H. M. PIERROT, Maarsmansst. 7 - Tel. No. 630
NIEUWE LEIDSCHE COURANT VAN ZATERDAG 3 APRIL 1926
w ij LA L).
Will 0£ SLflOEN ZEGGEN.
Art. 123 en de Linkerzijde.
Het is nu wel duidelijk, zegt de
>1 a a s b o il e dat een initiatief-voor
stel uit de rechte, zijde tot schrapping
van ariikel 123 van het lndisch-Re-
getringsi'egleinent op steun van links
geen kans maakt.
in de lapen von Glim, toen men
daai uit alle drie de groepen specu-
leerde op Je gunst der Katholieken,
die uien bij een vurig gewenschte
nieuwe partij-groepee ing aan zijn
kant wenschte, hoorde men de heeren
met een stelligheid, welke bijna ge
loofwaardig scheen, verzekeren, dat
bun vrijzinnig beginsel zoo iets als
het muilbanden -van het Katholicisme
niet gedoogde. En bijna leek het soms.
of ze werkelijk hun anti-papisme van
ouds hun liberalisme de baas, had
Ien afgezworen.
't Komt nu echter wel heel kras tot
liting, welke waarde aan zulke ver-
gpkeringen viel te hechten. De één
voor, de ander na toch nemen nu
ie kans op samenwerking beneden nul
s gedaald de voorvechters der
rodsdienstvriiheid hun draai Er valt
lit dien hoek voor de ontvoogding der
katholieke missie niet op eenigen
teun te rekenen, minderwaardige po
itiVke speculatie verspert de hoogge
roemde liberaliteit den weg.
Zeer, ter snede weet „Het Centrum
leze fiere en beginselvaste houding te
ïeke'en: voor ditmaa' n den leider
Ier vrijzinnig-democraten, den „man
an het recht"
Marchant is de man van het Recht.
Daarom kwam hij met zoo hevige
tt-apht op tegen de intrekking van art.
10 van het Bezoldigingsbesluit..
Maartoen hij als Kabinets-for-
nateur met een eigen regeeringspro-
gam voor den dag kwam, to.m stond
w* het herstel van art. 40 niet op.
Marchant is de man van Recht
Diep voelde hij het onrecht, der
Kerk aangedaan, door de belemmering
van de Missievrijheid in Indië. Dus
npest artikel 123 Regeerings-Regle-
m?nt van Ned.-Indië gewijzigd worden
Dat schreef hij ook in zijn Regee-
•ingsprogram, toen hij daarop de Ka
tholieken zocht mee te krijgen.
Maar nu verluidt, dat er een initia-
\ief-voorstel tot wijziging van dit on-
echt-artikel zal worden ingediend, nu
iaat hij aanstonds weten, dat hij er
niet vóór «zal stemmen.
Marchant is de man van Recht.
Dat dachten we tenminste ook.
Maar het blijkt dat we ons vergist
ïebben.
Marchant is alleen maar de man
•an de politiek.
Met een b/él kleine p.
Wat hier van de vrijzinnig-demo
craten met zoo striemende juistheid
vörctt gezegd, geldt in gelijke mate
?an de socialisten en de Vrijheidsbon-
lers, wier hoog-ontwikkeld gevoel
voor recht en sterke drang tot eerbie
diging van iedere godsdienstige over-
fuiging zich hier wederom van hun
^malste zijde doen kennen.
Doch wie had het anders verwacht?
Aan den kleinen kant
Wij lezen in de (R.K.) „Volks-
jrant':
Mr. D. A. van Eek te Leiden heeft het
auttig geacht, in het „Volk" een paai*
tongres-voorstellen van die afdeeling
-eiden toe te lichten.
Hij is n.l. bang, dat de geest van wan
rouwen of afgunst, die bij een deel
der leden van de S.D.A.P. tegenover
ien bestaat, die in de partij min of
neer belangrijke functies bekleeden,
oorzaak zou kunnen worden, dat de
lebatten op onverkwikkelijke wijze ge
boerd werden.
