Aan het zoeklicht. NIEUWfc' LEfDSCHE COURANT VAN DINSDAG 21 JULi 1925^ TWEEDE BLAD. Wat de bladen zeggen. De onverbeterlijke hansworsten Deze kwalificeerende woorden, zegt jde Maasb. zijn niet van ons. maar I van „Het Volk." Het blad bedoelt daarmede een ges tie te signaleeren van de heeren van ,.De Tribune", maar meteen teekent ihet daarmee, beter dan wij 'tzelf zou- iden kunnen, de houding van de S.D. j A.P. zelf. Wat toch' is 't geval? In het nummer van Zaterdag 18 Juli publiceert „De Tribune" een oproep tot eenheid van alle arbeiders tegen een eventueele regeering van Colijn. j „De Tribune" publiceert dezen op roep in haar nummer van Zaterdag avond, maar zooals blijkt uit een bij- schrift, is deze oproep als circulaire namens de Communistische Partij al dagen te voren verzonden aan de na- Ivolgende organisaties: De S.D.A.P.; het Ned. Verbond van Vakvereenigingènhet Nat. Arbeids secretariaat; den Bond van Vakorga nisaties van Hoofdarbeiders; het Alg. Neutraal Vakverbond en de Roomsch- Katholieke Volkspartij. Dus ook de S.D.A.P. kreeg deze cir culaire in handen; het Partijbestuur werd mobiel. Slimme kerels die communisten, ga re jongens, zij zagen kans een bewe- j ging op touw te zetten, waar wat in I zat. „Tegen de reactie, tegen Colijn!" Wat 'n leus, wat 'n wachtwoord- Daar zat iets in als in het petition nement tegen de Vlootwet. Muziek v-ooral. Wat beteekende de „socialisatie", de ontwapening" tegen zoo'n prachtcrv als nu „Tegen Colijn! Tegen de re- actie!" I Moest de S.D.A.P. zich zulk een re clame laten ontnemen, en dat nog wel door de ga-.re jongens van „Do Tri- j bun»", die de kans waarnamen om in i één slag populair te worden? Den partijbonzen van de S.D.A.P. 'sloeg de schrik om 'thart. Neen, zij mochten zich zoo op een onverwacht moment niet den wind uit de zeilen doen nemen. Goede raad was duur, hier mocht niet gewacht worden, geen dag en geen nacht. 'tWas nu maar de zaak", wie 'teerst aan de markt kwam. Tijd was hier geld. Voor overleg was er niet veel rulm- te meer IDe versehi ckken hoofden konden zich nog amper bezinnen. Maar daar vóór hen lag in elk geval bet manifest der communisten. I Dat kon een leidraad zijn ,de idee, de gedachte-was er, nu nog slechts. ,»ein Bischen andere Worte." Het manifest der communisten richt te zich officieel tot de S.D.A.P. zoowel als tot de Katholieke Volkspartij. Toen schreef 't Partijbestuur der S. D.A.P. boven zijn manifest: „Aan alle arbeiders en democraten!" Prachtig, de oplossing was gevonden En zoo verscheen tegelijkertijd als in ..De Tribune" ook in „Het Volk" en de „Voorwaarts" van Zaterdagavond de ongeveer gelijkluidende proclamatie tegen Colijn. Wat 'n bof! Zij startten tegelijk", en nu zou niemand merken dat het prach i tige initiatief niet van de S.D.A.P. was uitgegaan. Meteen kwam er op de laatste pa gina van „Het Volk" nog een klein berichtje met als titel: de onverbeter lijke hansworsten, waarin werd ver- meld, dat ook het Partijbestuur der j Communistische Partij zich met een manifest tot het Nederlandsche volk had gericht om het op te roepen tot een scherpe actie tegen Colijn.. FEUILLETON. Een doornig pad (Uit het Engelsch). 