CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
Se JAARGANG-,
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1925,
NUMMER 1599
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal f 2.50
Per week .......I 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
Gewone advert en tien per regel 237» cent
Ingezonden Mede deelingen, dubbel taxieLj
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling -
van ten boogste 30 woorden, y
lijks geplaatst ad 40 cent.
V De inkomstenbelasting.
Uit den pas gepubliceerden middelen
staat over Juli 1925 is gebleken dat de
opbrengst van de inkomstenbelasting
belangrijk lager was dan in dezelfde
maand van het vorige jaar.
Bedroeg in Juli 1924 de opbrengst
van deze belasting ruim 7 millioen gul
den, in Juli van dit jaar was het eind
cijfer f5.449,773.76.
Op het eerste gezicht maakt dit een
minder aangenamen indruk, omdat in
het algemeen vermindering van derge
lijke belastingen wijst op een verlaging
van het welvaartspeil.
- Een dergelijke conclusie is hier ech
ter niet geheel Juist.
De toestand is minder ernstig dan
het schijnt.
Er moet toch rekening worden ge
houden met het feit, dat de opbrengst
van de inkomstenbelasting verband
houdt met een voorbijgegane periode.
In de jaren die voor ons bedrijfsleven
't moeilijkste waren, was de opbrengst
van de inkomstenbelasting buitenge
woon hoog omdat toen betaald werd
van bet inkomen voor de depressie ge
noten.
En j;hans nu er in het bedrijfsleven
weer eenige opleving is gekomen, ko
men de belastingen binnen over het
tijdperk waarin het zakenleven met
buitengewone moeilijkheden had te
kampen en de inkomens over heel de
linie sterk verminderd waren.
Wanneer zich dus ge?n bijzondere
omstandigheden voordoen, en de eco
nomische toestand zich langzamerhand
verbetert, dan is er ook de kans dat
de opbrengst van de inkomstenbelas
ting een stijgende lijn zal vertoonen
Hierbij komt nog. dat er eenige iaran
geleden op belastinggebied een groote
achterstand was ontstaan.
Er zijn toen krachtige maatregelen
genomen om dien achterstand, in te ha
len, met het gevolg dat de middelen-
staten sterk geflatteerd, werden.
Die achterstand wordt nu geleidelijk
minder, met het gevolg, dat ook tijde
lijk, de belastingopbrengst daalt
Dat deze daling echter geen veront,-
ïustend karakter draagt blijkt wel
daaruit, dat op rekening van het nieu
we dienstjaar was ontvangen f 1.32
millioen tegen f0.98 millioen in Juli
1924. Ook deze cijfers geven weer geen
geheel zuiveren indruk, omdat hier ook
•de gevolgen van de snellere invorde
ring merkbaar zijn, maar er zit in deze
cijfers toch wel eenig perspectief.
Intuschen blijkt uit de gepubliceer
de cijfers, dat er toch wel een en an
der gewijzigd is de laatste jaren, daar
het thans ontvangen bedrag nog niet
de helft bedraagt van wat in Juli 1921
en 1922 ontvangen werd.
De inkomens zijn dus wel zeer sterk
gedaald de laatste jaren.
Gelukkig dat thans althans eenige
opleving te hespeuren valt.
STADSNIEUWS.
DE STORMRAMP.
Wij ontvingen nog van de fa. L. te
L, voor de stormramp f7.50.
De stedelijke lichtfabrieken.
Aan liet verkort verslag van den
toestand en de exploitatie der Licht
fabrieken is het volgende ontleend:
De oppervlakte der fabrieksterreinen
beslaat in totaal 6.741 4ï.A. Het aan
tal ambtenaren en werklieden vermin
derde van 45(7 tot 448.
De verlichting van de openbare we
gen te Leiden geschiedde door 1317
gas- ep 308 electrische lantaarns. De
productie van gas bedroeg 13.406.970
M3 en die van electriciteit 21,451,370
kWh.
