CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
oo JAARGANG
NIEUWE
MAANDAG 2 NOVEMBER 1925
NUMMER 1479
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden-
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/t cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.'
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten hoogate 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week 0.19
Franco per post per kwartaal I 2.90
Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
V Financiëel herstel.
Leerzaam in hooge mat© is wat zich
de laatst© maanden in Frankrijk af
speelt.
Men worstelt daar met hetzelfde pro
blèem, dat ook ander© landen heeft be
ziggehouden en dat in ons land, dank
zij het krachtig ingrijpen van Minister
Colijn, aanvankelijk is opgelost.
In Frankrijk heeft men aan den lijve
gevoeld wat inflatie heteekent. De
Fransche franc staat lager dan ooit en
alle pogingen om daarin verandering
te brengen zijn mislukt.
Men begreep heel goed, dat er iets
gedaan moest worden om de financiën
weer gezond te maken en dat krasse'
maatregelen niet achterwege konden
blijven,, maar inplaats van den dok
ter aan het werk te zetten heeft men
den k ok er bijgehaald en toen liep het
mis natuurlijk.
Bij de laatste verkiezingen werd door
de uiterst linksche groepen den men-
schen van alles wijs gemaakt
Zeker, de financiën moesten gezond
gemaakt worden, maar op een geheel
andere manier dan de toenmalige re
geering het wenschte.
Krachtige bezuiniging en het heffen
van nieuwe belastingen vond men
dwaasheid. De zaak was heel eenvou
dig. Het geld moest gehaald worden
„waar het zit" en daarmee uit.
De kiezers vonden het prachtig.
De dokter die bittere drankjes voor
zette werd naar huis gestuurd en de
kok, die zijn lekkernijen presenteerde
met feestelijk gejuich begroet.
1 Maar het duurde niet zoo heel lang
of het gejuich verstomde.
De franc bleef dalen.
Het ziekteproces zette zich voort.
En de toestand werd nog ingewikkel
der doordat de ambtenaren van hun
standpunt zeer terecht om salaris-
verhooging riepen.
Wat hun overkwam door de waarde
daling van het geld, was ërger dan sa
larisverlaging
Er kwam een ander Kabinet, maar
het bleek niet in staat iets van betee-
kenis te doen.
Toen kwam Caillaux, een bekwaam
man ongetwijfeld en die ook wel weet
wat er gebeuren moet, maar die niet
de kracht had om door te zetten.
En nu is er weer een nieuw Kabinet
met gedeeltelijk nieuwe mannen, maar
de kans dat het de noodlottige inflatte
zal weten te stuiten, is al zeer gering.
De fout is dat men niet den -moed
heeft de waarheid te zien en te zeggen.
Er is meer een vragen naar de volks
gunst, dan een bewandelen van den
weg van den plicht, hoe onaangenaam
dat ook mag zijn.
En zoo zakt men steeds dieper in
het moeras.
Frankrijk heeft noodig een man, die
de zedelijke kracht heeft de politieke
stormen te trotseeren, een man die be
reid is onder te gaan om zijn land te
redden
Maar naast en achter zulk een man
moet staan een partij of een groep
van partijen, die de zedelijke kracht
heeft alles te trotseeren, die bereid is
alles te verliezen, om aan de doodende
inflatie een einde te maken.
Zulk een man, zulke partijen mist
Frankrijk.
De speculanten op de volksgunst voe
ren daar nog altijd het hoogste woord.
En daarom is er vooralsnog weinig
hoop op herstel, in tegenstelling met
ons land, waar niet de veelbelovende
kok, maar de pijnveroorzakende dok
ter de leiding had.
Misshien dat wat zich thans ih Frank
rijk afspeelt, sommigen de oogen kan
openen voor de beteekenis van 't werk
van den heer Colijn.
Zelfs de meest vurige bewonderaar
van Minister Colijn zal wel willen toe
geven, dat er bij het groote werk dat
verricht moest worden, misschien fou
ten zijn gemaakt.
