CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
3e JAARGANG,
DINSDAG 29 DECEMBER 1925
NUMMER 1707
LEIDSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal I 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
Oit nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
De Openbare School.
De vorige week heeft de heer Zeelen-
bei'c, hoofd eener openbare school te
Leiden, op een ouderavond een vurige
pleitrede gehouden voor de openbare
school, waarbij het tevens aan scherpe
uitvallen tegen het Christelijk onder
wijs niet ontbrak.
De tijden zijn veranderd. Er is een
tijd geweest, dat de openbare school
een bloeiende onderneming was, waar
voor het niet noodig was propaganda
te maken.
De natie was met sterke wetsketenen
aan de openbare school geklonken en
het scheen niet mogelijk, dat die band
ooit zou worden verbrqken.
Maar het Christelijk onderwijs heeft
zich onder den druk krachtig ontwik
keld en eindelijk is het zoover gekomen
dat de lang begeerde vrijheid ver
kregen werd.
En toen was het, dank zij mede de
stelselmatige actie, van vele openbare
onderwijzers en van andere voorstan
ders der Overheidsschool, waardoor dit
instituut steeds meer in miscrediet
kwam, met de oppermacht aan de
openbare school gedaan.
Zij raakte het vertrouwen finaal
kwijt.
Niet alleen toch, dat het aantal Chr.
scholen sterk vermeerderde, maar ook
werden bijzondere scholen gesticht
door hen die wel z.g. neutraal onder
wijs begeerden, maar die toch van de
openbare school niet langer gediend
bleken te zijn.
Vandaar dat nu door de voorstan
ders van het openbaar onderwijs een
reclame campagne op touw is gezet om
de oude, ietwat verloopen 'zaak weer
wat nieuw leven in te blazen.
En zoo heeft dan ook de heer Zeelen-
berg het noodig geacht een propaganda
rede te houden voor de openbare school
Het was, zegt het blad, waarin wij
van dit optreden een verslag vonden,
„een sterk gedocumenteerde rede", die
gevolgd werd door een langdurig ap
plaus.
't L&ont dus wel de moeite naar de
zen propagandist te luisteren, waarom
wij uit bedoeld verslag hier de voor
naamste gedeelten laten volgen:
„Het is, aldus de spr., mijn vaste
overtuiging, dat er maar ééne waar
achtige Christelijke school is on dit
is de openbare school. De s.holen, die
zich bij voorkeur Christelijke scho
len laten noemen, zijn inderdaad niet
anders dan sektescholen.
Ons volk is te verdeeleu in twee
groote deelen, n.l. Roomschen en Pro
testanten. Inzonderheid bij de iaat-
sten is de geloofsverdeeldheid on
rustbarend. Nu schijnt het van elke
sekte een levensbehoefte te zijn om
een eigen school te hebben, met het
doel de kleine kinderen in te pom
pen, dat alleen zij de dragers van het
ware Christendom zijn. Dit nu is in
lijnrechten strijd met het eerste en
grootste gebod, dat der Christelijke
naastenliefde en broederschap.
De openbare school is de algemeen
Christelijke school, die altijd gediend
heeft en nog steeds dienstbaar is aan
het Christelijk karakter van ons volk
boven alle geloofsverdeeldheid. De
allereerste en allergrootste Christelij
ke deugd, die der verdraagzaamheid,
is in haar belichaamd. Ook wettelijk
is ze daartoe verplicht. Bovendien is
het den openbaren onderwijzer wette
lijk verboden iets te leeren, te doen
of toe te laten, wat in strijd is met
den eerbied verschuldigd aan de
godsdienstige begrippen van anders
denkenden.
Met een keur van boeken die op de
openbare scholen gebruikt worden, zoo
heet het verder, bewees spr. het uitge
sproken Christelijk karakter van de
openbare school in tegenstelling met
leerboeken der sektescholen (de titels
worden wijselijk verzwegen) waarin de
grootste Christelijke deugd met voeten
getreden -wordt. Spr. beklaagde zich
vervolgens over de gewetenlooze en on
christelijke laster die over de openbare
school wordt verbreid, om'dan te ein
digen met de opmerking, dat Gods
BUREAUHooigracht 35
Leiden
dienst een zaak des harten is, die er
niet als vernis op aangebracht kan
worden en zeker niet door jonge kinde
ren onbegrepen dingen van buiten te
laten leeren."
