Oil nummer bestaat ui! TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
6© JAARGANG
VRIJDAG 26 MAART 1926
NUMMER 1782
IDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
EERSTE BLAD.
De parlementaire debatten
De Tweede Kaïner is alweer op
reces.
Na eenige dagen van hard werken
is het gelukt de begrootingen afgehan
deld te krijgen en nu is men tot 20
April met vacantie gegaan teneinde
de ministers gelegenheid te geven
zich op het komende debat voor te be
reiden.
De rollen zijn namelijk omgekeerd.
Regel is dat eerst de algemeene be
schouwingen worden gehouden en dat
daarna ae verschillende begrootingen
worden behandeld.
In verband met de langdurige Kabi
netscrisis waardoor al het begrootings
werk bleef liggen is thans van dien re
gel afgeweken en zijn allereerst maatre
gelen genomen de regeering in de ge
legenheid te stellen haar taak voort te
zetten.
Aanvankelijk was het de bedoeling
dat na het Paaschreces het debat over
de bijzondere punten der regeerings-
verklaring zou, worden voortgezet,
maar het is nu wel zeker dat daarbij
evenals hij de gewone begrootingsde-
batten alles overhoop zal worden ge
haald.
De opmerking is hier en daar ge
maakt, dat de behandeling van de ver
schillende begrootingen wel zeer
vlot is verloopen en dat er tusschen de
Kamer en de betrokken ministers
weinig verschil van meening openbaar
werd.
Het is thans echter nog niet de tijd
om daarover te oordeelen.
Bij het komende debat zullen de
Minister ongetwijfeld gelegenheid
vinden de lijnen die zij wenschen te
volgen nader uit te stippelen en dan
kan ook pas blijken o/ er tusschen Ka
binet en Volkvertegenwoordiging over
eenstemming bestaat.
Daar de Regeering alle vraagstuk-
stukken van meer politieken aard wil
laten rusten is de kans op botsingen
betrekkelijk gering.
Toch is het niet te verwachten, dat
alles even gemakkelijk zal gaan.
In „Het Volk", dat aanvankelijk dit
Kabinet met gejuich begroette, out dat
zijn program zich van dat van het Ka
binet Colijn gunstig onderscheidde,
werd de laatste dag enreeds met heel
wat minder waardeering over de plan
nen van Minister Slotemaker de Brui
ne geschreven.
En het behoeft dan ook volstrekt
niet te verwonderen als straks ook te
gen dezen bewindsman een storm op
steekt. Hoe zou het ook anders kun
nen. Men heeft in Soc.-Dem. kringen
nu eenmaal behoefte aan onrust en
agitatie.
Voorts is bij de korte debatten die
deze week gevoerd werden duidelijk
geworden, dat het volstrekt niet on
denkbaar is, dat het vraagstuk der
landsverdediging tot meeningsver-
schillen aanleiding zal gever
De nieuwe Minister van Oorlog en
Marine, die nog niet in de gelegenheid
was zijne begrQotingen te bestudeeren
was toch alvast begonnen met een
bedrag dat noodig was om onze toch
al zwakké vloot eenigszins op peil te
houden, van de begrooting af te voe
ren, een daad waarvoor hij de toejui
ching van de ontwapenaars in ont
vangst had te nemen, maar waarover'
de heer Van Dijk zijn ontstemming
uitsprak, en die in Indië tot niet gerin
ge bezorgdheid aanleiding gaf.
wat nu eigenlijk de plannen van de-
Bij' het komende debat zal blijken,
zen bewindsman' zijn. Mocht hij inder
daad voornemens zijn de afbraak van
de Marine te bevorderen en dj een
zijdige ontwapening in de hand te
werken, dan zal een botsing wel niet
uitblijven.
Temeer omdat ook de Eerste Kamer,
die den laatsten tijd wat op den ach
tergrond geraakte, nog een woordje
heeft mee te spreken.
Van de houding van de Eerste Ka
mer zal het ook afhangen of het wets
ontwerp, dat bedoelt het mogelijk te
maken dat over meer dan vier twaalf
den der begrooting van het vorige
jaar kan worden beschikt, zal worden
behandeld.
