CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN Belangrijkste nieuws in dit Nummer. 6e JAARGANG DONDERDAG 5 NOVEMBER 1925 NUMMER 1482 ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaalI 2.50 Per weekI 0.19 Franco per post per kwartaal 1 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936 Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiSn per regel 221/» cent Ingezonden Mededeelingen, dobbel tariei Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiSn bij vooruitbetaling van ten Hoogste 30 woorden, worden dage» lijks geplaatst ad 40 cent Oit nummer bestaat ui! TWEE Bladen. EERSTE BLAD. V Mondaine vrouwen. In een van de groote dagbladen geeft de redactrice van de vrouwenrubriek de volgende beschouwingen ten beste: „Iets is er, dat voor de mondaine vrouw nog meer charme beeft dan bet onder een langoureus gedronken kopje tbee bewonderen der nieuwe mod^- vcreaties, door élégante mannequins op een mode-sbow gelanceerd, ja zelfs meer dan bet kiezen van nieuwe cos tumes of bet droomen bij kostbare stof fen over 'n apart, zelf-ontworpen toi letje, bet uitkiezen, koopen, dragen van de kleine „touches" aan baar toi let: kettingen, oorhangers,-armbanden gespen, enz. enz. Het is een genoegen dat steeds weer keert en steeds nieuw blijft. Iedèr maal, dat de kamenier een avondtoilet over haar kortgelokt hoofdje heeft la ten glijden, verdiept zich bet mondaine vrouwtje in het voor haar zoo gewicb-i tige vraagstuk: welke ketting, welke' byoux? Of als ze. in den middag, gereed is om te gaan teaen, weifelt ze voor den spiegel, welke oorhangers passen bij haar hoedje, welke schoentjes bet vol maaktst baar élégance voltooien Want niets is onvergeeflijker voor de mon daine vrouw, dan „demi chique." Nög liever zou ze dan zeer eenvoudig blij ven, geen sieraden dragen. Maar het allerliefst wijdt ze zich telkens weer aan het altijd nieuwe vraagstuk der keuze. Want niets is een vrouw liever, dan zich moeite te geven voor haar toilet en niets geeft haar zooveel vol doening dan. na lang wikken en we gen, na veel geduldig passen of probee- ren, zichzelf in den spiegel te zien en te weten: het is ook ditmaal gelukt, het is harmonieus mooi, bet is vol maakt elegant. Vele uurtjes zal de mondaine vrouw in bet komend seizqgn kunnen wijden aan bet verzorgen van dit onderdeel van baar toilet. Want de sieraden, in allerlei vorm, zegevieren." Hier is nu geen overdrijving in bet spel, maar bet is yolle ernst. Wij hebben bier, naar kan worden aangenomen, een welgelijkend portret van de moderne vrouw van .de wereld. Welk een leeg en armelijk bestaan. Arme man, die zulk een levensgezel lin naast zich beeft. Arme kinderen, die worden opge voed door een moeder, die baar leege pageboofd voortdurend pijnigt met bet vraagstuk der keuze en wie niets zooveel voldoening geeft dan de vra gen van bet toilet té wikken en te we gen en maar steeds geduldig te passen en te probeeren. Zij herinnert aan bet beeld, dat Je- saja teekent van de ontaarde dochte- ren Sions, die zich tooien met allerlei versierselen, en die gaan met gerekt en bals en huppelenden gang en rinkelen de voeten, maar aan wie voorspeld wordt, dat er in stee van balsemingen vunsheid zal zijn en in stee van een pronkgewaad, zakomhulling en brand merk in stee van