CHRISTELIJK DAGBLAD voorLEIDEN EN OMSTREKEN E COURANT BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 6e JAARGANG ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal I 2.50 Per week I 0.19 Franco per post per kwartaal i 2.90 Oit nummer bestaat Hit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Onwettig. De uitlatingen van Mr. M. W. F Treub omtrent een eventueele staatsgreep, waarop wij in ons hoofdartikel van Zaterdag de aandacht vestigden, heeft tot verschillende opmerkingen in de pers aanleiding gegeven. De heer Treub lieeft daarop zijn standpunt nog nader verdedigd. Mijn bedoeling, zoo betoogde hij was niet de revolutie te verheerlijken. Wat ik bepleit heb, is een staatsgreep uit gaande van de wettelijke en wettige overheid. „Komische verwarring" merkt „Het Volk" hierbij op; een wettige staats greep. Zoo gauw de regeering tot een staatsgreep tegen het parlement zou overgaan, zou zij daarmee een on wettige regeering geworden zijn, haar wettige macht over het leger verliezen Parlement en volk, zich tegen de staatsgreep verzettend, zou den de wettelijke macht tegenover de regeering vertegenwoordigen Wat een belangrijk voordeel voor hen ware." Wat het socialistische hoofdorgaan hier opmerkt, is volkomen juist. Een staatsgreep als door Mr. Treub verdedigt, zou volkomen onwettig zijn en aan de wettige macht van de re geering een einde maken. Maar en dat vergeet „Het Volk" te zeggen datzelfde geldt ook van de staatsgreep die in 1918 door Mr. Troelstra werd voorbereid en waarbij hij door zijne partijorganen gesteund werd. Wat hij beoogde was niets anders dan het vormen van een onwettige regeering. Het is waarschijnlijk niet prettig voor den heer Troelstra deze veroor- deeling van zijn optreden in zijn eigen lijfblad te moeten lezen. Maar ze is er niet minder juist om Al wordt het niet met zooveel woor den gezegd, toch wordt hier door „Het Volk" toegegeven dat in de woelige dagen van 1918 door de regeering en allen die haar steunden aan het land een groote dienst is bewezen. STADSNIEUWS. Gedachtenisrede Ds. Joh. W. Groot Enzerink. Voor een stampvolle Pieterskerk heeft gisteravond Ds. Groot Enzerink een gedachtenisrede gehouden in ver band met het 25-jarig ambtsjubileum dat hij in de afgeloopen week her dacht. Onder de aanwezigen waren ook de burgemeester en mevrouw de Gijselaar, Z Exc. Min. Schokking, ver scheidene collega's van den jubilaris uit den omtrek en alle acht ambtsbroe ders uit deze gemeente nevens een groot aantal ouderlingen, diakenen,, notabelen, collectanten enz. Bij den aanvang werd gelezen Jero- mia 1:4—10 en 18—19, en gezongen Ps. 116:7, 8, 10 en 11 en Ps. 119: 3S en 87. Tot zijn rede komend zei spr. nu 25 jaren aan zijn geest voorbij gaan meer dan ooit te gevoelen hoe kort een men schenleven is. Niet op den persoon van spr. maar op Hem die hem tot de Evangeliebedie ning geroepen en bekwaamd heeft moet in deze ure het volle licht vallen Het Evangelie te mogen verkondigen is volgens de juiste woorden van het bevestigingsformulier een bijzondere genade Spr. deelde hierna verschillende bij zonderheden mede betreffende zijn jeugd en voorbereiding. De zoontjes, die voor hem geboren werden, hadden zijn ouders ook weer spoedig moeteji missen. Toen hij geboren werd heeft zijn moeder een gelofte gedaan. Zoo als Hanna indertijd. Spr. schetste de vreugde van zijn ouders, toen hij, na