CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Oil nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
6e JAARGANG DONDERDAG 1 OCTOBER 1925 NUMMER 1633
BUREAUHooigracht 35
Leiden
TeL 1278, Postgiro 58936
Postbox 20
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaali 2.50
Per week 1 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Op Zaterdag 3 October a.s.
den gedenkdag van Leiden's
Ontzet za! ons Blad NIET
verschijnen.
H.H. Adverteerders, Corres
pondenten en Agenten ver
zoeken wij beleefd hiermede
rekening te houden en tijdig
hunne copie in te zenden.
Directie N. L. Ct.
7 Opleiding werkloozen.
Dooi* den Gemeenteraad van Leiden
is in de Maandag gehouden vergade
ring een belangrijk besluit genomen.
Op voorstel van B. en W. werd n.l
besloten tot het organiseeren van cur
sussen voor arbeiders, die in hun vak
.weinig bekwaam en daardoor veel
werkloos zijn.
De bedoeling is dat gedurende den
winter cursussen gegeven zullen wor
den waarin het meest .elementaire vak
onderwijs' wordt gegeven, om zoo de
gering geschoolde arbeiders een betere
kans te geven, te werk te worden ge-
steld.
Er zullen nu drie cursussen worden
gegeven, één voor schilders, één voor
timmerlieden en een voor metaalbe
werkers
Dat we hier met een belangrijk en
sympathiek besluit té doen hebben, be
hoeft weinig betoog.
De zaak is van belang voor de ge
meente. Hoe meer de arbeiders ge
schoold zijn, hoe minder kans op wérk
loosheid en hoe minder oök de uitga
ven voor steun aan werkloozen.
Er is niet altijd voldoende vraag
naar geschoolde werkkrachten, helaas.
Het komt ook voor, dat mannen die
in hun vak behoorlijk onderlegd zijn,
geen werk kunnen vinden. Maar dat
voldoende bekwame vaklieden maand
irn. maand uit zonder werk zijn be
hoort toch tot de hooge uitzonderingen
De Werkloozen die,geen arbeid kun
nen vinden, moeten geholpen worden.
Maar wanneer blijkt dat dé werkloos
heid mede een gevolg is en dat is
inderdaad soms het geval van te
geringe vakbekwaamheid, dan valt het
toe te juichen dat pogingen worden ge
daan om daarin verandering te bren
gen.
In het belang van de gemeenschap.
Maar veel meer nog in het soms
onbegrepen belang van de werkloo
zen zelf.
Het spreekt toch wel vanzelf, dat
daardoor hunne financieele positie ver
betert. Maar ook het zedelijk belang
is niet gering te schatten. Het moet
toch neerdrukkend werken, als men
altijd weer als onbekwaam wordt uit-
festooten en als niet bruikbaar op zij
ft'ordt geschoven
En toch, dat komt voor.
De betrokken wethouder kon aan de
pgedane ervaringen voorbeelden ont
kenen en in Het Volk" schreef nog
isteravond de heer P. Daar, een des-
undige op dit gebied: ,,Het betrekke
lk hooge percentage werkloozen in de
Staalindustrie, vindt zijn oorzaak in
it groot aantal ongeschoolden, dat
den goeden tijd in de industrie i9
treden.'"
Er is dus verband tusschen onge-
\ooldheid en werkloosheid,
ïn daaruit volgt, dat handelt in het
ang van de werkloozen, wie een po-
g doet om de betrokken arbeiders
n'dere vakkennis bij te brengen,
laar juist daarom valt het zoozeer
betreuren, dat de (moderne) Leid-
Bestuurdersbond bij monde van
voorzitter, medewerking weigerde,
en heeft altijd den mond vol van
belangen der werkloozen, maar nu
W op aankomt inderdaad iets van
hg te d o e h, nu wordt alle mede
ding geweigerd.
i argument hiervoor wordt aange-
n de pressie die in hun eigen
op de daarvoor in aanmer-
k komende werklieden zal worden
uoefend.
de stellige verklaringen van den
wiuder, waaruit bjeek dat hier met
d^este voorzichtigheid zal worden
e<?deldi. valt het echter moeilijk
difcument als ernstig gemeend te
nairden, temeer, daar toch mag
worden verwacht, dat deze georgani
seerde arbeiders zelf geen bezwaren
zullen maken, maar met beide banden
de gelegenheid zullen aangrijpen om
zich meer te bekwamen, aan him le
ven meer inhoud te geven en zich in
den strijd om het bestaan sterker te
maken.
