flii nummer bestaat ai! TWEE Bladen. CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS Belangrijkste nieuws in dit Mummer. Be JAARGANG WOENSDAG 13 JANUARI 1926 NUMMER ffTST COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal I 2.90 EERSTE BLAD. Patrimonium. BUREAUHooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 Gewone advertentiën per regel 22l/i cent Ingezonden Mededeellngen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Het Ne-Jerlandsch Werkliedenverbond >;iratrinicnium" jubileert. 't Is dezer dagen 50 jaar geleden, d. te Amsterdam de eerste stappen werden ge .-aan cm te komen tot een Christelijk werkliedenverbond. 't Zag er in die dagen op sociaal ge- oied donker uit in ons land. De toestand van i-e werklieden Was over 't geheel i ene men diep treurig. De revolutionaire liberale theorieën deden hun invloed gel ::en, met hec gevolg, dat het maatschap peiiik zwakke verdrukt werd en vertre den. En niemand kwam regelend tussphen iei i,i die dagen was er op maat schappelijk gebied geen richter in Ne derland. Een ieder deed wat recht was in zijne c-ogen. Uit ceze omstandigheden werd ten- dct.e ...e organisatie geboren. Er kwam Dewegüig en -roering in de arbeiders- gereld. Het Aïg. Ned. Werkl. Verbond »verd opgericht, welke bond zich ten deel stelde alles aan te wenden tot ver heffing van des werkmans zedelijke v.r.rae, stoffelijke welvaart en inaat- ^i-appel^ke vrijheid en de middelen ;p ie scoren om den arbeid te bescher men. Leze bond wilde, om zooveel mogelijk ille werklieden tot zich te trekken, neu .raai zijn. Wat echter de kracht van 'leze organisatie meest uitmaken werd laar zwakheid. Evenals overal bleek ook aier neutraliteit onbestaanbaar. De re ode elementen begonnen zich jp den voorgrond te dringen en daar de Christelijke beginselen op den achter grond werden gehouden, bezat men ta- zen dit optreden geen enkel deugdelijk wapen. Een botsing was onvermijdelijk en die botsing kwam, toen het Werkl. Ver bond zich officieel uitsprak voor be vordering en uitbreiding van het ueu a-aal Staatsonderwijs. Toen begrepen de Christelijke arbei ders, dat zij van zulk een organisatie aiet langer lid konden zijn, maar .zij jegrepen cok, dat zij meer hadden te doen, dat zij ook een positieve taak had den te vervullen. Uit dien nood der tijden is „Patri monium" geboren. 't Was op 3 Januari 1870, dat in een ïenvoudig huis aan de Lindengracht te Amsterdam een 9-tal mannen bijeenkwa men, om „ernstig te bespreken, welke maatregelen genomen konden worden tegen den allengs wassenden stroom van ongeloof en revolutie, die dreigde de werklieden van Nederland mee te slee pen en hen inplaats van tot de kern des volks, tot het groot© gevaar van on- se natie te maken". Na ernstige bespreking kwamen 7 van deze mannen, w.o. de groot-werkgever Hovy en de metselaar Klaas Kater, de latere voorzitter van het Verbond, tot het besluit, dat een Christelijke Werk lied en veie eniging moest worden, opge richt. Klein was het begin. Zwak was het pogen van deze pioniers. Met hoongelach werd hun optreden van meer dan een zijde begroet. Maar zij lieten zich niet ontmoedi gen. Met vertrouwen op God, in de overtuiging, dat zij een roeping had den te vervullen, hebben zij, zwak in zichzelf, maar sterk in hun God, de hand +an den ploeg geslagen. Kloek en duidelijk spraken zij zich jit voor de toepassing van de Chris telijke beginselen op sociaal gebied. Op de vraag, wat „Patrimonium" wil de, antwoordde de heer Kater in 1877: „Patrimonium" wil hetzelfde als het Alg. Ned. Werl. Verbond en toch kan en mag en wil het er niet mee samen gaan. En dat waarom niet? Omdat oen klove ons scheidt. Wfi willen hetzelfde, dat is waar, maar wij wiUen het niet uit hetzelfde beginsel, niet op dezelfde wij- niet langs denzelfden weg, niet tot ketzelfde deel". En na dan gewezen te hebben op de sociale nooden, ging hij aldus voort: „Wjj gelooven, dat het lot der wereld .door. een