aanvankelijk officier te hebben willen worden en bet Gymnasium te hebben bezocht, zonder eenigen aandrang den wen9ch uitte om predikant te worden. Met dankbaarheid herdacht spr. uit lijn studietijd te Utrecht doorgebracht mannen als Prof. v. Leeuwen, Prof Lamers, en Prof Valeton, nevens zijn vrienden Ds. v. Meer en Ds. Jongen- breur. Tot een overzicht komend van zijn bediening, ging spr daarbij uit van Lucas 5 5 en daarvan de woorden: op Uw woord. Zoo, aldus sprr, heb ik mijn ambt aanvaard, zoo heb ik het gedaan en zoo hoop ik het voort te zetten. Op 13 Febr. 1901 deed spr. zijn in trede in het mooie, maar eenvoudige Wapenveld bij Hattem, met een preek over de woorden tot Jeremia gericht: „Gij dan, omgord uwe lendenen". Spr moest er de plaats innemen van den bekwamen Ds. Hellemans, en het werk was er voor een jongen dominé niet gemakkelijk en meest van practischen aard. Als spr. denkt aan de zwakheid, waarin hjj zijn eerste ziekenbezoek aflegde, en voor het eerst de sacra menten bediende, gevoelt bij, hoe alle eigen roem wegvalt en blijft alleen stof tot dank aan God, Die Zich van zulke 'onhandelbare instrumenten wil bedienen, om Zijn koninkrijk te bou wen. Na een 4-jarig verblijf in Wapen veld kwam spr. te Maassluis, een trouw kerksche gemeente, waar veel vroom volk woont. Evenals elders was de verhouding met de gescheidenen niet van de ge makkelijkste. De Doleantie had die pe wonden geslagen en de lijnen scherp getrokken. Die1 scherpe hou ding liet zich duchtig gevoelen bij de stichting van een eigen Eerv. MULO school, waarbij van de gescheiaenen zoowel als van de socialisten en eigen geloofsgenooten tegenstand werd on dervonden. Toch heeft spr. in gehoor zaamheid aan Gods Woord doorgezet, en de Kon. Wilhelm, school is er ge komen In 1907 moest spr. de plaats inne men van den hoogbegaafden Dr. Wa genaar te Leeuwarden, waar zoowel de Evangelische als de moderne richting heerschte. Na 2 jaar volgde de aan stelling tot gevangenispredikant. Spr. kwam er voor bijna ondenkbare moei lijkheden, maar heel zijn 14-jarig ver blijf is er een aaneenschakeling ge worden van bewijzen, dat de Heere niet beschaamt wie op Hem vertrouwt. Totdat ik, aldus spr bijna 5 jaar ge leden in uw midden kwam om de plaats van mijn hooggeachten voor ganger Dr. Schokking in te nemen. God heeft mij gebracht voor de poor ten des doods; donkere maanden zijn over mijn huis gegaan. Maar met het oog op ook hier reeds genoten zegen mag spr nu hij met vernieuwde kracht aan zijn arbeid is teruggegeven een nieuwe periode beginnen, weer met 't: Op uw Woord, Heere. De in deze dagen ondervonden liefde heeft mij inderdaad gesterkt Moge de Heere mij ook verder bekwamen om niet naar den mond,, doch naar het hart van Jeruzalem te sp/eken en over heel de linie den strijd te blijven voe ren tegen Rome en de secten. Spr. gelooft nog aan de Geref. Va- derlandsche kerk al? een planting Gods, midden in ons volk als de histo rische openbaring van bet lichaam van Christus Velen hebben voor haar geen hoop meer en duchten haar on dergang, maar dat kan niet als men gelooft in de kracht van Gods Woord. Ook den kinderen van de 20ste eeuw moet God gepredikt worden als de God van de absolute gerechtigheid, die het absolute offer eischt en dan ook de absolute verzoening en verge ving schenkt. Dat' moet weer op alle kansels worden gehoord: „Goedertie renheid en Recht