CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
ee jaargang
DONDERDAG 25 FEBRUARI T926
Nummer I7$7
IDSCHS COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalf 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke rednctie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Oii nummer hesiaal uil TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Een politieke manoeuvre.
Wij hebben gisteren gewezen op* wat
het liberale „Vaderland" naar aanlei
ding van de nieuwe hetze tegen den
heer Colijn ontketend, omtrent het op
treden van dezen staatsman opmerkte.
Interessant is ook wat hetzelfde
blad schrijft omtrent de leugenpractijk
die thans weer door de S.D.A.P. ge
volgd wordt, teneinde het voorstel tot
Kamerontbinding een schijn van recht
te geven.
„Nu heeft, speciaal de S.D.A.P. er
stellig op gerekend, dat de maatrege
len die Colijn nam, zijne verlaging van
de ambtenaarssalarissen in de eerste
plaats, de Coalitie in de minderheid
zou brengen. Maar dat is nu eenmaal
niet gebeurd. Toen hebben wij de schit
terende, zij het dan ook niet nieuwe
vondst gekregen in 1918 hij de ver
gissing in de machtsverhoudingen is
hetzelfde gebeurd dat men bij den
stembusuit$lag de stemmen niet moet
tellen maar wegen, en dat als men
zulks deed, Colijn tegen den wil der
kiezers, minister-president, was gewor
den.
Het is niet de moeite waard over de
ze bewering veel woorden vuil te ma
ken; ieder die op Rechts stemde wist,
dat hij de formatie van een Coalitie
kabinet in de hand werkte, en
dat van zoo'n Kabinet Colijn de leider
zou zijn was -althans de politieke par
tijen niet onbekend. En zelfs de bewe
ring, dat Colijn niet als Kabinetsfor
mateur mocht optreden, omdat zijne
partij het grootste verlies bij de ver
kiezingen had geleden, beteekende
niets, want als drie verbonden par
tijen- een Kabinet willen formeeren,
staat het aan haar en aan haar al
leen ,aan te wijzen wie zij daarvan als
leider willen hebben. Daarenboven
was de bewering onjuist, want het ver
lies dat de anti-revolutionaire partij
had te boeken, was gedeeltelijk een
gevolg van de wijziging van de Kies
wet, waardoor het fortuintje haar in
1922 te beurt gevallen haar moest ont
gaan, en haar werkelijk verlies was
niet aan Links en allerminst aan de
S.D.A.P. ten goede gekomen, tnaar aan
Ds. Kersten."
Deze redeneering is geheel zuiver.
Van alle kanten heeft men dan ook
moeten toegeven, dat het optreden van
een Kabinet Colijn de logische conse
quentie. was van den gevoerden stem
busstrijd.
Alleen de S. D A. P, wier leiders
zi/hzelf gesuggereerd hadden, dat de
rechterzijde geslagen was en dat aan
den heer Colijn een „donderend halt"
was toegeroepen, scheen dit niet te
kunnen begrijpen
En zoo vervolgt dan ook het boven
aangehaalde liberale orgaan:
„Het heeft alles niet belet, dat de
S.D.A.P. steeds meer getracht heeft
de legende ingang te doen yinden, dat
het arpie kiezersvolk in 1925 treurig
misleid is, en dat, als het maar ge
weten had, dat stemmen op rechts 'n
ministerie Colijn beteekende, een
groot deel wel anders gestemd zou
hebben, en wel liefst op de S.D.A.P
Het sociaal democrat, blad „Voor
waarts" gaat er nog mee door, en zegt
brallend van de door haar gewensch-
te Kamerontbinding: „Zij beteekent
vertrouwen in de politieke rijpheid van
het Nederlandsche"" volk. Zij beteekent
geloof in den werkelijkheidszin van
ons volk, dat zijn hoogste sociale en
cultureele goederen niet langer speel
bal van de politiek wil doen zijn,
doch hen gediend wil zien met d'e
waarachtige toewijding, die zij waard
zijn".
