CHRISTEUJK DAGBLADvoor LEIDEN EN OMSTREKEN ®eJAARGANG MAANDAG 17 AUGUSTUS 1925! Nuwratm ODRANT AB ONNEMENTSPRUS In Lelden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per week .«•••••I 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20 ADVERTENTIE-PRIJS) Gewone advertenties per regel 22'/» cent Ingezonden Mededeelingen, dubbel taiiekj Bij contract, belangrijke redactie. Kleine advertentiên bij Yooruitbelaliiig van ten hoogste 30 woorden, worden dage» lijks geplaatst ad 40 cent. jf V Christelijke politiek. In de reisindrukken die Ds. Knap Tan Groningen in „Oude Paden" gaf Tan een uitstapje naar Duitschland, schreef hij o.ïn. oTer een bezoek bij een zekeren Dr. Rietschel. Hij aldus Ds. Knap interesseer de zich zeer Toor den politieken toe stand Tan het vaderland; hij zag Wel in dat het gelooTige deel des Tolks eigenlijk geen politieke leiding had, omdat men in weerwil Van Stahl's fun damenteelen arbeid geen eigen Chris telijke politiek uitgestippeld had, maar eigenlijk alleen de geestelijke kracht Tan het Evangelie wist te waardeeren. Geen eigen Christelijke politiek, geen eigen Christelijke pers, geen eigen Christelijke scholen, dat is inderdaad de zwakheid van Duitschland. Het is een van de oorzaken waar door in de beruchte revolutiedagen het Christelijke volksdeel zich niet kon laten gelden en waardoor ook in den gewonen gang van het politieke leven van den invloed der belijders zoo wei nig bemerkt wordt. Ons land is in dit opzicht rijk be voorrecht. Sinds, nadat Groen van Prinsterer de fundamenten had gelegd, het Chris telijk volksdeel door Dr. Kuyper werd georganiseerd, heeft het een verstrek- kenden invloed kunnen uitoefenen. Negatief, maar ook positief. Neen, het is niet zoo, dat wij als min derheid het land kunnen regeeren, maar het is toch wel zoo dat da Protestantsch Christelijke groepen in vele dingen leiding hebben kunnen geven en dat zij mits zij niet door tweedracht hunne kracht breken ook in de toekomst grooten invloed zullen kunnen uitoefenen. Gewoonlijk worden de voorrechten, die wij hierin ontvingen, weinig ge waardeerd. Wij nemen, voor zoover wij ze al thans niet miskennen, deze zegenin gen vaak eenvoudig voor kennisgeving aan. Daarom kan het goed zijn er op te letten, hoe het gemis aan wat wij ont vingen, door anderen pijnlijk wordt gevoeld. Het zien van de weldaden zal al vanzelf tot waarde er ing brengen. Van waardeeren komen we tot den ken. En het danken moge prikkelen tot vernieuwde werkzaamheid en ver hoogde activiteit. STADSNIEUWS. DE RAMP TE BORCULO. Voor de ramp te Borculo en omge ving werd aan ons bureau nog ontvan gen: Van v. Wu f 1, Van W. 2 50 Van C. K. 10^— Aan de gevers en geefsters onzen hartelijken dank. Meerdere giften worden gaarne te- gemoet gezien. Het Gemeenteverslag. Verschenen is het verslag van den toestand der Gemeente Leiden over het jaar 1924. Uit dit verslag blijkt dat de bevol king op 1 Januari 1924 bedroeg 68162 en op 31 December van dat jaar 68470. personen. Het aantal buiten echt geborenen be droeg over de laatste tien jaren: 91 in 1924; 87 in 1922; 124 in 1922; 143 in 1921; 124 in 1920; 159 in 1919; 174 in 1918; 194 in 1917; 191 in 1916; 186 in 1915. In het Ziekenhuis der Rijks-Univer siteit hadden in het afgeloopen jaar 320 geboorten plaats; 118 geborenen behoorden tot de bevolking van Leiden 202 tot de bevolking van andere ge meenten. Van de geborenen behoorènde tot de bevolking van Leiden waren 101 echt en 17 onecht, van elders 149 echt en 53 onecht. Het aantal geborenen behoorende tot de bevolking der gemeente bedraagt over 1924 124 minder dan over 1923. 