Oit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
6e JAARGANG
WOENSDAG 2 DECEMBER 1925
NUMMER 1685
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
,Per kwartaal 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal f 2.90
De A.-R. Partij zichzelf.
Naar aanleiding der ontslagaanvra
ge van het Kabinet Colijn verscheen
onder bovenstaanden titel bij „Liber-
ias te Rotterdam een brochure van
den heer H. Diemer waarop wij van
deze plaats gaarne de aandacht ves
tigen.
Het is een nuchter ernstig woord,
waarin de vraag wordt behandeld, hoe
de antirevolutionaire partij heeft te
handelen, zal in de naaste toekomst
althans zooveel mogelijk met haar
principes gerekend worden en dat
daarom waard is ernstig te worden
overwogen.
De schrijver begint met een over
zicht te geven van het tijdperk van el
kaar opvolgende crisissen sind§ 1918.
die zeker niet tot den bloei van de An
tirevolutionaire partij hebben bijgedra
gen.
In dit verband wordt ook gewezen
op het heengaan van den heer van der
1 oort van Zijp, het inschuiven van den
heer Bijleveld op de candidatenlijst,
wat tot ernstige ontstemming aanlei
ding gaf, enz
En eindelijk aldus de schrijver
is het bulten stemming blijven van de
heeren Duymaer van Twist en Prof.
Vissclier niet onopgemerkt gebleven,
en had men vrij algemeen verwacht,
dat in moeilijke oogenblikken, wan
neer moedsbetoon noodig is en onte
genzeggelijk een groot gedeelte van on
ze Kamerfractie gaarne een andere
houding zou willen aannemen, al onze
afgevaardigden als mannen naast el
kander willen staan.
Het is nu de tijd om een en ander
onder de oogen te zien. De vraag dient
nu ook te worden gesteld, of wij niet
moeten beproeven onze partij in al
haar geledingen zóó sterk aan elkaar
te smeden, dat, wat ook de toekomst
voor ons moge verbergen, wij weten ge
daan Je hebben wat wij kunnen doen.
om haar ook door deze moeilijkste al
ler perioden heen te voeren.
De antirevolutionaire partij is niet
alleen verkiezingsapparaat, in werking
te stellen, als de stembus opengaat, en
daarna in diepe rust weggezonken, tot
dat opnieuw het billet dient gehan
teerd. Wellicht meer'dan eenige ande
re staatkundige groep is zij geschoold,
telt een onevenredig groot aantal offi
cieren of althans gestreepten, en leeft
zij het leven harer vooruitgeschoven
posten mee. Zal zij niet timide worden
en moedeloos, zoo heeft zij te begrijpen
wat zij ziet bij elke crisis, waarin haar
mannen betrokken worden Zij wenscht
dat de mannen in de vuurlinie het ver
band goed met elkaar in het oog hou
den en op het- waarom mag zij veelzins
een antwoord verwachten.
Maar vooral klemt de vraag, of onze
partij,niet, vóór zij te veel aan inner
lijke kracht en'aan uitwendig machts
vertoon beide onmisbaar inboet,
zich terug moet trekken vcor meerdere
jaren in een versterkend isolement.
Met al de nadeelen, welke eraan ver-
i bonden zijn, maar ook met al de voor-
deelen Een legerkorps kan niet altijd
jin de voorste linies vertoeven. Zoo kan
onze partij ook niet altijd de felste sla
gen opvangen en toch tegelijk zich ge
reed maken voor haar taak in de toe
komst. Want moge het heden zwaar
zijn, in de toekomst, bij het perspectief,
'twelk het economisch leven biedt in
West-Europa en dies ook in Nederland,
zal de behoefte aan een krachtige, be
ginselvaste, in al haar geledingen mee
levende anti-revolutionaire partij wel
sterk spreken.