38) Na ,eenig nadenken besloot juffrouw Clack, dat het maar het best zou zijn, als zij Abbott ging raadplegen en Dot je naar hare moeder hracht, voordat zij deze treurige gebeurtenis aan ie mand anders vertelde. Het was geen erg koude morgen, maar de wolken hingen laag en de lucht was grijs, toen juffrouw Clack en Dotje het Kensing- tonpark doorgingen. Het kind liep van haar af en verstopte zich dan tus- schen de boomen en riep dan vroolijk, dat zij moest gezocht wordera door de treurige oude vrouw, wier geheele hart I vervuld was van ontsteltenis èn droef- heid. Maar deze trachtte niet hare vroolijkheid tegen te gaan, want had Don niet zijn leven opgeofferd om Dotje te redden? en Don zo,u haa'- 0 graag zien lachen en pleizier hèbbCn Hij zou niet willen, dat zij zelf-i om lièm schreide en treurig was. •j De kerkklokken begonnen voor het eerst te luiden, toen zij het. huis he- reikte, waar Abbott nog steeds het 1 sousterrein en Hagar het -"^derka- „Onverbeterlijke hansworsten" noemt „Het Volk" hen. Wij zullen niet zeggen dat de soci aal-democraten zeldzame clowns zijn, maar waar zij vooral moeten leven van publieke vermakelijkheden als op tochten en protestmeetingen, lijkt het ons toch dat zij hier een nieuw num mer op hun repertoire hebben geno men, dat minstens van andere hans worsten is afgekeken. Ongeacht het compliment dat wij hun hierboven meenden te mogen ma ken. EERBIED VOOR DE DEMOCRATIE. In een bespreking van de rumoerige manifesten van de Communistische partij en de S.D.A.P. merkt het libe rale Hdbl. o.m. op: De heer Colijn zelf heaft laten ver luiden, dat hij de dingen rustig wilde doen, hij heeft blijkbaar den weer klank van het bericht, dat hem de kabinetsformatie was opgedragen wil len hooren alvorens te beslissen. •Indien echter iets geschikt is, om den heer Colijn er toe te brengen alle moeilijkheden te trotseeren, dan' moet het dit malle kabaal zijn, dat thansde revolutionaire pers maakt. .Voor zooiets kan een man, die zich zelf eerbiedigt, niet uit den weg gaan. Dat is de psychologische four in dit kabaal, .die de heeren Alex \Vins en L. Seegers, bestuurders der Neder landsche filiale van Moskou straffeloos kunnen begaan, maar die een partij als de S.D.A.P. toch niet behoorde te maken. Te minder in de week, waarin ze den indruk vestigde den goeden kant op te willen door de benoeming van den lieer Albarda tot fractievoor zitter in de Tweede Kamer. Of moet men beidé feiten in één lijn zieri? Dan zou de aanwijzing van den heer Albarda tot fractievoorzitter zijn, wat men in de Duitsche poli tiek noemt „kalt stellen'", onder den schijn van ^eerbetoon den werkelijke» invloed beteugelen. Dan zou de logi sche derde daad zijn de vervanging van den heer Vliegen als voorzitter der partij door den man, die reeds lang doet blijken van de verwachting dat Troelstra's profetenmantel zijn bree.de schouderen sieren zal, den heer Stenhuis." Na dan gewezen te hebben op de revolutionaire uitingen van den heer Stenhuis, vervolgt het blad: „In het licht van deze dingen krijgt de „massa-actie" tegen de opdracht aan den heer Colijn een zeer eigen aardig karakter. Een zeer gevaarlijk karakter ook. Men heeft den leider der anti-revolutionaire partij hier en daar gaarne gestempeld tot een soort jMussolini. Als hij niet sterk' in zijn scnoenen stond, zou de methode van de massa-actie bij hem de voorstelling kunnen wekken, dat hij toe éen der gelijke taak "geroepen zou kunnen zijn als de Italiaansche dictator. Wij twijfelen echter geen seconde, of de heer Colijn heeft te veel ge zond verstand en constitutioneeien zin om zich een haarbreed dien weg op te laten drijven door een kabaal, als thans op gang wordt gebracht." Het feit, dat onze sociaal-democra ten blijkbaar niet voldoende eerbied hebben voor de democratie, om zich neer te kunnen leggen bij het resul taat van een verkiezing, die hun wel groote stemmenwinst, maar niet de gehoopte democratische overwinning bracht, moge als verschijnsel niet zonder belang zijn, op den gang van zaken kan het natuurlijk geen in- vloéd oefenen en mag het geen in vloed oefenen. De