CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGANG
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1925
NUMMER 163
NIEUWE
COURANT
BUREAU: Hooigracht 35
Leiden
Tel. 12.78, Postgiro 58936
Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advertentiën per regel 221/» cent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage-
lijk* geplaatst ad 40 cent.
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
Per weeki 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EÈRSTE BLAD.
V School en ouders.
Wij hebben er reeds meermalen op
gewezen, dat wij, wat betreft de toe
passing van de A.R. beginselen niet in
de eerste plaats moeten zien naar Re
geering en Volksvertegenwoordiging,
maar dat we zelf in eigen leven en
eigen omgeving het voorbeeld moeten
geven en zoo een grondslag leggen,
waarop kan worden voortgebouwd.
Een van onze wenscben is dat de
Regeering zal pogen in toepassing te
brengen de leuze:: „de school aan de
ouders." Met belangstelling wordt af
gewacht wat door Minister Rutgers in
deze richting zal worden gedaan.
Vergeten mag echter niet worden,
dat met name in. de grootere plaatsen,
ook zonder nadere wettelijke maatre
gelen, reeds veel gedaan zou kunnen
worden om dit Antirevolutionaire ide
aal in toepassing te brengen.
Regel is toch dat er vereenigingen
zijn die meerdere scholen onder bun
beheer hebben.
Het gevolg is niet alleen dat er tus-
scben bestuur en onderwijzers een
ambtelijke verhouding ontstaat, maar
ook dat de ouders boe langer boe min
der met de school gaan meeleven. Zij
weten van de bijzonderheden van bet
schoolleven weinig ofi. ze kennen niet
de zorgen waarmee bet bestuur te kam
pen beeft en bet interesseert hen ten
slotte ook niet. Ze zijn al tevreden als
er een Christelijke school is waarbeen
ze hunne kinderen kunnen sturen, ze
betalen bij den ontvanger bun school
geld en ze kennen in vele gevallen
zelfs niet de onderwijzers die hunne
kinderen opvoeden.
Wij -zeggen, door dit te constateeren
niets kwaads van de scholen en de be
sturen. Alles kan prima in orde zijn en
er behoeft gepn twijfel te bestaan dat
het onderwijs materieel en principieel
aan billijke eiscben voldoet.
Alleen, de leuze „de school aan de
ouders" wordt op deze wijze aller
minst in practijk gebracht.
En daarom mag wel eens de eiscb
gesteld of het niet wenscbelijk zou zijn
althans een poging te doen om deze
mooie, echt antirevolutionaire leuze,
meer in practijk te brengen.
Dit zou mogelijk zijn door debestaande
vereenigingen te splitsen of indien
hiertegen bezwaren van practischen
aard bestaan, dan toch bet beheer der
scholen aan bijzondere commissies toe
te vertrouwen.
Men zou dan voor iedere school een
afzonderlijk bestuur kunnen krijgen,
voor een groot deel uit de ouders ge
kozen.
Het gevolg zou zijn, dat veel meer
personen dan thans zich voor bet on
derwijs zouden interesseeren. De ou
ders zouden veel meer in contact ko
men met de school en de gevaren die
aan de tegenwoordige wet verbonden
zijn, zouden tot een minimum terug
gebracht worden.
't Is goed dat wij de Regeering prik
kelen de A.R. beginselen tot toepassing
te brengen.
Maar beter is indien we zelf in eigen
omgeving beginnen met die beginselen
zooveel mogelijk in practijk te brengen
De school aan de ouders, is een mooi
ideaal.
Maar dan moet ook alles wat in die
richting kan worden gedaan, worden
aangegrepen om dit ideaal zooveel mo
gelijk te benaderen.
STADSNIEUWS.
Nieuwe kloosterkerk.
Vrijdag a.s. zal de Pater Provinciaal
der Franciscanen den eersten steen
leggen van de nieuwe kloosterkerk der
paters Franciscanen aan den Haagweg
Zilveren Jubileum,
Pater A. J. van Lubeck alhier beeft
onder groote belangstelling zijn zilve
ren priesterjubileum gevierd.
C. B. Duyster.
De beer C. B. Duyster, die Zondag
j.l. zijn 74en verjaardag mocht vieren
hoopt 1 October a.s te herdenken dal
hij 40 jaar als organist der Pieterskerk
is werkzaam geweest.
Wij twijfelen niet cf bet zal den be
kwamen musicus, die zulk een lange
reeks van jaren het gezang der gem.
beeft mogen begeleiden. ot> den Xen
October aan bewijzen van belangstel
ling niet ontbreken.
De Leidsche Winkelstand.