In de koolgasfabriek werden gedis
tilleerd 33.108 ton gaskolen met een
gemiddelde gasuitlevering van 380 M8
per ton a 4300 kcal. per M3. Deze gas
kolen werden aangekocht tegen een
middenprijs van f 16.34 per ton (van
7300 kcal. per kilo) gelost op het ter
rein. Het cokesgebruik voor de onder
vuren bedroeg 15.9 pet. terwijl aan bij
producten werden verkregen 72 pet.
cokes, 4.4 pet. koolteer en 0.23 pet. am
moniak.
De watergasfabriek heeft gedurende
de zomermaanden niet gewerkt en
heeft zoodoende slechts voor 4 pet. in
de productie menggas bijgedragen.
Het cokesgebruik der genartoren
bedroeg in totaal 365 ton, terwijl voor
carburatie gebruikt werden 104 ton
gasolie. De stoom werd, evenals vorige
jaren, betrokken van de electriciteits-
fabriek. Gemiddeld werd geproduceerd
1360 M3 gas per ton generatorcokes
met een calorische waarde van 3650
kcal. perMs en bij een olieverbruik
van 243 liter per 1000 M3 gas.
De sulfaatfabriek heeft afgeleverd
259 ton sulfaat, voor welke productie
noodig waren 285 ton zwavelzuur van
60° Bé en 95 ton gebluscbte kalk.
Wat de electriciteit betreft, was de
draaistroomproductie (netto) .10 pet.
hooger dan in 1923, terwijl aan ge
lijkstroom voor tractie 62 pet. meer
werd afgegeven. De maximum-belas
ting viel op Vrijdag 19 December met
8000 kW.
Het brandstoffenverbruik in de bei
de ketelhuizen bedroeg 25.166 ton,
waarmede 171,549 ton stoom geprodu
ceerd werden, terwijl de vuilverbran
ding 8444 ton stoom heeft geleverd.
Hiervoor werden 11,388 ton vuil ver
brand met een restuitlevering van 35
pet. waarvan 3115 ton verkoopslakken
en 915 ton vliegzand.
Behalve de gewone uitbreidingen
van het kabelriet, die plaats vonden
zoowel in Leiden als in de buitenge
meenten, werd van de centrale tot Ha-
zerswoude een 10.000 volt voedingska
bel gelegd. Het aantal transformator-
stations werd uitgebreid met 9 stuks,
en bedroeg aan het eind van 1924 224.
waaronder 46 zuilen.
In het klokkeiikabelnet kwam geen
verandering. De totale lengte bedroeg
aan het eind van 1924 11,626 M. waar
op 88 klokken waren aangesloten.
De belans van de gasfabriek wees
op 31 December 1924 een eindcijfer aan
van f5.096.633. De winst- en verliesre
kening wees aan exploitatie-uitgaven
een bedrag aan van f 1,370.572 en aan
inkomsten een bedrag van f2,063,538.
De uitgaven voor retributie bedroegen
f 76.876 en de reserve f 60.000; het batig
saldo f 187.110. Het eindcijfer der winst
en verliesrekening bedraagt f2.083.597,
dat der exploitatierekening aan uitga
ven f 1,370,572 en aan inkomsten
f 2,063,538.
De balans der electriciteitsfabriek
wees 31 Dec. 1924 een eindcijfer aan
van f7,216,829. De winst- en verlies
rekening vermeldt aan exploitatie-uit
gaven f 1.044.629 en aan inkomsten
f 1,944,137. Aan retributie werd betaald
f28,109. De reserve wijst aan f75.000
en het batig saldo een bedrag van
f213,060. Het eindcijfer der rekening
was f 1.974.452. De exploitatierekening
wijst een eindcijfer aan van f 1.044.629
aan uitgaven en f 1.944.137 aan inkom
sten. Het eindcijfer van de exploitatie
rekening der gemeentelijke vuilver
branding bedroeg f56.584.
De verkoop van gas bedroeg te Lei
den 9.475.582 M3 en in de buitengemeen
ten 3.350.838. De verkoop van electri
citeit bedroeg te Leiden 9.315.299 kWh
en in de buitengemeenten 6.164.421
kWh. Voor tractie werd geleverd
2.959.100 kWh.
Het aantal aansluitingen hedroeg te
Leiden voor gas 15.890 en voor electri
citeit 8.292.