Er zou van deze rede die een zoo
dankbaar applaus verwierf, heel wat
te zeggen zijn.
Wij moeten ons echter bepalen tot
het maken van slechts enkele opmer
kingen.
En dan moet ons in de eerste plaats
van het hart een woord van dankbaar
heid, dat hier een pleidooi werd ge
voerd voor de Christelijke school.
Dat is alvast een stap in de goede
richting. Het vergemakkelijkt de dis
cussie.
Want nu gaat het eenvoudig om de
vraag of de openbare school aan de
eischen die men aan een Christelijke
school mag en moet stellen voldoet. Is
dat niet het geval, dan volgt daaruit,
dat deze school voor hen die Christelijk
onderwijs begeeren niet bruikbaar is.
Nu heeft de spreker deze vraag in toe
stemmenden zin beantwoord, volgens
het verslag in een uitstekend gedocu
menteerde rede.
't Is wel jammer, dat dit uit het ver
slag zelf niet blijkt, en dat het veeleer
den indruk geeft, dat de rede heele-
maal niet gedocumenteerd was.
Wij althans hebben zeer sterk den
indruk gekregen, dat de Spr. met drie
dingen niet op de hoogte is, n.l. hij
kent niet de eerste beginselen van het
Christendom, hij kent niet de openbare
school en hij kent niet de Christelijke
school.
In een volgend nummer hopen we dit
nader aan te toonen.
TeL 1278, Postgiro 58935
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone adyertenti8n per regel 221/» oent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine adrerteatiën bij vooruitbetaling
▼an ten hoogete 30 woorden, worden dege
lijke geplaatst ad 40 cent.
STADSNIEUWS.
Fransche omzetbelasting voor agenten
en vertegenwoordigers van buifcn
landsche huizen.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland te Leiden ont
ving van de Nederlandsche Kamer van
Koophandel te Parijs het volgende
overzicht van de bepalingen, welke
thans voor bovengenoemde belasting
gelden;
Wanneer de transactie goederen be
treft, die zich reeds in Frankrijk be
vinden (wat vooral het geval is bij
zaken, die gedaan worden door depot
houders enz.) dan zijn deze bemidde
laars de belasting verschuldigd over
het geheele bedrag van de omgezette
hoeveelheid goederen, behalve wan
neer het betreft textielgoederen, onbe
reide huiden. graangewassen, rijst,
oliehoudende zaden, koffie, cacao, rub
ber, hout en ruwe phosphaten, in welke
gevallen de bemiddelaar alleen belast
wordt over het bedrag van zijn com
missieloon, en dab nog alleen wan
neer hij een handelsberoep uitoefent,
•zooals: makelaar, commissionnair enz.
Betreft de transactie goederen, die
zich in het buitenland bevinden, dan
is de belasting door den bemiddelaar
verschuldigd over den geheelen koop
prijs in geval:
a. de koop plaats heeft in het bui
tenland voor rekening van een in
Frankrijk gevestigde firma, waarbij
volgens in de order vermelde voor
waarden de bemiddelaar of gevolmacli
tigde gehouden is dè koopwaar in
Frankrijk af te leveren, en daardoor
door hem zelf of van zijnentwege de
dedouaneering wordt bewerkstelligd
b. de, koop plaats heeft voor reke
ning van een buitenlandsoh huis, waar
bij de dedouaneering gedaan wordt
door den bemiddelaar.
Alleen wanneer in geval van verkoop
voor rekening vah buitenlandsche hui
zen de koopwaar verkocht wordt met
overdracht van eigendom op den koo-
per voor de aanbieding bij de douane
of anders gezegd, wanneer de verkoop
is bewerkstelligd op Üe voorwaarden,
lcco fabriek, c.a.f., f.o.bwal of wagon
grens, en de dedouaneering daardoor
door den kooper moet worden gedaan
is de bemiddelaar alleen de belasting
op het omzetcijfer schuldig over zijn
provisie, en heeft hij niet die belas
ting over het geheele bedrag van de
waarde der goederen ie l -alen, omdat
in dat' geval de invoer :an de goede
ren in Franhvnk g urn werdt Goo-
J.:n -\-r i or een doorvoerhan
.h.a^r die op zijne order?
RECLAME.
AMSÏERDAMSCHE AHÏHRACIEÏ M".