Het was de bekende kruidenierszaak
van den beer H. J. d e R Uj, in het pand
Noordeinde 10 reeds lang te benauwd
geworden.
Niet slechts dat bet veel moeite kost
te om vooral op drukke dagen de win
kelklanten vlug te bedienen en terwijl
toch bet werk van de bezorging te la
ten doorgaan, maar dikwijls ook ble
ven er van de vele en nieuwe artikelen
die er gaandeweg in den bancel ko
men ietwat op den achtergrond. Vooral
in een zaak in kruidenierswaren en
comestibles is gebrek aan ruimte een
leel ijk ding.
Gelukkig evenwel wist de beer de
Ru beslag te leggen op een ruim pand,
met flinke opslagruimte en uitgang
naar twee zijden, aan de overzijde, bet
pand Noordeinde No. 27.
Het architectenbureau Kraan, Groe-
newegen en Verwijs, dat op dit terrein
vooral een Schitterende reputatie beeft,
ontwierp een bouwplan van bet be
kende, stijlrijke genre, terwijl na in
schrijving de uitvoering van den bouw
werd opgedragen aan den beer Har-
teveld.
En nu, slechts korten tijd na de aan
besteding is het werk reeds gereed en
kon de nieuwe winkel worden geopend
Als men thans de zaak in oogen-
schouw neemt kan men zich moeilijk
voorstellen, dat zij bet nog zoo lang
met bet veel kleinere pand aan de
overzijde beeft kunnen doen.
Het front van den winkel is wel ge
schikt om een goeden indruk te maken
De architecten kozen een mooi motief.
Geheel in den modernen stijl, maar
niet algemeen, en opgetrokken in de
edelste materialen.
Binnen heersebt dezelfde soberheid
en degelijkheid.
De uitgebréide winkelopstand past
goed in 't geheel en biedt ruimschoots
gelegenheid om te exposeeren.
Achter een keurig ingerichten win
kel bevindt zich een practisch kantoor,
en daarachter vindt men bet nieuwe,
uitmuntend ingerichte pakhuis De wa
ren kunnen moeilijk een betere ver
zorging vinden dan bier, waar lucht
en lichtheid vrijelijk kunnen binnen
komen, terwijl alles de reinheid be
vordert. Het pakhuis heeft eeh achter
uitgang in de naastgelegen steeg, zoo
dat bet vervoer buiten den winkel om
kan geschieden.
De totaal-indruk van deze nieuwe
zaak kan niet anders dan zeer gunstig
zijn, en wij kunnen den beer de Rti
ermede gelukwenschen dat hijzijn
zaak nu een ruimere omgeving beeft
kunnen geven.
Dierenbescherming.
In een zeer druk bezochte bijeen
komst stelde bet Uitvoerend Comité
van de ver. Dierenbescherming Maan
dagavond bet programma op voor de
a.s. Dierenweek van 1318 October.
De bazar in Zomerzorg zal geopend
worden Dinsdag 13 October nam. 2.30
uur en zal duren tot Vrijdagavond
daaraan volgend.
Van verschillende zijden werden aar
dige plannen geopperd ,die door de
vergadering dankbaar werden aan
vaard en die een waarborg vormer
voor opgewektheid en gezelligheid
Wie nu aah bet eerst noodige wil mee
helpen en wat missen kan, zende zijn
geschenken aan een der volgende
adressen: Mevr. Aalbersberg, Schelpen
kade 44; Mevr. Eeltjea, Vreewijkstraat
17; Mevr. Gaykema, Prins Hendrik-
laan 4, Oegstgeest; Mevr. van Ginkel,
Zoeterw. Singel 67; mevr. Jonker, Hoo
gewoerd 135; Mevr. Kroon, Stations
weg 25; Mevr. Roëll, Rijnsburgerweg
23; Mevr. Schreuder, Plantsoen 73;
Mej. van Spall. Stationsweg 10. En wie
op den bazar zelf zich verdienstelijk
wil maken, melde zich aan bij Mevr.
van Beeck, Plantsoen 93, of bij Mevr.
Schreuder, Plantsoen 73.
Eiken avond zal do nieuwe film, nu
onlangs voor het eerst gedraaid bij de
herdenking van bet zestigjarig bestaan
van Dierenbescherming, vertoond wor
den. De toegangsprijzen worden zeer
laag gesteld, men lette maar op de ad
vertenties van Vrijdag 9 October enz.
De week zal besloten worden met een
'verkoop waaraan evenals vorige
ju -to Jeugdgroep v. Dierenbescher
ming ii andere clubs zullen deelne
men, .naar waarvoor zich ook reeds
id cv; :-jere volwassen personen opgaven
een toe te juichen voorbeeld. Wie vol
gen wil melde zich bij den heer Eel-
RECLAME.
