WAT W*m ZËGGSEN.
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN DONDERDAG 8 APRIL 1926
TWEEDE BLAD.
De belastingen te Leiden en de
S.D.A.P.
Over dit onderwerp schrijft de
Leidsche Crt.:
De S.D.A.P. verdedigt bij voortdu
ring minstens één keer elk jaar
houdt de heer v. Eek daarover een be
toog belastingverlaging voor de la
gere inkomens, waarin, zooals vanzelf
spreekt, belastingverhooging voor dë
boogere ligt opgesloten.
En dan wordt telkens weer van de
zijde van B. en W. en anderen aange
voerd, dat we hier de belastingen niet
t. e boog kunnen opschroeven, want
dat men anders de menscben, die veel
of meer dan weinig bezitten, uit Lei
den weert of ben, zoo zij eenige vrij
heid van beweging hebben, uit Leiden
verjaagt, en dan zoo de kip slacht, die
de gouden eieren legt. De beer Van
Eek reageert dan daarop door o.a. te
veroordeelen het gebrek aan burger
zin van die meergegoeden. Maar be
ziet nu eens bet volgende:
Er is weer een Paaschcongres van
dc S.D.A.P. gehouden.
Daarop waren ook eenige voorstel
len ingediend die verhooging der par
tijcontributie beoogden, wharbij en
kelen, die de contributie nog al erg
progressief willen maken. Er waren
voorstellen van afdeelingen, die tot
60, 70, ja tot 100 cent per week willen
komen, bij een inkomen van f 100 per
week of f 5000 per jaar.
Dat is prachtig in de lijn der S.D.A.P.
zou men denken!
Mis hoorHet Partijbestuur
wenschte niet hooger te gaan dan 51
cent per week. (Waartoe ook bet Con-
gTes besloten heeft). En „Het Volk"
schreef eenige dagen vóór het. Con-
grees:
„Men moet zich losmaken van elke
gedachte, alsof een contributieregeling
in een organisatie gelijk te stellen zou
zijn met een belastingregeling in staat
en gemeente. Tegen zulk een gelijk
stelling pleit reeds zeer sterk de om
standigheid, dat het lidmaatschap der
partij geheel vrijwillig is, in tegenstel
ling tot het inwonerschap in den staat
Ai te groote fiscaliteit bij v; contribu-
tibicgeling zou de wijsheid des pen
ningmeesters kunnen bedriegen en
personen van het lidmaatschap afstoo-
ten van wie? contrib i .te men even
gaarne genieten zou ais van hun an
dere lidmaatschap sverpliehtingea.
Niet een der minst noodzakelijke
eigenschappen van een contributiere-
gei ng is, dat zij tot it lidmaatschap
vti.Aer moet aantrekken dan dat zij
daarvan zou weerhouden.
dit niet precies afgeluisterd van
de „bourgoisie", die net zoo^, rede-
ni-eit bij de belastingen! Te hooge eon
L 'iutie jaagt de me ïschen de partij
uit, maar ookte booge plaatselijke
belastingen verdrijft de menschen uit
de gemeente.
Laat de woordvoerder der S.D.A.P.
te Leiden, als hij 't weer heeft in den
Leidschen Gemeenteraad over de be
lastingen en daar praat over het spa
ren van de kapitalisten, ever. aan bo
venstaand artikeltje van „Het Volk
deuken!
Onbillijk oordeel.
De nieuwe minister van Arbeid, Dr.
iSlotemakor de Bruine, is, aldus da Rot
Sterdammer, blijkens zijn begrootings-
memorie voornemens een voorzichtig be
1 leid te voeren.
Wij verstaan len waardieeren dat.
Die financiën veroorloiovein geen soci
ale maatregelen, welke veel geld kos
ten; de economische omstandigheden
manen tot voorzichtigheid.
Wat evenwel niet wil zeggen, dat we
elk oordeel, uit den kring der grootwerk
gevers over de arbeidswetgeving g.euit
onderschrijven of zelfs maar verklaar
baar achten.
