Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
6 e JAARGANG
WOENSDAG 6 JANUARI 1926
NUMMER 1713
COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd" zijn
Per kwartaal i 2.50
Per weeki 0.19
Franco per pogt per kwartaal f 2.90
EERSTE BLAD.
Wapengekletter.
•Van verheuging met heving spraken
wij gisteren bij een beschouwing over
den internationalen toestand.
En 'dat daarvoor alle reden is, blijkt
nu weer uit wat uit Griekenland ge
meld wordt.
In navolging van Italië en Spanje
heeft nu ook Griekenland een soort
dictator gekregen.
Generaal Pangalos, de Grieksche eer
ste-minister heeft aan een feestmaal
tijd' medegedeeld, dat hij, om later
openbaar te maken redenen, gedwon
gen is een andere gedragslijn te vol
gen. Hij zal voortaan de algeheele aan
sprakelijkheid van de regeering des
lands aanvaarden en zich daarbij uit
sluitend verlaten op, de kracht van bel
leger en het nationale geweten, tenein
de Griekenland te redden.
Ter nadere verklaring voegde bij
hieraan nog toe:
„Zijn wij niet onlangs getuigen ge
weest van het schouwspel, d'at Griek
sche staatslieden den vijand argumen
ten verschaften, ten tijde van het
Grieksch-Bulgaarsche grensincident?.
Ik ben vastbesloten, dit alles te veran
derenIk zal een strikt nationaal
program uitvoeren Over eenige maan
den zal onze vloot sterk genoeg zijn 1
en ons leger het sterkste op den Bal
kan. Mijn nieuw program zal als basis
de gewapende krachten van Grieken
land hebben."
Dit optreden is in meer dan een op
zicht merkwaardig.
Vooreerst omdat we hier een nieuwe
uiting hebben van den fascistischen
geest die overal openbaar wordt.
Het Parlement, volgens Pangalos een
der oorzaken van de moeilijkheden,
waarin Griekenland verkeert, is sinds
geruimen tijd niet bijeen geweest en
er schijnt vanuit het volk ook geen
aandrang te komen tot de bijeenroe
ping over te gaan, wat als een bewijs
zou kunnen gelden, dat ook het volk
verlangt naar een krachtige hand, die
tot regeeren in staat is.
Maar voorts is ook van belang, dat
dit ..militair gesnoef" zooals we het er
gens gekarakteriseerd zagen volkomen
in strijd is met de vreedzame ontwik
keling van Europa, waarvan velen
droomen.
Griekenland is dóór den Volkenbond
tegenover Buigarije in het ongelijk ge-
steld, maar inplaats van zich nu aan
deze uitspraak te onderwerpen, zoekt
het naar een gelegenheid om door mid
del van wapengeweld zijn deel te be
reiken.
lEn nu zou dit niet van zooveel be
lang zijn indien Griekenland in dit op
zicht alleen stond.
Maar zoo is het niet.
Het broeit overal op den Balkan en
een kleine vonk kan straks het oor
logsvuur weer naar alle kanten doen
uitslaan.
Voor overdreven optimisme is er dan
ook in t geheel nog geen reden.
STADSNIEUWS.
Provinciale Synode „Zuid-Holland
Noord" der Gereformeerde Kerken.
Gisteren is hier een buitengewone
Provinciale Synode gehouden van de
Gereformeerde Kerken in Zuid-Hol
land-Noord.
Namens de kerk van Leiden opende
Ds. W. Bouwman de zitting, waarna
tot moderamenleden werden aangewe
zen Dr. K. Dijk van Den Haag als prae-
ses, Dr. W. H. Gispen van Schevenin-
gen als assessor en Ds. E. H. Broekstra
van Rijnsburg met Ds. J. Bropwer van
Oude-Wetering als scribae.
De Synode behandelde eeuige be
zwaarschriften van leden der kerk van
Gouda, en van Ds. T. Sap, tot voor kort
predikant van die kerk.
Over enkele zaken heeft de Synode
een uitspraak gedaan, terwijl overigens
een commissie werd benoemd, be
staande uit twee predikanten en een
ouderling, om verzoenend tusschen
de partijen te Gouda werkzaam te zijn.