Maar dat vermindert niet onze waar
deering voor wat tot stand werd ge
bracht.
Dat verhindért niet. dat wij God
danken, dat hier een man was, die
en moed had, in te grijpen en door
ié zetten en dat achter hem stonden
irtijen, die ondanks de verdachtma-
ngen van de z.g. volksvrienden waar
aan zij zich blootstelden, de zedelijke
kracht hadden, om te bevorderen wat
in s lands belang noodzakelijk was.
STADSNIEUWS.
Rouwdienst Prof. Dr. K. H. Roessingh.
Hedenmiddag te half 2 is op de be
graafplaats hij het „Groene Kerkje"
ter aarde besteld het stoffelijK over
schot van Prof. Dr. K" R. Roessingh, in
leven hoogleeraar in de theologie aan
de Rijksuniversiteit alhier.
Op verzoek van den overledene zou
op het graf niet gesproken worden;
doch wel had hedenmorgen half 12 in
de Remonstrantsche kerk een rouw
dienst plaats.
Onder het spelen van zachte treur
muziek door het orgel en terwijl de
aanwezigen zich eerbiedig van hun zit
plaatsen verheven hadden, werd 't stof
felijk overschot van den overledene
binnengedragen en vóór in de kerk op
een catafalk geplaatst.
Een schok van ontroering ging door
de schare, toen de weduwe met haar
heide kinderen, de ouders van den
overledene en verdere familieleden
binnenkwamen.
De voorganger Prof. Dr. G. J. Heering
hoogleeraar in de godgeleerdheid, aan
gesteld vanwege het seminarium der
Remonstrantsche Broederschap, sprak
een votum uit en liet vervolgens zin
gen Lied 260:1 en 3.
Wat de toekomst brengen moge,
Mij geleidt des Heeren hand;
Moedig sla ik dus de oogen
Naar het onbekende land.
Leer mij volgen zonder vragen;
Vader, wat Gij doet is goed!
Leer mij slechts het heden dragen
Met een rustig kalmen moedl
Laat mij niet mijn lot beslissen:
Zoo ik mocht, ik durfde niet.
Ach, hoe zou ik mij vergissen,
Als gij mij de keuze lietl
Wil mij als een kind behand'len,
Dat alleen den weg niet vindt;
Neem mijn hand in Uwe handen
En geleid mij als een kind.
Wat ons hier samenbrengt aldus
Prof. Heering is onze gemeenschap
pelijke rouw over onzen overleden
vriend Roessingh en de behoefte om in
dien rouw te zoeken zijn God, onzen
God.
Spr. nam tot uitgangspunt van zijn
rede een tweetal woorden van den
overledene zelf: „De ure komt onver
wacht misschien, of lang voorzien" en
„Wilt gij een Christen zijn, toont dit
door al uw dagen aan God de eer te
geven, die Hem toekomt en Hem al
leen, en u aan Hem toe te vertrouwen,
aan Hem alleen".
De ure kwam en niemand had 't ver
moed, ook hij zelf niet. Maar hij was
bereid, meer dan wij, die verweesd en
verlaten achterblijven.
Hij was een man, die zichzelf niet
gespaard heeft, maar gewerkt heeft
dag en nacht, en zoo is hij geworden
de groote, kundige theoloog, die een
vraagbaak was voor rechtzinnig en
vrijzinnig. En toch was hij geen dorre
boekengeleerde maar zijn studie 1 e e f-
d e, en dit uit tweeerlei oorzaak. Voor
eerst omdat hij stond midden in
de wereld, midden in den tijd, maar
dan ook omdat hij zijn studie zag als
een stuk van zijn roeping, in wijsbe
geerte en culytuur aan God de eere te
geven, die Hem toekomt.
