CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGANG
MAANDAG 19 OCTOBER 1925
NUMMER 1467
ABONNEMENTSPRIJS
BUREAUHooigracht 35 Tel' 1278> Postgiro 58936
Leiden Postbov 20
ADVERTENTIE-PRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per weekf 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Gewone advertentiën por regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelmgen, dubbel tariet
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
lijk* geplaatst ad 40 cent
Een goed begin.
In den afgeloopen zomer is er van
de samenwerking der rechtsche par
tijen heel veel kwaad gezegd.
Principieele bezwaren werden aan
gevoerd en ook bedenkingen van pr&c
tiscben aard. Die samenwerking, zoo
werd uit den treure betoogd, zou tot
niets goeds kunnen leiden.
Maar zie, nauwelijks zijn de Kamer-
werkzaamheden begonnen, of daar is
r;eeds de eerste vrucht.
Het wetsontwerp tot bestrijding van
de zedelijke en maascbappelijke ge
varen van den bioscoop is door de
Tweede Kamer aangenomen.
Bij de stemming ging bet rechts te
gen links.
Een bewijs, dat bet ontwerp niet zou
zijn tot stand gekomen indien de recht
scbe partijen elkaar niet hadden ge
vonden.
Als de linkerzijde het voor het zeg
gen had, dan was het ontwerp naar
de prullemand verwezen.
De hoop, dat het ontwerp door alge-
meene samenwerking tot stand zou
kpnjen is niet verwezenlijkt.
Toch was er wel eenige reden om
dit te verwachten.
'Wij zien toch telkens, dat wanneer
algemeene rampen ons land bedrei
gen; heel het volk te hoop loopt om
het gevaar af te wenden.
Als de ziedende zeeën onze lage lan
den dreigen te overstroomen, dan
maakt een ieder zich op om de zeewe
ringen te sterken.
En nu had men mogen verwachten,
dat waar het bij het ontwerp-bioscoop
wet ging om de bestrijding van alge
meen erkende zedelijke en maatschap
pelijke gevaren, van alle kanten zou
worden steun geboden en dat bij dé
eindstemming de nationale eenheid
zou worden ge lemonstreerd.
Het heeft ecl) Ier niet mogen zijn.
Heel de linkerzijde verklaarde zich
tegen.
Dé diepere eenheid van alles wat
links staat'kwam opnieuw naar voren
Reeds bij het eerste treffen wisten
Mr. Dresselhuys, die zoo roerend kan
sprekenover de beteekenis van den
godsdienst en Lou de Visser, de ruige
communist elkaar te vinden.
Mr. Marchant stond naast Vliegen
en zelfs bQer Braat verzuimde
niet te laten zien dat hij voor alles
man van links is en dat hij van de we
zenlijke belangen van het platteland
niets begrijpt
Maar tegenover de' dicht aaneenge
sloten linkerzijde stond ook de rech
terzijde als één man.
En zoo werd het ontwerp, dat door
Minister de Geer met zoo treffende
argumenten verdedigd werd, met groo
te meerderheid aangenomen.
Een goed begin!
STADSNIEUWS.
DE STORMRAMP.
Bij den Penningmeester van het
Stormramp-Comité zijn wéder de vol
gende giften ingekomen:
P. J. B., Tampico Tamps f 12.
Giften worden nog gaarne inge
wacht bij den Penningmeester, den
heer S. Muys van de Moer, Plantsoen
49, Gironummer 57471.
Radio-preeken,
Mail doelt ons mede:
Gisteren had voor het eerst, met be
hulp van het Zendstation te Hilversum,
de uitzending plaats van een godsdienst
oefening der Geref. Kerken.
Het was de dienst der Geref. Kerk te.
Rotterdam (Ammar.straat- waar Ds. J.
A. Tazelaar voorging in de bediening
des Woords.
Voor deze gelegenheid had de elec-
tricien J. W. Hartmann alhier, voor de
bewoners van het Tehuis voor Ouden
van dagon aan de Hooigracht, een ont
vangtoestel met luidspreker en telefoons
aangebracht.
Een en ander geschiedde geheel kos
teloos.
Precies te 10 uur zaten de bewoners,
die niet ter kerk konden gaan, 'in de
conversatiezaal geschaard, om de groo-
te'tafel, af te wachten de dingen die
komen zouden.
Vanaf het oogenblik, dat het orgel in
de kerk Ammanstr. zijn eerste tonen
deed hooren tot het einde der predicatie
toe, hebben de oudjes alles op zeer dui
delijke wijze kunnen hooren.
