CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Sit nummer beslaat uii TWEE Bladen.
6e JAARGANG
MAANDAG 1 FEBRUARI 1926
NUMMER 1736
ODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per weekI 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/i cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine adrertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
EERSTE BLAD.
V Waarom niet?
Op de vraag of wij alsnog op den
terugkeer van het Kabinet-Colijn moe
ten hopen, heeft Mr. J. A. de Wilde in
een door hem gehouden redevoering,
een beslist ontkennend antwoord ge
geven.
Ware Dr. de Visser geslaagd, dan
wel. Maar nu niet meer. Want als dit
Kabinet aanbleef en over een maand
volgde weer een crisis, dan zou deze
veel erger zijn dan de tegenwoordige.
De Antirevolutionaire partij heeft
altijd eerst gevraagd naar 's lands be
lang, daarna pas naar partijbelang
Doch ook het bestaan der Antirevolu
tionaire partij is een landsbelang om
dat de antirevolutionaire beginselen
strekken tot heil van ons geheele volk.
Het belang nu onzer partij brengt me:
de, dat Colijn weggaat en daarom
hoopte Mr. de Wilde dat Mr. Limburg
zal slagen, zoodat wij dus krijgen een
extra-parlementair Kabinet, om zaken
te doen zonder meer.
Van zekere zijde heeft men hieruit
gedistilleerd, dat Mr. de Wilde, de
voorzitter van het Centraal-Comité
van A. R. Kiesvereenigingen zich van
den heer Colijn zou hebben afgewend.
Dat is natuurlijk een dwaasheid,
maar nu dergelijke dwaasheden ge
bruikt worden om eenvoudige kiezers
op een dwaalspoor te brengen en de
Antirevolutionaire partij afbreuk te
doen, willen wij er toch even de aan
dacht op vestigen.
De zaak is heel eenvoudig.
Slaagt Mr. Limburg niet. dan kan
de Koningin evenals in 1924, omdat
alle mogelijkheden zijn beproefd, de
ontslagaanvrage van het Kabinet Co
lijn weigeren.
Wij hebben dan weer een Kabinet-
Colijn, maar feitelijk is het dan een
extra-parlementair Kabinet, omdat 't
niet meer steunt op de meerderheid.
Zulk een Kabinet, niet meer steu
nend op een stevige basis en tegenover
zich vindend een weinig loyale oppo
sitie, zou niet in staat zijn een krach
tige politiek te voeren, met de vrij
groote kans, dat na korter of langer
tijd een nieuwe crisis zou volgen.
Op die manier zou de positie van de
A. R. partij en haren leider in niet ge
ringe mate worden verzwakt.
En het is dan ook volkomen ver
klaarbaar, dat zulk een „Kabinet van
de uiterste noodzaak" door Mr. de Wil
de ongewenscht wordt geacht.
V Gewetenskwestie.
De „Nederlander" vestigt er opnieuw
de aandacht op, dat het stemmen van
de Christelijk-Historiséhe Kamerleden
tegen het gezantschap bij het Vati-
caan voor hen een gewetenskwestie
was.
„De Christelijk-historische Kamerle
den, aldus het blad, konden en moch
ten op 11 November niet anders han
delen, dan zij deden. Hadden zij anders
gehandeld de last, die nu hun ge
weten zou drukken, ware niet te dra
gen geweekt".
Het spreekt vanzelf, dat niemand
er aan denkt van de Christel ijk-hiesto-
rische Kamerleden te verlangen, dat
zij zulk een het geweten bezwarendcn
last op zich zouden nemen.
Van hun standpunt bezien was het
volkomen in orde, dat zij, al moest dan
het Kabinet worden opgeofferd en de
rechtsche samenwerking worden ver
broken, aan het amendement-Kersten
hun stem gaven.
Toch Mijft hier iets wat niet duide
lijk is.
Vast staat toch, dat de heeren De
Geer en Schokking geen bezwaar had
den in een Kabinet zitting te nemen,
dat het gezantschap bedoelde te hand-
haveif.