Verder werd besproken de samen
roeping van de Generale Synode.
Tegen deze samenroeping werden%
door sommigen bezwaren ingebracht
vooral omdat door de particuliere Sy
node van Noord-Holland en de classis
Amsterdam over de zaak in geding nog
piet behoorlijk uitspraak is gedaan.
Toch heelt de Synode uit dep aard
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone adrertentiën per regel 227, cent
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel terieJL
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine adrertentïën bij vooruitbetaling
ran ten hoogete 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
der zaak aan de ultnoodigïng voldaan
en deputaten benoemd.
Benoemd zijn tot depütaten-predi-
kanten: primi Dr. K. Dijk (Den Haag)
en Ds. W. H. Gispen (Scheveningen);
Secundi Ds. Broekstra (Rijnsburg) en
Ds. A. H. v. Minnen (s-Gravenzanae).
Ouderlingen, primi: D. de Bruyn Yzn.
(Hazerswoude) en W. v. d. Brink (Voor
burg); Secundi: oud. Buurman (Hille-
gom)en C. v. Muyswinkel (Zwammer-
dam).
De Synode is slechts voorldbpig ge
sloten en zal alleen voortgezet worden
als buitengewone Synode wanneer het
resultaat van het bemiddelingswerk
der commissie-Gouda zulks noodig
maakt.
Met de samenroeping is opnieuw be
last de classis Leiden.
Week der Gebeden.
De tweede samenkomst in de jaar-
lijksche Week van. gebed bad gistera
vond in de Oosterk'erk plaats, waarbij
aan de orde was het onderwerp: „De
Algemeene Christelijke Kerk.
Als spreker trad op Ds. J. L. de Vries
Chr. Geret predikant te Rijnsburg.
Nadat gezongen was Ps. 89: 7, gir.g
Ds. de Vries in gebed voor en las ver
volgens 1 Cor. 3: 615 Daarna werd
nog gezongen Ps. 74:12 en 18. Spr. be
gon met op te merken, dat een bekend
Utrechtscb predikant eens gezegd had,
dat de tegenwoordige kerken wel gele
ken op' een modern druk station, waai
de witkielen als om strijd zichzelf op
dringen
Dit is zeker geen artistieke schoon
heid maar toch een gezegde van aan-
griipende beteekenis. In de Kerken is
veen,vrede, van een eenheid der-Chris
tclijke Kerk is dikwijls zoo weinig te
bespeuren. Zooals Zwitsers, die in bet
buitenland vertoeven, door een klank
die gelijkt op het geluid van een alpen
hoorn aan htm vaderland herinnerd
worden, en dan ziek van heimwee
naar hun land terug willen trekken,
zoo is 't ook met vele christenen bij de
gedachte aan die heilige Algemeene
Kerk. Spr. wilde zijn gehoor een oo-
genblik bepalen bij 't Woord van Hoog
lied 6:9 'teerste gedeelte: .Een eenige
is mijne duive, mijn volmaakte"
De duif is dikwijls 't beeld van de
Kerk van Christus, die vaak ook zoo
zwak en teeder is. Oprechtheid is ook
een zinnebeeldige eigenschap der duif
Maar een duivenoprechtheid is een ga
ve Gods. die verkregen wordt als de
ziel voor God vernieuwd is.
De Kerk van Christus is heilig en
volmaakt.
Toen de Oorlogsbrand in 1914 uit
brak, twijfelden wel velen daaraan
Het gedeelt-o van onze geloofsbelijde
nis: Ik geloof eene Heilige, Algemeene
Christelijke Kerk blijft voor de aarde
het ideaal waar we naar moeten jagen
maar in den hemel is t werkelijkheid.
Op de aarde is strijd, voor 't beginsel
en tegen den vorst der duisternis.
't Is een groot gebrek in onze dagen
dat de mensclien zoo weinig behoefte
ihebben' om te bidden.
Maar in biddend gelooven moeten ook
de Christenen van onze dagen uitzien
naar de komst van God. opdat het dan
zal zijn een Kud'de en een Herder.