Waar zal het dan in vredsnaam
jver gaan, vraagt men zich met zekere
mgerustkeid af, dat de goede geest in
le partij dreigt te worden verstoord?
Over welk gewichtig en principieel
vraagstuk?
Kalm wat; de afdeeling Leiden wil
iet congres laten uitspreken, dat de
ieden der S.DA.P. niet mogen deelne
men aan plechtigheden of feestvierin
gen van'publieke lichamen, waaronder
begrepen de opening der Staten-Gene
raai, wanneer die deelneming leidt tot
Handelingen, welke het socialistisch
;evoel kwetsen, zooals b.v. het mede-
ianzitten aan kostbare maaltijden, het
auldigen van vorstelijke personen, of
iet eerbied bewijzen aan het ten ge-
'ïoore brengen van nationalistische lie
deren.
Oef!
We hebben, zegt mr. Van Eek, aan
inze leuen altijd voorgehouden, dat de
jpgenoemde dingen verkeerd waren,
n strijd met het socialistisch en pro
letarisch besef, en nu dienen onze lei
iers, ter wille van de saamhoorigheid
•n de aaneengeslotenheid der partij,
iezelfde gedragslijn te volgen.
Men zou ook kunnen vragen, of de
<ociaal-democratische leiding de vol
gelingen niet verkeerd heeft opgevoed.
K-ijk eens naar het buitenland.
Volgen daar sociaal-democratische
Kamerleden en ministers de hier aan
geprezen houding tegenover het ko
ningschap en tegenover nationale lie-
ieren?
Hoe is in België de verhouding van
jainister Van der Velde ten opzichte
van den koning en van de „nationa
istische liederen?
Hoe hield in Engeland Mac Donald
ach, toen hij minister van de Kroon
A-as?
In ons land is men in deze dingen
net-leuterig en meent men geweldig
irincipieel te zijn.
Tot heden zijn, als gevolg van de
verkeerde upvoeding aan hun volge
lingen gegeven, de sociaal-democrati
sche Kamerleden bij de opening der
Staten-treneraal weggebleven.
Feitelijk schoten zij zoodoende te
kort, en er zijn aanwijzingen, dat men
dit begint in te zien.
De heer Van Eek wil den grendel op
de deur houden.
Zoo lang „onze" Kamerleden ge
dwongen zijn aan „vorstelijke hulde-
i>etoogingen mee te doen (dat hoe
ven ze nooit!) moeten ze wegblijven,
meent mr. Van Eek.
De opening der Biaten-Generaal kun
nen ze eerst bijwonen, als hun macht
dermctie is gewassen, dat met hun anti
monarcuale gevoelens rekening wordt
gehouden.
En treden sociaal-democraten als
ministers op, dan zal hun macht toe
reikend zijn, om erkenning van hun
repuiblikeinsche overtuiging te eiscben
Heel deze voorsteling en redenee
ring is aan den kleinen kant, vooral
omdat de zaak vau hei socialisme er-
bitter weinig mee te maken heeft.
Laat mr. Van Eek eens rondkijken
wat er in het buiten'and gebeurt, waar
•nen den beginselstrijd weet los te ma
ken van uiterlijke dingen en de leidei-3
niet in een onmaatschappelijk dwang
buis perst.
KERK EN SCHOOL.
NED HLKy lUKK
Aangenomen: i\aar GrootegaH
en Doe^um Ds. vV. A. Noodt to idetola
wier.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen naar Rotterdam W. J.
J Velders te Amsterdam.
CliR. GiDÉEi:JxHiiK.
Ber oepen: Te Woeruon, Joh. Jan
sen te Leiden.
Bedankt: Voor Haarlem, Joh.Jan
sen te Deiuen.
Zelfstandige gemeente.
