CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGANG
©ONDERDAG 4 MAART 1926
NUMMER 1763^
LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week f 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advert en tiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiên bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage*
lij ka geplaatst ad 40 cent
Oit nummer beslaat uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Profeet Albarda.
D© heer Albarda heeft in de Kamer
vergadering van Dinsdag niet alleen
op Kamerontbinding aangedrongen,
maar hij heeft zich ook den profeten
mantel omgehangen.
„Wij krijgen, zoo zeide hij, niet het
zelfde Parlement terug, dat hier nu zit
als de Kamer is ontbonden en verkie
zingen hebben plaats gehad. De
stemmen zullen zich dan anders
verdeelen, nu de partijen anders voor
haar kiezers treden, rpet schuld of
met verdienste. De 50.75 pet. van de
stemmen, die de reehtsche meerder
heid bij de verkiezingen in Juli nog
wist te behalen, zullen naar mijn mee
ning tot beneden de helft dalen. Gij
zoudt uw meerderheid niet kunnen
handhaven."
Het spreekt wel vanzelf, dat volgens
den lieer Albarda de schuld is ie
zoeken bij de reehtsche partijen en de
verdienste bij de S.D.A.P. en hij
is blijkbaar van oordeel, dat die ver
dienste door Z. M. den Kiezer behoor
lijk zal worden beloond.
Of dit vermoeden juist is, valt moei
lijk uit te maken.
Wij voor ons gevoelen meer voor de
opvatting van Achab, dat wie zich aan
gordt, zich niet moet beroemen als
die zich losmaakt.
De heer Albarda is een groot man.
Maar hij moest toch maar liever niet
den profeet uithangen.
7 Zou het waar zijn?
Hoewel overtuigd, dat nieuwe ver
kiezingen natuurlijk een inzichzelf
verdeelde en dus onmachtige link-
sche meerderheid zouden brengen,
hield de heer Albarda toch ook reke
ning met de mogelijkheid dat de uit
slag een andere zou kunnen zijn.
„Komt er dan zoo verklaarde hij
een meerderheid voor een reactio
naire Regeering, in den trant van het
Ministerie-Colijn, dan zullen wij het
bestaansrecht van het Kabinet erken
nen, al zullen wij het zooveel mogelijk
tegenwerken in zijn pogingen om bet
volk te drukken, door de economische
crisisomstandigheden meer dan noo-
dig is te doen gelden."
Dat is wel een merkwaardige ver
klaring.
De S.D.A.P. schijnt dan toch van
plan haar leven te verbeteren.
Want toen in 1925 de uitslag een an
dere was dan de heer Albarda cn zijn
vrienden geprofiteerd hadden, toen
dacht men er niet aan het bestaans
recht van het Kabinet Colijn te erken
nen.
Als dwingerige kinderen heeft men
van meet af gedreind om het Kabinet
weg te krijgen en omdat, men zijn zin
niet kreeg heeft men tenslotte zichzelf
bespottelijk gemaakt door een voorstel
tot Kamerontbinding in te dienen.
In de profetische gaven van den
heer Albarda hebben wij weinig ver
trouwen. i
Maar nog minder vertrouwen heb
ben wij in zijn toezegging, dat hij het
bestaansrecht van een Kabinet in den
trant van een Ministerie-Colijn even
tueel zou erkennen.
Van een politieken vos als de S.D.A.P.
kan men onmogelijk verwachten, dat
hij niet alleen zijn haren, maar ook
zijn streken zou verliezen.
7* Dreigementen.
De Sociaal-democraten die gaarne
als de democraten bij uitnemendheid
poseeren kunnen niet nalaten telkens
weer met dreigementen te komen.
De resultaten van het algemeen
kiesrecht eenmaal als een nieuwen
Messias bezongen, worden door hen al
leen geëerbiedigd voorzoover die resul
taten met hunne wenschen overeen
komen.
Dat i9 gebleken in 1918 toen men
desnoods met geweld de meerderheid
van het volk wilde dwingen naar de
pijpjen der minderheid te dansen.