530 huwelijken werden voltrokken 28 echtscheidingeh werden ingeschre ven. Het aantal overledenen in de ge meente (levenloos aangegevenen niet inbegrepen) bedroeg, na aftrek van de elders woonachtigen (204) en met in begrip van de alhier woonachtigen, in andere gemeenten (16) 559, n.I. 257 _ian nen en 302 vrouwen. In het academisch ziekenhuis over leden 117 personen behoorende tot de bevolking van Leiden en 140 perso nen behoorende tot de bevolking van andere gemeenten Het geheele aantal overledenen, be hoorende tot de bevolking van Leiden, bedroeg in 1924 59 minder dan in het jaar 1928. De sterfte per duizend inwoners over de laatste tien jaren was. in 1924: 8.90; in 1923: 9.92; in 1922: 10.49, in 1921: 11.70, in 1920: 11.84; in 1919. 13.37; in 1918: 15.12; in 1917: 13.23; in 1916 12.55; in 1915: 12.06; zijnde te.lken jare het gemiddelde van de bevolking op 1 1 Januari en 31 December genomen, terwijl de levenloos aangegevenen me de in rekening zijn gebracht als over ledenen tot de bevolking der gemeente behoorende. Omtrent de vestiging en vertrek wordt vermeld, dat 3708 personen zich hier vestigden, terwijl het aantal ver trokkenen 4330 bedraagt. Het aantal in de gemeente aanwe zige perceelen en woningen vermeer derde in totaal met 383 woningen eó verminderde met 93 woningen. De vermeerdering bedroeg dus 288 perceelen omvattende 290 woningen. Aan de mededeelingen omtrent de politie is het volgende ontleend: 33 personen vielen in het water, waarvan 4 verdronken; 161 personen bekwamen door ongeluk of onvoorzich tigheid verwondingen, waarvan 7 met doodelijken afloop; 7 personen zijn plotseling doodge bleven; 4 personen hebben door zelfmoord 'n einde aan hun leven gemaakt en 5 daartoe een poging aangewend. Voorts zijn 254 personen ter zake van openbare dronkenschap in politie-be- waring gesteld en is aan 2721 perso nen nachtverblijf verleend, welke per sonen voor een deel naar hunne woon plaatsen zijn voortgeholpen. In de nachtregisters werden gedu rende 1924 ingeschreven 6673 personen, waarvan 5033 verbleven in de hotels; de overige in kleinere logementen. 59 branden hadden plaats, waaron der 5 van meer ernstigen en de overi ge van minder beduidenden aard. Door de gemeentelijke commissie voor lichtbeeldenvertooningen voor kinderen werden in 1924 in 111 keurin gen gekeurd 896 films ter gezamenlijke lengte van 662410 M. Afgekeurd wet- den 288358 M. 2 films bestemd voor vertooningen aan volwassenen werden afgekeurd. In 16 films, bestemd voor vertooning aan volwassenen, werden coupures aangebracht. Uit de mededeelingen omtrent het brandwezen blijkt dat de totale kosten bedroegen f 2783.60s tegen f29743.771/z het jaar tevoren. Burgerlijke stand. Ondertrouwd: A. J. Kors jm. 27 j. en H. C. Verhoog, jd. 27 jaar. A. F. J. Roevers, 30 jaar en S. P. Brandsma, jd. 23 jaar. J. A. v. Grieken, jm. 21 j. en J. M. v. Vaneveld, jd. 22 j. H. W. Kempers, jm. 24 jaar en A. J. Corne- lisse, jd. 28 jaar. J. J. Hekelaar, wedr, 53 jaar en J. W. Kuijpers, jd. 45 jaar. P. J. de Bruijckere, wedr. 42 jaar en C. F. Reinke, 33 j. jd. C. F. L. Kraane- veld, jm. 26 jaar en C. de la Rie, jd. 24 jaar. C. Kromwijk, jm. 31 jaar en A. M. L. Secrève, jd. 26 jaar. G. O, de Vries, jm. 31 jaar en M. A. v. Tiel,, jd. 28 jaar. A. Corpel, /in. 27 jaar en S. C. Toor ens, jd. 25 jaar. I. Ie Febre, jm. 22 jaar en M. H. Schouten Gzn, jd. 22 jaar. J. de Bruijn, jm. 23 jaar en C. M. Sommeling, jd. 25 jaar. J. Hoom, jm. 24 jaar en J. M. v. d. Dop, jd. 26 jaar. J. Maré, jm. 30 jaar en L. J. Wet- selaar, jd. 22 jaar. M. B. Leuering, jm. 24 jaar en A. E. de-Fey, jd. 19 jaar. K. Burgy, jm. 23 jaar en C. v. Weerlee, jd. 24 jaar. M. Zaal, wedr. 33 jaar en M. C. v. Bemmelen, wede. 28 jaar. H. Stikkelorum, jm. 29 jaar en J. Brons geest, jd. 27 jaar. Hi Droog, jm. 36 j. en G. v. d. Spree, jd. 30 j. Do Heer C. Briman. alhier