De oorspronkelijke aanlegwaarde van
het leidingnet was voor het gas
f 3.220.170 en voor de electriciteit
f5.399.610. De boekwaarde bedraagt
resp. f 1.690.330 en f3.151.060.
Machinistencursus Ambachtsschool.
Zooals een advertentie in dit num
mer aangeeft, zal 1 Sept. a.s. een nieu
we cursus aan de Ambachtsschool be
ginnen voor de opleiding tot machinist.
Deze cursus geeft opleiding voor de
Staatsexamens „Vooiioopig Diploma"
en Diploma A, B en C.
Zooals belanghebbenden bekend zal
zijn, moet men, om aan het eerste exa
men te kunnen deelnemen, den leef
tijd van achttien jaren hebben bereikt
en tenminste drie jaren in een machi
nefabriek of werkplaats hebben ge
werkt, waarvan ten minste één jaar
als bankwerker of draaier.
Oud-leerlingen van ambachtsscholen
kunnen tot de examens worden toege
laten, wanneer zij, na het verlaten der
school, ten minste één jaar practisch
hebben gewerkt als bankwerker of
draaier.
Inlichtingen verstrekt de directeur
der Ambachtsschool, Haagweg 4.
Begrafenis wijlen Dr. P. J. Monfagne.
Op de begraafplaats „Rhijnhof" heeft
hedenmiddag de ter-aardebesteüiug
plaats gevonden van het stoffelijk over
schot "\an wijlen Dr. Pieter Johannes
Montague, in J even conservator aan
het Chemisch Laboratorium van de
V/is- en Natuurkundige faculteit der
Universiteit alhier.
Bepaaldelijk uit de kringen van het
Universitaire leven ter plaatse en van
de zijde der Chemische wetenschap in
den laDde werd veel belangstelling ge
toond. Eén' koets vol bloemstukken en
kransen volgde de lijkkoets. Van de
bloemstukken door officieele corpora
gezonden vermelden wij die van het be
stuur v, d. Leidsche Chemische Kring,
van de doctorandi en candidaten der
betrokken faculteit, en van het perso
neel van het Chem. Laboratorium.
Aan de groeve sprak allereerst dr.
G. L. Voerman, als vertegenwoordi
ger van de Nederlandsche Chemische
Vereeniging, waarbij de spreker herin
nerde aan het. vele dat de overledene
voor de Chem. Vereeniging heeft ge
daan en geweest is, speciaal als secre
taris. Gedurende een vijftal jaren nam
hij deze functie waar op een wijze -die
veel tot den bloei der vereeniging heeft
bijgedragen. Daarna gaf hij zijn krach
ten aan de alg. belangen der Chemie
als medewerker van een tweetal tijd
schriften, waardoor hij, <Jen goeden
naam der Chemische wetenschap ook
in den vreemde hielp verspreiden. Hij
was een stoere werker, op wiens arbeid
wij, aldus spr. met dankbaarheid terug
zien.
Enkele woorden werden hieraan door
den spreker nog toegevoegd als per
soonlijk vriend van den overledene.
In dezelfde kwaliteit sprak vervol
gens de heer Moll van Charante,
die eveneens in warme bewoordingen
gewaagde van de trouwe en onbaat
zuchtige vriendschap welke hij van
den overledene tijdens zijn leven had
mogen ondervinden. v
Namens doctorandi en candidaten
die onder leiding van de Montagne bad
den gewerkt sprak ten slotte Dr. J. L.
v. A 1 p h e n, die den overledene schets
te als een bekwaam en hartelijk leider,
die met de eigenschappen van elk der
studenten en candidaten op de hoogte
was en hen waar mogelijk bijstond.
Door zijn werkwijze vooral is hij albn
tot meer dan een voorbeeld, tot een
ideaal geweest.
Een zwager van den overledene dank
te hiema namens diens zuster en ver
dere familie voor de bewezen belang
stelling.
Politie.