Maar hoe dit ook zij, of de betrokken
werkloozen hunne belangen begrijpen
of niet, of de moderne vakbeweging
meewerkt of medewerking weigert, wij
hebben hier te doen met een belangrijk
besluit, voor de voorbereiding waar
van aan B. en W. een woord van lof
niét mag worden onthouden.
De gevolgen van de werkloosheid
temperen is uitnemend.
Maar beter is, pogingen te doen
de werkloosheid te verminderen door
een der oorzaken weg te nemen.
STADSNIEUWS.
3 October geen brood.
De bakkerspatroonsverceuiging ver
zocht ons de aandacht van het. publiek
er op te vestigen, dat op Zaterdag 3
October geen brood gebakken of be
zorgd zal worden.
Men leze de in dit nummer voorko
mende advertentie.
Rijksmuseum van Oudheden.
In het Rijksmuseum van Oudheden
alhier zullen in het a.s. winterseizoen
de volgende avondlezingen gehouden
worden
27 Oct. Dr. P. A. A. Boeser. De archi
tectuur van het Oude Rijk van Egypte.
3 Nov. Dr. P. A. A. Boeser, De sculp
tuur van het Oude Rijk.
JO Nov. Dr. W. D. v. Wijngaarden,
Amenhotep IV en de kunst van z'n tijd
17 Nov. Dr. W. D. v. Wijngaarden,
Het Oud-Egyptische kunsthandwerk.
24 Nov. Prof. Dr. G. Sterindorff Leip
zig, Egypt. Kunst in Nubiën und Sudan
26 Nov. Prof. Dr G. Steindorff, Egypt
Kunst in Nubiën und Sudan.
1 Dec. A. E Remouchamps, Het le
ven in den Steentijd.
8 Dec. Dr. J. H. Holwerda, Neolithi-
sche burchten en de Steenkuituur in
on.3 Zuiden
9 Febr. 1926. Prof. Dr. R. Zahn, Ber
lin Antieke Goldschmiedekunst.
11 Febr. Prof. Dr. R. Zahn, Moderne
Falschungen von Antiken.
16 Febr. Mej Joh. Brants, Kunst op
Cyprus.
23 Febr. Dr. J. H. Holwerda, Griek-
sche kunst op Gallischen bodem.
2 Maart, Prof. Dr. F. Cumont, Rome,
Palmyre et Doura.
4 Maart. Prof. Dr. F. Cumont, Pal
myre et Doura.
16 Maart, A. E. Remouchamps, De
Rijnmonding in Rom. tijd.
23 Maart, Dr. J. H. Holwerda, Dore-
stad
Voorts zullen de volgende Museum-
voordrachten plaats hebben, aanvan
gende 's middags te 2 uur.
Dr. VV D. v. Wijngaarden. 11 Nov. en
18 Nov. Vergelijking der reliefkunst
in het Oude en het Nieuwe Rijk. (Mu
seumvoordracht over 2 uren verdeeld
in de zalen der Egypt, afd.)
Dr. J. H. Holwerda, 25 Nov en 2
Dec: Hunnebedden en Hunnebedden-
kuituur. (Museumvoordracüt over 2
uren verdeeld in de zalen der Nederl.
afd.) A. E. Remouchamps, 10 Febr. en
17 Febr: Europeesche bronstijd, geda
teerd door Grieksche kunst. (Museum
voordracht over 2 uren verdeeld in de
zalen der afd. Oud-Europa).
Mej Joh. Brants, 24 Febr. en 3 Mrt:
Romeinsche portret- en reliefkunst.
(Museumvoordracht over 2 uren ver
deeld in de zaleix der Grieksch-Rom.
afdeeling).
Ten. slotte zullen eenige rondgan
gen door het Museum plaats hebben,
en wél door de Egyptische Afdeeling
op 24 en 31 Oct. 7 en 14 Nov; door de
Afd. Oud-Europa op 21 en 28 Nov. en
12 Dec; door de Klassieke Afdeeling
op 0, 13, 20 en 27 Febr. en door de Ne-
derlandsche Afdeeling op 6, 13, 20 en
27 Maart.
De toegang tot deze lezingen voor
drachten en rondgangen bedraagt fl
per persoon, onverschillig hoeveel le
zingen enz. men wenscht bij te wonen.
Aanmelding vóór 18 October a.s. bij
den Museumportier.
De vischhandel.
Met den gemeentelijken vischwinkel
indertijd opgericht om de bevolking
visch te leeren eten en tevens prijsre-
gelend te kunnen optreden, gaat het
niet voorspoedix.
