H. M. v. Nes en verder zullen
als sprekers optreden Ds. H. Janssen,
leger- en vlootpredikant in alg dir. r- r.
Zendeling J. L. D. v. d. Roest, van
Nieuw-Guinea, Ds. W. A Hoek, Nol.
Herv. predikant te Amsterdam, Ou i-
zendeling L. Bodaan, van Sumatra e:i
Ds. J. Nauta, Ned. Herv. predikant Ie
Katwijk aan Zee, die de slotrede
houden.
Bij de begeleiding van den zang zal
de Chr. Muziekvereenging „Atha'ie
alhier, medewerken.
Besloten werd het programma in
wat kleiner omvang te laten drukken
door er geen advertenties meer in op
te nemen, daar deze den arbci noo
deloos uitbreiden en de baten aPe-m
voor den drukker zijn.
Het bewaarloon voor voertuigen
werd vastgesteld op 15 cent vo i ean
fiets en 25 cent voor een motoi rijwiel.
De toegangsprijs is weer 25 cent
voor volwassenen en 10 cent voor kin
deren.
Eenigszins breedvoerig werd nog
van gedachten gewisseld over een be
tere oplossing van het helper- vraag
stuk, dat den algemeen-leidei, den
heer Kuiper nog teveel moeilijkheden
bezorgt, daar het aantal helper.* v or-
eerst niet zeer groot is en dezen hun
functie niet trouw genoeg, of te(!)
trouw vervullen. Verwacht wordt,
dat de bekende helpers en helper
zich wel weer zullen aanmelden
Naar aanleiding van een vraag van
den heer\ de Heer deelde het bestuur
mede, dat het indertijd de
heid van het organiseeren eener Zcn-
dingsbouwtentoonstelling wel onder
de oogen hééft gezien maar dat de
plannen toen zijn blijven rusten om
dat vanuit Oegstgeest een actie op
touw gezet werd teneinde door het
geheeie land zendingsbazars te hou
den. Momenteel schijnt die actie ech
ter stil te staan. Het bestuur zal ticlt
nogeens over dit punt beraden.
Nadat vervolgens nog eenige zaken
van minder groot belang besproken
waren sloot op verzoek de heer De
Heer de vergadering met het laten zin
gen van Gezang 229 1 en dankgebed.