Erica (Dr.) is Maandag j.l, door het
classicaal bestuur van Ernmen deii-
nitiel als zelfstandige Ned. Herv. Ge
meente erkend, behoudens goedkeu
ring van net Prov. Kerkbestuur.
Nederlanders in bet bniienland.
Van uen arooiü, cLe vanwege UeN-ed.
Herv. rrerK worat geaaan te. goostelijke
verzorging van xn erej\auderd iu hetuui-
temann (West-DUitscniand over de
Ned. grens), vmueui wij door de Alg.'by-
nodale Gommiss*©. een jaaxVcroLg geQe-
ven in beu „vVeekolad der Ned. xierv.
Kerk'. Eerst worui melding .gemaakt
van het werk van den neer Banders,
evangelist te DiLsbarg. r© goas-
diemswreremngen onder aga IcEiug or
den steeas goed bezocht. Up souiuiige
byzonuere dagen wordt nee gewone aan-
tai wei eens meer aan verdub-real, zoo
als b.v. by de xreistieestviermg.
veruer onLeenen wy aan h-t versmg
nog, dat te Emmerik de evangene-ar-
beia voortgezet wera door Ds. W. A.
Zeydner te s-Heereno^rg, uie er den
ien en uen 3en D^naag van icdereai
maanu een jJieaikcLeuot houai ia het
Hoiiandsche kerkje' aan da vau Gai-
penstraai, nes winters te balk 6 en are
zomers te hak eli Duitacheu tijd. ar wor
den door item gèxege.d oezoek-cn
gebraciit, ook in heo kiekeoiuuis.
Te Kieei was net aer^oe^oea in a*le
opzichten oevroaigend. De diensten had
den geregeld des Zionuago p.aats, ge-
wooniyk ues morgeiis te io uren, een
enkexe maai des avoiius. zy werden ge
leid door Ds. Zejdner van u-xxeerenue.g
en de oroeders Harmsen en iieykers
van iNijmegen.
Te bciiw/iiingsdorf en Heese^er Twist
is ais vaste evangelist de neer d. van
aer Linue werkzaam. Het wera te Kreet
en te Bchoninghsuorf gaau n.eu van oiioe
Synode uit, maar wordt door haar gei-
deiyk ge*>teunu.
Zoo is ne« ook m©o het werk van de
EvangensatievereemgLig voor Gronau,
een hetuewerK, Woa.aan ^redmanten ui
ue nabijheid bon tyu en KraohjOu geven
in het oeiang der aldaar wonende Ne-
derlandscue arbe.dcrs.
De strijd over het Paradijsverhaal.
Van verschillende kanten is de op
merking gemaakt, dat de Synode van
Assen de groote lijn van Dr. A. Kuyper
en Dr. H. Bavinck zou hebben verla
ten en dat indien deze mannen nog ge
leefd hadden een geheel andere be
slissing zou zijn genomen.
Dit wordt echter door Dr. H. H. Kuy
per in „De Heraut" tegengesproken. De
Synode zoo zegt hij heeft zich geheel
bij het gevoelen van deze mannen
aangesloten, om dan te vervolgen:
„De strijd over het Paradijsverhaal is
niet nu voor het eerst in onze Kerken
aan de orde gekomen. Het is de d e r
d e maal, dat een predikant in onze
Kerken hierover een beroering heeft
verwekt. En het is noodig, nu men tel
kens op Dr. A. Kuyper en Prof. Bavinck
zich beroept, thans de feiten die toen
zijn voorgevallen, publiek- te maken.
De eerste maal is de zaak aan de or
de gekomen bij Dr. H. Jansen, die bij
zijn catechetisch onderwijs ook een
andere opvatting van de slang enz.
verkondigde. Deswege aangeklaagd,
wilde hij de zaak voor de Gen. Synode
brengen, omdat hij beweerde, dat hij
ook met deze afwijkende denkbeelden
hij predikant in onze Kerken kon blij
ven. Hij meende daarvoor zich zelfs
te kunnen beroepen op Prof. Bavinck,
wiens leerling hij was. De Classis, die
mij in deze zaak advies vroeg, deelde
mij het beroep, dat Dr. Jansen op Prof.