En temidden der bewogenheid was
er in zijn leven een weldadige kalmte
en ru9t; de kalmte der eeuwigheid en
van het koninkrijk der hemelen. Voor
de wereld was hij een ridder Gods,
voor God een kind, dat op Hem ver
trouwde. Bij Christus had hij gevon
den de eeuwige liefde en de ruimte en
de bevrijding en dit was de sleutel
van zijn leven, het geheim van zijn
grooten invloed op jong en oud.
De ure komt, en toen wij wisten, dat
zij onafwendbaar was, heeft spr. hem
voorzoover hem dat mogelijk was,
dank gebracht, vooral namens de jon
geren. Spr. gelooft, dat Roessingh hem
gehoord heeft, maar toch was diens
geest reeds gekeerd naar de eeuwig
heid, en wat wordt dan alles wat van
de aarde komt, klein.
Als Prof. Roessingh thans kon spre
ken, zou hij zeggen, zwijg over mij, zie
over mij heen naar Christus, naar God.
Ook in deze groote droefheid kunnen
we daarom God danken, dat zij zoo
zuiver, zoo innig en zoo hoog mag
zijn.
Spr. wendt zich vervolgens tot de
jongeren, die Roessingh hebben lief
gehad en geëerd. Voor u, zegt spr.,
beeft hij de meeste offers gebracht.
Spr. wijst er op, dat Roessingh hen
voor een heilige levenstaak heeft ge
plaatst. 't Gaat om God om Zijn eer,
om Zijn Rijk; Hem moet de eere ge
bracht die Hem toekomt op alle ter
rein des levens.
Als zoo uit deze droefheid oprijst de,
radicale daad des geloofs, dat we 't
durven wagen met God, dan zien we
uit dit raadsel iets lichten van de hei
lige bedoeling van God: De Heere heeft
gegeven, de Heere heeft genomen, de
Naam des Heeren zij geloofd I
Spr. gaf vervolgens eenige oogen-
blikken gelegenheid tot stil gebed,
waarna gezongen werd Ps. 68 10.
Daarna legde namens de jongeren
de heer De Koniüg een krans neer
en sprak in bewogen woorden den
dank uit aan Prof. Roessingh voor het
geen hij voor de jongeren gedaan had
en aan God voor hetgeen Hij in Prof
Roessingh aan de "vjongeren geschon
ken had.
De dienst werd gesloten door Prof.
Heering, die de hobgepriesterlijke ze
genbede uitsprak.
't Was een indrukwekkende samen
komst, die door een talrijke schare
uit allerlei kring en in 't bijzonder
door vele studenten bezocht was.
De ontroering, die bij velen heersch-
te, bewijst welk een groote plaats
deze nobele figuur in veler hart en le
ven had ingenomen.
Begrafenis Dr. Ch, L. Rümke.
Onder veel belangstelling, vooral uit
medisthe kringen is hedenmiddag op
de begraafplaats aan de Groenesteeg
het stoffelijk overschot van Dr. Ch. L.
Rümke, vreoger geneesheer alhier aan
den schoot der aarde werd toever
trouwd.
Onder de aanwezigen werden naast
vele vrienden van den overledene ook
verschillende vooraanstaande perso
nen uit de medische wereld opgemerkt
O.a. waren aanwezig Dr. Rutgers, eei$
bekend Haagsch Chirurg, Dr. Koch di
recteur van het Haagsche Ziekenhuis,
en Dr. Plet, oud-directeur van 't krank
zinnigengesticht „Rozenburg" bij Loos
duinen, terwijl verder in den stoet wa
ren de hofprediker, Ds. W. L. Weiter
Jr., Dr. Japikse, dir. v. het rijksbureau
v. geschiedkundige publicaties, Dr.
