CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Hummer. 3e JAARGANG* DONDERDAG 19 NOVEMBER 1925 NUMMER 1674 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal 2.50 Per week 0.19 Franco per post per kwartaal 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone adrertentiën per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbetaling van ten Hoogste 30 woorden, worden dage lijks geplaatst ad 40 cent Oil ni»er beslaat uit TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Wat bereikt werd. Het amendement om het gezant schap bij den Paus af te schaffen, werd aangenomen en in sommige rachtsche kringen heerscht daarover groote vreugde. Wanneer men de verslagen van ver schillende vergaderingen leest, dan krijgt men den indruk dat een groote overwinning werd behaald en een be langrijk werk tot stand werd gebracht De vraag mag -daarom wel eens ge steld, wat nu toch feitelijk bereikt werd. Het antwoord ligt voor de hand. In de eerste plaats is d i t bereikt, dat de hartstochten in niet geringe mate geprikkeld werden. Het antipapistische vuurtje wordt overal lustig gestookt, allerlei ver dachtmakingen worden geuit en er worden wij denken hierbij aan uit spraken als van Dr. Kromsigt en den heer Nieuwenhuysen dingen gezegd waarover men zich ongetwijfeld in meer kalme oogenblikken zou hebben geschaamd. Meerdere bladen die tot nu toe steeds de groote beteekenis van de rechtsche samenwerking in het licht stelden,, ge ven nu den indruk alsof het gezant schap zoo ongeveer heel onze politiek beheerscht en alsof het hier een poli tiek vraagstuk geldt van den allereër- sten rang. Tevens is bereikt, niet dat de macht van Rome verzwakt of de invloed van Rome verminderd is, want die macht en die invloed berusten op de feitelijke sterkte in het land, maar wel dat in Roomsche kringen de geestdrift voor de Roomsche zaak is toegenomen, dat de onderlinge band veel meer gevoeld wordt dan b.v. bij de verkiezingen het geval was. Voorts is nu verkregen dat de recht sche partijen uit elkaar werden gesla gen en dat naar iden wensch van alle revolutionaire partijen, een rechtsch Kabinet voor langen tijd en misschien wel voor altijd onmogelijk is gemaakt. Volkomen terecht schreef de „Voor waarts" dat het voor de Sociaaldemo craten een blijde plicht was, toen zij in den vorm stemden tegen het gezant schap, maar naar het wezen vóór het doodvonnis van het rechtsche Kabinet Er is dit bereikt de vorige week, flat de revolutionaire groepen, de socialis ten en de communisten, die zich ten doel stellen de huidige maatschap pij te vernietigen, de bestaande ver-' houdiagen om te keeren, de Christe lijke grondslagen van ons volksleven te ondermijnen en openlijk den strijd tegen het Christendom en den Chris tus aan te binden, reden hebben om te jubelen en te juichen. De stoutste'verwachtingen zijn over troffen. Met meer geestdrift dan ooit tevo ren wordt— waar nu een krachtig be wind, dat met Gods- geboden rekening wenscht te houden, vrijwel onmogelijk is geworden geijverd om ons land rijp te maken voor de revolutie. Dat is het wat thans bereikt werd. Maar dat dan ook alleen. En 'tzou ons dan ook niet verwon deren dat meerderen die van rechts aan het uitlokken van deze crisis heb ben meegewerkt, thans spijt gevoelen over hun ondoordacht optreden. STADSNIEUWS. Holl. Mij. v. Landbouw. Voor de afd. Leiden van de Holland- sche Maatschappij van Landbouw trad gisteravond de heer Ir. J. G.Tuk- k e r, Rijkszuivelconsulent, op, met een lezing over „Eenige der voornaamste factoren bij de veefokkerij". De Voorzitter de heer C. Bakker uit Oegstgeest heette dè, voornamelijk uit cursisten bestaande aanwezigen welkom en leidde daarna den spreker met een eiikel woord in. De heer Tukker, het woord ver krijgend, begon met een overzicht van de verschillende vragen waardoor zich do veefokker laat leiden bij de behan deling van zijn vee. De spreker behandelde achtereen volgens eenige eischen