Tegen de stemming, welke symptoom
en symbdol is van den afkeer tegen
sociale maatregelen, nemen we krach
tig stelling.
Voorzicntigheid moge, eisch zijn; uit
bouw blijft geboden.
Daarom hogen we, dat de „Nederl.
Werkgever" zich in den nieuweh minis
ter van Arbeid zal vergissen.
FEUILLETON.
De lotgevailesi mu luim Fox
Kon donkergekleurde -onaar van
notenboomenhout, stond tegen nen
wand met een soort van j ekenkastjs
er op, waariln Rebekka Jhorpe niet
slechts haar grooten, met groene wol
overtrokken Bijbel en hare weinige
andere hoeken geplaatst had, maar
ook haar fraaiste theeservies met hes-
te thee en suiker. Een en ancler werd
spoedig op eene andere plaats gebor
gen en John Fox in het bezit gesteld
van den lessenaar, en bekend gemaakt
met al de geheime laadjes en hokjes
die hij bevatte.
Een. groote kist met boeken en au-
de j zaken bracht Tom Fletcher den
volgenden Zaterdag op zijn kar mede,
en het boekenkastje was weldra ge
vuld met zulke fraai'e en net gebonden
boeken, als nooit te voren in dit huisje
gezien waren; en in den lessenaar
werd ee:. menigte perkamenten en pa
pieren geborgen, die den man van aan
zien en vermogen verrieden. Rebekka
merkte weldra op, dat Mr. Fox nooit,
al was bet slechts voor een oogenblik,
dat hij zich verwijderde, den sleutel
liet steken in den lessenaar of in het
boekenkastje, en dat hij evenmin ooit
een boek cp de tafel liet liggen.
t ,,'t Is een bijzonder mensch" zeide
Dit orgaan gaf zijn oordeH in doz?tn
vorm:
„Men zal moeten toestemmen, dat do
toon, welke ons uit dat staatsstuk te:_<
moet klinkt, over het algemeen boni no
digend is. Aanvankelijk om 's minis
ters lievelingswoord te bezigen wil
het ons voorkomen, dat deze minister
in menig opzicht ©en open. oog hoeft
voor de realiteit, in heel wat sterker
mate, dan zulks met minister Aaiborse
het geval was. Niets zal ons aangena
mer zijn, dan wanjneer zijn daden de ver
wachtingen, welke deze memorie heeft
opgewekt bij ons, nog overtreffen".
Het oordeel over Minister Aaifcerso is
izeer onbillijk. Van hem kan men in g:e:i
geval zeggen, dat hij geen oog had voor
de werkelijkheid.
Als minister Slotemaker de Bruine
zijn voetspoor drukt, zal hij bg do goM-
igezinde patroons instemming en bf| de
arbeiders dank vinden.
Hij moge de „Ned. Werkgever" teleur
stellen.
KERK EN SCHOOLT
NED. HERV. KERK.
Beroepen: To Bat'nmen, B. Klein
Wassink to Leeuwarden. To B leis wijk,
E. van Asch te Baarle.
Aa|ngenomen: Naar Oud Vosse-
meer, F. de Gidts te Goederede.
Bevestiging, Intrede, Afscheid.
Baasenmaandag nam Ds. G. Die-
mem afscheid van de Gerei. Kerk van
Roden met een predicates over i Cor.
*5:58.
De gebruikelijke toespraken volgden.
Na des morgens bevestigd te zijn
Hoor Ds. J. H. G. Stap wan He mei u\n
met het tekstwoord Hand. 20:28, deed
Ds. P. Kruyt, overgekomen van Nieu
we Tonge, zijn intrede bij da Ned. Herv.
Gem. te Ouaemirdum. Hij sprak daarbij
lover het Schriftwoord Jesa.ja 62:1.