AMSTERDAMSCHE ANTKRACIET IP.
Heerensingel 34/35, Tel. 1523.
PRIMA KWALITEIT. VERZEGELDE ZAKKEN.
5570
tjes, Vreewijkstraat 17; den beer Gay
kema, Prins Hendriklaan 4, te Oegst
geest, of bij bet secretariaat der actie
„Ouderzorg" Leiderdorps tel. 1135
—Met bet oog op de 3 Octoberfeesten
beeft bet hoofd van bet 11de district
dér arbeidsinspectie aan de broodbak
kers vergund, dat in bun onderneming
van Donderdag op Vrijdag 1 op 2 Oc
tober door bet hoofd of den bestuur
der en de gezellen bakkersarbeid ver
richt wordti, onder bepaalde voorwaar
den, en dat op Maandag 5 October de
bakkersarbeid 2 uur vroeger aanvangt
dan bij of krachtens de Arbeidswet '19
op dien dag voor ieder hunner is toe
gestaan, onder voorwaarde dat de be
trokken arbeiders geen arbeid verrich
ten op Zaterdag 3 October.
Voorts heeft bet hoofd der arbeids
inspectie in bte 11de district den Leid-
schen bakkers vergund, op Vrijdag 9
October deeg en brood, dat na 8 uur
van den vorigen dag gebakken of op
gewarmd is, van 8 uur voormiddag af
te vervoeren en van 9 uur af te verkoo-
pen of af te leveren, en op Maandag
5 October resp. van 7.30 en 8 uur voor
middag af.
Gistermiddag werd op den boek
SteenstraatMorschsingel de wielrij
der H. C. W. aangereden door een auto
chassis, bestuurd door W. A. v. B. dat
van den Rijnsburgersingel kwam, en
uit de koers geraakte, doordat op den
Stationsweg een andere auto ,,tus-
schenbeiden" kwam.
De gevolgen beperkten zich tot de
beschadiging van de fiets, waarvan de
voorvork was ontzet
Op de Wittepoortsbrug schrok gis
termiddag bet paard dat gespannen
stond voor een wagen van de fa. v.
d. K. van een opwaaiende krant. Het
paard maakte een zijsprong, en kwam
daarbij in onzachte aanraking met den
15-jarigen P. J. die juist per rijwiel
passeerde. Het rijwiel werd licht be
schadigd.
Om half elf gisteravond beeft op
den Haagweg even voor de Vink weer
een auto-ongeluk plaats gehad als ge
volg van verblindende lichten, dat ern-
stige gevolgen bad. kunnen hebben
Een auto met vier studenten en be
stuurd door H. W. M. uit Delft kwam
ter plaatse een anderen auto tegen,
welks bestuurder verzuimde bet licht
te temperen, zoodat M. niet voor zich
uit kon zien en met zijn voertuig tegen
een boom reed. Gelukkig bad geen der
ifizittenden letsel bekomen. De auto
die aan bet chassis beschadigd was,
werd naar de garage van 't Motorhuis
gebracht voor reparatie.
Op den hoek Breestraat Steen-
b} een wielrijder aangereden door een
straat werd gistermiddag, even over
auto, waarschijnlijk doordat de eerste
zich wat weifelend toonde bij het kie
zen van zijn richting.
Het ongeval kwam nogal ernstig
aan. De wielrijder werd omvergere
den en kwam gedeeltelijk ohder den
auto te liggen, aie echter spoedig stop
te.
Voorbijgangers brachten hem bin
nen in de biscuitfabriek Nutrix, waar
dr. Dr., eerste hulp verleende. De
wielrijder, de heer van W., uit de
Janvossensteeg, bleek gelukkig geen
ernstige verwondingen te hebben be
nomen. Slechts had hij eenige ontvel
lingen aan de been en. Per auto van
den Eerste Hulpdienst werd hij naar
zijn woning overgebracht.'
BINNENLAND.
Aigem. Vereeniging voor Bloembollen-
col tnor.
In café „De Kroon" te Haarlem hield
gisteren de Algemeen© Vereeniging v.
Bloembollencultuur baar algemeene
vergadering; voorzitter was de beer
Ernst H. Kr el age. Op deze vergadering,
was een der voornaamste onderwerpen
bet vraagstuk van de stichting van
een eigen gebouw. Vertegenwoordiger?
van vijf-en-dertig afdeelingen waren
op deze bijeenkomst aanwezig.
