6e JAARGANG
DÜNDÊRDAG 7 JANUARTT§2§
WCnvfMÊR 17Ï4
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per week I 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
BUREAUHooigracht 35
Leiden -
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Gewone advertentiën per regel 22Vt cent
Ingezonden Mede deelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dags-
lijks geplaatst ad 40 cent.
EERSTE BLAD.
Optimistische klanken.
Wij leven weer in den tijd van de
Nieuwjaarsredevoeringen.
Voorzitters van Kamers van Koop
handel, burgemeesters van belangrijke
gemeenten enz. geven hunne beschou
wingen over den algemeenen toestand
ten beste.
En nu geldt misschien ook hier, dat
het niet allen koks zijn die lange mes
sen dragen, maar toch kan het de
moeite loonen een oogenblik naar deze
mannen uit de practijk te luisteren.
En dan valt het op, dat meer dan
eens hoopvojle klanken gehoord wor
den en dat er in de verschillende rede
voeringen een zeker optimisme door
straalt dat in dezen veelszins donkeren
en zorgvollen tijd weldadig aandoet.
Zoo verklaarde 'de voorzitter van de
Amsterdamsche Kamer van Koophan
del, een man uit de practijk ó.m.:
Vergelijkt men den toestand hier te
lande met dien in de naburige staten
dan ligt daar Nederland rustig, als een
vreedzaam eiland. Hier overheerschen
rustige bedrijfsomstandigheden en her
stelt zich langzaam de lijn van onzen
voorspoed!.
Of die lijn onafgebroken verder za
stijgen, waagde spr, niet te voorspel
len. Om ons h-een ontwaren wij ongun
stige factoren, welke ook hier hun te
genslag kunnen laten gevoelen maai
indien men in aanmerking neemt, da'
het herstel te onzent reeds sedert ee
nige jaren voortschrijdt, ondanks he'
feit, dat de toestanden om ons heen
voor de handelsonwikkeling weinig
gunstig waren, stemt het verkregene
tot bevrediging en goede hoop.
Zoowel de waarde van de invoeren
als die van de uitvoeren, beide zonder
goud en zilver, stegen in 1925. verge
leken met het voorafgaande jaar, maar
de eerste minder dan de laatste, zoo;
dat het invoersaldo over de eerste el
maanden 584 millioen tegen 620 milli
oen over hetzelfde tijdperk in 1924 be
droeg.
En nu is het niet alles licht. De in
vloed van de Japansche concurrentie
op het gebied van ongebleekte katoe
nen voor Indië laat zich b.v. duchtig
gevoelen Gedurende de laatste 3 jaren
werd vanuit Japan van deze soort goe
deren ingevoerd voor ruim f23 milli
oen, terwijl door Nederland voor
slechts ruim f 3 millioen werd inge
voerd.
Ook voor gebleekte katoenen manu,
facturen wordt Japan een kwade con
current.
Onze scheepsbouw maakt moeilijke
tijden door en met de vischvaart iï
het al evenmin gunstig gesteld.
Hiertegenover staat echter, dat de be
richten uit de nijverheidskrïngen over
het algemeen gunstiger klinken dan
een jaar geleden en dat veelal mei
grootere winstmarge gewerkt wordt
dan in 1924.
De interne crediettoestand is zoowe
in de groote steden als in het overige
land langzaam verbeterend, hoewe
nog niet alle bevroren vorderingen
waaronder zeer groote, liquide ge
maakt konden worden. Andere, voora'
in de provincie, blijven aan het speu
rend oog onttrokken, doch niet aan te
nemen is, dat zij tot belangrijke schok
ken aanleiding zullen geven, ook a'
zouden zij niet geleidelijk versmelten.
Een gunstig teeken ligt eveneens in de
daling van het aantal faillissementen
„Is dus, zoo eindigde spil. de econo
miscHe toestand, -waarin ons land ver
keert, niet onguntig. beter dan die
in omringende landen beter ook dan in
het begin van 1925, men dient zich
op voortzetten van krachtsinspanning
«iï bestrijding van groote moeilijkhe
den voor te bereiden."