Wij kunnen dus zonder vrees voor
tegenspraak zeggén, dat het sociaal
democratisch voorstel, dat Dinsdag 2
Maart in de Tweede Kamer ter tafel
zal komen, een politieke manoeüvre
is, waardoor zij, die er tegen zijn, zul
len gebrandmertk worden als voor
standers van den terugkeer van den
„verafschuwden Colijn", terwijl de
voorstanders daarvan zullen verheer
lijkt worden als de mannen van ver
trouwen in de politieke rijpheid van
het Nederlandsche volk.
Die kwalificatie, hoewel niet bijzon
der vleiend voor de S.D.A.P. is toch
volkómen juist.
Het stemmen tegen den gezant-
schapspost, om bijkomstige 'redenen,
was reeds een poiitieke manoeuvre,
waarvan het alleen te betreuren is,
dat de beteekenis daarvan door een
deel van de rechterzijde niet werd
doorzien.
En wat men nu weer op touw heeft
gezet is niets anders.
De hooge sociale en cultureele goeJ
deren waarvan de „Voorwaarts" zoo
hoog opgeeft, worden eenvoudig tot
een speelbal gemaakt en opgeofferd
voor partij-politieke doeleinden.
STADSNIEUWS.
Begrafenis Prof. KamerlLigfc Onnes.
•Hedenmiddag te 1 uur is op de Ned.
Herv. begraafplaats te Voorschoten
ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van Prof. Kamerlingh Onnes,
oud-hoogleeraar aan de Universiteit
alhier.
Bij deze droeve plechtigheid, waar
bij. tal van personen uit de academi
sche wereld tegenwoordig waren, werd
het woord gevoerd door Prof. H. A.
Lorentz, den oudsten viend van den
overledene, die de volgende rede hield
Wel is het een droeve taak, die ik
heden heb te vervullen. Menigen goe
den vriend, menigen waarden en ge-
waardeerden ambtgenoot heb ik mede
naar de laatste rustplaats geleid, ik
denk in het bijzonder aan Van Bem-
melen, dr. Van de Sande Bakhuyzen
en Kuenen, en nu zal ik een woord
wijden aan de nagedachtenis van een
der laatst overgeblevenen uit den
kring, die mij eens zoo lief was.
Het zou niet in den geest van Onnes
zijn, als aan zijn groeve veel werd ge
zegd, maar het ware ook niet goed als
niet, hoe onvolledig dan ook, werd
uitgesproken hoeveel wij in hem ver
liezen en van hoe groote beteekenis
hij voor de wetenschap en de univer
siteit is geweest. Dat nu juist ik daar
bij uw aller tolk mag zijn, dat heb ik
te danken aan de trouwe, nooit ge
stoorde vriendschap, die ons geduren
de meer dan een halve eeuw met el
kander heeft verbonden en die tot de
beste behoort, die het leven mij gege
ven heeft. Meer nog misschien dan
eenig ander onder zijne vrienden, heb
ik ondervonden hoe goed en hartelijk
Onnes was. Het is mij een weemoedige
gedachte, maar die mij tot groote
dankbaarheid stemt, dat hij in zijn
laatste levensjaar een groot deel van
zijn tijd besteed heeft mij een feest te
bereiden en dat hij niets zoozeer vrees
de als dat hij op den daarvoor bepaal
den dag niet aanwezig zou kunnen zijn
In den langen tijd, waaraan ik nu
terugdenk, kon ik van nabij in al zijn
phasen het rijke en vruchtbare leven
volgen, dat nu wérd afgesloten. Een
mooie studententijd liet bij hem een
innige gehechtheid aan zijn Groning-
sche corps na, een gevoel waarin hij
later ook de Leidsche studentenwe
reld ruim liet deelen. Toen volgden
de jaren van de volle ontplooiing zij
ner wetenschappelijke talenten, te
Heidelberg, Groningen weder, en
Delft, toen het bleek, dat de dichterlijk
aangelegde student een uitstekend
mathematicus was, en zich bij de uit
voering van een experimenteel onder
zoek door geen moeilijkheden liet af
schrikken.
Wij herinneren ons nog levendig,
Haga en ik, hoe hij in den Delftschen
tijd zich met geestdrift de nieuwe
denkbeelden, die bij Clerk Maxwell én
van der Waals waren opgekomen, ei
gen maakte en reeds in de door dezen
laatsten gewezen richting verder wist
te gaan.
