CHRISTELIJK DAGBLAD voor LEIDEN EN OMSTREKEN
6e JAARGANó
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1925
NUMMER "535
AB ONNEMENTSPRIJS
In Leiden en bniten Leiden
waar agenten gevestigd zijn
Per kwartaalf 2.50
Per week i 0.19
Franco per post per kwartaal i 2.90
BUREAUHooigracht 35 Leiden
Tel. 1278, Postgiro 58936, Postbox 20
ADVERTENTIE-PRIJS
.uizaiige imvmcnten.
„Het Volk", ietwat verontrust door
ons artikel over de drie „vergissin-
fecii' (zie ons blad van 29 Juli) is op
kondschap uitgegaan bij den heer Ter
Laan, natuurlijk in de hoop dan af
doend bewijsmateriaal in handen te
zullen hebben, zoo schrijft ons de heer
R. A. d. O. te 's-Gravenhage.
De Zaansche burgemeester heeft
daarop heel veel woorden ten bescheid
gegeven, maarder lange rede
korte zin is 't best gekarakteriseerd
door het opschrift, dat we boven dit
stukje plaatsten.
Heeft de heer Ter Laan met 'de
cijfers aangetoond, dat Colijn „de man
is, die de oorlogsbegrooting Vóór 1914
deed stijgen van 3d tot 50 millioem"?
Niets daarvan! Om juiste cijfers
moet ge bij de sociaal-democraten niet
komen. Het staatje, dat wij gaven,
Het Volk wacht zich wel het 'voor
zyn lezers af te drukken.
Ziehier de redeneering van den heer
Ter Laan: „In 1912 toch was de oor
logsbegrooting f 29.934.000 of rond 30
millioen. In 1913 was zij gestegen op
33 millioen en als de zaken zich nor
maal ontwikkeld hadden en de leger-
wet, zooals de heer Colijn zich die
in 1912 had gedacht, was uitgevoerd,
dan waren de uitgaven voor Oorlog
zeer zeker tot 50 millioen naar de
muntwaarde van dien tijd gestegen".
„Als",en „als",„dan waren
zeer zeker
Nee, meneer Ter Laan, zóó zijt ge
er niet af. Ge hebt gezegd: „Hij is
de man van de Militiewet van 1912,
die de oorlogsbegrooting deed stij
gen vóór 1914 (wij herhalen: vóór
1914!) tot 50 millioen". Dat is per
tinent onwaar. Gij hebt gelogen!
Wat de beide andere „vergissingen"
betreft, is de heer Ter 'Laan niet ge
lukkiger in zijn uitvluchten, zooals wij
morgen hopen te zien.
STADSNIEUWS.
Zangersfeest Ring „Leiden en O." van
Chr. Zangvereenigingen.
Begunstigd door buitengewoon mooi
weer werd gistermiddag en -avond in
den theetuin „Oud-Hortuszicht" aan
den Witte Singel he^v zangfeest ge
houden van bovengenoemde organi
satie.
Aan den zangersmiddag werd dit
maal deelgenomen door 12 Zangver
eenigingen, n.I. „Hallelujah" uit Oegst
geest (dir. J. Smit); „Zingt den Heer"
Zoeterwoude (dir. Th. H. Polman);
„Excelsior", Leimuiden (dir. Nic. v.
d. Keur); „Advendo", NoordwijkBin
nen (dir. J. Smit); „Soli Deo Gloria",
INoordwijk aan Zee (dir. J. Smit);
„Excelsior", Leiderdorp (dir. J. W.
Snel Jr.); „Zang zij onze leus", Leiden
(dir. C. Teljeur); „Zingt den Heer",
iLeiden (dir. C. v. d. Keur); „Hal
lelujah", Leiden (dir. Mej. Tilly Lee
rling); „Excelsior", Warmond (dir. P.
de Wolf); „Zang en Vriendschap", té
Hazerswoude (dir. N. v. d. Keur);
„Koudekerks Gemengd Koor", (dir.
;C. v. d. Keur); terwijl tevens mo
dewerking werd verleend door de Chr.
Muziekvereer.iging „Wilhelmina" uit
Rijnsburg, onder leiding van den di
recteur, den heer Wi. J. Smolders.