Keuchenius, Dr. Sanders, Mr G. J. Hen
ny, Mr. Hemmes en Mr. Pierson, lid
van Heldring en Pierson, den Haag, en
Mr. J. J. van Geuns, uit Amsterdam,
Aan de groeve werd eerst gesproken
door Prof. Valckenier Kips, uit Delft
die, als zwager van den overledene, de
zen voortdurend gadegeslagen en met
hem meegeleefd had. Spr herinnerde
aan de schoone momenten uit het le
ven van dr. Rümke: zijn promotie, zijn
huwelijk enz. En nu is dat allesvoor-
bij. Eerder dan wij het hadden ver
wacht en kunnen denken staan wij bij
het einde van zijn leven.
Maar stemt ons dit sterven droevig,
wij mogen er elkaar ook aan herinne
ren, dat zijn leven een rijk leven ge
weest is, in meer dan één opzicht zelfs.
In de eerste plaats wel door het vele
dat hij voor anderen is geweest. Wij
als familie, kunnen er het meest
van getuigen hoe hij de kranken in
ons midden met zorg naliep en steeds
gereed 9tond om te helpen. Maar daar
naast is het van algemeene bekend
heid hoe hij zich geheel gaf aan de ver
zorging van de kranken en hun lijden
trachtte te verzachten, geleid als hij
werd door de goedheid van zijn hart.
Hij had groote gaven ontvangen. Een
buitengewoon fijne intelligentie paar
de zich bij hem aan een bijzondere
energie en deze combinatie heeft hem
den geliefde en gevierden geneesheer
gemaakt wiens optreden bij ieder
waardeering vond.
Tot op het laatste oogenblik heeft
hij ook met zijn zoons de medische
problemen besproken, hetgeen hem
kenmerkte als iemand met liefde voor
zijn taak.
Ongetwijfeld is er na dit leven nog
een ander leven, allereerst voor den
heengegane zelf. Maar ook zijn werk
zal blijven voortleven, al was bet
slechts in zijn beide zoons, die hetzelf
de terrein bearbeiden en wien hij zoo
veel van zijn gaven heeft mogen mede-
deelen.
Dr. Ekker uit den Haag sprak
hierna als vriend namens de collega's.
Gaarne, aldus spr., hadden wij hem
nog wat in ons midden gehouden,
inaar mede waar het lijden hem
deed verlangen naar de rust, willen
wij hem die niet misgunnen. Hij ruste
in vrede.
Tenslotte dankte, mede namens de
weduwe, een zoon van den overledene,
Dr. A. M. L. R m k e, voor de getoon
de belangstelling, waarna bloemen in
de groeve werden gestrooid en de droe
ve plechtigheid een einde nam.
Onder de vele belangstellenden uit
Leiden, werd ook opgemerkt weth.
Aug. L. Reinieringer.
Maatsch. v. Ned. Letterkunde.
De eerstvolgende maandvergadering
van de Maatschappij van Nederl. Let
terkunde zal plaats hebben op Vrijdag
6 November a.s. 's avonds te 7® uur in
een der localen van het Nutsgehouw.
Als spreker zal alsdan optreden Dr.
B. Becker van Amsterdam,, met eene
voordracht, getiteld: Coornhert, de 16e
eeuwsche apostel der volmaakbaar
heid."
Leidsche Spaarbank.
Bij de Leidsche Spaarbank is in de
maand October ingelegd f 240.727,35 en
terugbetaald f224.223,85, terwijl 88
nieuwe inleggers zijn ingeschreven en
59 boekjes geheel werden uitbetaald.
Het tegoed der 16529 inleggers be
droeg einde October f5.668.294.73.
De Stormramp.
Bij den Penningmeester van het
Stormramp-Comité zijn weder de vol
gende giften ingekomen:
Opgespaard door Marius en Grietje
S. f 2.50.
Giften worden nog gaarne inge
wacht bij den Penningmeester, den
heer S. Muys van de Moer, Plantsoen
49, Gironummer 57471.
Zendingsavond.
Thans is verschenen het officieel pro
gramma voor den op Donderdag 5 No
vember a.s. in de Hooglandsche Kerk
te houden Zendingsavond.