Voor het vervullen van die taak zou
een vrij langdurige retraite onmisbaar
kunnen zijn, om ons onderling te be
zinnen over den eisch der 'beginselen
terwijl het voortsnellend leven van den
dag ons toch wel zou behoeden voor
versteening. La meilloure défense,
c' est l'attaque. De beste verdediging
zal voor onze partij op zijn beurt ook
moeten zijn de aanval, om zóó teger.
wat wij verkeerd achten, onze opvat
tingen te stellen. Dit kan recreatie, le
vensvernieuwing zijn in den besten zin
van het woord.
Dit is niet het eenige wat de héér
'Diemer te zeggen heeft.
Maar typeerend is bet wel
BUREAUHooigracht 35
Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
Deze brochure moet door alle mee
levende antirevolutionairen worden
gelezen.
STADSNIEUWS.
Indië in beeld.
Wij herinneren aan de filmvoorstel
ling die vanwege de afd. „Patrimoni
um" hedenavond in de Stadsgehoor
zaal wordt gegeven en waarbij de be
roemde film van de B.P.M. zal worden
te zien gegeven.
Aan de zaal zijn nog kaarten ver
krijgbaar, behalve voor het frontbal-
con, dat reeds Maandag was Uitver
kocht.
Dietsch studentenverbond.
De afdeeling Leiden van bet Dietsch
Studenten Verbond heeft zich als volgt
samengesteld:
Th. B. F. Hoyer, voorzitter; C. J. A.
de Ranitz, ondervoorzitter; E. L. Vis
ser, 1ste secretaris; Mej. G. G. Dirkzwa
ger, 2de secretaresse; Mej. J. M. Moll,
lste penningmeesteresse; Mej. J. A. C.
van Alphen de Veer, 2de penningmees
teresse; W. J Bijleveld, commissaris;
C. J. H. Verhoef, afgevaardigde v. het
Hoofdbestuur.
Het gouden jubileum van Prof. Dr. H.
Oort.
De oud-hoogleeraar prof. Dr. H.
Oort, die op 26 Dec. a.s. den leeftijd van
89 jaren zal hebben bereikt, zal op 10
December den dag berdenken waarop
hij 50 jaren geleden het ambt aan
vaardde als Hoogleeraar in de Ooster-
sche talen aan de Universiteit alhier,
na vooraf dit ambt sedert 30 Maart 73
aan de Amsterdamsche Hoogeschool te
hebben bekleed.
Op 16 Dec. a.s. zullen tevens 65 jaren
zijn verloopen sedert Prof. Oort zijn
intrede deed ajs predikant bij de Ned.
Herv. gemeente te Santpoort.
Prof. Dr. H. Oort, zal dien dag afwe
zig zijn.
Apologetische Lezing.
Mórgenavond zal in de Oosterkerk
een apologetische lezing gehouden
worden door den heer J. Dol s, over
het onderwerp:
„Het offer Jn het heidendom, het
Roomsch-Katholicisme en den Bijbel."
De heer Dols is in onze stad geen
onbekende, men zal zich de lezing her
inneren, die hij indertijd gehouden
heeft in de Hooigrachtkerk en waarbij
de belangstelling buitengewoon groot
was.
Het betreft bier een man, die met
kennis van zaken spreken kan, omdat
hij lange jaren is werkzaam geweest
als zendeling in dienst der R. K. mis
sie in China. Reeds toen trof bem de
overeenkomst, die er in meerdere pun
ten bestaat tusschen sommige vormen
van heidendom, met name bet Boed
dhisme, en de R. K. opvatting van het
Christendom. Hij werd er door aan het
nadenken gebracht, mede in verband
met eenige ontmoetingen, die hij des
tijds had met Amerikaansche Protest,
zendelingen, en kwam ten slotte tot
de conclusie, dat het Gereformeerde
geloof meer overeenkomstig de Hei
lige Schrift is dan het Roomsch-Ka-
tholieke. Thans studeert de heer Dols
aan de Vrije Universiteit te Amster
dam, ten einde als missionair dienaar
des Woords te worden uitgezonden.
't Belooft morgen een interessante a-
vond te worden en voor een antipapis
tisch relletje behoeft men bij een zoo
hoogstaanden spreker niet te vreezen.