Spoedig daarna, op 11 November
1882, begon de werkzaamheid aan het
Leidsche laboratorium, waaraan hij
zich van toen af met hart en zie] heeft
gewijd, een schitterend voorbeeld ge
vende van inspanning en van wèlover-
legd streven. Al aanstonds had hij de
hoofdlijnen van zijn weg -,afgebakend
en, al zijn er groote en verblijdende
verrassingen geweest, het is toch of
liij met profetischen blik heeft voor
zien wat de toekomst hem brengen
zou. Aan de woorden van zijn intree
rede „door meten tot weten" is het la
boratorium steeds getrouw gebleven,
en daarbij toonde hij een vermogen tot
scheppen en organiseeren, zooals maar
aan weinigen is geschonken.
De aanvankelijk karig toegemeten
hulpmiddelen wist hij tot zoodanige
ontwikkeling te brengen, dat het Leid
sche laboratorium thans onder die
van de geheel© wereld een eereplaats
inneemt. Hij omringde zich met een
steeds uitgebreider staf van voortref
felijk medewerkers en in nauw ver
band met het laboratorium ontstond
de inrichting voor de opleiding van
instrumentmakers, die, terwijl zij aan
het wetenschappelijk werk ten goede
kwam, in maatschappelijk opzicht hon
"derden tot zegen is geweest.
Eindelijk, toen men meer en meer in
het gebied der lage temperaturen was
doorgedrongen, kwamen de Vereeni-
ging voor Kooltechniek en het Institut
international de froid, waarvan Onnes
de ziel was, de verkregen uitkomsten
aan het algemeen belang dienstbaar
maken en ontstonden door een geluk
kige wisselwerking nieuwe mogelijk
heden voor de ontwikkeling van het
laboratorium.
Zoo was dit meer en meer, wat het
al spoedig was geworden, een belang
rijk en alom erkend middelpunt van
internationale samenwerking. Daar
mede is zeker een der liefste wenschen
van Onnes vervuld. Waar hij kon, en
bij het gezag dat hij zich had verwor
ven, was dat niet zelden, heeft hij
voor eendrachtig samengaan op weten
schappelijk gebied geijverd.
Terwijl oudere natuurkundigen, en
onder hen van de allereersten, de op
lossing van belangrijke vraagstukken
kwamen zoeken, vonden tal van jonge
ren hier een kostelijke leerschool. Vele
physici, over de geheele wereld ver
spreid, zullen, ook om de welwillend
heid en hulpvaardigheid, waarmede
hij hen ontving, met groote dankbaar
heid aan hun Leidschen meester blij
ven denken.
Zal ik u nu herinneren aan de ver
kregen uitkomsten en de gevierde tri
omfen? Aan het onderzoek van tal van
verschijnselen bij uiterst lage tempe
raturen, aan de vloeibaarmaking van
het helium en aan de mooiste parel
misschien van alle, de ontdekking van
de suprageleiding? In hoofdzaak is dat
alles algemeen hekend en voor bijzon-*
derheden is het hier de plaats niet.
Maar laat ik er op wijzen, dat, hoeveel
bemoeiingen van materieelen en ad
ministratieven aard er ook waren, de
geest van Onnes altijd op het ideëel©
gericht bleef. Hij heeft er krachtig toe
hijgedragen, de omstandigheden voor
d© beoefening der theoretische natuur
kunde zoo gunstig mogelijk te doen
zijn en het werk in het laboratorium
had altijd een diepeb theöretischen
achtergrond, hetzij het berustte op de
inzichten van hem zelf en zijne mede
werkers, of strekte om theoretische
denkbeelden van anderen op de proef
te stellen. Voor elke poging tot verhel
dering van ons inzicht had hij een
open oog. Welke nieuwe werkingen
wellicht nog zouden kunnen worden
opgespoord, welke nieuwe geheimen
nog zouden kunnen worden ontsluierd
dat bleven de vragen waarmede zijn
geest zich on verpoost tot de laatste
dagen toe heeft bezig gehouden.
Zoo is hij, en dat kon ook wel niet
anders, van ons heengegaan, denken-
ke aan het nog niet bereikte en zich
verdiepende in onopgeloste problemen.