Dit oordeel stemt overeen met dal
van den Rotterdamschen voorzitter
van de Kamer van Koophandel die een
langzaam vorderen uit den doolho
van moeilijkheden en gevaren consta
teerde, ^maar die daaraan toevoegde,
dat er ook zorgelijke elementen zijn
die tot ernst stemmen.'
Er is dus nog geen reden om te jui
chen.
Maar niet dankbaarheid mag toch
worden geconstateerd, dat hier dooi
een ter zake kundig man kon worder
uitgesproken, dat de lijn van onzen
foorspoed zich langzaam herstelt en
dat het verkregene tot bevrediging en
goede hoop stemt.
Moge de toekomst leeren, dat de heer
Heldring juist gezien heeft.
STADSNIEUWS.
Volken en Overheden.
In de derde samenkomst van de week
der gebeden was gisteravond het bo
vengenoemde onderwerp van bespre
king en geïfed.
Als voorganger trad ditmaal op Ds.
J. de Bias, Ned. Herv. pred. uit Rot
terdam, die vroeger als Luthersch pred.
ook te Leiden heeft gestaan.
Aangevangen werd met het zingen
van Ps. 133 1 en 3, het lezen van Mar
cus 13 113 en gebed.
Als uitgangspunt voor zijn rede koos
de spreker Jes. 2 1—15, naar aanlei
ding waarvan spr., nadat gezongen was
Gezang 3 2 en 3, de gedachten ontwik
kelde dei i,n de schets voor dezen avond
waren belichaamd.
Er zijn weinig woorden, aldus spr.,
die de menschheid voortdurend zoo
hebben beziggehouden als het tweede
gedeelte van den Engelenzang: „Vrede
op aarde".
Er gaat een welkome betoovering van
de gestalte van den Vredevorst.
Hoe staat het met de vredesgedach-
te; is zij slechts een wensch, een illu
sie?"
Jesaja zegt dat het zeker zal komen;-
dat de zwaarden tot sikkels zullen
worden geslagen en de menschen niet
meer op den oorlog zullen worden af
gericht.
Wanneer zal dat zijn? In het laatst
der dagen? In de volheid des tijds?
Zeker is, dat er nog heel wat moet ge
beuren eer het zoover is.
God zal richten onder de volkeren en
het recht op aarde bestellen.
Hoe zal Hij dat doen? Zal Hij zich
'voegen aan de zijde van een der strij
dende partijen, gelijk weleer Hofni en
Pinehas de ark des Heeren meenamen,
en zal dan de overwonnen partij zich
bij de eindbeslissing neerleggen?
Neen .Want de vrede kan niet komen
door macht alleen.
God zal de volken en de overheden
overtuigen van recht. Niet door lange
redévoeringen, maar door Zijn Geest,
die de harten verandert. God heeft zijn
eigen paedagogie, daarom kunnen wij
gerust zijn: God regeert.
Van de menschen zal het nooit ko
men. Het menschelijk vernuft gaat
steeds verder met nieuwe verdedigings
middelen tevinden. De mensch, die niet
met God rekent is zoo gevaarlijk voor
de maatschappij.
De behandeling van de schuldvraag
van den laatsten oorlog wijst er nog
niet op, dat de volken de gedachten
Gods hebben leeren verstaan. Want hij
zichzelf begint men niet, nfhar men
blijft elkander' de schuld geven.
Maar, is er al niet, er schijnt een
drang Haar waarheid te komen. De
jongeren organiseeren zich. Zij stem
men niet in met de „verzoening van de
cultuur met het Evangelie", waarbij-
het ouder geslacht is blijven staan.
Alleen het groote geestelijke mid
delpunt, Jerusalem, dat Jesaja in één
adem noemt met het verschijnsel van
drang naar vrede, het trekt de volken
nog niet zooals hij heeft voorspeld. Het
groote moment is er nog niet.