Dat daarom velen zich naar de Oos
terkerk begeven ter vermeerdering
hunner kennis en bevestiging van bun
geloof.
Rijks-Universiteit Leiden.
Voor den cursus 192526 zijn tot op
heden voor de eerste maal ingeschre
ven *446 studenten, verdeeld als volgt:
Faculteit der rechtsgeleerdheid: 31
dames en 115 heeren. Faculteit der ge
neeskunde: 16 dames en 102 heeren.
Faculteit der wis- en natuurkunde: 25
dames en 42 heeren. Faculteit der let
teren en wijsbegeerte: 21 dames en 19
heeren. Faculteit der godgeleerdheid:
5 dames en 14 heeren. Vereenigde fa
culteiten rechten en letteren en wijs
begeerte: 52 heeren.
Een nieuwe Notenkraker.
Wij kunnen vandaag bet optreden
melden van een nieuwen notenkraker,
in de persoon van de firma Ernst Loeb,
Breestraat („de Bazar").
Sinds eenige dagen werden onze le
zers in spanning gehouden door eene
advertentie dezer firma met het op
schrift „Noten om t e kraken".
Aangezien deze firma nu wel meube-'
len, Kleeding en alles wat voor aan
kleeding van'huis en kantoor noodig
is, maar geen fruit verkoopt, was een
ieder nieuwsgierig wat voor soort no
ten de firma „De Barzar" ons te kra
ken zou geven. Heden wordt nu onze
nieuwsgierigheid bevredigd, evenals
die onzer lezers, wanneer zij acht
slaan op de advertentie van de firma
E. Loeb, „De Bazar", heden in ons
blad geplaatst. Onze abonné's kunnen
dan niet allein een alleraardigst en
onderhoudend boekje ontvangen, maar
hebben ook nog kans op prijzen ter
waarde van tweehonderd Gulden en
dit alles gratis, tegen inlevering der
advertentie. Men verzuime dan echter
ook niet, den raad, dien de genoemde
firma opj de laatste pagina van den
omslag geeft, op te velgen.
Prof. Einstein.
Prof. Einstein is heden, naar het
Leidsch Corespondentiebureau meldt,
hier ter stede aangekomen.
Examen Apothekers-assistent.
Bij het gisteren gehouden examen
slaagde van de vier candidaten, die op
geroepen waren: Mej. E. J. M. Rebers,
geboren te Schiedam.
De gladheid.
Mej. F. G. P., een onderwijzeres,
kwam gistermiddag op de Langebrug
door de gladheid zoodanig te vallen,
dat geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen, daar een arm uit de kom
bleek te zijn geraakt.
De auto van den Eersten Hulpdienst
bracht haar naar het St. Elsabethsge-
sticht, waar het ontzette lichaamsdeel
op zijn plaats werd gebracht.
Ho4 ieder kan meewerken.
Van de zijde .der politie wordt ert
nog eens de aandacht op gevestigd, dat
artikel 30 van de verordening op de
straatpolitie aan de inwoners de ver
plichting oplegt cm bij gladheid het
voor hun perceel liggende straatge
deelte, ook zonder dat men daarvoor
een speciale aanzegging heeft gehad,
te bestrooien met zand,( ascb of turf
molm.
Ver van huis begraven.
Gisteren werd een der hier vertoe
vende Hongaarsche pleegkinderen op
Rhijnhof ter aarde besteld. V i 1 m a
iSz'tab was hier in Januari dezes
jaars uit haar vaderland gekomen^
om als zoo velen harer jeugdige land-
genootjes van de Hollandsen©gast
vrijheid te gemeten. T^iet lang 'daarna
bleek, dat zij aangetast was door een
krammeid, dTe opname in het Acad.
Ziekenhuis noodzakelijk maakte. .Van
ihalf Maart tot haar" overlijden werd
zij'hier met de grootste liefde en toe
wijding verpleegd; alle teere zorg
mocht evenwel niet baten, en Zater
dag j.l. ging zij heen, juist één dag
vóór haar twaalfden verjaardag.