vraag, of de heer Colijn, do kabinetsformatie definitief aanvaardt, wordt natuurlijk beantwoord in over eenstemming met de resultaten van het overleg tusschen de partijen, die de nieuwe regeering zullen moeten schragen. Lawaaiige manifesten en mertje bewoonde. Zij aarzelde een oogenblik, daalde toen met Dotje de keukentrap af, en klopte aan Abbott's deur. Hij deed onmiddellijk open, daar hij te huis was en gereed stond om uit te gaan, zoodra hij zijn nichtje en Kagar de voordeur hoorde uitkomen. Juffrouw Clack schoof Dotje naa»- vo ren, en voor het eerst sprongen haar de tranen in de oogen en brak zij in hevig snikken los. „Hier is Dotje", riep zij uit; „maar ol Don is dood, van honger omgeko men. Hijheeft zich verhongerd om maar voor baar te zorgen, en nu is hij dood.' „Don dood?" herhaald» hij; „ver hongerd? En Dotje hier? Stil, daar komt Hagar naar beneden. Hagar", riep hij haastig onder aan de trap, ,ga nog niet heen; wacht totdat ik bij u kom." Ilij plaatste juffrouw Clack in den oiuten armstoel zijner moeder, en nam Dotje in zijne armen, beraadslagende boe hij Hagar het -blijde nieuws zou mededeelen, dat het kind gevonderj was, nu zij juist alle hoop hadden op gegeven. Maar zelfs in die eerste oogen blikken van vreugde was het hem dui delijk, dal hiermede een zeer droevige omstandigheid verbonden was, die er voor altijd een schaduw over werpen klinkende moties, blijven daarbij bui ten beschouwing. Dat eischt de eerbied voor |de, demo cratie, die op 1 Juli aan, het woord was". BINNENLAND. De kabinetscrisis. Naar het zich op het oogenblik laat aanzien, aldus de N.R.Ct., is de oplos sing van de kabinetscrisis binnen be trekkelijk korten tijd, 12 a 14 dagen, te wachten. Hoewel de. vergadering van de R K. Kamerfractie op j.l. Zaterdag, in welk» het concept program van den formateur is behandeld, nog niet op alle punten tot een definitief besluit is gekomen, is (naar ons door iemand, die uit den aard zijner positie zeer goed op de hoogte van den stand van zaken geacht mag worden werd verzekerd) overeenstemming om trent dit zakelijke gedeelte van de onder handelingen zcoal niet bereikt dan toch zeer spoedig te verwachten. Meer moeilijkheden schijnt voorals nog de keuze van de personen voor eenige der belangrijkste ministeries op te leveren. Netiezl. Weikl. Verb. „Patrimonium." In de Zaterdag te Utrecht gehouden vergadering van het bestuur van net Verbond Patrimonium waren alle Ge westelijke organisaties door twee be- bestuursleden vertegenwoordigd. Nadat de heer P. v. Vliet de vergade ring op de gebruikelijke wijze had ge opend, werden allereerst de subsidies voor de Gewestelijke organisaties vast gesteld. Voorts werd gehandeld over de pro paganda. Er zal door sommige Gewes telijke organisaties krachtiger moeten wórden gewerkt voor het bondsorgaan. Sommige provinciën komen zeer goed uit, andere bijzonder slecht. Het blad „Patrimonium" wordt in N.-Holland het best, n.l. door 86 pet., gelezen, ter wijl hét blad in de provincie Gronin gen door 5 pet. der leden wordt ontvan gen. Daarin moet verandering komen. In Friesland, waar 't blad ook zeer slecht wordt gelezen, was 'tcijfer 22 pet. Getracht zal worden om de zwakke afdeelingen te sterken, o.a. door het uit ruilen van inleiders, het zoeken van meerder contact met de onderscheiden Jongelingsvereenigingen, studenten en jiredikanten, terwijl aan een commissie van drie personen, de heeren J. Hollan der te 'sGravenhage, C. Groote te Vee- nendaal, en J. Kraak te Leeuwarden, werd opgedragen om nog voor de ko- mencle wintercampagne met een rap port te komen inzake leiddraden vöor het behandelen van