De Hoofdcommissaris van Politie te
's-Gravenhage waarschuwt tegen de
Eerste Nederlandsche Verzekering van
Rijwielbelastingplaatjes, waarvan on
dernemer is Henri Joseph Deltenre, ge-
horen 13 Februari te Rotterdam, gepen-
sionneerd korporaal, voorheen wonen
de Drebbelstraat 324, thans Van Lim
burg Stirumstraat 127 te 's-Gravenhage
daar in den l^atsten tijd klachten in
kwamen over het niet nakomen der
verplichtingen bij het' verloren gaan
van'belastingmerken van verzekerden.
De Brigade-Commandant der Konink
lijke Marechaussee te Tilburg deelt
mede, dat door hem in de maand. Juli
1925 te Tilburg 3 valsche guldens zijn
in beslag genomen, die aldaar in be
taling zijn gegeven. De valsche guldens
zijn alle van het jaar 1923 en vrij spoe
dig te herkennen, al zijn ze zeer goed
nagemaakt; eerstens omdat zij verzil
verd zijn en verder omdat de verhoog
de deelen, vooral de beeltenis van H.
M. de Koningin, spoedig een lood- of
tinkleurig aanschijn geven en 't rand
schrift er flauwer in is aangebracht,
vooral de woorden „God" en „Ons." De
klank is moeilijk te onderscheiden van
FEUILLETON.
Hei geheim van Colde Feil.
„Ja" was het ernstige antwoord,
„twee."
Hester Blair beefde.
„Waren zij schuldig aan wat haar
ten laste werd gelegd?"
„Ja" antwoordde de vrouw, „haar
schuld was duidelijk bewezen."
„Maar ik ben onschuldig, ik Weet
niets af van den dood van mijn man.
O, zeg mij toch, dat gij het gelooft,
dat iedereen het moet geloovenl Men
zal toch geen onschuldige veroordee
ld!
De oude vrouw schudde medelijdend
het hoofd.
„Als gij het niet hebt gedaan, moet
Eij u niet zoo bang maken. Hoe kal
mer gij zijt, des te beter. Het zal alles
wel in orde komen. Kijk, wat ik heb
meegebracht. Eet wat van deze soep.
Ik heb ze zelf voor u gekookt."
Het goede mensch deed wat ze kon
cm de aime ongelukkige tot kalmte te
brengen en meestal slaagde zij hierin.
Langzamerhand ontstond er ecu soort
vriendschapsband tusscheri de twee
vrouwen, zoo verschillend in leeftijd
in bijna ieder: ander; opzicht. Ho®
ook anderen in later jaren over Hester
Biair mochten oordeelen, er was één
vrouw, die een onwrikbaar geloof had
in haar onschuld en dat was Annie
Grant, de gevangenbewaarster. Zij was
er van overtuigd, dat de gevangene,
die thans aan haar zorgen was toever
trouwd, geen misdadigster was, maar
een onschuldige, die evenmin iets af
wist van de misdaad, waarvan zij was
beschuldigd, als zij zelve.
,.U moet niet te veel met deze din
gen bezig zijn" zei zij vriendelijk, „we
zullen toch hopen, dat ui wordt vrijge
sproken."
Hester Blair knikte.
„Ik ben zoo bang", zei zij. „In het
begin voelde ik mij niet zoo bevreesd,
toen was ik veel kalmer. Ik wist, dat
ik onschuldig was en ik gaf er niet veel
om, wat men tegen mij inbracht. Ik
geloofde vast, dat mijn onschuld zou
worden bewezen. Ik had niet gedacht,
dat er geen wezen in de heele wereld
zoo hulpeloos en beroofd van alle vrien
den was als ik. Ik meende slechts.dat
de waarheid zou zegepralen, moest
zegepralen. Maar hoe meer de advoca
ten mijn zaak beschouwen, hoe donker
der het er voor mij gaat uitzien. Toch
ben ik onschuldig!"
„Ik geloof niet" ging zij voort, „dat
ooit ia mijn leven er over gedacht
heb, wat het beteekende een moord te
doen. Natuurlijk wist ik wel, wat het
wilde zeggen, iemand van het leven te
berooven, maar ik wist nauwelijks, dat
dit om mij heen wel eens gebeurde.
Het woord alleen jaagt mij schrik aan
het heeft zulk een vreeselijken
klank. Denkt u, dat ooit wel eens een
vrouw, zoo jong als ik, beschuldigd is
geweest van moord?"