schoonheid. Hoe geheel anders is dan het beeld dat Koning Lemuel teekent van (3e deugdelijke buisvrouw, die niet al leen baar buis verzorgt, maar die ook hare handpalm uitbreidt tot den el lendige en bare handen uitsteekt naar den nooddruftige Van baar beet bet dat hare waar dij is verre boven de robijnen. Hare kinderen staan op en roemen haar welgelukzalig! V Rijksopvoedingsgesticht. Onlangs werd melding gemaakt van een gerucht, dat het in de bedoeling zou liggen bet tijdelijk Rijksopvoe dingsgesticht voor jongens alhier op le beffen. Uit de begrooting van Justitie blijkt daaromtrent echter niets. Op die begrooting zijn uitgetrokken de salarissen van een directeur, twee adjunct-directeuren, vijf leeraren, der tien opvoedende ambtenaren, twintig beambten in alg, dienst, een kok. vier beambten voor huishoudelijke dien sten, een commies, een klerk, een ge neesheer, 'n Protestantsch godsdienst leraar, een Roomsch-Katholiek gees telijke en een Israëlietiscb godsdienst leeraar, tot een totaal bedrag van f 109.863.98 pf nog ongeveer f 1000 meer dan bet vorige jaar. Ook bet feit, dat in de plaats van Dr. Scbokking een andere godsdienst leeraar werd aangesteld, wijst er niet op, dat een spoedige opheffing is te ver wachten. Wel wordt verder in de begrooting een bedrag van f30.000 genoemd als bezuiniging door inkrimping van per soneel in verhand met teruggang der bezetting van Rijksopvoedingsgestich ten, maar van opheffing eener stich ting wordt daarbij niet gerept. Uit bet hierboven bedrag va^ f109.000 alleen voor ambtenaren, blijkt overigens wel, dat de jongens die in deze stichtingen „verpleegd" worden, dure kostgangers zijn voor bet Rijk. Want bierbij komen dan nog de kos ten van buisvesting, voeding enz. die zeker op een f 600.000 geschat kunnen worden. En dat alles voor eenige tientallen jongens. Over de beteekenis van de zg. op voedingsgestichten kan verschillend worden gedacht. Maar bet is toch voor een ieder dui delijk, dat bier evenals bij de andere gestichten ^pnder al teveel bezwaar be zuinigd moet kunnen worden. STADSNIEUWS. Gezondheidscommissie. Aan bet verslag van de bevindingen en handelingen der Gezondheidscom missie voor de Gemeente Leiden, over bet jaar 1924 is bet volgende ontleend: Er bad in bet afgeloopen jaar slechts ééne wijziging plaats in de samenstel ling der Gezondheidscommissie. Prof. Mr. E. Meyers, die op 1 Juli 1924 aan de beurt van aftreden was. wenschte voor een herbenoeming niet in aanmerking te komen. In zijn plaats werd door den Comm. der Koningin in de prov. Z.-H benoemd Prof. Mr. F. G. Scbeltema, Hoogleeraar aan de R.- Universiteit alhier. Dr. D. G. Ubbels werd bij besluit van den Commissaris der Koningin voor den tijd van vijf jaar herbenoemd. Aan bet einde des jaars was de Com missie als volgt samengesteld: Prof. P. C. Flu voorzitter; H. Marks, admi nistrateur; dr. H. J. M. Boonacker. Prof. mr. F G. Scheltema, B. Buur man, architect; dr. J. R. F. Rassers, secret, der comm; D. G. Ubbels, B F. Krantz en Mej. dr. A. J. Steenhauer. De algemeene gezondheidstoestand, gedurende het afgeloopen jaar, kan gunstig worden genoemd. Het sterftecijfer per 1000 inwoners heeft 8,18 bedragen. Over de verontreiniging van de lucht (stank van de fabrieken enz.) zegt bet verslag: In bet afgeloopen