Almachtige Hand wordt be etuurd, weshalve wrj niet do hand des -.ewelds naar anderer geel wili^n uit .reken, ncch ook, wanneer ens <V o n statigheden daartoe gunstig schijnen, door dwang in het werk stillen, ons toeëigenen, wat God aan anderen heeft toevertrouwd. Wij begeeren den weg te bewandelen van samenwerking met allen, die met ons de opperheer schappij van God en Zijn Christus wen- schen te erkennen, en dies witten bui gen voor elke door Heem gestelde macht, opd. alles strekko t. eer en verheerlijking van Zijnen grooten Naam, hetwelk wij als het doel van heel ons zijn hier beneden beschouwen". 'In overeenstemming met deze begin selen is door „Patrimonium" gearbeid 50 jaren lang. En die arbeid is rijk gezegend. Het optreden van de „klompenpatrouille", sooals „Patrimonium" in die dagen werd aangeduid, is van groote beteekenis ge weest. Er is op sociaal gebied veel verbe terd. De Christelijk sociale beginselen hebben hun invloed op 011s volksleven deen gelden. De positie van de arbei ders is veel verbeterd. Wij hebban ge kregen onaa sociale wetten. Wij heb ben en dat is vooral aan dan voor bereidenden arbeid van „Patrimonium" te danken onze Christelijke Vakbe weging, die thans ean beteekenisvolle plaats in het maatschappelijk leven in neemt. De planters, die het stekje hebben gekweekt en verzorgd, zijn dood. Zij rusten van hun arbeid. Maar het boom pje door-hen geplant, is groot geworden, en het is uitgegroeid tot een organisatie die, hoewel zij door de opkemsi, der vakbeweging verzwakt werd, toch nog altijd met eere genoemd mag worden. „Patrimonium' jubileert. Het moet klagen over veel gebrek en zwakheid en ontrouw, maar het mag ook geden ken, hoe de Heer heeft gunst bewezen. Worde de jubileerende bond, dien wij gaarne onze hartelijke gelukwenschen aanbieden, ook in de toekomst tot een rijken zegen gesteld. STADSNIEUWS. Watersnood-Comité. Bij den penningmeester van het Watersnood-Comité zijn nog de vol gende giften ingekomen: Mr. Eg. de V. f300; Dr. J. H. H. Voor schoten f10; A. B. C. f100; Mevrouw J. C. ZvV. f25; C-ollecte Bonifacius Kapel f 13.85=; A. M. T. f30; Ir. A G. B. f50; Dr. H. D. v. G. f50; S. J. 1. P. f25: N. N. f 10; Mr. P. A. P. H. fl00; Prof Dr. L. v I. f20. Giften worden nog gaarne ingewacht bij den Penningmeester, den heer F Muys van de Moer, Plantsoen -49 Post girorekening No. 57471. Jongeiingsvereen. op Gerei. Grond slag „Obadja." De groote zaal van het Nutsgebouw was gisteravond geheel gevuld door belangstellenden uit verschillende ge neraties ter gelegenheid van de 56ste jaarvergadering van de Jongelingsver- eeniging op Geref. Grondsl. „Obadja" Met het zingen van Psalm 68: 1-4 werd aangevangen, waarna de voor zitter, de heer C. Wassenaar, in gebed voorging en vervolgens een ope ningswoord uitsprak. Daarin werd achtereenvolgens gewezen op het veel zijdig karakter, van de Calvinistische levensbeschouwing, op de noodzake lijkheid om naast de liefde voor de be lijdenis ook de kennis van de begin selen te verdiepen, op de groote ver antwoordelijkheid die de belijders van onze dagen hebben, ook ten aanzien van het maatschappelijk leven, en op den plicht van het Gereformeerde jon ge volk dat onder zoo gunstige orn- staniigheden opgroeide om het wezen van het geloof der vaderen te door- vorschen en zich rekenschap te geven van de schriftuurlijke gronden waarop een vorig geslacht zijn stelüingen bouwde om zoo te komen tot een welbewust belijden. Het jaarverslag van den secretaris, den 'heer P. A. Kouwenhoven, sprak van een opgewekt en bloeiend veree- nigingleven in het afgeloopen jaar Het ledental steeg, mede als gevolg van een intensieve propaganda waar voor den propagandisten, ook door den voorzitter, hulde werd gebracht, van 30 tot 38. De vergaderingen wer den goed bekocht. Inwendig versterkte zich de vereniging door het werk van eenige sectics, uitwendig door propa ganda. De kc-rkeraad bezocht de ver gaderingen