Vast staat ook, dat Dr. De Visser,
die naar de „Nederlander" meedeelt,
met de houding van de Chr.-Hist. frac
tie volkomen instemde, een Kabinet
poogde te formeeren, waarbij op den
voorgrond werd gesteld, dat het ge
zantschap in gewijzigden vorm zou
worden gehandhaafd.
En vast 9taat ook, dat sommige Chy.-
Hist. Kamerleden met zulk een oplos
sing hunne instemming hebben be
tuigd.
De aanvankelijk zoo zwaar drukken
de gewetensbezwaren waren toen naar
het schijnt verdwenen.
De zaak is ons nog steeds niet dui
delijk.
Meer licht blijft gewenscht.
STADSNIEUWS.
Prof. Dr. Bijvanck.
Prof. dr. A. W. Bijvanck hoogleeraar
in de archaeologie en de oude geschift
denis aan de universiteit alhier, die
tot herstel van zijn gezondheid gerui-
men tijd in Zwitserland heeft ver
toefd, is te dezer stede teruggekeerd
en heeft zijn colleges hervat.
Dr. J. G. v. d. Sluis.
De gezondheidstoestand van dokter
J. G. v. d. Sluis, oudste pradtiseerend
geneesheer hier ter stede, die zooals
men weet thans in het Diaconessen-
huis verpleegd wordt, is in de laatste
dagen veel verbeterd. Zaterdag heeft
de patient eenige malen even het bed
mogen verlaten.
Dr. H. Maas.
Vandaag is Dr. H. Maas, uit Utrecht,
in functie getreden als geneesheer-di
recteur van het Academisch Zieken
huis alhier.
Een aanvulling.
Bij'de.opening van de Donderdag
avond gehouden samenkomst in het
belang van de J. P. Adolfstichting,
deelde de voorzitter mede, dat deze
avond niet uitging van de Comm. v.
Stadsevangelisatie. Ons ontging dat
niet. maar evenmin meenden we ver
keerd te dóen door te schrijven dat er
met het oog op verschillende medewer
kenden, sprake was van samenwer
king.
Den leider is dit echter niet voldoen
de, en hij verzoekt ons te melden, dat
de J. P. A.-avond met de C. v. S. niets
te maken had.
Aan welk verzoek we hierbij gaarne
voldoen.
De penningmeester deelt ons nog me
de, dat in deze vergadering gecollec
teerd werd een bedrag van f 45.19, ter1
wijl de toezegging van jaarlijksche bij
dragen f 57.50 bedroeg. Voor evenlu-
eele na-giften, of opgaven als begun
stiger, wende men zich tot den corres
pondent, den heer H. M. van den Bos,
Maarsmanssteeg 8
De J. P .A. stichting met haar nut
tige, noodige doch moeilijke arbeid,
zij nogmaals dringend aanbevolen.
De Vlaamsche poëzie.
Op 3 Febr. a.s. zal voor de afdeeling
Leiden van het Dietsch Studentenver
bond de heer Wies Moens een lezing
houden over de jongeren in de Vlaam
sche poëzie (moderne Vlaamsche ly
riek) en over eigen werk.
Ambtsdragers Ned. Herv. Gemeente.
Ter aanvulling van de onlang^
plaats gehad hebbende verkiezing van
ouderlingen in de Ned. Herv. Gem.
heeft het kiescollege gekozen de heer
C. B. Minderhoud.
Voorts zijn tot diaken benoemd de
heeren G. F. Kiers en B. H. Jansen.
Watersnood-Comité.
Bij het watersnoocLcomité zijn de
volgende giften ingekomen:
Bostonclub f 25, G. v. d. N. f 2 50, Me
vrouw T. Leiderdorp fl.50,.v. d. H
f 100, de Werklieden Ziekenvereenig.
„Eendracht maakt macht" f 25, C. A.
