CHRISTELIJK DAGBLADvoor LEIDEN EN OMSTREKEN
So JAARGANG
GÏNGdAG Ï1 AUGIJSttJS f925
NUMMER 1588
euwe mm
ABONNEMENTSPRIJS
In Leiden en buiten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaal i 2.50
BUREAU: Hooigracht 35 - Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
Franco per post per kwartaal i 2.90
ADVERTENTIE-PRIJS
Onmacht.
De bekende sociaal-democrati3che
propagandist, de heer L. M. Hermans,
die eenigen tijd als wethouder van so
ciale zaken te Arnhem fungeerde, ver
klaarde dezer dagen aan een journa
list, dat het \yeth ouders chap hem wei
nig bevrediging had geschonken.
„Wanneer je zoo zeide hij wet
houder van sociale zaken bent en een
1000 werkloozen hebt, die een uitkee-
ring genieten, welke naar je weet on
mogelijk hóoger zijn kan en toch lang
niet voldoende is om van te leven,
drukt de onmacht om daar wat aan te
veranderen zwaar."
Volkomen begrijpelijk is dit gevoel
van onbevredigdheid.
Wie ook maar een weinig sociaal
voelt, wie meeleeft met de nooden en
behoeften van anderen, dien zal 't ge
voel van onmacht om daarin verande
ring te brengén, zwaar drukken.
Veel te willen doen en betrekkelijk
weinig te kunnen doen is ver van aan
genaam.
Alleen maar, de sociaal-democraten
moeten niet meenen dat zij de eenigen
zijn die dezen drukkenden last voelen.
Daar zijn ook anderen, velen, die
zich door allerlei omstandigheden ge
noodzaakt zien maatregelen te nemen,
waarvan ze de overtuiging hebben dat
ze volstrekt niet afdoende zijn.
Die met loon en en uitkeeringen niet
verder gaan, omdat ze weten niet ver
der te kunnen gaan.
En nu is dit het demagogische in het
optreden van de sociaal-democraten,
dat zij met deze werkelijkheid geen re
kening houden.
Wat zij zelf gevoelen als een looden
last, wordt bij anderen niet geteld.
Sterker nog, zij stellen het altijd weer
voor, alsof anderen alleen door het wil
len, nooit door het kunnen worden be
lemmerd.
Terwijl zij weten dat in 't algemeen
belang niet verder kan worden gegaan
zien ze er geen been in, terwille van de
propaganda hooge eischen te stellen en
mooie beloften te doen.
Dat de onmacht om gewenschte ver
anderingen aan te brengen een man
als den heer Hermans zwaar kan druk
ken, achten wij volkomen verklaar
baar.
Maar nog zwaarder behoorde te
drukken het besef, dat men, alleen om
er' zelf groot bij te worden, nog altijd
voortgaat met aan anderen eischen te
stellen, waarvan men weet dat ze niet
vervuld kunnen worden.
Onmacht bij zoo schreienden nood
als menigmaal gezien wordt is erg.
Maar duizendmaal erger is, als men
de onmacht van anderen misbruikt om
de massa te misleiden en te vergifti
gen, teneinde zelf politiek iets te kun
nen bereiken.
V Landbouw.
In verschillende bladen is teleurstel-
ling uitgesproken over het feit dat niet
een afzonderlijk departement van Land
bouw werd gevormd, maar dat de Mi
nister van Binnenlandsche Zaken ook
FEUILLETON.
Het geheim van Colde Feil.
12),
„Ik blijf hier eenige dagen in de
buurt en zal nog eens aanloopen.
Hij kwam des morgens en des mid
dags en des avonds; hij kwam op alle
uren van den dag. Hij scheen er niet
op gesteld te zijn om mijn vader te
zien of mijn tante, maar altijd mij.
„Ga naar hem toe, Hester", zei tante
Flora dikwijls smeekend. „Jij kunt
hem altijd in een goed humeur houden
en dat is de beste manier waarop je
je vader kunt helpen."
Dus, of ik het prettig vond of niet,
altijd moest ik, als hij kwam, naar 'm
toe gaan en met hem praten om hem
in een goede luim te houden. Met het
gevolg, dat ik hem niet kon uitstaan.
Ik herinner mij nog heel goed, hoe ik
daar zat en naar hem keek en bij mij
zelf dacht, hoe geheel wij in z'n macht
waren mijn oude, grijze vader, mijn
lieve, goede tante en ik zelf één
woord van hem en het oude huis Zou
voor altijd verwoest zijn, de overblijf
sels van het huisraad verkocht en wij
zonder onderdak. Er waren morgens,
dat hij met een stroef, boos gezicht bij
ons kwam. Dan riep mijn ta^tD *nij in
de landbouwbelangen zal hebben "te be
hartigen.