slaag de voor 't Acteexamen Nb. Nijver heidsonderwijs. De Heer G. Meyer alhier, slaag de voor 't examen Fransch L.O. Zaterdagmiddag is de öjarige J. .Wi. H. zoekgeraakt. Het laatst was zij gezien op de Oude Singel bij de straat. Na lang dreggen werd zij om 10.40 levenloos opgehaald. Ten nadeele van H. M. is een rijwiel ontvreemd uit de Doelenkazer ne. Zondagmiddag had P. H. uit Den Haag het ongeluk bij 't voet ballen op 't L. F. C. terrein te vallen en daarbij zijn sleutelbeen te breken. Achter de Helmstraat waren Wj. P. en P. J. V. op eenige daar liggende balken aan 't wippen, waarbij ze kwa men te vallen en 'n derde, W.-R. een hersenschudding kreeg. P. J. V. werd licht gewond. Dr. Driessen verleende eerste hulp Bij de Chr. H. JB. S. op de Rijns- burgerweg is een geit opgevangen.. In lichtingen bij de Politie. Zondagmiddag had een vechtpar tij plaats tusschen J. O. en D. K. top het Levendaal. D. K. werd niet gevaar lijk aan het linkeroog gewond. Gisterenmorgen had in de Haar lemmerstraat een aanrijding plaats tus- sdhen een Auto en een melkwagen. De schuld ligt vermoedeelijk bij den bestuurder van den melkwagen. Zaterdagmiddag is in de zwem inrichting aan den Hooge Rijndijk van iemand een bedrag van f 10 gestolen. Het is te hopen, dat men den dief spoedig te pakken zal krijgen, opdat hij zijn gerechte straf kan ondergaan. BINNENLAND. DE STORMRAMP IN DEN ACHTER HOEK. Verrassend snel zegt „De Courant" hebben de genietroepen en de burger werklieden orde gebracht in den cha os te Borculo. Toen gisteren de troe pen voor het week-end per extra-trein huiswaarts gingen, was dat verlof meer dan verdiend. Duizenden en nog eens duizenden bezochten het verwoeste stadje. Een voor deze streek ongekend groote po litiemacht is op den been gebracht om er voor te zorgen, dat het verkeer, in deze omgeving geen stagnatie on. dervindt. Van heinde en ver komen auto's en autobussen, volgepropt met men- schen, om de gevolgen van de ramp te zien. Voor wie er nog komen van het Wiesten uit, is het best, te rijden via Zutphen, Vorden en Ruurlo. Men kan Borculo dan verlaten in de richting van Loc hem en heeft dan meteen een mooien rit ook langs nog ongerept natuurschoon. Men mag gerust verwahten, dat de Borculo'ers, nu zij eenmaal weten te worden geholpen door de landgenoo- ten, zelf de handen uit de mouwe|a steken. Zij zijn goedsmoeds en waren gisteravond nog laat in de weer om de fragmenten hunner huizen iet 01 wat waterdicht te maken, althans zoo, dat het bij regen er niet al te tnat izal zijn. Glazenmakers herstelden ook al veel en voortdurend worden dakpan nen aangebracht. De vele duizenden bezoekers zien er rustig rond en geven blijk van hun deelneming, ook in klinkende munt. Wie met een auto door Borculo wil rijden, betaalt daarvoor aan de collec te-erende meisjes een gulden. De po litie zorgt er wel voor, dat een be kwaam autobestuurder in de stad geen ongelukken aanricht. Er kan nu ook gemakkelijker dan in de afgeloopen week tegen diefstal len worden gewaakt. Door dichtspij keren van ramen en deuropeningen kreeg men iets meer veiligheid. De collecten, in het stadje gehou- AAN HET ZOEKLICHT. 1 Leiden, 17 Augustus 1925. - Ik moet, wat ik dezer dagen omtreofcl de coalitie meedeelde, nog even aan vullen. Er is n.l. nieuw licht op deze kwe^ tie gevallen. Vanuit Duitschland kwam het vooift liberalisten en socialisten en andere' coalitie-hatende of -vroezende groepen j verblijdende bericht, dat het met deu coalitie tóch op een eind loopt. Het is de Frankf. Zeitung die zicÜ met den profetenmantel tooide. Dit Duitsche blad verwacht eentl streng clericaal conservatieve politiek^ en zulk een politiek meent het, zal1 het verval van de reeds zeer verzwakn te coalitie