Is de Senaat bereid de algemeene
beschouwingen te laten rusten en de
begrootingen met sneltreinvaart te be
handelen dan wordt het ontwerp over
bodig.
't Is echter zeer de vraag of de Eorste
Khmer, die nog geen gelegenheid had
zich over de Regeeringsverklaring uit
te spreken en die toch niet buiten de
algemeene. politiek kan worden ge
plaatst, met zulk een wijze van be
handelen genoegen zal nemen.
Wij zullen dit hebben af te wachten
ln elk geval is nu de parlementaire
molen weer aan bet malen, wuarbij
echter voorloopig niet op veel meel
gerekend kan worden.
Het zal nog geruimen tijd duren eer
we ook in dat opzicht de gevolgen van
de crisis te boven zijn.
STADSNIEUWS.
Dirk Schaf er.
Stel de mogelijkheid, dat iemand
nooit van Dirk Schafer gehoord had,
nimmer een piano-avond van hem had
bijgewoond, hij zou het uiterlijk van
den kunsnenaar, zijn betreden van het
podium zoo gewoon vinden, dat er niet
het minste vermoeden in hem rees van
het kunnen en van de innerlijkheden,
waarover deze mensch beschikt: een
raskunstenaar, wien in de pianistische
sfeer geen mogelijkheden vreemd zijn.
In de eerste plaats moet gewezen
worden op het smaakvol samengesteld
programma, geheel aan Chopin ge
wijd, dat een vrij vol-ledig beeld van de
capaciteiten van dezen zoo fijn-be
snaarden componist gaf.
Maar belangrijker nog dan dit Is de
schitterende wijze, waarop het werd
vertolkt.
Toen we Schafer verleden jaar Beet
hoven hoorden spelen, trof ons de ei
genaardig grandioze Beethovensfeer,
het Germaansche sentiment met zijn
duisternissen en daaruit opvlammen
de lichtvisioenen als een apotheose
van Rembrandtieke glorie. Toen trof
ons in de klankendrommen hét wor
stelen van twee elkaar vijandige mach
ten, het duistere dreigen van het nood
lot, waarboven ten slotte na veel grü-
beln toch altijd weer de zegehymne
der bevrijding uitbazuint.
Omdat Schafer nu eenmaal zelf Ger
maan is, moet hem deze sfeer wel zeer
vertrouwd zijn.
Maar nu Chopin, kind van een Fran-
schen vader en een Poolsche moeder,
in wien de Romaansche en ae Slavi
sche raseigenaardigheden op het in
nigst en gelukkigst verbonden zijn en
verfijnd tot een uiterst gracieuzen adel
dom des geestes, gesublimeerd tot een
artisticiteit die in wezen verschillend
is met die van 't Germaansche rasl
Van welk een muzikale cultuur,
maar vooral van wellé een psychische
verdieping en aanvulling getuigt het,
wanneer Schafer ons door zijn Chopin-
spel in een geheel andere dan de Beet
hovensfeer weet te voeren.
Zou het niet vooral daarvandaan ko
men, dat Schafer contact zoekt met de
ziel der componisten, het mensche
lijke in hun werk en uit hun werk doet
spreken, het menschelijke, dat altijd
den mensch weer aangrijpt en bindt,
waar en wanneer het ook gevonden
wordt.
En is dit niet de eerste roeping der
kunst, dat zij ons schoone mensche-
lijkheid openbaart en ons daardoor
doet mede-leven, mede-lijden, mede
jubelen?
Dat menschelijke in Chopin heeft
Schëfer ons gisteravond gegeven, hoe
kan het anders door een technisch
volmaakt spel. Maar bij Schafer is de
techniek niet meer dan een uiterst ge
perfectioneerd middel om de muziek
der ziel te vertolken.