Dit bezwaar werd temeer gevoeld
omdat de heer de Geer, hoe bekwaam
overigens ook, toch niet onder de des
kundigen op landbouwgebied kan ge
rekend worden.
Of deze bezwaren gegrond zijn, zal
de toekomst leeren.
Misschien dat het meevalt.
Hoofdzaak is niet dat Landbouw
door een specialist wordt beheerd
bet kan zelfs meer nadeelen daa voor-
deelen hebben maar dat aan bat
hoofd van dezen tak van dienst staar
een man van erkende bekwaamheid
en tevens overtuigd van de groote be
teekenis van de belangen die hij meer
speciaal beeft te behartigen.
En zulk een man nu is minister de
Geer.
Bij de begroeting van de Zuid-Afri-
kaansche landbouwers gisteravond,
verklaarde hij o.m.:
„De landbouwende stand wordt in
Nederland geëerd zoowel om zijn eco
nomische beteekenis als om zijn mo-
reelen inslag.
Wij beseffen, dat hij een zeer belang
rijk element vormt in onze welvaart.
En wij zien in hem den trouwen be
waarder van vele onzer oud-vaderland
scbe deugden, als soberheid, arbeids-
lust, eenvoud, rechtschapenheid."
Wij zouden zoo zeggen: aan een mi
nister die oog heeft zoowel voor de
economische als de moreel© beteekenis
van den landbouw, die in den land
bouw ziet een zeer belangrijk element
in onze volkswelvaart en een trouw
bewaarder van onze oud-vaderland-
sche deugden, en die tevens heeft ge
toond te zijn een bekwaam bewinds
man, kunnen de belangen van land
en tuinbouw met gerustheid worden
toevertrouwd.
STADSNIEUWS.
Waarschuwing.
Blijkens ingekomen berichten hij den
Garnizoenscommandant te Leiden,
komt het meermalen voor, dat onbe
voegden zich begeven zonder toestem
ming op het Militair Terrein.
Daardoor worden niet alleen de fi-
litaire oefeningen in hun voortgang
geschaad, maar stellen die onbevoeg
den zich bloot aan ernstig gevaar.
Immers het Militair Terrein te Kat
wijk wordt gebruikt voor het houden
van oefeningen in het schieten met mi
trailleurs, geweer, karabijn en revol
ver. Wanneer dergelijke oefeningen nu
plaats grijpen en dus het terrein on
veilig is wordt dit afgebakend door:
roode vlaggen en borden (waarop „ver
boden toegang")
en .waait de Nederlandsche vlag nabij
de woning van den kampwachter al
daar.
- Een ieder zij dus gewaarschuwd de
ze terreinen niet te betreden.
Bekroond.
Op de van 1 tot 6 Augustus te Parijs
gehouden bakkerijtentoonstelling werd
een inzending luxe-brood van den heer
J. Wanninkhof alhier met den eersten
prijs bekroond.
Ds. J. Wuite.
Ds. J. Wuite hoopt Zondag, denöen
Sept. 1925 afscheid te nemen van de
Doopsgezinde Gemeente alhier en Zon
dag den 13en Sept. 1925 zijn intrede
te doen te Bovenknijpe.
Intern, congres voor geschiedenis der
geneeskunde.
Naar wij vernemen, zal het zesde
Internationale Congres voor Geschie
denis der Geneeskunde de laatste
week van Juli 1927 hier ter plaatse
gehouden worden onder voorzitter
schap van dr. J. G, de Lint uit 's-Gra-
venhage,
Jubileum.
Gisteren heeft onze stadgenoot P. G.
Choufour onder veel belangstel' 'ng den
dag herdacht waarop hij 75 jaar gele
den in dienst trad bij de conservenfa-
briek der fa. Tieleman en Dros.
Nadat hij in den loop van den dag
reeds door de directie en het p jrsonee!
was gehuldigd, werd hem gisteren
avond aan zijn woning in de Rijndijk
straat een serenade gebracht door het
muziekkorps T. D. waarbij eel pu
bliek tegenwoordig was.
Goedkoope trein.
A.s. Donderdag 20 Aug. sal er weer
een goedkoope trein rijden naar Breda
en terug. De trein vertrekt 's morgens
6.21 van Amsterdam, 6.51 van Haar
lem, 7.06 van Hillegom, 7.12 van Lisse,
7.19 van Piet Gijzenbrug, 7.27 van War
mond, 7.35 van Leiden en 7 42 van
Voorschoten enz. en komt 9.51 te Bre
da aan.