Nadat verschillende toespraken wa
ren gehouden, werd de plechtigheid be
sloten door het toezingen vain NPs. 134
vers 3 door de Gemeente.
Ds. A. Wartena.
Vandaag is het 60 jaar geleden, dat
Ds. A. Wartena, emeritus predikant te
Sche*3ningen, de Evangeliebediening
aanvSflrdde.
.Geboren in 1840, werd de lieer A. W.
in 1865 door het Prov, Kerkbestuur
van Gelderland tot de EvangHi-bedie-
aiing toegelaten. Op 8 April 1866 werd
hij te Lichtenvoorde bevestigd als pre
dikant. In 1870 deed hij l:* Doesburg
intrede, in 1873 te Bedemsvaart, in
1879 te Amersfoort en in 1890 te Gou
da. Hier werd hem in 1910 eervol eme
ritaat verleend.
Ondanks zijn. 86 jaren geniet Ds. W.
nog een goede gezondheid.
Zendeling Fortgens.
'Den 23sten April' zal het 25 jaar ge
leden zijn, dat de heer J. rorcger.3
door de btrechtsch? Zendingsvereeni-
ging wea*d geordend als zendeling-keraar
en afgevaaraigd naar Haimaiieia. Daar
was hg enkeie jaren werkzaam te Sin-
dangoli, op de Westkust; daarna heeft
lig den Zendingspost Tobeio op de Oost
kust waargenomen, om eindelijk zijn le
venstaak te vinden in de stichting en
opbouw van den zendingspost Djailob
op de Westkust. In 1920 moest dé heer
Fortgens repatrieeren om hier te hnle
herstel van gezondheid te zoeken, Het
bleek toen. dat terugkeer naar Indië
niet wenscnelgk was.
In 1923 benoemde hot L stuur der
Ned.Zendingsschool hem tot dirc-ctour
van het internaat dier school te Oegsi:-
igeest, waardoor de heer en mevrouw
portgens hun kenjnis va,n Ihdië en het
zendingswerk dienstbaar kun.non maken
aan de opleiding der aanstaande, zen-
Idelingen.
Het Ned. Zendingsblad van April be
vat een waardeerend artikel over dezen
25-jarigen arbeid.
Gereformeerde predikanten.
Gistermiddag is te Utrecht de jaar lijk
sche vergadering van de vereenigmg van
predikanten in de Gerei Kerken in Ne
derland begonnen.
De vergadering was goed bezocht.
De voorzitter, Prof. ï)r. F. W. Gros
liejide, uit Amsterdam, gewaagd'1 in
zijn openingsrede allereerst van d n
ernst van den tijd, waarin deze verga
dering valt. Hg herdacht voorts Dr. J.
C. de Moor.
Er.is, ging spr. voort, scheuring „on
der ons" ontstaan, ein niemand weet,
wat er nog gebeuren zal. Op de kwestie
telf wil spr. niet ingaan, daar deze af-
aderlijk aan de orde zal worden g©>-
stokl. Hij wees op het verschil tusschen
den tijd van thans eln dien van 25 jaar
geleden. Toen was ook onder het joinge
geslacht de Gereformeerde theologie in
ee re en werd zij ernstig bestudeerd. Dat
kan men heden'niet meer van allen zeg
gen. Er wordt soms te veel aandacht
besteed aan niet-gaestverwantan, te wei
nig gelet op wat onze. eigc-n godgeleer
den, vooral in vroeger tijd, hebben ge
geven. Zeer zeker is liet noodig, dat Die
naren des Wcords volkomen op de hoog
te zijn van de richtingen van den tijd,
maar. de bestudeering der oude Ger'ef.
theologie mag niet achterwege blijven.
Spr. woes veerts op het toenemen van
het aantal ccnferc-nties. Daardoor wordt
het redeneeren over allerlei dingen in
do hand gewerkt, maar de ernstige stu
die lijdt schade. Wat we als predikanten
vooral niet mogen nalatein, is het ern
stig herinneren aan hetgeen onze oude
theologen hebben geschreven. Haar vindt
men wapenen, die te gebrul kern. zijn in
den strijd van thans.