In het gemeenteverslag wordt steen
en been geklaagd over de geringe be
langstelling die het publiek voor deze
instelling heeft en ook in uitzicht ge
steld dat indien de toestand niet ver
betert, opheffing van het vischbedrijf
zal moeten volgen.
Vermoedelijk zal het daartoe wei
moeten komen, temeer daar nu een
vischleverancier uit IJmuiden de visch
belangrijk goedkooper levert en tegen»
over 't vischbedrijf prijsregelend gaat
optreden.
De bedoeling zal wel zijn dit bedrijf
dood te concurreeren, gedachtig aan
het spreekwoord: Den een zijn dood,
is den ander zijn brood. Met die prijs
regeling zal 'tdan ook wel spoedig ge
daan zijn.
Toch behoeft dit geen reden te zijn
den vischwinkel in stand te houden
De toestand in den vischhandel is toch
niet zóó, dat juist in dit bedrijf prijsre
gelend optreden noodig moet worden
geacht.
Roode Kruis.
De gister gehouden jaarlijksche col
lecte ten bate van het Vredeswerk •>*-
het Roode Kruis heeft opgebracht
f 637.625 en de vlagjesverkoop f 166.98',
alzoo tezamen een bedrag van f804.61.
De siu&ie in biologie.
Prof. dr. P. N. van Kampen maakt
bekend, dat hij wegens het groote aan
tal studenten in de biologie en het te
kort aan docenten genoodzaakt is voor
den cursus 1925-26 de volgende maat
regelen te treffen:
le. het zoölogisch practicum voor
medici vervalt:
2e. het college voor de eerstejaars
studenten wordt naar de behoefte dei-
biologen ingericht, waardoor o.a. de
colleges over parasitologie vervallen;
van de medici zal verlangd worden,
dat zij hun kennis uit leerboeken aan-'
vullen;
3e. het zoölogisch practicum voor bi
ologen wordt gewijzigd in een vasten
cursus gedurende den geheelen stu
die tijd, vooiioopig met dit voorbehoud
dat aan oudere studenten in sommige
gevallen toegestemd zal worden een
vrij onderwerp te kiezen, echter 'zon
der recht op assistentie.
Dr. H. P Blok.
Dr. H. P. Blok te Oegstgeest. toege
laten als privaat-docent aan de Leid-
sche Universiteit om onderwijs te ge
ven in Egyptologie, zal zijn college
openen met het houden van een open
bare les op Vrijdagmiddag 9 October
in het klein auditorium, over: de oud
ste geschiedenis van Afrika's Noord
kust.
Het Schuttersveld voor de voet
gangers!
Gaarne volcloen wij aan het verzoek
van het Besuur der 3, October Vereen. 1
er de aandacht op te vestigen, dat op
Zaterdag géén toegang voor vracht
auto's en wagens op het Schuttersveld
kan worden verleend. Men zal dit moe
ten billijkeD, wanneer men bedenkt,
dat er wel heel' wat kosten zijn ge
maakt. om het land in begaanbare,
goede conditie te' krijgen. Ondanks de
vele regen belooft het land droog te
zijn, doch wanneer 't des Zaterdags
morgens nog bereden zou worden, zou
alle moeite en kosten tevergeefs ge
maakt zijn. De neringdoenden bezor
gen dus hun waren des Vrijdags.
Het Museum ,.De Lakenhal" zal
op Zaterdag 3 Oct. a.s. voor het pu
bliek gesloten zijn.
Bij de Leidsche Spaarbank is in
de maand Septr. ingelegd f277.796.79
en terugbetaald f235.851.73, terwijl 94
nieuwe inleggers werden ingeschreven
en 54 boekjes geheel zijn uitbetaald.
Het tegoed der 16500 inleggers be
droeg einde September f5 651.482.25.
Gisteravond is Mej. J. M. de G.
Sj, door een jongmensch mishan-
Vanmorgen is de 78-jarige wedu
we M. E. Z., uit de St. Jorissteeg, ter
wijl zij op weg was naar haar huisdok
ter, op de Breestraat uitgegleden en
ernstig komen te vallen. Zij klaagde
over pijn in de heup.
De Eerste Hulpdienst bracht haar
per >auto naar haar woning.
Gistermorgen is de wielrijder J.
M. ,op de Haarlemmerstraat ter hoog
te van de Janvossensteeg in een kuil
terechtgekomen die daar door werk
lieden van de lichtfabrieken was ge
maakt.
