Dit nummer bestaat uit TWEE Biarïen. EERSTE BLAD. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN STADSNIEUWS. Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 7de JAARGANG MAANDAG 12 APRIL 1926 NUMMER 1794 OWE LEIDSGHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 V De antithese. De antithese heette nu dan eindelijk dood en begraven. Na jarenlang gewroet is het gelukt de rechterzijde uiteen te doen spatten en met volle kracht wordt nu aange stuurd op een andere partij groepee ring. De coalitie is verbroken en de zoo lang bestreden antithese zal nu ein delijk plaats maken voor een nieuwe politieke scheidslijn. Zoo was de gedachtengang van de linksche partijen. Maar de antithese schijnt een taaier leven te hebben dan men aan die zijde vermoed. Want nauw waren de laatste begra fenisklanken van de gewaande doo- de weggestorven, of ze is er weer de antithese, en ze doet weer haar in vloed gevoelen. Dat bleek bij de crilsisdebatten in de Eerste Kamer. Gelijk bekend is een ontwerp-bios- coopwet door de Tweede Kamer aan genomen. Toen dit ontwerp bij den Senaat arriveerde, was de crisis ingetreden, waarom besloten werd de behandelilng uit te stellen. Maar nu is de crisis achter den rug en nu heeft Mitaister de Geer als zijn voornemen te kennen gegeven het ont werp in de Eerste Kamer te verdedi gen. Volgens den minister-president draagt dit ontwerp geen politiek ka rakter, en waar het hier gaat om de bestrijding van maatschappelijke en zedelijke gevaren, die niet het milnst de jeugd bedreigen, had hij gehoopt de bioscoopwet tot een waarlijk nati onale wet te maken. De linkerzijde dacht er echter an ders over. Met verbazing en leedwezen zoo verklaarde de heer Rink een overigens zeer gematigd man had hij van deze toezegging der Regeering kennils genomen. Werd het ontwerp behandeld, zoo zeide hij, dan zou dat voor hem en zijn politieke vrienden een groote teleur stelling zijn en zou het vertrouwen in deze Regeering een zeer grooten, zoo niet onherstelbaren schok, ontvangen. En ter verduidelijking van zijn standpunt voegde hij daaraan nog toe dat het ontwerp in de Tweede Kamer zuiver lifnks tegen rechts werd aange nomen en dat daarbij een verschil van zienswijze bleek, dat voor de volle 100 pet. samenviel met de scheidingslijn tusschen de politieke partijen, zooals die scheidingslijn tot op dat oogenblik iin ons land bestond. Van andere zijde werd nog opge merkt, dat wanneer de behandeling van dit ontwerp wordt „doorgedre ven", de 'geheele linkerzijde zich daar tegen unaniem zal hebben te verzet ten. Niet natuurlijk omdat dit ontwerp de vrijheid of wat dan ook in gevaar zou brengen, maar omdat hier de oude scheidslijn, de antithese weer open baar wordt. Neen, ze iis nog niet dood, de anti these. En voor de ontwikkeling van ons politieke leven is het gewenscht, dat met name de rechterzijde zooals •dan ook in de Eerste Kamer het ge val was daarmede in ernstige mate rekening houdt. Prof. dr. J. Hnizinga. Prof. dr. J. Huizinga, hoogleeraar in de algemeene geschiedenis en de poli- tische aardrijkskunde, i9 Zaterdag met een verlof van twee maanden naar Amerika vertrokken. Deze reis houdt verband met een door prof. Huizinga ontvangen uitnoo- diging van het Laura Spelmah Rocke feller Memorial, een stichting in Ame rika, welke zich ten doel stelt de be vordering der sociale wetenschappen: economie, staatswetenschap, sociolo gie, geschiedenis enz. Deze stichting heeft in verschilende Europeesche lan den haar