Spr. eindigde met een hartelijk woord
van welkom uit naam van het bestuur
tot de aanwezigen.
De voorzitter deelde mede, dat de pen
mingmeester der vereeniging, Ds. F.
Kramer te Beverwijk, wegens ernstige
familieonstandiffheden verhinderd was,
aanwezig te zijn.
De aftredende bestuursleden, Ds. G.
B. Bavinck te Rotterdam en Ds. C. W.
E. Ploos van Amstel te Steen wgk, wer
den bij acclamatie herkozen.
Prof. Dr. G. Ch. Aalders te Hilver
sum en Prof. Dr. J. Ridderbos te Kam
pen werden herkozen als redacteuren
van het Geref. Theologisch Tijdschrift.
Goedgekeurd werd het bestuursvoor
stel om de b ij d ca ge aan het Geref. The
lologisch Tijdschrift van f 200 op f 330
te brengen'.
De vergadering besloot ©en telegrafi-
schen groet te zenden aa|n den eere
voorzitter der veyeeniging, Prof. L. Lin
deboom te Kampen, die met de kerk van
Wormerveer, waar hij eenmaal de amb
ten instelde, zijn gouden jubileum viert.
Het referaat van Ds. K. Fernhout
van Vreeland kon, "gelijk reeds is mede
gedeeld. niet worden gehouden. In zijn
plaats nleld Br. J. Thijs van Meppol
een causerie-óver de onderwerpen, wel
ke ter Generale Synode van Assen ter
sprake kwamen, n.l .alleen de dogma
tische en exegetische kwesties.
Op voorstel van het bestuur besluit
de vergadering, dat van deze causerie en
van de op.jmr volgende discussies geen
verslag i'ri de pers zal komen, teneinde
zoowel déh spreker zelf, alsook de aan
de discussie deelnemen den de gelegen
heid te bieden in - alle vrijmoedigheid
en „onder ons" zich uit te spreken.
In den avond was er een gezellig sa
menzijn, waarin Ds. J. G. Kunst uit
Arnhem een causerie hield over beroe
pingspraktijken en ook anderen van hun
ervaringen te dien aanzien, een en an
der vertelden.
Geref. Kerk in Amerika.
Naar de Roti. meldt, is aan het Cal
vin-College te Grand Rapids, voor den
nieuwen leerstoel in bibiica door het
curatorium benoemd Dr. H. _H. Meetor,
predikant bij de Chr. Geref. Kerk.
.Br. H. H. Meeter is 7 Juli 1916 aan
de Vrije Universiteit te Amsterdam ge
promoveerd tot doctor in de godgeleerd
Jieid, op een proefschrift, getiteld: The
heavenly high priesthood of Christ".
Voor den nieuwen leerstoel in de
•ethiek is benoemd Prof. Br. Clarence
Bouma, die nu aan dezelfde inrichting
dogmatiek doceert.
Vervolgens is voor den leerstoel in
practische theologie en kerkrecht, die
door aftreding van Prof. W. Heyns va
cant komt, een tweetal opgemaakt, be-
tsaande uit de" predikanten H. J. Kui
per te Grand Rapids, en Dr. J. van
Lcnkhuyzen fe Chicago.
Voor den leerstoel in dogmatiek, die
cpenkomt door de benoeming va,n Prof.
•Soüma voor een ander leervak, is een
tweetal opgemaakt, bestaand© uit Prof.
L. Berkhor, thans hcogleeraar in de
•exegese van hc-t nieuwe Testament aan
dezelfde inrichting en Ds. J. Schultz©
te Grand Rapids.
Wordt Prof. Berkhof benoemd, dan
moet ndg weer een opvolger aangewezen
worden voor diens tegenwoordiggitn
leerstoel.
Uit en naar Amerika.