Voor haar moeder, weduwe Szabó,
die twee dagen voor het overlijden
uit Hongarije overgekomen was, was
'het wel een buitengewoon zware gang,
naar Rhijnhof. Toch moet het haar
later een t roost zijn, te weten, dat haar
kind 'in 'het vreemde land met zooveel
liefde omringd werd.
"Ten huize van de pleegouders sprak
Dr. T. "Riemens, "Herv. Tred. alhier,
hartelijke woorden. Aan de groeve,
waar ook zeer vele andere Hongaar
sche kinderen eJi pleegouders aanwe
zig waren, sprak allereerst mevr. prof.
van Schelven, uit Haarlem, in de moe
dertaal djer kleine. Daarna dp heer
M. van Nes, in het Hongaarsch en
;Hollandsch een laatste woord van af
scheid, waarna de pleegvader, de heer
Th. Bernard, mede namens de diep
bedroefde moeder, allen dankte voor
de warme liefde en belangstelling tij
dens Vilma's ziekte, en ook nu be
wezen. Alle aanwezigen waren diep
ontroerd.
Vele der Hongaartjes hadden 'bloe
men medegebracht, ter vijl ook talrijke
bloemstukken en kransen getuigden
van ide groot© liefde, die ae kleine
Vilma zich hier had verworven.
Winkelweek „Centrum-Belang"
De Winkelweek van Centrumbelang
blijft zich steeds in een groote belang
stelling verheugen. Zooals we reeds
eerder meldden, is de Winkelweek
verlengd tot Zaterdag 5 Dec. Dit met
'het oog op het groote succes eerstens,
ten tweede, daar de sluiting, die* zal
plaats hebben op Maandag 7 Dec.,
een waardig slot zal zijn van deze
Winkelweek.
Het Bestuur heeft aan deze Win-
kelw. een nieuwe attractie toeg-woegd
n.l. het raden hoeveel ingevulde for
mulieren en goed ingevulde formu
lieren er ingebonden. Dit behoeft
niet op een apart formulier; ieder kan
raden en- inleveren Nieuwe Rijn 44a,
in de bus
Wie nieuwsgierig is naar de zin
spreuk gaat even kijken op N. Rijn
57, alwaar al de letters, die in ae
etalages der deelnemende firma's zijn
geweest, opgeplakt op bordpapier de
zinspreuk vormen.
De winnaars zullen per circulaire
worden opgeroepen Maandag a.s. in
de Graaribeurs te verschijnen, om hun
geschenk af te halen.
Dien avond zal de sluiting plaats
hebben, alsook de prijsuitdeeling, op
geluisterd door muziek en zang, ter
wijl er voor de winkeliers in Centrum
een groote attractie te wachten staat.
Burgerlijke stand.
Geboren: Klazina, dochter van P. Ru
zevoort en C. A. JuffermaiiB. Adriana,
dochter van M. v. Lienden en D. Tel-
jeur. Martha Maria, dochter van J.
Breuker en J. Sierat. Catharina, doch
ter van W. Suvaal en P. S. v. Leeuwen.
Jacoba Maria, dochter van C. Nieuwen
ftuya en W. M. Brateel. Helena Maria,
ydochter van A. Pracht en C. v. Oos
ten. Mathias Ants. Ggsbs. zoon van
,G. Bergers en T. A. J. M. Boersema.
Wlihelmina, dochter van J. Brokhaar
en W. Hollebeek. Guillaume Wilhelmus,
zoon van A. G. v. Musscher en H. W.
v. d. Berg. Pieter, zoon van C. v. d.
Blom en J. Ron. Catharina Johanna,
lochter van A. Geenjaar en Siera.
Grada, dochter van J. Elgzer en M.
J. v. d. Vaart. Hendrikus, zoon van A.
JCnetsch en A. de Vries. Gerhard us,
•zoon van A. D. Hakkenberg en E. Kam
steeg. Johanna Maria Clara, dochter
van I. Iden Daas en L. v. d. Ham. Petro-
nella Johanna dochter van B. C. Pad
denburg en E. Langezaal. .Elizabeth,
(dochter van J. O. van Oven en M. C.