En 't is ook weer gebleken bij de
meetings, die Zondag gehouden wer
den om den eisch tot Kamerontbinding
te ondersteunen.
De heer Vliegen verklaarde, dat er
zoo noodig gestreden moest worden
niet alleen met het woord, maar ook
met de vuisten.
De heer Schaper wekte zijn gehoor
op zich gereed te houden voor elk pro
test dat van hen gevraagd zou worden
Hieruit blijkt, dat men, zoo dit voor
het doel dat men tracht te bereiken ge-
wenscht wordt geacht, van geweld voi'-
strekt niet afkeerig is.
Toegegeven kan hierbij worden, dat
de pap meestal niet zoo heet wordt ge
geten als ze wordt opgediend. De hee-
ren zullen zich nog wel eens terdege
bezinnen voor ze hunne opgewonden
dreigementen in daden gaan omzet
ten.
Maar toch zou het niet verstandig
zijn deze uitspraken zonder meer voor
kennisgeving aan te nemen.
Als de leiders van de S.D.A.P. met
vuur spelen dan kan dat voor henzelf
noodlottig worden, maar 't 'kan ut.:,
groot eevaar voor hunne omgeving op
leveren.
Daarom is het noodzakelijk dat wij
ons op alle gebeurlijkheden voorbe
reid houden en geen middel onbe
proefd laten om den verderfelijken in
vloed van de S.D.A.P. te breken.
Minder dan ooit is het in deze dagen
van crisis de tijd om te slapen.
STADSNIEUWS.
Leidsche Christelijke Besturenbond.
Slot.
Het rechtskundig bureau, uitgaande
van den Chr. Besturen Bond en den
R.-K. Volksbond mocht zich in een ge-
stadigen bloei verheugen. Gedurende
het geheele jaar werd zitting gehou
den Woensdagsavonds v. half acht tot
half negen in het gebouw Steenschuur
15. Ongeveer 300 personen ontvingen
bijstand of rechtskundige adviezen.
Verscheidene zaken werden, waar
de tegenpartij tot geen minnelijke
schikking bereid bleek voor het Kan
tongerecht gebracht en daar behan
deld. Een bedrag van f 3500 kon langs
gerechtelijken weg voor de bezoekers
van het bureau worden binnengehaald
In hooger beroep kon in een tweetal
zaken het dubbele aan invaliditeits-
rente worden verkregen van wat oor
spronkelijk door de Rijksverzekerings
bank was toegekend. Een ten onrechte
ingestelde actie tot ontruiming van
een perceel kon voorgoed worden ver
hinderd.
Inzake belastingreclames wordt me
degedeeld, dat 95 verzoeken om ont
heffing of vermindering werden be
handeld. Niet alle personen kwamen
het bereikte resultaat mededeelen,
maar van hen die dat wel deden, on
geveer de helft, staat het vast, dat een
vermindering of ontheffing werd ver
kregen tot een bedrag van f 2103. Ook
werd nog een belastingzaak in hooger
beroep behandeld, waarop een ver
mindering van f 13G volgde.
Uit het financieel verslag van het
Bureau blijkt, dat de exploitatie een
tekoit opleverde van f 20.17.
Omtrent de Bibliotheek die in sa
menwerking met „Patrimonium"
wordt onderhouden kan worden ge
meld, dat het aantal lezers 115 be
droeg en dat ruim 2400 boeken werden
uitgegeven. Toch kan door d* leden
van verschillende organisaties van de
ze nuttige instelling nog veel meer ge
bruik worden gemaakt. Het ligt in do
bedoeling de bibliotheek weer uit te
breiden en aan de nu bestaande ru
brieken nog twee toe te voegen, waai-
VQor één speciaal voor de oudere le
zers.
Na zes jaar, aldus de commissie in
haar verslag, is het nog altijd dezelf
de commissie die onvermoeid haar
werk verricht in de overtuiging dat zij
door dezen arbeid de christelijke be
ginselen uitdraagt voor onzen Koning,
Wien ook de eere toekomt voor dezen
arbeid.
De rekening van de bibliotheek
sluit met een voordeelig saldo van
f 61.63. De ontvangsten bedroegen
f 191.65, de uitgaven f 130.02.
