CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN ADVERTENTIE-PRIJS
Be JAARGANG
NUMMER 159?
COURANT
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 250
Per week .••«•••f 0.19
Franco per post per kwartaal 1 2.90
Dit nummer beslaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
BUREAU: Hooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Geloofsmoed.
Niet zonder jaloerschheid wordt
door velen vaak teruggezien naar vroe
gere tijden toen meer dan in onze da
gen de geloosmoed heerlijk openbaar
werd.
En misschien is daarvoor wel eenige
reden. Het is niet onmogelijk dat het
goud eenigetrmate is verdonkerd en
het geloofsleven verzwakt.
Toch moeten we ook bij het beoor-
deelen van deze dingen de voorzich
tigheid niet uit het oog verliezen. Het
verleden heeft meestal een zekere be
koring, en heel vaak is er de neiging,
om het verleden te verheerlijken ten
koste van het heden. En voorts is het
ook regel dat naarmate de tijden don
kerder zijn ook de geloofsmoed heer
lijker uitblinkt.
Het goud wordt door het vuur be
proefd.
In den strijd worden de helden ge
boren.
Dat is gebleken in de vorige eeuw,
toen in ons land de minderheden oq-
derurukt werden en wie God naar zijn
Woord wenschten te dienen vervolgd
werden en gesmaad en achteruitgezet
In die dagen werden uit zwakheid
krachten verkregen.
'tls gebleken op het gebied van het
Christelijk onderwijs. De ouders heb
ben geofferd voor hun beginsel en niet
minder de onderwijzers, die in elk op
zicht bij hunne collega's bij het open
baar onderwijs werden' achtergesteld,
maar die blijk gaven liever met het
volk Gods kwalijk behandeld te willen
worden, dan hun beginsel prijs te ge
ven.
Daarvan hebben ook onze Christe
lijke arbeiders blijk gegeven, toeu ze
zich spijt hoon en smaad en vervolging
toch naar eigen beginsel organiseer
den en daarvan geven ze telkens weer
blijk, als ze op gevaar af van dis „ka
pitalistenknechten" gehoond te worden
het beginsel stellen boven hunne di
recte belangen.
Van dien geloofsmoed hebben we iets
kunnen zien in Duitschland en Hon
garije en niet het minst in Rusland,
waar velen hun leven hebben geof
ferd, liever dan hun Heere en Heiland
te verloochenen.
Een treffend staatltje van geloofs
moed vonden we ook in „Timotheus
waarin D. vertelt van een bezoek aan
een Christelijke school te Korntal in
VVurtemherg.
„Die vrije Christelijke school in het
begin der 19e eeuw uit de vervolging
geboren aldus de schrijver is tot
grooten bloei gekomen en heeft steeds
haar Christelijk beginsel gehandhaafd
Van staatsinmenging is daar geen
sprake geweest. Maar na de revolutie
in Duitschland is de subsidie ingetrok
ken. De malaise overal beeft de school
uitermate benadeeld. En alleen de
groote zelfopoffering der onderwijzers
heeft het mogelijk gemaakt, dat ze is
blijven bestaan.
Vraag niet hoe en ten koste van wel
ke opofferingen dit mogelijk is geweest
Ik hoorcje toevallig welke salarissen
er worden ontvangen. Honderd vijf en
negentig gulden per jaar. En van die
bedragen wordt, als het noodig is, nog
slechte een deel als ontvangen be
schouwd.
Er heerscht de allergrootste sober
heid. Maar men houdt taai vol. Van
opgeven van den strijd is geen sprake.
A's men toegaf zou men uit allen gel-
delijken nood verlost zijn. Maar onze
collega's zijn overtuigd, dat ze niet mo
gen opgeven. Pogingen, die aangewend
zijn om voor den een of ander een be
trekking te vinden hier te lande, stui-
tpn steeds af op de overweging: God
heeft mij hier geroepen. Hier in Kom
tal. Hier op dezen eenzamen post. Hier
aan onze vrije Christelijke school."
Wanneer wij van zulke mededselin-
gon kennis nemen, dan komt onwille
keurig een gevoel van dankbaarheid
oij ons op
Van dankbaarheid voor de groote
vooriechten die wij met onze vrije
Christelijke scholen en mot onze ge
lijkstelling op financieel gebied bezit
ten. Er mogen dan nog xorgen zijn ook
van financieelen aard, wat zijn die zor
gen klein in verhouding tot de zege
ningen die ons deel zijn.