trouw. Ringbezcek werd afgelegd en ontvangen, en met Ring, Afdeeling en Bond werd in bevredi gende mate medegeleefd. Het jaarverslag van den penning meester, den heer Chr. V e r r a eindig de als altijd met: geld nóodig, doch niet dan na in geestige trekken te hebben geteekend wat in het afgeloo pen jaar in financieel opzicht pas seerde Uit een en ander bleek, dat het geld goed wordt besteed. De heer A. Roos, 1ste Biblotheca- ris kon in zijn verslag melding maken van een aanvulling van de bibliotheek met studiebronnen. Iets dat te lang moest worden uitgesteld en dat ook thans nog zeer noodig is. De heer H. J. Blommendaal bracht de gelukwenschen over van den raad der Geref. Kerk en voegde daar eenige pakkende woorden, betrekking heb bend op de vruchten van het veree- nigingswerk aan toe. Verder gaf de heer J. de Lange Gzn. voor de pauze nog een keurig verzorgde en goed gedocumenteerde inleiding over de Chr. Sociale Actie, waarop een korte, maar krachtige be spreking volgde. Mej. Betty Verra zong zeer verdien stelijk enkele zangstukjes bij de piano begeleid door den heer P. Verra, die blijkens den geestigen bijval die zij had op hoogen prijs werden gesteld. Jammer dat het om des tijds wille bij deze stukjes moest blijven. Vr. B. Bakels hield een leuke voor dracht, waarin de humor goed uit kwam. Tusschen de bedrijven door zorgde een strijkje onder leiding van den heer J. Plu voor muzikale afwisseling, wat de feeststemming ten zeerste ver hoogde. Na de pauze, waarin ververschin- gen werden aangeboden en een aar dig bedrag werd gecollecteerd, kwa men nog verschillende afgevaardig den aan het woord. Daarbij werd „Pa trimonium" vertegenwoordigd door den heer H. C. de Jóng, de M.V. op GG „V O.K." door Mej, Suze van Kamp, de J.V. op G.G. „Dr. Bavinck" door den heer H. v. Bostelen, en de Chr J.V. „Pred. XII: la" door den heer du Pon, terwijl de Geref. Ouderver. was vertegenwoordigd door de heeren Bulthuis en Vallentgoed. Ook verschil lende J.V. uit den omtrek waren ver tegenwoordigd. Over en weer werden gelukwenschen uitgesproken en de be staande handen van sympathie en sa menwerking versterkt. Het was reeds laat, toen het laatste punt op het programma werd aange kondigd. Als zoodanig genoot de ver gadering, pie tot het eind toe goed bezet bleef, de opvoering van een ka merstukje: „de goudmijn", een paro die op het bekende boek van Johanna Margaretha over „Vormen en Manie ren" geschreven door Dr. J. v d Valk. Het stukje, waaraan door zestien da mes en heeren werd medegewerkt, ging uitstekend, bleek goed ingestu deerd, en wekte voortdurend levendi- gen bijval, die eindigde in een lang durig applaus. Den medewerkenden dames werd 'n douceurtje aangeboden. Na allen medewerksters en -ers te hebben bedankt en ook de vele aan wezigen voor hun belangstelling, sloot de voorzitter de welgeslaagde verga dering met dankgebed. Het levee van Beethoven. Aanstaanden Zaterdag 16 Januari honpt voor de Afdeeling Leiden en om streken der Vereeniging van Christ. Onderwijzers op te treden de heer M. J F. Rohijns, Leeraar aan de Christ. Kweekschool te Leiden met het mooie onderwerp„Het Leven van Beethoven in verband met eenige zijner wer ken Geïllustreerd door Piano (vleu- gell uit het bekende Magazijn van ds Firma K. Mens, Haarlemmerstr. alh. Er wordt in de Groote Zaal (bene den) van het „Nut" Steenschuur, des avonds 6 uur een groote opkomst verwacht. Belangstellenden zijn wel kom! Leidscho Radio-vereeniging. Maandagavond we,rd vanwege de L. R. V. een lezing gehouden in oud- liorluszicht over „Wisselstroom ver schijnselen", door ir. Roosenstein van Rijswijk. De vereeniging had introducties uit gereikt waarvan velen hadden gebruik gemaakt, de zaal was goed bezet. We merkten o.a. op verschillende technici van de Lichtfabrieken en een afdee ling van de leerlingen van Mathesis. Op tijd opende de voorzitter de ver gadering, heette r.llen hartelijk wel kom en deed eenige mededelingen omtrent de L. R. V. Dat ze na 1 jaar bestaan zich aangesloten heeft bij de Ned. Ver. voor Radio Telegrafie en nu als afdeeling Leiden der N.V.V.R. haar weg voortzet. Was de contributie voor het lidmaatschap eerst 6 per jaar, dit jaar is deze gesteld op 2 per jaar. Spr. verzocht de vele aanwezigen zich straks op te geven als lid van de L.R.V. Daarna gaf hij het woord' aan lr. Roosenstein, die over verschijnselen in en systemen voor de meting van wisselst room een zeer interessante le zing hield en deze verduidelijkte met teekeningen en projectie. 