De laatstverschenen Encycliek van
•den Paus spreekt van de instelling van
een feest ter eere van Christus Koning
schap. En in den aanhef gaat ons hart
er met mede. Maar dra blijkt het te
gaan om een streven naar uiterlijk ge
zag, naar verhooging van de macht dei-
geestelijkheid, naar bestrijding van het
Laïcisme of het algemeen Priester
schap der geloovigen, dat wij protes
tanten zoo van harte aanhangen.
Dan, zegt spr., is men er te Stock
holm dichter bij geweest.
Daar heeft men getuigd tegen de on
gevoeligheid van de kerk voor den
nood der wereld. Daar heeft men ge
bouwd een practisch Christendom zoo
als het de oude kerk heeft bedoeld: als
een licht, dat den heidenen vriendelijk
in de oogen blinkt.
En wat zullen wij daarvoor nu zelf
gaan doen? Is de week der Gebeden
w erkelijk een drang naar eenheid.
Zou er geen groote confederatie van
alle protestanten mogelijk zijn met
achterstelling van concurrentie-zucht
en achterdocht?
Spr. gelooft wel, dat het mogelijk is,
en ook dat het moet. Omdat God het
wil. Getuige het hoogepriesterlijk ge
bed van Christus.
Opdat de wereld geloove, dat Gij
mij gezonden hebt....
Dë kerk zal slechts aantrekkings
kracht hebben voor de wereld indien
zij de mogelijkheid toont van een vol
strekte eenheid.
ïlet Christendom is er niet om zich
zelf, maar om God te verheeti Ijken. En
de geloovigen zijn dat niet om zichzelf,
maar om het licht verder te dragen.
Dat is de groote gedachte van de uit
verkiezing.
Hoofd voor hoofd moeten wij, ieder
in eigen kring, werkzaam zijn om een
sfeer van liefde en vrede om ons heen
te verspreiden. Dan zal er van ons nog
meer invloed ten goede uitgaan dan'
we zelf wel denken.
Geëindigd werd met het zingen van
gezang 229:7:
O, Vredevorst, Gij kunt gebieden,
De vred'op aard en in mijn ziel..."
Hedenavond is aan de ordö het on
derwerp „Zending".
Dankzegg ing: dat het Evangelie
van'Christus steeds blijkt het antwoord
te geven op de diepste vragen van de
menscheljjke natuur, en, komende tot
den mensch, ontvangen wordt ate Het
verlossende woord, waarop men lang
had gewacht;
dat telkens het hooren van die bood
schap beantwoordt wordt met het aan
nemen van het heil;
dat er friseh en krachtig geloof is
bij (de toegebrachte heidenen;
dat er krachtig leven begint te komen
op het gebied der zending.
Verootmoediging: dat wii ons
Veel te weinig verblijden over de bekeé
ring van heidenenen ongeloovigen;
dat wij te traag zijn om krachtige me
dearbeiders Gods te zijn, te ongeloovig
om wonderen van Hem te verwachten*
en ook te zelfzuchtig om waarlijk of
fers te brengen vcor te Heeren zaak.
Get bed: dat God sterke allen, die ar
beiden, en allen, die uit de heidenwe
reld tot Christus komen;
dat velen mogen gedrongen worden
om in dien arbeid in te gaan en dat de
zendende gemeente door medelevén én
gebed de handen der broeders en zus
ters sterke.
Regularisatie van het Schildersbedrijf
Dinsdag 5 Januari 1.1. vergaderde de
Commissie tot Regularisatie van he
Schildersbedrijf in café „De Burght'
alhier.
Tot deze vergadering waren uitge-
noodigd de heeren Wijkmans en Kiel's
respec. Directeur van den Gem. Diensl
voor Sociale zaken en Bouw- en Wo
ningtoezicht.
Daar de laatste zich buitenslands be
vond, deed hij zich vertegenwoordi
gen door zijn plaatsvervanger, den hi
Libot.