vertegenwoordigers. Voor ons land is dit prof Huizinga. Het doel van deze reis is, zich daar, door een bezoek aan de voornaamste universi teiten, op de hoogte te stellen van het geen in Amerika op het gebied van de studie in genoemde wetenschappen geschiedt. Door wien moet de lengte van een weg worden gemeten? Voor het kantongerecht te Leiden hebben eenige weken geleden eenige bestuurders van auto's terecht ge staan, terzake dat zij iu de bebouwde BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 kom der gemeente Leiden met een snelheid hadden gereden, welke meer dan 15 K.M. per uur bedroeg. De agen ten van politie, die zich op eenigen af stand van elkaar hadden opgesteld, hadden dezen afstand niet zelf ge meten. Dit was namelijk geschiedt van wege de directie der gemeentewerken. De waarnemende kantonrechter, Mr. A. J. Fokker, heeft beden al deze auto bestuurders vrijgesproken, en zulks op grond, dat, wat betreft de lengte van bet weggedeelte, dat blijkens de dag vaarding in bet .daar genoemd aantal seconden was afgelegd, het proces verbaal niets anders behelst dan dat dit blijkens opmeting vanwege den directeur van gemeentewerken 194 M. lang zou zijn; dat dit geen feit is door de verbalisanten zelf waargenomen en evenmin ondervonden en dat mitsdien door den inhoud der dagvaarding en de wettige bewijsmiddelen niet de over tuiging is gevestigd van het den ver dachten bij dagvaarding ten laste ge legde. De Kaagweek gewijzigd. De „Kaagweek", die telkenjare zoo vele watersporters op de Kagerplassen tezamen brengt en die oorspronkelijk was vastgesteld op 16 tot 20 Juni is met het oog op de vacanties der mid delbare scholen tot één week later uit- De „Kaagweek" zal nu gehouaen worden van 23 tot 27 Juli a.s. In ver band hiermede zijn ook de wedsirijd- data van de nationale wedstrijden ver schoven. Deze zullen thans naar vast gesteld worden op 17 en 18 Juli a.s. Jubileum H. v. d. Walle. Een van onze Leidsche brugwach ters, de beer H. v. d, Walle, beeft van daag den dag herdacht, waarop bij gisteren voor 25 jaar als zoodanig ün dienst van de gemeente trad. De jubilaris werd van morgen om half tien ten stadhuize ontvangen door den wetb. van Soc. zaken, den heer Aug. Reimeringer, die hem har telijk complimenteerde en hem de ge bruikelijke gratificatie ter band stelde Tegen elf uur werd hij, met zijn echtgenoote, door een huldügingsco- mité per auto van zijn woning afge haald en naar het kantoor van den Marktdienst aan de Beestenmarkt ge bracht, waar een opgewekte huldiging plaats vond. De heer v. d. Walle werd eerst toe gesproken door den directeur van den markt- en havendienst, den heer L. A. Mennes. Deze wees op het groote voorrecht om gedurende een kwart eeuw in staat te zijn geweest zich in het genot van een goeden welstand aan een taak als deze te wijden, en memoreerde daarna de belangrijke data uit den diensttijd van den jubillaris, zooals zijn tijdelijke aanstelling op 11 April 1901, zijn vaste aanstelling die nog in hetzelfde jaar volgde, en 1 Jan .1913 toen hij tot brugwachter 1ste klasse werd bevorderd. Ge hebt een mooi en staat van dienst aldus de heer Mennes, waarmede ge te feliciteeren zijt. Ge waart steeds een plichtgetrouw brugwachter, ge zijt dat nog, en ik hoop dat u nog lang de krachten zullen worden gegeven om uw functile waar te nemen. Namens de havenrechercheurs, de superieuren, sprak daarna de heer B. Broers. Hij haalde enkele oude her inneringen op, en getuigde van de ka meraadschap, die met den