CHRISTELIJK DAGBLAD voorLEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Be JAARGANG
MAANDAG 15 FEBRUARI 1926
NUMMER T748
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal.1 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Dit nummer bestaai uit TWEE Biaden.
EERSTE BLAD.
V Onwaar en verwarrend.
Dr. P. J. Kromsigt te Amsterdam
schrijft in „De Gereformeerde Kerk'
orgaan der Confessioneel© Vereeni-
ging, over „De Synode te Assen" en
ziet kans daaruit weder een .aanval te
distilleeren tegen de Antirevolutionai
re politiek, speciaal wat betreft haar
wenschen ten aanzien van „art. 123 R.
R.", het artikel dat de Christelijke zen
ding voor haar werkzaamheden in In-
dië bindt aan een vergunning van den
Gouverneur-Generaal.
Dr. Kromsigt geeft van het A. R.
standpunt ter ^ake deze voorstelling:
,.Nu redeneeren echter de antirevolu
tionairen op dit punt alzoo: De Kerk
moet vrij zijn (hetzij d§m de Room-
sche of de Protestantsche) waar
bij dus de Roomsche al aanstonds, zon
der meer als een ware Kerk van
Christus wordt erkend) om het Evan
gelie te verkondigen, waar zij maar
wil. Zij heeft daarin met de overheid
niet te maken. Die overheid mag haar
daarin niet belemmeren. Doet zij dit
toch, dan komt zij het Koningschap
van Christus (over Zijne Kerk) te na.
Daarom moet art. 123 vallen."
Naar ons oordeel is deze voorstel
ling van zaken onwaar en verwarrend.
Onwaar. Het gaat hier immers
niet over „de vrijheid dér Kerk", maar
juist over „het Koningschap van Chris
tus." En de A.R. Partij stelt zich juist
tegenover dit artikel 123, omdat zij
meent, dat het geweld doet aan het
Koningschap van Christus en het ge
zag van de Koningin, en in Haar naam
dat van den G.G. stelt boven het Zijne.
De Christus legde aan Zijn kerk
(Matth. 2^:19) den last op: „Gaat dan
henen, onderwijst al de volken, dezel
ve doopende in den naam des Vaders,
èn des Heiligen Geestes."
De Nederlandsche Regeering komt
en zegt met art. 123 in de hand: Dat
is alles goed en wel, welken last Gij
van Uwen Koning hebt, maar Ik zeg
U: Ge z.ult daarvan afblijven, tenzij ik
het U veroorloye.
De voorstelling, welke Dr. Kronjsigt
van de zaak geeft, is ook verwar-
re n d. Hij stelt het toch voor, alsof dit
artikel alleen de Roomische missie ver
hindert, 't terrein te betreden, waar de
Protestantsche zending reeds werkt.
,.En dat nog wel" zoo schrijft "hij,
terwijl men het zelfbedrog zoover door
voert, dat men voorgeeft juist bij do
schrapping van art. 123 voor het Ko
ningschap van Christus op te komen,
(terwijl juist, zoodra deze toeleg mocht
geiukken, de Roomschen gereed s^aan
een invasie te doen op de door de Pro
testanten bewerkte gebieden om ze zoo
spoedig mogelijk niet voor Christus,
maai* voor den z.g. „Plaatsvervanger
van Christus" d.i. voor den Paus op
te eischen)."'
Men zou zoo zeggen: Artikel 123 is
toch wel goed, want het legt een rem
aan de verderfelijke leer van Rome
Maar het omgekeerde is precies zóó.
Met artikel 123 in de hand kan de Re
geering .de Protestantsche zending vér
bieden met de prediking.van het Evan
gelie te gaan tot de heidenen, die in
landstreken wonen, waar de Room
sche missiën reeds bezig zijn, den in
landers te leer en Maria te vereeren en
de heiligen aan te roepen.
En de handhaving van zulk een ver
bod, het terzijde stellen van het uit
drukkelijke gebod van den Christus,
den Koning Zijner kerk, wil Dr. Krom
sigt dan, met politieke bedoelingen ver
dedigen, als het eeren van,het
Koningschap van Christus over den
Staat." De verwarring wordt al hope-
loozer.