En toch mogen wij hem gelukkig prij
zen omdat hij, zooveel als dat ons men
schen gegeven is, de idealen di© hij
zioh had gesteld, verwezenlijkt heeft
mogen zien. Te meer zijn' wij daarvoor
dankbaar omdat bij wie hem aan het
werk zagen, wel eens de vraag rees
of hij met zijn wankele gezondheid
niet al te veel ondernam. Dat hij on
der den last van den arbeid niet is be
zweken, dat hij een onvergankelijk
deel heeft kunnen nemen in de ver
meerdering van liet. geestelijk bezit
der menschheid, dat hebben wij te dan
ken aan zijn strenge zelfbeperking en
daarnaast aan haar die hem een trou
we en liefdevolle levensgezellin is ge
weest. Zij heeft hare woning met een
spreekwoordelijk geworden gastvrij
heid voor velen geopend, voor een
•feestvergadering van Humboldt zoo
wel als voor d© physici van het labo
ratorium, voor het personeel der werk
plaatsen zoowel als voor huitenland-
sche geleerden, maar zij heeft bovenal
Onnes gevrijwaard voor alles wat hem
zou kunnen storen en zijn kracht zou
kunnen verminderen; Het verhaal van
den langen werkdag toen het helium
werd vloeibaar gemaakt, dat altijd
een der treffendste in de geschiedenis
der natuurkunde zal blven, is voor de
ingewijden aandoenlijk door het deel
dat Mevrouw Kamerlingh Onnes erin
gehad heeft.
Zoo moge dan hare smart getemperd
woeden door de herinnering aan het
gezamenlijke en rijk beloonde streven
van vele jaren. Voor zijn zoon en wie
na hem komen zal Onnes een verhe
ven voorbeeld blijven van wat volhar
ding en toewijding vermogen. Wij zul
len zijne gedachtenis in eere houden
en met eerbied en genegenheid, be
wondering en erkentelijkheid aan hem
blijven denken.
Gereformeerde Oudervereeniging.
Onder leiding van Ds. W. Bouwman
hield gisteravond de Gereformeerde
Oudervereeniging in een der catechisa
tielokalen bij de Hooigrachtkerk haar
jaarvergadering.
Aangevangen werd met het zingen
van Ps. 86: 6, het lezen van Pi'ed. 3 en
gebed, waarna de voorzitter een ope"
ningswoord uitsprak.
Wat de verhouding tusschen de Ou
dervereeniging en de *van hèar uit
gaande jeugdverenigingen betreft,
moest, Z.Eerw. constateeren, dat men
van het doel: de plaatsen der aan J.V.
ontleende leiders te doen innemen
door ouderen, nog ver verwijderd is.
Wel zijn reeds eenige leden der O V.
als leiders werkzaam, maar hun aan
tal blijft té gering.
Nu is dat in een overgangstijdperk
als dit niet zoo erg, maar op den duur
,moe£ het toch anders worden. Dat kan,
wanneer de leden der O.V. wat druk
ker de jeugdvergaderingen bezoeken
Zij zullen dan een mooie gedachte krij
gen van het werk en er zich geleide
lijk gaan voorspannen. Er is moeilijk
mooier en nuttiger werk te bedenken
dan de arbeid onder de jeugd.
Het is ook zulk een hoog noodig
werk. Want het geldt voor een deelde
toekomst van ons Gereformeerde le
ven en alvorens er zich aan te ont
trekken, mag ieder zich wel afvragen:
hoe zal het onder een volgend geslacht
gaan met de Chr. 'actie; ho© zal het
in de toekomst gaan met Gods ge
meente in Nederland?
rMat klem drong spr. daarom aan op
meer daadwerkelijke belangstelling in
den jeugdarbeid en eindigde hij met
den wensch, dat hef, nieuwe jaar in
dit opzicht vooruitgang zou brengen.
Nadat vervolgens Mej. de Graaff en
de heer Rahms zeer verdienstelijk'een
muzikale bijdrage hadden gegeven,
(orgel en zang) bracht de heer S.
Bulthuis, secretaris, het jaarver
slag uit.
Naar aanleiding hiervan werd de
wenschelijkheid besproken van meer
contact tusschen het bestuur en de
leden, opdat de laatsten niet den in
druk zullen krijgeh dat feitelijk het
bestuur alleen „voogdij" over de ver-
eenigingen uitoefent en de belangstel
ling der ouders dus minder noodig is.