jubilaris wederkeerig werd ondervonden. Als superieur kon spr. zeggen, dat de ju bilaris altijd trouw zijn functie heeft waargenomen. Ook spr. wenschte hem nog een langdurilgen welstand toe. Als voorzitter van het huldigingsco mité feliciteerde de heer H. Kaa- paan den jubilaris namens het ge heele personeel en bood hij hem met eenige toepasselijke woorden als zoo danig eenige cadeaux aan, zooals een prachtige moderne wandklok, een fraai bloemstuk van blauwe serilngen en een kist sigaren. Getroffen dankte de heer v. d. Walle de verschillende sprekers, ook den di recteur, waar zij in weerwil van de fouten, die het werk van ieder mensch aankleven, zooveel waardeering en medeleven wilden toonen. Spr. zei ook nog lang prettilg te willen samenwer ken en noodigde daarna Üe collega's uit om mee te gaan naar zijn woning. Tramstoring. Gisteravond is op den Rijnsburger- weg bij Posthof een electrische voe dingsdraad, de z.g. bovenleiding, ge broken, met bet gevolg, dat kortslui ting ontstond. Het tramverkeer had 2 uur vertragilng. Watersnood-Comité. Bij het Watersnood-Comité zijn de volgende giften ingekomen: W. f50. Giften worden nog gaarne inge wacht bij den Penningmeester, den heer F. Muys van de Moer, Plantsoen 49 Leiden, postgironummer 57471. Hedenmorgen werd door de amb tenaren der belastingen, speciaal voor controle op de Rijwielplaatjes, op de Havenbrug post gevat. Al spoedig vielen er een aantal slachtoffers. De hoofdcommissaris van politie te Utrecht geeft in overweging om, al vorens in relatie te treden met Johan nes Josephus Hendriks, geboren 2 Juni 1887 te Utrecht, koopman, wonende H. J. Schimmelstraat 19, aldaar, in lichtingen in te winnen bij de Afdee- ling Centrale Recherge, te Utrecht. Hendriks bezoekt met andere perso nen verschillende gemeenten en tracht dan z.g. Perzische tapijten te verkoo- pen. Burgerlijke stand. Geboren: Maria, dv. A. Bavelaar en S. v. Tongeren; Johannes, zv. M. E. J. Stevens en G. v. d. Berg; Ma- rinus, zv. W. Blok en J. Ezinga; Mar riten, dv. W. M. Wendt en G. v. Zij 11; Bertus Hein, zv. P. H. Zand- stra en C. A. Richter; Johanna, dv. H. Verlind en G. den Os; Nicolaas, zv. H. Jagel en E. Biesot; Lambertus Pau- lus, zv. H. A. Braakman en E. C. Blijdes tijn; Margaretha, dv. J. Eiser en A. E. Stompé; Jacoba Johanna, dv. J. C. A. v. Tol en J, Gordijn; Christana Maria Theresia dv. F. T. A. Jongmans en A. G. Weenink; Anna dv. J. C. v. Schaik en M. Ml A. Wetten; Hendrikus, zv. P. J. Belt en P. M. Comelisse; Mtrgje en Johanna, drs. van J. de KI eer en P. J. v. d. Kraan; Franciscus, W. F. de Haas en E. G. Arts; Karei, zv. G. Ligt voet en G. Pardon; Neeltje dv. A. Hout man en P. Tijsterman; Willem, zv. F. J. Wimmers en J. M. Ravenstein; Piet, zv. J. v. Dam en C. A. Groe- neveld; Cornells Johannes, zv. A. v. d. Meer en M. Hoogeveen; Huig, zv. A. Schouten en P. Schaap; Maria, dv. J. Petiet en J. Overduin; Johan na, dv. J. Overduin en J. P. Peeren boom; Pieter zv. TV. Bourgeois en E. Opt endrees; Petrrs, zv. P. Sieval en J. Taverne; Antoon, zv. A. Tegelaar en G. Tasseur; Co nelia, dv. H. bchou- ten en M. F. v. <L Steen. OndertrouwdA. C. v. Eek, jm. 27 j. en M. Lasonde-, jd. 23 j.; L. P„ Huijskens, jm. 27 j en G. M. Brusche jd. 25 j.; H. Ie fhir jm. 27 j. en J-. M. A. Brussee, ji. 25 j.: G. F), v. Dorp, jm. 27 j. en J. Klein, jd. 30 j.; L. Zitman, jm. 24 j. en C. Ghris- tiaanse, jd. 23 j.; H. v. Duijl, jm. 21 j. en C. Otgaar, jd. 18 j.; A. v. Oos ten, jm. 23 j. en W;. E. Redegeld, jd. 22 