Met de derde sonate opus 58 werd
de avond Ingeleid. Het forsche begin
van het Allegro verpuurt zich weldra
tot een droom vol melancholische in
nigheden; uit het vlugge passagespel
bloeien telkens weer die droomerig-
mijmerende Slavische melodieën op
als een geheimzinnig verlangen. En
tegelijk valt op met welk een klaar
heid Schafer de melodieën ontwaart
en doet zingen ieder in hun eigen
timbre.
Ontroerend was de zingende wee
moed van het Largo. Het werd eer
simpel dan brillant gespeeld, uiterlijk
met koele beheersching, zonder eenige
pose of pathos. En daardoor juist tou
cheerde ons de sterke verinnerlijking,
waardoor de voordracht van binnen
uit geadeld werd tot levende en be
vende schoonheid.
Zeldzaam fijn was de voordracht
van de 1ste Nocturne, een nachtelijke
droomphantasie, geinspireerd door lief
de en weemoed, onthullend al de in
nigheden van Chopins romantischen
g«est.
Met de inderdaad brillant gespeelde
Valse brillante, op. 42 werd het eerste
gedeelte van den avond besloten.
De echt Slavische eigenaardigheden
van Chopin hoorden we na de pauze*
eerst in de Polonaise op. 71, waarbij
we dachten aan de Poolsche edelen,
die zoo statig en afgemeten in hun na
tionaal costuum, hun ridderlijk ge
barenspel uitvoeren, hoffelijkheid en
gratie parend aan het krijgshaftig
voortmaroheeren. mannelijkheid met
den glans van verfijnde noblesse
En daarna de 4e Mazurka, echt
vrouwelijk teer; een poëtische, ragfijne
verklanking van de innerlijkste mij
merijen van het volk der Mazoeren
een gelispel en gefluister als van hei
riet dat wasit langs de meren; een dans
van elfen in het maanlicht.
Het was of de pianist wegdroomde
in zijn eigen vertolking en daardoor
juist is de beeldende macht van zijn
voordracht zoo bindend en dwingend.
Op heit in schemering gehulde podium
schijnt hij geheel voor zich zelf te spe
len, geheel zijn zied te concentreeren
op het verstaan, het beluisteren van
de ziel van Chopin.
Zoo voelden we ook de Impromptu
op. 29 aan; zoo onthulde hij ons de
Berceuse als een fluisterfijne sproke
in de innigste melodieën, welke een
menschenziel vermag te zingen. Vod
van ingehouden ontroering was dit tee
re spel en juist daardoor zoo overtui
gend, zoo klaar en op den man af.
Met twee schitterend voorgedragen
Etudes, waaruit de kunstenaar het be
wijs gaf van zijn brillante techniek,
werd de avond besloten.
Of neen! Besloten nog niet, want de
langdurige toejuichingen die den vorm
aannamen van een ovatie, deden Scha
fer tot een toegift besluiten.
Moge deze kunstenaar, die krach
tens zijn voorname innerlijkheid wars
is van alle sensatiezucht, nog vele ma
len in Leiden terugkeeren, maar dan
ook een geheel bezette zaal vinden.
'Want de opkomst had grooter kun
nen zijn.
Zangkoor Evangelisatie.
Naar men ons mededeelt, zal bet
zangkoor der commissie voor Stads
evangelisatie der Geref. Kerk alhier
op eersten Paaschdag a.s. een zang
avond houden in het Tehuis voor ou
den van dagen der Geref. Kerk (Hooi
gracht).
Orgel Kerk Heerengracht.
De ingebruikneming van het geres
taureerde orgel der Kerk Heerengracht
zal niet, zooals wij eerst meldden,
plaats hebben op Donderdag 1 April,
doch op Dinsdag 30 Maart des avonds
to 8 uur.
Een uitvoerig programma is heden
avond in de Leidsche Kerkbode opge
nomen, waarheen wij belangstellenden
verwijzen.
Voor het orgelspel van den bekwa
men organist P. H. Besselaar uit Rot
terdam zal ongetwijfeld veel belang
stelling zijn.
S. S. R.
Gisteravond kwam de Leidsche afd.
der S. S. R. in buitengewone vergade
ring bijeen.