Bavinck deed, mede.
Zoodra ik dit bericht ontving, heb ik,
inziende welk een bittere strijd daar
door in onze Kerken ontstaan zou,
vooral wanneer de naam van Prof.
Bavinck hierin betrokken werd, me
naar Den Haag begeven om mijn va
der, die toen nog leefde, te vrag«.n,
wat mij te doen stond.
RECLAME
GLASWEEK
ONZE EETSERVIEZEN-WEEK WAS EEN SUCCES.
DEZE WEEK EXTRA LAGE PRIJZEN IN GLASWERK.
COMPOTESCHALEN (ZOO FIJN ALS KRISTAL) VANAF 45 Ct.
GLASSERVIES (60 STUKS) VANAF f 10.50.
LIMONADE-ZUIGSTENGELS IN 6 KLEUREN, 40 Ct. PER PAAR.
Zij antwoord was, dat, hoe moeilijk
de strijd ook wezen mocht, ik daarvoor
niet terug mocht deinzen, want uat
onze Kerken op dit punt niet mochten
toegeven, zelfs al zou dit tot een breuke
leiden. Hij red me echter terstond
naar Prof. Bavinck te gaan en pcisuon-
lijk de zaak met hem te bespreken
Naar dien raad heb ik gehandeld.
Ik heb Prof. Bavinck medegedeeld
welke moeilijkheden ontstaan waren,
hoe Dr. Jansen zich op zijn autoriteit
beriep, en hem gevraagd, of dit beroep
juist was. Prof Bavinck heeft dit be
slist ontkend en verklaarde me, dat
Dr. Jansen met deze afwijkende op
vatting geen predikant in onze Kerken
blijven kon.
Aan Dr. Jansen is dit medegedeeld;
hij heeft toen zelf Prof. Bavinck be
zocht en na de bevestiging van dit oor
deel van zijn eigen lippen vernomen te
hebben, heeft hij zijn arpbt neergelegd.
Er zijn getuigen, die bereid zijn dit
laatste te bevestigen.
Van z*n vrienden.
Dr. Geelkerken kan ook wel zeggen:
Van z'n vrienden moet men het maar
hebben.
Een zijner verdedigers, de heer Dr.
J. C. van der Horst schrijft volgens de
„Reformatie" in de Overtoomsche
Kerkbode" ondér meer:
„Laten die heeren van Assen mee-
nen wat ze willen, ze moeten zich niet
inbeelden, dat hun foutieve opvatting
kan. gelden als een criterium voor
rechtzinnigheid.
Zij trachten hun dwaasheid aan
anderen op te dringen, ja zelfs, nu
uitgesproken is dat de exegese van
Gen. 2 en 3 onherroepelijk vaststaat,
verbinden zij die dwaasheid voorgoed
met de Heiige Schrift. Nu staat er
onzin in Genesis 3".
Dr. Geelkerken wilde enkele punten"
dubieus laten.
Maar deze bescheiden dokter geen
theoloog spreekt maar kortweg
van onzin.
De Kerkcent.
In één der Kerkbodes vonden we
het volgende stukje over den Ke.koent:
„Op onze laatste gemeente vergade
ring werd de opmerkjig gemaakt, dat
de cent in ons kerkelijk leven nog een
veel te groo.e rol speelt. Het pennings
ke heeft waarde voor God, doen alleen
als het 't peaninske dier weduwe is.