Volgens „The Banner" zal Dr. J. van
Lonkhuyzen, pred. bij een Chr. Gerei.
Gemeente in Chicago, met zijn echtge-
noote 12 Mei a.s. te New-York zich op
het s.s. „Berengaria" inschepen voor
een reis naar Nederland, om zijn ver
wanten en vrienden alhier te bezoeken
Zijn Kerkeraad gaf hem twee maan
den verlof.
Naar Amerika zal zich 19 Mei a.s.
inschepen Prof. Dr. S. Greydanus,
hoogleeraar te Kampen, die door de
Synode van Utrecht vanwege de Geref
Kerken in Nederland aangewezen is
om haar te vertegenwoordigen op de
aanstaande Synode der Chr. Geref.
Kerk in Noord-Amerika, die op 9 Juni
a.s. in Englewood (Chicago) geopend
wordt. Prof. Greydanus, die door zijn
echtgenoote vergezeld wordt, zal in
Amerika zijn adres hebben: West 17th
Street 102, Paterson.
De Vrije Universiteit.
Naar „De Ned." verneemt, zal prof.
dr. G. H. I. W. L. Geesink, aan het eind
van den loopende cursus zijn ambt
aan de Vrije Universiteit te Amster
dam neerleggen. Alsdan zal, volgens
hetzelfde blad, tot zijn opvolger wor
den benoemd dr. Vollenhoven, piel.
van de Geref. Kerk van 's-Gravcnhagc-
West. Dr. D. H. Th. Vollenhoven zal
an belast worden met bet onderwijs in
de filosofie en prof. dr. V. Hepp aict
het onderwijs in de ethiek.
Inteliecinealen,
Ds. J. H. Landwehr schrijft in de
Rott. Kerkbode:
„De laatste tijd heeft ons op kerkelijk
getjied veel geleerd. De Generale Sy
node is gehouden en heeft uitspraak
gedaan in de zaak, die veler hoofd ver
vulde. Natuurlijk zijn niet allen aan
stonds bevredigd. Dit zal bij een ge
deelte, vreezen we, ook wel zoo blijven.
De zaak is door allerhande oorzaken te
veel toegespitst. Men heeft elkander in
een opgewonden toestand gebracht. Wam
neer echter de kalmte van geest terug
keert, dan zullen velen inziein, dat men
te overhaast geoordeeld heeft. Dat is
onze vaste overtuiging.
Wij willen thans op een verschijnsel
de aandacht vest%en, dat ons tot waak
zaamheid moet nopen. Toen men, enkele
jaren geleden, in onze kerken splitsing
ging maken tusschen intellectueelein en
niet-i ntellectue elenhebben wij aan
stonds gewaarschuwd. Dat namen som
migen ons kwalijk., maar de geschiedenis
van den dag, leert, dat onze waarschu
wing niet overbodig was.
•Wat is er geschied?
Men is begonnen met aan d© Gemeen
te voor te- stellen, dat er broeders wa
ren, die het veel beter wisten dan de
gewone dominé's. Die hoogstaande broe
ders hadden het voornamelijk op de-
Kerkbode's voorzien. Men sprak van
„Kerkbode-geloof'. De gemeenteleden
moesten daar niet naar luisteren. Er
waren diepe vraagstukken, die alken
door enkelen werden verstaan. Daar
wist het gros van de dominé's weinig
van. Die waren eigenlijk niet-intellec
tueel.
Toen giug men verder.
Prof. Buytendijk kwam in „Woord
en Geest" vertellen, dat de leiaslieden
in de Geref. Kerken niet geschikt wa
ren voor hun taak. Ze verstondqn de za
ken niet.