Zooals reeds eerder was gemeld, zal
als spreker optredon Dr. Brouwer, Zen
dingsdirector te Oegstgeest. Het muzi
kaal gedeelte wordt verzorgd door den
organist der Hoogl. Kerk, den heer L.
Kooien, de leden van het strijk-orchest
„Per Aspera ad Astra" onder leiding
van den heer Noordanus en de Chr.
Zangvereenig. „Deo Volente" te Rijns
burg, terwijl het geheel onder leiding
staat van Ds. J. G. W. Goedhard.
Rectificatie.
In het verslag der vergadering van
den Chr. Besturenbond in ons blad van
Zaterdag is een zinstorende fout bin
nengeslopen al zal de opmerkzame
lezer haar zelf wel verbeterd hebben.
Tegen het einde van het verslag der
rede van den heer Grotenhuis staat:
Het is g e e n strijd van de geesten, die
gevoerd wordt. Natuurlijk is hier be
doeld. Het is een strijd van de geesten
enz.
Op heeterdaad betrapt.
Zaterd.av. om 9 uur kreeg de politie
er lucht van, dat zich op het dak van
een perceel in de Koddesteeg een per
soon bevond, die daar blijkbaar ;wei-
nig goeds verrichtte.
Bij een.onderzoek bleek men te doen
te hebben met een inbreker, die zich
toegang had verschaft tot het pakhuis
van den kaashandelaar deCl., die aan
den Morschweg woont. De man, A.
St., bleek het te zijn, had reeds eeni
ge flinke kazen apart gèlegd met de
zeer waarschijnlijke bedoeling, om die
mede te nemen-
Belangrijkste nieuws in dit Mummer.
Binnenland.
De begrafenis van Prof. Roessingh.
Het voorloopig verslag over de Jns-
titiebegrooting.
De fa. Herfst en Helder te Leiden be
staat 50 jaar.
Buitenland.
De Russische Volkscommissaris van
Oorlog, Froenze, is op 40-jarigen leef
tijd overleden.
Tengevolge van een explosie van
mijngas zijn In een mijn in Westfalen
17 personen om het leven gekomen.
De oppositie der Dnitsch- nationalen
en Völkischen tegen het verdrag van
Locarno verscherpt zich.
Burgerlijke stand.
Ondertrouwd: C. Nievaart, jm. 26 j.
en A. M. Gijzeniji, jd. 28 j; J. C. Oskam
jm. 35 j. en A. M. Leget, jd. 29 j; J. Lan
geveld, jm. 28 j. en T. de Heer, jd. 26.
j; C. Ouwesloot, jm. 26 j. en M. Robbers
jd. 25 j; J. Bey, jm. 23 j. en M. M. Velt--
huysen, jd. 23 j; A. H. Humme, jm. 25
j en J. C. Langezaal, jd. 25 j; J. J. L.
M. Le Haen, jm. 38 j. en J. J. v. Weer
den, 42 j; W. C. v. de Poel, 38 j. en C.
J. M. M. Hartmann ,jd. 28 j; W. F. v dj
Spree, jm. 21 j. en B. M. Vink, jd. 21 j;
M. èoelee, en G. M. Neutéboom; J. van
Leeuwen, jm. 25 j. en W. v d Linden,
jd. 23 j; W. Th. J. der Kinderen en H.
Sieval; L. Boelee, 21 j. en P. C. den
Hoed, jd. 19 j; W. J. Holverda, jm. 22
j. en M. G. Molenaar, jd. 23 j; P. Brag-
gaar, gesch. 49;j. en J. Petit, wekL 41 j;
A. Keijzer, jm. 24 j. en S. de Vet* jd. 281
j; J. J. v d Bosch, jm.27 j. en B. y. Om-
mering, jd. 25 j.
Een moeilijk karwei.
In dein nacht van Zondag op heden!
zijn, zooals wij reeds aankondigden, aan
den overweg bij dein Rjjnsbuxgorweg dei
spoorrails voorzien van nieuwe kruis-
stukken.