Vervolgens werden de jaarverslagen
der verschillende jeugdvereenigingen
uitgebracht. Namens de beide afdee-
lingen der K.V. M.z.g. M.u.h. sprak
daarbij de heer Abr. v. Weeren Jr; na
mens de Meisjesvereen. Tirza en Ta-
litha mej. Frégères; namens de Jonge-
liedenver. „Gideon" (dit jaar opgericht
de heer G. J. Boter, en namens de Jon-
gejiedenver. „Timotheus" de heer C.
"Wassenaar.
De verslagen, die weliswaar van wei
nig belangstelling der ouders, maar
toch van een opgewekt verenigings
leven spraken, werden met belangstel
ling aangehoord en afgewisseld door
letterkundige en opvoedkundige bij
dragen van de heeren Jacq. de Graaff,
Abr. v. Weeren Hzn. en G. J. Boter,
terwijl eenige malen een kopje koffie
versterking bracht.
De noodkreet, door den penning
meester, den heer Jacq. de Graaff in
zijn „jaarverslag", geslaakt had een
goede uitwerking. Er werd een aard'g
bedrag gecollecteerd, dat de grootst?
zorgen weer verlicht.
Namens den raad der Gerf. kerk, die
het kerkelijk toezicht heeft, sprak do
heer H. v. Weeren een „eenvoudig
woord", terwijl de M. V. op G. G. ,,V.
O.K." zich eveneens op een wijze, haar
positie waardig, liet vertegenwoordi
gen. Het was reeds over elf toen de
niet zeer druk.bezochte, maar wel ge
zellige vergadering door Ds. Bouw-,
man werd gesloten, nadat de heer Val-
lentgoed was voorgegaan in dankzeg
ging:
Chr. Middenstandsvereeniginy.
Gisteravond werd in het Nutsge-
bouw een vergadering gehouden van
de Christelijke Middenstand3Voreeni7
ging, afdeeling Leiden. De vergade
ring was goed bezocht.
De voorzitter, de heer J. v. d. Steen,
opende de vergadering op da gebrui
kelijke wijze en sprak een welkomst
woord, w.aarna de seuctaiïj, de heer
M. Liegelaar, de notuieu dei Januari
vergadering las, welke onveranderd
werden goedgekeurd.
Hierna werden enkele ingek >n n
stukken behandeld.
De voorzitter doet dan ecnigp mede
deelingen, o.a. betreffende d° Bonds
vergadering, welke dit jaar in Leiden
zal worden gehouden op 16, i7 en 18
Juni a.s.
Besloten wordt het Hoofdbestuur te
vragen dezen datums alsnog te veran
deren in 15, 16 en 17 Juni.
De voorloopige plannen worden me
degedeeld, waaruit.blijkt, dat aan de
voorbereiding reeds hard wordt ge
werkt.
Vervolgens werden eenige commis
sies benoemd, die verschillende werk
zaamheden zullen te verrichten heb
ben bij de voorbereiding van de Bonds
vergadering.
Daarop kreeg de heer Mr. F. H. v.
d. Tas het woord voor het houden van
een inleiding over: „Wettelijke aan
sprakelijkheid".
Spreker stelde eerst de vraag: „Wat
is recht", en na het geven van een
definitie hierover behandelde hij in 't
kort het Verschil tusschen ongeschre
ven en geschreven recht, privaat
recht en publiekrecht.
Hierna kwam hij tot zijn onder
werp de wettelijke aansprakelijkheid,
heiwelk hij, gezien het zeer uitgebici
de terrein, beperkte tot de wettelijke
aansprakelijkheid, zooals dit is om
schreven in de Artt. 1401 tot en met
1407 van het Burgerlijk Wetboek.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
De zetel van bloembollencultuur.
Een commissie van onderzoek naar
bezuiniging bij de sociale wetgeving.
Buitenland.
De conclusies der parlementaire
enquête-commissie naar den valsche-
bankbiljettenzwendel in Hongarije.
Een protestvergadering te Brussel
tegen den geest van dictatuur in
Europa.