slechts verhaasten. Er daagt dus wer hoop vaoor 'dö tegenstanders van een rechts bewind. Hun ongeluk is echter, dat ze ricï^ nu al tientallen jaren met dergelijke! doodsberichte" van broodetende pro feten laten blij maken. - i OBSERVATOR den, brengen gelukkig veel op. Het aanzien van de bouwvallen prikkelt de milddadigheid van hefpubliek. De» kerkruïnes trekken het meest de be langstelling. In die van de Hervormd^ kerk heft men entreegeld en het loopt) er storm, ook al moet mén door een| nauw poortje binnen treden en dam) over puinhoopen en balken in het mid-l denschip geraken. Natuurlijk moeten nog ontzaglijke! j hoeveelheden puin en balken worden!' weggeruimd, wil men aan ordelijkenl herbouw kunnen beginnen, maar, naar verzekerd wordt, zal het bouwplan enefr. giek worden aangepakt. Vele winkeliers kunnen hun zaken nog) niet openen en moeten daarvoor gun stiger omstandigheden afwachten. Men is het er hier wel algemeen over eens, dat de schade voor de midden^ standers wel het zwaarst zal zijn te| dragen, omdat zij een bijna niet té1 berekenen verlies lijden in hun winkeL zaken. De meeste huizen in het stadje! zelf zijn wel is waar te herstellen, maar! de vraag doet zich voor of het, met het oog op de toekomstigen welstand! van Borculo, niet beter ware, ook tam behoeve der straten verb reeding, son* mige huizen, die nog wel te repareerenl ztjn, af te breken en meer achteruit opnieuw op te bouwen. Zoo is het ook met tal van slecht ingerichte woninn gen, die naar men hoopt, maar niet zonder meer zullen worden opgelapt. Er is in den heelen Oosthoek vant het land bijna geen auto of autobus meer te krijgen. Alles wat op wielen staat, is, naar het schijnt, aan 't rijden naar Borculo. In vrachtauto's maakte! men de vr©2mdsoortigste betimmerin gen om ze toch maar voor passagiers^ vervoer te kunnen bezigen. Steun ver leeninfl. De Commissaris der Koningin in Gelderland deelt ons mede, in verband met de ongerustheid bij sommigen* FEUILLETON. Het geheim van Colde Feil. 17) „Geeft u al dat geld uit", vroeg Ik, „om mij gelukkig te maken?" „Ik zou mijn heele fortuin willen ge ven, om jou gelukkig te maken, Hes ter", zei hij ernstig. „U zou mij het gelukkigste meisje van de heele wereld kunnen maken, als u wilde", zei ik. „Waarlijk, Hester? Wees er dan van verzekerd, dat ik het doen zal", ant woordde hij. „Waarmee kan ik dat doen?" „Door mij mijn vrijheid terug te ge ven", zei ik. „O, mijnheer Blair, geef mij mijn vrijheid, mijn woord terug- Geloof mij", snikte ik met hartstoch telijke tranen „geloof mij, dat ars ik met u trouw, zal ik de ellendigste, ongelukkigste vrouw van de wereld zijn! Ik zal zoo ongelukkig zijn, dat het leven alle bekoring voor mij zal verliezen! Ik zal zelfs verloeren te glim lachen. Wees edelmoedig wees no bel onthef mij van mijn belofte zon der mijn vader te laten lijden! Ik zou u zoo dankbaar zijn, dat ik uit dank baarheid u haast zou kunnen liefheb ben 1" Ik heb altijd gedacht, dat mijn woor den hem ontroerden, want hij keek lang en peinzend naar mij. Misschien kwam er iets van medelijden met mijn jeugd bij hem op: „Je weet niet, wat je mij vraagt, Hester, jij mooi kind", zei hij ten slotte. „Neen, ik kan het niet doen. Ik geef toe, dat ik een oogenblik in de verleiding was maar neen, jij moet de mijne zijn! Ik heb mijn heele hart er op gezet om jouw tot vrouw te heb ben en het verlangen van mijn hart moet bevredigd worden. „U zult nooit bevredigd worden", snikte ik, want ik heb u niet lief." „Ik zal spoedig genoeg dat liedje weten te veranderen", antwoordde hij, met een glimlach en ik zag, dat mijn smeekbede, verre van gehoord te wor den, hem meer dan ooit vaster in irijn besluit deed zijn. „Weet u wat er gebeurt met men- schen, die