1ste de syme- trie der stroomlijn ten opzichte van het middelpunt, 2de de werking der vasi- lograaf n.l. het aantal trillingen de werking der spiegels enz. In dit ver band behandelde spr. de verschillende ossilogrammen of spanningskromming en de verdeeling hiervan enz., waar na een kleine pauze werd gehouden. Na de pauze werd behandeld het in stellen van gelijkrichter en stroomvor- ming, die een gelijkrichter regelt. Voorts nog de electrolitische geleider, krommen van verbroken contact enz. De lezing werd met zeer veel aan dacht gevolgd. Aan het einde bracht de voorzitter een woord van dank aan de spr. voor zijn leerzame lezing en sloot de bijeenkomst op gebruikelijke wijze. Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland te Leiden. De Kamer van Koophandel en Fa brieken voor Rijnland te Leiden, ver gadert op Vrijdag 15 Januari, half drie in de bovenzaal der Sociëteit „Amici- tie", Breestraat 7880. De agenda vermeldt: 1. Opening, 2. Installatie nieuwe le den, 3. Notulen, 4. Nieuwjaarsrede, 5. Verkiezing Voorzitter, 6. Verkiezing Voorzitters der Afdeelingen Groot- en Kleinbedrijf, tevens Onder-Voorzitters der Kamer, 7. Ingekomen stukken, 8. Mededeelingen, 9. Verkiezing van le den voor de Commissie: le Commis sie voor het Handelsregister. Aftre dend: J. van der Steen, C. G. J. Alke made, J. Heringa, Th. Cè. F. Stijn- man. 2e. Commissie voor Vervoer., Post en Telegrafie. Aftreden: Jhr. C. G. Roëll, N. C. F. van Ginkel, P. A. Wer- nink, W. van der Laan, C. G. J. Alke made, G. J. van der Kolk. 3e Commis sie voor het Verslag. Aftredend: Het Bureau der Kamer en A. L. Smits. 4e. Commissie van Financiën. Aftredend: Het Bureau der Kamer. 5e. Commis sie tot onderzoek van de Geloofsbrie ven. Aftredend: P. Boot Sr., P. A. Wer- nink, jhr. C. C." Roëll, P. J. van der Zanden, H. M. Simonis. Plaatsverv. leden: G. J. M. J. Molkenboer, J. He ringa, J. Sprey, C. G. J. Alkemade, G. J. van der Kolk. 10. Subsidie Handels onderwijs. 11. Huishoudelijke vergade ring (Weeldewet). 12. Sluiting. Prof. Mr. W. v. d. Vlugt. Wij vernemen, dat de gezondheids toestand van Prof. Mr. W. v. d. Vlugt, cud-lid der Tweede Kamer, oud-Hoog leeraar in de Wijsbegeerte v. het Recht en de Encyclopa die der Rechtsgeleerd heid; gedurende de laatste dagen minder gunstig is geweest. Hedenmorgen was er eenige verbete ring. Jubileum Ds. Joh. W. Groot Enzerink. De verwachting dat er vandaag veel belangstelling zou worden getoond voor. het zilveren ambtsjubileum van Ds. Groot Enzerink is wel uitgekomen. In de woning van den jubileerenden predikant zag het reeds alleszins fees telijk uit door de vele fraaie bloem stukken, toen zich daar vanmorgen om half elf een tamelijk groot aantal heeren vervoegde als het comité dat uit de Ned. Herv. Gemeente was ge vormd om hem te huldigen. Eerste spreker was Prof. Dr. H. M. van Nes, eere-voorzitter van het co mité. Hij schetste Ds. G. E. speciaal in zijn betedkenis van „strijdbaar held" onvermoeid waar 't het opspo ren en verbeteren van gebreken be trof en daardoor weieens „in de oppo sitie." Echter niet voor zichzelf, maai* om de zaak van het Koninkrijk Gods zooals hij dat meent te dienen. De heer P. A. Verhoog bracht als voorzitter van het comité de gevoe lens van dank en liefde uit de gemeen te over. Spr. herinnerde aan de innige verhouding tusschen Ds. G. E. en de gemeente zooals die bleek tijdens