verslagjaar kwam meermalen de oude kwestie van den stank der stadsgrachten tere sprake. Er werden besprekingen ge houden over de vraag, of de opvatting, dat de toenemende verzouting de oor zaak zou zijn, juist was. Waar van ver schillende zijden het zoutgehalte gere geld werd bepaald en deze gegevens ter beschikking der commissie werden gesteld, werd er van afgezien daar naar zelf een onderzoek in te stellen, Gaandeweg bleek daaruit, dat een sa menhang tusscben stank en zoutge halte aan den dag trad, op bijzondere onaangename wijze oa. op den dag. dat 'de Volkenbondshygiënisten de stad Leiden bezochten. Te voren wfs de toestand vrij goed geweest, maar op den dag, waarop het zoutgehalte abnormaal boog was opgeloopen, trad de stank hoogst onaangenaam op en de doktoren van den Volkenbond von den het jammer, dat in een land, waar ■zooveel bijzonder goeds op hygiënispb gebied te zien was, men deze „t&che de beauté" die wel is waar niet direct schadelijk voor de gezondheid behoef de te worden geacht, nog niet bad kunnen wegwerken. De commissie ziet met vertrouwen de uitwerking van eenige maatregelen ter bestrijding van het zoutgehalte te gemoet, zooals: de verruiming van den zoetwaterinlaat te Gouda, waarover kort geleden overeenstemming is ge komen tusscben bet Hoogheemraad van Rijnland en Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, en waardoor de toe nemende verzouting tot staan wordt gebracht en waarvan zelfs eene gelei delijke ontzilting mag worden ver wacht. Voorts is van belang, de tot stand gekomen voorloopige overeen komst der gemeente Rijnland over bet electriscb bemalen van het N.O. deel van de stad buiten de Singels op grond waarvan later kan worden vastgesteld in boeverre rioleering en electrische bemaling van de oude binnenstad al dan niet zal moeten volgen. Eindelijk hoopt de commissie, dat geleidelijk de vernauwingen der 'doorstroomingspro- fielen van de grachten zullen worden opgeruimd, waardoor de doorstroo- ming van bet water en daarmede Qje waterverversching zal worden bevor derd. Julbilenm W. Voorzaat. De brugwachter 1ste klasse, W.Voor zaat, herdacht gisteren zijn 25-jarige dienstbetrekking bij de gemeente. Des morgens wjerd hem ten Stadhui- ze door 'Wetb. Reimeringer met eenige waardeerende woorden de gebruike lijke gratificatie ^ter band gesteld, waarna bij te elf uur door een uit de Collega's gevormde feestcommissie per auto naar bet Waaggebouw werd ge- bracht, waar een huldiging plaats vond. Achtereenvolgens voerden hierbij het woord de beeren L. A. Mennes, direc teur van den Markt- en Havendienst, de heer B. Broers, havenrecbercbeur, en de beer H. Kapaan als Voorzitter der feestcommissie namens de colle ga's. De laatste bood hem namens kame raden en superieuren een goud horloge inet inscriptie aan, vergezeld van een oorkonde, die de namen der gevers vermeldt. Nieuwere paedagogiek. Naar wij vernemen, is door eenige onderwijzers werkzaam aan openbare en bijzondere scholen te dezer stede, een vereeniging opgericht, die bedoelt de belangstelling in de nieuwere ge dachten op het gebied van onderwijs en opvoeding te bevorderen, o.a. door het vormen van een bibliotheek en bet organiseeren van lezingen. Binnenkort hopen wij nadere bij zonderheden omtrent de plannen voor dezen