De gevangenbewaarster schudde ern
.stig het hoofd.
„U heeft altijd m weelde geleefd, en
heeft daarom slechts de lichtzijde van
het leven gezien. U kunt zich nog geen
voorstelling maken van de donkere zij
de. die wij hier dagelijks aanschouwen,
Ik zou u kunnen vertellen van jonge
vrouwen die
Hester kromp ineen.
„Vertel het mij niet" riep zij uit,
„het maakt mij nog ellendiger."
„Ik moet nu ophouden met u te pra
ten" zei de vrouw plotseling. „Het is
tegen de orde, maar u zag er zoo ziek
en ongelukig uit. Laat mij u nog één
ding mogen raden probeer te eten,
u zult zoo ziek en zwak zijn, als uw
zaak voor komt, dat uw zenuwen u
zulen begeven; dat is altijd slecht; het
berooft u van de macht iets voor u
zelf te doen."
„Ik zal bet probeeren" zei Hester,
zacht.
„En, mijn beste mevrouw" voegde
•de vriendelijke opzichteres er bij, „pro
beer u zelf over te geven in de band
van God. Als uw eigen hart uw on
schuld kent, weet Hij het ook, ver
trouw daarop."
„Als ik maar kalm en moedig kon
zijn, maar ik ben zoo verschrikkelijk
bang. Ik ben koud en sidder van angst
Kijk eens, hoe mijn handen beven en
voel hoe mijn hart klopt. Er zijn tijden,
dat ik nauwelijks kan ademhalen."
„Probeer kalm te zijn" zei de vrien
delijke vrouw, „ik zal vanavond nog
eens binnenkomen.'
Maar heel den dag moest zij denken
aan het jonge, wanhopige vrouwtje, dat
zij kende als nummer een-en-twintig.
HOOFDSTUK XIII.
Een vriend.
Nummer een-en-twintig zat alleen
in haar cel. Den vorigen avond was
de opzichteres bij haar geweest en had
haar overgehaald wat te eten en te
drinken, zoodat zij zich nu wat sterker
voelde; het slappe, neerdrukkende ge
voel was wat van haar geweken. Het
was nu de vier-en-twintigste, over 2
dagen begon de zitting. Dan zou zij 'n
volle gerechtszaal moeten binnentre
den dan zouden duizenden oogen op
de echte guldens, terwijl het gewicht'
geen noemenswaardig verschil uit- 1
maakt.
De Commissaris van Politie te Doi>,
drecht waarschuwt bij herhaling tegen
het aangaan van relaties met C. W. j
Galjaard en Johannes Jacobus Danièl.
Rip, geboren te 's-Gravenhage. 17 Au-i
gustus 1895, beiden laatst woonachtig;
te 's-Gravenhage, die thans te Dor-i
drecht een pakhuis en winkel hebben
gehuurd. Zij maken er him werk van.
zoowel gezamenlijk als ieder voor zich,
te schrijven op aanbiedingen in vak-;
en andere bladen, ten einde, onder be-'
lofte van per omgaande betaling goe
deren toegezonden te krijgen, waarna
betaling evenwel achterwege blijft.
De Commissaris van Politie te Zand-
voort waarschuwt een ieder geen goe-'
deren af te geven aan, of handelsreis}
ties aan te knoopen met Johan del
Schaaf, geboren te Amsterdam, 17 Mrt.'l
1899, koopman, laatstwonende Vecht-1
straat 26 te Amsterdam, en Matthijsj
Wolf, geboren te 's-Gravenhage 18 Juni;
1880, handelsagent, laatstwonende'
Meerhuizenstraat 4 te Amsterdam,!
welke personen beiden thans woonach-1
tig «zijn aan het adres: Boulevard de*
Favauge No. 15 te Zandvoort, alvorens^
inlichtingen bij hem, C. v. P. te heb-J
ben ingewonnen.
Burgerlijke stand.
Ondertrouwd: W. A. Blom, jm. 27, jaar,
en G. J. Koene, jd. 20 jaar; W. v. Strien
jm. en G'. v. d. Bosch, jd. 20 jaar; F. f.