zijn ernstige krankheid. Niet altijd denkSn we eender over de dingen, aldus spr. maar als we het dan met elkaar kun nen vinden is dat een krachtig bewijs van de hooge eenheid die ons bindt in Christus als den eenen Heiland. Mede namens de gemeenten te Leeu w arden en te Wapenveld, die Ds. Ge E. vroeger diende, bood spr. hem daarna een bedraa in enveloppe aan. Binnenland. De vergadering van de R. K. Kamer fractie. Ambtsjubileum Ds. Joh. W. Groot Enzerink. H. M. de Koningin naar het over stroomde gebied. Het narcissen-embargo in Amerika. Buitenland. Het bericht omtrent uitstel van de vergadering der commissie van voor bereiding voor de Ontwapeningsconfe rentie wordt tegengesproken. De socialistische Rijksdagfraclie heeft besloten niet aan de groote coali tie deel te nemen. De Belgische minister van binnen!, zaken brengt in verband met de over strooming holde aan den Nederland- schen Waterstaat. vergezeld van een album dat de na men der schenkers bevatte. Namens de gemeente te Leeuwarden sprak hierna de heer J. C. de Groot, Wij, aldus spr. hebben vandaag eigen lijk het meeste recht op Ds. G. E. want ons heeft hij 14 jaren gediend. Spr. herinnerde met warmte aan de vele en velerlei arbeid door Ds. G. E. te Leeuwarden verricht en aan de groote plaats die speciaal het werk onder de gevangenen en het bestuur van de Chr. H.B.S. in zijn hart innamen. Zijn. ,werk is dan ook nog lang niet veiv geten. Na deze drie sprekers kwam eerst de jubilaris zelf aan het woord. Er is aldus spr. in deze dagen veel over mij gezegd, dat waar, veel ook dat niet waar is. Hoe vreemd het sommigen moge schijnen, toch zoek ik den vrede bo ven alles. Maar als het noodig is sta ik op de bres en ga dan ook niet terug Wanneer spr. soms zichzelf mag heb ben gezocht, moge hem God dit ver geven, maar met groote dankbaarheid kan hij zeggen, dat hij in de eerste plaats het Koninkrijk. Gods heeft wil len dienen. Als ik streed, aldus spr, was het tegen hen die de handen uit strekten naar het werk van den God' die mij heeft gezegend. Spr. dankte prof. van Nes voor zijn aanwezigheid en hartelijke woorden, en den heer Verhoog voor wat deze gezegd had. Ik geloof niet in de pluri formiteit van "de kerk, aldus spr. maar wel in die van de ziel. Wat mij in u aantrekt is dat ge geen blad voor uw mond neemt. Dat trok mij ook in de Friezen altijd aan. Ik weet dat wat ge gezegd hebt, uit het hart kwam. De overkomst van den heer de Groot heeft spr. goed gedaan Nog altijd neemt de herinnering aan Leeuwar den in spr.'s hart een groote plaats in, en als hij denkt aan den zegen daar genoten voelt hij zich heel klein. De gevangenen hebben spr. vandaag ook niet vergeten. Een die heel mooi teekenen kon heeft een fraaie tek3t vervaardigd: Genadig en barmhartig is de Heere en groot van goedei*tie- renheid." Het heeft spr. goed gedaan dat men bij de hulde ook zijn vrouw niet h eeft vergeten. Meermalen heeft zij goedge maakt wat spr. door zijn eigenaardig temperament had" bedorven, en tiaar komt veel dank toe, ook voor de lief de tijdens spr's verblijf in het Diaco- nessenhuis bewezen. Maar tenslotte legt spr. alle hulde neer aan de voe ten van God, die hem heeft willen op richten en zich een hoorder des ge- beds heeft getoond. Spr. hoopt nog lang met dezelfde kracht en opgewekt heid zijn arbeid voort te zetten, tot verheerlijking van Gods Naam, terwijl hij ook namens vrouw en kinderen hartelijk dankt voor de vele blijken van sympathie. Ds. W Luuring, uit Hazerswouda sprak hierna als studievriend. Wij als studenten, zei spr. hebben G. E. toch" eigenlijk het beste gekend. Nadat de heeren Hardenbol en S m its hierna hadden gesproken na mens de diaconie der Ned. Ilerv Gem, kwam de deputatie uit het bestuur van de Confessioneele Vereeniging waarvan de jubilaris Quaestor is-, be staande uit Ds. P. J. Kromsigt en Ds. A. B. te Winkel uit den Haag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1926 | | pagina 1