winter, die reeds een vrij vasten vorm hebben aangenomen, te kunnen opnemen. Reeds thans kun nen wij mededeelen, dat Prof. Casi- mir, die zeer met bet doel der nieuwe vereeniging sympathiseert, zich be reid beeft verklaard, in baar eerst© samenkomst op te treden. Grooie verduistering. De politie heeft hier gisteren aan gehouden zekeren H. P. v. A., die ten nadeele van den patroon bij wien bij in dienst was, naar men zegt een broodslijter, een bedrag van ongeveer f 1400 heeft verduisterd. De aangehoudene vond gelegenheid zijn misdrijf uit te voeren, doordat bij belast was met het innen van kwitan ties, bij welke werkzaamheid hij ge durig knoeide totdat bet vermiste be drag een zoodanigen omvang bad aan genomen, dat justitioneel ingrijpen noodwendig werd geacht. Van A. is naar het huis van be va" ring overgebracht. Jan Steen-herdenking. 'Ter herdenking van het feit, dat in 1926 Jan Steen te Leiden werd gebo ren, zal in den zomer van 1926 in bet Stedelijk museum „De Lakenhal" een tentoonstelling worden gehouden van schilderijen van den meester. Radionieuws. In verschillende vergadergebouwen hebben ook hier gisteravond de radio luisteraars genoten van de uitzending van de Chr. Radio-vereeniging door den N. S. F.-Zender te Hilversum. Waar men met de inschakeling wat gelukkig was, konden de redevoeringen van Joh. de Heer en Ds. Vreugdenhil goed worden verstaan. Vooral de eer ste, die handelde over: „De draadlooze, mede als teeken van de naderende op lossing van de wereldcrisis en de we derkomst van Christus", scheen dit maal velen naar den loudspeaker te hebben gelokt. Het totaal aantal luisteraars binnen het bereik van den Hilversumscben zender werd gisteravond geschat op een 40 50000. In bet eerste gedeelte van zijn rede- selen van onze dagen, al bet zich toe voering wees Job. de Heer op verscbijn- scherpend rassenconflict, het zich be wust worden van de Aziaten, Het Com munisme, het Fascisme en bet Zionis me, waartusschen bij verband legde als staande in nauw verband met de opgelost in een strijd, waarvan de aan- groote wereldcrisis die volgens de profetieën in de H. Schrift zal worden eensluitende gedeelten van Azië, Euro pa en Afrika bet slagveld zullen zijn. In bet tweede gedeelte behandelde daarop de spreker bet deel van den strijd, dat in de lucht zal worden uit gestreden en waarbij de radio een zeer belangrijke plaats zal innemen. De spreker besloot met een krachtige op wekking om de radio in dienst te stel len van de uitbreiding van bet Evan gelie, maar ook om, op deze wijze on der het gehoor van de profetieën ge komen zijnde, daardoor te laten bein- vloeden, zich te bekeeren. Zoo noodig, opdat deze prachtige vinding der tech niek niet eenmaal tegen ons zal getui gen, want door de radio-prediking is de verantwoordelijkheid van de wereld tegenpver bet Evangelie grooter ge worden. Openbare Leeszaal en Bibliotheek „Reuvens". Nieuwe aanwinsten: Carpenter, E. Heidendom en Chris tendom. Werner, E. T. Chalmers. My then en legenden van China I. Hartog Meyes, L. de. Verborgen wegen; Dag boek. Dostojewsky, Anna G., Die Le- benserinnerungen der Gattin Dostojews ki's. Rolland, K. Mahatma Gandhi. Eloe- ser, A% Thomas Mann, Sein Leben und sein Werk. Wassermann-Spever, Julie. Jakob Wassermann und sein