Mar a.s broeders d.a&enen m.iandelyus
veertig, vyit g gu.dèn oenten hebben
te teken, rijst teen de vraag, of ai dat
koper zeiiverloGchening ueLe.ceni, en
daar waarlyk vier, vyidu.^e.id maai een
oifer gebraent is. m vergelijking met ge-
nabuurde terpen zyn co^ onze collecten
voor bijzondere d-xneindèn te laag.
Geen_ sciiitt-rsaiu figuur maken ook on
er e inkpmstenad der keru de twee pos
ten: catecuisut ebus en huwelijkscollec
ten. Er zijn tusscuen de vijf en zeshon
derd catechisanten, en dus worut er
per* jaar ruim 20.000 maal door onze
jeugd iets voor de kerK afgezonderd.
En het resultaat klopt precies: 21.000
centen of 210 gulden. Vern kleintjes
maken dus toch eén groote, maar zon
der veel moeite kon dene post op het vol
engd versiag f 500, ox weu f 1000 bedra
gen.
En de hu we.ij ksco Lesten bedroeg _n
f 52. In het geueoi zijn er in he. afge.oo
pen jaar 27 uu..ey .en ueve_t g., waar
van eiixxö.e in een g.wune.i d.-cn^t. .viaar
ais men een byzon-eren di-ns* begeer.,
waarvoor tul v^n menscnen een e..tru-
arbtiu moeten verr.cuten: de p.ei^ant,
enüeie ouuemngeu en d axeman, een
iid van de f ji. comm. en de Koster, dan
mogen we toch ook wei eemge roeping
gevoelen, een extra-bydrage, natuurnjk
geheel vry willig, voor de kern te geven.
De huwelijksdag is toch in net gemeen
genomen, niet een dag waarop men een
uubbeitje tweemaal omkeert, eer het uit
te geven.
l egen deze beschouwingen, op de ge-
meent-vergadering o^enlyK u.tQe.,pro
ken, rees Dy geen der aanwezigen be-
Lwaar."
Als je modern bent, moei jegelooven.
Onlangs werd in „De Haagsc^e Post"
die er prat op gaat voor elke vubriek
de bekwaamste ueskundigen te kiezen,
b.v. verhaald van de By 110de der Ne-
derlandsche Hervormde Kerk te Assen,
waar de „mythe der slang" werd bespro
ken.
Zoo spreken, zegt de „Amsterdamsche
Kerkboae", de ongeluovigen over eiken
kring, die de Hei.ige Schrift aanvaardt;
over Boedhisme en Animisme is men
beter op de hoogte.
Aan wylen G. Bruna, die aanvanke
lyk Ned. Herv. Predikant was en daar
na Roomsch werd, werd eens door eene
moderne dame toegevoegdd, dat „een
redeiyk mensch zeli moec leeiren onder
vinden, wat goed en wat slecht voor
hem is".
Dat daarop volkomen past het ant
woord: „zoo onevear alsg een dokter,
die zyn patiënten de apotheek thuis
stuur, en hen naar wiLeke«r uit de flesch
jes laat proeven".
„Doch, zoo gaat hy voort, die ge
vaarlijke vrij hein bestaat niet eens; want
de moderne apotheker zorgt wel, dat
men alleen rationalistische drankjes
slikt; met name wanneer het studenten
zijn, die later den preekstoel zullen be
klimmen".
Hoe het met de openbare universi
teiten stond, toen Bruna studeerde, leesi
men, waar een ouder student hem aldus
inlicht:
„Je zult wel eens opkyken, als je
op college komt. Daar hoor je dingen,
die je vroeger nooit hebt gehoord".
Ik wist, dat hy uit een streng ortho
dox gezin kwam en natuurlijk zou hij
ontsteld zyn geraakt door de radicale
opvattingen van de meeste, ja bijna alle
professoren.
Hy keek mij aan, alsof hij een diep
geheim ging vertellen.
„Wat denk je bijvoorbeeld van een
professor, die meent, dat Christus nooit
heeft bestaan?"
„Nooit bestaan?"
„Neen, heelemaal niet".