onderwerpen, die beteekenis hebben en voor de afdeelin gen in de steden en voor de afdeelingen op het platteland. Aan 't eind der vergadering deelde de Voorzitter als zijn neening mee dat 't het Verbondsbesluur tamelijk goed gelukt is om naar voren te brengen datgene wat het zich had voorgesteld. Allerlei opmerkingen zijn er gemaakt en hij* constateerde met dankbaarheid, dat de besprekingen een bevredigend resul taat hebben afgeworpen. De laatstgehou den verkiezingen voor de Tweede Ka- mier hebben ons, aldus de voorzitter, weer getoond, hoe groot de onkunde bij talloos velen nog is ten opzichte van het maatschappelijk leven. Die onkunde weg te nemen, verheldering aan te bren gen, is de taak van Patrimonium. Spr. besloot met den wensch. dat deze verga dering mag dienen tot verderen bloei van het Verbond. Schippcrsscholen. Gisteren had in het stadhuis te Am sterdam een vergadering plaats van de afgevaardigden van gemeenten waar schippersscholen of klassen zijn geves tigd. Het doel was te komen tot een een heidsleerplan voor het onderwijs aan schipperskinderen. De heer Ed.. Polak, wethouder van zou. Hij had nooit Don gezien, maar hij had veel van hem gehoord, en hij wist hoeveel juffrouw Clack van nem hield En jiu zat zij daar zoo bitter te schreien en te snikken, omdat hij dood was. „Gisteren-avond kwam hij met Dot je bij mij", zeide zij, „en van morgen vond ik hem dood in zijn bed, met "n glimlach op het gelaat; en ik ben da delijk naar u toe gekomen, zonder het aan iemand te vertellen. En daar ligt hij nu nog, juist alsof hij slaapt" „Waar is hij?" vraagde Abbott. „Hij ligt op de matras, waarop hij altijd placht te slapen", antwoordde zij, „en het is nu bijna net alsof hij leeft en alles in orde zou zijn, als ik naar huis ging en hem wakker maak te. Maar hij is dood, in zijn slaap ge storven; en ik heb geen geluid of snik gehoord. O, wat zal ik beginnen?" „Donnetje slaapt erg vast" zeide Dot je. „Ik riep hem, maar hij zei niets. Hij wou ook zijn oogen niet open doen. Stoute Donnetje." o „Juffrouw Clack," zeide Abbott', „ik n;oet Hagar beneden roepen en haar haar kind teruggeven. Zij heeft Don nooit gekend, en gij moet het haar niet kwalijk nemen, als zij in het eer ste oogenblik nergens aan denkt dan aau IX<je alleen. Gij weet even goed Onderwijs te Amsterdam, leidde de bij eenkomst. In zijn openingswoord bracht hij hulde aan den heer Harm Smeenge,, die de vergadering bijwoonde, als vete raan voor het onderwijs aan schippers kinderen. Hij deelde mede, dat B. en W. van Amsterdam besloten hadden, de nieuwe schippersschool „Harm Smeengeschool" te noemen. De heer Polak ging de historie na van de pogingen om liet onderwijs van de schipperskinderen te verbeteren. Daar toe behoorde ook 'de vaststelling van een uniform leerplan. De heer J. C. Wirtz, voorzitter cler leer plancommissie gaf daarna een uiteenzet ting over het nieuwe leerplan. Dit con cept-leerplan werd ten slotte na uitvoe rige discussie vastgesteld en aangeno men. De commissie werd dank gebracht voor haar arbeid. Niet rooken en niet pruimen. De directie der Nederlandsche Spoor wegen heeft de volgende dienstorder aan het. personeel uitgereikt: „In art. i sub 4 van het „A. R. V." wordt het personeel verboden te rooken wanneer het in dienst met het publiek in aanraking is. De hem tot plicht ge stelde betamelijke houding tegenover het publiek brengt mede, dat in zooda nige gevallen ook het pruimen Wordt nagelaten. Voörts bereiken ons klachten,, dat c!e perrons door spuwen van personeel ver ontreinigd worde». Met leze onzinde lijke gewoonte dient gebroken te wor den, niet alleen op de perrons, doch