De heer en Mevr. SmitChoufour,
gaven enkele mooie duo's op piano
en orgel.
De voorzitter, de heer G. Goed
hart, van Zoeterwoude, opende den
Zangersmiddag met vanaf het podium
de talrijke aanwezigen allereerst een
hartelijk woord van welkom toe te
roepen, om daarna in heit kort stil
te staan bij de beteekenis van het
werk der Christelijke Zangvereeni
gingen. Hoe anderen misschien de
kunst beschouwen, en veelmaals mis
bruiken, voor ons is de kunst een
van God geschonken gave, om Hem
te verheerlijken. Spr. eindigde met den
wensch, dat deze geheele zangersmid
dag in dit teeken zou staan, en dat
ieder zou medewerken om den dag tot
zijn bestemming te brengen.
Ten slotte heette spr. nog welkom
den heer en mevr. Smit-Choufour,
die zoo welwillend waren hun muzi
kale medewerking toe te zeggen, even
eens de Chr. Muziekvereeniging „Wil
helmina" uit Rijnsburg.
De Christelijk Gemengde Zangver-
eeniging „Hallelujah" uit Oegstgeest
directeur de heer J. Smit, bleek aah-
gewezen om de rij der deelneemsters
te openen. De twee door haar ten ge-
hoore gebrachte zangnummers resp.
van Fred. v. Hillen en K. Kreutzer,
bewogen zich op ongeveer hetzelfde
niveau en werden vrij goed gezongen!
Het koor telt eenige goede dames
stemmen die belangrijk tot het goede
resultaat bijdroegen. Een op prijs ge
stelde toegift was „Voorjaarsnacht",
van Stoeke. De heerenstemmen zijn
nog wel voor vervolmaking vatbaar,
maar dit is een zóó algemeen ver
schijnsel, dat \Vij er niet telkens af
zonderlijk op meenen te moeten wijzen,
om niet eentonig te v/orden. Wel ach
ten wij het goed mogelijk dat deze
indruk mede veroorzaakt werd door
dat de heerenpartijen van meerdere
vereenigingen waarschijnlijk door het
voor sommige bedrijven minder ge
schikte uur, niet als gewoon bezet
waren, en daardoor de wei-aanwezi
gen moer te doen gaven dan aanvan
kelijk binnen de perken van hun taak
lag.
Na deze kleine uitweiding mogen we
melding maken van het duo-spel voor
orgel en piano door den heer en mevr.
Smit. Wat zij verschillende mal_n bo
den tusscheh het optreden der deel
nemende vereenigingen was van een
hoog gehalte, en een aanbeveling voor
het gecombineerd gebruik der heide
gebezigde instrumenten. Jammer
slechts, dat door de geringe „acous
tiek" van 't podium-afdak slechts van
dichtbij kon worden genoten.
„Zingt den Heer", de Chr. Gem.
Zangvereen. te Zoeterwoude, bracht
onder leiding van den heer Th. H.
Polman een paar bekende nummers
tea gehoore; vrij zuiver en natuurlijk
De goede stemmèn waarover dit koor.
in de 'damespartij beschikt, kwamen
vooral uit in een door dat dameskoor
alleen gezongen „Blaadjesgespeel", een
compositie van den heer Polman.
Vervolgens trad de Chr. Gem. Zang-
vereen. „Excelsior" uit Leimuiden op,
met Zangersmarsch II" van Musiol,
en „des Heieren Huis", v. r. s. Wiulp1.
Stond ook goed op peil. De heer
/Nic. v. d. Keur heeft met dit koor
reeds veel bereikt. Het dameskoor van
deze vereen, voldeed eveneens. Spe
ciaal „Rondedans" van Viotta werd
aardig gezongen.
Wat de keuze der nummers betreft,
had de Chr. Gem. Zangvereen. „Ad
vendo" te Noordwijk Binnen iets hoo-
ger gemikt.- „Paschen" van Em. Hul-
lebroek vroeg soms een ietsje te veel
van de sopranen, die zich overigens
keurig hielden. Bij „Hemelhuis" van
denzelfden componist leken ons de
heerenstemmen te weinig soepel. Ove
rigens een mooi gezongen nummer.