Van dankbaarheid Ook, omdat hieruit
blijkt dat ook in deczen tijd de kracht
van het geloof nog werkt en dat er ook
nu nog gevonden worden de 7000 die
hunne knieeën voor Ba&l niet hebben
getogen.
Maar tevens dringt zich aan ons op
de vraag welke onze houding zou
zijn indien op deze wijze ook ons ge
loof op de proef werd gesteld.
De neiging is zoo sterk om het ter-
wille van de negotie, met de religie
op ten accoordje te gooien.
En nu zijn er, zooals wij hierboven
opmerkten., moedgevende verschijnse
len.
Ook de pas gehouden verkiezingen
leverden het bewijs dat het beginsel in
breede kringen van ons volk nog den
doorslag geeft.
Maar hoe verblijdend ook, het mag
voor ons geen reden zijn voor onge
grond optimisme
De tijden zijn ernstig.
Meer dan ooit is er behoefte aan
kloeke beginselvaste belijders.
En wèl mogen we ons afvragen tel
kens weer, of het ons ernst is met de
belijdenis dat wij gelooven in een al
machtig God, die alles heeft geschapen
en die alles onderhoudt, een God die
de opperste Souverein is, Wiens ordi
nantiën wij hebben te gehoorzamen
en Wien te dienen het doel van ons
leven moet zijn.
Rijkinkoopbureau.
Tegen het optreden van het Rijks-
inkoopbureau is van de zijde der Mid
denstanders herhaaldelijk bezwaar ge
maakt.
En dat is begrijpelijk. Op deze wijze
toch wordt een belangrijke groep mid
denstanders uitgeschakeld. Als er be
lasting te betalen valt, dan worden ze
niet vergeten, maar als er een kans
is wat te verdienen, dan worden ze
gepasseerd.
Nu bestaat de mogelijkheid dat de
middenstanders van hunne positie
misbruik maakten, waardoor du3 de
stichting van een Rijksinkoopbureau
in het algemeen niet alleen verdedig
baar, maar zelfs noodzakelijk zou kun
nen zijn.
'tWas dan ook een goede gedachte
van den Middenstandsraad om naar
de werking van het Rijksinkoopbureau
een onderzoek in te stellen, om na te
kunnen gaan of zulk een bureau in
derdaad noodzakelijk moet worden ge
acht.
Minister Golijn, die den middenstan
ders een goed hart toedraagt en die
waar mogelijk gaarne de middenstands
belangen zal behartigen, verleende al
le mogelijke medewerking.
Hij zond n.l. aan den Middenstands-
raad twee staten toe, bevattende con
clusies, Waartoe de accountantsdienst
van 's Rijks directe belastingen was
gekomen omtrent de besparingen, die
het Rijksinkoopbureau in het jaar '24
zou hebben verkregen.
De omzet van het bureau bedroeg in
dat jaar ruim f4 millioen. De bere
kende besparing op winkelartikelen
bedroeg/f 148.700, die op de grossiers
artikelen f 322.400, terwijl van eeii aan
tal artikelen onbekend is, welke be
sparingen daarop Zijn verkregen. De
exploitatiekosten van het bureau be
droegen ruim f120.000.
Nadere bijzonderheden waren uiter
aard niet voor publicatie geschikt,
maar de Minister verklaarde zich be
reid, indien dit gewensdht werd, aan
een door den Raad aan te wijzen on
partijdig persoon inzage van het rap
port te verleenen, teneinde de conclu
sies van den accountantsdienst te kun
nen controleeren.
Van dit aanbod werd een dankbaar
gebruik gemaakt en den beer E. van
Dien werd opgedragen de noodige on
derzoekingen te verrichten.