Staande werd daarna gezongen Ps
141.2, en nadat Ds. de Vries in gebed
voorgegaan was, werd geëindigd mei
't zingen van Ps. 68:7.
Hedenavond is aan de orde 't onder
werp: „Volken en Overheden."
Dankzegging: dat alles veilig is in
Gods hand, en dat Hij ook hier op aar
de regeert.
dat bij velen t bewustzijn ontwaakt,
dat niet door menschen 'de geschiede
nis gemaakt wordt;
dat er een drang naar waarheid
komt, om het kwaad bij den naam te
noemen;
dat wij nog leven onder de gezegen
de regeering van een Koningin, die
voor haar volk bidt.
Verootmoediging: dat onze liefde
niet krachtig genoeg zich openbaart
om in eigen omgeving en in verhou
dingen met anderen de d'uivelsche stel
ling te logenstraffen, dat de een leeft
ten koste van den ander.
Gebed: dat de mogelijkheden, die
God ons geeft om als klein land de
atmosfeer te helpen zuiveren, krachtig
door ons mogen gebruikt worden. Dat
daartoe ons volk en ons Koninklijk
Huis. als ook de Regeering worden ge
sterkt, en bekwaam gemaakt. Dat
over de geheele wereld' meer waarheid
en gerechtigheid moge heerschen.
Posi voor Indië.
De directeur van het Postkantoor te
Leiden vestigt er de aandacht op, dat
in verband met de gewijzigde afvaart-
data van de booten van de Maatschap
pij „Nederland" en de Rotterdamsche
Lloyd'f, de per Zeepost te verzenden
correspondentie voor Nederlandsch-
Oost-Indië op Dinsdag 12, Maandag 18,
Dinsdag 26 Januari enz. ter post is te
bezorgen.
Ccllecien.
De collecte voor de diaconie der Ger
Kerk alhier op den Oudejaarsavond,
heeft de som van f 1122 opgebracht.
Onder dit bedrag waren 2 giften
van elk f500.
Kiescollege Ned. Herv. Gemeente.
Gisteravond heeft de hoofdcommis
sie voor de verkiezing der Ned Herv.
Gemeente alhier zitting gehouden tot
het in ontvangst nemen der candida-
tenlijsten voor de verkiezing van ge
machtigden van het kiescollege.
Door de drie kerkelijke kies vereen.
Geref., Confessioneel en Ethisch was
gezamenlijk een lijst ingediend met 37
candidaten voor ae 37 vacatures, zoo
dat bij enkele candidaatstell^g in de
opengevallen plaatsen is voorzien op
één na, daar een candidaat moest af
gevoerd worden, die kerkelijk niet te
Leiden woonachtig is.
Reeds kan worden gemeld dat her
kozen zijn de aftredende heereh:
L. J. Beij; A. van Biemen; A. Cou-
vée; C. T. Èggink C.Jzn.; W. F. Fla-
man; Pn. van Hoven; D. Knotter;
.Wc F. van 4er Laaken; C. H. Lens:
J. H. Looman; P. Mazurel (1856'; T.
J3. Meijpen; J. P. Mulder; L. Mulder;
H. M. van Nes; W. L. J. de Nie; P.
P. Nieboer; D. J. Noest: J. C. Sierat;
T. J. Smits; J. Splinter (1880'; J. P.
Ultee; A. H. A. Vlasveld; T. .Vos:
A. Wiggers (1844'; W. C. van der
Walk (1868;; E. van Wijhe; G. van
Wijk; L. Zitman.
Geref. Kerk.
Naar wij vernemen hebben de heeren
T. Kamminga en W. Meilof hunne be
noeming tot iaken bij de Geref. Kerk
aangenomen.
Aan de heeren T. de Jong en H. J.
v. d. Hee, resp. gekozen tot ouderling
en diaken is door den Kerkeraad op
hun verzoek ontheffing verleend.
Schaken.
Stand der competities.
Door iülen uitslag 6—4 L.S.G. II en
„Philidor" is de stand in de 3de kl. A.
nu de volgende geworden.