Men zou bovendien kunnen opmer
ken: Welk een gering vertrouwen heb
ben deze menschen in de kracht van
het zuivere Evangelie. Ze durven het
ermee tegen de dwaalleer van Rome
blijkbaar niet op wagen. Zou tot hen
niet de vermaning komen: „Gij, klein-
geloovigenl waarom hebt gij gewan
keld! d. O.
BUREAU: Hooigrachi 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
STADSNIEUWS.
Ds. W. Bouwman.
De hoop die aanvankelijk bestond,
dat Ds. Bouwman gisteren, althans
één keer en wel des morgens, in de be
diening des Woords zou voorgaan, is
niet vervuld geworden.
Z.Eerw. bleek hiertoe nog niet in
staat te zijn.
In de kerk Heerengracht werd Zon
dagmorgen, bij ontstentenis van Ds.
Bouwman, in den dienst des Woords
voorzien door het lezen van een Leer
rede van wijlen Prof! Sillevis Smitt.
Omtrent de ziekte van Ds. Bouwman
vernemen wij intusschen nader, dat
zich geen verontrustende verschijnse
len voordoen en dat Z.Eèrw. Woens
dag a.s. zijne catechisatiën hoopt te
hervatten.
Bond van Leidsche Studenten.
Van 3 tot en met 6 Maart hoopt de
Bond v .Leidsche Studenten „Jungan-
tur Gaudia Musis" zijn 3e lustrum te
herdenken met verschillende feeste
lijkheden.
De actie bij de Scheepsbouwwerf v.h.
Gebr. Boot Leiden.
Zaterdag 13 Febr. vergaderden de be
sturen opnieuw met het personeel, na
dat den vorigen avond in de ledenver
gaderingen tot het stellen van een ul
timatum was besloten.
Van de firma Boot was een schrij
ven ontvangen, waarin de firma ver
klaarde bereid te zijn.een conferentie
met de besturen te houden op Vrijdag
19 Febr. a.s. onder de uitdrukkelijke
voorwaarde, dat de/werklieden van 16
jaar en daarboven, met ingang van
Maandag 15 Febr. a.s. des morgens om
6 uur het werk zouden aanvangen.
D© besturen hadden zich reeds met
de firm?, in verbinding gesteld en had
den voorgesteld de conferentie reeds
op Zaterdag 13 dezer t© houden. De
firma verklaarde, dien dag daartoe
niet in de gelegenheid t© zijn. Zij kon,
onmogelijk eerder dan Donderdag 18
Februari.
De besturen adviseerden het perso
neel, op grond van het besluit der ver
schillend© ledenvergaderingen en op
grond van het feit. dat de firma onwil
lig gebleken w?,s de conferentie te ver
vroegen, het navolgende schrijven te
verzenden:
„Naar aanleiding van uw schrijven
dato 12 Febr. 1926 berichten wij u dat
wij heden met uw personeel hebben
vergaderd en na ampele bespreking
besloten is u mede te deelen dat, zoo
deze week geen bevredigende oplos
sing is verkregen, op Maandag 22 de
zer de arbeid niet zal worden hervat.
In afwachting van het resultaat van
de bespreking op Donderdag 18 dezer,
zal de arbeid de9 morgens om 7 uur
aanvangen."
Aan een zestal oude menschen werd
door de besturen vrijheid verleend om
zes uur met den arbeid aan te vangen.
Hedenmorgen zijn genoemde oude
menschen en nog enkele oude, niet ge-
organiseerden, die vorige week ook
reeds om zes uur waren begonnen, om
zes uur opgeloopen. De anderen zijn
eerst om zeven uur met den arbeid be
gonnen.
Watersnood-Comité.