Heerensingel 34/35. Tel. 1523.
PRIMA KWALITEIT. VERZEGELDE ZAKKEN.
Hierbij moet wel opgemerkt worden
dat zelfs wanneer de buitenlandsche
afzender zelf het ^gekochte factureert,
en het verschuldigde bedrag int, dit
geen invloed heefi op de verhouding,
van den bemiddelaar tegenover de be
lastingadministratie; de bemiddelaar
Is dan belastingplichtig over het ge
heele bedrag van de waarde der ver
handelde goederen, omdat hij den in
voer in Frankrijk bewerkstelligt.
Het is de bedoeling van de wet, dat
buitenlandsche huizen, die niet in
Frankrijk zijn gevestigd, doch zaken
doen jloor bemiddeling van derden, in
den regel, op zich nemen Üe belasting
op het omzetcijfer, dat zij in Frankrijk
bereiken, te voldoen
Als samenvatting van het boven
staande kan dus worden gezegd, dat
de bemiddelaars in den regel de be
lasting op het geheele bedrag van de
waarde der verhandelde goederen al
leen schuldig zijn, wanneer het koop
waar betreft, 'die reeds in Frankrijk
is, of door hen is ingevoerd en in Frank
rijk afgeleverd.
„Draagt elkanders lasten".
;Het fonds tot bestrijding der tuber
culose, uitgaande van het Chr. Nat.
Vakverbond in Nederland wil trachten
bovenstaand woord mier in practijk
te brengen door op Nieuwjaarsdag den
gewonen bloempjesverkoop te hoiiden.
Aan belangstelling zal het ook bij
dezen verkoop niet ontbreken, zoodat
er hoop is, dat het zoo noodige en
nuttige fonds financieel weer eenigs-
zins gesterkt zal worden.
Om dezen bloemendag te doen sla
gen, zijn er echter niet alleen koopers
noodig, maar ook verkoopsters. Zij die
hunne medewerking willen verleenen.
kunnen zich aanmelden Kanaalstraat
No. 50.
Antirevol. Kiesvereeniging.
Wij herinneren aan de vergadering
van de Antirevol. Kiesvereeniging die
hedenavond te 8 uur in het Nutsge-
bouw zal worden gehouden. Gaarne
wekken wij de leden op deze ongetwij
feld belangrijke vergadering, waarin
de heer H. de* Wilde, voorz van het
Prov. Comité van A.R. Kiesverenigin
gen het woord hoopt te voeren, bij te
wonen.
Er zal ruime gelegenheid worden ge
geven voor gedachtenwisseling.
Universiteitsgebouwen.
Ingediend is thans de begrooting
voor 1925 van het Bouwfonds voor de
departementen van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw en van Onderwijs
Kunsten en Wetenschappen. De begroo
ting loopt tot een bedrag vanf 2.155.221.
Ten behoeve van de Universiteit te
Leiden wordt in totaal uitgetrokken
f 1 253.500, waarbij f 1.000.000 voor voort
zetting van den bouw van het zieken
huis en f253.500 voor de verbouwing
van het Natuurkundig Laboratorium.
Leidsche Groenten veiling ,Ons Belang'.
Gisteren hield bovengenoemde ver
eeniging een druk bezochte ledenver
gadering in café „Zomerlust".
Op den vastgestelden tijd opende de
voorzitter met een, in verband met de
laatste vergadering in 1925, uitgebreid
openingswoord.
De spreker memoreerde allereerst
den gestadigen bloei van .,0. B"; veil
den wij n het eerste jaar van ons be
staan 1 5 ton, het tweede jaar reeds 2,
en nu reeds 3.5 ton, terwijl voor '26 4
beraamd kon worden, in verband met
den grooten toeloop van vrije veilers.
De voorzitter kon verder de vergade
ring nu reeds de toezegging doen, dat
voor dit jaar* dank zij het zuinige be
heer, 1 pet. van het geveilde bedrag,
en 1 cent van elke gehuurde kist te-
ruggedeeld kon worden.
De eerstdaags verschijnende balaiis
met winst- en verliesrekening zou
tl en leden een duidelijk overzicht ge
ven van den gunstigen financieel er.
der vereeniging.
liet veilingbedrijf (wat betreft de
rnballage) zou in het volgende jaar
een belangrijke verbetering ondergaan
~::n het gelukt was op twee op
'\H.atsen in de onmiddellijke nabij
heid der veiling beslag te leggen; een
zeer groot belang voor tuinder en koop
man.