H .f2.50, Overschot van Billard clubje
Zomerzorg f5.50. Collecte van de L.R
V. Zomerzorg f3.45, Mej. D. f5.
C. v. d. K. Warmond f 5; Op een bal
avond van J. B„ W. B. en J. Z. Noord-
wijk f 17; W. J. v. d R. f 1,50; Vereen
van Handelaren in Zuivelproducten
f 10; C. J. de C. f 2.50; B. D. E. f 10.
Giften word ennog gaarne ingewacht
bij den Penningmeester, den heer F
Muys van de Moer, Plantsoen 49, Lei
den, Postgironummer 57471.
Openbare Leeszaal en Bibliotheek
„Renvens".
Aanwinsten
Andersen, H. C. Bilderbuch ohne
Bilder.
Thijssen, Th. Schoolland.
Scha rt en, C. Margo Scharden
An tink. Het eeuwige licht, dl Hl v.
„Het leven van Fr. Campana".
Moerkerken, P. H. van. André
Campo's witte rozen.
Watt ez, 0. Siegfried.
Walch, J. L. Judas Ish-Kaxioth.
C o u p er, p s, L. Het snoer der ont
ferming.
Reichenbaoh, H. Het radiotoe
stel.
Nu mans, J. J. Fouten in ontvang
toestellen én oorzaken van storingen.
Leopold, H. M. R. Romeinseh le
ven.
Kers tboek 1925.
Brink, J. ten. Literairische schet
sen en critieken.
Andel, H. Un conté bleu.
Lichtenberger, A La petite.
Tord an, H. J. Het leven der dieren
in het zoete water.
Wynaendts Francken, C. J.
Kort woordenboek van wjjsgeerige, kunst
termen.
Graaf, H. T. de. Levensrichting.
Maritain, J. Trois réformateurs:
Luther, Descartes, Rousseau.
W i e 1 e n g a, B. De Bjjbel als boek
van schoonheid.
Boeser, P. A. A. Leven en werken
van Margaretha Jacoba de Neufville.
S e i g 110 b 0 s, C h. De middeleeuwen.
H 0 f d rj k, W. J. Gedenkboek van de
feestviering ter gelegenheid der 25-ja
rige regeering van Z. M. Koning Wil
lem de derde.
Colenbrander, H. T. Koloniale
geschiedenis.
Dein se, J. J. van. Uit het land
van katoen en heide.
Schuiling, R. Engeland.
Mulder, G. J. A. De vereenigde sta
ten van Amerika.
Blankesteyn, M. va n. Suriname.
Grooten, J. Lessen over den han
del.
E y k m a 11, J„ F. W. Foerster als
zedelijk opvoeder.
Gunning Wz., I. H. Verzamelde
paedagogisch'e opstellen, nieuwe reeks.
Vries, Martha de. Mjjn kleuters.
Versteeg, H. J. Van schout tot
hoofdcommissaris, de politie voorheen
en thans.
Bartstra, J. S. Geschiedenis van
het moderne imperialisme.
-J a p i k s e, N. Europa en Eismarck's
vredepolitiek.
Laud rence, T. J. The principles
of international law.
V e t h, C. Het jaar van de vrouw.
Hart, R. W. van der. Planten in
de vrije natuur.
Hoeven, P. C. F. van der. Cursus
in kraamverpleging.
Broe ke, A. L. van den. Verf en
olie.
Goldenberg, C. en M. B. van
Doorne Struwe. Recepten voor de
fijne keuken der 's Gravenhaagsche vak
school voor meisjes.
Santen, R. van. De piano eu haar
componisten.
Viotta, H. Helden der toonkunst
van' de 16ae eeuw tot op onzen tijd.
Berlage, H. P. Inleiding tot de
kennis der ontwikkeling van de toe
gepaste kunst.
Proost, K. F. Socialistische kunst.
Tol, A. E. van den. Meubileering
en inrichting der woning.
Berlage, H. P., Bouwmeester. 230
afbeeldingen van zijn werk.
Kröl ler-Miiller, Mevr. H. Be
schouwingen over problemen in de ont
wikkeling der moderne schilderkunst.
Ewijk, L. J. G. van. Handleiding voor
amateur-fotografen.