Om den weinigen tjjd dat het verkesj
geheel zou stilliggen, zoo nuttig moge
ltjk te gebruiken, en te reserveeren!
voor het hoofdwerk, werd reeds gister
middag met de voorbereiding begonr
nen.
Helaas is daarbij gisteravond een ern
stig ongeluk gebeurd.
Terwijl een aantal werklieden even!
over half twaalf bezig waren met dei
verplaatsing van een nieuw kruisstuk
had de ploegbaas B. J. v. d. M., uit
Warmond, die het werk leidde, het on-
Igeluk met het onderbeen onder het
zware gevaarte te geraken, waarbij een
enkel zoo goed als ^fgekneld werd naar
het scheen.
Per politie-brancard werd hij dade
lijk naar het St.-Elisabethsgesticht ver
voerd, waar bij onderzoek bleek, dat
de enkel gebroken was. Van het ver
dere verloop zal het afhangen, of de
voet &1 of niet kan behouden blijven,
maar naar het zii^h liet aanzien, is er
reden, om het gunstigste te verwachte n.
Geaurende den geheelen nacht werd
verder met inspanning aan den spoor
weg doorgewerkt, met het resultaat, dat
vanmorgen inderdaad op het gestelde?
tijdstip v. de baan kon worden gebruik
gemaakt, door de treinen zoowel als
door de trams.
Zooals het bij dergelijke gecompli
ceerde werken meer gaat, werd ook van!
morgen af en toe nog wel eens een!
teigenvallertje ondervonden, en moesten
trams en voertuigen, die de baan wil
den oversteken, meermalen even langer,
wachten, dan hun lief was, maar overi
gens is het werk geslaagd, en zijn
er, tot heden althans, gelukkig .geen
verder ongevallen bij gebeurd.
Jubileum.
SSanjdaag was het 2b jaar geleden
dat H. Kijk in de (Viegte bij; de N. ML
Scheepsbouw, en Reparatiewerf „Dei
Jioop", v.h. .Gebrs. Boot in dienst;
kwam.
In verband daarmee werd hem
hedenmorgen namens het personeel'
(door den heer C. Roos «net een waar-*
deerende toespraak een schuiftafel
met 6 stoelen aangeboden.
Daarna werd hij ten kantore ont*
vangen, waar hem door de Directie!
onder hartelijke bewoordingen een
gouden horloge met inscriptie werd
overhandigd.
Gevonden voorwerpen.
Portemonnaie met inhoud, huissleu
tels, rijwielbelastingplaatje, rozeik'
damesceintuurs, regenjas, zilveren -V-
meshorloge, zijden das, vulpenhouv'1^
zilveren broche, motorbianenhJXï
Jubileum Herfst en Helder.
Het was gisteren een halve eeuw ge
leden, dat de bekende fabriek van verf
waren en vernissen van de fa. Herfst
Helder aan de Hoogewoerd, werd op
gericht.
Zeer velen, uit allerlei kringen heb
ben bij dit jubileum hun belangstel
ling getoond.
Het scheen blijkbaar gewenscht om
de herdenking op Zondag te doen
plaats hebben, en zoo werd gistermor
gen in het fabrieksgebouw een bijeen
komst gehouden waarin namens het
personeel de hoofden van verschillende
afdeelingen de firmanten toespraken,
hetgeen vergezeld ging van de aanbie
ding van een fraai tegeltableau, van
Delftsch aardewerk, vervaardigd in de
bekende fabriek „de porceleyne fles"
te Delft.
Gistermiddag werd temidden van
een schat van ingezonden bloemstuk
ken een drukbezochte receptie gehou
den.
De bewoners van het gedeelte van
de Hoogewoerd, waar de fabriek is ge
legen, hadden als huldeblijk jegens de
jubileerende firma de vlaggen uitge
stoken.