Leiderd. Sch.v. 2 1 o 1 111/38 H 2
Leidsch sch.g. II 2 1 o 1 10//29V2 2
Voorsch. sch.v. 1 1 o o 51/24V2 2
L. Stud, sch.cl. 1 1 o o 51/24V2 2
L. Sch. Philidor 2 00*2 7 13 o
De ie rij zip de gesp., de 2de de gew.
de 3e de gel., de 4e de verl., de 5e en
6e resp. het aantal punten voor en
tegen, terwijl de 7e de totalen der par
tijen aangeeft.
Ook in ae 2 de klasse valt nog een uit
slag te vermelden, n.l. tusschen Disc.
Disc. II en Rett, schaakgen., n.l. 55.
Hier is de 3la.1I aldus:
Schev. sch.soc. 2200 121/27(2 4
L. sch.gen. 220012 8 4
Disc. Disc. If 2011 9I0 -10V2 i
Rett, sch.gen. 1 o 1 o 5 5 1
N, Rott. sch.v. II 1 o o 1 41/25V2 o
Resid. sch. 2002 6V2131/2 o
De ie rij zijn de gesp., de- 2de de gew.
de 3e de gel., dcK'te de verl., de 5e en
6e re3p. het aantal punten voer en
tegen, terwijl de "e de totalen der pari.
tijen aangeeft.
Op 19 Jan. a.s. speelt de L. Stud.
Sch. te Voorschoten.
Op denzelfden datum komt h't Rott.'
schaakgen. te Leiden spelen, tegen het
L.S.G. I, bovendien werden nog ge
speeld 4: Jan. N. R. Sch. II en Schev.
schaaksoc., 14 Jan. Resid. sch. I en
D. D. II en 27 Jan. N. R. Sch. II
en Rott. schaakgen.
Gistermiddag is op den hoek van
de Princessekade en den Apothekers-
dijk de 53-jarige courantenbezorger J.
v. Z., terwijl hij uitweek voor een auto
aangereden door een andere.
In den winkel van den heer van der
Lelie binnengebracht, werd hij daar
door een dokter van den E.H.D, onder
zocht en later per auto naar huis ge
bracht. Hij had geen beteekenende ver
wondingen bekomen.
Hedennacht om drie uur zag de
heer Graaf van Limburg Stirum uitx
den Haag, toen hij per auto uit Haar
lem kwam, onder Oegstgeest op den
Haagschen straatweg iemand1 naa9t z'n
rijwiel op den grond liggen.
Bij onderzoek bleek het een jong
medisch student, E. R A. C. uit den
Haag te zijn. De jongeman was geheel
bewusteloos.
Bijgestaan door den heer de G. uit
Oegstgeest. die ook de zorg voor het
rijwiel op zich nam, bracht de graaf
den student in zijn auto naar het Aca
demisch ziekenhuis. Daar constateerde
de geneesheer een hersenschudding bij
den patient. Zijn toestand: werd niet
zonder gevaar geacht.
Of en door welke oorzaak de getrof
fene van zijn fiets gevallen ls, kan
nog niet worden vastgesteld. Het on
derzoek is nog niet afgeloopen.
De ouders zijn van het ongeval in
kennis gesteld.
BINNENLAND.
DE KABINETSCRISIS.
Een oplossing aanstaande?
Uit Den Haag wordt gemeld, dat op
goede gronden kan worden, aangeno-
men, dat de pogingen tot oplossing
van de kabinetscrisis in de richting
gaan van het aanblijven van het hui
dige ministerie
Naar verluidt zou ten slotte de ba
sis van een compromis toch' gevonden
zijn in het tegelijkertijd accrediteeren
van onzen gezant te Bern bij den Hei
ligen Stoel.
Alleen rnr. Schokking zou deze op
lossing niet kunnen aanvaarden, re
den waarom hij van het nieuwe kabi
net niet meer deel zou wensohen uit
te maken. Zijn portefeuille van Justi
tie zou door jhr. De Geer worden over
genomen, terwijl zijn plaats in het ka
binet zou worden ingenomen door Dr.
de Visser, wien dan de portetfeuille
van^. Binnenland'sche Zaken zou wor
den toegewezen.