Bij het Watersnood-Comité zijn de
volgende «giften ingekomen:
Jhr. Ir. A. C. C. W. f 10, H. Th. v d
S. f2.50, Leidsche Kellners en Oppas
sers Vereeniging Ons Belang f 10, Col
lecte bij den bij zonderen dienst in de
Synagoge der Nederiandsch Israëlieti-
sche Gemeente f 16.50, Bijeengebracht
door het muzikale klaverblad f2.95;
Ds. J. G. W. G. f 10, Van de bruiloft W.
en D. f4, W. J. f 10, R. fv. Tooneelver-
eeniging Vondel f25, Bloemf>jesverk.
uitvoering muziek vereen. N.Z.H.T.M.
f23.62, Fritsje fl.50, Van 'n clubje v. 'n
wolfabriek f7.60. Keep" on keeping on
f2.50, Bioscoopvoorstelling van den
heer W. te Warmond Woensdag f 16.60
idem Donderdag f.19.40.
Heden werd nog f3000 verzonden
naar de Algemeen© Vereenigde Com
missie tot leniging van rampen door
watersnood in Nederland. Penningm.
de heer Jhr. H. M. van Loon te Am
sterdam, hetgeen met de vqrige zen
ding een totaal maakt van f 13.000.
Giften worden nog gaarne inge-
heer F. Muys van de Moer, doch zullen
voortaan alleen Maandag in de fcou-
ranten worden verantwoord, Plantsoen
49, Leiden, Postgironummer 57471.
Benoemingen.
Ter vervul mg van de vacature van
regentes van het Heilige Gee9t- of Ar
me Wees- en Kinderhuis, ontstaan
door het overlijden van mevr. A. C.
Montagu e-van der Lee, wordt de vol
gende voordracht aangeboden:
i Mevr. C. E. S. Sipkens-van Oos
ten Slingerland. 2. Mej. J. C. van Ma
nen.
Dr. N. J. Beversen.
Door B. en W. wordt aan den Raad
voorgesteld, het door Dr. N. J. Bever
sen gevraagde ontslag als rector van
het Gymnasium, in verband met bet
bereiken vari den 65-jarigen leeftijd,
niet te verieenen, doch den heer Dr.
Beversen. voorloopig voor den tijd v.
een jaar in zijn betrekking van rector
te handha/en
Ontslag.
B. eu W. stellen den gemeenteraad
voor, den heer A. Castel, overeenkom
stig diens verzoek, eervol ontslag Ie
verieenen, als onderwijzer bij het open
baar vervolgonderwijs.
Wandelparken.
Naar aanleiding van het ten vorigeu
jare door den heer Dr. J J de Kos
ter aan de gemeente aangeboden be
drag van'f 11500 voor den aanleg.van
een wandelpark, stellen B en W thans
aan den gemeenteraad voor een stich
ting in het leven te roepen en deze
stichting te noemen: „Fonds voor aan
leg, beheer en onderhoud van wandel
parken", en de statuten van deze stich
ting vast te'stellen
Het bestuur van deze stichting zai
worden gevormd door den Burgemees
ter en de wethouders der gemeente
Leiden en een tweetal ingezetenen
door B en W 'van Leiden aan te wij
zen
De inkomsten van de stichting zul
len bestaan uit: a. giften, b. rente van
kapitalen; c. huur van landerijen en
andere onroerende goederen.
Levering van eiectriciteit aan Boskoop
Door B. en W. is bij den Gemeente
raad aanhangig gemaakt een voorstel
inzake ide levering van electrische e-
nergie aan
Ingevolge de ontworpen overeenkomst
zal Leiden den stroom en gros aan Bos
koop leveren, terwijl die gemeente- d
eiectriciteit aan de ingezetenen 'zal' dis-
tribueeren.
Ter toelichting wordt o.m. het volgen
de opgemerkt:
De gemeente Boskoop garandeert Lid-
den jaarlijks een zekere minimum-op
brengt aan stroom.
De voorwaarden zijn verder zoo ge
steld, dat Leiden zien het recht voor
behoudt, om grootverbruikers, die door
Boskoop niet van stroom zouden kunnen
worden voorzien, zelf rechtstreeks aan
te sluiten.
Bij het tot stand komen van de over
eenkomst zal kunnen worden volstaan
met op den hoogspanningskabel, w lke
reeds langs de gemeente Boskoop ligt,
een korte aftakking te maken, waarme
de betrekkelijk weinig kosten (naar ra
ming f 5000) gemoeid zijn.