Zelfs zij die aan ernstige doofheid lij
dende zijn hebben met gebruikmaking
dei' telefoon alles voortreffelijk kunnen
volgen.
Ze hebben meegezongen en meege-
beden en waren in één woord verrukt
over wat ze gehoord en genoten hebben.
Ds. Tazelaar bediende het Woord
naar aanleiding van 1 Cor. 1 18:
„Want het woord des kruises is wel
dengenen die verloren gaan, dwaasheid;
maar ons, die behouden worden, is het
een kracht Gods.
Rusthuis.
Door1 de directrice van het Tehuis
voor Ouden van dagen der Geref. Kerk
alhier, zuster van Heyzelendoorn, is
tegen 1 November eervol ontstlag aan-
Zuster v. Heyzelendooi'n is benoemd
tot wijkverpleegster te Dirksland, en
heeft deze benoeming aangenomen.
Het natuurkundig laboratorium.
Het natuurkundig laboratorium,
dat zich door het cryogeenlaboratori-
um van prof. Kamerlingh Onnes een
groote internationale bekendheid ver
worven heeft, blijft zich ook onder z'n
opvolger, den hoogleeraar Keesom, en
prof. De Haas in een steeds toenemen
de belahgstelling van internationaal
wetenschappelijke zijde verheugen.
Prof. Werner uit Warschau, 'die ee-
nigen tijd geleden voor de tweeide
maal naar hier was gekomen tot het
doen van onderzoekingen over de be
paling van de electriciteitsconstanten,
is thans weer vertrokken.
In zijn plaats is nu met hetzelfde
doel in het laboratorium onder lei
ding van prof. Keesom werkzaam een
Duitsch physicus, dr. Ebert, uit Würz
burg, die voor zijn komst naar hier
ook reeds eenigen tijd aan de Univer
siteit in Kopenhagen is werkzaam
geweest. Hij i9 daartoë in staat ge
steld door een „fellowschip" van het
Rockefeller-instituut.
Ook is aangekomen een jong Efflj-
gelsch geleerde van de Universiteit te
Tokio, dr. Kinoshita, teneinde onder
leiding van prof. De Haas de inrich
ting enz. van het cryogeenlaboratori-
um te bestudeeren.
Ook is aangekopien een jong En-i
gelsch geleerde, een chemicus, R. O.
Gibson, uit Londen, die daartoe in
staat gesteld door een fellowship van
Salters Comp. in jde afdeeling van
prof. Keesom onder leiding van den
adjunct-directeur, dr. Crommelin, on
derzoekingen zal verrichten over de
warmteleer.
Legatum Visserianum.
Door plotselinge onvoorziene om
standigheden zullen de colleges, welke
vanwege het Legatum Visserianum op
Dinsdag tot Vrijdag 20 tot 23 dezer iu
het academiegebouw te Leiden zouden
gegeven worden door prof. Colenbran
der, generaal Tonnet, prof. Van Blom
en prof. Van Eysinga over Nederland
en het internationaal vraagstuk thans
iet doorgaan. De colleges zullen waar
schijnlijk plaats hebben in de eerste
dagen van December.
Stedelijke werkinrichting.
In de Stedelijke Werkinrichting zijn
opgenomen in de afgeloopen week. 121
volwassen personen, 6 kinderen. To
taal 127 personen.
Verzending van Postpakketten.
Op de onder het ressort van het post
kantoor Leiden vallende bij- en hulp
kantoren zal in het vervolg bij ver
zending van postpakketten van labels
in plaats van adreskaarten behooren te
worden gebruik gemaakt.
De in het bezit van het publiek zijnde
adreskaarten kunnen worden opge
bruikt. Op verlangen kunnen deze ech
ter tegen labels worden ingeruild.
Voor het merken der labels blijven
dezelfde bepalingen gelden als welke
bestonden voor het gebruik diejr adres
kaarten.
Schaken.
Leidsche schaakclub „Philidor."
Van de eerste ronde kunnen wij nog
de volgende uitslagen vermelden: W.
Immink verliest van A. M. I., E. W
v. d. Burgh wint van J. v. d. Wilk,
J. J. Abspoel verliest van J v. Wee-
ren, Hedenavond begint de tweede
ronde, waarin de 10 winnaars tegen
elkaar moeten spelen, evenzoo de 10
verliezers en 1 winnaar tegen 1 ver
liezer.
ResidentieschaakclubLeidsche
Clubs.