Werk. Eoehn, W. van. Die Mode; Menschen und Moden im secbzehnten neun- aehnten Jahrhundert. Kalff Jr., ,G. De verklaring der Fransche revolutie. Kalff S., Onder een worstelend volk. Loo, C. J. v. d. De geschiedenis der Zuidr Afrikaansche Republiek. Brugmans, H. Het nieuwe/ Amsterdam van 1795 tot den tegenwoordigen tijd. Brugmans, H. en A. Loosjes, Amsterdam in beeld. Theissen, J. S. Voor vrijheidt ende va- iderlandt: Stad en lande in 1672. Stei- nitzer, A. Aus dem unbekannten Ita liën. Hedin, S. Van Peking naar Mos kou. Heldring, B. Van Calcutta tot Cey Ion. Couperus, L. Oostwaarts. Finck, C., Biskra. Liefmann, R., Kartels en trusts en de verdere ontwikkeling yan de Volkshuishoudkundige organisatie. Boek der Zee, Het Indische. Valks, J. A. Klassikaal en industriëel volksonder wijs. Kleefstra, J. Leerboek der sphe- rische trigonometrie. Adolf, R. en Eli- on J., Eenvoudig boekbinden. Domi- nik, H. Het wonderland der techniek. jDrucker, R. en J. R. G. Isbrücker. Leerboek der electrotechniek. VI". Broer I., Textielproducten. Pit, A. Denken en beelden. Buschor, E. Griechische Var teenmalerei. Boot, J. H. Het sty loeren en toepassen van natuurvormen in vlak ornament. Höhn, H. Deutsche Hols- ischitte bis zurn Ende des ióen Jahr- hunderts. Veth, C. De politieke prent in Nederland. Gispen, W. H. v., Het sierend metaal in de bouwkunst. Hana, H., Batik, bedrukte stof, klein leder werk. Sluys, C. v. d., Machinale textiel kunst, tapijten, gordijnen, enz. Pad berg, H., De mooie taal. Middendorp, H., De beweging van '80. Prinsen, J. L.zn., J., De roman in de 18e eeuw in West-Europa. Busken Huet, C., Brie ven aan Potgieter, 3 dln. Jager, Th. de en G. Knuvelder, Pioniers. Leopold J. H., Verzen. Geuzenliedboek, 2 dln. Abbing, Justine, De vergelding. Am- üners-Küller, Jo van, Het huis der vreugden. Jenny, Heysten. Ayres, Ru by, M., Bruine suiker. Bahr, H„ O. mensch. Björnson, B. Ole Tuft. Bou- Idier-Bakker, Ina, De moeders, De straat. Bowen, Mariorie, Een helden koning. Cleerdin, V., Brabantsche sar gen. Duun, O., Judikingen. Eckeren, G. van, Donkere machten. Eigenhuis, J., De schout van Amsterdam. Exel, Ph., De Incabruid. Ferner, E., Moe ders jongen. Gogh-Kaulbach, Anna van, De zusters. Haspels, G. F., David en Jonathan. Hille-Gaerthé, C. M. van, De feesten van Det en Nol. Jaarsma, D. H., Hoe het blpesemde. Jong, A. M.f de, Het verraad. Lokhorst, Emmy van, Barth Jongen. Man, Herman de, Rys- hout en rozen. Meester, J. de, Wal mende lampen. Meyere, V. de, De roode Schavak. Nes-Uilkens. G. van, Het verlaten eibernest. Pétillon, Willy, Maryke van den Molenhof. Prins, Ary, Uit het leven. Robbers, H., St. Elms vuur; Op hooge golven. Sabbey M., 't Kwartet der Jacobjjnen. Sevensma- Temmen. G., De andere weg. Speck- mann, D., Jan Murken. Sucbtelen, N. van, Eva's jeugd. Schaken. In den win terwedstrijd werden nog de volgende partijen gespeeld: Greep A: W. Demmendal wint van W. A. A. v. Otterlo. De tweede partij tusscben dezelfde spelers werd remise. Jr. H. N. Francois verliest van W. H. v. d. ^Nat Jr. Groep B: G. JSosscha speelt remise tegen C. Drossaart van Dusseldorp» M, Binnenland. Het pasvisum voor Dnltschland zal waarschijnlijk 1 Jan. 1926 worden at/ geschaft In de Gemeente Koudekerk Is he| electriscb bedriji in werking gesteld. minister