„Jubilate" van Beethoven bleek het
meest binnen het bereik te liggen.
Onder dezelfde leiding liet zich „Soli
Deo Gloria" uit Noordwijk aan Zée
hooren met een drietal nummers resp.
van Wagner, Hartog en Becker. Voor
al van het tweede „Ons lied van de
Zee", toonde het koor een mooie op
vatting, wat natuurlijk ook .de voor
dracht ten goede'kwam.
De Noordwijksche vereenigingen
voerden daarop samen onder leiding
van den heer Smit „Avondvrede" van
v. Thienen uit, dat heel goed slaagde.
Het gedeelte voor de pauze werd
besloten met het optreden van de Chr.
Gem. Zangvereen. „Excelsior" te Lei
derdorp, onder lejding van den heer
J. W. Snel Jr.
Op het programma stonden voor
deze vereeniging „Jagerslust", een ty
pisch werkje van Astholz, en „Nacht"
van Schubert. Plet verschillend ka
rakter dezer stukjes bracht Excelsior
in de gelegenheid zich van meer dan één
zijde te laten zien, en zij deed het op
een wijze, haar pretentie waardig; al
leek het ons dat het deze vereeniging
wat het ledental betreft, wil zij de
■oude blijven, ook wel eens hooger op
mag gaan. Als toegift werd het be
kende Excelsiorlied gezongen, dat ook
nu zijn uitwerking niet miste.
De pauze, tijdens welke het reeds
talrijke publiek nog geweldig aan
groeide, werd in- en uitgeleid met mu
ziek van de Chr. Muziekvereen. „Wil
helmina" te Rijnsburg. dat trouwens
in het tweede gedeelte van het pro
gramma een belangrijke plaats innam.
Opnieuw heeft deze Muziekvereen.
die vooraan staat in de rij harer zus
ters, bewondering gewekt voor haar
muzikale prestaties. Het korps telt mo
menteel een goede veertig leden cn
blijkt steeds maar in staat om wer
kelijk hoogstaand werk te leveren. Do
leiding is trouwens bij den heer W. J.
Smolders in goede handen.
„Zang zij onze leus" uit Leiden, was
de eerste der zes vereenigingen die
het tweede gedeelte met haar optre
den vulue.
Onder leiding van den heer A. Tel
jeur, maakte deze vereeniging een goed
figuur in de weergave van een twee
tal nummers, rsp. van C. Kreutzer en
M. Koop, waarbij speciaal de goed
bezetting der heerenpartijen opviel.
„Zingt den Heer", directeur de heer
C. van der Keur, en eveneens uit
Leiden, wist zich ook zeer goed -te
handhaven. De bijna volkomen samen
werking tusschen .de verschillende par-
tijen met behoud van de vrije voor
dracht maken hier een sympathieken
indruk. De weinig talrijke tenoren,
bleven voortdurend zuiver.
Een goed effect maakte ook de
Zang van de Leidsche vereen. „Hal
lelujah", onder leiding van Mej. Tilly
Leening. De directrice kon uitstekend
met haar koor overweg en omgekeerd
werkt ook dit geheel mede. „Lente
vreugd" is een aardig nummer, dat
de vereeniging goed tot zijn recht wist
te laten komen.
Onder de deelnemers was ook nu
weer „Excelsior" uit Warmond, di
recteur de heer G. de Wolf. „Psalm
146" en „Opstanding" werden vlot en
natuurlijk gezongen.
De Chr. Gem. Zangvereen. „Zang
en vriendschap" uit Hazerswoude, die
vervolgens, onder leiding van den heer
N. van der Keur optrad, wist veel te
bereiken in haar aandeel. „Jeruzalem"
van Bonset, werd evenals „Twee He
melen", van v. Herwaarden, met warm
te gezongen. De harmonie in het koor
was keurig.
Plet laatst, maar niet het slechtst,
trad het Koudekerksch Gemengd Koor
opj dat onder leiding van den heer
C. v. d. Keur nog vorige week een
prijs behaalde, en ook nu een goed
figuur maakte. „Barcerola" en „Ster
rennacht" resp. van George Beyerle
en A- M. Storch, werden verdienste
lijk weergegeven.