Die verwachting, aldus spr. leeft in mijn ziel en daarin hoop ik, op Gods Woord, mijn werk voort te zetten. Na te hebben laten zingen het laat ste vers van Ps. 103 richtte spr. zich tot Jhr. en Mevr. de Gijselaar, die hij dankte voor de belangstelling, ook voor de jegens de Herv. gemeente ge toonde liefde Voorts dankte spr. Min. Schokking voor zijn belangstelling, in droeve, maar ook in deze blijde dagen. Het is de wensch van vele harten, zoo besloot spr dat ge voor het vaderland nog tot rijken zegen zult gesteld worden. Spr, richtte zich tot zijn broer en zuster nevens velen die uit zijn vorige gemeenten waren overgekomen (er was o.m. een twaalftal uit Leeuwar den) Hierbij memoreerde spr. ook de groote schriftelijke belangstelling uit alle deden van het land en vooral uit Leeuwarden De personen die zoo hun MAANDAG 18 JANUARI 1926 gelukwenschen zonden vormen een üjst van 800 namen. De overkomst van, de brs de Groot en Beerstra herin nert spr. aan den arbeid voor de Chr H.B.S. en voor de Evangelisatie „De Bijbel Spr. dankt ook voor de beschamend vele stoffelijke bewijzen van liefde. Binnenkort hoopt spr. zelf nas/- Leeuwarden te gaan om de gemeente te bedanken. Zijn collega's uit de omgeving toe sprekend richtte spr. zich in het bij zonder tot Ds Krijkamp van Sassen- heim Ook zijn medebroeders in de be diening aihier dankt spr. hartelijk voor de eenstemmige bewijzen van sympathie. Moge God ons nog veel laten samenwerken, aldus spr. om een drachtig te bouwen aan Zijn Huis. Dankend voor de ondervonden be langstelling en tevens het oog rich- ttnd op de toekomst sprak spr. achter eenvolgens de ouderlingen en diake nen toe, speciaal de, wijkouderlingen Verboog en Lekkerkerker en verder 't college van collectanten, de gemeente commissie, Prof H. M. van Nes, no tabelen, leden v. d. comm. v. d. Eere- dienst, het kiescollege, den evangelist Kok, de organisten en kosters, terwijl spr. ten slotte de huldigingscommis sie, in het bijzonder den heer Batist dankte voor de moeite die zij zich had willen geven om als tolk van spr.'s vrienden op te treden. Gezongen werd hierna: Hallelujah, eeuwig dank en eere Na het gebed werd Ds. G. E. door de gemeente Gezang 91: 3: Och dat Uw Geest den leeraar sterk, toegezongen, waarvoor Z Eerw. hartelijk dankte. We moeten echter niet eindigen in den mensch, aldus spr. en daarom ver zocht hij ten slotte nog te zingen het iaatste vers van Ps. 118: Laat ieder 's Heeren goedheid loven Vereeniging van Chr. Onderwijzers. In een zeer goed bezochte vergade ring der Afd. Leiden en Omstr. der Vereen, van Chr. Onderw. hield Zater- dat j.l. de heer M. J. F. R o b ij n s, leeraar aan de Chr. Kweekschool te Leiden, een buitengewoon interessante lezing over „Het Leven van Beethoven in verband met eenige zijner werken' Zijn voordracht verdeelde de heer Robijns irftwee gedeelten, een monde ling en een instrumentaal. In het mondeling gedeelte behandel de hij achtereenvolgens de voornaam ste gebeurtenissen in Beethovens le ven, dat hij zag in vier perioden: Beet hoven als leerling, als zoeker, als vin der en als overwinnaar. In -1770 te Bonn geboren, had B. een harde jeugd, maar zijn vroegtijdige ontwikkeling gaf hem beschermers, o. a. den Aartsbisschop en zijn leermees ters Pfeiffer en Neeffe. In 1792 gaat B. naar Weenen, om onderwijs te ont vangen van Haydn, die toen op het toppunt van zijn roem