ook in alle overige inrichtingen en dienst- lokalen. Aan het personeel wordt derhalve tot plicht gesteld het rooken en het prui men na te laten,, wanneer het in dienst met het publiek in aanraking kan ko men, med9 tg werken tot het in zinde lijken staat houden van de perrons, enz. en dus niet o.a. door spuwen veront reinigen". Toepassing van art 55 d. woningwat. De Gedeputeerde Staten der provin cie Zuid-Holland, hebben bij circulai re van 25 Mei aan B. en W* der ge meenten in de provincie het volgende bericht. De Inspecteur van de volksgezond heid, voor de volkshuisvesting schrijft ons, dat meerdere gemeentebesturen art. 55 der Woningwet in verband met het Ketenbesluit 1924 (Stbl. no. 117), aanwenden om vergunning te geven voor den bouw van zoogenaamde nood woningen, zonder dat bij de vergun ning wordt melding gemaakt van de omstandigheden, waaruit de tijdelijke bewoning zou kunnen volgen. Wordt dan gevraagd om nadere inlichtingen dan gebeurt het meermalen, dat met den bouw reeds is aangevangen, en bestaande keten of schuren zijn ge kocht, enz. Het bouwen van noodwoningendoor particulieren is door de wet uitgeslo ten; er zijn slechts twee mogelijkhe den, of bouwen volgens de gemeente lijke bouwverordeningen of volgens 't ketenbesluit. In het tweede geval behoort in de eerste plaats het gemeentebestuur na te gaan, of inderdaad de tijdelijkheid der bewoning aannemelijk is gemaakt Met een verklaring van den aanvra ger, hetzij schriftelijk of mondeling, dat hij na vijf jaar de bewoning zal staken, kan geen genoegen genomen worden omdat deze verklaring n,g geen jekerheid geeft. I« I-u eenmaal een dergelijk gebouw gesticht, dan zal een gemeentebestuur er bezwaarlijk toe overgaan ontrui ming en afbraak daarvan te gelas ten. In verhand met het bovenstaande vestigen wij er, voor zoover noodig, uwe aandacht op, dat bij elke aan vraag om vei gunning behoort tewo~ den nagegaan, op welke gronden de als ik, hoe zij.naar haar heeft ge smacht; en nu had zij bijna alle hoop opgegeven. Ik zal haar gaan halen." Hij vond Hagar bij de open deur staan wachten, zooals hij haar ge vraagd had. Zij begreep niet hoe hij op Zondagmorgen zoo laat kwam. Hij bracht haar naar beneden, naar#- de deur van de keuken, waar juffrouw Clack met Dotje waren, zonder nog te weten wat hij zeggen zou. „Hagar", zeide hij eindelijk, gejaagd en toch aarzelend, „juffrouw Clack is hier; zij heeft iets voor u meegebracht. „Iets voor mij meegebracht!" her haalde Hagar. Ja, iets waarnaar ge lang verlangd hebt, „waar ge om hèbt getreurd, en waar ge aan hebt gewanhoopt", ant woordde hij. „Iets zonder hetwelk ge niet gelukkig kunt zijn. Kunt ge het niet raden, Hagar?" Zij bleef onbewegelijk' staan met de kruk van de deur in de hand. Haar gelaat werd doodsbleek, hoewel hare oogen bijna onnatuurlijk begonnen te schitteren. Zij scheen geen woord te kunnen spreken, maar eindelijk bracht zij met moeite uit: „Toch niet mijn Dotje?" „Ja", zeide hij. Hij opende de deur voor haar, want zij kon het niet zelve. Alle kracht be- Leiden, 21 Juli 1925. '1 Schepsel beeft en staat verwon derd, als de God der eere dondert. Zóó was het gisteravond toen na een dag van drukkende hitte een geweldig onweer losbarstte. Een oogenblik werd het stil onder de- menschen. Het schepsel zWeeg. Want: da stem van den Schepper, ;,de stem des Heeren, is met kracht, de stem des Heeren is met heerlijk heid." Van die geweldige en onweerstaan bare kracht werd iets gezien en ge hoord toen de verblindende vuurstra len langs het zwerk schoten, de mach tige donder alle andere geluiden over stemde en toen bleek dat zoomin het schepsel als wat de schepselen voort brengen aan het hemelvuur weerstand kan bieden. En van die heerlijkheid werd een klein stukje openbaar toen heel de schepping als verniewd en verfrisclit ademde en toen het vogelenkoor op nieuw zijn schoonste loflied zong. 