De voorzitter opende met een kort
woord de bijeenkomst hij wees daarbij
op het buitengewoon karakter van
deze tusscbentijds gehouden vergade
ring en herdacht verder enkele leden.
de heeren Bijvoet, Roos en mr. Boer- I
7lage, die ifi den loop van bet jaar aan
de vereeniging zijn ontvallen.
Verschillende zaken van min of meer
buishoudelijken aard kwamen daarop
in behandeling. Hierbij was een voor
stel van bet hoofdbestuur luidende:
De leden betalen jaarlijks een contri
butie, welke bij huishoudelijk regle
ment wordt vastgelegd. De alg. verga
dering kan besluiten, dat bovendien,
ter bevordering van bepaaldelijk in het
besluit omschreven vakbelangen, ge
durende één of meer jaren èen afzon
derlijke contributie geheven zal wor
den. De gezamenlijke afzonderlijke con
tributie in één jaar mag een bedrag
van vier cent per Rijnlandsche roe niet
overschrijden.
Op dit voorstel baddet de afdeelin
gen Warmond, Noordwijk en Hillegom
amendementen ingediend.
Uitvoerig werd bet besproken; de
voorzitter besloot tenslotte bet nemen
van de beslissing over deze zaak tot
een Volgende vergadering uit te stellen.
Enkele voorstellen betreffende veran
deringen in bet huishoudelijk regle
ment werden aangenomen.
Aan de orde kwam vervolgens de be
slissing over de aanbieding van bet
gemeentebestuur van Hillegom, ge
daan op 7 November 1924 n.m.,'de aan
bieding in eigendom aan de vereeni
ging van een perceel bouwgrond ter
grootte van tenminste een hectare en
een bedrag van vijftigduizend gulden
in geld, als bijdrage in de stichtings-
k'ósten van een gebouw.
Vele sprekers voerden over dit on
derwerp bet woord.
De vertegenwoordiger van de afd.
Sassenheim wenscht eerst over „Spaar
en Hout" te stemmen, en bet aanbod
niet af te wijzen. De afd. Noordwijk
verklaarde zich eveneens voor deze ge
dachte.
De afd. Hillegom bad met verwon
dering kennis genomen van bet prae-
advies van bet hoofdbestuur; heeft 't
hoofdbestuur onderzocht of Haarlem
wel meer centraal gelegen is als een
andere plaats? De terreinen die de ge
meente Hillegom biedt, geven meer ge
legenheid voor uitbreiding; Hillegom
is van zuidelijk gelegen plaatsen beter
te bereken, omdat bet inderdaad meer
centraal gelegen is dan Haarlem, ze
ker meer dan „Spaar en Hout" De
spreker noemde verder het voordeel
van het geldelijk voordeel van bet gel
delijk aanbod door de gemeente Hille
gom gedaan. Verschillende, voordeelen
noemde bij nog: beursbezoekers kun
nen o.a. van de beurs met bun kan
toor spreken over bet "locale telefoon
net* betgeen in het belang van het za
kendoen is. De vertegenwoordiger van
de afd. Hillegom wensebte dat bet
praeadvies van het hoofdbestuur nog
maals onderzocht zou worden en bij
hoopt dat het aanbod van zijn gem.
niet van de band zou worden gewezen.
De afd. Andijk was bet hiermee niet
eens; bij wensebte liever een voortbe
staan van den ouden toestand beurs
in Haarlem aan een beurs in Hille
gom, dat bij niet centraal genoeg ge
legen noemde. De vertegenwoordiger
van deze afdeeling somde de bezwaren,
die bij in deze Hillegomscbe stichting
zag op. De voorwaarden aan de stich
ting verbonden deden hem voorstellen
de beurs niet in Hillegom te bouwen.
Het oordeel van de afd Voorschoten
was, dat bet bier ging om een zaak
die voor de toekomst is. Het voorstel
van Hillegom was voor deze afdeeling
aantrekkelijk, daar daar ter plaatse
toch een handelscentrum is. Ook de
vertegenwoordiger van Lisse wasvoor
een beurs in Hillegom.
Verschillende sprekers voerden -over
deze zaak nog bet woord, sommigen
verdedigden Hillegom als een centraal
gelegen punt, met een goede trein- en
tramverbinding, gemakkelijk met
auto's en autobussen te bereiken; men
wilde liet aanbod met beide handen
aanvaarden en spoedig gaan bouwen
anderen waren het hiermee niet
eens en gaven aan Haarlem de voor
keur. Zoo de vertegenwoord, der afd.
Sassenheim, die nogmaals warm voor
de stichting yan een gebouw te Hil
legom opkwam, terwijl de afd. Andijk
die o.a. uitbreiding der bloembollen
cultuur in bet Noorden verwachtte,
bier tegen was.