Deze deskundige kwam in zijn aan
den Middenstandsraad uitgebracht rap
port tot de volgende conclusies::
a. Indien vroeger door het Rijk op
de meest onoordeelkundige wijze zou
zijn aangekocht, indien de gegevens
van het rapport juist zijn en indien
men niet let op het bevorderen van
het verbruik door de gestie van het
Rijksinkoopbureau, dan zou in de ar
tikelen van de „winkelgroetp" bruto
zijn bespaard f 148.700. Dit bedrag, ver
minderd met de in het rapport ge
noemde exploitatiekosten a f 120.013.54
en met het bedrag dat het Rijk derft
aan belastingen, nu vroegere leveran
ciers de winsten op leveringen aan het
Rijk derven, zou dan als netto-bespa
ring kunnen' worden aangemerkt.
b. De in de „grossiersgroep" genoem
de besparing van f332.400 is zoo on
volledig gedocumenteerd, en onder zoo
veel voorbehoud genoemd, dat niet
mag worden gezegd, dat uit een ac
countantsrapport blijkt, dat deze of
eenige andere hesparing is verkregen.
c.„H«et i9 geenszins uitgesloten, dat
de gestie van het Rijksinkoopbureau,
in artikelen waarin groote prijsflucta-
ties of voorraadsrisicos zijn, somtijds
eer nadeel dan voordeel heeft veroor
zaakt."
Zijn deze conclusies juist, dan is het
duidelijk dat aan een Rijksinkoopbu
reau niet de minste behoefte bestaat
en dat er geen enkele reden is dit be
drijf nog langer in stand te houden,
en op deze wijze den Middenstand te
benadeelen.
En wij twijfelen geen oogenblik, of
Minister Colijn zal aan deze overbo
dige en dies ongewenschte overheids
bemoeiing een einde weten te maken.
Pilatus en Herodes.
Tussc>en de S.D.A.P. en het' N.V.V.
botert het nog niet erg.
Oogensohijnlijk is er eenige toenade
ring gekomen.
Aan het in September te houden
congres wordt nu ook door de S.D.A.
P. deelgenomen en het twistgeschrijf
is voorloopig gestaakt.
Maar daarmee zijn de geschillen
niet uit den weg geruimd.
Zoo komt b.v. de heer Stenhuis met
de onthulling, dat wanneer in 1923
was gehandeld overeenkomstig de „rij
pe" gedachten van Wibaut en Vliegen
de Septemher-demonstratie achterwe
ge was gebleven evenals het petition
nement tegen de Vlootwet. En hij
voegt er aan toe, dat de heeren Wi
baut, Vliegen en Schaper nog drie da
gen voor het petitionnement poogden
het te voorkomen.
De heer Vliegen ontkent dit. Met na
me de laatste bewering noemt hij in
strijd met de waarheid.
Op die wijze zoo merkt hij verder
op is geen enkele vertrouwelijke
discussie meer mogelijk. En wij zullen
ons moeten afvragen omet iemand
die er zulke manieren op na houdt
verder niet elke vertrouwelijke bespre
king moet worden vermede to
Ik ten minste, bedank verder «oor
de eer, van elke bespreking onder vier
oogen met personen die dit soort van
zeden in onze beweging invoeren."
Deze discussie is in meer dan een
opzicht leerzaam.
Duidelijk blijkt hieruit, dat het in
het revolutionaire kamp'niet de meer
bezadigde leiders zijn die den {pon
aangeven, maar dat zij zich door de
onrustige en niet-verantwoordelijke ele
menten laten leiden en dat zij niet, ge
noeg karakter hebben zich daartegen
te verzetten.
Nu s c h ij n t het anders te worden.
Elke bespreking onder vier oogen
met menschen als Stenhuis wordt ge
weigerd.
Maar als diezelfde Stenhuis een con
gres samenroept tegen Colijn een
congres door de „leiding" als dwaas
heid uitgekreten, dan heeft men toch
niet den moed zich afzijdig te houden.
Dan laten de leiders zich opnieuw
leiden en nemen ze een lijdelijke hou
ding aan.
Als het gaat tegen Colijn, d.w.z. te
gen hel Christelijk Kabinet, dan wor
den alle onderlinge grieven op zij ge
zet.
En zoo zal het blijven gaan.
Wij moeten ons daarom door het
.gematigd" optreden van de officieele
leiders der revolutionaire partijen niet
laten verblinden.
Als het er toe komt nemen de uiter
ste elementen de leiding en gooien de
overigen zooals de heer Heykoop
het uitdrukte hun verstand over
boord.
„Op dezen dag werden Pilatus en
Herodes vrienden."
STADSNIEUWS.
De ramp te Boxculo.
Aan ons Bureau werd nog bezorgd
voor de ramp te Borculo:
Van H. en N. f 1.50
Van een moeder en dochter 5.00
Voor de ontvangst van meerdere giften
houden wij on* gaarne aanbevolen-
De Ambachtsschool.