De terugreis vangt om 7.45 n.m. aan
en men is dan, om 9.59 weer in de
Sleutelstad terug.
De prijs bedraagt voor heen en terug
van Amsterdam tot én met Warmond
2de kl. f4, 3de kl. f2.75, van de ove
rige stations 2de kl. f 3, 3de kl. f 2.
Voor wie dan nog vacantie heeft, is
dit een mooie gelegenheid, eens een be
zoek te brengen aan onze schoone,
doch door de Noord-Nederlanders veel
te weinig gekende provincie Noord-
Brabant.
Voor verdere bijzonderheden verwij
zen we naar de advertentie in dit no.
Gistermorgen overkwam Mej. N.
een ongeval dat zeer ernstige gevolgen
had kunnen hebben.
Terwijl zij ten huize van. de familie
O. in de 1ste Groei^steeg op het plat
te gedeelte van een afdakje bezig was
met het te drogen hangen van linnen
goed, had zij het ongeluk mis te stap
pen en door een glazen venster naar
beneden te vallen, waar zij in de sme
derij terechtkwam.
De Eerste Hulpdienst, die spoedig ter
plaatse was, 'kon aanvankelijk geen
letsel constatéeren, waarom de juf
frouw naar haar woning werd ge
bracht teneinde door den huisarts ver
der, te worden onderzocht. Zij klaagde
over pijn in de zijde.
In verband met het geval van min
der goede behandeling van eenige der
bij het zandvervoer in gebruik zijnde
paarden, waarvan wij gisteren reeds
melding maakten, vernemen wij nog
dat tegen den eigenaar proces verbaal
is opgemaakt.
Men heeft heden een aanvang ge
maakt met het restaureeran van het
bruggedek der Boerhaave-brug in de
Steenstraat.
In weerwil van den vacantietijd
blijkt bet karweitje nog vrij wat.hin
der te veroorzaken aan bet ter plaatse
zeer drukke verkeer.
Voor het examen Nuttige Rand
werken slaagde Mej. E. S. Roggeveen
alhier.
Dr. C. de Boer, lector, en Mej. Dr.
C. Serrurier, privaat docente aan de
Universiteit zijn benoemd tot leden
van de commissie, welke belast is met
het afnemen van de in December en
zoo noodig ook in November van dit
jaar te houden examens in de Fran-
sche, Spaansche en Italiaansche taai
en letterkunde.
De heer J. de Mey is geslaagd voor
de acte L.O.
De 'heer J. C. Verstelle alhier slaagde
voor 't examen HoOfdacte.
In het Wernershof is Zondagmiddag
het 2-jarige dochtertje van den koopman
A., uit een kinderwagen op en daarnaast
staande pot met koffie gevallen. Met he
vige brandwonden is het kindje naar het
Academisch Ziekenhuis gebracht, waar
het 's nachts aan de gevolgen is overleden.
BINNENLAND.
De Koningin naar Limburg.
De Koningin zal half October, bij
haar reis naar Limburg mede een of
ficieel bezoek brengen aan de ge
meente Roermond. De Maaswerken
aan den Donk zullen dan tevens wor
den bezichtigd.
Nederland en de Volkenbond.
De ratificatie-oorkonde van de Ne
derlandsche regeering voor het proto
col nopens de arbitrage-clausule in
handelscontracten is, naar uit Genève
wordt gemeld, bij het secretariaat van
den Volkenbond ingediend. Het aantal
ingekomen ratificaties bedraagt daar
door negen.
Men weet, dat bet hoofddoel van bet
bedoelde protocol is: in de contractee-
rende landen de geldigheid te verze
keren van de bepalingen, die o.a. bij
handelscontracten, gesloten tusscben
onderdanen van de verschillende lan
den, bet mogelijk maken zich van ar
bitrage te bedienen bij geschillen^
voortspruitende bij de ten uitvoer leg
ging van contracten.
Jac. van Oversteeg f
In den nacht van Zondag op Maan
dag is te Amsterdam in den ouderdom
van 74 jaren overleden de heer Jac. v.
Oversteeg, amanuensis der Vrije Uni
versiteit te Amsterdam.