't Schepsel beeft en staat verwonderd maar in zijnen tempel zegt Hem een iegelijkEere. OBSERVATOR. vergunning kan worden gegeven en verzoeken wij u, van die gronden te vens mededeoüng te doen aan voor noemden inspecteur bij de toezending* van de afschriften der vergunningen teekening. Uit het Sociale Leven. Het conflict aan de Nieutoe Waterweg. De staking aan de Rotterdamsche Droogdokmaatschappij, waarvan het per soneel in een Donderdag gehouden ver gadering* besloten had. geen besmet werk van de Nieuwe Waterweg af te maken, 13 gisteren vrijwel beperkt ge bleven tot de afdeeling klinkers. Er zijn slechts eenige werkliêden van een andere afdeeling niet op het werk ver schenen. Naar men van de zijde van de Droog dok Maatschappij mededeelt, staakt ruim 50 pet. van de klinkers. De overige arbeiders zijn aan den arbeid gebleven. Een pensioenfonds voor typografen. Er zijn den laatsten tijd verschillen de berichten geweest over de pogin gen. die aangewend worden tot het stichten van een algemeen pensioen fonds in de grafische vakken. Mr. dr. A. A. van Rhijn, secretaris van de Fe deratie van Werkgeversorganisaties in het BCekdrukkersbedrijf, wiën wij om inlichtingen ter zake vroegen, heeft ons daaromtrent eenige mededeeüngen gedaan Allereerst, dat van de patroons het initiatief tot dezen socialen maaregei is uitgegaan. Weliswaar hebben ver scheiden ondernemingen in het bedrijf haar eigen fonds, maar toch lang niet alle; een algemeen fonds zou daarom toch een niet onbelangrijke verbete ring breng-.n In de vergadering der patroonsorganisaties van Juni 1923 is een commissie benoemd, onder praesi- dium van den heer H. Diemer te Rot terdam, om de zaak voor te bereiden, en deze b>acht rapport uit in het na jaar van 1924. Het ontwonen pensi oen was gebaseerd op een wekelijksche uitkeer; ng van f 12 per week op 65- jarigen iefftijd; na aftrek van 't Rijks ouderdomspensioen zou er dus f9 uit gekeerd moeten worden. De commissie begon met een onder zoek na£r de, leeftijdsindeeling der ge zellen, en concludeerde, na deskundig advies te hebben ingewonnen bij den heer A. J. A. Kros te Rotterdam, dat de wekelijksche premie voorloopig f2 per week zou moeten bedragen, wan neer men de pensioneering ook van do gaf haar. Maar toen zij daar Dotje zag, haar dochtertje, dat zij zoo lang geleden had verlaten, dat zij zoo had gemist, en waarnaar zij zoo lang wan hopig gezocht had, uitte zij een door dringenden kreet en viel voor haar op de knieën, terwijl zij bijna niet ver mocht haar in hare bevende armen te sluiten. 0„ mijn lieveling, mijn kindje, mijn eigen klein Dotje! Nu weet ik einde lijk", snikte zij, „dat God mij vergeven heeft." „Ga weg", zei Dotje, haar terugdu wend, terwijl zij zich uit hare omhel zing trachtte los te maken. „Ga weg. Ik moet Don hebben. Ik moet Don gaan wakker maken." Dit was een plotselinge en weldadige bekoeling voor Hagar's blijdschap. Het kind, dat zij verlaten had, had haar vergeten. Dotje beschouwde haar al9 een vreemde en schreide om den jon gen, dien Hagar slechts bij naam ken de Ze stond op van den grond en zonk op een stoel neder, terwijl zij droevig Dot aanzag. Het was doodstil in het vertrek; niemand 9prak tot haar, en toen zij verwonderd de oogen opsloege, bemerkte zij dat juffrouw Clack bitter weende, en dat Abbott meewarig keek. Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1925 | | pagina 5