Toen de Synode gehouden zpu wor
den, liet men de predikanten even met
rust. Toen kregen de ouderlingen een
beurt. Dat waren niet-intellectueele men
schen. Hoe moesten die nu toch over
•exegetische en kerkrechtelijke kwes
ties oor dee len Het beele systeem en
de presbyteriale kerkregeenng werd
aangetast. Onder die ouderlingen waretn
melkboeren, enz. Wat zou dat nu wor
den? Neen, men sprak het wel niet uit,%
maar het lag er dik op: als de Synode
nu eens samengesteld was uit intellectu-
•eelen, dan zou zij nog wat goeds uit
werken, maar nuf
Zoo wilde men eigenlijk er:
de presbyteriale kerkrogesring, die sinds
eeuwen de kracht onzer Gereformeerde
kerken geweest is. De kerk moet gere
geerd worden door de geleerdste man
nen. In de oude kerk hebben ouderlin
gen en zelfs diakenen mm denke aan
Athanasius de kerk voor de groot
ste dwalingen bewaard; maar dat moet
nu anders worden. Dat alles was nog
niet genoeg.
hoorden tot die soort, welke witte bloe
men geeft en veeltijds tot boom en op
groeien, en afgewisseld waren door
die paarse soort, welke binnen weinige
weken tal van bloemen beloofden, ha-
ivn geur heinde en ver verspreildende.
Aan het einde van den tuin stond
een eenvoudig prieel, waarin John Fox
gewoon was zijn pijp te rooken en in
het een of ander boek te lezen, terwijl
hij zich vermaakte met het gegons der
bijen, die rusteloos om de nabijstaan-
de korven zwierven. Achter den tui'n
spreidden de oude boomen van den
gaard hunne schaduw en nog verder
weidde het oog over de groene land
streek, hier en daar met bloeiende
haagdoornstruiken gestoffeerd en zich
uitstrekkende tot aan de molenbeek.
Toen de tijd gekomen was, waarop
de seringen en appelboomen begonnen
uit te botten en bloesems te krijgen,
scheen het den ouden heer nooit te
vervelen in deze bekoorlijke ruimte
heen en weder te wandelen. Geen ou-
derwetsche bloem of plant, of hij
scheen'ze met genoegen en als oude
kennissen te beschouwen. De muur
bloem, het springkruid, de monniks
kap, de sleutelbloem, alle verschaften
hem evenveel genoegen.
Weldra was hij bekend met sommi
ge oude bloemkweekers in den om
trek, en kocht van hen zulk een me
nigte auricula's, sleutelbloemen, ranon
kels, tulpen enz. dat spoedig een vier
de van den hof, hetwelk Gabriel Thor-
Voor enkele dagen schreef Prof. Buy-
tendijk met meer vrijmoedigheid dan
bescheidenheid, dat het den leden der
Synode aan de noodige wijsgeerige ken
nis ontbrak en deze geleerde, zette nu
professoren en predikanten op den ze
tel der niet-intellectueelen.
Voortaan zal' de wijsbegeerte den toon
aan moeten geven.
Wij zwijgen over de aanmatiging, die
uit veler woorden spreekt. Gelukkig
verachten wij de wetenschap, ook de
wijsbegeerte niet; maar wij gelooven,
dat de kerk geregeerd wordt door man
nen, die voor het Woord des Heeren
leerden beven. Dat men hun op den
mouw wil spelden, dat zg een menschen
woord d.i. de Belijdenis stellen
boven Gods Woord, is een valsche aan
tijging.
Het intellect moet voorop.
Dat is de leuze van velen.
Voor ons gaat het geloof voorop.
Het geloof aan het vVoord des Hee-
ren.
Voor ons geldt nog altijd het aloude
woord: per iidem ad inteiiectum, d.i.:
„door het geloof tot weten".