De heer Van Oversteeg was in de
hoofdstad een bekende figuur. In 1884
werd hij door Directeuren der Vrije
Universiteit benoemd tot amanuensis
en spoedig daarop kwam hij uit Rot-
Gewone advertentiën per regel 22l/« centl
Ingezonden Mede deelingen, dubbel tarieL'
Bij contract, belangrijke redactie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden dage»1
lijks geplaatst ad 40 cent.
terdam, waar hij aan een spaarbank!
werkzaam was, naar de hoofdstad.
Gedurende ruim 41 jaren heeft de
heer van Oversteeg zijn beste krachten
en volle toewijding gegeven voor den
bloei der Vrije Universiteit. Hij was 'n
goed organisator en een makkelijk
spreker en door een krachtige actie
heeft hij het aantal leden en contribu-
anten der Vereeniging voor Hooger On
derwijs op Gereformeerden Grondslag*
van welke vereeniging de Vrije Univer-.
siteit uitgaat, zeer sterk doen toene
men. In den kring dier vereeniging
werden zijn persoon en arbeid zeer ge
waardeerd, wat wel zeer duidelijk ge
bleken is, toen hij in 1924 zijg. 40-jarig
jubileum als amanuensis herdacht.
Doch niet alleen tot de Vrije Univer
siteit bepaalde zich zijn arbeid en be-
langstelilng. Gedurende vele Jaren was
hij vice-voorzitter van den Nederland-
schen Bond van Jongelingsvereenigin-
gen op Gereformeerden grondslag, in
welke organisatie hij een geheel eigen
plaats innam. Ook op het politieke ter
rein beeft de heer Van Oversteeg zich
bevogen. Als bestuurslid der anti-revo
lutionaire kiesvereeniging „Nederland
en Oranje" te Amsterdam heeft hij,
vooral in vroegere jaren onder 't oude
kiesstelsel in menigen stembusstrijd
een zeer actief aandeel gehad.
De Gereformeerde kerk van Amster
dam diende hij gedurende vele jaren1
als ouderling, terwijl de Vereeniging
voor Geref. L. en M.U.L. Onderwijs in
hem langen tijd een zeer ijverig be
stuurslid bezat.
De laatste jdren zijns levens is zijn
kracht gebroken door de ziekte, die
hem ondermijnde en waarvoor hij te
vergeefs genezing zocht in het sanato
rium „Sonnevanck" te Harderwijk.
Het overlijden van den heer Van
Oversteeg, die ridder was in de orde
van Oranje-Nassau, is voor de Vereeni
ging voor Hooger Onderwijs op Gere
formeerden Grondslag een zwaar ver
lies. J
Radioverbinding HollandIndië.
Het hoofd van den dienst van de P,
T.T. te Bandoeng deelde mede, dat de'
hoogkamer van Malabar's boogzender
zal worden vervangen, waardoor met
meer energie geseind kan worden, zoo
dat het mogelijk wordt de gunstige
nachtperiode te verlengen. Tevens zal
de ongunstige invloed van het Indische
dagvérkeer meer worden overwonnen*
waardoor er kans bestaat, dat perste
legrammen in het radioverkeer worden'
opgenomen, ook in Indië zelf. Voor de
verbinding Indië-Holland wordt reed?
tegen perstarief geradioot.
De werkloosheid in Drente.
De N. V. het Landschap Drenthe
heeft 1000 hectaren woeste gronden, i
het z.g. „Witteveen" aangekocht, meldt]
de N, R. Ct." met het doel deze door tej
werk gestelde werkloozen te laten. bo-!
werken en in cultuur brengen.
Uit de Steenindnstrle.
Na indiening van nieuwe voorstellen
tot wijziging van de collectieve arbeids
overeenkomst en loonen en tarieven
bij de steenfabrikanten in Noord-Bra-
haar angst.
„Probeer hem in een beter humeur
te brengen, Hester, hij hoort je graag
praten."
„Meestal slaagde ik daar dan voor
een oogenblik in, maar het zwaard
bleef boven ons hoofd hangen. Het kon
ieder uur neervallen, ieder oogenblik.
Mijn vader werd nog magerder en
bleeker; tante Flora zag er uit, alof zij
wist, dat er een vreeselijke ramp ging
gebeuren, zoodra het onweer losbarst
te. Het verdriet van de anderen drukte
mij.
„Hester" zei baron Blair op een mor
gen tegen mij. Hij was begonnen mij
Hester te noemen zonder mijn toestem
ming en ik durfde er niets van zeggen.
Als ik dat gedaan had, zou dat voor
mijn vader misschieh heel droevige ge
volgen hebben gehad.
„Hester", zei hij tegen mij, „van wien
houdt je het meest op de wereld?"