j.; J. Mierenet, jm. 27 j. en v. d. Vos, jd. 22 i..; M. Wi. de Nobel, jm. 25 j. ei YV. J. Mulder, jd. 26 j.; G. Gertemar, jm. 24 j. en J. de Koning, jd. 27 j.; L. J. J. Dooyenbuyk jm. 24 j. en H. Kriek, j.d. 20 jaar. Gehuwd: J. L. F. Bumngh, wedr. en B. Schouten, jd.;A. Groeningen, jm. en G. Roek, jd; C. J. v. Tol, jm. en E. Dekker, ja; A. P. H. Tih. Brandt, jm. en C, J Veen, jd.; H. Kooreman, .jm. en T. fakkel, j.d.; Hl Th. Beij, j.m. en H. ieijken, j.d.; H. v. Egmond, j.m. en Z. Hanno, j.di; P. J. Vijlbrief, j.m. enf. E. Holverda, j.d.; Wi. Sjardijn, j.m.en E. de Wit, j.d.; D. v. Donk, wedi en J. v. Hooi donk, j.d.; H. J. J. loedijk, j.m. en J. M. v. Poelgeest, j.d. Overleden: C. v. Vietle Feber, vrouw, 60 jaar; A. Leeians man, 75 j. A. Steenhouer man, 62 aar; M. Nicola Platteel weduwe, 63iaar. G. M. de Groot dochter, 17 jaar;5. Engelbrecht weduwe van Tongerei 85 jaar; C. Tabernal, weduwnaar, 0 jaar; J. Wil schutBouthoorn, vroiv, 40 jaar; H. Leeuwen zoon, 10 maaden; C. B. v. Ark weduwnaar, 70 jas; H. Brandt, zoon, 2 jaar; A. Meyer»—v. d. Togt, vrouw, 80 jaar; J.. Doo weduwnaar, 76 jaar; J. Jangediik, ma, 48 jaar; K. A. Hakkert man, 38 jaa: E. Leget Sommeling weduwe, 77 jar; A. Meijer 75 jaar; A. Castelein—louniet, vr. 79 jaar. BINNENLAJD. DE CULEMBORGSCHEMOORD- ZAAK. Een onwettige gijzeng? Na acht dagen in het His van Be waring te Tiel in gijzelingte hebben gezeten, is de heer J. 31o, commis saris van poliltie te Culambrg, Zater dagmiddag om halféén wedr in vrij heid gesteld. De heer Hok ieeft zich daarop onmiddellijk laar )en Haag begeven, ten einde zici bij di hoogste Justitikmeele autoriteten te beklagen over de ondervonder behamfeling en rehabilitatie te vragö. Met een beroep opzijn verbden èn als mensch èn als >olitie-amltenaar, heeft bij bij de Reütbank geprotes teerd met alle kraüt die in hem ib: le. tegen het feitdat hij, die steeds onmiddellijk gehort* gaf aan eke op roeping van het Fanet en den Rech- ter-Commis9aris, voo zijn laatste ver hoor door den Rechter-Commissarite, zonder eenige oproeping in zijn wo ning werd afgehaald door een inspec teur van politie en twee rechercheurs uit Amsterdam. Ongehoord, ongepast en vóór heden ondenkbaar beleid. Een commissaris van politie in functie, onder geleide van drie subal terne politiie-ambtenaren zijn on dergeschikten dus voorgebracht als getuige, zonder zelfs als zoodanig te zijn opgeroepen. 2e. tegen het feit, dat hij, voor hij bij den Rechter-Commissaris werd bin nengeleid notabene als getuige op last van dien rechter-commissaris werd gefouilleerd door bovengenoem de politie-beambten, een feit, dat de gevolgtrekking wettiigt, dat de rechter commissaris reeds vóór bij hem in verboor ,nam besloten bad hem te gij zelen. 3e. tegen het feit, dat toen hij bin nen stond, in het kabinet van den rechter-commissariis en tot dezen laat ste de vraag richtte: „Waarom hebt u mij laten fouilleeren?" 't antwoord luidde, „omdat u dingen zult hooren, zoo erg, dat u er wel eens over zoudt kunnen denken, zelfmoord te plegen" welke woorden beleedigend waren, terwijl bij nog steeds niets bijzonders heeft gehoord, zeer zeker niet iets, dat bij hem eenige neiging tot zelfmoord opwekte. 4e. tegen bet feit, dat hij als getuige werd gehoord door den rechter-com missaris in het bijzijn van drie hem ondergeschikte politie-ambtenaren. Een di'er ambtenaren werd het te bar, doch op zijn verzoek aan den rechter-commissaris om zich te mo gen verwijderen, ontving bij aanvan- kejijk een weigerend antwoord. 