C. van Doorn. Maria Theresia, dochter
T. M. v. Teylingen en C. A. v.
Latum. Jenna Catharina, dochter van
M. Seraa en J. C. v. Djjk. Willem, zoon
van W. Riethorst en C. v. Putten. Dam
mes, zoon van D. Bergman en C. Plat-
teel. Hendrik Willem, zoon van W.
Verver en A. E. Martin. Hendrikus
Theodorus, zoon van T. A. de Wilde
en U. M. Vromen. Arnoldus, zoon van
P. A. Kadé en F. Kelderman. Wjjnan-
dus eft Jan KareL zonen van J. C. v. d.
iBerg en J. E. Wendt. Abraham, zoon
van A. v. Weer en en M. Scharioo. Jo-
ihjarma Maria, dochter van N. v. d.
Reijden en P. Siere. Bredericus Berns.
Jons. zoon van B. F. A. Kohschulte
Brokhaus en M. X. B. Roozen. Dimme
flahannes en Pieter Jell©3, zonen van
A .Velsink en H. J. Vogelenzang. Jan
Elzo Okko, zoon van E. G. Huising en
J. v. Schipper.
Gehuwd: L. Blok, jm. en S. v. d.
Velden, j.d. W. Witteman, jm. en C.
Agier, jd. M. Overduijn, jm. en J. G.
Plomp, jd.
Overleden: A. v. d. Wijngaard, zoon
27, jaar. D. Kiel-Veerman, vr. 61 jaar.
J. J. Privé, man 78 jaar. M. Zierikzee,
dr. 70 jaar. J. C. Laterveer-Lut, wede.
76 naar. V. I. Szabo, dr. 11 jaar. W. Ver
kerK, dochter 5 jaar. J. de Jong, man
68 jaar. J. C. R. Hesselberg, wede. 85
jaar. J. Euishig.-Schuppen, vr .26 jaar.
M. J. la Lan-Nicola, wede. 65 jaar.'
Bij het in November j.l. te 's-Gra-
venhage gehouden examen ter verkrij
ging van het diploma voor Rijksklerk
le klas ter Griffie of ten Parquette zijn
geslaagd de heeren: J. Th. E. Alofs, al
hier, vroeger klevk ter Griffie van het
Kantongerecht alhier, thans als zoo
danig Werkzaam ter Griffie van het
Kantongerecht te Haarlem; en L. A.W.
Righart van Gelder, alhier, klerk ten
Parquette van den Ambtenaar van het
Openbaar Ministerie bij het Kantonge
recht te Leiden.
BINNENLAND.
Gewone advertenticn per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dobbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bif vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Belangrijkste nieuws io dit Nummer.
Binnenland,
Mr. Marchant heeft aan H. M. de Ko
ningin verzocht van zijn opdracht tot
Kabinetsformatie te worden ontslagen.
Buitenland.
De verdragen van Locarno geteekend
DE KABINETSCRISIS.
Mr. Marchant formateur af.
H. M. de Koningin*heeft gisteren mr.
Marchant ontvangen, die verklaarde,
dat hij tot zijn leedwezen niet in staat
is de hem gegeven opdracht tot samen
stelling van een parlementair kabinet
te aanvaarden.
.,Het Volk" van gisteren bevat het
volgende bericht:
„In 'parlementaire kringen loopt het
gerucht, dat er gezocht zal worden
naar een oplossing van het geschil
over het gezantschap bij den H. Stoel,
hierin bestaande, dat de missie bij den
Paus te Rome opgeheven zou blijven,
doch dat hierin zou worden voorzien
door den gezant te Weenen of dien te
Madrid tevens hij den Paus te accredi-
teeren."