Dé voorzitter nam ten slotte 't woord
hij zeide dat het hoofdbestuur wen-
schelijk voorkwam, dat wanneer er
Ie en beursgebouw gesticht wordt, de
id. van Bloembollenhandelaren en
wi^meene Vereeniging aan bet ge-
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
De Algemeene Vereen, voor Bloemt
bollencnltnnr verwerpt het aanbod
van Hillegom, en dat van den Bond
van Bloembollenhandelaren en hef
voorstel van het Hoofdbestuur om
Spaar en Hout aan te koopen.
Verlaging van het havengeld te
Leiden.
Buitenland.
Een wijziging in de buitenlandsche
politiek van Polen op handenf
Maarschalk Lyantey heeft zfjn ont
slag gevraagd.
Incident in de Volkenbondsvergade»
ring.
bouw bijdragen al naar bet belang dat
zij hebben. De opzet van den Bond,
n.l. dat bet gebouw komt onder be
heer van een commissie, samengesteld
uit leden van beide vereenigingen is
niet zooals bet plan van de Vereeni
ging was. die een eigen beursgebouw
wensebte Het aangeboden bedrag zal
bovendien niet voldoende zijn; een ex
tra beffing zou noodig wezen.
Tenslotte werd dit punt. in stem
ming gebracht. Met 97 tegen 71 stem
men werd bet aanbod der gemeente
Hillegom verworpen. Eveneens werd
verworpen een aanbod van den Bond
van Bloembollenhandelaren, d.d. No
vember 1924, van een bedrag van 50
duizend gld. ten einde dit te besteden
voor een gebouw dat te Heemstede ge
plaatst zou worden.
Nadat het aanbod der gemeente Hil
legom verworpen was, kwam bet voor
stel van bet Hoofdbestuur betreffende
bet eigen gebouw in behandeling.
Dit voorstel hield in, het Hoofdbe
stuur te machtigen om van bet ge
meentebestuur van Heemstede 'n stuk
grond op de buitenplaats Spaar en
Hout met den daarop zich bevindenden
opstal van bet heerenhuis aan te koo
pen. onder voorwaarde dat bet ge
meentebestuur van Heemstede zich
verbindt, een openbaren weg naar het
perceel aan te leggen.
Hierbij werd tevens voorgesteld bet
vormen van een bouwfonds. Ook dit
plan werd uitvoerig besproken; «de be
handeling van bet vormen van een
bouwfonds werd tot een volgende ver
gadering uitgesteld. Het voorstel werd
daarop in stemming gebracht en met
87 stemmen tegen, 72 voor en 12 blan
co verworpen
Een hoofdbestuursvoorstel, dat een
bepaalde contributie ten behoeve van
het wetenschappelijk nderzoek en de
onpersoonlijke reclame inhield, werd
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen. Evenzoo ging bet met een mo
tie van het hoofdbestuur, waarin dit
bestuur 'de vergadering uitnoodigt zoo
mogelijk een wijziging van bet Han
delsreglement voor den bloembollen-
1 ondel voor te bereiden, waardoor ook
een regeling van koop en verkoop van
te veld staande gewassen, betzij uit
de band of in publieke veiling daar
in zal worden opgenomen, en met na
me ten aanzien, van den opplant van
hyacinthen daarin de volgende nor
men zullen worden vermeld: Voor de
handelssoorten wit, blauw en rood
voor zeven bollen per regel 15 c.M. en
op acht bollen per regel 13 c.M. tot 15
c.m.; negen bollen per regel 12 cm.
tot 13 c.m., met uitzondering van Mo
reno welke van alle maten een c.m.
grootér moet worden opgeplant en de
soorten City of Haarlem en Y#ilow
Hammer, welke voor alle maten een
c.m. kleiner mogen zijn
Bij 'de rondvraag wees een der aan
wezigen nogmaals op de noodzaak van
een goede verstandhouding tusschen
de Vereeniging en den Bond v. Bloem
bollenhandelaren, in bet bijzonder
waar bet de mogelijke stichting van
een gebouw betreft.
De bloembollenbeurs zal, zooals tot
nu 'toe bet geval was, in bet gemeen
telijk Concertgebouw gehouden wor
den. Nadat bij de rondvraag nog een
oeniszins heftige discussie was gevoerd
over bet beursgebouw, sloot de voor
zitter de bijeenkomst, waarbij hij er
zijn leedwezen over uitsprak, dat deze
vergadering inzake bet vraagstuk van
de bloembollenbeurs niet tot een eind
beslissing. hart geleid.