De voorwaarden van deze overeen
komst zijn over het algemeen vrijwel ge
luk aan die van de in den laatsten tij :1
afgesloten soortgelijke contracten; ook
hier brengt een duurteclausule (art. 9)
den te betalen prijs voor de eiectriciteit
automatisch in overeenstemming met de
kolenprijzen. Evenwel is het noodig ge
bleken enkele uitzonderingen op de nor
male voorwaarden in het contract op te
(hemen, waarop wij in het kort U\ye aan
dacht meenen te moeten vestigen!
In de eerste plaats bevat het tarief
een gelijkblijvenden K.W.-prijs naast
den iCW.U.-prjjs, hetgeen gedurende de
eerste contractjaren voor Boskoop, ge
durende de laatste, jaren voor Leiden
voordeelige ris. De reden hiervan is gele
gen in het feit, dat Boskoop geen prüs
stelde op een K.W.-prijs 111 afdalende
schaal, zooals die in den regel in de
stroomleveringscontracten wordt opge
nomen. Voorts is de z.g. spertijd in het
contract bekort tot slechts enkele uren,
een regeling waartegen in dit geval geen
bezwaar bestaat, aangezien Boskoop een
vrijwel zuivere lichtbelasting zal geven
in verband met de afwezigheid van in-
dustriëen en de kans, dat zich in deze
gemeente, waar nagenoeg alle grond
voor kweekgrond is benut, industrieën
zullen vestigen, zeer gering is.
Verder is de kolenfactor op verzoek
van Boskoop eemigszins anders gesteld;
overigens is de kolenclausule geheel nor
mal
Ten slotte wordt in verband met het
medegebruik, dat Leiden heeft van het
hoogspanningsstation, dezerzijds een fi
nancieel© vergoeding aan Boskoop gege
ven, welke in art. 4 Van het ontwerp-
contract is neergelegd,
brengst aan stroom (1926, eerste
bedrgfsjaar 25.000 K.W.Ü. tweede be-
drijfsjaar 30.000 K.W.U., derde bedrijfs
jaar 40.000 K.W.U.; volgende jaren
50.000 K.W.Ü.)
Geldleeningen.
Door B. en W. is bjj den Gemeente
raad een voorstel aanhangig gemaakt
tot het aangaan van twee 43/4 pet. geld
leeningen, groot reap, f 2000.000 en
f 2.062.000 te^ dekking van kapitaals
uitgaven en tot conversie van twee 5V2
pet. geldleeningen.
Renteverlaging bouwvoorschotten.
Door B. en W. werd onlangs bij het
voorstel inzake de tijdelijke rentenver-
laging van door de gemeente verleende
grond- en bouwvoorschotten de toezeg
ging gedaan, dat deze aangelegenheid
opnieuw onder de oogen zou worden
gezien, zoodra een voorstel tot het aan
gaan van een geldleening aanhangig zou
worden gemaakt.
In verband hiermede deelen B. en
W. thans het volgende mede:
Volgens ons voorstel opgenomen on
der no. 36 der Ingekomen stukken, zal
van de 43/4 pet. geldleening, groot
f 2.000.000, welke wij u voorstellen te-
g^n parikoers te sluiten bjj het Alge
meen Burgerlijk Pensioenfonds, een be
drag van f 1.650.000 worden bestemd
tot dekking van buitengewone uitgaven
voor de Volkshuisvesting. Op dit hoofd
stuk moet weliswaar thans nog door
leening worden voorzien in een b drag
van f 1.715.189,48, doch in verband met
mogelijke 0versbotten op de geraamd
bedragen, kan voorlcopig niet een' be
drag van f 1.650.000 worden volstaan.
De voor het ie gemeentelijk plan en
voor het 4e plan van „De Eendracht"
gevoteerde gelden zijn, zooals u be
kend is, reeds gedeeltelijk gedekt door
de met de N. V. Rotterdamsche Ver-
zekerings-Sociëteiten gesloten hypothe
caire geldleeningen, oorspronkelijk groo;
respectievelijk 1^320.000 en f 23 .0,0,
thans neg behagende f 310.400 cn
f 223,100, tegen rentevoet van on
derscheidenlijk 5:y, pet en 6 pel.