J. Lameijer, jm. en H. J. Swiertstra1, jd'jj
20 jaar; J. J. de Ruijter, jm'. 24 jaar en:
M. A. Wamsteker, jd. 27 jaar; J. A. Wok-}
man, jm. 22 j. en J. Bleiji, jd. 23 jaar;'
J. J. L. Mulders, jm. 27 jaar en B. ï.*j
Meershoek, jd. 28 jaar; Th. A. den Hol-
lander, jm. 41 jaar en A. G. v. d.
jd. 34 jaar; J. Bronsgeest, jmf. en J.' v^
d. Post, gesch.; W. J. Keuls, jm'. 28 jaat
en H. P. M. Teeuwisse, jd. 22 jaar; ,Wi.1
Verver, jm'. 31 jaar en A. E. Martijn,'
jd. 26 jaar; J. H. Somtaeling, jm: 30 jaar]
en C. D,reef, jd. 24 jaar; J. H. F. iVef]
mond, jm. 23 jaar en C. M. Onderwater^
jd. 24 jaar; W. Kruit, jm. 27, jaar en E.1
Mieremet, jd. 27. jaar; H. v. Weeren',J
jm. en G. M. de Lange, jd.N. Molenaar,}
jm. 21 jaar en A. H. J. v. Leeuwen, jd.'
20 jaar; W: Poeliejoe, jm'. 25 jaar en";
H. E. Verhoogt, jd. 23 jaar; WL M. de}
Vrind, jm. 21 jaar en S. Koet, jd. "2QT
jaar; G. Stikkelorum, jm. 24 jaar en
Zwanenburg, jd. 25 jaar; H. Hofstra,H
wedr. 45 jaar en I. J. Starrenburg, jd.*|
44 jaar; D. Hermsen, jm. 27, jaar en
j. Roder, jd. 27J jaar; J. R. Offerman^
jm. 31 jaar, en E. H. v. Vent, jd. 28 jaarf;|
H. Dwars, wedr. 39 jaar en C. yv<30
Bijl, jd. 28 jaar. ,4
[Er zijn op don openharen $veg}
twee pinken onbeheerd aangetroffen1,;]
waarvan cfe eigenaars niet bekend ziji&
De dieren zijn in afwachting van nah'j
dere aanwijzingen geschut. Inlichtingen j
verstrekt de politie.
Een knecht van den slager Zand-!
Voort, A. G., werd Zaterdagjmorgietó
,op den holek van de Zoeterwoudsche
Singel en de Heerenstraat, terwijl hijj
een zwaar beladen transportrijwiel be-.j
reed, aangereden door een vrachtauto/
die bestuurd werd door uit de Jain'
IVossensteeg. 1 %J
De wielrijder kwam te vallen en kopt
i
haar worden gevestigd en duizenden
ooren zouden gretig luisteren naar al
les wat er over haar zou worden ge-
zegd. Mannen en vrouwen zouden haar;
van het hoofd tot de voeten opnemer/
alsof zij een zeldzaam natuurverschijn-'
sel was; zij zouden met elkaar twi»-i
ten over haar schuld of onschuld. Nog'
slechts enkele dagen. Zij wist niet veel]
van terechtzittingen af; maar zij wistj
wel, dat er na een strafzitting eonl
vreeselijke pauze kwam, waarin de'
jury zich terugtrok om hot vonnis op
te maken. Nog maar enkele uren en
dan zou ook zij zitten wachten offijj
haar vonnis te hooren schuldig of]
niet-schuldigl
Als het was „niet schuldig" weilcj
een plotseling gevoel van vrijheid zeul
dan over haar komen, hoe sou zij zich
haasten om buiten in de frissohe lucht;
en zonneschijn te komen; maar telle]
dan zou de wereld nooit weer voor
haar zijn als tevoren, de smet van de
gevangenis zou aan haar kloven, zot/
lang zij leefde en de schaduw van een
zware misdaad zou haar blijven ver-,
volgen. En als het eens „schuldig";
was? O, dan mocht de Hemel haar
genadig zijn, en haar laten sterven. Zij'
durfde er niet aan denken, wat er. dan
zt u gebeuren, J
jW.orjit yegpofgt^./