Schade is dikwijls gemaixKelijk,
maar schuld moeilijk te bewijzen, het
wo'ud onrechtmatig heeft stcedé vele
moeilijkheden gegeven.
Met enkele voorbeelden uit de prak
tijk toont spreker nader aan, weike
moeilijkheden zich hier kunnen voor
doen.
Voor den werkgever is van belang
de aansprakelijkheid voor het perso
neel, dat hij in dienst heeft. Hierover
wijdt spreker uitvoerig uit.
Ten slotte zegt hij, dat het voor den
Christen vooral van belang is, dat hij
weet, dat hij zich hier niet aan zijn
plichten onttrekken mag, omdat dit
de wil des Rechtvaardigen is.
De voorzitter dankt den_heer Van
der Tas en geeft gelegenheid tot hei
stellen van vragen, waarvan door de
heeren Alberts, Ziegelaar, Van Kan'ip,
Wielinga, Breebaart en Van der Rey-
den gebruik wordt gemaakt.
Al deze heeren worden door don
spreke^'beantwoord.
Hierop wijst de heer de Vries nog
op een andere wettelijke aansprake
lijkheid, nl. die in de statuten der
Vereeniging zelf is gegeven, waardoor
elk lid verplicht is, de Christelijke
Middensfandsvereeniging te steunen
en haar belangen te bevorderen.
Bij de rondvraag komen nog enkele
zaken ter sprake, waarop de verga
dering, na dankzegging door den heer
de Vries, door den Voorzitter wordt
gesloten.
Leidsche Christelijke Besturenbond.
Gisteravond hield de Leidsche Chris
telijke Besturenbond een drukbezoch
te vergadering. Alle aangesloten orga
nisaties waren vertegenwoordigd.
Nadat de voorzitter, de heer J. B. H.
Grotenhuis de vergadering had geo
pend met gebed en het lezen van Ps.
108, sprak hij een geestdriftig, maar
ernstig gestemd openingswoord, waar
in de aanwezigenwerden opgewekt
het woord van den Psalmist tot het
hunne t© maken: „In God zullen wij
kloeke daden doen."
Het jaarverslag van den Secretaris,
den heer Slegtenhorst. een mooi stuk
werk, dat een goeden kijk gaf op den
veelziidigen en belangrijken arbeid
van den Besturenbond en waar-an
wij in een volgend numme" een en an
der hopen te ontleenen v\ erd goed
gekeurd. Onder instemming der ver
gadering dankte de voorzitter den se
cretaris voor den arbeid door hem in
het belang van den Bond verriclii
Ook het verslag van den Penning
meester, den heer de Leeuw, werd
goedgekeurd.
De aftredende bestuursleden, de hee--
ren Ph. J. de Leeuw, J. Slegtenhorst,
J, Wassenaar werden L>>j enkele can-
didaatstelling herkozen. In de plaats
van den heer J. E. Ouyeelen, die zich
om gezondheidsredenen niet meer her
kiesbaar stelde, wérd gekozen de heer
H. van Bostelen.
Met waardeering gewaagde de voor
zitter van de véle diensten door den
heer Ouweelen aan den Besturen
bond bewezen.
Nadat nog verschillende zaken van
huishoudelijken aard waren behan
deld, werd de uitstekend geslaagde
vergadering met dankzegging gesloten
A.-R. Propagandaclnb.
Wij herinneren aan de vergadering
van de A.-R. Propagandaclub, die he
denavond wordt gehouden en waarin
de heer C. Wassenaar een inleiding
zal leveren over „Het parlementaire
stelsel".
R. K. Vereeniging tot Wijkverpleging.
Wij ontvingen het overzicht der
werkzaamheden van de R. K. Vereen,
tot Wijkverpleging over het jaar 1925.
Van uit het gebouw aan de Oost-
dwarsgracht werden 9457 bezoeken
aan zieken gebracht; in het wijkge-
bouw hadden 18156 behandelingen
plaats; het aantal baden bedroeg 111,
het aantal operaties 34.
Voor het gebouw aan de Middelste
gracht waren deze getallen resp. 7455,
12156, 85 en 25 en voor het gebouw aan
de Boerhavestraat 6106, 6616, 84 en o.
Verder werden verstrekt aan levens-