stond. Spreker behandelde nu in een kort overzicht de ontwikkelling van de mu ziek en waarom Weenen toen, na de Mannheimerschool, het muziekcen trum was. B. raakt op reis tusschen de optrekkende legers en componeert krijgsliederen. Na 1796 begint zijti tweede levensperiode. Hij zoekt zijn eigen weg. Haydn begreep hem niet, hij was dezen te modern. Maar in 1802 heeft Beethoven zijn weg gevonden. Dan kan hij alleen nog maar hooger stijgen. Intusschen bekruipt hem de doofheid, die voor hem de ergste be dreiging was. Bijna al zijn werk be hoort tot den tijd, waarin hij doof was. Deze doofheid werd hoe langer hoe erger en deed hem ten slotte in 1813 alleen staan. Ondertusschen is hij tweemaal ver loofd geweest; beide keeren is hij ge- inspireerd geworden tot groot: che scheppingen, o.a. aan Gravin Giuliet- ta Guicciardi draagt hij zijn „Mond- scheinsonate (op. 27) op. Van dit werk toonde spr. een facsimile van het ma nuscript. Aan Thérèse, gravin von Brunswick draagt hij o.a. zijn liederencyclus „An die ferne Geliebte" op. In 1812 maakt hij kennis met Goethe, dien hij zeer bewonderde, maar wiens „Hoffahigkeit" hij .niet kon uitstaan. In 1818 begint hij zijn beroemde Mis- sa Solemnis, waarvan vooral het laat ste deel, het „Agnus Dei", grootsch van werking is. Deze draagt hij op aan Aartshertog Rudolf, zijn leerling, bij diens verheffing tot Kardinaal. Hij neemt in dien tijd zijn neef Carl als pleegzoon aan, maar deze ondank bare vergeldt goed met kwaad. Te midden van zijn ongeluk begint hij dan in 1824 te werken aan zijn 9e Symphonie, met het verheven slotkoor; „An die Freude". Spreker vergelijkt dit verlangen naar wereldvrede met dat van Da Costa in diens: „25 jaren en met het tegenwoordige vredes-stre- ven. Er is in het geestelijk leven van Beethoven een gestadige groei ge weest. Zijn eenige toevlucht was GoO. B. zelf schrijft: „God heeft mij nooit verlaten". Na verschillende operaties sterft B. op 26 Maart 1827. Ter illustreering van zijn voordracht speelde de heer Robijns achtereenvol gens: Largo uit de 4e Sonate op. 7, Treurmarsch uit Sonate op. 26, Alle gretto uit de „Mondscheinsonate op. 27. Sonate op. 492, Andante uit de 5e Sym phonie op 67 en Concert-variationen. De bekende Firma H. Mens, Haarlemmerstraat, Leiden, had een niéuwe vleugelpiano afgestaan, een „Schiedmayer", die, wat klank-volume en afwerking betreft, als prachtiirstru- ment aan alle eischen beantwoordde. De lezing stond op hoog peil en gaf blijk van doorwrochte studie. Hat was een genot, naar de boeiende voorbracht te luisteren. Een wondere bekoring ging er uit van het instrumentale ge deelte. De heer Robijns speelde voor treffelijk. Zijn zuiver, gevoelvol spel gaf intense schoonheidsontroering en hief het gehoor als op vleugelen om hoog tot God, wien de glorie toekomt ook in het machtig rijk der klanken! 15-Jarig bestaan der Christelijke Muziek-vereeniging „Folyhymnia''. Den i8d©n Januari' 1926 zal het vijf tien jaren geleden zijn, dat bov-eng nc-emiie vereeniging hi:r ter stede werd -opgericht. Reeds langen tijd was de behoefte aan het bestaan van een Christelijke muziekvereeniging hier in Leiden sterk naar voren gekomen^ wat tengevolge had, dat op initiatiei van eenige op regilieus gebied vooraanstaande men schen, w.o. wijlen Ds. Rudolph, na breed voerige bespreking 11 tot oprichting van het Christelijk Muziekgezelschap „Po lyhymnia", werd