van Karnebeek over den Volkenbond. De minister van Bnitenlandsche Za ken acht het gezantschap bij den Pans nog steeds noodig. Buitenland. De Doltsche Volkspartij streeft naar een compromis met de sociaaldemocra ten, teneinde een kabinet-Luther te be houden. Twee Amerikaansche oorlogsschepen zijn naar Beiroeth gezonden ln ver band met den ernstlgen toestand In Syrië. Bloem wint beide partijen van H. G. Hofman. Groep C: W. H. Boescha wint vatt C. H. Hins. De afgebroken partij D. NoteboomJ. D. v. Sljjpe werd dooï Van Slnpe gewonnen. De tweede par tij tusscnen deze spelers is afgehrofcen. De partij M. M. SegaarD. de Jong werd eveneens afgebroken. Groep D: G. Bol wint van Ir. J. J. G. van Hoek. G. Schoppen wint van: A. Th. Cahen. Groep E: P. C. Segaar wint beidet .partijen van L. Driessen. Irt groep H heeft de heer Ph. S. de Laat de Kan- ter zioh teruggetrokken. Zomerwedstrijd. Gisteravond werd de laatste partij in den zomerwedstrijd gespeeld. M. M» Segaar verliest van de Bruin. Eind stand groep IL I. W. de Bruin, jr p. H Kapt 0. Kuyper, (A/s p. Hl. Ir. H. N. Francois, »f/i p. Voorts hehaaMen M. M. Segaar en Ai Th. Cahen ieiifYl ïpunten. Eindstand gr. 4. I. G. Schoppen, 8 p, H. Ph. ST de Laat de Kanter, 7W p. Hl.-F. Niewold, 7 p. Verder verkrol teen Ph. A. M. Couwenbere, 3V, pth M. J. Dieben; 3 p. en Dt Beutn, 1. punt Competitie District Z.-Holland. Zooals we reeds vermeldden, speelt htet Leddsch Schaakgenootschap met a j tientallen in de competitie mede. Deze' tientallen zijn als volgt samengesteld: Eerste tiental. 1. G. BoL a. IG- Bosscha. 3. Dr. J. Droste. 4. 0 H. Hins. 5. W. Demmendal. 6. W. Hi v. d. Nat Jr. 77. L. 1L J. Chambry. 8, Ir. J. J. G. v. Hoek. 9. W. de Bruin, 10. Kapt G. Kuyper. Tweede tiental. 1. M. M. Se gaar. 2. Ir. H. N. Francois. 3. A. Th, Cahen. 4. J. D. v. Sljjpe. 5. M. Bloem, 6. D. de Jong. 7. W. A. A_ v. Otterlo, 8. J. J. Swaap Jr., 9. D. P. Kjiniit 10. G. Schoppen. Gespeelde partijen in <ie laatste ron de. Scandinavische Partij. Wit: Bosscha. Zwart:Hins. li'. e4 ds. 2. ed5c6. 3. Pf3 cd5: d4 Pc6. 5. Bez Dc7_. 6. Pet Pfi. 7. 0-0 e6. 8. a3 a6. 9. Tei Rd6. 4. d4 P06. 5. Rei Dcy. 7. 00 «6. 8. a3 a6. 9. h3 h6. 11. Rfi 0-0. 12. Rd2 05. 13. des: Pes: 14. Pes: Res: 15. Df3 Reó. 16. Tabi Tad8. 17. Rd-, TfeS. 18. Tea d4- 19. Pe4 Pe4: 20.' De4: Rhaf ai. Kfi f5. 22. Df3 f4. 23. Dea a$. 24- Tbci, Rf7. 25. Dh7t Kf8. 26. Dh8 fRg8. 27. Te8:f Te8: 28. Te8:f KeS: 29. Dg8S: schaak, zwart geeft op. D4-opening. Wit: Demmendal. Zwart: v. Otterlo. 1. d4 d5. 2. Rf4 Pf6. 3. Pf3 JP6. 4. ei eó. 5. 4 Jgd/. 6. Pd2 Rhi. 7. 33 Rd6. 8. Pes Ret: 9. det: Pg8. 10. Dg4 gó. 11. h4 Ë67. 12. h5 D18, 13. Lg6: ïgói 14. ds: ed5: 15. eS Rc8. 16. Rd3 De7. 17. Rg6:f hgó: 18. Dg6:f Kf8. 19. Th8: zwart geeft op, Op verzoek van den commissa ris van politie ln de tweede aldeeling te Rotterdam Is hier aangehouden ze kere M. S., die verdacht wordt van verduistering van een bedrag van 50 gulden. De man ls naar Rotterdam overge bracht. ,Ten nadeele van E. alhier is 'n vaarboom ontvreemd. Gisteren is uit een tuin van een woning in de Hyacinthenstraat ten na deele van den heer C. M. een wollen deken gestolen. Aan het politiebureauis gedepo neerd een valsch zilverbon van i ïAO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1