„Van mijn vader", antwoordde ik.
„En hoeveel houdt je van hem?"
vroeg hij.
„Zooveel als maar mogelijk is, ik
heb hem met mijn heele hart lief",
antwoordde ik.
„Met je heele hart en boven alles en
allen?' zei Hij.
„Jr., meer dan woorden kunnen uit
drukken* Miin vader is de heele we
reld voor mij", antwoordde ik.
Hij zweeg eenige oogenblikken en zat
naar mij te kijken met dien glimlach,
dien ik meer dan iets haatte, maar
dien ik steeds geduldig verdroeg.
„Je hebt zeker medelijden met hem?
voegde hij er bij.
„Mijn heele hart is vervuld van leed
om hem", was mijn antwoord.
„Je zoudt alles willen doen om hem
te redden, om geld voor hem te krijgen
on het oude huis voor hem te behou
den?"
„Ik zou daarvoor alles in de wijde
wereld willen doen!" riep ik uit.
„Het zal gemakkelijk genoeg zijn"
zei hij. „Trouw met mij, Hester
word mijn vrouw en je vader zal nooit
meer geldzorgen kennen hij zal in
weelde en gemak leven voor heel zijn
verder leven."
Maar ik liep weg met een luiden,
bitteren kreet. O, boe diep was op dat
cogenblik mijn afkeer van hem.
HOOFDSTUK VII.
Een huwelijk zonder liefde.
„Ik liep weg, ver, ver weg in de vel
den en bosschen. Het kwam mij voor,
dat ik nooit het huis weer kon binnen
gaan; de woorden, die hij had gespro
ken, weerklonken nog in mijn ooren.
Ik erken, dat, tot op dat oogenblik m'n
afkeer van hem onrechtvaardig en on
redelijk was geweest, maar het was
een natuurlijke ingeving, die ik niet
kon onderdrukken.
„Met hem trouwen!" O, ik zou liever
mijn heele leven in armoe verkeeren,
liever door hard werken een schamel
stuk brood verdienen dan met hem te
trouwen.
Ik wist niets van liefde en huwelijk.
Ik had geen vriendinnen, ik had geen
romannetjes gelezen en geen liefde ver
zen gezongen. Ik had een vaag idee
van iets heerlijks en moois, dat het
leven van de meeste vrouwen kroonde,
maar voor mij moest dat nog jaren
lang af zijn ik had er nooit over ge
dacht. Al de liefde van mijn hart was
geconcentreerd op mijn vader. Nu, in
één oogenblik, op een plotselinge J
en naai' mij toescheen haast onkiesche
manier was de zaak mij opgedron
gen liefde en huwelijk! Moest ik dien
tyran trouwen, die ons allen z'n macht
deed voelen en ons van dag tot dag in
angstige spanning hield, zonder de
edelmoedigheid te hebben ons te ver
lossen? Nooit! In mijn woede en ver
ontwaardiging liep ik steeds verder
weg. Zelfs als er een sprookjesprins
plotseling was gekomen om naar mijn
hand te dingen, met al de ridderlijk
heid en bevalligheid, die zulk een prins
behoort te bezitten, dan nog zou U3
zeer zijn geschrokken en niet al te ver
heugd zijn geweest. Zooals het nu was
kunt u zich verbeelden M
„Ja" zei mijnheer Ross, „dat kan ik.'1
„Ik ging niet naar huis terug, totdat
ik dacht, dat baron Blair weg moest
zijn. Stel u mijn wanhoop voor, toen
ik tante Flora op mij vond wachten,
met een blijden glimlach op het gelaat
„O, Hester" riep zij uit. „Baron Blair,
heeft ons hét goede nieuws verteld.
Lieveling, je zult ons allen redden-"
„Ik keek haar uiterst verbaasd en
ontsteld aan.
„Welk nieuws tante?" riep ik uit.
„O lieve, ik weet niet, hoe ik je ge
noeg zal danken. God zegene je ervoor,
Ik heb geschreid van vreugde! Nu zal
je lieve, oude vader weer alles hebben,
waaraan hij vroeger gewend was! Ik
heb bet hem nog niet verteld, lieve.
Die prettige taak heb ik voor jou over-1
gelaten."
Ik begon te denken, dat er iets ge
beurd moest zijn, waarvan ik niets
wist en dat ik haar verkeerd had be
grepen. Mijn gelaat werd purperrood
toen ik er aan dacht.
„Wilt u mij zeggen, wot u bedoelt,
tante Flora?" vroeg ik.
[Wordt vervólgd).