De Residentieschaakclub heeft een
uitnoodiging gericht tot de Leidsche
schaakclubs en omgeving, ten einde
te komen tot het houden van een mas
sakamp, waaraan dan aan elke zijde
40 tot 50 spelers zouden medespelen.
Leidsch Schaakgenootschap II „In-
ter Nos" Boskoop.
De schaakclub „Inter Nos" te Bos
koop noodigde het Leidsch Schaakge
nootschap uit, tot het spelen van een
vriendschappelijken wedstrijd. Van el
ke club zullen 13—14 spelers medespe
len, het eerste tiental van het Léidsch
Schaakgenootschap echter niet De
wedstrijd is vastgesteld op morgen
avond halt acht in „In den Vergulden
Turk" alhier.
Het schijnt wel alsof de trams
zich kies Zondags niet meer op hun
plaats gevoelen bij het rijden. Er heb
ben gisterenmiddag althans niet min
der dan drie ontsporingen plaatjg ge
had, terwijl één bovendien een auto
bus heeft aangereden.
De eerste verliet het stalen spoor om
kwart voor vier. Het was een motor
wagen van de H. T. M., die op het
Stationsemplacement van de N. Z H.
T. M. ontspoorde, waarschijnlijk als
gevolg van een verkeerden wissel
stand. Hoewel het kwart over vijf werd
eer de wagen weer op zijn plaats stond
wist men het verkeer zóó te regelen,
dat dit geen vertraging ondervond.
Te vier uur werd een autobu,s van
den dienst LeidenWarmond, be
stuurd door den chauffeur H., op de
Stationsweg aangereden, toen hij de
op het oogenblik dat hij kwam aanrij
den nog stilstaande tramtrein van de
H. T. M. wilde passeeren. Juist toen
hij er voorbij zou gaan. kwam de
tramtrein in beweging en reed de mo
torwagen op den auto in waarvan dien
tengevolge de carrosserie aanzielijk
werd beschadigd.
Pensoonlijke ongelukken bleven
hierbij achterwege.
De tweede trarnontspjoring gebeurj-
de om kwart voor negen 's avonds op
het eindpunt van de H. T. M.-lijn
aan het Havenplein. Door het te vroeg
overgaan van den wissel geraakte
hier de tweede wagen op een dwaal
spoor met het gevolg, dat hij zijn
voorganger uit de rails duwde, zoodat
de?e dwars op den weg kwam te
staan.
Het heeft hier aanzienlijk veel tijd
en moeite gekost om het verkeer weer
te herstellen.
Alsof het nog niet genoeg was, liep
'tenslotte gisteravond om vijf minuten
voor tien een groote tramwagen van
de N. Z. H. T. M. uit de rails, weer
op het emplacement van de Stations
weg. Ditmaal doordat tijdens het pas
seeren van eenige wagens de wissel
terugsprong, zoodat het volgend ge
deelte uit de rails werd gewrongen.
Bij geen der ongevallen kwamen-
persoonlijke ongelukken voor.
Intusschen schijnt het niet overbo
dig de betreffende punten van de tram
lijnen eens aan een speciaal onderzoek
te onderwerpen.
Aan het politiebureau is een oud
heerenrijwiel gedeponeerd, dat op den
Nieuwe Rijn voor een winkel onbe
heerd werd aangetroffen.
De politie heeft gisteren een dron
ken man aangehouden en te haren
bureele laten uitslapen, die bij onder
zoek nog 6 weken gevangenisstraf
bleek te moeten ondergaan overeeni-
komstig het vonnis van den Haarlem-
schen politierechter, uitgesproken wa
gens vernieling.
Den thans nuchteren debiteur is ge
legenheid gegeven zijn schuld aan. te
zuiveren.
De bierhandelaar J. H. was Za
terdagmiddag in zijn pakhuis aan de
Hoefstraat bezig met bierbottelen toen
bij het machinaal vullen van een bier
flesch dit voorwerp stuksprong.
H. bekwam een diepe snede in de
rechterpols, die hevig bloedde.
Hij werd door den Eerste Hulpdienst
verbonden, die gelukkig kon vaststel
len,- dat geen slagader was geraakt.
Het twee-jarig zoontje van de fa
milie v. W. wonende aan de Haven,
viel Zaterdagmiddag van een tafel af.
met het droevig gevolg dat dit voor
werp mede omkantelde en terecht
kwam op een der handjes van den
kleinen haas, waarvan een vinger ern
stig werd gekwetst.