Belangrijke mededeelingen omtrent
het bezoek van de heeren Meyer, voor
zitter der commissie en Wijkmans aan
de Departementen van Arbeid en Bin-
nenlandsche Zaken werden gedaan, o
m., dat de Rijksgebouwendienst zijn
volle medewerking had toegezegd oir
te bevorderen, dat het binnen-schil-
derwerk aan de Rifksgebouwen voort
aan zooveel mogelijk in de winter
maanden wordt uitgevoerd. Dat de
Rijks-districtbouwkundige zou nagaan
welk schilderwerk nog in de maanden
Januari, Februari en de eerste helfl
van Maart kan worden uitgegeven
terwijl een gedeelte van het binnen-
schilderwerk voor de maanden Octo
ber, November en December zal wor
den gereserveerd, omdat ook in deze
maanden veel werkloosheid pleegl
voor te komen.
De heer van de Wijngaard bracht
verslag uit van zijn onderhoud met de
heeren Wijkmans en Kiers met betrek
king tot het voortzetten van reeds stop
gezet buiten-verfwerk aan plan II van
de woningbouwvereeniging „Ons Be
lang" en het verfwerk aan de wonin
gen der vereeniging „Ons Doel". Hij
was er van overtuigd, dat de Direc
teur van Bouw- en Woningtoezicht in
dezen zeer zeker zijn medewerking
zou verleenen, hetgeen door den verte
genwoordiger van den heer Kiers ter
vergadering werd bevestigd.
Ten slotte deelde de voorzitter mee
dat door den heer van Noort en hem
bezoeken waren gebracht aan de hee
ren Mulder en Sanders, wethouders
dezer gemeente respectievelijk van fa
bricage en financiën, ter toelichting
van een aan Burgemeester en Wethou
ders gericht adres, waarin verzocht
wordt, zoo spoedig mogelijk tot een
a anbesteding van die schilderwerken
over te gaan, welke zonder bezwaar in
het winterseizoen kunnen worden uit
gevoerd.
De indruk, welken beide heeren van
het onderhoud hadden ontvangen, was
niet ongunstig. Zij verwachten voora!
van Wethouder Sanders een warme
aanbeveling van hun verzoek in de
vergadering van Burgemeester en Wet
houders1
De Paedagogische Bibliotheek.
Gaarne vestigen wij de aandacht op
de advertentie van de Vereeniging „De
Paedagogische Bibliotheek", waaruit
blijkt, dat dezen winter nog een vier
tal belangrijke lezingen zullen worden
georganiseerd.
De heer A. Janse, hoofd der Chr.
School te Biggekerke,. die a.s. Zaterdag
in het Nutsgebouw zal spreken i9 in
de kringen van het bijzonder onderwijs
reeds lang geen onbekende meer, door
zijn artikelen in verschillende bladen
en tijdschriften. In den laatsten tijd is
bij echter ook in wijderen kring bekend
geworden als een der auteurs van een
zeer de aandacht trekkende rekenme
thode, terwijl hij bovendien optrad als
spreker op een tweetal paedagogische
conferenties te Amsterdam.
Op het laatste daarvan behandelde
hij het onderwerp, dat hij ook a.s. Za
terdag zal inleiden, n.l. „Het kind en
het Geschiedenisonderwijs".
W ater snood-Comité.
Op initiatief van den Burgemeester
zal hier ter stede een Comité tot hulp
verleening in verband mét den water
snood gevormd worden.
Het ligt in de bedoeling, dat morgen
de namen der Comitéleden zullen ge
publiceerd worden.
Schaken.
Leidsch schaakgenootschap.
Gisteravond werd „In den Vergulden
Turk" de jaarvergadering van het Leid
sche Schaakgenootschap gehouden. Na
opening door den voorzitter Ds. Rij
nenberg, las de secretaris het jaarver
slag, uit hetwelk bleek, dat de club
bloeit en thans 38 leden telt
De penningmeester gaf een overzicht
van den financiëelen toestand ein werd
voor zijn beheer, gedechargeerd.