Het ongeval gebeurde door dat
achter de Haagsche tramreed, en
zoodoende den kuil niet spoedig ge
noeg opmerkte. Het rijwiel werd ern
stig beschadigd.
Op de Groenhagengracht geraak
te, doordat de carburateur te veel bsn-
zine uitliet, de auto van Heinekens
bierbrouwerij jn brand. Omstanders
(slaagden erin het vuur met zand te
blusschen, zoodat de inmiddels gearri
veerde stoomspuit geen dienst meer be
hoefde te doen.
De auto werd bestuurd door G. C. K.
BINNENLAND.
Belasting-inning op de Postkantoren.
Betreffende de belastinginning op
de postkantoren, verneemt de „Tel."
nog het volgende:
De toestemmnig van beide betrok
ken ministers (die van Financiën en
Waterstaat) is thans verkregen, zoodat
met ingang van 1 Januari a.s. de ge
legenheid' inderdaad zal worden ge
opend de belasting op de postkanto
ren te voldoen.
Hierdoor zal het mogelijk worden
tot vermindering over te gaan van
het aantal ontvangkantoren en alle
aandacht te concentreeren op de in
vordering van de akk.zr t-.rige belas
tingsommen. Dit laatste is naar wij
vernemen hoofddoel van den maat
regel.
Uit de na-oorlogsjaren dateerc n.l.
een groote achterstand van niet ge-
inde posten, die voor het Rijk een
aanzienlijke schadepost bcte:ken?n.
De minister heeft, uit dezelfde be>-
zuinigi r-r overwegingen, reeds de z.g.
„waarschuwing" afgeschaf:. Tegen
woordig ontvangt men bij wan-beta-
ling direct de aanmaning.
De gebleken achterstand leidde b.v.
te Amsterdam tot groote moeilijkheden
De stad is in wijken verdeeld en bij
Verhuizing van den belastingplichtige
naar esn andere wijk ontstond dan
tusschen de verschillende ontvangkan
toren onderling een uitvoerige corres-
pondentie welke de invordering ten
zeerste belemmerde.
Thans doet zich evenwel de vraig
voor of de belasting-cohieren even
eens ten postkantore aanwezig moeten
zijn. Den alleen kan daarin terstond
de voorgeschreven aanteekening van
betaling worden geboekt. Anders is
een dubbele aanteekening noodig één
door den postambtenaar en één door
den houder der cohleren.
Wat nu de .centralisatie van den
invord.nngsdianst betreft van uit één
punt zal de handhaving van de bepa
lingen der Invorderingswet met kracht
ter hand worden genomen.
In de gemeente Rotterdam hesft de
gemeente-ontvanger de heer Drossaart
Bentfort dit stelsel reeds indertijd tot
zijn volle tevredenheid toegepast, zoo
dat hij zijn wij goed ingelicht
dit denkbeeld ook ten d,epartemente
aan de hand heeft gedaan.
Als verdere bezuinigingsmaatregel
zal ten plattelande het instituut der sub-
ontvangerrs van den accijns op het
geslacht ook eenigszins worden ge
wijzigd.
Tot dusver waren met de inning
van genoemden accijns de brief-ont-
vangers belast.. Hiervoor ontvingen zij
een jaarlijksche toelage.
Thans zullen deze postambtenaren
krachtens' hunne instructie met ge
noemde werkzaamheden worden be
last, waardoor de toelage komt te ver
vallen.
De opheffing van de betaalmeesters-
kantoren.
In afwachting van de bestaande op
heffing van de betaalmeesterskantov-
ren, deelt het ministerie van financiën
mee, dat het wenschelijk is, dat par
ticulieren en anderen aan het rijk ver
schuldigde bedragen, welke thans nog
bij de betaalmeesters worden gestort,
na 30 September niet meer aan dezen
aanbieden.
In het algemeen zal het op prijs ge
steld worden, indien belangrijke be
dragen zoo mogelijk worden voldaan
door bemiddeling van de hoofdbank
de bijbank en de agentschappen der
Nederlansche Bank, en kleinere wor
den doorgegireerd of gestort op de
schatkistpostrekening No. 1, tenzij de
administratie aan welke de betaling
moet geschieden, een eigen postreke
ning heeft, in velk geval het gebruik
daarvan uiteraard noodzakelijk blijft.
Op het stortingsborderel, formulier of
girobiljet moet duidelijk en nauwkeu
rig bet onderwerp van storting worden
vermeld.
Werkverruiming.