zonder liefde trouwen?" vroeg ik hem. „Vertel mij dat eens, allerliefste phï- losoof", antwoordde hij. „De afstand tusschen hen wordt steeds grooter", zei ik. „Ik weet geer. grooter ellende op aarde dan een hu welijk zonder liefde." „Het komt wel terecht", zei hij, „ik heb liefde genoeg voor ons beiden." „Zal biets er u van overtuigen, dat u het ergste doet wat maar mogelijk is, èn voor uzelf èn voor mij?" riep ik uit. „Neen mijn lieve Hester, verlaat je maar op mij niets zal mijn besluit doen wankelen." Het was mijn laat9te smeekbede. Ik hoorde hem dien avond iets tegen tan te Flora zeggen van een „mooi, pittig, ondeugend kind." „U weet", zei ik op zekeren morgen tegen hem, „dat u met mij wenscht te trouwen, ofschoon ik u niet liefheb. U verwacht toch niet eenige betoonin gen van mij en toegenegenheid van mij?" „Ja, dat doe ik wel, mijn mooie Hes ter, over eenigen tijd", antwoordde hij. „Dan zult u die nooit hebben!" riep ik uit „nooit! Denk er aan, dat u mij niet heeft gewonnen, zooals man nen de meisjes winnen, die zij lief hebben u heeft mij eenvoudig ge kocht; maar ofschoon u mijn vrijheid heeft gekocht, U kunt mijn hart niet koopen." Maar ik kon hem zelfs niet boos maken; hij zei slechts, dat ik een mc6:, eigenzinnig meisje was, en riat al hec! spoedig ik bij hem zou komen om gekust te worden. Toen voelde ik mij ziek naar lick****» au *ivs: ik was nog maar een kind. We trouwden en mijn man nam mij mee op een huwe lijksreis naar Italië. „Het zou van geen nut zijn u te ver tellen, hoezeer ik leed; hoe, terwijl de dagen verliepen, ik meer en meer naar huis verlangde; hoe ik wilde wegloo- pen en dit ook zeker zou hebben ge daan, als hij mij niet voortdurend had bewaakt. Het verbaasde mij, dat ik niet stierf van ellende en heimwee Maar het vreemde was, dat hoe groo ter de afkeer was, die ik hem toonde, hoe hartstochtelijker hij mij liefhad. Ja, er waren zelfs tijden, dat ik meen de, dat juist mijn afkeer hem tot mij aantrok. Om rechtvaardig te zijn, moet ik erkennen, dat hij zeer vriendelijk, geduldig en verdraagzaam tegen mij was. Wij waren enkele maanden getrouwd geweest en ik was bleek en mager ge worden, ik had vergeten hoe te glim lachen er was niets over van de oude, gelukkige Hester en op ze keren morgen kwam mijn man bij me. Ik zat lusteloos bij bet raam te kijken naar het levendig gedwarrel in de stra ten van Oud-Verona. „Hester", zei hij, „heb je mjj nog niet vergeven, dat ik je tegen je zin getrouwd heb." Ik antwoordde stug „neen" en dat ik hem vooruit had gezegd, dat ik het nooit zou vergeven. „Ook niet als ik erken, dat het een vergissing was, Hester", zei hij, „je moet toch .erkennen, dat het een edel moedige vergissing was." Ik riep vol verontwaardiging uit, dat het volstrekt geen edelmoedige ver gissing was, maar integendeel de laag ste, die een man kon begaan. „Ik begin werkelijk te denken, dat ik het niet had moeten doen", zei hij. „Ik zie nu, dat het onmogelijk is liefde te koopen." „Ik wist wel, dat je dit moest ont dekken", antwoordde ik. „Maar Hester", zei hij, „de zaken konden toch beter zijn dan ze zijn. J(j bent ongelukkig en ofschoon de be geerte van mijn hart vervuld is, ben ik ook niet gelukkig. Probeer vriecde- lij-k tegen mij te zijn. Je schijnt niet te beseffen, dat elke booze blik, ieder koel woord van jou een slag in mijn gezicht is. Zie je. Hester, we zijn nu eenmaal getrouwd, dat kan niet meer ongedaan worden gemaakt. Zon bet niet bet beste zijn om er van af te ma ken, wat wij kunnen. Zou het niet be ter ook voor jou zijn, als je probeerde vroolijk en gelukkig te zijn en te ge nieten van de weelde en de mooie din gen om is heen?" (Wordt veroolffd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1