..En moeten alle theologen bij hem
college loopen?"
„Ja zeker, ie moet een testimonium
van hem hebben",
„Wat is dat?"
„Een bewijs, dat je zijn college ge-
loopen hebt, anders kun je ge'en pro
ponentsexamen doen".
Ik was dus toch nog verbaasd, al
had ik ook al veel van d.en aard gehoord
en gelezen.
„Dus", zei ik, „een Christelijke Kerk
eiseht van haar aanstaande d.enaren,
dat ze de lessen volgen van een man,
die ontkent, dat Christus oui. heeft be
staan".
Hy scheen te schrikken, dat ik een
conclusie trok, in andere richting, dan
hjj verwacht had.
Later verduidelijkte dezQ student het
nog op de volgende wijze.
„Je krijgt op het examen de verschij
ning van een Engel aan Jpzua of het
voigenue hooxdstuk: de verovering van
Jencno. Nou vraagt de professor je, oi
dat werkelijk gebeurd zou zijn, en je
zegt, dat je 't wei gelooft, of da: het in
elK geval moge^ijK is. Da.i Oen je ver
loren. Dan kun je gerust de knapste
kerel wezen, die er ooit hier heeft ge
studeerd en je blyxt toch den naam hou
den van een stomme.ing. Je moet iets
beweren over bronnen, en omwerkingen
en latere redactie en na.ei. geloof van
een onontwiküe.d herdersvo^, dut Haat
goed, en dan kyken de proLen elkaar
aan en je weg ligt opem 't Is net als met
de vrouwen: als ze met smaak gekleed
zijn, heet 't leelyk, maar ais ze de mode
volgen, wordt 'c algemeen prachtig ge
vonden".
't Werd my toch wel wat al te kras.
„Jawel", zei ik, „maar we mogan toch
goed onderzoeken 01 't allemaal wel
waar is, wat daar staat? B.v. dat de zon
zou hebben stir gestaan,..."
Hij viel me in cte rede: „Juist, we moe
ten onderzoeken en ik laat gcaag over
aan taalkundigen, hoe dat zit met die
zon. Maar als je modern bent, mag je
juist niet onderzoeken, -dan moet je ge-
iooven".
„Gelooven?" zei ik verbaasd.
„oa zeker* je moet gelooven, dat de
zon niet heert stilgestaan; dat de muren
van jericno niec zyn gevaLen; dat Jo-
zua geen engel heefi gezien; dat moet
je abemaal gelooven; anders ga je in
den ban; dan oen je een achter ling of
een huichelaar of zoo iets; niet waard
om door de hooge heeren te worden aan
gekeken".
Niemand" zal in ernst kunnen bewe-
i*en, dat Bruna hier overdreef. Zóó was
het toen, zoo is het nu nog.
Gereformeerd Schoolverband.
Bovongeilaemue orgamsa^e zaï a.s.
a.s. Vv oensdag des voorm. te eli uur in
eht gebouw voor Kunsten en Weten
scnappen te Utrecht vergaderen.
Op de agenda komen o.m. de volgen
de punte.i voor:
Vasts teling van Jaarverslag van den
Secretn*is en van den Eeiui.ugmeester.
Verkiezing van een iid der Lommissie
van uitvoenng in de plaats van den
heer J. C. Wirtz Cz. wegens periodieke
aftreding.
Vooruracht van de Commissie volgens
Art. 12 Huish. Regl.:
S. Branusma te Middelburg en P. van
Nes Cz. te Bonegraven.
Voorstel: ne„ uistrict Leiden van het
Gereformeerd Scooiverbanu stelt voor
dat aan de "Besturen van de aangeslo
ten scholen Jiaar evenredigheid van het
aantal leerkrachten van het weekblad
„De Gereformeerde Behoof" verstrekt
worden.