Wij maken onze lezers attent op de
advertentie in dit blad betreffende
aangifte van leerlingen voor de Am
bachtsschool alhier.
Deze school geeft een opleiding voor
timmerlieden, smeden, machinebank
werkers, meubelmakers, en schilders.
De duur van den cursus is drie ja
ren, het schoolgeld wordt bepaald naar
de draagkrcaht der ouders en voor
toelating wordt een examen afgeno
men. Het is zeker onnoodig, nader op
het groote nut van deze inrichting
ferug te komen. De Directeur der Am
bachtsschool verstrekt alle gewensch-
te inlichtingen.
Muziekkorps N.Z.H.TJU,
In den tuin van café-restaurant „Zo-
merlust" heeft gisteravond het muziek
korps van de N.Z.H.T.M. een uitvoe
ring gegeven
Waarschijnlijk als gevolg van de
zware concurrentie die het Luna-park
veroorzaakte, was het aantal toehoor
ders, niet zoo heel groot.
De trammannen brachten onder lei
ding van him directeur, den héér Rei-
nier van 'tHof, uit Haarlem een uit
gebreid programma ten gehoore, waar
bij het publiek gul was met zijn ap
plaus.
De centrale school.
Ons wordt plaatsing geivraagd voor
het volgende:
Nu vele ouders moeten beslissen of
zij hunne kinderen, die het 6e leerjaar
hebben doorloopen en op 1 Septem
ber den 12-jarigen leeftijd hebben be
reikt, al dan niet van school zullen
nemen, willen wij, ter voorkoming van
teleurstelling, er op wijzen, dat aan
kinderen beneden den 14-jarigen leef
tijd geen arbeidskaart mag worden
afgegeven. Zeer tot hun nadeel moeten
de kinderen, die op zoo jeugdigen
leeftijd de school verlaten, nojg 1 of 2
jaren rondloopen voor zij aan het werk
kunnen gaan.
Veel beter is het Üaarom de kinde
ren nog eenigen tijd naar de Centrale
School voor het 7de leerjaar te zenden,
waar kist geleerde nog eens terdege
wordt herhaald en uitgebreid en zeer
veel practische kennis wordt bijge
bracht, waaraan de kinderen in hun
later leven heel veel kunnen hebben.
Dat vele ouders dit zeer goed inzien,
blijkt wel hieruit, dat velen hunne kin
deren, geheel onverplicht, l1/* ttot 2
jaar het onderwijs aan deze school
doen volgen.
Nadrukkelijk vestigen wij er de aan
dacht op, dat het 7e leerjaar volstrekt
niet alleen voor de jongens, maar ook
voor de meisjes zeer nuttig is. Kan
uit den aard der zaak op de gewone
school niet zoo heel veel tijd worden
besteed aan de nuttige handwerken,
op de Centrale school ontvangen zij
'4 uur per week les in dit voor haar
zoo belangrijke vak.
(Voor jongens, die naar de Am
bachtsschool wenschen over te gaan,
lis het zeer aan te bevelen eerst nog
een half jaar de lessen aan de Centra
le school te volgen. Daardoor toch
wordt de kans op toelating tot de
Ambachtsschool zeer veel grooter(in
(September 1924 en Maart 1295 slaag
den alle teerlingen van de Centrale
school.' en zullen zij later met meer
succes de lessen aan de Ambachts
school kunnen volgen.
Het komt ons dan ook' voor, dat,
indien de ouders dit alles rustig over
wegen, de keus tusschen het van
school nemen hunner kinderen en het
zenden naar de Centrale school, welke
school met 1 September a.s. zal wor
den gevestigd in het schoolgebouw
aan de Oude Vest, niet moeilijk zal
zijn, ook al omdat voor de Centrale
school geen hooger schoolgeld ver
schuldigd is dan voor een gewone la
gere school.
Verder wijzen wij; er op, dat het zeer
gewenscht is om leerlingen van de op
leidingsscholen voor IU.L.O., die, om
welke reden dan ook, niet naar eene
school voor U.L.O. of naar eene an
dere onderwijsinrichting overgaan, nog
leenigen tijd de Centrale school te deen
bezoeken.