Baurat, A. La vie du language.
S toett, F. A. Nederlandse he spreek
woorden, spreekwijzen en uitdrukkin
gen en gezegden naar hun oorsprong
eu beteekenis verklaard.
Coster, D. Verzameld proza.
Erts, Almanak 1926, verzen, proza,
drama, essay.
Brooshorft, P. Zijn meisje komt
uit.
Gutteling, A. Doorgloeide wol
ken.
Brinkgreve-Wicherink, Tine.
Met geheel haar hart.
H.ulzen, G. van. Tilly zijn kind.
Marxveld, Cissy van. Joop en
haar jongen.
L. E. Een vergeten proces.
Schend el, A. van. Rose Angé-
lique.
Holberg, L. Blijspelen I.
Ayr es, Ruby M. Levensstormen.
M e r r i m a n, H. S. De zaaiers.
R ,u n g, O. De paradijsvogel.
Bourgeois, L. L'ascension.
Celarié, Henriette. Mes cou-
sines.
Chateaubriand, A. de. La Bri
er e.
Coulomb, Jeanne. La rille du
paradis.
Decain, Alice. Miss Poker et
consorts.
Fab re, L. Pabevel ou la mal de-
sardents.
Floran. Mary. Eternel sourire.
Gréville, Henry; pseud, v. Ali
ce M. C. Duraud. Soma.
Istrati, P. Oncle Unghel.
Palgrave, Francis T. The gol
den treasury of the beat songs and ly
rical poems in the English language.
Eckstein, E. Roderich Lönr,
Bennett, A. The card.
Crawford, F. Marion. A ciga
rette-makers romance.
Burgerlijke Stand.
Ondertrouwd: G. Rijsdam, jm., 27 j.
en J. M. Nahon, j.d„ 22 j.; D. W. v.
Leeuwen, j.m., 22 j. en W. Cebol, j.d.,
25 j.; A. v. d. Zeeuw, j.m., 32 j. en M. A.
Nollenberg, j.d., 29 j.; T. B. H. v. Meurs
jm„ 29 j. en J. G. Noordeloos, jd., 26 j.;
A. de Koning, jm., 28 JT en P.J.v. Kloos
ter, jd., 21 j.; J. C. Laterveer, jm., 22
j. en J. C. Keijzer, jd., 21 j.
Gevonden voorwerpen.
Kindertaschje, moltonnen reisdeken
handschoenen, kinderbont, damesbont
rijwielsleutel, kralen halsketting, cein
tuurs, alpacca beursje met inhoud, oor
bel, bankbiljet, gummi kinderschoeu-
tje, gouden lorgnet in etui, dasspeld,
reticule, zijzeil van een autokap, da1
mestaschje (ledig), portemonnaie met
inhoud, liniaal, rol bouwkundige tea-
keningen, 1-20 lot Staatsloterij, doublé
ring met steen, rijwielbelastingplaatje,
schooltasch met inhoud, rozenkrans in
etui, koperen gewicht, studieboek, zil
veren broche, 2 kinderlepels, doublé
armband. 3 slappe mansboorden, no
titieboekje, R. K. kerkboekje, dames-
taschje met inhoud, vulpenhouder,
etui met schrijfbehoeften, shawl, roei
bootje, kindermof, kinderbril, honden.
Gevonden in het Postkantoor: Paa.
schoenen, zakje inh. 8 zakdoeken
Gevonden in de Electrische Tram
(Stadslijn): Parapluie, witte jas, por
temonnaie met inhoud, leerboek, Yale
sleutel, paar handschoenen.
Terug te bekomen en inlichtingen te
verkrijgen ten Politiebuieele alhier,
eiken werkdag, behalve Donderdag en
Vrijdag, tusschen 1 en 3 uur n.m.
In de Stedelijke Werkinrichting
zijn opgenomen 284 volwassen perso
nen en 6 kinderen, Totaal 290.