Het bestuur werd herkozen. In de
plaatst van Ir. H. N. Francois, die
zich niet herkiesbaar stelde, is de heer
van Hoek benoemd. De functies ver
deelde men als .voorheen, zoodat het
bestuur thans als volgt is samengesteld:
voorzitter: Ds. C. R. Rijnenberg, vice-
voprzitter Ir. J. J. G. van Hoek, secr.
G. Bosscha, penningmeester: M. M. Se-
gaar en commissaris van mat: W. H.
v. d. Nat Jr.
Hierop sloot de voorzitter de door 23
leden bezochte vergadering.
-H De heer H. H. M. liet gisteren na
een bezoek aan het postkantoor op een
der lessenaars in de hal zijn portemon-
naie liggen. Toen hij na eenigen tijd de
vermissing bemerkte ging hij dadelijk
terug, doch het voorwerp had blijkbaar
reeds een anderen beheerder gevonden.
In de portemonnaie zaten een bank
biljet van 25, een van 10, drie gul
dens en eenig klein geld.
Op verzoek van den Commissaris
van politie alhier is aangehouden de
26-jarige koopman J. S. uit Amsterdam
als verdacht van verduistering van een
heerenrijwiel. Hij zal ter beschikking
van den Officier van Justitie worden
gesteld.
BINNENLAND.
1 -iiém,
DE KABINETSCRISIS.
Dr. dis Visser weer bij de Koningin.
Naar wij vernemen, heeft dr. de Vis
ser, die belast is met de samenstelling
van' een kabinet, gisternamiddag zich
opnieuw naar de Koningin begeven
voor een conferentie.
Aan een artikel ,uit parlementairen
kring'" in het Centrum (r.ki.) ontleenen
wij het volgende:
In welken vorm dr. de Visser kei
Gezantschap wil handhaven is niet be
kend. 'Wel wordt verwacht, dat, nu de
Katholieke ministers niet bereid ble
ken 0111 er toe mede te werken, dat jhr
van Nispen tot Sevenaer ontslag zou
krijgen, terwijl dan de gezant te Bern
tevens bij den H. Stoel geaccrediteerd
zou worden, de oplossing gevonden
zou worden, door jhr. van Nispen te
Rome te laten en hem te Weenen te
accrediteeren. De Kamer behoeft dan
op het votum van 11 November niet
terug te komen, daar de geschrapte
gelden dan niet noodig zijni
Wel kan men venvachten, dat er
dan een motie zal worden voorgesteld,
waarbij de Kamer óf wel deze combi
natie afkeurt, óf wel zich uitdrukke
lijk uitspreekt voor de opheffing van
het gezantschap bij den H. Stoel. De
vraag is nu maar. hoevele Christelijk-
Historische Kamerleden bereid zullen
worden gevonden om dan tegen deze
motie te stemmen. Want wordt zij
aangenomen, dan kan men theoretisch
wel volhouden, dat de minister van
buitenlandsche zaken haar rustig
naast zich neer kan leggen, zonder
haar uit te voeren of er politieke con
sequenties aan te verbinden, maar
practisch komt de zaak toch anders
te staan. Als de meerderheid wil door
zetten, volgt een motie van afkeuring
'tls begrijpelijk, dat men dit niet wil
riskeeren en dat men eerst zekerheid
wil hebben, hoe het met deze zaak za!
Binnenland.
Dr. de Visser heeft gisteren een on
derhoud gehad mei H. lu.da Koningin.
H. M. de Koningin maakt eei> inspec
tietocht door de geteisterde streken.
Buitenland.
De houding der Duitsche Sociaal-de
mocraten ten opzichte eener groote co
alitie.
Een campagne tegen de Hongaarscho
regeering naar aanleiding der bank
biljetten-affaire.