En hiermede was het programma,
\vat de Zangvereenigingen betreft, af
gewerkt. Over het algemeen, en daar
bij behoeft geen enkele vereeniging
te worden uitgesloten, is er goed ge
zongen. Er is over de geheele linie
vooruitgang te bespeuren, die behalve
voor de directeuren en de vereenigin
gen zelve ook voor het ringbestuur een
aanmoediging mag zijn om op den in
geslagen weg voort te gaan-.
De Muziekvereen. „Wilhelmina" gaf
den avond een mooi slot door het
ten gehoore brengen van een reeks
goede slotnummers waarvan ruim
schoots werd genoten in den gezellig
verlichten tuin.
Te half elf werd het goed geslaag
de Zangersfeest gesloten.
Gemesntereksning 1924.
De Gemeenterekening over 19924 sluit
met de volgende bedragen
Ontvangsten van den ge\vonen dienst
f7.586.811,93, uitgaven van den gewo
nen dienst f 6.965.260,19V2, Batig slot van
den gewonen dienst f 621.551,73 Vs.
Ontvangsten van den kapitaaldienst
f 4.283.065,70, Uitgaven van den kapitaal
dienst f 7.644.943,55Va. Nadeelig slot van
den kapitaaldienst f 3.361.877,85 V2.
Het eindcijfer is wel niet zoo mooi als
in 1923, toen een batig slot van
f 1.010.426,96V2 verkregen werd, maar 'n
saldo van meer dan 6 ton is toch zeker
niet onbevredigend.
Zaterdag a.s. zal „Werkman's
Wilskracht ter gelegenheid der ope
ning van het Dorus Rijkersfeestpark,
een marsch door de staid maken.
Aangetreden wordt om 3 uur op de
Lammerenmarkt, waarna de stoet de
volgende route zal nemen: Turfmarkt,
Haarlemmerstraat, Heerengrachtr N.
Rijn, Kraaierstraat, Hooge Woerd,
Gewone advert en tién per regel 221/» oent
Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariei.
Bij contract, belangrijke reductie.
Kleine advertentiën bij vooruitbetaling
van ten hoogste 30 woorden, worden defle»
lijks geplaatst ad 40 "cent
Steenschuur, Rapenburg, Breestraat,
Watersteeg, Hooigracht, Haarlemmer-
straat, Rijnsburgersingel, haar het
feestterrein ,waar een concert gegeven
zal worden.
Door de politie alhier is een val-
sche gulden in beslag genomen.
Men zij. dus gewaarschuwd.
Ten nadeele van F. O., die zijü
rijwiel op den Stationsweg even onbe
heerd had laten staan, is een belas
tingplaatje ontvreemd.
Voor het examen Nuttige Hand
werken zijn geslaagd de dames M. T.
J. van den Broek en J. Meyer alhier.
Gedurende het tweede kwartaal
van 1925 bedroeg het aantal bezoekers
van het Rijksmuseum van Oudheden
alhier 2583, en aan het Rijks Ethno-
grafisch Museum alhier 874.
BINNENLAND.
MINISTER WELTER.
De nieuwe minister van Koloniën,
de heer Weiter, heeft een goede pers.
De „Indische Courant" schrijft, dat
het bestuur van Ned. Indië aan geen
betere handen toebetroüwd had kun
nen worden.
De „Preangerbode" zegt, dat de beer
Weiter zich geen minister van Kolo
niën. doch nrr.isfer van '"ed. Indie
zaï geengezt Zijn glorie zal zijn, als
hij land en volk vooruit kan bren
gen.
Prof. Mr. M. W. F. Treub, de voor
zitter van den Ondernemersraad voor
Ned. Indië, verklaarde aan de Telegr.,
dat deze benoeming onder de gegeven
omstandigheden, en bij de huidige po^
litieke constellatie de beste is die ge
schieden kon.
Uit alles blijkt, dat de heer Colijn
bij de keuze van departementshoofden
zeer gelukkig geslaagd is.