Ten opzichte van den belastingophaal-
-dienst kan worden medegedeeld, dat
deze in een werkelijke behoefte voor
ziet. Het aantal deelnemers bedroeg
op 31 December j.l. 37.
In totaal werd aan belastingen be
taald f 4981.55.
Van de zittingsavonden ten behoe
ve der l^den namens den C. B. B. ge
houden, kan niet gezegd worden, dat
zij in een behoefte voorzien. De deel
name was gering en de zaken die be
handeld werden, zouden voor het
meerendeel ook zonder zittingsavon
den ter kennis van het bestuur zijn
gebracht.
Van meer belang bleek te zijn hete
T.B.C.-fonds, al moet hieraan onmid-
delijk worden toegevoegd, dat het aan
tal deelnemende leden nog altijd veel
te gering is, temeer daar de kosten, 10
cent per maand, voor niemand een be
zwaar behoeven te zijn.
Het aantal deelnemende leden be
droeg op 31 Dec. j.l. 414. Aan contribu
tie werd ontvangen f 453.50. De totaal
ontvangsten bedroegen f 1101.13 en de
uitgaven f 1088.09.
Voor verplegingskosten werd uitbe
taald f 194.32, voor versterkende mid
delen f 141.08, aan financieele hulp
f 283, terwijl aan het Fonds werd afge
dragen f 395.787a. Uit de nader bij dit
verslag gevoegde gegevens blijkt, hoe
zegenrijk dit fonds heeft gewerkt en
hoe inderdaad het ..draast elkanders
lasten' in practijk kon worden ge
bracht.
Het verslag maakt verder melding
van de adressen door den Chr. Bestu
renbond soms met zee. gewensebt ge
volg verzonden om er dan tenslotte
op te wijzen, dat bij alles wat wissp-t
en wankelt, één ding vast staat, n.l.
dat als de aangesloten organisaties de
toekomst weer ingaan in de kracht
van Hem Wien gegeven is alle macht
in hemel en op aarde er geen reden is
voor moedeloosheid.
Uit dit kort overzicht blijkt wel, dat
de Leidsche Christelijke Besturenbond
weer nuttig werk heeft mogen doen.
Te betreuren blijft het, dat niet
meerderen zich aansluiten en dat er
nog altijd Christelijke arbeiders zijn
die in strijd met den eisch van
hun beginsel en zonder dat hun be
lang daarmede wordt gediend, door
hun lidmaatschap de socialistische or
ganisaties steunen.
Vereeniging voor Schoolkindervoeding
en Schoolkinderkleedlng.
Gisteravond hield bovenstaande ver
eeniging haar jaarlijksche algemeens
ledenvergadering in het gebouw Pie
terskerkgracht 11.
De voorzitter, de heer J. Kam p-
schuur opende de vergadering en
heette de aanwezigen welkom en
dankte den heer de Goederen voor het
in orde brengen der tegenwoordige 1q-
caliteit.
Daarna werden door de secretaresse
Mej. W o u d de notulen der vorige ver
gadering gelezen, die onveranderd ge
arresteerd worden.
Vervolgens leest de secretaresse het
jaarverslag over 1925, waaraan wij
het volgende ontleenen:
De secretaresse begon met een woord
van blijdschap, over de reorganisatie
in verband met de „voeding op de
scholen" en van hulde voor den heer
J. B. Meijnen, wethouder van Onder
wijs, voor den krachtdadigen steun,
welken hij het Bestuur in dezen
schonk. De maaltijden der wintervoe-
ding werden nog in het Vincentius-
gebouw voortgezet en eindigden den
2en Mei; het aantal daaraan deelne
mende kinderen steeg in Februari- tot
501 en was den 2en Mei tot 370 gedaald
In Januari had de eerste uitreiking
der kleeren plaats en ontving elk daar
voor in aanmerking komend kind
paar kousen, 1 hemd. en 1 broek. Te
vens werd besloten om den kinderen
zoo noodig om de twee maanden en
dus jaarlijks zes paar klompen te ver
schaffen. De inschrijvingen voor de
zomervceding werden gehouden op 6
en 7 April, terwijl deze den 4en Mei
een aanvang nam met 249 kinderen.