Het bestuur van het Nederlandsch
Verhond van Vakvereenigingen heeft
enkele weken geleden een uitvoerige
memorie inzake de werkloosheid aan
de regeering gezonden, waarin de aan
dacht werd gevestigd op de groote
werkloosheid, die er nog steeds in ons
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 22l/i een,
Ingezonden Mededeelingen, dnbbel tarief.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine ad-rertentiën bij tooraitbetaling
ram ten hoogste 30 woorden, worden dage
lijks geplaatst ad 40 cent.
Binnenland.
Dr. E. van Slochieren te Lisse is be
noemd tot buitengewoon hcogla:raar
aan de Landbouwkoogeschool.
Een staatscommissie zal worden in
gesteld tot regeling van den Radio-
omreep.
Buitenland
In Amerika heerscht optimisme be
treffende het spoedig tot stand kernen
van eon regeding over de Frausche
schuld.
Tsjitsjerin is te Berlijn aangekomen.
De Grieksche nationale vergadering
is ontbonden.
land bestapt, en waarin aan de regee
ring verzocht werd, in de naaste toe
komst de welvaartspolitiek met kracht
ter hand te nemen.
In deze memorie werd de wensche-
lijkheid bepleit, in snellere mate dan
tot dusverre het geval was geweest,
en fn grooteren omvang werken ter
hand te nemen.. Als zoodanig werden
genoemd de aanleg van het Rijn—
Twente-kanaal, de Maaskanalisatie,
drooglegging van de Zuiderzee, mijn-
ontginning in de Peel en bij Winters
wijk. kanalisatie in Noord-Brabant,
ontwatering en ontginning van de res-
teerende en daarvoor in aanmerking
komende gronden in Drente en Noord-
Brabant.
Ten einde een spoedige en doeltref
fende werkverruiming te bevorderen,
werd in deze memorie de instelling
bepleit van een zelfstandig bureau on
der leiding van een directeur.
Over deze aangelegenheid heeft het
dagelijksch bestuur van het Nederl.
Verbond van Vakvereenigingen Don
derdag een uitvoerig onderhoud gehad
met den minister van arbeid, handel
en nijverheid, waarin deze voorstellen
werden toegelicht.
De minister verklaarde, dat de re
geering het vraagstuk van de werkver
ruiming van zeer groot belang acht, en
dat zij daaraan haar volle aandacht
zal besteden Iri de Troonrede was
daarvan reeds met ei^tele woorden me-
dedeeling gedaan.
De minister voegde daaraan toe dat
ook hij gaarne zijn medewerking wil
de verleenen, om door middel van
werkverruiming de werkloosheid in
ons land zooveel mogelijk te bestrij
den, mede in verband met het feit. dat
onze bevolking elk jaar met honderd
duizend zielen toeneemt, waarvoor
noodzakelijkerwijze werkgelegenheid
gezocht moet worden.
Op twee punten maakte de minister
een voorbehoud. De pas in evenwicht
gebrachte staatsfinanciën mochten
niet weer in de knel komen. En in de
tweede plaats twijfelde hij er aan, of
een zelfstandig bureau in onze staats
instellingen past.
Een en ander maakt thans een on
derwerp van onderzoek uit.
O ver werk vergunningen in de metaal
industrie.
De heer P. Danz. schrijft in ,,Het
Volk" over de overwerkvergunningen
in de metaalindustrie. Aan zijn arti
kel is het volgende ontleend:
„Het verlengen der overwerkvergun
ningen beteekent het continueeren van
de 53-urige werkweek voor onbepaal-
den tijd.
De belofte der werkgevers om de uren
boven 48 uur met extra loon te beta
len. is er een van tactischen aard. Zij
weten daarmede de confessioneele or
ganisaties iets in handen te geven om
den 8-urendag te verloochenen.
Dit gevaar is niet denkbeeldig, want
de katholieke Metaalbewerkersbond
heeft reeds in deze richting gehengeld
De heer Zaalberg heeft verklaard.
dat hij de overwerkvergunningenhoofd
zakelijk heeft gegeven om het loonpeil
te handhaven.
Dat is hem tot dusverre slecht ge
lukt. In Rotterdam, waar de overwerk
vergunningen ten volle zijn uitgebuit,
wordt thans in 53 uur belangrijk min
der verdiend dan vroeger in 48 uur.
In Aihsterdam, waar de arbeiders ge
weigerd hebben deze Zaalbergsche
wijsheid te aanvaarden, zijn de loonef
nog altijd 12 cent hooger dan in Rok
terdam en verdienen de arbeiders
48 meer dan de Rotterdammers in 52