In dit verhand verdient ook de aan
dacht een artikel van Mr. A. v. Wijn
bergen in .,De Tijd" waarbij van de
veronderstelling wordt uitgegaan, dat
de rechtsche samenwerking' blijft be
staan en het Kabinet Colijn wordt ge
handhaafd.
„Aannemend, aldus de schrijver,
dat weldra het Kabinet-Colijn z'n taak
zal kunnen hervatten, dan zal de cri
sis deze winst, en waarlijk niet gerin
ge winst hebben opgeleverd dat door
velen de beteekenis en de waarde dei-
coalitie beter dan tot dusverre is be
grepen. Ook, dat ingezien is geworden
dat het bewaren en in stand houden
der coalitie een voorwerp behoort te
wezen voor voortdurende waakzaam
heid en oplettendheid En nu meene
men niet, dat ^ve van oordeel zijn, dat
diegenen onder tie katholieken, die
voor de crisis voorstanders waren van
andere patijgroepeering, zich min of
meer duidelijk uitlieten tegen de coa
litie, thans tot andere gedachten zijn
gebracht.
Neen. Wat wij op het oog hebben is
het volgende. Wanneer men vergelijki
hoe' de laatste weken over de coalitie
gesproken en geschreven is, met de
koelheid, de onverschilligheid, nu een
jaar geleden door verschillenden tegen
ever haar aan den dag gelegd, met
de toen soms onomwonden uitgespro
ken meening, dat het beter, tactischer
was het woord coalitie" zelfs maar
niet te noemen, dan moet met groote
blijdschap geconstateerd, dat een zeer
belangrijke kentering ten goede is in
getreden, dat de rechtsche de Chris
telijke politiek, heel wat meer, heel
wal krachtiger, vuriger verdedigers ge
vonden heeft .Men vreugde en met
dankbaarheid zij het erkend. Laat ons
echter aanstonds daarbij de hoop uit
spreken dat die goede stemming blij
vend wezen moge."
„Het gevaar, dus besluit de heer v.
Wijnbergen, dat. thans heeft gedreigd,
en nog dreigt, doch. naar wij hopen en
vertrouwen zal worden afgewend, mo
ge tot'het inzicht hebben gebracht,
dat, ook in normale tijden, ons volk
telkens en telkens op het groote be
lang op de ontzaglijke waarde der co
alitie moet worden gewezen, telkens
en telkens er aan moet worden herin
nerd. dat de coalitie op heden h e t
e e n i g middel is, waarmede~te berei
ken valt, dat Nederland christelijk ge
regeerd worde."
Denk aan de rijwielplaatjes.
Wij herinneren er aan dat morgen 7
Januari de controle op de rijwielplaat
jes 1926 begint. Wie dus nog geen
nieuw plaatje bezit, schaffe zich er he
den een aan.
Een gemeente in nood.
De toestand der financiën van de ge
meente Petten is zoo ongunstig gewor
den, dat bet gemeentebestuur niet in
staat is de ambtenaarssalarissen over
December 1925 uit te betalen Daarmee
ls een noodtoestand ontstaan, waar
aan slechts een einde kan worden ge
maakt, hetzij door ingrijpen van Ged
Staten waarom de burgemeester
reeds meermalen, doch steeds tever
geefs, heeft verzocht hetzij door ver
eeniging van de gemeenten Petten en
Zijpe.
Waar intusschen ook verschillende
Binnenland.
De berichten omtrent de overstroo-*
mingen worden gunstiger. Op sommige
plaatsen blijft de toestand nog critiek.
De oplossing van de Kabinetscrisis
schijnt aanstaande. Minister Schokking
zou door minister De Visser worden
vervangen.
De contrfile op de rijwielbelasting-
plaatjes.
Provinciale Synode „Znid-Holland-
Noord".
Buitenland,
Pangalos heeft een proclamatie tot
de bevolking van Griekenland gericht.
De pogingen tot oplossing aer Duit-
sche kabinetscrisis.