Bij de Leidsche Spaarban" is in
de maand Januari ingelegd f 410.605.38
en terugbetaald f243.303.65, terwijl 117
nieuwe inleggers zijn ingeschreven en
80 boekjes geheel werden uitbetaald.
Het tegoed der 16623 inleggers lm-
droeg einde Januari f6.035, 448, 52,
hieronder begrepen de bijgeschreven
rente over het jaar 1925.
Tegen H. N. een van degenen die
verleden week deelnamen aan de sta
king bij Gebrs. v Hoeken is proces
verbaal opgemaakt wegens mishande
ling. Het betreft hier het geval van
den werkwillige S. uit Leiderdorp, die
in de Bruggestraat onder -Zoeterwoude
door de 9takers werd aangevallen.
De afdeeling Leiden van „Patri
monium" zal a.s. Maandag hare jaar
vergadering houden, welke vergade
ring een gezellig karakter zal dragen.
Behalve de gewone verslagen komt
op de agenda ook voor: zang, muziek,
voordrachten.
De vrouwen der leden zijn uitgenoo-
digd deze vergadering bij te wonen.
BINNENLAND.
De zilveren bruiloft van de Koningin
en den Prins.
De Koningin en de Prins zijn Zater
dagochtend 10 uur 24 min. van Den
Haag naar Het Loo vertrokken, waar
hun zilveren huwelijksfeest in familie
kring zal worden gevierd.
In hun gevolg bevonden zich de
hofdame baronesse van Heeckeren van
Keil, de kamerheer en particuliere se
cretaris F. M. L. baron van Geen, de
adjudant van den Prins, kapitein ter
zee le klasse baron de Vos van Steen-
wijk, en de ordonnance-officier le lui
tenant Phaff. Van het kabinet der Ko
ningin reisde in het gevolg mee de re
ferendaris mr. W. C. baron Snouckaert
van Schauburg.
De Prinses blijft nog tot Donderdag
in Den Haag, in verband met haar on
derwijs
Eenige familieleden van den Prins
worden Vrijdag op Het Loo verwacht;
de Koningin-Moeder zal Zaterdag ko
men.
Verder zullen Zaterdag de vroegere
speelgenooten van de Prinses op Het
Loo aankomen, teneinde Maandag in
zeer besloten kring, met de Prinses het
zilveren huwelijksfeest van haar
ouders te vieren.
Zooals reeds werd meegedeeld, is het
de Koningin, met het oog op haar zeer
drukke werkzaamheden, niet moge
lijk, dit jaar audiënties te verleenen,
Het zal het Koninklijk echtpaar dan
ook niet mogelijk zijn, gelukwenschen
mondeling in ontvangst te nemen
Van het schilderij der Koninklijke
familie, dat het Oranje-comité 1926 bij
gelegenheid van het zilveren huwe
lijksfeest van de Koningin en den
Prins aan het Koninklijk echtpaar zal
aanbieden, zullen, zooals reeds is ge
meld, reproducties worden gemaakt,
ter uitreiking aan de schoolkinderen
in Nederland.
Iémand uit Limburg heeft aangebo
den, de kosten, benoodigd voor het kos
teloos uitreiken van de platen aan de
schoolkinderen in geheel Limburg,
voor zijn rekening te nemen.
DE KABINETSCRISIS.
Het pogen van Mr. L ynburg.
De parlementaire redacteur van de
„Maasbode" schrijft omtrent de pogin
gen van Mr. Limburg tot oplossing van
de Kabinetscrisis o.m. het volgende:
Belangrijkste nieuws in dit Bummer.
Binnenland.
De algemeene vergadering der Ned.
Chr. Reisvereeniging.
Buitenland.
Italië heeft een krachtige nota aan
Hongarije gezonden in verband met
een te Boedapest ontdekte verval-
sching van liere-biljetten.
De Grieksche regeering ontslaat
20.000 van de 50.000 ambtenaren.
De opvolger van Kardinaal Mercier
zal vermoedelijk een Vlaming zijn.
Zaterdag zijn de laatste Eugelscha
bezettingstroepen uit Keulen vertrok
ken.