die aan de ver zorging van het vee moeten worden ge steld. In dit verband wees spr. op de wenschelijkheid om de veestallen rein, en op een juiste temperatuur te houden. Tevens verdient het aanbe veling om- de koeien gedurende den tijd dat ze gestald zijn, het haar kort t j houden, teneinde een overmatig transpireeren en als gevolg daarvan het zeer vochtig worden van de stallen tegen te gaan. Speciaal wat het jonge vee betreft is dit ook een goed middel om het uit het ongedierte te houden. Wat de melkproductie, die dikwijls de hoofdfactor in de bedrijfswinst is, betreft, i§ de wijze van melken van veel beteekenis. Voornamelijk omdat gedurende de laatste minuten vóór het melken nog de meeste melk wordt ge vormd. Uit den aard der zaak is de kunstmatige prikkeling van de melk- klieren op de melkafscheiding van veel invloed. Overigens dient voor het berekenen van de bedrijfswinst de veehouder goed te weten welk verband er bestaat tus- schen de gemaakte productiekosten en de verkregen opbrengst, of, hoeveel hij meer verdient aan een koe die veel melk geeft dan aan een waarmede dit niet of in mindere mate het geval is. In het kort zette spr. de hoofdnormen voor zoo'n berekening uiteen. Er moet onderscheid worden ge maakt tusschen het onderhoud- en het productievoedsel. Slechts van het voed sel dat zij hoven het voor haar onder houd vereischte kwantum geniet, kan de koe iets produceeren. Hierbij mag alleen gerekend worden met het ver teerbare gedeelte van het voedsel, hoofdzakelijk onderscheiden in zuiver eiwit en zetmeelwaarde. In ieder boek je over voedingsleer zijn de tabellen te vinden die het gehalte der voedselsoor- ten aangeven. Zoodat men aan de hand daarvan zelf zijn berekening kan ma ken. In het algemeen heeft e enkoe m-.t een doorsnee gewicht van 50(J K.G. en 'n melkproductie van 10 L. per dag 0.3 K G. verteerbaar eiwit en 3 K.G. zet meelwaarde noodig, welke percentages stijgen naar gelang van de melkop- brengst, ongeveer 0.06 K.G. eiwit meer voor elke L. melk -j- 0.25 zetmeelwaar de Heeft iedere koe dus evenveel onder- houdvoedsel- noodig, dit geldt niet meer waar de melkopbrengst gaat ver schillen. Bij de voeding wordt dit nog al te veel vergeten/Wanneer twee koeien, die rasp. 3000 en 5000 K.G. melk per jaar produceeren evenveel voedsel krij gen, zal op de melk-van de eene l6 ct. per L. meer worden verdiend dan op die van de andere. Ten tweede behandelde spr. de vraag: heeft elke Liter dezelfde waarde? De hoer die de melk rechtstreeks aflevert aan fabrikant of slijter, zal daarop bevestigend antwoorden, maar voor den. boer die zijn melk zelf ver werkt of ze op gehalte verkoopt staat het heel anders. Gemiddeld bevat elke Liter melk 88e pet. .water, 3.1 pet. vet, 3:4 pet. eiwit, 4.3 pet. suiker en 0.7 pet. asch, en nu is het voor de bereiding van boter en kaas van veel beteekenis hoe hoog het vet- en het eiwitgehalte van de melk is. Van melk waarvan het eiwit- en vetgehalte hooger is, zullen de pro ductiekosten naar evenredigheid hoo ger zijn. Wordt de melk versch ver kocht; dan acht de boer het doorgaans voldoende wanneer het gehalte slechts voldoet aan den eisch van den Keu ringsdienst. De boer die zelf de melk verwerkt zal zich echter toeleggen op de productie van vette melk, omdat de opbrengst ver uitgaat boven de hooge- re productiekosten. Waarvan is nu in de practijk het ge halte van de melk af te leiden? Zeker niet van de kleur die de koe heeft, evenmin als van de kleur van de melk, want lang niet altijd is de meest blauwe melk het laagst in vetgehalte. De dikte van de room is> evenmin een betrouwbare maatstaf, daar die dikte geheel afhangt van den omvang der vetbolletjes. Ook op de gesteldheid van de huid kan men niet afgaan, en ook niet op het schuim dat de melk pas na het melken draagt. Wil men preciese cijfers hebben, dan late men de melk door d encontroleur van een fokvereenigiug wegen en op vetgehalte onderzoeken. Tennslotte