Het menu bestond uit de volgende
spijzen: tweemaal vermicellisoep. twee
maal stamppot, éénmaal rijstepap en
éénmaal gort met rozijnen tegen den
gemiddelden prijs van f 0.16 per Liter.
Spr. wees er op dat nu de voeding
althans grootendeels, op de scholen
plaats vindt, van die maaltijden niet
alleen een voedende, maar voorzeker
ook een opvoedende kracht uitgaat,
door de orde, rust en netheid, die op
de scholen beter betracht kunnen war
den dan in de beperkte ruimte van
het Vincentiusgebouw. Tevens kan
thans beter gelet worden op de hoe
veelheid, die elk kind eet en op de wij
ze, waarop de kinderen eten, aange
zien het onderwijzend personeel zelve
de leiding van de maaltijden op zich
neemt en daardoor een goede orde ge
handhaafd kan worden.
Natuurlijk sproten uit die organisa
tie groote onkosten voort, o.m. moest
het vaatwerk en inzonderheid het aan
tal spijsketels uitgebreid worden-Aan
gezien er nu zooveel verschillende eet-
gelegenheden zijn en er gegronde of
ongegronde klachten gemaakt zouden
kunnen worden, besloot het Bestuur
der Gemeente te vragen een keurings
dienst op de spijzen in te stellen om
daardoor tevens ook overtuigd te zijn,
dat het verstrekte eten volkomen aan
de eischen van een hoofdmaaltijd
voor een kind beantwoordt.
De maaltijden der zomervoeding
duurden tot 14 November. Opd en 6en
en 7en October hield het Bestuur de
gebruikelijke inschrijvingen voor het
winterseizoen, waarvoor zich 194 ge
zinnen aanmeldden, waarvan 50 wer
den afgewezen. Op den 16en November
bij den aanvang der wintervoedlng.
bedroeg het aantal kinderen 292.
De maaltijden bestonden uit de vol
gende spijzen: erwtensoep, rijstepap,
tweemaal stamppot, gort met rozijnen
en bruine boonen met soek, waarvan
de prijs in November f0.17 en in De
cember f 0.18 per Liter bedroeg. In het
geheel werden 78429 Liter eten ver
schaft, aan 82886 kinderen.
In November vond de tweede klee-
dinguitdeeling plaats, die voor de meis
jes bestond uit een paar kousen, een
jurk en een schort, terwijl de jongens
benevens kousen een Manchester pak
ontvingen. Over het geheele jaar wer
den uitgereikt:
450 hemden, 448 broeken, 851 paar
kousen, 207 jurken, 209 schorten, 213
Manchester pakken, 23 blouses, 6 Man
chester huizen, 12 Manchester broeken
9 truien, 7 jasjes en 1629 paar klom
pen. Wij willen hierbij nog vermelden,
dat die kleedingstukken vervaardigd
worden door werklooze vrouwen van
de Vereeniging Armenzorg, zoodat de
Vereeniging tevens als werkverschaf-
ster optreedt. In 't geheel werd aan
kleeding uitgegeven een bedrag van
f 5870.33.
Op den 23en Mei gewerd het bestuur
de Koninklijke goedkeuring op de
nieuwe statuten der Vereeniging
„Schoolkindervoeding en Schoolkin-
derkleeding." De inkomsten der Ver
eeniging werden als gewoonlijk ver
meerderd door giften en bijdragen van
verschillende Leidsche Vereenigingen
en particulieren; het aantal contribu-
eeren'de leden is thans 260.
In het Bestuur werden de aftreden
de leden Mej. Woud en de H.H. Kamp-
schuur en de Goederen herbenoemd en
namen de dames Lente en Spiesz hun
ontslag. Als nieuw bestuurslid trail
toe Mevr. Sypkensvan Oosten Slin-
geland. En met groote dankbaarheid
wordt gewaagd van het feit, dat de
heer S. de Boer Azn. den 31 en Mei vijf
en twintig jaar bestuurslid was. waar
van hij achttien jaar op een meer dan
onberispelijke wijze het penningmees
terschan vervulde.