Een in de vorige vergadering aange
nomen motie aangaande de kwestie-
Geelkerken werd uit billijkheidsover
wegingen geannuleerd.
Het bestuur der afdeeling zal nog
nader overwegen of en zoo ja wanneer
Dr. Geelkerken uitgenoodigd zal wor
den voor de afdeeling het woord te
komen voeren.
Zoöl. Laboratorium.
Hot vijftigjarig bestaan van hot
Zoölogisch Laboratorium der Univer
siteit zal morgen op feestelijk© wijze
worden gevierd. De feestviering gaat
uit van de conservatoren, studenten
en oud-studenten.
Des morgens 11 uur zal in het La
boratorium aan de Kaisersitraat, daar
toe feestelijk met groen en planten
versierd, de ontvangst der reünisten
plaats hebben, waarna zij zich zullen
vereenigen aan een gemeenschappelijk
noenmaal. Des namiddags haJf drie
wordt in het Bot. Lab. in de Nonnen
steeg een tentoonstelling geopend., be
trekking hebbende op de geschiedenis
van het onderwijs en de hulpmiddelen
bij de biologie.
Do tentoonstelling is georganiseerd on
der leiding van den bekenden histori-
rus op natuurkundig gebied, Dr. J. G.
de Lint. Behalve prenten en portret
ten van hoogleeraren, zooweJ de eigen
lijke hoogleeraren in de zoölogie als
van andere daarbij min of meer recht-
streeksch betrokken vakken, zal zij
bevatten portretten uit de verzame
lingen van bibliotheken, prentenkabi
netten en particulieren. Voorts is er
een collectie oude praeparaten van 150
jaren terug tot heden, waaronder als
de meest bekende die van Prof. Brug
man (t 1819). Dan is er een mooie ver
zameling microscopen en microtomen
uit verschillende tijdperken en een col
lectie leerboeken van 1750 tot heden,
een uitgebreide massa brieven van
Leidsche hoogleeraren en beroemde
buitenlanders van deze hoogleeraren.
Ter gelegenheid van deze tentoonstel
ling, die Maandag ook voor het pu
bliek zal opengesteld worden, zal de
conservator, Dr. C. J. v. d. Klaauw, een
rede houden, waarin hij de geschiede
nis en de ontwikkeling van het onder
wijs in do biologie zal schetsen.
Vervolgens zal de burgemeester Jhr.
de Gijselaar de tentoonstelling met
een enkel woord openen.
Na afloop der tentoonstelling wordt
den deelnemers aan de feestviering
een thee aangebeden, daarna volgt le
in Zomerzorg en tot slot
»n nvon
Zendingsschool.
Vanmiddag heeft op de Zendings
school te Oegstgeest de plechtige ont
hulling van den gedenksteen voor wij
len den Zendingsdirector Dr. J. W.
Gunning plaats gehad.
Ned. CCir. Vrouwenbond.
Gistermiddag brachten een aantal
leden van den Ned. Chr. Vrouwenbond
alhier een bezoek aan de Nutrixfa-
briek alhier.
Na eerst in het prfvékantoor van den
directeur ontvangen en aldaar op thee
en gebak (een proeve van eigen fabri
cage) onthaald te zyn, werden ver
schillende afaeelingen in oogenscbouw
genomen.
Allereerst werd de enorme voorraad
getoond, die tot verzending gei eed lag.
In een andere lokaliteit werd in het
bijzijn der dames drops gemaakt, wat
zeer interessant was om te zien. Ver
der werd men geleid door verschillen
de zalen, waar de biscuits en peper
munt gemaakt werden. Vanaf de
grondstoffen, totdat het koekje gereed
uit den oven kwam, kon de behande
ling gevolgd worden.
De proefjes, die telkens gegeven wer
den, zullen alle dames wel hebben
doen besluiten van hun leverancier
voortaan Nutrixbiscuits te vragen,
die volstrekt niet onderdoen voor bui-
tenlandsch of bnitensteedsch gebak.