Tenslotte vermelden wij nog, dat
aangifte voor de Centrale school kan
plaats hebben bij de hoofden der ge
wone scholen en bij het hoofd der" Ceta-
trale school;
Da Leidsche Winkelstand.
Vandaag heeft de heer S'.i aak in per
ceel Jan Vossensteeg 42 esn nieuwe
zaak geopend in huishoudelijke arti-
Gewone advertentie» per regel 227» oent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief.
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentie» bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage»
lijks geplaatst ad 40 cent.
1
Belangrijkste nieuws in dit Hummer.
Binnenland.
Vandaag komt een nienw bankbiljet
van f 10 in omloop.
Het optreden van het Rijk sin koop-
bureau.
Buitenland.
De samenstelling van de commissie
van onderzoek inzake het geschil ln de
Britsche mijnindustrie.
De Belgische onderhandelingen over
de regeling der schalden aan de Ver.
Staten.
Spoorwegongeluk bij de Gare dn
Nord te Parijs
kelen, emaillewaren, timmermans- en
metselaarsgereedschappen, k'ein ko
per- en ijzerwerk .voor stoffage enz.
De winkel werd geheel nieuw en
naar een oorspronkelijk plan gebouwd
en ingericht. Aan alles is bij de inrich
ting dan ook gedacht. Een tweetal
etalages maken het mogelijk naar bui
ten een indruk te geven van het voor
radige, en binnen treft men een volle-
digen winkelopstand aan. De van vi
trines voorziene toonbank biedt tevens
gelegenheid tot het exposeeren van een
groote verscheidenheid der allerklein- J
ste waren op het gebied van klein ko-
perwerk enz.
Achter den winkel is een flinke
werkplaats gelegen, waar de reparaties
worden uitgevoerd. Het is een doelma
tig complex dat den ondernemer zeker
in staat zal stellen zijn zaken prettig
af te wikkelen.
De heer H. Regeer verzorgde bij den
verbouw van den winkel bet metsel
werk, de beer Greenjaar bet timmer
werk, terwijl de heer O. Bleijs be1
schilderwerk uitvoerde.
Brand.
Gisteravond omstreeks half zeven it
een brandje ontstaan in den stookkel-
der der centrale verwarming in bet
magazijn der fa. Vroom, en Dreesm&n
aan de Aalmarkt-
De brandweer was spoedig ter plaat
se met de motorspuit, die met één
slang het vuur doofde.
De schade was niet groot.
Waarschijnlijk was de brand ont
staan doordat eenige houtkrullen met
den heetgestookten oven in aanraking
waren gekomen.
De commandant en de onder-com
mandant van de brandweer waren
aanwezig.
Ten nadeele van G. S. is vanaf
de Groenhazengracht een handwagen
ontvreemd.
Tegen W. K. is proces-verbaal op
gemaakt wegens het gebruiken van
een valsoh rijwielbelastingplaatje.
Naar aanleiding van een ingesteld
onderzoek naar de herkomst van het
valsche plaatje is later nog proces
verbaal opgemaakt tegen W. M., die
Ver lacht wordt het te hebben vervaar
digd.
Op verzoek van de Haagsche po
litie is aangehouden W. V. alhier, als
verdacht van oplichting.
Mej. M. M. v. Kempen alhier slaag
de voor 't examen Hoofdacte
BINNENLAND.
DE TOEPASSING DER ZEGELWET.
Verscheidene zakenlieden sednpeerd.
Gisterenmorgen hebben oepl veer
tigtal zakenlieden te Haarlem van des»
Ontvanger der Registratie een aan
schrijving ontvangen, vermeldende dat
bij hen overtreding van de Zegelwet
was geconstateerd en dat de betref
tende persoon of firma werd verplicht
een boete te betalen van f100 voor
iedere f0.25, die te weinig aan zege'
recht betaald waren.
Het verzuim, door deze lieden ge
pleegd, berust op artikel 40 12 der
Zegelwet 1917, waarvan de tekst luidt:
„Aan een vast recht van 25 cent zijn
onderworpen de hier te lande opge
maakte, afzonderlijk of in registrr? go
stelde bewijzen van ontvangst van ver
voerde goéderen, afgegeven door of
voor hem, aan wien die goederen ver
zonden of afgeleverd zijn, daarnocdc
begrepen alle andere stukken, welk.»
bestemd zijn om de ontvangst van heit
vervoerde te staven".