B(j het tot stand komen van de ui u
we leening zal dus op het hooi. stuk
Volkshuisvesting voor de premi: bouw
plannen in een bedrag van f 1.650.000
ei11'533-50° is f 2.1S3.500 door leening
zijn voorzien. De hieruit voort?! i ndè
rentelast, de kosten van afsluiting van
de hypothecaire leeningen buit .1 b -
schouwing latende, be-araagt jaarlijks
f 109.609 of gemiddeld 5.02 pet.
Met dit genfiddelde voor oogen, meent
ons College thans tot e n verlaging van
het rentetypè voor do (foor de gem Lent
verstrekte voorschotten voor de premie-
bouwplannen tot 5 pet. fcj mogen advi-
seeren. Het voor de gemeente nad elig
verschil toch is gering en behoeft der
halve aan die verlaging niet in den weg
te staan De .verlaging zouden wij wil
len doen ingaan met den aanvang van
het tweede kwartaal 1926.
Wij geven uwe vergadering mitsdien
onder verwijzing naar het advies van
de commissei van Financiën, in over
weging
1te besluiten, dat de voor de premie-
bouwplannen te weten:
het ie gemeentelijk plan;
het 2e gemeentelijk plan;
het 4e plan van „de Eendracht";
het-6e plan van „de Eendracht";
het 2e plan van „Tuinstad wijk" en
het 2e plan van „Ons Doel";
aan de gemeente verschuldigde an
nuïteiten vanaf 1 April 1926 zullen wor
den berekend met jnachtneming van een
rentevoet van 5 pet;
2e. Burgemeester en Wethouders te
machtigen het nocdige te verrichten ter
uitvoering van het sub 1 genoemde be
sluit;
3e. over te gaan tot vaststelling van
den hierbjj overgelegden begrootings-
staat, model D.
Geen eendracht bij de „Eendracht".
Wegens oneenigheid in den boezem
van het bestuur der woningbouw-
vereeniging „De Eendracht", hebbeu,
naar „Het Volk" meldt, vorige week
een tweetal ledenvergaderingen plaats
gehad welke waren uitgeschreven dooi'
den raad van commissarissen. Beslo
ten werd tot verkiezing van een nieuw7
bestuur.
Vrijdagavond heeft deze plaats ge
had. Alle oude bestuurders werden op
nieuw candidaat gesteld. De uitslag
dei' stemming was, dat van het oude
bestuur opnieuw werden gekozen v. d.
Zeeuw, Jansen, Zirkzee, Mader, Jac.
Baart en De Wolf. Niet herkozen werd.
de secretaris Bomli, in wiens plaats
Smit Jr. werd gekozen.
Burgerlijke stand.
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22Vi cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Ondertrouwd: K. M. Le Maïr, jm. 23
„-.ar en T. Brands, jd. 21 jaar. J.
C. Schneider, jm. 25 jaar en C. Brou
wer, jd. 25 jaar. J. Meijer, jm. 24 jaar
en T. P. Geertsma, jd. 23 jaar. L. U.
sma, jd. 23 iaar.
de Sitter, jm. 23 jaar en I. C. M. Frick,
id. 25 jaar. P. Devilee, jm. 29 jaar en
M. J. H. v. d. Bom, jd. 24 jaar. B. H
v. a. Horst, jd. 21 jaar en P. G. Broers
jd. 21 jaar. f. Marijt, jmi. 26 jaar en
A. Tuin hof «e Moed, jd. 22 jaar. C.
v. Weizen, jm. 28 jaar en A. J. v. Es
jd. 23 jaar.
In de Stedelijke Werkinrichting
zijn in den loop der vorig© week opge
nomen 280 volwassen personen en 6
kinderen. Totaal 286 personen.
Naar wij vernemen, zal de N.Y.
Boekdrukkerij voorh. L. v. Nifterik
Hzn. alhier een actie tot schadever
goeding instellen tegen de Nieuwe
Rotterd. Courant wegen9 schending
van het auteursrecht
Binnenland.