Te Peking beefi een anti-Russische
demonstratie plaats gehad.
Het record van de 72 dagen durende
kabinetscrisis, na de verwerping van
de Vlootwet, is nu reeds met 8 dagen
overschreden én nog steeds is er geen
oplossing in het zicht.
De wildste geruchten omtrent de per
sonen, die door den formateur zouden
zijn aangezocht, doen de ronde. Het
valt niet moeilijk een heéle lijst van
namen saam te stellen. We zullen er
niet aan mee doen, daar, voor zoover
wij kunnen nagaan, er geen enkele
goede grond is voor de gemaakte ver
onderstellingen.
Een bekend gezegde is het, dat men
een kip, die broedt, niet moet storen,
wil men ten minste resultaten zien!
Dit is zeker als beeldspraak ook toe
passelijk op het werk door een kabi
netsformateur te verrichten; maar hij
mr. Limburg stoort men zich niet aan
die oude wijsheid, want rond zijn ar
beid wordt heel wat gerucht gemaakt.
Nog steeds geniet mr. Limburg ach
ting, zoowel links als rechts, maar
over medewerking of steun kan hij niet
roemen. Daadwerkelijken steun vindt
hij, naar ons ter oore kwam, in de oud
ministers De Geer en van Karnebeek,
waardoor zich als het ware een drie
manschap heeft gevormd dat poogt het
land door de komende jaren heen te
helpen. Alle drie zijn krachtige figu
ren; maar een partij heeft geen van
drieën achter zich en dit maakt in de
gegeven omstandigheden het werk
wel moeilijk.
Met het opstellen van het program
is mr. Limburg thans gereed en zijn we
wel ingelicht, dan komt daarop ook
voor de instandhouding van den ge-
zantschapspost hij den h. stoel.
Intusschen hebben ook de partijen
haar standpunt bepaald ten opzichte
van een eventueel te vormen extra
parlementair kabinet.
Bepaald vijandig tegenover den for
mateur en zijn helper staat zijn eigen
partij met haar leider Mr. Marchant.
Deze schijnt door zijn verzet de „uiter
ste noodzaak" voor de R.-K. partij te
willen forceeren, maar wij vreezen, dat
zijn werk juist het tegenovergestelde
gevolg zal hebben.
Niet alleen is de parlementaire me
dewerking gering, waardoor het moei
lijk zal zijn zes krachtige mannen te
vinden, bereid zich bij de drie aanwe
zigen te scharen, maar er is zelfs te
genwerking en niet alleen van de vrij
zinnig-democraten, maar ook van an
deren, die pogen de ministers De Geer
en van Karnebeek op hun besluit tot
medewerking te doen terugkomen. Als
dit gelukt, maar dat achten we niet
waarschijnlijk, dan kan reeds dade
lijk de poging van Mr. Limburg als niet
geslaagd worden beschouwd. Maar ook
in het andere geval is hij nog lang niet
waar hij wezen moet. Mr. Limburg is
er de man niet naar spoedig den moed
op te geven, maar zijn kansen van sla
gen zijn op het oogenblik heel wat ge
ringer dan toen hij tien dagen geleden
met zijn werk een aanvang maakte.
Slaagt hij niet, dan vreezen we dat
hetzelfde zal gebeuren als na de Vloot-
wet, maar of dit te verkiezen is bij de
geschapen verhoudingen in een der
coalitie-partijen, betwijfelen we.
Uit de commanistische partij.
Naar „Hot Volk" mededeelt, blijkt
uit hot schrijven van het bestuur der
Communistische Internationale aan
het „Presidium" der Nederlandsche
Communistische partij dat de -Com
munistische „Internationale" over de
'politiek, door 't Presidium hier tegen
over het Nationaal Arbeidssecretari
aat gevoerd, niet Bijster tevreden 19
omdat de Hollandsche partijleiding't
niet heeft verstaan, het N.A.S. zoo te
leiden dat onder de revolutionaire ar
beiders een groot aantal als nieuwe
leden toetraden. Over de 'inwendige