In de Vrouwenkerkkoorsteeg is
een groote verbetering to<t stand ge
komen. De leelijke grauwe schutting,
die tot hiertoe, tot groote ergernis van
de omwonenden, de straat ontsierde,
is weggebroken en heeft plaats ge
maakt voor een fraai afgewerkte, uit
rooden steen opgebouwden muur, die
naar het Vrouwenkerkplein zacht om
buigt en waarop, eveneens fraai afge
werkt, gaaswerk is geplaatst. Het aan
zien van dat straatgedeelte is door de
ze verandering beduidend verbeterd.
Mej. A. v. V., uit Leiderdorp
werd gistermorgen op de Hoogewoerd
terwijl zij rechts van den weg fietste,
aangerecen door den 12-jarigeti C. F.,
die uit de andere richting naderde,
doch links hield. Een botsing was fce.
fevolg, waarbij helaas liet rijwiel van
e juffrouw leelijk toegetakeld werd.
De schade bedroeg pl.m. f 17. Beiden
kwamen er zonder letsel af. 's Jongens
papa zal wel voor de schadevergoeding
moeten „opdraaien".
Tusschen drie uur en halt vier
gistermiddag is vanaf het Schutters
veld een heerenrijwiel, eigendom van
den onderofficier H. C. de V., ont
vreemd.
Een meisje van acht jaar, Jaantje
B., geraakte gisteravond aan ae Uiter
stegracht te water. P. M. en Ghr. S.,
die in de nabijheid waren, begaven
zich gekleed te water, en slaagden
erin, de drenkelinge ongedeerd op het
droge te biengen.
Een agent van politie zag van
nacht om kwart voor drie, aat op
het bouwterrein van Ons Doel in Tuin
stad wijk een hoop krullen in 6rand
stond. Met zand heeft de agent daar
op het vuur, dat zeker tot ernstiger
aanleiding had kunnen geven, ge-
bluscht.
BINNENLAND.
De Koningin-Moeder.
De Koningin-Moeder ontving gister
middag den Commisaris der Koningin
met de leden van Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland en den griffier van
dat college in audiëntie.
Mr. Abr. v. d. Hoeven.
Naar „De Standaard" meldt is Mr.
Abr. v. d Hoeven (C.-H.) lid van de
Eerste Kamer, reeds geruimen tijd
ongesteld.
Waarschijnlijk zal de heer v. d. Hoe
ven een operatie moeten ondergaan.
Draadloos noodsein.
De minister van waterstaat brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat
er van Engelsche zijde de aandacht
op wordt gevestigd, dat in den laatsten
tijd herhaaldelijk, door schepen, uitge
rust met draadlooze telegrafie, het
S.O.S.-sein is uitgezonden, terwijl,
wanneer later geen hulp meer noodig
was, den te hulp komenden schepen
daarvan geen kennis werd gegeven
en oproepen van die schepen ni°t wer
den beantwoord, omdat het station
der draadlooze telegrafie reeds was ge
sloten.
Het behoeft geen betoog, dat een der
gelijke wijze van handelen niet juist
is, noodeloos angst verwekt by de ver
wanten der opvarenden aan der» wal
en aan de schepen, welke hulp wilden
verleenen, onnoodige moeite en tijd
verlies berokkent. Daarom dient elk
elk schip, hetwelk om hulp h«>eft ge
seind en later die hulp niet meer ver
langt, daarvan aan de in de nanij.ieid
zijnde schepen onmiddellijk kennis te
geven.
Geza;;vv.« n .Node* IfU.dacbe
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewon» advertentiSn per regel 22'/i oeat
Ingezonden Me de dee ling en, dnbbel tarleL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine adrertentiën bij Toortiitbetaling
▼an ten hoogste 30 woorden, worden dngo-
lijka geplaatst ad 40 cent
Binnenland.
De Oorlogsbegrooting door de Twee
de Kamer aangenomen.
De Tweede Kamer is tot 20 April op
reces gegaan.
De Minister van Onderwijs over de
interpretatie van de L. O.-wet 1920.
De vergadering van den Ooref. Bond.
Buitenland.
De Fransche Kamer heeft de be
grooting aangenomen.