Verdere verlaging van bouwvoor
schotten te Leiden.
Mr. Limburg zet zijne pogingen tot
Kabinetsformatie voort.
Een aanvaring op de Schelde.
Buitenland.
De onzekere positie van het kabinet-
Briand in Frankrijk.
De Russische regeering heeft in ver
band met de vele overvallen den staat
van beleg afgekondigd voor de spoor
wegen.
Fransch-Turksche onderhandelingen
over de Syrische kwestie.
Rusland blijft weigeren in Zwitser
land te vergaderen.
Het betreft hier een door den plaiu-
selijken correspondent van dit Blad
opgezonden, bijdrage over de ge
schiedenis van den Burcht alhier, die
ontleend was aan een bij genoemde
Firma uitgegeven boekwerk.
Gistermiddag is op een speelter-
'rein aan de Boschhuizerlaan bij den
Haagweg tijdens liet edele voetbalspel
den speler Str., een been stuk getrapt.
Den jongen werd door den Eer. :u
Hulpdienst geneeskundige hulp ver
leend.
Op den Hoogen Rijndijk werd gis
termorgen, kwart voor negen, een
woonwagen aangereden door een auto,
bestuurd door d enheer P. De wagen
werd aan d eachterzij debeschadigd.
Volgens de autobestuurder belette
de mist hem voor zich uit te zien,
waardoor hij den woonwagen niet had
opgemerkt. De schade werd den eige
naar dadelijk vergoed.
Een buitenlandsche jongedame,
zal het land moeten verlaten daar zij
niet in het bezit bleek te zijn van een
geldig paspoort.
Zondagmorgen is een binnen
brandje ontstaan in de woonkamer der
familie v. d. K„ aan de Uiterstegracht
Doordat een der kinderen met lucifers
speelde geraakte een gordijn in brand,
't geen weldra ook het geval werd met
een tafelkleed en een stoel. Geholpen
door de buren slaagde men erin het
vuur met emmers waters te blusschen.
BINNENLAND.
DE KABINETSCRISIS.
Mr. Limburg zet zijn pogingen voort
Naar ons uit .Den Haag gemeld wordt,
zet mr. J. Limburg, die, zooals gemeld
is, de Koningin verslag heeft uitge
bracht van den stand van zaken met
betrekking tot vorming van een extra
parlementair kabinet, zijn pogingen
tot kabinetsformatie voort.
Aan een beschouwing van den par
lementairen redacteur van de „Maas
bode" ontleenen wij het volgende:
Tijdens de poging tot oplossing van
de crisis door Dr. de Visser bleek een
uitstekend middel oa iets te weten te
komen, het verspreiden van een gefan
taseerd bericht, omdat de formateur
dan met een tegenspraak kwam en
men daardoor tenminste wist wat er
niet gebeurde. Bij Mr. Limburg gelukt
deze methode niet; men kan zooveel
ministeries in elkaar zetten als men
wil, deze vrijzinnig-democraat, wjens
partij steeds voor openhaarheid pleit,
is nog geheimzinniger dan eenig for
mateur voor hem.
Reeds meer dan 3 weken is hij aan
het werk, zonder .dat men zijnerzijds
ook maar iets verneemt omtrent zijn
program of de door hem gedane pogin
gen om den parlementairen wagen
weer aan het rollen te krijgen.
„Sedert kort doen zich moeilijkhe
den voor, maar over enkele dagen zal
de beslissing vallen" dat is al wat hij
loslaat. Heel begrijpelijk overigens; als
er geen moeilijkheden waren zou de
oplossing reeds lang gevonden zijn en
men kan tenslotte toch niet aan hot
formeeren blijven. Verwacht wordt dat
men Dinsdag, na den terugkeer van
H. M. de Koningin in de residentie, het
resultaat wel zal vernemen. Ten spijt
van het harde werken. van het drie
manschap, waarbij zich de h^ren Lim
burg en Jhr. de Geer bijzonder onder
scheiden, schijnt intusschen het for
meeren van een Kabinet niet te ge
lukken.
Verschillende malen verluidde al in