De E. H.D. verleende eerste hulp.
Ten huize van H. in de Kruisstr.
is in den nacht van Zaterdag op Zon
dag een begin van brand ontstaan,
doordat een jongmensch naar bed was
gegaan met een brandende sigaret
in 't hoofd.
Men wist het vuur te verwijderen,
door het brandende bed en de dekens
door een raam naar buiten óp een bin
nenplaatsje te werpen. De bewuste
bed-rooker kwam er zonder verwon
dingen af. De overblijfselen van zijn
gevaarlijke sla&p-vriendin werden la
ter gevonden als een vrij zeker bewijs
van de oorzaak van het ongeval.
Dat men ook deze grove onvoorzich
tigheid eens nalate.
Zaterdagmorgen was aan den
Rijnsburgerweg de voerman P. £e R.
met een kameraad bezig met het op
laden van trottoirbanden op een slee
perswagen.
Terwijl zij juist een dezer zware
voorwerpen zouden overbrengen za
gen zij de stoomtram van de NZHTM
naderen. Toen de machinist zijn vaart
niet verminderde, lieten zij de trot
toirband vallen om vlug den wagen
weg te halen, doch het was reeds te
laat. De locomotief van-de tram reed
den wagen aan, met het gevolg dat
het achterstel en vooral de veeren.
ernstig werden beschadigd. De machi
nist v. d. P. scheen in de meening te
zijn geweest, dat de rails vrij waren
indien slechts de personen zich ver
wijderden.
Het paard, dat voor den wagen ge
spannen stond, rukte zich los en sloeg
op hol, doch werd een goede honderd
meter verder reeds door den eigenaar,
v. H. die in de buurt was, opgevan
gen. v. H. zou tegen den machinist 'n
klacht indienen.
Hedenmorgen om elf uur werd op
het Pieterskerkhof, aan het eind van
de Lokhorststraat een glazenwasscher
van de glazenwasscherij „de Hoop"
die met eenige collega's een ladder
wagen voortduwde, aangereden door
een bestelauto van de melkinrichting
der fa. v. d. K van de Langebrug.
De aangeredene bekwam een been-
FEUILLETON.
Het geheim van Colde Feil.
70)
„Alice" zei hij, „heb je wel eens van
dit proces gehoord?"
Het scheen haar toe, dat een andere
stem met de hare antwoordde.
„Welk proces, Leo?"
„Een proces, dat jaren geleden ge-
voord is; het werd genoemd: „Het Ge-
hejim van Colde Feil."
.Ik ben nooit een ijverig krantenle
zeres geweest" zei zij zacht, „en ik hen
lang in Frankrijk geweest."
„Deze zaak was bekend in heel Eu
ropa" zei Lord Arden, ver was, geloof
ik, geen land, waar zij niet uitvoerig
is besproken."
Hij scheen te wachten tot zij iets zou
zeggen.
„Wat was het voor een zaak?" vroeg
zij, zich verbazend over den vreemden-,
doffen klank van haar stem, en zich
afvragendhoe lang zij op die wijs en
in dezen toon zou kunnen stand hou
den.
„Een vergiftigingsgeval" antwoordde
hij, „een van de beruchtste in Europa.
Je herinnert je het niet, zie ik, pais-
■schien heb je het niet gelezen. Ge
woonlijk lees ik zulke dingen ook niet
fvant zelden stel ik -belang in moord-
processen. Meestal zijn ze vulgair, niaar
dit geval trok mijn aandacht. Het had
een romantischen achtergrond.
Zij sprak waarheid, toen zij zei, dat
zij niets romantisch van dien aard
wist.
„Wat was het?"
„Een afschuwelijke zaak" vertelde
hij haar, „een jonge vrouw zoo jong
dat zij nog haast een kind leek had
haar man vergiftigd."
Zij kon niet helpen, dat zij bleek
werd en haar handen begonnen te be
ven, toen zij zei:
„Waarom?"
„Ik geloof, dat zij zelf nauwelijks
wist. waarom" antwoordde hij. „Ik zou
zeggen, naar den gang van het proces
te oordeelen, dat zij het deed, omdat
zij nooit van hem had gehouden en
hij haar verveelde."
„'Werd zij veroordeeld?" vroeg Lady
Arden.