Spr. besloot haar verslag met een
warm woord van opwekking tot hen
allen, die voor het arme volkskind voe
len. Die schoolkinderen hebben niet
alleen noodig geestelijk voedsel, maar
ook lichamelijk voedsel en kleeding.
opdat het geestelijk voedsel, dat zij
krijgen tot zijn recht zal komén. Daar
om, steunt ons allen, gij stadgenooten
en kindervrienden, geeft u op als lid
onzer Vereeniging of zendt ons uw
giften toe: ge werkt dan mede in hel
belang van het opkomend geslacht!
Daarna brengt de penningmeester,
de heer S. de B oer Az. het financieel
verslag over 1925 uit.
De ontvangsten bedroegen aan kas
f 14.62, subs, gemeente Leiden f20610
eontributiën f528.25, bijdragen en gif
ten f154.90, collecten en busjes f104 94.
zilverpapier e.d. f35, buitengewone
ontvangsten f27.23, tezamen f21440.29.
De uitgaven waren voor voeding
f 12728.53, klepiling f6071.13, loonen en
expeditie f 1531.43. advertentiên en
drukwerken f206.50, meubilair en ma
terialen f714.81\ kosten van vergade
ringen en verschot f 104.035. zegels
f80.60, zcodat als saldo op 1926 f3.2'
kon worden overgebracht.
Spr. wijst er op hoe de contributie
der gemeente in den loop der laatste
3 jaar gedaald is v. f24000 tot f20.000:
spr. gelooft niet. dat in de eerstvol
gende jaren een lager bedrag dan
f20.000 zal kunnen worden aange
vraagd.
De contributies zijn, zooals dit met
zoovele vereenigingen het geval is, da
lende.
Het aan loonen uitbetaalde bedrag
is, vergeleken met het vorige jaar, ge
stegen, wat een gevolg is van de expe
ditie naar de verschillende scholen
Namens de commissie van verifica
teurs wordt verklaard, dat de boeken
in orde zijn bevonden; zij adviseert tot
goedkeuring der rekening.
De thesaurier wordt gedechargeerd
van zijn over het afgeloopen jaar ge
voerd beheer.
Tot leden der commissie van verifi
cateurs worden benoemd de heeren B
Hof en G. H. Pel, terwij] de heer A. J.
Oostdam vertegenwoordiger van het
gemeentebestuur is.
Het bestuurslid, de heer F. A. Schilt-
huizen wordt herkozen en neemt de
herbenoeming aan.
Voor een drietal vacatures worden
gekozen de dames Mevr. G. van Sloo-
tenWiggers, Mevr. M. A. Kok—van
Bladeren en Mej. G. A. P. L. H. Carp.
Bij de rondvraag spreekt de heer
Schilthuizen een woord van hulde tot
de dames van het bestuur voor al het
werk, dat zij ook dit jaar weer voor de
vereeniging gedaan hebben, alsmede
tot den voorzitter voor zijn eminente
leiding.
Gevaarlijke tramkrnlsing te Leiden.
De tramkrui9ing aan den Zoeter-
woudschen Singel tegenover de Jan
van Houtbrug te Leiden is gevaarlijk
voor het verkeer, omdat het uitzicht
op de trambaan wordt benomen aan
het langs den singel komende verkeer
uit Oostelijke richting.
Door de Wegencommissie van den
A.N.W.B. en de K.N.A.C. is aan het
Gemeentebestuur van Leiden verzocht
om het lang9 de trambaan aanwezige
houtaewas te willen doen opruimen,
terwijl aan de Directie der Noord-Z.-
Hollandsche Tramweg Maatschappij
is verzocht een lichtsein te willen
plaatsen, waardoor 's avonds en des
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
Geruchten omtrent de Kabinetscrisis
Buitenland
Te Genève meent men, dat een
compromis tot stand zai komen inza
ke de uitbreiding van den Volken
bondsraad.
De „misdadengolf" in de Ver. Staten
Het financieel ontwerp der Fransche
socialisten is door de Kamer verwor
pen.
nachts het verkeer bij de nadering van
een tram zal worden gewaarschuwd.