Na behandeling der traditioneele
punten, notulen, ingekomen stukken,
ballotage nieuwe leden, deelde üe voor
zitter mede -dat het bestuur de pogin
gen, om aan de leden een kweekers-
crediet te verstrekken, (10 pet. van het
geveilde bedrag), met succes waren
beloond.
Door de Tuinders-leenbank afd. Lei
den was alle mogelijke medewerking
toegezegd, zoodat elk lid zoo noodig
door het bestuur een crediet zou kun
nen verkrijgen van „O. B.", zonder de
lastig te verkrijgen horgen en met zeer
weinig kosten.
Na de algemeene instemming der
vergadering sprak de voorz. de wensch
uit, dat ook door dit middel, de veiling
in bloei zou toenemen.
Na de behandeling vaststelling per
centage der c onservej-arti kelen op 3
pet., gaf de rondvraag nog een opmer
king naar aanleiding van een motie,
gedrukt in de Leidsche dagbladen.
De voorzitter deelde mede, dat ook
het bestuur van „O. B." een uitnoodi-
ging ontvangen had van de Kamer van
Koophandel om deel te nemen aan be
sprekingen die zouden kunnen leiden
tot het verkrijgen van een Groenten-
veiling. De nu bekende motie was het
resultaat.
'De vergadering sprak zich uit dat
het te betreuren was, dat deze ge
waardeerde pogingen, om in het be
lang van den handel, tot een veiling
te geraken, op niets uit zijn geloopen.
Het bestuur bracht nog in het mid
den, dat het nog steeds voorloopige be
sprekingen waren geweest, zoodat van
deze aangelegenheid nog niets op een
ledenvergadering was gekomen.
Vervolgens dankte de voorzitter de
he eren voor hunne aanwezigheid en
wensehte voor ieder persoonlijk en
voor de veiling in het algemeen, een
Voordeelig 1926; waarna deze zeer go-
animeerde vergadering werd gesloten.
Dr. Em. Verviers.
Dr. Em. Verviers, privaat-docent m
de staathuishoudkunde aan de univer
siteit alhier, komt dit jaar niet voor
op de Series Lectionum. Zijn de ge
ruchten juist, dan komt zulks, omdat
hij de laatste jaren geen enkel col
lege heeft gegeven.
Schaken.
Winterwedstrijd schaakclub „Phili-
dor".
Uitslagen der 6e ronde:
J. H. G. Botermans, A. M. I. en H. C.
de Nie winnen; W. Immink, P. J. M.
Kemperman en W. H. Colpa verliezen
hunne partijen. f
Uitslagen 7e ronde:
A. J. J. Nicaïse—J. de Boer 0—1
J. C. VerhaarJ. H. G. Botermans 10
J. v. d. WilkJ. J. Abspoel 10
P. J. v. d. Zeeuw—W. F. Snieder 0—1
H. C. de NieK. Hagemans 01
P. M. J. KempermanN. N. 01
G. Verlï^even—W. Segaar 0—1
Openbare Leeszaal en Bibliotheek
„Reuvens".
Aanwinsten
Veldhuijzen, A. van, Met zes zin
tuigen de natuur in.
Mitchelll Hedges, F. A. De strijd
met de reuzenvisschen.
Schillings, C. G. Met flitslicht en
buks.
V ij v e r b e r g, J. Vogel-idyllen.
Wiele, O. Voor Hagenbeek naar het
Himalaya-gebergte en de oerwouden van
Indië.
Haar, A. A. ter. Ons nutpluimvee.
Zoutendiijk, J. A. Het boordbed.
Boers, T. W. en L. T. Lie|ra. Het
draadloos ontvangstation en hoe dit zelf
te vervaardigen.
Schiphoirs t. T. X. M. Hoe mank
ik m'n eigen radio-ontvangstation
V e r s c n a e v e, C. Michel Angelo's
profeten.
Hallen, E. v. d. Stille uren bjj pri
mitieve meesters.
V e t h, C. De advocaat in de carica-
tuur.
Persyn, J. Lodewjjk van Devssel;
Kijkjes op de letterkunde van elders:
Noorwegen.
Walgrave, A. Gedachtengroei; Stu
dien op G. Gezelle.