„Neen" antwoordde de graaf. „Ik ge
loof zeker, dat zij schuldig wa9, maar
de jury heeft zeker medelijden met
haar jeugd en schoonheid gehad, want
zij sprak het oude Schotsche vonnis
„onbewezen" over haar uit.'*
,,Het wa,s dus in Schotland?" zei zij
zwakjes. x
„Ja, dicht bij de stad Ardrossan. Het
tvas algemeen bekend onder den naam
van „Het geheim van Colde Feil" en
er is heel wat over geschreven tijdens
de terechtzitting."
„Arm kind" zei zij zacht.
„Ja, het was treurig zij was zoo
jong, en ofschoon zij nooit van hem
schijnt te hebben gehouden, was hij
geen slecht echtgenoot voor haar. Het
bewees derhalve wel, welk een diep
verdorven natuur zij had."
„Geloof je dan, dat zij schuldig was?'
had zij den moed te vragen.
„Of ik dat geloof?" antwoordde hij.
„Heel stellig ja. Ik heb daaraan hooit
getwijfeld. Maar ofschoon ik vast ge
loof, dat zij schuldig was, ben ik toch
blij, dat de jury deze uitspraak deed.
Zij was nog te zeer een kind;, om ter
dood te worden gebracht ik ben blij»
dat zij daaraan is ontkomen."
Zij had zijn handen willen grijpen
en ze bedekken met kussen en tra
nen, om deze weinige vriendelijke
woorden.
„Hoe wist men dan, dat zij schul
dig was vroeg Alice, en nu was zij
haar stem volkomen meester.
„Haar man beschuldigde haar ster
vende. Hij riep uit, dat zij het had
gedaan. Indien je er meer van wilt
weten, kun je het heele verhaal hier
vinde.n"
Zij nam de courant uit zijn handen,
dit maal zonder te beven Een oud,
hartstochtelijk gevóél van verontwaar
diging kwam over haar een felle
woe'dë tegen de wreedheid der we
reld, die haar valschelijk had beschul
digt en vervolgd.
„Misschien -was zij onschuldig"
merkte zij aan.
„Ik geloof niet, dat dit mogelijk is.
Een stervende zal niet zoo lichtvaar
dig iemand beschuldigen. Bovendien
had haar man haar lief. Ik heb nooit
iets aandoenlijkers gelezen dan de ge
schiedenis van haar huwelijk."
„O, indien hij eens wist! Indien hij
eens wist!"
„De schijn is dikwijls bedriegelijk"
zei Lady Arden op vasten toon.
„Er was geen sprake van bedrog in
dit geval" antwoordde de graaf. „Toen
ik dag na dag het proces in de cou
rant volgde, zei ik bij mijzelf: Dit i9
een tweede markiezin van Brinvil-
liers, een jonge en schoone vrouw,
maar een geheime giftmengster."
„O hoe vreeselijkl" riep zij uit, ..hoe
ontzettend I"
„Ja, dat is hert ook, lieveling Maar
wat weet jij van de zonde en de mis
daden dezer booze wereld? En je zult
daarmede ook nooit in aanraking ko
men, zoolang mijn liefde je beschut.
„Neen liefste" zoo ging hij voort,
„kijk niet zoo wanhopig. Ik had niet
met je over deze afschuwelijke zaak
moeten spreken. Jij staat eindeloos
ver' van een vrouw af als deze, mijn
Alice. Je künt zulk een daad niet he
grijpen."
Hij sloeg zijn. armen om haar heen
en kuste haar.
„Mijn vrouw!" mijn lieveling!"
zei hij. „Laten we er niet meer over
spreken, waarom zouden we ons lan
ger bezig houden met een geschiede
nis van een misdaad, die bovendien
jaren geleden gebeurd is."
„Maar Leo* zei zij, met gebroken
stem en met door tranen verduisterde
oogen, „je zei, dat ze nog maar een
kind was je ziet, dat de geschiede
nis mij achtervolgt zij -^as nog
maar een mooi, jong kind."
„Maar desniettemin een moordena
res" viel hij haar in de rede. „Ik ge
loof, dat zij het er over eens waren,
dat zij schuldig was, ofschoon menig
een zich verlicht voelde, toen de uit
spraak bekend werd. Ik heb elk woord
van de verdediging gelezen en ik heb
nooit een oogenblik aan haar schuld
getwijfeld."
De weerschijn van het haardvuur
lichtte op haar gelaat en bescheen
haar blanke handen, die zij'op haar
horst gevouwen hield. Zij keek hem
met groote, smeekende oogen aan,
alsof zij voor iemand anders pleitte
en niet voor zichzelf.
(Wor.dt vervolgd).