overgegaan, en alzoo den 9den Februari 1912 bij Koninklijk besluit werd goedgekeurd. Dra werd met de re.petitiën begonnen, destijds in de bewaarschool aan de Heerensingel on der de energieke leiding van den heer Tiljeur, die tijd ncch moeite spaarde, ten einde zoo spoedig mogelijk het corps wat de muziek betrof, aan het beoogde deel te laten beantwoorden. Binnen het tijdsverloop van en jaar waren de vor deringen van het corps van dien aard, dat de eerst uitvoering in het openbaar kon plaats hebben. I11 de vijftien jaren, welke sinds de oprichting zijn verloo- pen, waren de verleende medewerkingen en eigen uitvoeringen talrijk, en heeft het Corps bewezen in een behoefte te voorzien. Het zou te ver voeren, alle wederwaardigheden d:-r vereen, naar veren te brengen, het zij voldoende te memcreeren, dat zij veel lief, zoowel als leed heeft doorgestaan. Vooral de achter ons liggende oorlogsjaren zijn schuldig aan het doorgestane leed. In het jaar 1919 was de directeur dcor verschillende omstandigheden ge noodzaakt voor de v:rdere leiding der vereeniging te bedanken. Voor hem in de plaats kwam de heer Kouprie, die met'frissche ambitie de leiding der mu ziek ter hand nam en nog heeft. Verschillende prijzen werden behaald op muziek wedstrijden, korten tijd ge leden zelfs neg e:n eersten prijs op het te De Lier gehouden concours. Morgen zal het 15-jarig bestaan der vereeniging in de Groote zaal der Stads gehoorzaal feestelijk herdacht worden, voor welke gelegenheid alle Donateurs (trices), kunstlievende leden en oud-le den dér vereeniging zijn uitgenoodigd. Een uitstekend programma zal door het Corps ten gehoor: worden gebracht, waarnevens het tooneelgezelschap v. d. Woerd zijn medewerking zal verieenen. Het Lorentz-fonds. Den iaden Januari is bij acte ten overstaan van Notaris Dr. Libourel in het leven geroepen de stichting genaamd Lorentz-fonds, welke bij de' huldiging van Prof. Lorentz ter gelegenheid van het gouden doctoraat op 11 Dec. j.l. werd aangekondigd. Het kapitaal van de stichting bedraagt f 140.000, waarvan f 31,700 door het buitenland is geschonken. De jaarlyk- sche contributies bedragen f 680. Het is opmerkelijk, aldus het „Hbld", hoe uit velerlei knngen in nos land de deelneming gekomen is, Behalve uit dien van de geleerden, van het onderwijs en van de wetenschappelijke genoot schappen, hebben ook ae kringen van handel, scheepvaart en industrie, amb tenaren, artsen, en ingenieurs zich niet onbetuigd gelaten. Het geldelijk bebeer der stichting is toevertrouwd aan en in handen geno men door gecommitteerden, van het Leidsche Universitedtefonds en zal ge schieden volgens dezelfde regelen als voor het Leidsoh XJniversiteitefonds gel- NUMMER 1723 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiên per regel 22cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentien bij Toornitbetaling ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Belangrijkste nieuws in dit Nummer. Binnenland. De pogingen van Dr. de Visser inza ke de vorming van een parlementair Kabinet mislukt. Een nota van B. en W. van Leiden over de bestrating van den Rijnsbur- gerweg. Buitenland. Prof. Keynes over de daling van den Franschen franc. De aanhangers der oppositie uit de Russische regeering verwijderd. De toestand der Italiaansche indus trie. den, zooiat b.v. ook het boekjaar loopt van 1 Sept. tot 31 Augustus