In verband hiermede merkt de Haag
sche redacteur van de Maasbode
het volgende op:
Dat voor het herstel der coalitie de
handhaving van het gezantschap bij
het Vaticaan in een of anderen vorm
noodzakelijk is staat vast. Welke vorm
daarvoor zou zijn te kiezen, is een zeer
subtiele kwestie, waarin 't op 't oogen«
blik beter is zich niet al te zeer te ver
diepen. Immers verschillende min of
meer bevredigende oplossingen zijn mo
gelijk, wanneer de voorstemmers voor
het amendement-Kers ten tenminste
over hun principieele bezwaren willen
heenstappen.
„Het Volk" noemt de combinatie van
het gezantschap hij den Paus met dat
te Weenen of te Madrid, met evenveel
of misschien nog met meer reden zou
men de combinatie Rome-Bern Runnen
noemen, welke plaatsen tenminste het
dichtst bij elkaar liggen.
Tweede Kamer.
Naar in parlementaire kringen ver
wacht wordt, zal. indien het mogelijk
blijkt, de Tweede Kamer in den loop
der volgende week in openbare verga
dering bijeenkomen ter behandeling
van eenige wetsontwerpen, welke vóór
1 Jan. 1926 moeten zijn afgedaan met
het oog op tegen dat tijdstip afloopen-
de termijnen.
Het bezoldigingsbesluit.
Naar „De Rsb" verneemt, zal voor
de rijksambtenaren met invoering van
het gewijzigd Bezoldigingsbesluit 1925
'de maximum-aftrek worden beperkt
tot f400.
Een capadocisch archief gevonden.
Volgens een bericht uit Praag heeft
president Masarijk van professor Dr.
Friedrich Hrozny uit Kasarich (Klein-
Azië een telegram ontvangen van den
volgenden inhoud:
De Tsjecho-Slowakische missie heeft
te Kultepe nabij Kassarich een zeer ge
wichtig Capadocisch archief uitgegra
ven, dat afkomstig is uit een periode
ongeveer 3000 voor Christus.
Het archief bestaat uit duizend tafe
len en fragmenten. De tekst is met spij
kerschrift uitgevoerd.
Een waar del o o ze chèque.
In een beschouwing over het optre
den van Mr. Marchant als Kabinets
formateur merkt de „Tijd" o.m. het
volgende op:
„Een smadelijker verloop van het
eerste bedrijf, waarin Mr. Marchant
zijn hoofdrol zoo heeft opgedrongen,
ware voor hem kwalijk te denken ge
weest. Zijn „allerbedankelijkste poli
tiek van kleine allure" is ten einde toe
gebleven wat zij, volgens „Het Vad
van den beginne af is geweest: „jam
merlijk van tactiek." Het rethorisch
spel met de „chèque op tafel" is ge
ëindigd, zooals wij haddén voorzien:
hij is niet in betaling aangenomen,
want hij had louter speculatieve waar
de als schijn-manoeuvre van den spe
culant."
Alg. Ver. voor Bloembollencultuur.
De Algemeene Vereeniging v. Bloem
bollencultuur houdt Maandag 21 Dec
hare algemeene vergadering te Haar
lem. Op de agenda staat o.m. een voor
stel der afdeeling Hillegom, waarbij
het Hoofdbestuur wordt uitgenoodigd
te willen bevorderen, dat het bollen-
pellen niet langer valt onder de Ar
beidswet 1919. Voor 1926 worden ont
vangsten en uitgav. begroot op f 29.000.
In het Hoofdbestuur treden met 31 Dec.
a.s. af de heeren Ernst H. Krelage. J.
v. d. Deure en J. W. Lefeber, van wie
alleen de eerstgenoemde herkiesbaar
is.
Gulden regels voor de kachel.
1. Zorg er voor, dat kachels, haarden
en fornuizen geheel zijn leeggehaald
vo.or het aanmaken.
2. Wees bij het aanmaken zoo zuinig
mogelijk met het materiaal; verspil
geen houtjes, vuurmakers en turf.
3. Stort ge petroleum in een bran
dende of smeulende kachel bevochtig
daarmee de turf, welke .ge voor het
aanmaken gebruikt.
4. Vul de kachel eerst bij, als een
gloeieüde onderlaag is verkregen.
5. Zorg dat de schoorsteenen op tijd
geveegd zijn.