Volgens Japansche berichten zal
Rusland geen deelnemen aan ue werk
zaamheden ter voorbereiding van de
ontwapeningsconferentie.
loopen. Dit is de ware oorzïiak, waar
om de crisis zoo lang duurt, iwnder dat
men iets positiefs verneemt!.
Toch zou het geen verwondering be
hoeven te baren, wanneer binnen en
kele dagen dr. de Visser aan het ein
de van zijn moeilijken en zeer delica-
ten arbeid gekomen bleek. Moge het
een goed einde zijn, al is hier zeker
niet het spreekwoord van toepassing:
eind goed, al goed!
De coalitie heeft, om met dr. Kuyper
te spreken, een „deuk major® gekre
gen. Daarmee valt ook voor de toe
komst rekening te houden. Al gaat 't
ook in de politiek wel eens op, dat kr^
kende wagens het langst loopan.
Uitbreiding van het buurtverh eer.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen is voornemens bij de a.s. .'ilomer-
dienstregeling bet buurtverkeer aan
zienlijk uit te breiden, ten einde op de
ze wijze, tegen autobusdiensten tp kun
nen concurreeren.
Spoorwegverbinding met het Naorden
Ten gevolge van het doorbrekesn van
den waterkeerenden Vechtdijk bii Dall
sen bestaat de kans, dat de spoordijk
tusschen Dedemvaart en Zwolle onder
water komt te staan. Reeds nu loopt
het water tegen dien spoordijk.
Het spoorwegverkeer Groningen—
Zwolle zal, indien de baan op bedoel
den dijk niet meer bereden kan wor
gden, over GasselternijeveenCoevor
denOmmenZwolle worden goleid
Dit is een groote omweg, die een be
langrijke vertraging zal brengen i)3het
verkeer tusschen GroningenHoll and
Intusschen zal, voor het geval da»
deze bijzondere maatregel moet 'wor
den getroffen het sneltreinverkeeivia
Leeuwar lenStavoren—Enkhuize n
voorzien in een goede verbinding tus-
schen Groningen en het Westen.
Een dijk doorgestoken.
De landbouwer T., te Holten is op
lleeterdaad betrapt bij het doorstei.en
van een nooddijk, tengevolge waarvan
het Holterbroek met ongeveer 60 Do er-
derijen onder water is geloopen. Bri;i is
door de politie naar Almelo overge
bracht»
Afschaffing pasvisa.
Het bestuur van het R.-K. Werklie
denverbond in Nederland heeft aan
den mieter van arbeid, handel en nij
verheid een adres verzonden, waarin
liet, naar aanleiding van de onderhand
delingen met Duitschland over afschaf
fing van de pasvisa, schrijft, dat eerste
voorwaarde voor het afschaffen der
pasvisa wederkeerigheid lijkt. Wordt
het pasvisum echter zonder meer afge
schaft, dan wordt er een, naar het oor
deel van adr., onaanvaardbare ongelijk
heid geschapen met betrekking tot het
wederzijds toelaten van buitenlaische
arbeidskrachten.
Ons land zou onder die omstandig
heden de verklaringen der arbeidsbeur
zen laten vervallen, welke thans noodig-
zijn voor sommige groepen van arbei
ders, die in ons land willen komen
werken. Dat beteekent, dat buitenland
sche arbeidskrachten zonder eeDige
belemmering, dus ongeacht of er groo
te werkloosheid is in een bepaald be
drijf, in ons land kunnen komen wer
ken.
Omgekeerd staat de zaak geheel an
ders. Handhaven de Duitsche autori
teiten ondanks afschaffing van het pas
visum, de belemmerende bepalingen
voor onze arbeiders, die in Duitschland'
willen gaan werken, dan beteekent dit
voor ons land een nadeelig verschil.
Bedoelde Nederlandsche arbeiders toch
mogen overeenkomstig de „Verord-
nung über die Einsteliung und Be-
schaftigung auslandischer Arbeiter"
niet in Duitschland gaan werken, zon
der een speciale vergunning der Duit
sche overheid.