Ver volg ondorwija
Gp de thans bg de i w©--ue Kamer in
geciiends suppletoir© ünd-crwijsbegioo-
ting vcor 1925, wordt een pest uitgetrok
ken van f -joo.ooo ais aanyuikinue Rijks
vergoeding aan gemeente- en schooioe-
sturen, ais gevolg van het arrest van
den. Hoogen Aaa.i van 22 januari 1925,
waarbij is beslist, dat de beiooning voor
nei hoofüsciiap van cm cursus voor ver
vcigonaerwijs coü benccri te woeden uit
gexoerd aan hét hcoid van den cursus,
waaraan meer uan een onderwijzertesy
is veroonaen ook ai gaven zg het caiuu--
wijs aan dien cursus niet gelijktijdig.
Ver. voer Chr. Fandagogiek.
Onder leiding van prof. T. Hoekstra
uit Kampen werd Dinsdag te Utrecht
de jaarlijksche vergadering gehouden
van de Vereen, voor Chr. Paedagogi'ek.
Nadat gelezen was Joh. 21:1518,
verbond prof. Hoekstra aan deze
Schriftgedaclrte zijn welkomstwoord,
waarna hij voorging in gebed. Vervol
gens heeft de secretaris, de heer G.
Meima, directeur der bijz. kweeksch.
te Groningen, het jaarverslag uitge
bracht. Het ledental nam toe. Uil het
financieel verslag van den heer W. G.
v. d. Hulst bleek, dat de inkomsten
over bet afgeloopen jaar bedroegen
f336.71, de uitgaven f293.85, bet batig
slot bedraagt f 42.86. De verslagen wer
den goedgekeurd. Tot bestuursleden
werden gekozen prof. dr. A. van Veld
huizen uit Groningen en dr. S. O. Los
uit Den Haag.
Dr. J. Eykman te Amsterdam hield
daarna een lezing over den Duitschen
paedagoog Foerster.
De middagzittilng ving aan met een
gedach'tenwïsseling over het referaat
van dr. Eykman. Vervolgens hield dr,
S. O. Los, Geref. predikant te 's-Graven
hage, een referaat over het onderwerp:
„De beinvloeditag van het emotioneele
leven der leerlingen van de lagere
scholen."
Na een kort overzicht van de leer
des gevoels, werd eerst gehandeld
over de vormbaarheid van het school
kind in 't algemeen. Daarna die van
de gevoelens, negatilef door afstom
ping, uitputting, matiging van de uit
drukkingen, doodredeneeren van de
emotie, en laten uitkomen daarvan.
Posiltief geschiedt de beïnvloeding
door suggestie, een pseudo-instinct,
dat groote gevaren meebrengt en tot
het voorbeeld moet beperkt worden.
Voorts door prikkels, z'ooals kleuren,
muziek, het spel e.a.d. Het middel van
vragen i's experimenteel onderzocht
door W. Stern en Lipmann. Lagere
emoties bleken lichter op te wekken
dan hoógere, en ook is de Einfühling
bij een kilncl zeer zwak wegens gemis
van ervaring.
Het middel tan de gewoonten heeft
groote beteekenis voor de tucht, om
dat een kind over een belooning vaak
komt tot waardeering van de goede
daad zelf. Het geweten ils een contro-
leerende kracht, die het geheim des
harten openbaart, vooral het kwaad
geweten. Daarop nu kan de paedagoog
Inwerken door kennis aan te brengen
en vooral door liefde.
Na discussite hierover werd de ver
gadering gesloten.
pe hem tot dat einde had afgestaan, er
mede gevuld was. Zij werden in hun
potten derwaarts overgebracht, of uit
hun bedden gelicht met de noodige
aarde aan de wortels, zoodat zij door
het verpoten niet leden; en 's morgens
vroeg en 's avonds laat was Mr. Fox
bezig met matjes, stokjes en gieter,
om zijn kostbare bloemen tegen den
scherpen oostenwind te beveiligen, ze
op te binden en van water te voorzien,
en zulks met een lust en ijver, dat het
waarlijk een genoegen was hem daar
mede bezig te zien.
Weldra zag men den timmerman
van het dorp ramen brengen, den gla
zenmaker hem volgen met ruiten en
glazen klokken enz. en op een schoo-
•nen avond een of meer der bloemkwee
kers in den tuin gaan om hun broe
der-liefhebber te bezoeken, en naar de
bloemen te zilen, die hij van hen had
gekocht.