5e. tegen bet systeem van intimida tie, waarbij men, uiltgaande van bet op niets gebaseerd, dus zuiver subjec tief vermoeden, dat hij meer van de betreffende zaak zou weten dan hij verklaart af te weten, hem eerst be dreigt met gijzeling en hem, daar hij niets anders kon dan persisteeren bij zijn verklaring, daarna onwettig gij zelt. 6e. tegen datzelfde systeem van in timidatie, toegepast op twee politie ambtenaren, ondergeschikten van hem, doordien ook zij door denzelfden rechter-commilssaris op Woensdag 7 April 1926 werden bedreigd hetzelfde lot van hem te zullen ondergaan, toen zij volhardden bij hunne verklaring, dat zij niets ten nadeele van hem kon den verklaren, verklaring identiek aan die van alle politiie-ambtenaren te Culemborg. Het bewijs tegen de daders van den moord is volledig geleverd en de als daders aangehoudenen hebben be kend, zoodat eenige verdere getuige nis, ook van hem, niet meer noodig was. Op al deze gronden beeft de heer Blok protest aangeteekend tegen zijn gijzelilng en de hem aangedane behan deling. DE NEDERLANDSCHE VLIEGTUIG INDUSTRIE. De Ned. Vliegtuigenfabrilek Fokker heeft na de bestellingen uit Amerika van de Engelsche regeering opdracht gekregen een driemotorig toestel te bouwen. En met dit toestel zijn gis teren op Schiphol demonstratie-vluch ten gehouden, welke een groot succes zijn geweest. De heer A. H. G. Fokker had ver schijnende autoriteiten uitgenood igd het toestel voor de Engelsche regee ring, dat uitgerust is met drie 200 p.k. Siddeley Armstrong motoren, te ko men bezichtigen en velen hadden aan de invitatie gevolg gegeven. De eerste demonstratievluchten, welke 's morgens half elf plaats von den en welke uitgevoerd werden door den heer iir. Grasé, werden bijgewoond door den minister van Oorlog, a.i. van Marine, den heer L. A. van Royen, overste Donk, chef van bet Bureau Luctvaart, overste Hardenberg, com mandant van het vliegveld Soester- berg, commandant De Jager, van het vliegkamp De Mok overste Heeris, commandant vliegkamp De Kooi, kap. Viehoff, maj. Schulman en verder au toriteiten van verschillende departe menten. De heer Van Royen maakte een vlucht met den heer Fokker, dflen bij complimenteerde met de constructie van bet vliegtuig. Tijdens deze demonstratie kruiste luit. Versteeg met een eskader mili taire vliegtuigen uit Soesterberg bo ven het vliegveld. Na de proefvluch ten hield de heer Plesman, admini strateur van de K.L.M. een lezing over de luchtvaart, welke eveneens door den minister werd bijgewoond. Des middags werd het machtige toestel opnieuw uit de groote loods op Schiphol gehaald. Nu voor een talrijk gezelschap dat door de Ned. Vliegtui- genfabriek eveneens uitgenoodigd was en waaronder zich talrijke autoritei ten bevonden. We merkten o.a. den burgemeester van Den Haag, Mr. Pa- ADVERTENTIE-PRIJS Gewone adyertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarieL Bij contract, belangrijke redactie. Kleine adYertentiën bij vooruitbetaling ▼an ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Buitenland. Commissaris Blok te Culemborg weer in vrijheid gesteld. Binnenland. De onderhandelingen der Spanjaar den en Franschen met de Riifijnen zullen 15 April beginnen. Een Amerikaansche stem voor de er kenning van Sovjet-Rusland. Een staatsgreep van Loe Tsjoeng Lln te Peking. tijn, eenige directeuren van de Arn- gterdamsche gemeentebedrijven, le den van de K. v .K. te Amsterdam. Voor bet toestel bet veld werd op gereden, nam de heer