Het auto-ongeluk in Zwitserland. i
Naar de inwonende geneesheer van
het districts-ziekenhuis te Samadeni,
meedeelt, is achteraf gelukkig geble»-
ken, dat de verwondingen van dr. IL
A. Rademaker veel minder ernstig zijn
dan aanvankelijk werd aangenomen.
Het betreft hier geen schedelbreuk!
maar een weliswaar vrij ernstige her
senschudding.
De toestand van den patient is zeer
vooruitgaande en kan, naar omstan
digheden, als gunstig beschouwd wor
den.
Dr. Rademaker kon reeds eenige 1
wenschen uiten en heeft zijn broeder'
uit Plolland kunnen ontvangen. Er be-1
staat dan ook gegronde hoop op zijn!
herstel.
De toestand van mevrouw Costerusi'
geeft geen reden tot ongerustheid.
Geen loonsverlaging bij Calvé te
Delft.
De directie van de Oliefabrieken te
Delft heeft in de gehouden bijeen
komst met vertegenwoordigers van
het personeel medegedeeld, dat zij
besloten heeft, de 5 pet. loonsverlaging
welke op 1 September a.s. voor het
geheele personeel zou ingaan uit te
stellen.
FEUILLETON.
Het geheim van Coide Feil.
9)
„Mevrouw Blair", vroeg hij plotse
ling, „heeft u tegen uw kamenier, Lu
cy Earnshaw gezegd, waarvoor u de
arsenicum had gekocht?"
Zij zweeg eenige 00genblikken en.
antwoordde toen:
„Neen, ik heb er haar niets van
gezegd; ik schaamde mij er voor, dat
zij het zou weten. Ik heb (het haar
niet gezegd.
„Dat is alweer ongelukkig", zei hij
ernstig. „Als u 'tliaar toen had gezegd
zou zij een van de beste getuigen voor
verdediging zijn geweest".
„Het helpt niets", zeide zij, „alles
wat ik heb gedaan, komt verkeerd
uit. Ik wou, dat ik het haar had ge
zegd".
„Het lijkt zoo vreemd", zei Dudley
Ross, „dat toen u het woord „ar-
-onicum" hoorde noemen, u niet da
delijk dacht aan dat wat u in uw be
zit had".
Er was geen schaduw op het open
gelaat, dat naar hem was toegewend.
„Ik begrijp het ook niet", zei mei-
viouw Blair, „maar mijln ontzetting,
en schrik waren zoo groot, dat ik
aan niets anders kon denken, dan aan
dj* vreaselijke gebeurtenis. Het kwam
niet in mij op."
„Kunt u dag en uur opgeven, waar
op u dezen ongelukkigen inkoop ge
daan heeft?"
,Ja", antwoordde zij, \„ik heb het
papier geteekend, dat mijnheer Clel-
land mij voorlegde".
„En dit", zeide hij', „is het eenige
wat u tot uw verdediging kunt aan
voeren
„Het is alles, het i3 de eenvoudige
waarheid", antwoordde zij.
„Ik geloof het onvoorwaardelijk",
zei hij. „Mijn eenige zorg is, hoe de
jury er over zal denken. Ik weet ze
ker, dat u het mij zult .vergeven",
voegde hijj er aan toe, „als ik u zeg,
dat, ofschoon ik het zelf onvoorwaar
delijk geloof, er aan het verhaal een
zékere schijn van verdichting is. Ik
vrees, dat de jury dit ook zal vinden".
„Ik zie nu ook in", zeide zij, „hoe
zwaar de schijn tegen mij is".
„U kunt dus zweren", zei hij, „dat
het vergif, dat in uw toilettafel is
gevonden, niets heeft te maken met
den dood van uw man".
„Niets meer dan dien ring aan uw
vinger", antwoordde zij.
„Het is een mysterie voor mij", zei
(hij.
„Het is voor mij een nog groot er
mysterie", antwoordde zij.
„Zou niet iemand in uw huis, een
bediende, een gast of iemand anders
gebruik hebben kunnen maken van
dit vergif?"