behandelde spr de beste wijze om de melkproductie op te voe ren. Van groot belang is hierbij het aanhouden van kalveren waarvan de moeder melk gaf van een goed gehalte. Bij het dekken moet ten opzichte vau den stier dien men gebruikt, dezelfde maatstaf worden gebruikt. Ook die moet een moeder hebben die veel en v ei te melk. Ook op exterieure eigen schappen moet goed worden gelet. Koopt men een stier uit de fokvereeni gingsvoorraad dan late men zich niet leiden door één maar door alle produe- Uestaten van eenige jaren achtereen. Voorts kan men altijd den Rijksves- consulent raadplegen, en wanneer het Groninger Blaarkofvee betreft, speciaal den heer Bakker uit Voorschoten, s eiken Vrijdag hier ter stede zittinng houdt om adviezen te ge* en. Aan de hand van eenige cijfers toon de spr. aan hoe de stier een grooten invloed kan hebben op de verhooging van het vetgehalte van de melk. Spr. noemde een geval waarin de verhoo ging 0.48 pet. bedroeg. Met nadruk spoorde spr. aan tot lid worden van een der in deze omgeving bestaande fokvereenigingen. Ter aan beveling noemde spr. gevallen waarin door het kiezen van een betere, door een fokvereeniging mogelijk gemaakte methode, een meerdere melkproductie werd verkregen van 700 K.G. per jaar en per koe, de verhooging van het vet gehalte nog daargelaten. Wanneer daarbij in aanmerking wordt genomen, •:'e.t de kosten van het lidmaatschap gemiddeld 3.50 pee jaar en per koe bedragen kan het voor ieder duidelijk 7.1 n, dat dit groote voobdeelen geeft. De Voorzitter dankte den heer Tuk ker in eerste instantie voor zijn leer zame uiteenzetting, en heette vervol gens welkom den hr. Huisman uit. don Haag, secretaris van het Hoofdbestuur. Nadat even was gepauzeerd, werd nog gediscuseerd over het onderwerp van den heer Tukker. In antwoord op een vraag van den heer E. Los, Zoeterwoude, over het on derscheid tusschen controle - en fokver eenigingen zei de heer Tukker nog dat men steeds meer terugkomt van het gemeenschappelijk houden van stieren, vooral in de Rijnstreek, waar men veel last heeft van het niet op tijd drach tig worden der koeien, en om het ge vaar van besmetting bij het werpen. Vooral bij veehouders die geregeld vee aan- en verkoopen is dit gevaar groot. Nadat nog een vraag van den heer Bosman, Zoeterwoude, beantwoord was, zeide de heer Tukker nog in ant woord op een vraag van den heer v. d. Stoel, Leiderdorp, dat het bij de on derscheiding van bont- en blaarkopvee niet meer een verschil van kleur, maar van veeslag betreft. In het algemeen geeft het bonte rund meer melk, w^ar tegenover staat, dat de blaarkop vlee- ziger is en zich beter leent voor vroeg vetmesten, wat in deze omgeving nog al veel gedaan wordt, soms reeds na 3 maal werpen. Beide veeslagen hebben hun goede en minder goede eigen schappen. De voorzitter dankte nogmaals den heer Tukker voor zijn belangrijke ge gevens en deelde mede, dat deze bereid gevonden was om samen met den heer Nijk, veeconsulent, lederen tweeden Vrijdag van de ma'and v.m. 10.30—12 uur in Hotel „Rijnland" zitting te hou den om van advies te dienen. De heer Huisman gaf hierna nog een uiteenzetting van het doel dei; Mij. v. Landbouw en spoorde aan tot organi satie om als landbouwende stand in vloed op de wetgeving te kunnen oefe nen en te.vens om het vele nuttige werk dat de Mij. doet, in vakonderwijs, be- drijfsboekhouding en rechtskundig ad vies, waarvan spr. aanried een druk gebruik te maken. Met dank voor de belangstelling sloot hierna de heer Bakker de verga dering. Onder de aanwezigen werd ook een vijftal veeartsen en keurmeesters uit Leiden en omgeving opgemerkt. Rade van Prof. Casimir over „Indivi- dueele en sociale factoren in de opvoeding." Velen zullen zich herinneren, dat 2 jaar geleden door Dr. Oort een serie lezingen werd gehouden over expert menteele psychologie. Het plan, om in 't vervolg geregeld dergelijke lezingen te organiseeren kwam door verschillende