Ducanola-avond.
Aangemoedigd door het groote suc
ces, dat de firma C. F. van der Does
gehad heeft met haar eersten Duca
nola-avond in Leiden, heeft zij J voor
nemen om op Dinsdag 9 Maait a.s.
wederom een Ducanola-avond :e hou
den, waarvoor nu reeds introductie-
kaarten verkrijgbaar zijn aan hare ai-
deeling, Breestraat, 109, Leiden.
De Ducanola-vleugel wordt zoowel
als solo als b eg e lei dings ins trument al
daar bespeeld. Als solisten zullen mee
werken:
Mej. Joh. van den Berg, Zaug. de
heer E. Waisvisz, cello.
Voor nadere bijzonderheden raad
plege men de annonce in deze courant
van Zaterdag a.s.
De Leidsche Winkelstand.
In dit nummer vinden de lezers aan
gekondigd, dat de heer S. A. H a a r»
mans een zaak heeft geopend in het
pand Haarlemmerstraat 141, dat vroe
ger bekend was als het filiaal van
Lewenstein's naaimachinehandel.
Het pand heeft nu echter een andere
bestemming gekregen, daar de zaak!
van den heer Haarmans is gewijd aan
den handel van galanterieën in den
ruimsten zin: porcelein, glas en aarde
werk vormen de hoofdbranche, maar
er is ook een zeer ruime sorteering
voorhanden in emaille- en houtwaren,
nevens luxe en practische huishoude
lijke artikelen in nikkel, porcelein en
aardewerk.
De heer Haarmans liet voor dit doel
het interieur van het winkelpand ge
heel veranderen en voorzien van een
zeer practische etalage met moderne,
dubbele etageverlichting. De aanwezig
beid van het zijraam in de Kuiper9-
Meeg maakte het vormen van één ge
heel bij het etaleeren wel niet gemak
kelijk, maar de eigenaar vond er een
goede oplossing voor, en het voordeel
is dat naar meer dan een zijde de uit
gestalde artikelen de aandacht trek-
en. Ook de opstand werd doelmatig
samengesteld. Toonbank en vitrines
werden zóó geconstrueerd, dat ook do
expositie goed tot haar recht komt.
Het zal de koopende huisvrouwen ge
makkelijk vallen uit de groote ver*
scheidenheid haar keus te maken.
Over de prijzen kunnen wij uit den
aard der zaak niet oordeelen. Daarom
trent kunnen de advertenties beter in-'
lichten.
Vermeld zij nog, dat de inwendige
verbouwing plaats had onder leiding
van den heer v d. Drift, terwijl het
schilderwerk in handen was van den
heer Bleys, Noordeinde.
De heer H. J. Kouwenhoven Jr.
heeft een beroep ontvangen naar do
Geref. kerk te Haamstede.
Op uitnoodiging van de Philos.
faculteit der Leidsche studenten zal
vanavond in de leeskamer Bosscha
(Langebrug) Prof. P. Debye, hooglee
raar te Zürich, een lezing houden over
Ionen in oplossing.
Op uitnoodiging van de N.C.S V.
afd. Leiden zal Donderdag 11 Maart
des avonds te 8 uur Prof. P. Scholten,
hoogleeraar te Amsterdam, een lezing
houden over „Democratie."
Gistermiddag om 2 uur had op
den Stationsweg bij het Stationsplein
een aanrijding plaats van een wielrij
der V. door een met 2.paarden bespan^
nen rijtuig, bestuurd door W. v. P.
De schuld lag bij den wielrijder, die
juist omkeek. Het rijwiel werd de
dupe van het geval: persoonlijke on
gelukken hadden gelukkig nletplaate.
Gistermiddag half 6 werd op de
Pieterskerkgracht door een onbekend
gebleven wielrijder de 8-jarige P. S.
aangereden. Het kind bekwam een
vleeschwond aan de knie en werd
door den EjH.D. behandeld.
Op den openbaren weg is aan
Kraaierstraat een rijwiel, toebahoo-
rend aan W. D. K. ontvreemd.