„Niemand wist, dat het er was, dan
ik zelf",zei zij, „en ik fweét zeker,
dat niemand er bij is geweest. Het
pakje lag in een toiletdoos, die in
een la van mijn toilettafel stond. Nie
mand krijgt die ooit in handen. Ik zelf
gebruik die toiletdoos nooit als ik
thuis ben, maar neem die alleen mes
op reis. In de laatste" vier maanden
heb ik de doos maar eenmaal open
gemaakt en dat was om het pakje er
in te leggen. Niemand heeft ooit mijn
sleutels; ik houd ze altijd bij mij".
„Had uw kamenier, Lucy Earns
haw, een afkeer van uw man, pievrouw
Blair?" vroeg Dudley Ross plotseling.
„Ik heb er nooit iets van gemerkt.
En ik sprak nooit met haar over mijn
man. En al haatte zij hem nog zoo,
dan begrijp ik nog niet, hoe ^j ver
gif had kunnen doen in een koj>, die
ik zelf alleen maar heb aangeraakt".
„Is het niet mogelijk", vroeg hij,
„dat het vergif in de suiker of in de
room is gedaan".
„Als het in den room was geweest'
antwoordde zij, „zouden allen, die er
van gebruikt hebben, vergiftigd zijn.
Ik heb een flinke hoeveelheid room
in iedere kop gedaan. Zoo is het ook
met de suiker. Het is toch niet aan
te nemen, dat als er maar een af twee
klontjes suiker vergiftigd waren, dat
ikr juist toevallig die zou uitzoeken
en in den kop van mijn man doen.
Er is ook niemand in huis, dat ver-
zéker ik u, die zooiets zou 'hebben
kunnen of willen doen".
„Het is vreemd", zuchtte Dudley
Ross „Er moeten omstandigheden zijn
in zijn leven of in het uwe, die hierop
invloed uitoefenden en die ik nog niet
ken. Mevrouw Blair, wilt u mij uw
levensgeschiedenis vertellen, zooals u
zich die van uw kinderjaren tot nu
toe herinnert? ^Verberg niets voor mij".
„Er is niets te verbergen", antwoord
de zij, „mijn geschiedenis is zoo een
voudig als maar mogelijk is".
„Ik zo-u er misschien iets in kun
nen vinden", zei hij, „dat eenig licht
werpt op dit geval. Ik moet bekennen,
dat ik voor het oogenblik geen 'en
kelen uitweg zie".
„Ik heb maar weinig te vertellen",
zei zij. „Ik ben geboren te Firmanse,
en heb mijn geboorteplaats nooit ver
laten, voor ik naar Colde Feil kwam.
Mijn moeder stierf toen ik vier jaar
oud was en haar zuster, tante Flora
Macdonald, kwam na haar dood bij
ons om de huishouding te doen voor
mijn vader cn mij te verzorgen. Mijn
vader was dokter geweest en had een
goede practijk gehad. Hij had wat veld
opgespaard en hij verloor zijn gezond
heid en kracht, toen hij nog betrek
kelijk jong was en ging op Firmanse!
wonen. Hij had het geld, dat hijj had
opgespaard, veilig belegd en het ver
schafte hem een bescheiden inkomen.
Maar met het land en de tuinen, die
om ons huis lagen, had hij groote!
plannen. Hij hoopte liet overvloedige
fruit, dat daar groeide, tegen eengoeh
den prijs te verkoopen; hij hoopte een
flinken oogst te halen van de mooie
vruchtbare velden en dit gebeurde ook
werkelijk voor enkele jaren. Er was
geen gelukkiger huis in heel het goedei
Schotland, dan het onze. Tot aanraijö
dertiende jaar had ik niet geweten^
wat de woorden „verdriet" of zorg»
beteekenden. Ik was te jong toen mijn
moeder stierf om veel te treuren en
mijn eerste verdriet was", ging zij
voort, „te zien, hoe onze huishouding
^teeds meer veranderde en hoe mijn
vader ziek werd en gebogen ging on
der den last dien hij niet meer kon
dragen. Het zal u toch niet verveleav
als ik u wat vertel van ons huis Fir
manse? Ik moet het wel doen, war*
dan zult u het vervolg van mijn vea*
haal beter kunnen begrijpen. Alfi
ik aan ons geliefd huis denk of er
over spreek, schijnen de vier muren
van c- dunk ,c*l van mij weg te
vallen. (Wordt vervolgd./