omstandig heden tot dusver niet tot uitvoering. Thans is echter door een 10-tal on derwijzers, 5 werkzaam aan openbare en 5 aan bijzondere scholen te dezer stede, een vereeniging opgericht die bedoelt de belangstelling in de nieuwe gedachten op het gebied van onder wijs en opvoeding, te bevorderen, o.a door de vorming van een biblotheek en het organiseeren van lezingen. Om aan deze vereeniging meerdere bekendheid te geven^ heeft Prof. Ca simir bovenvermelde rede gehouden, Dit ter inleiding. De voorz. opende de vergadering en heette den heer Meijnen, wethouder van Onderwijs hartelijk welkom. Spr. wees er op,'dat het doel van de ze pas opgerichte vereeniging is: le. de vereeniging permanent te ma ken; 2e. niet alleen psychol. lezingen te houden, maar ook andere lezingen; 3e. Zoo de lezingen een batig saldo afwerpen, over te gaan tot het oprich ten eener paed. biblotheek. 4e. het ontstaan van studiegroepen te bevorderen. Een en ander lichtte de voorz. na der toe. Ook wees hij er op, dat Prof. Casimir het op prijs zou stellen, wan neer meer onderwijzers zijn college zouden willen volgen Ze iVorden gratis gegeven: Dinsdag middag van 25 uur. Woensdagmid dag van 3—5 uür. Van 34 Leerlin- gentypen. Van 4—5 Psychol. onderwer pen. Middelb. Akten voor Paedagogiek zullen - beschikbaar worden gesteld. De naam*der nieuwe vereeniging is „De paedagogische bibliotheek." Hierna gaf de voorz. het woord aan Prof. Casimir. Spreker begon met op te merken, dat er een lange strijd gestreden is van pl.m. 75 jaar om die resultaten te verkrijgen, die we nu op onderwijsge bied hebben. Dat we de lijn, welke door ons onderwijs loopt hebben door te trekken, maar dat ook vernieuwing noodig is. We krijgen een gevoel van bevredi ging, wanneer we de historie van het onderwijs oris voor' de aandacht stel len. Vroeger een slecht geventileerd vertrek, met wel 200 kinderen onder wezen door één leerkracht. Nu goed verlichte en geventileerde gebouwen met als norm 6 lokalen, waarin de kinderen groepsgewijze on derwezen worden. Er is een streven om de leerstof in te deelen naar het gemiddelde vermo gen van het kind. Ook heeft men een strenge verdee ling van de leerstof over de 6 leerja ren. Dan geeft men tegenwoordig de noodige aandacht aan de opleiding v. leerkrachten. Vroeger werden er wel invaliden uit het leger voor gebruikt Spreker liet duidelijk de sterke stij ging in het onderwijs zien, opdat we de moeiten zouden zien die overwon nen moesten worden om tot den be st aanden toestand te geraken. Het lijkt nu alles eenvoudig, maar het heeft heel wat gekost. Laten we daarom onze critiek herzien Het aantal analphabeten in Neder land is heusch zeer gering. De volksschool heeft een norm van ontwikkeling gebracht. Per hoofd genomen, verschijnen in Nederland de meeste boeken ter we reld (de Noordelijke rijken buiten be schouwing gelaten). Dit alles is mede het gevolg van be hoorlijk verzorgd volksonderwijs. We •zien hier de economisch-sociale betee kenis van de school. In Z.-Afrika vindt men nog de scho len, die wij 75 jaar geleden nog hadden n.l. de scholen voor kleurlingen. Hier worden nog 200 leerlingen door 1 man onderwezen. Den vooruitgang in ons onderwijs zien we ook in de specialiseering. Men heeft scholen voor achterlijken, kreu pelen, zwakzinnigen. Men breidt den leeftijd uit tot den 14-jarigen leeftijd. Spreker stond vervolgens stil bij de factoren in de opvoeding. le. Men ziet het kind als kind en niet meer als jonge menschen. Montessori heeft gewezen op de ge voelige periodes bij het kind de tij den, waarop het kind een zekere leer stof wil opnemen. 