Vraagpunt van het Gewest Gronin
gen: Is het niet wenscneiyk, dat het
Gereform. Schoolverband zooveel mo
gelijk de vorming van Gewestelijke Or
gaiiisaties bevordere en dat de leden der
commissie van Uitvoering ten deele
door deze Organisaties, ten deele door
de Algemeene Vergadering verkozen
word n. i
Zendingsarbeid te Solo.
Aan het jaarverslag van Ds. H. A.
van Andel te Solo is het volgende
ontleend:
In 1925 werden 131 volwassenen en
112 kinderen gedoopt, tezamen 243.
Door overkomst van elders was de
toename zelfs nog grooter, namelijk
287. Het ledental der~)avaansahe Kerk
klom van 945 tot 1232. Er is een
verblijdende, vrij geregeld snellere toe
name merkbaar. De getallen Jer toe
name waren van 191ö af: 16, 58, 23
65. 61, 57, 86, 86 (in d: twe aar
waarin ons \euoi viel), lil, 142.
287. Wij kunnen den Heere me ,,e
noeg dankbaar zijn voor zoo rijke. 1
gen.
Als wij letten op de toename dei
bevolking in Solo met 8O.0OJ per jaar,
zou de twijfelvraag kunnen rijzen:
„Wat zijn dezen onder zoovelen?"
Doch evenals de Heere Jezus die vraag
beantwoordde, (Jpor de vermenigvuldi-
gng der broeden voor die velen, kan
Hij de weinige Solosche Christenen
vermeerderen onder die velen. Voor de
rekenkunst van het geloot is hier geen
moeilijkheid.
In den loop van het jaar werden
ook de werkkrachten aanzienlijk ver
meerderd. De komst van Ds. en Me
vrouw van Eijk wekt rijke vooruitzich
ten van toekomst 1 gen arbeid, indien de
Heere hen zegenen zal. Het aantal
goeroe's Inajil (Evangelie-helpers;
werd met twee vermeerderd, doordat
twee onderwijzers overgingen bil den
Dienst des Woords. Het bedraagt
thans twaalf. De scha te der Inlana-
sohe onderwijzers klom* tot 28, Bet
aantal colporteurs tot 12.
Omtrent de Hoiiandsche scho
len wordt het volgende medegedeeld:
Onder deze scholen worden gere
kend alle scholen, waar de Hoiiand
sche taal voertaal van onderwijs is, -dus
de Europeeoche, Hoilandsch-Ind sche,
Hoilandsch-Chineesche scholen de M.
U. L.O.-school, en de Hoila.idsca-lnr
landsche Kweekschool, Behalve deze
laatste, die door de Kerken in Neder
land opgericht is, gaan ze alle van on
ze Soiosche Schoolvereeniging uit.
Deze heeft één Europee.che, vijf Hol-
landsch-Inlandsche, twee Hol andsch-
Chineesche scho.en, één M.U.L.O.-
school en één Schakelschool, welke
laatste een bijzonder soort Ho lanrisdv
iniandsche school is. In 1*92
de 2de Hollandsch-Cnineesche schvooL
.geopend, die bestemd is om m de
hoogere klassen een me sjesschooi met
internaat te worden. Het jaariijksc.h
budge: der Sciiooivereen.ging oeloopt
gemiddeld een kwart millioen.
In onzen tijd, nu de zaden van het
communisme ook op Java kwistig wor
den uitgestrooid, wint ons onderwijs
door zijn Christelijk karakter nog aan
bet eek ems. Ook mensch en van niet-
Christelijke opvatting erkennen, dat
bepaaldelijk het Christelijk ondeiwijs
een bolwerk is tegen het Communisme.