Te Kanton heeft een antl-commnnis-
tische staatsgreep plaats gehad.
De presidentsverkiezing in Grieken
land.
schepen, die onverhoopt in de noodza-
kelijkheid jzijn het S.O.S.-sem uit te
zenden, gelieven met het bovenstaan
de rekening te houden, opdat de ge
uite klacht nimmer op hen van toepas
sing zal kunnen zijn.
Collectieve arbeidso vereenkom *ten.
De Hooge Raad van Arbci.l zal 26
April bijeenkomen ter behandeling
van het praë-adviès van zijn commis
sie II over het door minister Aall erse
bij den Raad aanhangig gemaakte
voorontwerp van een wetregelende
mogelijkheid van een verbindendver
klaring van collectieve arbei \sover-
eenkomsten.
Algemeene plaatsaanduiding.
De Shell heeft in samenwerking
met de Kon. Nederl. Aufomobielclub en
den Algem. Nederl. Wielrijdersbond
het plan ontworpen, aldus meldt Auto-
Leven, over het. geheele land in alle
gemeenten naamborden te plaatsen
ten gerieve van de toeristen. Binnen
niet al te langen tijd zal men naam
bordjes zien bij den ingang van ge
meenten aande rechterzijde der voor
naamste verkeerswegen. De borden
bestaan uit een ovaal geel schild met
in de lengtezijde horizontaal daarop
een zwart bord met den naam van de
plaats in witte letters.
Land- en Tninbonwongevallenwet.
De minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid heeft ingetrokken de aan
wijzing als plaatsvervangend arbei
der-lid van de commissie van scheids
lieden te Amsterdam van A. van Vliet,
teHillegom, en J. Kingsma te Lisse,
Kleine Delfstraat 39 en als zoodanig
aangewezen respectievelijk L. Heinin
gen te Haarlem, Saenre dam straat 48-
roöd, en D. Wessels te Baarn, Padang-
straat 7.
Int. Parlementair Handelscongres.
Uit Brussel seint het Ned. Tel.
Agentschap, dat mgr. Nolen9 aan den
secretaris-generaal van het internatio-
naale parlementaire handelscongres,
den heer Baie, heeft meegedeeld, dat
het Nederlandsche Parlement deel zal
nemen aan de conferentie te Luiden.
Het Int. Parlementair Handelscon
gres wordt op gezette tijden gehouden
door vertegenwoordigers der Parle
menten. Na 1914 heeft Nedeland daar
geen deel meer aangenomen, omdat
de Duitschers sinds de hervatting der
congressen niet meer werden uitge
noodigd, zoodat het congres niet wer
kelijk internationaal was.
Nu dit jaar voor het eerst de Duit
schers weer zijn uitgenoodigd, zal ook
het Nederlandsche parlement weer op
het congres vertegenwoordigd zijn.
Onveilig strand.
De volgende week Dinsdag, Woens
dag en Donderdag zal het strand te
Scheveningen tot Katwijk onveilig
zijn van 11 v.m. tot 2 V» uur n.m. we-,
gens het schieten met geschut.
De aandacht van het publiek wordt
er op gevestigd, dat het strand niet
toegankelijk is alvorens de vlaggen,
welke de onveiligheid aangeven, rijn
weggenomen.
De uitvoering van de Lager-Onder-
wijswet
Op vragen van het lid van de Twee
dede Kamer, mej. Westerman, betref
fende de interpretatie van verschillen
de artikelen der Lager-Onderwyswet
1920, met name van de artikelen ln za
ke de vergoedingen van gemeenten
aan schoolbesturen voor de exploita
tiekosten en voor inrichting en onder
houd:
1. Acht de minister het in het alge
meen belang, dat steeds weer moeilijk
heden rijzen tusschen gemeente- en
schoolbesturen over de toepassing van
ver verschillende -artikelen der Lager-
onderwijawet wat betreft de artt, 101,
102 en 103 (exploitatiekosten) en artt.
72—83 (inrichting en onderhoud)T
2. Indien de minister met ocdorao-