d.a.v. Schenkingen of legaten kunnen te al leu tijde aan het kapitaal der stichting worden toegevoegd. Secretaris-penning meester van de gecommitteerd a is dr. Ph. B. Libourel, notaris te Delft. Uitvaart Kap. J. C. Boeriéé Nadat des morge is te acht uur in de St. Petruskerk alhier, onder aanwe- zigheid van vele vertegenwoordigers van vereenigingen, waarvoor de ov rieieae zich verdienstelijk had gemaakt, Pas toor Beukers de Requim-mis had op gedragen, heeft Zaterdag te half. twaalf v.m., te 's Grave.ihage de t raardestet- ling plaats gehad van be, stoffelijk over schot van wijlen kaptein Boerteé. Talrijk, aldus de L. Crt., waren hier degenen, die e:n laatste bewijs van eer en sympathie wilden brengen aan den. in alle kringen hooggeachten ov rieden© Een deputatie van de officieren van het 4de R. I. (die ook 's morgens in de kerk was geweest) 11.I. Regim ms-Com mandant Kolonel De Gelder, Kapitein van Blaricom, iste Luitenant Steenhau- er en de deputatie van Onderofficieren, Adjudant Geene, en Sergeant-majoor de Roos en Puithot Verder Kapitein ten Klooster, van den Gen. Stal, vertegenwoordig:r v. d. Commandant van het veldleger, Com mandant van de iste Divisie, Géneraal van Dam van Isselt, met Adjudant Kapt. van Erkelems en hoofdaalmoezeni-r ko lonel Evers en de veldpreclik.r Ds. Nau- ta en tal van andere autoriteiten. Een berg van kransen dektea. het graf. Een broer van aen overled-ne dankt© in ©enige haitelyke woorden voor de troostvolle belangstelling, bij dit onver wacht© sterven. Wethouder A. Mulder. Naar wij vernemen is de heer M ilder Wethouder dezer gemeente, sedert én kele dagen ongesteld. Toen hij Zaterdagmorgen ais naar gewoonte naar het Stadhuis wilde gaan, voelde hij zich plotseling onwel en moest naar bed. Hoewel zich tot op heden goen ver ontrustende verschijnselen voordoen, is de patient vrij ernstig ziek. Op voorschrift van den geneesheer moet hij volkomen rust houden, en mag hij geen bezoek ontvangen. Watersnood-comité. Bij het Watersnoodcomité zijn de volgende giften ingekomen: W. P. v. R. Jr. f25; Collecte Jaar feest Schiet vereen. „Allemansgeest te Voorschoten f20; F. M. f5; Prof. Mr. E. M. M. f 100; P. T. f25; Dames C. f25; J. V. f 10; Mevr. E. B. A.—V. f2.50 Prof. Dr. L. K. te O. f10; Mevr. A. B. de G.—L. f 10; W. C. J. P. f7.50; Mej. J. B. f 10; V. K. f2; Mej. B. v. D. en Mej. M. G. f5; N. N. f3; P. de K f10; Werklieden 'van publieke werken f20; W. en R. f5; Opbrengst verloting d. Verg. Adm. ambtenaren bij 's Rijks Dir. Bel. te Leiden D.V.V. f 10,10; N. N. f2.50; de werkman R. f2.50; M. f 1.50; Mej. B. K. L2; Voor den waters nood fl; N. N. fl; A. M. f5; Familie P. f2.50; Uit dankbaarheid dat God ohs zoo lot hiertoe heeft bewaard f 10; A. V. E. f 1.25; Familie E. fl; C. en G. f10. Door ons werd nog ontvangen van Mej. N. N. f5. Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: C v. Heiningen, jm. 21 j. en E. J. C. Smit, jd. 19 j; A. A. Leget, jm .30j. en C. H. Somerwil, jd 25 j; J. Smit, jm. 28 j. en H. F. van Baren, jd. 29 j; F. de Jong, jm 19 j. en E. v. d. Sten, jd. 20 j; J. Boom, jm. 23 j. en M. Neuteboom, jd. 24 j; J. G. v. Evert, jm. 22 j. en C. Corpel. jd. 21 j; H. F. M. Renier, jm. 25 j. en P. M. v. Bruggen, jd. 29 j; J. J. Duijn jm. 23 j. en C. v. Heuzen, jd. 23 J. De commissaris van Politie te .W&geningen waarschuwt tegen de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1