In het geheel genie.en thans 3500
kinderen Christelijk lager onderwijs,
fl.80u op de Hoiiandsche, 1.7^0 op
de Imandsche scuoien, en nog boven
dien 20d ïongelieden op de M7u..L.O.-
en Kweekscnool;. En als wij beden
ken, dat Solo ongeveer 200.000 kin
deren in de schooljaren telt, dans;eekt
ons aantal schamel.at bij die ontzag
lijke kinderschaar. Maar van dat groot
aantal gaat geen vijfde deel werkelijk
naar sdiool. En we hopen, dat wel
met ons Christelijk onderwijs nog pas
in het begin van ontwikkeling zijn.
Als wij bedenken, dat tot begin 1917,
in Solo alleen één enkel klein In-
landsch schooltje bestond, dan gevoe
len wij, hoe rijk de laatste negen jaren
voor ons Christelijk onderwijs zijn ge
weest. En als onze scholen deor Gods
zegenvolle leiding vruchten mogen dra
gen van verstandelijke, zedelijke en
geestelijke.vormmg der leerlingen, zal
haar beteekems voor het opgroeiend,
geslacht met licht1 overschat worden.
Kijze voor dat onderwijs ook het ge
stadig gebed.
Uit het Sociale Leven.
Omvangrijke werkloosheid.
Een der laatste afleveringen van het
Maandschrift bevat een aantal
gegevens over het werk der Arbeids
beurzen in 1925. Hoe duidelijk blijkt
daaruit, dat ook 1925 nog een crisis
jaar was!
In totaal werden bij de districts- en
plaatselijke beurzen 478.Ó35 aanbiedin
gen van mannen en 105.186 dito van
vrouwen nieuw ingeschreven. Het aan
tal aanbiedingen aan het eide des
jaars overgebleven, was grooter dan
dat aan bet einde vau 1924 en bedroeg
voor de mannen 86.785 en voor de
vrouwen 6.958. Het aantal per ultimo
December 1925 openstaande aanvra
gen van werkgevers was slechts 1.068
mannen en 2.694 vrouwen.
Door de werkgevers werden nog ge
vraagd 543 mannelijke en 525 jeugdi
ge mannelijke arbeidskrachten. Het
totaal der aanbiedingen van de arbei
ders onder 18 jaar was slechts 2965. De
verhouding van het getal der aanvra
gen tot dat der aanbiedingen w 3 dus
gunstiger dan van één tot zes; bij de
jeugdige vrouwelijke arbeidskrachten
(jonger dan 18 jaar) was de verhou
ding zelfs beter dan v^n één tot twee,
n.l. 657 aanvragen bij 1179 aanbiedin
gen. Voor de 83820 volwassen mannen
waren er echter maar 543 vacatures.
Voor minder dan zeven percent der
aanbiedingen was maar vraag 1 Heel
treurig! Plaatsingen bij werkverschaf
fingen zijn hierbij natuurlijk buiten
beschouwing gelaten.
Raadplegen wij de cijfers van bet
overzicht Volgens de beroepsgroepen,
dan bemerken wij dat bij tal van be
roepsgroepen geen enkele aanvraag
van werkgevers aan het einde des jaars
was overgebleven, hoewel het aantal
van de aanbiedingen van arbeiderszij
de vaak vrij aanzienlijk was. V
Zoo in de groepen aardewerk, dia
mantbewerking, chemische nijverheid,
steenkolen, enz., papierfabricage, §a9
en electriciteit, visscherij en jacht, ver
pleging en verzorging enz., voor man
nelijke arbeidskrachten. Waren er
nog aanvragen van werkgevers over
gebleven, dan was het aantal aanbie
dingen soms ontstellend 'groot.
Zoo werden in de bouwbedrijven nog
78 oudere en 36 jongere mannelijke
arbeiders gevraagd; terwijl het aantal
aanbiedingen resp. 19.264 en 580 be
droeg.
Tegenover 1644 -}- 78 aanbiedingen
voor werk in de groep hout-, kurk- en
stroobewerking, stonden slerhts 29 en
13 aanvragen van werkgevers.
In de metaalnijverheid werden nog
111 J- 73 arbeiders gevraagd; maar