2e. de hoeveelheid, werk, die het kind op bepaalden leeftijd kan doen. 3e er bestaat verschil in de psychi sche energie der leerlingen. Dit pro bleem heeft men nog niet bezien. Men heeft tot nog toe wel gelet op de duratieve arbeidsmaat en niet op de intensieve. We eischen. immers van alle kinderen eenzelfde hoeveelheid arbeid in denzelfden tijd. De ouders hebben zelf vaak den in druk\. dat de school voor het eene kind te zwaar is het komt te vermoeid thuis «n voor het andere kind te Binnenland. De bollenconferehtie te Washington heeft nog steeds niet tot een beslissing geleid. Buitenland. Het Verdrag van Locarno is met groote meerderheid door het Britsche Lagerhuis goedgekeurd. De Spaansch-Dnitsche handelsbe trekkingen zijn voorloopig voor zes maanden hersteld. De Fransche Kamerdebatten over Painlevé's financieele voorstellen. licht. Dit gaat dus over het quantum. 4e. factor van individualiseering, de interesse of belangstelling. Bij het Mid delbaar Onderwijs kan het kind veel meer krijgen dan vroege.'. 5e. het leerplan moet uitgevoerd worden met verschillend onderwijs. Montesori laat eenvoudig onderwij zen door de leermiddelen. Dit is haar diepste bedoeling. Hier hebben we dus een depersonalisatie van den leeraar. De leeraar wordt waarnemer. Hoe zal nu de persoon van den on derwijzer zich kunnen aanpassen aan de individueele en 'sociale factoren? De school moet blijven een sociale instelling en hierin zijn kinderen met verschillende psychologische <enorgiet ook zijn de onderwijzers verschillend in persoonlijkheid. De paedagogiek' moet hiertoe zich historisch bezinnen» om critisch op te traden, opdat de school den tijd aanvoele. De hooggeleerde spreker wees er op. hoe er een groote verkorting is waar te nemen in den duu? van het lees onderwijs b.v. Nu kunnen de kinderen na 6 maanden al aardig lezen, terv. ijl men vroeger daar 2 jaar voor noodig: had. Nieuite uitvindingen zijn noodig. En uitvindingen doet men alleen als men in de volle practijk staat en de bezwaren ziet. Vele conflicten, ook in de orde, zijn terug te brengen tot psychische con flicten in den persoon van den on et er- wijzer zelf. Het is een belangrijke wetenschap den persoon van den onderwijzer te bestudeeren. Het individueel kunnen moet met 't gemeenschappelijk kunnen samenvallen. Dat zijn de 2 lijnen, ilie elkaar nooit zullen snijden. Ons ide aal moet zijn, om die 2 lijnen steeds dichter bij elkaar te doen komen. Spreker besloot zijn schoone rede met de opmerkingv dat de wetenschap, dat we bouwen aan den weg bevrij ding is van den druk,, dat we den weg: niet zien. De heer Hibma maakte van de ge legenheid tot het stellen van wagen gebruik. Het zilveren huwelijksfeest der Koningin. Het Plaatselijk Oranje-Comité alhi-r heeft besloten tot een aantal ingrae* tenen een circulaire te rchien, verge zeld van een in teekenbiljet en nvt v r- zoek in dat biljet te vermelden het be drag, hetwelk zij wenschen ^beschikbaar te stellen voor de aanbieding van h t huldeblijk (het door van der Hem ge schilderde portret van de Kon. Fami lie), ter gelegenheid van het zilver n huwelijksfeest van H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Hendrik en bovendien een schaalcollecte "e du n houden op 25 en 26 November a.s., aan welke collecte verschillende daincs en heeren hunne welwillende medewer king zullen verleenen. Die collecte zal dan dienen om 1re ingezetene in de gelegenheid te st 1 11 tot het geschenk Dij te dragen, t i wijl de inteekenbiljetten in het bijzonder zijn voor hen, die hunne bijdrage liever rechtstreeks aan den penningwccQt -i willen doen toekomen. Meerdere invullingsbiljettin zijn tusschen bij den Penningme-vt r ver krijgbaar en worden ook gaarne op ver zoek toegezonden. Het Plaatselijk Comité acht een a .ut» beveling voor deze inzameling or 1 bodig.; ook zonder deze verwacht, n:.n weet het, dat iedere ingezetene, di- hot Koninklijk Echtpaar eert en Ivf he :it, gaarne tot h.et op 7 Februari a.s. a.in te bieden geschenk zal bijdragen. Gemakshalve herinneren w> hier og eens aan de samenstelling van h da- gelnksch bestuur, die aMu luidt: Jhr. Mr. Dr. N. C. de Gijselaar, bur gemeester, Eere-Voorzitter. Aug. L. Kalmering er, .Voorzitter. J. F. X. San-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1