Manken van Nieumeghen.
Rutten, F. Beatrys.
Moens, \Y. Landing.
Schmitz, Marie. Droomenland.
Scott, G. Visscher Markus.
Sick, Ingeborg M. Heilig huwe
lijk.
Söjberg, H. In het land d r leven
den.
Belangrijkste nieuws in dit Nummer.
Binnenland.
De memorie van antwoord inzake de
salarlsontwerpen.
De schrijfster A. S. C. Wallis over
leden.
Buitenland.
In Frankrijk dreigt een nieuwe mi-
nisterieele crisis.
Duitschland zal in den Volkenbond
eventueel door den rijksminister van
buitenlandsche zaken v&rtegenwoor-
digd worden.
Alarmeerende berichten betreffende
den was défc Duitsche rivieren.
Stevenson, it. L. Goud-eiland.
Str.i-atsjma, A. K. Late lente.
StrattonPorter, Gene. Aan
den voet van den regenboog.
Taylor, Mevr. f Howard. Van slaaf
tot overwinnaar.
Treffers, J. Het moeilijk ambt.
Turner, Ethel S. Bobbie.
Bridged en de bengel.
Broer.
Een verloving.
Moeders jongste lieveling.
Turner. Lilian. De meisjes Perry
Walpot a H. De betoovering.
W i 1 m a, Het schoone leven.
Worms er, C. H. De heilige gong.
Zeggelein. Marie v. De vrede
van het Meerland.
Zoo m er &-Y er meer, J. P. Het
huisje bjj de dennen.
Kleine levens.
Duhamel, G. Deux hommes.
Marx, Magdel eine. Femme.
Swift, J. Gulliver'6 travels.
Temple Thurston, E. The evo
lution of Katherine.
Wilde, 0. The picture of Dorian
Gray.
De heer J. C. Roest, ontvanger van
ftiet kantoor de<r directe bel&stdngem
alhier, zal worden overgeplaatst naar
het vierde kantoor der directe belas
tingen te 's-Gravenhage.
Geslaagd zijn voor het examen
boekhouden „Vereeniging van Leer
aren" de heeren 'W. v. d. Gdessen Jr.
te Den Haag, vroeger alhier, en H. J.
Immink, en C. Snoeker, alhier.
Bij het laatst gehouden Engelsche
examen M.Ö. acte B. is geslaogd mej.
J Gravelotte, Den Haag. Afgewezen 1.
De wethouder van Onderwijs is
verhinderd morgen, Woensdag, spreek
uur te houden.
De heer M. C. Verwijs alhier, slaag
de voor het examen Mercurius Engel
sche Handelscorrespondentie.
BINNENLAND.
De Salarlsontwerpen.
Aan de Memorie van antwoord op
het Voorl. Verslag van de Eerste Ka
mer, wordt het volgende ontleend:
Dat na de wijzigingen, waarop de
wetswijzigingen betrekking hebben, be
vrediging zou worden verkregen, i9 een
illusie waaraan de regeering zich niet
heeft overgegeven. Haar streven is in-
tus9chen met ernst gericht geweest op,
een wegneming der onjuistheden en
onbillijkheden, die zorgvuldige overwe
ging haar als zoodanig moe9t doen er
kennen.
Het gemis aan bewondering voor de
wijze, waarop de regeering het georga
niseerd overleg toepast, is verklaar
baar, waar de in het Voorloopig Verslag
gegeven omschrijving van die wijze
niet klopt op de feiten. Het cijfer van
3 millioen is immers niet als een on
verbiddelijke grens gesteld, doch als
een raming genoemd van hetgeen naar
het voorloopig oordeel der regeering
een herziening zou blijken te vorderen.
Uiteraard sprak in die raming zich een
zekere opvatting uit van het kader,
waarbinnen de herziening zou moeten
verloopen, doch het bepalen van een
dergelijk kader kan de regeering niet
uit handen geven. Vruchtbaar overleg
wordt daardoor dan ook slechts uitge
sloten, indien van de zijde der organi
saties deze laatste waarheid wordt mis
kend. Dat echter binnen die grens over
leg nuttig effect kan hebben, bewijst
het verloop der onderhavige voorzie
ning, waarbij met hetgeen in het ampel
gevoerd overleg is naar voren gebracht,
in ruime mate rekening is gehouden.