'tZou elkeen goed gedaan hebben
deze dorpspatriarchen te hebben zien
wandelen langs de bloembedden en
hun opmerkingen te hebben hooren
maken over de verschillende planten.
Er waren menschen bij die misschien
nooit Hn hun gansche leven zich' twin
tig mijlen van hun woning hadden
verwijderd, maar die bloemen hadden
gekweekt en verkocht, welke nu nog
in het gansche koninkrijk haar naam
en roem handhaven.
(Wordt vervolgd.)
zij; „geregeld in al zijn doen als een
uurwerk, en hij verkeert soms ïn een
stemming die onwillekeurig ontzag in
boezemt, ofschoon hij tot nog toe zeer
aardig, en wat mij en Gabriel vooral
aanstaat, zeer godsdienstig is."
„Men kan gemakkelijk bespeuren"
zeicie zij tot hare buren, „dat hij iln zijn
leven veel wederwaardigheden en te
leurstellingen heeft ondervonden, of
schoon hij niet vergunt een diepen blik
in zijn zanen of in zijn gedachten te
slaan, behalve wanneer hij schertst.
Na het ontbijt leest hij eiken morgen
een hoofdstuk in den Bijbel, en vóór
hij naar bed gaat, leest hij eiken avond
zijn gebeden; hij heeft Gabriel en mij
uitgenoodilgd dat met hem te cloen,
hetgeen voor ons zeer gemakkelijk is.
En hoe mooi kan hij lezen! 't Is waar
lijk plechtiger en treffender dan wan
neer de dominee het doet op den preek
stoel.
Dikwijls komt hij 's avonds bij ons
zitten en spreekt met ons gver onze
vroegere lotgevallen, en het is waarlijk
een voorrecht te hooren hoe hij praten
kan. O, hij is een groet vriend van hoe
ken, en heeft zulk een zachten gods-
•di'enstzin, dat mijn oud hart warm
wordt, enkel door naar zijn woorden
te luisteren."
Maar vóór wij verder gaan met i et
verhaal van Rebekka aangaande John
Fox, willen wij een uitvoeriger be
schrijving geven van zijn woning. Tom
Fletcher moest spoedig niet alleen boe
ken en papieren voor hem medebren
gen uit Nottingham, maar ook tapijten
en haardkleedjes, welke hij voor zijne
spreek- en slaapkamer gekocht had en
daarenboven een keurigen looper voor
den trap, 'die naar zijne kamer voerde.
Hec huisje had reeds eenige honderde
jaren gestaan, maar niet het kleinste
stukje tapijt was er ooit te voren in
geweest.
„Men kan zien, dat hij gewoon ils in
greoie huizen en met aanzienlijke per
sonen te verkeeren" zeide Rebekka.
„Ik en mijn oude man durven bijna de
trappen niet opgaan; ik heb Gabriel
een paar oude sloffen gegeven om over
zijn schoenen te trekken als hij naar
boven moet."
En inderdaad, die kleine, lage ver
trekken, met hun keurilge tapijten,
helders glasruiten, waarvoor sneeuw
witte gordijnen hingen, terwijl potten
met blcemen in de vensterbanken ston
den, en de ramen van buiten met kam
perfoelie, rosmarijn en bloeiende abri
kozen boomen waren omgeven, zagen
er allerliefst uit.
Het eenvoudige bed met zijn wit- en
blauwgeruite gordijnen, bonte lappen
deken en heldere lakens, was uitlok
kend genoog 0111 den ouden heer reeds
om negen uur naar bed te doen gaan,
'gelijk hij'dikwijls deed.
Niet. minder aantrekkelijk was de
tuin. Deze was een langwerpig vier
kant, besloten binnen heggen van se
ringenstruiken, waarvan sommige be