Stijn Sireuvels heeft zich onomwon
den uitgesproken voor het Vlaamsche
activisme.
iMwnriaBE^^ bee - JM
andere uitgaven wegens gebrel: ,2an
kasgeld-achterwege moesten blijven en
o.a. rente en aflossing van leeningen
niet kon worden voldaan, heeft de Na
tionale Bankvereenging beslag gelegd
op de gelden der gemeente Petten, el ie
bij de Bank voor Ned. gemeenten zijn
gestort
Salariskorting.
Bepaald is, dat op jaarwed degen la
tende militairen, die verpleegd v.onA.i
in een ziekeninrichting, sanatorium -i
krankzinnigengest. per dag emi k
ting op hun jaarwedde zal worden toe
gepast ten bedrage van:
opperofficieren f 5 50, kolonel f 4 50
luit.-kol. of majoors f3 50, kapiteins
f2.50, luitenants f 1.50, hoofdopzichters
van fortificatiën f3, adj. ond off. fl.50
6erg. majoors fl, sergeanten fti.öU.
Officieren op non-activiteit zal een
korting worden opgelegd van 2—3 v u
het bedrag der actief dienende rang
genooten.
Postcheque- en Girodienst.
Over het jaar 1925 werden 12.4JS
nieuwe postrekeningen geopend, liet
geheele aantal bedroeg op ultimo Dcc.
113.224.
Het aantal aan de rekeninghouders
verzonden afrekeningen bedroeg
6.307.235.
Het aantal op de postrekeningen bij
geschreven stortingen bedroeg 4.602.850
tot een gezamenl. bedrag v. 837.195.854;
het aan tal credit-giro's 6.305.048 en tiet
(tintal debet-giro's 5.709.942 tot een
edrag van 3.410.899.109; het aantal
van de rekeningen afgeschreven chè-
ques 1.377.947 tot een gezamenlijk be
drag van 516.489.509. Het algemeen
saldo-tegoed bedroeg op ulto. Decem
ber 490.012.392, tegen 175.185.155 op
31 December 1924.
Wethouder gevraagd.
In de jongste raadsvergadering te
Almelo, toen bij de tweede stemming
over een wethouder alle briefjes blan
co waren ingeleverd, deelde de voor
zitter mee, dat, nu de raad weigerach
tig was in zijn medewerking tot de be
noeming van een wethouder, B. en W.
thans een wethouder zouden aanwijzen
B. en W. schijnen echter bevreesd te
zijn dat alle raadsleden achtereenvolg
gens zullen bedanken.
Thans heeft, naar „Het Volk ver
neemt, het college aan alle raadsleden
een schrijven gestuurd, waarin ze ver
zocht worden vóór 7 Januari te berich
ten onze een eventueele benoeming tot
wethouder aanvaarden. Het is wel een
zeldzaam geval, B. en W. sollicitanten
oproepende voor een wethouderszetel.
Of er gegadigden zullen zijn voor 2000
voor het wethouderschap?
Het hurenprobleem.
Sinds eenigen tijd is een commissie,
ingesteld door de Vereeniging van Ne-
derlandsche Gemeenten en den Natio-
nalen Woningraad, werkzaam, welke
tot taak heeft het hurenprobleem voor
de woningen door gemeenten en wo-
ningbouwvereenigingen gebouwd of
nog te bouwen, in zijn meest volledigen
omvang te onderzoeken. De commissie
bestaat uit de volgende leden.: A. J. M.
van den Berg, J. Bommer, R. Boomsma
W. J. Bossenbroek, P. J. J. Haazevoet,
Jhr. Mr. J. I.' de Jonge van Ellemeet,
Mr. A. Jonker. H. Th. Klein, G. F. Lln-
deyer, J. H. KDti.endaal en K. R. van
Staal. De commissie hoopt binnen een
half jaar met hare werkzaamheden ge
reed te komen.
Hnnrverlaging en tekorten bij
Woningvereenlgingen. v
De Minister van Arbeid H. en N,
heeft, volgens de „Gemeentestem", op
een daartoe strekkende vraag aan Ged.
Staten van Friesland meegedeeld, geep