Fokker bet woord, en vertelde eenige bijzonderbe den van 't drile-motorige toestel, dat eenige wijzigingen daargelaten van dezelfde constructie is als het eer ste dat in den strijd met de Ford- trophee in Amerika zulke schitteren- de successen behaalde. De heer Fokker sprak er zijn ge noegdoening over uit, dat 't vüegtulig als verkeersmiddel gaandeweg een ge heel andere rol is gaan spelen en dat men thans niet meer behoeft te spre ken van proefnemingen. De toestel len worden eiken dag beter. Vroeger had men moeite de dipü- schen mee naar boven te krijgen, maar spr. geloofde, dat er strak6 meer liefhebbers zouden komen opda gen dan wensckelijk was. De eerste vlucht des middags voer de o.a. den heer Air. Patijn, den Haag schen burgervader mee naar boven. Na den eersten tocht ging de heer Grasé nog ongeveer 15 keer naar bo ven met enthousiaste luchtvaarders, die het genot van een vlucht in een drie-motorig toestel niet wilden mis sen. Een fraaie prestatie was, dat do piloot des middags met de groote „kist" eenige loopings uijtvoerde en met andere dingen bewees, welk een groote mate van veiligheid het toestel waarborgt. Nederlanders in de Vereenlgde Staten. Blijkens ontvangen ambtelijke in lichtingen komt het den laatsten tijd herhapMelijk voor, dat Nederlanders in de Vereenigde Staten in moeilijk heden geraken, doordat zij aldaar op ongeoorloofde wijze veelal via Ca- nada zijn binnengekomen of wel den termijn, waarvoor hun vergun ning in dat land werd verleend, heb ben overschreden. Met het oog hierop vestigt het minis terie van buitenlandsche zaken er de aandacht op van belanghebbenden dat zij, die onwettig de Vereenlgde Sta ten zijn binnengekomen, pogingen daartoe doen of zonder vergunning daar blijven wonen, zich niet alleen bloot stellen aan gevangenneming met daarop volgende uitleiding, doch pok aan strafrechtelijke vervolging, waar bij geldboete van ten hoogste 10.000 dollar en gevangenisstraf van ten hoogste 5 jaar kan worden opgelegd, afzonderlijk of te zamen. Postcheque- en girodienst. Het aantal geopende rekeningen in de maand Maart bedroeg 994. Het aan tal rekeningen op ultimo Maart be droeg 115.309. Bijschrijvingen wegens stortingen 488.226, die totaal bedroe gen f 91.803.430. Bijschrijvingen wegens giro's 664.131 bedragende totaal f 321.197.797. Afschrijvingen wegens chéques 154.133 bedragende f 87.04O.SD0 Afschrijvingen wegens giro's 585.4S8 bedragende f 321.197.797: afschrijvin gen uit anderen hoofde 20.588 bedra gende f 32.0003. Het gezamenlijk te goed ultimo Maart 1926 f 107.498.815, vorige maand f 102.768.278. Bedrag der bijleggingen in Maart f 84.858.077, in Febr. f 71.298.705. De toestand in de Drentsche venen. De overweging der regeering, of de oplossing van den toestand in de Drentsche venen gevonden kan wor^ den in de afgraving van de venen en het bouwrijp maken van den onder grond, schijnt, zoo wordt uit Drente aan het Hdbl. gemeld, te zullen leiden tot de instelling van een commissie. Het is althans bekend, dat ver scheidene Drentenaren een uitnoodi- ging hebben ontvangen, zitting te ne men in een commissie, welke de moge lijkheid van bovenbedoelde oplossing zal moeten bestudeeren. Verkoop van tabaksartikelen door postambtenaren. Op de vragen van den beer Staal man betreffende het nemen van maat- regelen tegen den verkoop van ta baksartikelen door postambtenaren te 's-Gravenhage, antwoordde de Min. v. WaterstAAt dat bedoeld ondorwerp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1